قابلیت های پویا

توسعه قابلیت های چابکی، پاسخگویی و سازگاری سریع با تغییرات محیط، به عنوان ابزاری به منظور کسب مزیت رقابتی شناخته می شود. چابکی راهبردی، نوع توسعه یافته ای از چابکی است که علاوه بر پاسخگویی سریع، توجه ویژه ای به جنبه راهبردی و پیش بینی تغییرات محیط شهری قبل از وقوع دارد. اغلب مطالعات حوزه چابکی و مزیت رقابتی، متمرکز بر چابکی تولید و چابکی زنجیره تأمین بوده اند. در این پژوهش، تلاش شده است تا علاوه بر تبیین مفهوم چابکی راهبردی و عوامل تعیین کننده آن، به بررسی تأثیر آن بر مزیت رقابتی شرکت های تولیدی شهر سمنان در راستای توسعه اقتصادی این شهر، پرداخته شود؛ بنابراین، ابتدا بر مبنای تئوری قابلیت های پویا، مدلی برای مزیت رقابتی طراحی شد و سپس با بهره گیری از آزمون های تحلیل عاملی، رگرسیون چندگانه و همبستگی، این مدل مورد بررسی و تأیید قرار گرفت. نتایج حاکی از آن است که چابکی راهبردی، تأثیر معناداری بر مزیت رقابتی شرکت های تولیدی شهر سمنان داشته است. علاوه بر آن، از میان ابعاد مزیت رقابتی، چابکی راهبردی، بیشترین ارتباط را با نوآوری داشته و منابع سیال، تأثیرگذارترین عامل در کسب مزیت رقابتی شناخته شده است.

تحقیق در حوزه قابلیت های پویا به عنوان یک حوزه تحقیقی در مرحله اولیه قرار دارد و سؤالات تحقیقی زیادی در این حوزه مطرح است. یک گام ضروری برای تبدیل چارچوب قابلیت های پویا به یک نظریه، مشخص کردن مجموعه ای از قوانین حاکم بر روابط بین متغیرهای سازنده است. یکی از مهم ترین ارتباطات در این حوزه، ارتباط بین قابلیت های پویا و عملکرد است. از طرفی سازوکارهایی که توسط آن قابلیت های پویا بر عملکرد شرکت اثر می گذارد به خوبی درک نشده است. در این مقاله با استفاده از داده های حاصل از شرکت های بورس اوراق بهادار تهران قابلیت های پویا را به صورت یک سازه سلسله مراتبی با سه قابلیت درک، استفاده از فرصت ها و شکل دهی مجدد منابع طراحی کردیم. آنگاه مدل سازی مسیری ساختاری برای بررسی روابط بین قابلیت های پویا و عملکرد شرکت مورد استفاده قرار گرفت. یافته های تحقیق نشان داد که قابلیت های پویا به طور غیرمستقیم و از طریق قابلیت های عملیاتی بر عملکرد شرکت اثرگذار است. به علاوه رابطه مستقیم قابلیت های پویا و عملکرد معنادار نمی باشد.

هدف این پژوهش ارائه مدل پارادایمی و نظام مند توسعه دیپلماسی علمی کشور مبتنی بر قابلیت های دانشگاه امام صادق (ع) و نیز اولویت بندی راهبردهای ناظر بر آن است. این پژوهش مبتنی بر استراتژی پژوهشی داده بنیاد و براساس رویکرد نظام مند استراوس و کوربین به دنبال استخراج مدل پارادایمی توسعه دیپلماسی علمی بوده و با استفاده از روش IPA اقدام به اولویت بندی راهبردهای آن کرده است. برای این منظور نخست 18 تن از استادان، خبرگان و متخصصان حوزه دیپلماسی علمی در دانشگاه امام صادق (ع) شناسایی و مورد مصاحبه قرار گرفتند و در مرحله بعد با فرآوری داده ها و مفاهیم، مقوله های سطح های 1 و 2 مدل پارادایمی استخراج شد. در گام پسین پژوهش راهبردهای به دست آمده با استفاده از نظرات 15 تن از افراد اولویت بندی شد. براساس مراحل طی شده مشخص شد که حرکت به سمت توسعه دیپلماسی علمی در دانشگاه امام صادق (ع) با توجه به قابلیت های پویای آن شرایط و عوامل ویژه ای دارد و خواهان ظرافت های خاصی را در طراحی ها است. ارتقا قابلیت های دانشگاه، تقویت جایگاه بین المللی ج.ا ایران، مقابله با کژکارکردهای دیپلماسی علمی در دانشگاه های علوم انسانی و تحقق مأموریت ج.ا.ایران نسبت به مستضعفین جهان اسلام از جمله پیامدها و نتایج پیاده سازی چارچوب توسعه دیپلماسی علمی در دانشگاه های علوم انسانی است، همچنین راهبرد «بین المللی سازی دانشگاه» بیشترین اولویت را میان راهبردهای ارائه شده دارد.

