مطالب مرتبط با کلیدواژه

نواحی روستایی


۱۲۱.

مدیریت ریسک فعالیت دامداری در نواحی روستایی شهرستان گلپایگان(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: مدیریت ریسک اقتصاد روستایی دامداری نواحی روستایی شهرستان گلپایگان

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۳۸
صنعت دامپروری یکی از فعالیت های اقتصادی در روستاها به شمار می رود که این بخش با امنیت غذایی و سلامت جامعه گره خورده است و یک صنعت پویا و اشتغال زاست که به عنوان یکی از اصلی ترین بخش های تولید مواد پروتئینی و لبنی اهمیت بسزایی در تغذیه انسان ها دارد. و می توان گفت که یکی از مخاطره آمیزترین فعالیت های کشاورزی، زیر بخش دامداری است و بسیاری از عوامل کنترل ناپذیر، مانند عوامل جوی، خشکسالی ها و بیماری ها بر این فعالیت اقتصادی اثر منفی دارند. همچنین مخاطراتی مانند تغییرات قیمت و بی ثباتی عوامل تولید نیز این امر را در کشور تشدید می کند. براین اساس پژوهش حاضر با روش توصیفی تحلیلی و با هدف کاربردی به بررسی و شناسایی مدیریت ریسک دامداری در نواحی روستایی شهرستان گلپایگان انجام پذیرفته است. جمع آوری اطلاعات با استفاده از داده های رسمی و مکتوب در ابتدا به صورت کتابخانه ای و سپس براساس پژوهش ها و در مطالعات میدانی از مشاهده همراه با مصاحبه به ره برده شده است. جامعه آماری تحقیق کل خانوارهای دامدار روستاهای مزرعه، قالقان، اسفرنجان و رباط قالقان است که مجموعا 200 خانوار بوده است، و به منظور برآورد حجم نمونه از فرمول کوکران استفاده گردید، که از این 200خانوار، تعداد 132 خانوار به عنوان جامعه هدف مصاحبه شونده تعیین شده است، و شیوه مصاحبه به صورت نیمه ساختاری بوده است. نتایج تحقیق نشان می دهد که نخست ریسک تأمین علوفه و نهاده های دامی در روستاهای مورد مطالعه دارای اهمیت و فراوانی بیشتری است و در مراتب بعدی ریسک عوامل طبیعی (سرمای شدید، هوای بسیار گرم و خشکسالی) و سرقت با سهم و فراوانی برابر دارای اهمیت هستند. و فعالان اقتصاد دام برای کاهش ریسک های موجود نخست اقدام به کاشت علوفه های کم آب بر و ذخیره سازی نهاده ها می کنند؛ همچنین برای کاهش ریسک عوامل طبیعی و سرقت اقدام به ساخت پناهگاه های مسقف مناسب فصل سرد سال و سم پاشی جایگاه دام در فصل گرما و نصب دوربین و دزدگیر در دامداری های خود می کنند.
۱۲۲.

عوامل مؤثر بر بهره مندی از مزیت های جغرافیایی در فرایند توسعه پایدار نواحی روستایی مورد: شهرستان خرم آباد(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: توسعه پایدار نواحی روستایی مزیت جغرافیایی شهرستان خرم آباد

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۵۸ تعداد دانلود : ۱۹۱
مقاله حاضر، با هدف شناسایی عوامل موثر بر بهره مندی از مزیت های جغرافیایی در فرآیند توسعه پایدار در روستاهای شهرستان خرم آباد تهیه شده است. روش تحقیق ترکیبی (کمی-کیفی) است. از مدل کیو برای تحلیل مساله استفاده گردید. جامعه آماری روستاهای شهرستان خرم آباد هستند. مشارکت کنندگان بخش کیفی روستاییان خبره اند که 30 نفر با اشباع نظری انتخاب و با انجام مصاحبه نیمه ساختمند داده ها جمع آوری گردید. در بخش کمی نیز خبرگان روستایی بوده اند که از 150 روستا یک نفر انتخاب و در مجموع تعداد 150 نفر انتخاب شد. با توجه به یافته ها نتایج حاصل شد: نواحی روستایی مورد مطالعه علیرغم برخورداری از مزیت های جغرافیایی متنوع نتوانسته اند از مزیت های جغرافیایی خود در فرآیند توسعه پایدار بهره مند شوند از این روی در مسیر ناپایداری قرار گرفته اند. این ضعف بهره مندی متأثر از عوامل مختلفی است که در این بین نقش عوامل اقتصادی (پایین بودن سطح درآمدی در نواحی روستایی، تورم و توزیع نامتوازن منابع اعتباری، بی ثباتی نظام بازار، ضعف خدمات پشتیبان و همچنین ضعف برخورداری از بنگاه های فرآوری) و مدیریتی-نهادی (ضعف ترتیبات حقوقی-نهادی و نبود نظام برنامه ریزی یکپارچه برای فعالیت های کشاورزی متناسب با بازار داخلی و خارجی) از اهمیت بیشتری برخوردار است.
۱۲۳.

