مشاوره مدیریت

براساس نظریه قابلیتمحور بنگاه، مزیت رقابتی پایدار ریشه در قابلیتهای پویای سازمانی دارد. در پژوهش حاضر با مقایسه تعدادی از شرکتهای مشاوره مدیریت ایرانی و آلمانی که از عملکرد نسبتاً پایداری طی چند سال برخوردار بودهاند، تلاش شده تا شباهتها و تفاوتهای آنها از حیث قابلیتهای پویا تبیین و فرآیند تأثیر این قابلیتها برای گشایش مسیرهای نوین سازمانی و ساخت مزیتهای رقابتی جدید تشریح شود. برای انجام تحقیق از روش مطالعه موردی چندگانه بهره گرفته شده است. چهار شرکت ایرانی و چهار شرکت آلمانی موردهای مطالعه بودند. در مجموع با هفده نفر از مدیران ارشد شرکتها مصاحبه شد و اسناد سازمانی از جمله صورتجلسات، گزارشات عملکرد، برنامههای استراتژیک و مندرجات وبسایت شرکتها نیز بررسی شدند. یافتههای پژوهش نشان میدهد که اگرچه میکروفونداسیونهای قابلیتهای پویا ممکن است از جهاتی با یکدیگر شباهت داشته باشند، خود قابلیتهای پویا که به طرز پیچیدهای در تصمیمگیریهای مدیریتی و روتینهای سازمانی تعبیه شدهاند منحصربهفرد هستند. به بیان دیگر، الگوی برتری برای قابلیتهای پویا وجود ندارد بلکه آنها متناسب با نیازهای محیطی و تاریخچه متفاوت هر شرکت شکل گرفته و تکامل پیدا میکنند. شناخت پیچیدگیهای لازم برای موفقیت در بازار مشاوره کشورهای توسعهیافته میتواند به شرکتهای مشاوره ایرانی کمک کند تا با درکی بهتر نسبت به ورود به بازار این کشورها اقدام کنند.

تحقیق حاضر با هدف اکتشاف فرایند تأثیرگذاری قابلیت های پویای سازمانی بر مزیت رقابتیِ شرکت های مشاوره مدیریت انجام پذیرفته است. به منظور اجرای پژوهش، از رویکرد کیفی بهره برده شد. روش استفاده شده در این تحقیق، نظریه داده بنیاد است که این روش با توجه به ماهیت اکتشافی تحقیق مناسب تشخیص داده شد. نمونه گیری با بهره مندی از منطق نمونه گیری نظری و روش قضاوتی هدفمند انجام گرفت و تا حصول اشباع نظری دنبال شد که درمجموع 17 شرکت مشاوره مدیریت را دربرگرفت. با مدیران عامل و اعضای موظف هیئت مدیره این شرکت ها مصاحبه هایی انجام پذیرفت و داده های مصاحبه ای و اسناد مکتوب مرتبط با فعالیت این شرکت ها تجزیه و تحلیل شدند. نتایج نشان داد قابلیت های پویا بر مزیت رقابتی شرکت های مشاوره مدیریت اثرگذارند، اما این تأثیر به طور مستقیم نیست؛ بلکه قابلیت های عملیاتی، قابلیت های اعتمادساز و جهت گیری استراتژیک شرکت، در این رابطه ایفای نقش می کنند.

امروزه خدمات مشاوره مدیریت از اهمیت زیادی در ساختار اقتصادی کشورهای توسعه یافته برخوردار شده اند. در کسب وکارهای موفق، مشاوران خبره و متخصصی دست اندرکار هستند تا در تصمیم گیری های بهتر به مدیران یاری رسانند. این در حالی است که مشاوره مدیریت در ایران هنوز آنچنان که باید رشد نیافته و برای ایفای نقش مؤثر در ساختار اقتصادی کشور با چالش های عدیده ای مواجه است. هدف پژوهش حاضر اکتشاف چالش های توسعه مشاوره مدیریت در ایران است. پژوهش به روش کیفی تحلیل تم و با استفاده از ابزار مصاحبه انجام پذیرفت. مصاحبه شوندگان بیست نفر از مشاوران مدیریت خبره در ایران بودند. نتایج تحقیق نشان داد که چالش های توسعه مشاوره مدیریت در ایران در قالب سه تم چالش های عرضه مشاوره مدیریت، چالش های تقاضای مشاوره مدیریت و چالش های زمین ه ای قابل طبقه بندی است. یافته های تحقیق می تواند برای سیاستگذاران، مشاوران مدیریت و خریداران خدمات مشاوره قابل استفاده باشد تا از طریق نقش آفرینی مؤثر تر در توسعه مشاوره مدیریت، حرکت کشور در مسیر رشد و توسعه اقتصادی را سرعت بخشند.

مشاوران مدیریت به عنوان یکی از مهمترین تامین کنندگان ایده ها، راهکارها و شیوه های مدیریت جدید در نظر گرفته می شوند و در این میان نقش مشاوران مدیریت بازاریابی از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است. این پژوهش به دنبال آن است تا با استفاده از رویکرد ظاهرشونده گلیزر نظریه داده بنیاد بتواند ابعاد کیفیت خدمات مشاوره مدیریت بازاریابی را کشف کرده و در قالب یک مدل ارائه کند. رویکرد این پژوهش از نوع کیفی بوده و جامعه مشارکت کنندگان شامل مشاوران مدیریت بازاریابی فعال در کشور هستند. داده های مورد نیاز در این مطالعه از طریق مصاحبه های عمیق با 12 نفر از مشاوران مدیریت بازاریابی جمع آوری شده است که با استفاده از نمونه گیری به شیوه گلوله برفی انتخاب شده اند و انتخاب این مشارکت کنندگان تا رسیدن به مرحله اشباع نظری ادامه یافته است. داده های گردآوری شده با استفاده از مصاحبه های نیمه ساختار یافته، با بهره گیری از نرم افزار MAXQDA2020 در سه مرحله کدگذاری گردید. پس از تجزیه و تحلیل داده های حاصله که منجر به شناسایی 436 کد اولیه و 69 مفهوم شد مدل ابعاد کیفیت این خدمات به دست آمد که اعتبارسنجی آن با استفاده از تکنیکهای اجماع داده ها، اجماع پژوهشگران، اجماع روشها، کنترل اعضا و شاخص مقبولیت، انجام گردید. بر اساس این مدل، ابعاد کیفیت خدمات مشاوره مدیریت بازاریابی شامل 11 بُعد می باشد که به منظور درک بهتر مدل، این ابعاد در قالب 4 گروه ابعاد کیفیت ورودیها، ابعاد کیفیت حین خدمات، ابعاد کیفیت خروجیها و ابعاد کیفیت نتایج/ پیامدها دسته بندی شده اند.