طی سال های اخیر یافتن راهی برای مواجه با محیط های پر تغییر و حفظ بقای سازمان به چالش مهمی در میان محققان حوزه مدیریت بدل شده است. در این میان رویکرد قابلیت های پویا از اهمیت ویژه ای برخوردار شده است. بررسی متون موجود در این حوزه نشان می دهد یکی از الزامات پژوهشی، بررسی اثرات پویایی محیطی بر قابلیت های پویا است. لذا در این مقاله رابطه قابلیت های پویا و پویایی محیطی مورد بررسی قرار خواهد گرفت. بدین منظور الگویی متشکل از سازه قابلیت های پویا (شامل قابلیت درک، قابلیت استفاده از فرصت ها و قابلیت شکل دهی مجدد منابع) و پویایی محیطی (شامل پویایی فنی و پویایی بازار) طراحی شد. داده های پژوهش از طریق پرسشنامه و بر مبنای پاسخ های مدیران عالی شرکت های تولیدی فعال در بورس اوراق بهادار تهران جمع آوری شد. نتیجه بررسی های انجام شده با استفاده از روش کمترین مربعات جزیی و نرم افزار SmartPLS نشان داد رابطه بین پویایی محیطی و قابلیت های پویا به عنوان سازه های سطح بالاتر معنادار است. همچنین پویایی فنی بر قابلیت درک، قابلیت استفاده از فرصت ها و قابلیت شکل دهی مجدد منابع، همچنین پویایی بازار بر قابلیت درک و قابلیت استفاده از فرصت ها تأثیر مثبت دارد.

هدف از پژوهش حاضر شناسایی قابلیت های سازمانی متمایزکننده با توجه به فضای رقابتی حاکم بر صنعت نوشیدنی برای «شرکت زمزم» است که به این منظور از روش پژوهش آمیخته استفاده شد. در بخش کیفی، جامعه آماری شامل مدیران، معاونان، کارشناسان مسئول و مشاوران شرکت زمزم است. مصاحبه شوندگان با روش نمونه گیری قضاوتی و هدفمند و گلوله برفی انتخاب و پس از کدگذاری متن مصاحبه ها، مفاهیم و مقوله های قابلیت های سازمانی با روش تحلیل محتوا به دست آمد. در بخش کمّی برای رتبه بندی قابلیت های شناسایی شده، پرسشنامه های لازم در میان اعضای نمونه آماری که متشکل از یک صد نفر از مدیران، معاونان، کارشناسان و همچنین مشاوران مجموعه زمزم بوده است توزیع و از آمار استنباطی و توصیفی برای تحلیل داده ها استفاده شد؛ درنهایت پس از مطالعه مبانی نظری و مصاحبه با خبرگان زمزم، 65 قابلیت سازمانی در قالب 17 مقوله اصلی در دو دسته عمده از قابلیت های مدیریتی و عملیاتی استخراج شد. در بخش کمّی نیز قابلیت هایی ازجمله نقش واحد پژوهش و توسعه، توسعه محصول جدید و خوش نامی و اعتبار برای نوآوری در صنعت، در بالاترین سطح از رتبه بندی قابلیت های سازمانی «شرکت زمزم» قرار گرفتند.

قابلیت های عملیاتی ازجمله مهم ترین قابلیت های سازمانی هستند که میزان قوت و ضعف آن ها نقش تأثیرگذاری بر عملکرد شرکت ها دارد. با این حال، در شرایط پویایی محیط خارجی، ضرورت دارد که این قابلیت ها به روزرسانی و اصلاح شوند. پژوهش ها نشان می دهند که مجموعه ای از قابلیت های سازمانی با عنوان «قابلیت های پویا» وجود دارند که نوسازی و بازپیکره بندی قابلیت های عملیاتی مانند قابلیت های بازاریابی و فناورانه را میسر می کنند. پژوهش حاضر با هدف بررسی تأثیر قابلیت های عملیاتی در میانجی گری رابطه بین قابلیت های پویا و عملکرد شرکت انجام شده است. جامعه آماری پژوهش شامل شرکت های مشاوره مدیریت کشور ایران بود. برای گردآوری داده ها، پرسشنامه ای طراحی و در میان مدیران عامل این شرکت ها توزیع شد. برای بررسی و تحلیل داده ها از مدل سازی معادلات ساختاری واریانس محور استفاده شد. نتایج نشان داد که عملکرد شرکت و قابلیت های عملیاتی در شرکت هایی قوی تر هستند که قابلیت های پویای قوی تری داشته باشند؛ به علاوه قابلیت های عملیاتی، رابطه بین قابلیت های پویا و عملکرد شرکت را میانجی گری می کند.