واکاوی شبکه روابط فضاییِ بازار خرما در نواحی روستایی ناحیه مَکُّران(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: روابط فضایی کنشگران انسانی بازار خرما نواحی روستایی مکران

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۵۸ تعداد دانلود : ۱۹۷
با توجه به نقش تولیدی و صادراتی محصول خرما و وابستگی معیشت بسیاری از خانوارهای روستایی به فعالیت نخلداری در مناطق خرماخیز کشور از جمله در ناحیه مکران، پرداختن به مسائل و شبکه روابط بازار این محصول اهمیت ویژه ای دارد؛ زیرا اقتصاد نخلداری در روستاهای این ناحیه غالباً بر کشاورزی خرده پا و سنتی استوار بوده و به لحاظ کارکردهای توزیعی، مبادله ای و مصرفی با چالش های عدیده ای روبرو است. از این رو هدف پژوهش حاضر کاوش و تحلیل شبکه روابط فضایی بین کنشگران (انسانی و غیرانسانی) به منظور توسعه کارکردی بازار خرما در روستاهای ناحیه مکران است. این پژوهش بر روش آمیخته (راهبرد متوالی- تغییرپذیر) استوار است. جامعه آماری پژوهش شامل 17493 نخلدار و 32 کارشناس کشاورزی است. حجم نمونه به روش هدفمند- احتمالی در مرحله کیفی 111 نخلدار و 16 کارشناس و در مرحله کمی 376 نخلدار و 32 کارشناس تعیین شد. براساس «روش آمیخته متوالی» داده های کیفی به کمک نرم افزار «NVIVO» و داده های کمّی به وسیله نرم افزار «SPSS» پردازش و تحلیل شدند. سپس تحلیل و استنتاج نهایی طبق استدلال لاتور (1987) به روش «ترجمه» صورت گرفت. نتایج نشان داد که روابط فضایی چندگانه ای بین کنشگران (انسانی و غیرانسانی) وجود دارد و یا در حال پدیدار شدن است. در این میان دلالان خرما با ایجاد شبکه ای قوی از روابط فضایی، بازار خرما را به زیان تولیدکنندگان به تسخیر درآورده و به عنوان کلیدی ترین کنشگر، نقش و عاملیت یافته اند. در وجه غالب ضعف و ناکارآمدی کنشگران اصلی (نخلدار و دولت) و هم پیمانی کنشگران سرمایه و سردخانه با دلالان منجر به چنین پیامد زیانباری شده است؛ هر چند این روابط فضایی با مشارکت کنشگران جدید (نخل های غیربومی، سردخانه و ... ) در حال دگرگونی است.
۱۲۴.

تحلیل زنجیره ارزش فعالیت نوغانداری در مناطق روستایی شهرستان رامیان(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: کسب و کار روستایی نوغانداری زنجیره ارزش نواحی روستایی شهرستان رامیان

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۶۰ تعداد دانلود : ۱۴۳
نوغانداری و پرورش انبوه آن برای به دست آوردن ابریشم یک فعالیت اصلی اقتصادی در بسیاری از کشورهای در حال توسعه تلقی می گردد. توسعه این فعالیت نیازمند توجه ویژه به چگونگی نظام های تولید، فرآوری، تجارت و مصرف نهایی آن هاست. جهت دستیابی به این هدف مدل زنجیره ارزش مطرح می گردد تا راهی برای فعال کردن این نوع کسب و کار جهت افزایش بهره وری و دستیابی به توان رقابتی باشد. این پژوهش با هدف بررسی زنجیره ارزش فعالیت نوغانداری در مناطق روستایی شهرستان رامیان صورت گرفته است. این مطالعه از نظر هدف کاربردی و از نظر ماهیت توصیفی – تحلیلی مبتنی بر روش های هدفمند و تمام شماری در انتخاب نمونه ها و جمع آوری داده هاست. جامعه آماری این پژوهش را 103 نفر از فعالان در کسب و کار نوغانداری شهرستان رامیان تشکیل می دهند. به منظور ارزیابی عملکرد زنجیره ارزش برای مولفه های مدنظر پرسشنامه ای محقق ساخته در قالب طیف لیکرت استفاده گردید که روایی آن توسط اساتید و متخصصان و پایایی آن با استفاده از ضریب آلفای کرونباخ 897/0 تایید گردید. به منظور تجزیه و تحلیل داده ها از آزمون های آماری در محیط نرم افزاری SPSS و برای تهیه نقشه از نرم افزار ArcGIS بهره گرفته شد. نتایج پژوهش بر مبنای مناسبات مؤلفه های زنجیره ارزش فعالیت نوغانداری نشان می دهد که بخش های سیاست گذاری و زیرساختی کسب و کار نوغانداری در منطقه به ترتیب با امتیازات 5/8 و 57/2 بهترین و ضعیف ترین عملکرد را در زنجیره ارزش این کسب و کار به خود اختصاص داده اند. می توان بیان نمود که این کسب و کار با در نظر گرفتن میانگین امتیازات در بخش های مختلف زنجیره ارزش در ابتدای مرحله توسعه این فعالیت قرار دارد.
۱۲۵.

نقش بازاریابی الکترونیکی بر بهبود سرمایه های معیشت پایدار خانوارهای روستایی شهرستان گرگان(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: توسعه روستایی بازاریابی الکترونیکی معیشت پایدار نواحی روستایی شهرستان گرگان

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۲۵ تعداد دانلود : ۱۳۳
یکی از مشکلات تولید محصولات کشاورزی، بازاریابی، دسترسی به خریدار و دوری از مراکز فروش است. در سالیان اخیر، فناوری اطلاعات و ارتباطات در عرصه تجارت، بسیاری از این چالش ها را مرتفع کرده است و از تجارت الکترونیک می توان برای بهبود معیشت پایدار خانوارهای روستایی استفاده کرد. هدف این تحقیق بررسی نقش بازاریابی الکترونیکی بر بهبود معیشت پایدار خانوار روستایی شهرستان گرگان است. این مطالعه از نظر هدف کاربردی و از نظر ماهیت توصیفی-تحلیلی است. جامعه آماری این پژوهش را خانوارهای ساکن در 9 روستاهای شهرستان گرگان با مجموع 7863 خانوار تشکیل می دهند و با استفاده از فرمول کوکران 366 خانوار به عنوان حجم نمونه برای تکمیل پرسشنامه ها انتخاب شدند. به منظور تجزیه و تحلیل داده ها از آزمون های فریدمن، فای کرامر، کای اسکوئر دوطرفه و اسپیرمن در محیط نرم افزاری SPSS استفاده شد. بین بازاریابی الکترونیکی با ویژگی های شخصی افراد از قبیل سن، تحصیلات، شغل و مهارت رابطه معناداری وجود دارد و بازاریابی الکترونیکی در بهبود سرمایه های معیشتی خانوارهای روستایی از طریق افزایش علاقه به یادگیری مهارت های جدید، کاهش جایگاه واسطه ها، مالکیت ابزار و تجهیزات کشاورزی و مالیکت دام تأثیر گذار بوده است. کلیدی ترین متغیر را می توان در آموزش مستمر ساکنان نواحی روستایی با قابلیت های بازاریابی الکترونیکی دانست تا با فعالیت در این عرصه، فرصت اشتغال گسترده و درآمد پایدار و ماندگاری جمعیت به خصوص برای جوانان تحصیل کرده در نواحی روستایی فراهم گردد.
۱۲۶.

سنجش فعالیت کارگروه های روستایی در مقابله با همه گیری ویروس کرونا، مطالعه مورد: نواحی روستایی شهرستان خوشاب(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: کووید- 19 کارگروه ها نهادها و سازمان ها نواحی روستایی شهرستان خوشاب

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۱۵ تعداد دانلود : ۱۲۹
اکنون انتشار ویروس کووید 19 در نواحی جغرافیای جهان روندی شتابان دارد. نفوذ کرونا می تواند پیامدهای منفی در سطح کلان و خرد جوامع روستایی داشته و آنان را با مسائل اقتصادی، اجتماعی و زیست محیطی درگیر کند. شیوع این پدیده نهادها، سازمان ها و سایر ارگان ها را به صورت گروهی یا حتی منفرد بر آن داشت که جهت جلوگیری از همه گیری گام های اساسی بردارند. بنابراین تلاش برای کنترل و مدیریت آثار و پیامدهایش، در دستور کارگروه های مختلف دولتی و مردمی قرارگرفته است. بررسی میزان و نحوه تأثیرگذاری فعالیت سازمان ها و نهادها برای مقابله با گسترش این بیماری در نواحی روستایی خوشاب هدف اساسی پژوهش است که جهت تحقق آن در ابتدا فعالیت کارگروه هایی چون شوراها، دهیاری ها و غیره در قالب 14 شاخص مورد تحلیل قرار گرفت. جهت ارزیابی داده های از روش مصاحبه نیمه ساختاریافته با آمار توصیفی و استنباطی (کی-اس و تی) استفاده شد. یافته های پژوهش نشان می دهد سطح معناداری کمتر از 05/0 است که بیانگر نظر نسبتاً مساعد پاسخگویان از فعالیت کارگروه ها در مقابله با کرونا است، نتایج آزمون تی نشان داد که از میان شاخص های عملکرد سازمان ها و نهادها، شاخص فاصله گذاری اجتماعی در رتبه اول، شاخص برخورداری از کادر بهداشتی و درمانی در رتبه دوم و شاخص گسترش دادن زیرساخت های اینترنتی سومین رتبه را داراست، درنهایت بر اساس رتبه بندی روستاها، ازلحاظ تأثیرگذاری نهادها و سازمان ها در مقابله با شیوع ویروس کرونا، بررسی ها بیانگر این مطلب است که روستای بلقان آباد اولین رتبه را در به خدمت گرفتن نهادها و سازمان ها، به خود اختصاص داده اند.
۱۲۷.

تحلیل اثرات گردشگری مذهبی در توسعه پایدار نواحی روستایی از دیدگاه جامعه میزبان (مورد پژوهش: منطقه نمارستاق- شهرستان آمل)(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

کلیدواژه‌ها: گردشگری مذهبی توسعه پایدار نواحی روستایی منطقه نمارستاق

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۴ تعداد دانلود : ۸۵
امروزه گردشگری به عنوان بخشی پویا و دارای ویژگی های بارز و منحصربه فرد، به یکی از بزرگ ترین و پرمنفعت ترین صنایع در اقتصاد جهان تبدیل شده و به عنوان ابزاری جهت ایجاد تغییرات اجتماعی و اقتصادی در بسیاری از نقاط روستایی کشورهای درحال توسعه به اجرا گذاشته می شود. در این راستا گردشگری مذهبی، یکی از قدیمی ترین گردشگری ها می باشد که بر اساس برآورد سازمان جهانی سفر و جهانگردی، 26 درصد از کل جریان های گردشگری را به خود اختصاص داده و دارای اثرات فراوانی بر جامعه میزبان می باشد. ازاین رو در تحقیق حاضر، اثرات این نوع گردشگری بر توسعه پایدار نواحی روستایی از دیدگاه جامعه میزبان مورد بررسی قرار گرفته است. نوع تحقیق کاربردی و به صورت توصیفی- تحلیلی انجام شده است. روش گردآوری اطلاعات به صورت کتابخانه ای و میدانی (پرسشنامه و مصاحبه)، روش تجزیه وتحلیل اطلاعات به صورت آمار توصیفی ( شامل فراوانی، انحراف معیار و میانگین) و استنباطی (آماره t تک نمونه ای، آماره t دوگروهی و رگرسیون خطی) می باشد. جامعه آماری تحقیق خانوارهای روستایی که در روستاهای منطقه نمارستاق (امامزاده عبدالمناف) شهرستان آمل قرار دارند، می باشد، این روستاها طبق سرشماری سال 1390، دارای 328 خانوار و 814 نفر جمعیت می باشد، طبق فرمول کوکران تعداد نمونه لازم جهت تکمیل پرسشنامه 177 خانوار محاسبه گردید. یافته های تحقیق نشان می دهد، گردشگری مذهبی در بین شاخص های بعد اجتماعی (رضایت از خدمات آموزشی، افزایش مشارکت در امور اجتماعی روستا، میزان اعتماد اجتماعی و رضایت از مسکن)، شاخص های بعد اقتصادی (کاهش بیکاری، تنوع منابع شغلی و رضایت از درآمد) و  شاخص های بعد کالبدی (تمامی شاخص ها) تأثیرات مثبت داشته است.
۱۲۸.