 مسئله ای که تحقیق حاضر با آن مواجه است این است که چه بافت و محیطی برای قابلیت های پویا مفید و مناسب است. هدف اصلی این تحقیق بررسی اثرات قابلیت های پویای مشابه در پویایی های فنی و بازاری محیط است. از این رو عملکرد شرکت به عنوان پیامد قابلیت های پویا در نظرگرفته شده و نقش تعدیل گری پویایی محیطی آن مورد بررسی قرار گرفت. جامعه آماری تحقیق شرکت های تولیدی فعال در بورس اوارق بهادار تهران می باشند. داده های عملکرد از ترازنامه مالی شرکت ها و داده بقیه متغیرها از پرسشنامه روا و پایا (آلفای کرونباخ 93%) استخراج گردید. مدل در قالب دو فرضیه تأثیر قابلیت های پویا بر عملکرد همچنین نقش تعدیلگری پویایی محیطی در رابطه قابلیت های پویا و عملکرد تحلیل شد. نتایج نشان می دهد که پویایی محیطی اثر تعدیلگری مثبتی در رابطه قابلیت های پویا و عملکرد شرکت دارد. همچنین رابطه قابلیت های پویا و عملکرد در محیط های ایستا معنادار نبوده اما در محیط های پویا و نسبتاً پویا این رابطه معنادار است.

امروزه شرکت ها به عنوان قسمتی از شبکه روابط نگریسته می شوند که می توانند از این شبکه مزیت رقابتی کسب کنند. این پژوهش با هدف تحلیل نقش قابلیت های پویا در رابطه روابط بیرون سازمانی با مزیت رقابتی سازمان و کمی سازی این روابط انجام شده است. برای این منظور از روش تحقیق آمیخته استفاده شده است. ابزار کمی سازی روابط، پرسشنامه بوده است که با روش های مختلف روایی و پایایی آن بررسی شد. پرسشنامه در سیزدهمین نمایشگاه صنعت ساختمان در تهران به صورت تصادفی توزیع شد که 352 مورد از آن برگدانده شد. نتایج نشان از تاثیر بیشتر مسیر غیرمستقیم تبدیل سرمایه اجتماعی بیرونی سازمان به مزیت رقابتی نسبت به مسیر مستقیم آن دارد. قابلیت های پویا نقش میانجی معنادار و مکمل را در این رابطه ایفا می کنند. حمایت های دولت، فقدان کارایی اجباری و نبود اطمینان از تقاضا از جمله متغیرهای تعدیل گر محیطی تاثیر گذار بر مدل پژوهش بوده اند.

با توجه به اهمیت مبحث قابلیت مدیریت دانش مشتری، هدف اصلی این تحقیق، بررسی تأثیر تواناییهای مدیریت دانش بر عملکرد شرکت با توجه به نقش میانجی  قابلیت های پویا و دانش مشتری است. با توجه به الگوی مفهومی پژوهش، هفت فرضیه به منظور بررسی این هدف تدوین شد. این پژوهش از نظر هدف، کاربردی، و از نظر ماهیت توصیفی است. به منظور گردآوری داده ها از پرسشنامه استفاده شد. برای سنجش پایایی و روایی ابزار پژوهش آلفای کرونباخ، پایایی ترکیبی و تحلیل عاملی تأییدی بررسی شد. در این پژوهش به منظور آزمون فرضیه ها با هدف سنجش روابط همزمان، مستقیم یا غیرمستقیم میان متغیرها از الگو یابی معادلات ساختاری و نرم افزار PLS2 Smart  استفاده شد. هم چنین با استفاده از آزمون سوبل نقش میانجی متغیرها مورد بررسی قرار گرفت. بررسی 150 پرسشنامه توزیع شده بین کارمندان شرکت گاز استان یزد در زمستان 1397 نشان می دهد که متغیر قابلیت مدیریت دانش بر متغیرهای قابلیت پویا و دانش مشتری تأثیر مثبت و معناداری دارد که در این بین بیشترین تأثیر قابلیت مدیریت دانش بر متغیر قابلیت پویا است. دو متغیر قابلیت پویا و دانش مشتری نیز بر عملکرد شرکت تأثیر مثبت دارد که از بین آنها قابلیت پویا بیشترین تأثیر را بر عملکرد شرکت می گذارد. هم چنین تأثیر مستقیم قابلیت مدیریت دانش بر عملکرد شرکت رد شد. نتایج حاکی است که قابلیت مدیریت دانش به صورت غیرمستقیم و از طریق متغیرهای قابلیت پویا و دانش مشتری بر عملکرد شرکت تأثیرگذار است که در این میان قابلیت مدیریت دانش از طریق قابلیت پویا بیشترین تأثیر را بر عملکرد شرکت دارد.

توسعه صادرات بهویژه صادرات کالاهای صنعتی یکی از شاخصهای رشد و توسعهیافتگی یک کشور است. ازاینرو، هدف اصلی این تحقیق شناسایی عوامل مؤثر بر صادرات کارآفرینانه بنگاههای صادراتی صنایع غذایی با توجه به ویژگیهای صادرکنندگان نمونه و درک چیستی و چگونگی مؤلفههای مؤثر بر این مفهوم از دیدگاه قابلیتهای پویا است. بدین منظور از روش کتابخانهای و پژوهش کیفی (تحلیل محتوا) برای ارائه مدل در مرحله اول تحقیق استفاده گردید. مدل بهدستآمده موردبررسی به روش کمی قرار گرفت و بر اساس مدل پرسشنامهای تنظیم شد. جامعه آماری در این تحقیق نیز شرکتهای کوچک و متوسط در صنعت مواد غذایی است و روش نمونهگیری قضاوتی هدفمند هست. از کل پرسشنامههای ارسالشده برای نمونه آماری 210 نفری تعداد 193 پرسشنامه جهت تحلیل مناسب تشخیص داده شد. محقق با این تعداد پرسشنامه کار تحلیل را آغاز نمود و مدل معادلات ساختاری را اجرا کرد و برای این منظور از نرمافزار Smart Pls استفاده شد. نتایج نشان داد که 4 بعد از 5 بعد قابلیت شناسایی و تصرف فرصتها بر قابلیت پیکربندی مؤثر است و محیط کلان دارای تأثیر منفی بر قابلیت پیکربندی است. همچنین محیط خرد دارای ویژگی تعدیلگری در رابطه بین دو متغیر است. از طرف دیگر قابلیت پیکربندی بر صادرات کارآفرینانه مؤثر است.