بررسی و تحلیل فضایی تأثیرات گردشگری بر نواحی روستایی از دیدگاه جوامع محلی (مورد: بخش شاهو - شهرستان روانسر)(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

کلیدواژه‌ها: گردشگری اثرات گردشگری توزیع فضایی نواحی روستایی بخش شاهو

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۴۲ تعداد دانلود : ۶۶
گردشگری به واسطه تأثیرات مختلفی که بر جوامع، اعم از نقاط شهری و روستایی، بر جای می گذارد، در صورت مدیریت بهینه و کارآمد می تواند زمینه های توسعه و پیشرفت جوامع میزبان را فراهم نماید و در صورت عدم مدیریت و بی توجهی، می تواند زمینه ساز بروز مسائل و چالش های متعدد اجتماعی، اقتصادی و زیست محیطی در مناطق میزبان باشد. هدف از پژوهش حاضر که از نوع تحقیقات کاربردی و با روش توصیفی تحلیلی انجام گرفته است، بررسی و تحلیل فضایی تأثیرات گردشگری بر نواحی روستایی بخش شاهو از توابع شهرستان روانسر از دیدگاه روستاییان بخش مذکور است. جامعه آماری پژوهش را، کلیه سرپرستان خانوار واقع در 8 روستای بخش شاهو (908 نفر) تشکیل می دهند، که با استفاده از فرمول کوکران 206 نفر به عنوان نمونه انتخاب شده اند. ابزار اصلی این پژوهش پرسش نامه ای بوده که روایی آن توسط اساتید دانشگاهی و متخصصان گردشگری و پایایی آن با استفاده از ضریب آلفای کرونباخ تأیید گردید. جهت تجزیه و تحلیل اطلاعات و نمایش فضایی اثرات گردشگری بر نواحی روستایی بخش شاهو به ترتیب از دو نرم افزار SPSS و GIS استفاده گردید. نتایج بررسی کلی تأثیرات گردشگری بر نواحی روستایی بخش شاهو نشان داد که گردشگری بر 3/38 درصد مناطق مورد مطالعه تأثیری در حد کم و خیلی کم، بر 1/30 درصد تأثیر در حد متوسط و بر 5/31 درصد تأثیر زیاد و بسیار زیادی داشته است.
۱۲۹.

تحلیل نگرش ها و گرایش های گردشگران نسبت به گردشگری کشاورزی مبتنی بر جامعه محلی (منطقه مورد مطالعه: روستاهای شهرستان تنکابن)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: گردشگری کشاورزی نگرش ها گردشگری مبتنی بر جامعه محلی نواحی روستایی شهرستان تنکابن

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۹۸ تعداد دانلود : ۱۷۴
روش پژوهش توصیفی – تحلیلی و مبتنی بر پیمایش میدانی است. جامعه آماری متشکل از گردشگران روستاهای منطقه مورد مطالعه است که با استفاده از فرمول کوکران تعداد 390 نفر به عنوان جامعه نمونه در نظر گرفته شده اند. اطلاعات جمع آوری شده با استفاده از پرسشنامه، به وسیله نرم افزار SPSS تجزیه و تحلیل شده است. یافته های پژوهش بیانگر آن است که منطقه موورد مطالعه از جاذبه های مورد نیاز برای برنامه ریزی گردشگری کشاورزی برخوردار بوده و نتایج مستخرج از تحلیل مسیر با استفاده از روش رگرسیون خطی، نشان می دهد که از بین متغرهای مستقل، متغیر اصالت با میزان بتا (552/0) بیشترین تأثیر را در شرایط مستقیم بر متغیر وابسته نگرش گردشگران به گردشگری کشاورزی مبتنی بر اجتماع محلی داشته است. همچنین بررسی مسیر های غیر مستقیم بیانگر آن است که اصالت با بتای (552/0) بیشترین تاثیر و اقامت و اقامتگاه ها (511/0) در رتبه دوم قرار دارد.
۱۳۰.

سنجش حمایت ساکنین روستایی از توسعه ی گردشگری در روستاهای مناطق جنگلی و عوامل موثر بر آن(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: توسعه ی پایدار گردشگری حمایت جامعه ی میزبان مناطق جنگلی نواحی روستایی دهستان سجادرود

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۱۲ تعداد دانلود : ۸۳
با توجه به آنکه نقش ساکنین محلی در تصمیم گیریهای مربوط به توسعه ی گردشگری کلیدی است. از این رو قدرت تأثیر گذار ساکنین و تبلور آن به صورت همکاری و استقبال از گردشگران، در جهت موفقیت و پایداری توسعه ی گردشگری امری ضروری است. هدف این تحقیق، شناخت میزان حمایت ساکنان روستاهای مناطق جنگلی دهستان سجادرود از توسعه ی گردشگری و تبیین عوامل موثر بر سطح حمایت است. این تحقیق به لحاظ هدف، کاربردی و به لحاظ روش، توصیفی- تحلیلی مبتنی بر پیمایش است. داده های مربوط به هر یک از متغیرها از طریق پرسشنامه و مصاحبه، جمع آوری شده است. جامعه ی آماری این تحقیق، 1885 سرپرست خانوار می باشد و از این تعداد، 250 نفر از سرپرستان خانوارها به عنوان جامعه ی نمونه در نظرگرفته شدند. به منظور تجزیه و تحلیل داده ها از روش های آماری توصیفی و آزمون های آماری استنباطی از قبیل آزمون همبستگی پیرسون، کرامر و اسپیرمن و مدل رگرسیون گام به گام استفاده شد. نتایج نشان می دهد ساکنین روستاهای مناطق جنگلی در حد بالایی از توسعه ی گردشگری حمایت می کنند. در این رابطه سطح حمایت ساکنین از توسعه ی گردشگری با متغیرهای نظیر سن و نوع شغل رابطه معناداری دارد. علاوه برآن، نگرش ساکنین از اثرات و پیامدهای اجتماعی و اقتصادی تاثیر مستقیم (مثبت) و معنادار و نگرش ساکنین از اثرات و پیامدهای زیست محیطی تاثیر معکوس (منفی) و معنادار برسطح حمایت نسبت به  توسعه ی گردشگری در روستاهای مناطق جنگلی داشته است. همچنین در بین مولفه ها، بیشترین تاثیر برحمایت ساکنین، مربوط به نگرش ساکنین از اثرات و پیامدهای اقتصادی بوده است.
۱۳۱.

نگرش جامعه محلی نسبت به مخاطرات ادراک شده توسعه گردشگری کشاورزی (مطالعه موردی: شهرستان تنکابن)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: نگرش ادراک ریسک توسعه گردشگری کشاورزی نواحی روستایی شهرستان تنکابن

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۶۱ تعداد دانلود : ۹۳
فعالیت های گردشگری کشاورزی به عنوان فعالیت مکمل کشاورزی یکی از راهکارهای توسعه و احیای کشاورزی مناطق مختلف کشور محسوب می شوند اما با توجه به وجود ریسک در ابعاد مختلف اقتصادی، اجتماعی، طبیعی و روان شناختی که به عنوان تهدیدی بر فعالیت های کشاورزی و در پی آن گردشگری کشاورزی است، بررسی و درک آنها ضرورت می یابد. هدف از این پژوهش شناخت ریسک های اثرگذار بر فعالیت های کشاورزی و ارائه پیشنهاداتی در راستای تعدیل آن ها است. منطقه مورد مطالعه نواحی روستایی حوضه رودخانه شیرود شهرستان تنکابن است که ساکنان آن به فعالیت های کشاورزی اشتغال داشته و منطقه از ظرفیت های لازم برای ایجاد و توسعه گردشگری کشاورزی برخوردار است. روش تحقیق در این پژوهش، کاربردی و از نظر ماهیت، توصیفی- تحلیلی از نوع علی است. جامعه آماری تحقیق را کشاورزان 7 روستای منتخب در حوضه رودخانه شیرود از بخش مرکزی شهرستان تنکابن تشکیل می دهند. معیار انتخاب روستاها به روش تخمینی و بر اساس شناخت محقق بوده و نیز برای انتخاب جامعه نمونه تحقیق (کشاورزان) از روش کوکران استفاده شده است. ابزار میدانی تحقیق پرسشنامه محقق ساخت است که بر اساس مبانی نظری و تجارب موفق علمی منتشر شده، تهیه شده و اطلاعات با استفاده از مدل های آماری مرتبط با هدف و نوع داده ها، پردازش شده است. یافته های تحقیق نشان می دهد که با توجه به نگرش پاسخگویان به میزان اثرگذاری ریسک های ادراک شده بر تمایل به توسعه گردشگری کشاورزی، ریسک های اقتصادی، ریسک های تولید و بازار، ریسک های طبیعی، ریسک های اجتماعی- فرهنگی و ریسک های سیاسی- نهادی به ترتیب در درجه اول تا پنجم اثرگذاری قرار می گیرند.
۱۳۲.

تحلیل توان های گردشگری کشاورزی نواحی روستایی (مطالعه موردی: بخش دینور، شهرستان صحنه)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: گردشگری کشاورزی توان های گردشگری نواحی روستایی بخش دینور

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۱۴ تعداد دانلود : ۱۰۳
گردشگری کشاورزی یکی از اشکال گردشگری روستایی است که در گروه گردشگری خاص یا جایگزین قرار می گیرد. امروزه گردشگری کشاورزی در جهان به عنوان راهبردی برای بهبود اوضاع اقتصادی، اجتماعی و زیستی روستاها تلقی می گردد. جامعه آماری این تحقیق شامل 17 روستای بخش دینور بخش دینور با 1260 خانوار بود که با استفاده از فرمول کوکران حجم نمونه این جامعه 290 نفر به دست آمده است و برای گردشگران ورودی به روستاها، از روش نمونه گیری جامعه نامعلوم استفاده شده است؛ یافته های پژوهش نشان می دهد،عوامل محیطی و طبیعی، فرهنگی و اجتماعی، اقتصادی در روستاهای مورد مطالعه این توان را دارند که گردشگری کشاورزی را در منطقه توسعه بدهند. همچنین بر اساس یافته های بدست آمده مولفه تمایل به اقامت شبانه در صورت وجود اقامتگاه در مزارع، کمترین رتبه و مولفه تمایل به خرید گیاهان دارویی از بخش دینور و شهر صحنه بیشترین رتبه یعنی بیشترین ظرفیت را برای توسعه گردشگری کشاورزی بخش دینور از دیدگاه گردشگران دارا می باشد.
۱۳۳.