براساس نظریه قابلیتمحور بنگاه، مزیت رقابتی پایدار ریشه در قابلیتهای پویای سازمانی دارد. در پژوهش حاضر با مقایسه تعدادی از شرکتهای مشاوره مدیریت ایرانی و آلمانی که از عملکرد نسبتاً پایداری طی چند سال برخوردار بودهاند، تلاش شده تا شباهتها و تفاوتهای آنها از حیث قابلیتهای پویا تبیین و فرآیند تأثیر این قابلیتها برای گشایش مسیرهای نوین سازمانی و ساخت مزیتهای رقابتی جدید تشریح شود. برای انجام تحقیق از روش مطالعه موردی چندگانه بهره گرفته شده است. چهار شرکت ایرانی و چهار شرکت آلمانی موردهای مطالعه بودند. در مجموع با هفده نفر از مدیران ارشد شرکتها مصاحبه شد و اسناد سازمانی از جمله صورتجلسات، گزارشات عملکرد، برنامههای استراتژیک و مندرجات وبسایت شرکتها نیز بررسی شدند. یافتههای پژوهش نشان میدهد که اگرچه میکروفونداسیونهای قابلیتهای پویا ممکن است از جهاتی با یکدیگر شباهت داشته باشند، خود قابلیتهای پویا که به طرز پیچیدهای در تصمیمگیریهای مدیریتی و روتینهای سازمانی تعبیه شدهاند منحصربهفرد هستند. به بیان دیگر، الگوی برتری برای قابلیتهای پویا وجود ندارد بلکه آنها متناسب با نیازهای محیطی و تاریخچه متفاوت هر شرکت شکل گرفته و تکامل پیدا میکنند. شناخت پیچیدگیهای لازم برای موفقیت در بازار مشاوره کشورهای توسعهیافته میتواند به شرکتهای مشاوره ایرانی کمک کند تا با درکی بهتر نسبت به ورود به بازار این کشورها اقدام کنند.

آثار شیوع ویروس کووید-19 از نظر ماهیت همانند برخی بلایای طبیعی غیرقابل پیشبینی است، بنابراین آمادگی برای واکنش در زمان کوتاه و با راندمان بالا حائز اهمیت است. شبکههای همکاری در مدیریت بحران میتوانند موثر باشند اما خودشان تحت تأثیر آثار بحران قرار دارند و اغلب سطح عملیاتی آنها دچار افت میشود و لازم است قابلیتهای لازم برای تابآوری را داشته باشند. هدف از این مطالعه طراحی مدل تابآوری شبکههای همکاری با تاکید بر سیستم راهبری شبکه همزمان با وقوع یک بحران واقعی به نام شیوع کرونا ویروس است که به دلیل وجود پیچیدگیهای مسأله، ذینفعان و نقشآفرینان متعدد و ابعاد متنوع از روش سیستمهای نرم برای تحلیل آن استفاده شده است. بر این اساس ضمن بررسی و مصاحبه با مطلعین و ترسیم تصویر غنی وضع موجود، مدل تابآوری راهبری شبکه با روش تکمیلی مدلسازی ساختاری تفسیری جامع ترسیم شد. نتایج مقایسه تصویر غنی و مدل ارائه شده نشان میدهد که قابلیتهای پویا به عنوان سنگ بنای مدل تابآوری شبکه عمل مینماید. بر همین اساس پیشنهاداتی ساختاری در جهت افزایش تابآوری شبکههای همکاری در دوران شیوع ویروس و پسا کرونا ارائه شد.

  در دنیای پرتلاطم کسبوکار، کارآفرینی شرکتی قدم نهادن در بازاری با عدم قطعیت بالاست. ازاینرو میبایست شرکتها به شناخت درستی از قابلیتها در محیط پویا برسند تا بتوانند با کمترین ضرر به کسب سود در بلندمدت دست یابند. ازاینرو، پژوهش حاضر باهدف بررسی تأثیر قابلیتهای پویا بر کارآفرینی شرکتی در صنعت ارتباطات صورت گرفته است. این پژوهش ازنظر هدف کاربردی و برحسب گردآوری اطلاعات توصیفی- همبستگی است، جامعه آماری پژوهش شامل 350 نفر از مدیران، روسا، کارشناسان ارشد دو شرکت همراه اول و ایرانسل ایران بوده است. جمعآوری دادهها بر اساس پرسشنامه محقق ساخته انجام گرفت. برای تجزیهوتحلیل دادهها و بررسی فرضیهها از روش مدلسازی معادلات ساختاری استفاده شد. درنهایت، یافتهها نشان از تأثیر مثبت قابلیتهای پویا بر کارآفرینی شرکتی داشته است و این نتیجه حاصل شد که قابلیتهای ادراک محیط، یادگیری، یکپارچهسازی، هماهنگی، بازآرایی بر کارآفرینی شرکتی تأثیر مثبت و معناداری دارند. همچنین پویایی محیط تأثیر قابلیتهای پویا را بر کارآفرینی شرکتی تعدیل میکند. این بدینصورت است که هرچه پویایی محیط بالاتر باشد رابطه دو متغیر قابلیتهای پویا و کارآفرینی شرکتی قویتر است. چراکه این پویایی مکانیسم مفیدی برای پاسخ به نیروهای رقابتی جدید است. شرکتهایی که در محیطهای با پویایی بالا فعالیت میکنند نوآورتر، ریسکپذیر و پیشگامتر از شرکتهایی هستند کمتر با عدم اطمینان و فشارهای خارجی مواجه هستند.  

مهم ترین انتظاری که از نظام اکتساب سلاح و تجهیزات می رود، پاسخ به هنگام و مؤثر به نیاز حال و آینده نیروهای مسلح در یک محیط پیچیده و متغیر است. برای این منظور، نظام اکتساب سلاح و تجهیزات می بایست توانایی انجام برخی از فعالیت های کلیدی را داشته باشد که انجام آن ها مستلزم برخورداری از برخی قابلیت های محوری است. این قابلیت ها، نظام اکتساب سلاح و تجهیزات را بر تغییر و بازآرایی فرآیندهای متداول و منابع در دسترس خود با توجه به تغییرات محیط توانا می سازد. در این پژوهش، با هدف شناسایی این قابلیت ها، با 14 نفر از صاحب نظران اکتساب سلاح و تجهیزات مصاحبه به عمل آمد. با استفاده از تحلیل مضمونِ این مصاحبه ها و همچنین تحلیل محتوای 6 سند رسمی دفاعی قابل دسترس، تعداد 12 قابلیت برای نظام اکتساب سلاح و تجهیزات به دست آمد که با به کارگیری رویکرد مدل سازی ساختاری-تفسیری، تعداد 10 قابلیت «مدیریت هوشمندانه اطلاعات و دانش»، «آینده نگری و درک تغییرات محیط»، «تولید مفاهیم و زبان مشترک»، «درک فناورانه و مدیریت فناوری»، «رهبری و هدایت ظرفیت های داخلی و خارجی»، «تولید سیاست های پابرجا و راهبردهای منعطف»، «نوآوری و خلاقیت»، «مدیریت پروژه های بزرگ اکتساب»، «تصمیم سازی برای تصمیم گیری»، و «تعاون و شراکت راهبردی بین نقش آفرینان» را می توان به عنوان قابلیت های محوری قلمداد کرد.

امروزه بدلیل اهمیت روزافزون بین المللی سازی در فضای بسیار پویا و رقابتی موجود، شرکت ها باید به شناسایی و تقویت آن دسته از قابلیت های خود که بیشترین تأثیر را بر موفقیت عملکرد بین المللیشان دارند، بپردازند. لذا؛ هدف اصلی این پژوهش، بهره گیری از دیدگاه قابلیت های پویا و شناسایی تأثیر این قابلیت ها بر انتخاب و به کارگیری استراتژی های بین المللی سازی در شرکت کاشی مرجان می باشد. این مطالعه که به روش آمیخته صورت پذیرفته است، ابتدا در بخش کیفی با استفاده از مصاحبه نیمه ساختار یافته به شناسایی قابلیت های پویا در سه بعدِ: شناسایی فرصت های محیطی، بهره برداری از فرصت های محیطی و حفظ جایگاه رقابتیِ به کارگرفته شده و 6 استراتژی بین المللی سازی اصلی در شرکت کاشی مرجان که عبارتند از: صادرات مستقیم، صادرات غیرمستقیم، تولید تحت لیسانس، اینترنت، سرمایه گذاری مشترک بین المللی و اعطای مجوز نمایندگی، پرداخته شده؛ سپس در بخش کمی به کمک پرسشنامه و مطالعات کتابخانه ای، تأثیر قابلیت های پویا بر استراتژی های بین المللی سازی بررسی شده؛ بدین گونه که در بخش آمار توصیفی، شاخص های آماریِ استخراج شده از پرسشنامه ها و در بخش آمار استنباطی، بر اساس داده های توصیف شده، به تجزیه و تحلیل آنها در قالب سؤالات تحقیق پرداخته شده است. در نهایت نتایج جامعی از وضعیت قابلیت های پویا، وضعیت و اهمیت هر یک از استراتژی های بین المللی سازی و همچنین چارچوب مفهومی یکپارچه ای از تأثیر هر یک از ابعاد قابلیت های پویا بر اتخاذ و موفقیت هر یک از استراتژی های بین المللی سازی در مورد مطالعه ارائه شده است.