شناسایی و تحلیل پیشران های کلیدی مؤثر بر توسعه پایدار گردشگری روستایی با رویکرد آینده پژوهی (مطالعه موردی: روستاهای هدف گردشگری شهرستان سقز)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: نواحی روستایی توسعه پایدار گردشگری آینده پژوهی شهرستان سقز

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۲۷ تعداد دانلود : ۱۲۸
پژوهش حاضر با رویکرد آینده پژوهی به شناسایی مهم ترین عوامل مؤثر بر توسعه گردشگری روستاهای هدف گردشگری شهرستان سقز و بررسی میزان و چگونگی تأثیرگذاری این عوامل بر یکدیگر می پردازد. این پژوهش از لحاظ هدف کاربردی و از نظر ماهیت و روش توصیفی-تحلیلی است. با توجه به ماهیت این پژوهش، از روش تحلیل ساختاری میک مک و دلفی بهره گرفته شده است. در این راستا پس از برگزاری جلسات اولیه بحث با سی نفر از نخبگان و متخصصان گردشگری شهرستان سقز، به عنوان جامعه آماری تحقیق، سی و هشت متغیر اولیه در قالب چهار بعد کلی شناسایی شد. در ادامه، متغیرهای اولیه در چارچوب ماتریس اثرات متقاطع در نرم افزار آینده نگار میک مک تعریف شد. در نهایت، ده عامل اصلی کلیدی و تأثیرگذار در آینده توسعه گردشگری روستاهای هدف گردشگری شهرستان سقز شناسایی شدند. از بین این عوامل شرایط آب و هوایی و مشارکت و همبستگی تأثیر گذارترین عوامل در توسعه گردشگری روستاهای هدف گردشگری شهرستان سقز هستند. آگاهی جامعه محلی و گردشگران، رقابت پذیری و سیاست های تشویقی نیز در درجات بعدی اهمیت قرار دارند.
۱۳۴.

تحلیل مضامین موثر بر گردشگری پایدار روستایی مناطق روستایی استان اصفهان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلیدواژه‌ها: گردشگری موانع و چالش ها تحلیل مضمون نواحی روستایی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۷۵ تعداد دانلود : ۱۰۴
راهبردهای گذشته درزمینه توسعه نواحی، نتوانسته اند در حل مسائل و معضلات موجود در زمینه هایی چون فقر، اشتغال، بهداشت، امنیت غذایی، پایداری محیط زیست و نظایر این ها به گونه ای موفقیت آمیز عمل کنند. یکی از راهبردهایی که اخیراً در بیشتر کشورهای جهان موردتوجه قرارگرفته، توسعه گردشگری در نواحی محروم و دارای پتانسیل های لازم برای گسترش گردشگری است. در این پژوهش با استفاده از روش تحلیل مضمون، چالش ها و موانع گردشگری پایدار روستایی استان اصفهان شناسایی شدند. اطلاعات بر اساس مصاحبه های نیمه ساختاریافته و مطالعه منابع و اسناد جمع آوری شده اند. یافته ها نشان می دهد از میان 182 کد باز 29 مفهوم پایه ای شناسایی شد که در 7 دسته مضامین سازمان دهنده قابل تقسیم بندی هستند. نتایج تحلیل ها حاکی از این است که باید در توسعه و ایجاد بسترهای لازم جهت تحقق گردشگری پایدار روستایی به ایجاد زیرساخت های لازم، ابعاد اقتصادی، اجتماعی، کالبدی و زیست محیطی، همچنین سیاست گذاری های مناسب و عملیاتی توجه نمود و لزوم دست یابی به اهداف مدیریتی و سازمانی گردشگری پایدار، کمک گرفتن از خود مردم روستا و مشارکت دادن آن ها از تصمیم گیری تا اجرا بایستی قابل توجه قرار گیرد
۱۳۵.

تأثیر پروژه ترسیب کربن بر تقویت شبکه همکاری رهبران محلی در روستاهای آزادشهر استان گلستان(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: ارتباط مشارکت رهبری نواحی روستایی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۴۴ تعداد دانلود : ۱۲۸
رهبران محلی در نظریه های توسعه نقش مهمی در پیشرفت روستایی دارند. بااین حال، برخورداری از رهبری مؤثر یکی از چالش هایی است که جوامع روستایی با آن روبه رو هستند. برخی معتقدند ایجاد یک شبکه ارتباطی منسجم از رهبران محلی می تواند به حل این چالش کمک نماید. در این راستا، تحقیق حاضر به بررسی تأثیر یکی از برنامه های توسعه روستایی با عنوان پروژه ترسیب کربن در تقویت شبکه همکاری رهبران محلی در استان گلستان پرداخته است. بدین منظور شبکه ارتباطی رهبران محلی در روستاهای تحت پوشش این پروژه با استفاده از روش تحلیل شبکه های اجتماعی مورد بررسی قرار گرفت. ابزار جمع آوری اطلاعات پرسشنامه بود که در آن، پیوند همکاری بین رهبران محلی در قبل و بعد از اجرای پروژه مورد سنجش قرار گرفت. نتایج نشان داد که اجرای پروژه ترسیب کربن موجب شده است پارامترهای شبکه ارتباط همکاری رهبران محلی مانند تراکم، پیوندهای درون گروهی، پیوندهای برون گروهی، دوسویگی پیوندها، انتقال یافتگی پیوندها و شاخص E-I افزایش و میانگین فاصله ژئودزیک و تمرکز شبکه کاهش یابد. این یافته ها نشان می دهد با اجرای پروژه ترسیب کربن، شبکه ارتباط همکاری در بین رهبران محلی تقویت شده و این شبکه از سرمایه اجتماعی و پایداری بیشتری برخوردار شده است.
۱۳۶.