پژوهش حاضر به بررسی تاثیر آشفتگی محیطی و قابلیت های پویا بر مزیت پایدار با توجه به نقش میانجی بازاریابی کار آفرینانه در شرکت کاله پرداخته است. روش تحقیق مورد استفاده از نوع توصیفی، پیمایشی میباشد. همچنین جامعه آماری پژوهش حاضر شامل کلیه مدیران بخشهای مختلف شرکت کاله شهر تهران می باشند. حجم نمونه با استفاده از فرمول کوکران 82 نفر تعیین گردید و روش نمونه گیری پژوهش حاضر تصادفی ساده می باشد. داده های تحقیق با روشکتابخانه ای و میدانی گردآوری شده و ابزار مورد استفاده پرسشنامه بوده است. پایایی پرسشنامه ها با استفاده از روش آلفایکرونباخ 0.889 و روایی نیز با روش محتوایی مورد تأیید قرار گرفته اند. بعلاوه، اطلاعات پژوهش به کمک نرم افزار SMARTPLS و با استفاده از آزمونهای آماری، توصیفی و استنباطی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج این تحقیق حاکی از آن است که آشفتگی محیطی بر مزیت رقابتی پایدار و بازاریابی کار آفرینانه تاثیر مثبت و معنا داری داشته است. همچنین نتایج نشان داد قابلیت پویا بر مزیت رقابتی پایدار و بازاریابی کار آفرینانه تاثیر مثبت و معناداری دارد. بازاریابی کار آفرینانه نیز بر مزیت رقابتی پایدار تاثیر مثبت و معناداری اشته است. بعلاوه نتایج نشان داد آشفتگی محیطی و قابلیت پویا از طریق نقش میانجی بازاریابی کار آفرینانه بر مزیت رقابتی پایدار تاثیر مثبت داشته اند.