پایش چرخه عمر کسب وکار نوغانداری در مناطق روستایی شهرستان رامیان(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: چرخه عمر کسب وکار نوغانداری نواحی روستایی شهرستان رامیان

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۴۳ تعداد دانلود : ۱۰۴
ریشه داربودن فعالیت نوغانداری در فرهنگ و تمدن ایرانی، لزوم حفظ و تداوم آن با تکیه بر استفاده از استراتژی های مختلف مرتبط با تغییرات سیستماتیک بازار مانند چرخه حیات، راهی برای فعال کردن، افزایش بهره وری و دستیابی به توان رقابتی قلمداد می شود. این پژوهش با هدف پایش فعالیت نوغانداری در نواحی روستایی شهرستان رامیان انجام شده است. این مطالعه از نظر هدف کاربردی و از نظر ماهیت توصیفی-تحلیلی بوده و جامعه آماری پژوهش را 65 نفر از فعالان صنعت نوغانداری در سطح شهرستان تشکیل می دهند. انتخاب نمونه ها برای کارشناسان و خبرگان به صورت هدفمند و برای جامعه محلی به صورت تصادفی بوده است. تجزیه وتحلیل داده ها با استفاده از مجموع نمرات میانگین، آزمون فریدمن، آزمون تحلیل واریانس یک طرفه و آزمون T در محیط نرم افزاری SPSS و برای تهیه نقشه از نرم افزار ArcGIS بهره گرفته شد. نتایج حاصل از بررسی چرخه حیات کسب وکار نوغانداری بر مبنای مقایسه میانگین وضع موجود و میانگین پیش بینی شده درجهت رشد و توسعه کسب وکار (T-value=3) نشان می دهد که کسب وکار نوغانداری با میانگین عددی 11/2 در مرحله ای پایین تر از رشد و توسعه خود یعنی در مرحله درگیری قرار دارد. براین اساس حضور در بازارهای منطقه ای، تولید به سبک سنتی، برنامه ریزی نامنظم، تلاش درجهت احیای نوغانداری و نقش پررنگ خانوارها در بازاریابی و تهیه مواد اولیه از مهم ترین ویژگی های آن به شمار می رود. همچنین بررسی مناسبات بین مؤلفه های چرخه عمر این کسب وکار مبیّن فراهم بودن سرمایه های محیطی و برخورداری از مزایای رقابتی این کسب وکار است.
۱۳۷.

ارائه الگوی توسعه بوم گردی مطلوب در نواحی روستایی شهرستان کرمان(مقاله علمی وزارت علوم)

تعداد بازدید : ۱۹۲ تعداد دانلود : ۱۴۹
امروزه بوم گردی یکی از ابعاد مهم تحول، تنوع و رونق اقتصاد جوامع روستایی خصوصا در مناطق خشک و نیمه خشک، روستاهای تاریخی و جوامع سنتی و محلی بشمار می رود. از آنجا که بوم گردی دارای زمینه ها، ظرفیت ها، الگوها و جنبه های متفاوتی است تشخیص الگوها و ترویج و تقویت الگوهای متناسب با شرایط هر روستا لازمه برنامه ریزی توسعه بوم گردی روستایی است. لذا هدف از پژوهش حاضر ارائه الگوی توسعه بوم گردی مطلوب در نواحی روستایی شهرستان کرمان متناسب با شرایط خاص روستاها و دهستان ها است. پژوهش به روش توصیفی - تحلیلی انجام شده و از نوع پژوهش های کاربردی است. برای جمع آوری داده های مورد نیاز، از مطالعات اسنادی و روش پیمایشی استفاده شد. جامعه ای آماری پژوهش شامل 16 دهستان شهرستان کرمان است؛ که 17 روستای گردشگرپذیر و دارای اقامتگاه های بوم گردی از میان 521 روستای دارای سکنه انتخاب شد. از طرفی نمونه گیری در سطح جامعه میزبان روستاهای شهرستان کرمان انجام شد. تجزیه و تحلیل داده ها به روش مدل سازی معادلات ساختاری انجام شد. طبق نتایج تحقیق؛ در مجموع الگوی مطلوب توسعه بوم گردی دهستان های شهرستان کرمان؛ الگوی منفعتی یا رویکرد توانمندسازی اقتصادی خواهد بود. به طور مقایسه ای نیز نتایج نشان داد الگوی مطلوب توسعه بوم گردی دهستان های کشیت و ماهان؛ الگوی امنیتی است. مقدار بار عاملی مشاهده شده در الگوی امنیتی در بین ابعاد تبین کننده توسعه بوم گردی بیش از 3/0 است که نشان می دهد همبستگی چشمگیری بین متغیرهای قابل مشاهده با متغیرهای پنهان مربوط به خود وجود دارد. بدین معنا که در توسعه بوم گردی این دهستان ها مطلوب است ثبات سیاسی، امنیت عمومی و شخصی، کاهش جرایم داخل محیط روستا خصوصا داخل خانه ها، و خارج از محیط روستا خصوصاً در جاده ها و مناطق بکر مد نظر قرار گیرد. نهایتاً الگوی توسعه بوم گردی دیگر دهستان های شهرستان نیز ارائه شد.
۱۳۸.