هدف و مقدمه: دیدگاه قابلیت های پویا در پی آن است که توضیح مناسبی برای چگونگی مواجهه بنگاه های موفق با محیط های به شدت در حال تغییر کسب وکار و ایجاد مزیت رقابتی جهت پاسخ گویی به تغییرات پیرامونی پی درپی ارائه نماید. این دیدگاه یکی از برجسته ترین نظریه های حوزه مدیریت است که زمینه های مختلف آن را تحت تأثیر قرار داده است. با این وجود، دغدغه های تأمل برانگیزی درباره ساختار فکری پیشینه تحقیق این دیدگاه و حوزه پژوهشی مربوط به آن مطرح گردیده است. پراکندگی و درهم ریختگی پایه های نظری، تکثر و تنوع گیج کننده مفهوم پردازی ها، فقدان چارچوبی جامع از بینش های موجود، ادراکات و یافته های ازهم گسیخته و فقدان انسجام در بدنه دانش نمونه هایی از این دغدغه ها هستند. بر این اساس، پژوهش حاضر به دنبال آن است که با مرور جامع مستندات علمی منتشرشده در حوزه قابلیت های پویا به توسعه بینشی کل نگرانه نسبت به ساختار و روند موضوعی این حوزه پرداخته و در پاسخ گویی به دغدغه های مذکور که هویت پیشینه تحقیق را به عنوان یک کل واحد به چالش کشیده اند، سهیم گردد. روش شناسی : پژوهش حاضر از رویکرد متن کاوی و روش مدل سازی موضوعی استفاده کرده است. این رویکرد و روش ابزاری قدرتمند است که با تکیه بر آن می توان حجم عظیمی از مستندات را در مدت زمانی کوتاه و با کارایی لازم تحلیل نمود. به این منظور، ابتدا، مقاله های نشریات انگلیسی زبان که با موضوع قابلیت های پویا در ارتباط بوده و تا ابتدای سال 2019 میلادی در یکی از پایگاه داده های وب آوساینس یا اسکوپوس نمایه شده اند، به عنوان مجموعه مستندات مورد بررسی گردآوری شد. سپس، با توجه به اینکه چکیده یک پژوهش عصاره یافته های اصلی آن محسوب می گردد و منعکس کننده نکات برجسته آن مطالعه می باشد، چکیده های مستندات گردآوری شده به عنوان مجموعه متون مورد نیاز برای تحلیل متن کاوی در نظر گرفته شد. پس از ذخیره اطلاعات کتاب شناختی مستندات بازیابی شده و حذف اسناد تکراری یا موارد فاقد چکیده، تعداد این چکیده ها به 4206 مورد رسید. در مرحله بعد، به منظور پیش پردازش و پاک سازی مجموعه متون جمع آوری شده، اقداماتی نظیر یکسان سازی حروف بزرگ و کوچک کلمات، حذف اعداد و علائم نقطه گذاری، حذف کلمات زائد و ادغام کلمات هم ریشه با یکدیگر صورت پذیرفت. علاوه بر این، با استفاده از یکی از شاخص های ارزش گذاری متداول، کلمات فاقد ارزش کافی شناسایی و حذف گردیدند. در نهایت نیز با به کارگیری الگوریتم تخصیص پنهان دیریکله، مدل سازی موضوعی چکیده های جمع آوری شده صورت گرفت که در نتیجه آن ساختار موضوعی مستندات و روند زمانی هر یک از موضوعات حاصل گردید. یافته ها: در نتیجه، ساختار موضوعی و روند موضوعی حوزه قابلیت های پویا به دست آمد. منظور از ساختار موضوعی، دوازده موضوع برجسته در حوزه قابلیت های پویا است که در نتیجه مدل سازی موضوعی نمایان گردید و منظور از روند موضوعی نیز روند انتشار مستندات علمی مرتبط با هر یک از این موضوعات می باشد. هر موضوع گروهی از کلمات است که یک توزیع احتمالی از کل کلمات چکیده ها را در بر دارد. در این گروه، کلماتی که بیشترین نسبت احتمال را دارند، نمایان گر زمینه موضوعی غالب هستند. موضوعات به دست آمده عبارت اند از: 1. عملکرد بنگاه (معطوف به ارتباط بین قابلیت های پویا و عملکرد بنگاه)، 2. پیامدهای سازمانی (معطوف به پیامدهای عملیاتی قابلیت های پویا برای سازمان ها)، 3. تغییر سازمانی (معطوف به نقش تحول آفرین قابلیت های پویا در سازمان ها)، 4. چارچوب نظری (معطوف به مفهوم، مبانی، مفروضات، پیشینه و تکامل نظری قابلیت های پویا)، 5. مزیت رقابتی (معطوف به نقش قابلیت های پویا در ایجاد مزیت رقابتی بنگاه ها)، 6. اتحاد فناورانه (معطوف به قابلیت اتحاد فناورانه به عنوان یک قابلیت پویا)، 7. نوآوری محصول/خدمت (معطوف به قابلیت نوآوری به عنوان یک قابلیت پویا)، 8. عملکرد نوآوری (معطوف به ارتباط بین قابلیت پویای نوآوری و عملکرد سازمان)، 9. شبکه دانش (معطوف به قابلیت های شبکه سازی و مدیریت دانش به عنوان قابلیت های پویا)، 10. بازار بین المللی (معطوف به نقش قابلیت های پویا در پاسخ گویی بنگاه ها به نیاز ایجاد مزیت رقابتی در مواجهه با محیط های دائماً در حال تغییر بین المللی)، 11. فناوری اطلاعات (معطوف به قابلیت های پویای مبتنی بر فناوری اطلاعات و سیستم های اطلاعاتی) و 12. زنجیره تأمین (معطوف به قابلیت های پویای زنجیره تأمین و عملیات). روند موضوعی به دست آمده بیان نمود که از میان این موضوعات، موضوع 8 (یعنی عملکرد نوآوری) یک موضوع نوظهور در حوزه قابلیت های پویا به شمار می رود و همچنین سایر موضوعات نیز روند رو به رشدی در سال های اخیر داشته اند. بحث و نتایج: در این مطالعه تکمیلی، می توان نتایج مدل سازی موضوعی را در قالب پرسشنامه یا مصاحبه به خبرگان حوزه قابلیت های پویا عرضه نمود تا از بازخورد تخصصی آن ها برای دستیابی به تفسیر و مفهوم سازی متقن تر بهره مند شد. علاوه بر این، شایان ذکر است که استفاده از رویکرد متن کاوی و روش مدل سازی موضوعی در مقایسه با بهره گیری از رویکرد های مروری متداول مانند روش های فراترکیب و مرور نظام مند پیشینه تحقیق، تنها بینش کل نگرانه ای را فراهم می آورد که از دید برخی محققان محدودیت این نوع از تحلیل ها محسوب می گردد. بنابراین، محققان می توانند به توسعه روش های خاصی از متن کاوی پرداخته تا محدودیت مذکور به قدری مرتفع گردد و یا آنکه در مواردی از این روش ها استفاده نمایند که مزایای این قسم از تحلیل ها (مانند: تحلیل سریع حجم عظیمی از متون، پرهیز از قضاوت های ذهنی و توسعه یک چشم انداز کلان نسبت به ساختار دانشی و روند پژوهشی یک حوزه مطالعاتی) بر محدودیت آن ها غلبه نماید. همچنین به محققان علاقه مند به مطالعه در زمینه قابلیت های پویا پیشنهاد می شود که قلمرو مربوط به هر یک از موضوعات شناسایی شده در پژوهش حاضر را به تفکیک مورد وارسی دقیق قرار داده تا به ساختار ارائه شده در این تحقیق عمق ببخشند و لایه های زیرین آن را نیز احصاء نمایند. در این میان، با توجه به نتایج حاصل، پرداختن به موضوعات عملکرد و نوآوری از اولویت بالاتری در پیشینه تحقیق قابلیت های پویا برخوردار می باشد. علاوه بر این، شایان ذکر است که با توجه به محدودبودن تعداد مستندات مرتبط با هر یک از این موضوعات، پژوهش گران می توانند برای دستیابی به این مهم از روش های کیفی نیز در کنار تکنیک های متن کاوی و علم سنجی بهره بگیرند.

تحقیق حاضر با هدف اکتشاف فرایند تأثیرگذاری قابلیت های پویای سازمانی بر مزیت رقابتیِ شرکت های مشاوره مدیریت انجام پذیرفته است. به منظور اجرای پژوهش، از رویکرد کیفی بهره برده شد. روش استفاده شده در این تحقیق، نظریه داده بنیاد است که این روش با توجه به ماهیت اکتشافی تحقیق مناسب تشخیص داده شد. نمونه گیری با بهره مندی از منطق نمونه گیری نظری و روش قضاوتی هدفمند انجام گرفت و تا حصول اشباع نظری دنبال شد که درمجموع 17 شرکت مشاوره مدیریت را دربرگرفت. با مدیران عامل و اعضای موظف هیئت مدیره این شرکت ها مصاحبه هایی انجام پذیرفت و داده های مصاحبه ای و اسناد مکتوب مرتبط با فعالیت این شرکت ها تجزیه و تحلیل شدند. نتایج نشان داد قابلیت های پویا بر مزیت رقابتی شرکت های مشاوره مدیریت اثرگذارند، اما این تأثیر به طور مستقیم نیست؛ بلکه قابلیت های عملیاتی، قابلیت های اعتمادساز و جهت گیری استراتژیک شرکت، در این رابطه ایفای نقش می کنند.

هدف: در دو دهه اخیر استفاده از مدل های تعالی کسب و کار بسیار رایج شده است و شرکت های زیادی برای ارزیابی عملکرد خود از این مدل ها استفاده می کنند. با وجود این، بررسی مقاله های بین سال های 1994 تا 2017 نشان می دهد، شرکت ها برای پیاده سازی و ارزیابی معیارهای این مدل ها با مشکلات زیادی مواجه اند. همچنین در محیط های با سرعت تغییر زیاد نمی توانند موفقیت بلندمدت بنگاه ها را تضمین کنند. بنابراین در این پژوهش تلاش می شود، تعالی سازمانی بر اساس دیدگاه قابلیت های پویا بررسی و مدل سازی مفهومی شود. روش: در پژوهش حاضر مدل مفهومی بلوغ تعالی سازمان بر اساس دیدگاه های مبتنی بر منابع و قابلیت های پویا و از طریق مرور ادبیات و تحلیل محتوا ارائه شد و با استفاده از مدل سازی معادلات ساختاریافته به تأیید رسید. در انتها سطوح بلوغ مرتبط با آن با روش دلفی فازی طرح ریزی و در شرکت ارتباطات سیار ایران به کار گرفته شد. یافته ها: در این پژوهش تأثیر قابلیت های پویا بر مدل های تعالی کسب وکار جهت پایداری نتایج عملکرد سازمان، نشان داده شده است. نتیجه گیری: مدل مفهومی ارائه شده در این پژوهش کمک می کند که این دست مدل ها با قابلیت های سازمانی و فرهنگ تعالی یکپارچه شوند و سازمان را به سوی عملکرد پایدار سوق دهند.

هدف پژوهش حاضر، بررسی تأثیر مدیریت دانش، نوآوری مدیریت و قابلیت های پویا با تبیین نقش میانجی مزیت رقابتی پایدار بر عملکرد شرکت ها می باشد. این ﭘﮋوﻫﺶ از لحاظ هدف کاربردی و ماهیتی توصیفی-پیمایشی دارد. جامعه آماری پژوهش شرکت های صادراتی استان تهران است. حجم نمونه با نرم افزار جی-پاور نسخه 1,3، تعداد 244 نفر تعیین شد. ابزار اندازه گیری پژوهش پرسشنامه استاندارد با طیف پنج گزینه ای لیکرت و شامل 25 گویه بود. 198 پرسشنامه با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی ساده به صورت آنلاین گردآوری شد (نرخ بازگشت 81%). تجزیه و تحلیل ها داده ها در بخش آمار توصیفی و آمار استنباطی به ترتیب با نرم افزارهای SPSS نسخه26 و Smart PLS نسخه3 صورت پذیرفت. روایی و پایایی پرسشنامه تأیید شد. همچنین تمامی فرضیه های پژوهش به استثنای نقش میانجی گری مزیت رقابتی پایدار در رابطه بین نوآوری مدیریت و عملکرد شرکت در سطح اطمینان 99% تأیید شدند. این مطالعه برای اولین بار تأثیر نوآوری مدیریت در خلق مزیت رقابتی پایدار را بررسی نمود. لذا مطالعه حاضر به عنوان گامی هر چند کوچک با پوشش شکاف تحقیقاتی به توسعه ادبیات مدیریت کمک می نماید. ایجاد و به کارگیری همزمان مدیریت دانش، نوآوری مدیریت و قابلیت های پویا با خلق مزیت رقابتی پایدار، زمینه لازم برای بهبود عملکرد شرکت های صادراتی را فراهم می آورد و می تواند به مدیران و سیاستگذاران در درک نحوه بهبود عملکرد شرکت ها در محیط های پویا کمک نماید.