اکوتوریسم و پایداری محیط زیست روستایی در شهرستان رودبار(مقاله علمی وزارت علوم)

تعداد بازدید : ۱۷۵ تعداد دانلود : ۱۳۶
اکوتوریسم پاسخگوی نیازهای فعلی زیست بوم ها است و به جای صدمه زدن به محیط زیست، به حفظ و بسط فرصت هایی برای تداوم حیات آن ها در آینده کمک می کند. انگیزه اصلی در اکوتوریسم پایدار، سفر به طبیعت و بازدید از جذابیت های طبیعی ناحیه ای خاص ازجمله ویژگی های کالبدی و فرهنگ بومی آن است. هدف پژوهش حاضر واکاوی اثرات اکوتوریسم بر پایداری زیست محیطی نواحی روستایی شهرستان رودبار است. روش تحقیق در این مطالعه توصیفی-تحلیلی است. جمع آوری اطلاعات از طریق مطالعات اسنادی، کتابخانه ای، پرسشنامه و نظرسنجی از صاحب نظران و مسئولین و مشاهدات میدانی صورت گرفته است. برای تحلیل داده ها نیز از نرم افزارهای ArcGIS و Spss و آزمون ANOVA و روش مدل سنجش پایداری پرسکات آلن استفاده شده است. نتایج تحقیق نشان داد میزان درجه سطح پایداری زیست محیطی در روستاهای مورد مطالعه متفاوت است به طوری که روستای شیرکوه با میزان پایداری 723/0 (سطح خوب) در بالاترین سطح پایداری در بین روستاهای مورد مطالعه دارد. روستاهای حلیمه جان با 689/0 و شهربیجار نیز با 687/0 در جایگاه های بعدی قرارگرفته اند. روستای کلشتر با 182/0 بدترین سطح پایداری را داشته و در وضعیت ناپایدار قرار دارد. همچنین نتایج آزمون آنووا در شاخص های زیست محیطی نشان داد که روستاهای شیرکوه، حلیمه جان و شهربیجار، با توجه به بررسی نتایج داده های بدست آمده و نظرات متخصصان رتبه های اول تا سوم قرارگرفته و از میانگین سطح پایداری مطلوبی برخوردار هستند. روستای کلشتر نیز در پایین ترین رتبه قرار دارد. در نهایت می توان گفت اکوتوریسم در محدوده مورد مطالعه قابلیت این را دارد که بنیان توسعه گردشگری سبز در فضاهای روستایی بنا نهد.
۱۳۹.

تحلیل شاخص های اثرگذار رسانه ملی از دیدگاه ساکنان نواحی روستایی (مطالعه موردی:روستاهای شهرستان رودسر)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: شاخص اثرگذار رسانه ملی نواحی روستایی رودسر

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۴۵ تعداد دانلود : ۱۰۲
از میان ابعاد و زمینه های متعدد توسعه، توسعه روستایی به دلیل نقش محوری روستاها در تعادل زیستی و جمعیتی جوامع بخش قابل توجهی از مطالعات و طرح های توسعه را به خود اختصاص داده و محققان بسیاری ثابت نموده اند نواحی روستایی یکی از بهترین عرصه ها برای استفاده موثر از فن آوری ارتباطات می باشد. به همین دلیل پژوهش حاضر بر آن است در روستاهای رودسر شاخص های موثر رسانه ملی را بر اساس دیدگاه ساکنان این محدوده کشف و بررسی نماید و با ارائه راهکارهای مناسب این ارتباط را تقویت نماید. روش تحقیق توصیفی- تحلیلی است. پس از مطالعات اسنادی، استفاده از تکنیک طوفان مغزی و در نهایت بومی سازی 4 مولفه( میزان آگاهی، تغییرات سبک زندگی، علاقه به تحصیل و آموزش و کارآفرینی) شناسایی و برای هر کدام تعدادی متغیر در نظرگرفته شد. سپس اطلاعات مورد نیاز به کمک ابزارپرسشنامه و خانوارهای روستایی(382 نفر) جمع آوری و مراحل شاخص سازی طی شد. با در نظر گرفتن رویکرد روستاییان مشخص شد متغیرهای انتخابی تاثیر مثبتی بر رسانه ملی داشته اند. پس از طی مراحل شخص سازی و به کمک آزمون تی تک نمونه رابطه 27 شاخص یافت شده و رسانه ملی سنجیده و مشخص شد یک ارتباط دوسویه بین رسانه ملی و شاخص ها وجود دارد. در نهایت می توان ادعا نمود مدیران محترم با استفاده از شاخص های اثرگذار رسانه ملی می توانند کاستی های موجود در این رسانه را کمرنگ و بر مزیتهای آن بیافزایند.
۱۴۰.

ارزشیابی اثرات اجرای طرح ویژه بهسازی بر توسعه مسکن روستایی (مطالعه موردی: دهستان ابریشم)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: مسکن طرح ویژه بهسازی مسکن توسعه مسکن نواحی روستایی دهستان ابریشم

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۰۹ تعداد دانلود : ۱۱۵
طرح ویژه بهسازی مسکن روستایی بر اساس اهداف کلان برنامه چهارم توسعه کشور تدوین و هدف گذاری شده است. این طرح، متأخرترین و از مهمترین طرح های عمرانی کشور می باشد. طرحی که با هدف تأمین مسکن مناسب، مقاوم روستایی، حفظ هویت معماری بومی، ارتقای بهداشت محیط، بهینه سازی مصرف انرژی و ... شکل گرفت. در قالب این طرح مقرر گردیده است که نیمی از واحدهای مسکونی روستایی کشور (دو میلیون واحد)، توسط بنیاد مسکن انقلاب اسلامی نوسازی گردد. پژوهش حاضر با هدف ارزشیابی اثرات اجرای طرح مقاوم سازی مسکن روستایی در دهستان ابریشم تهیه شده است. روش پژوهش، توصیفی– تحلیلی است. جامعه آماری پژوهش حاضر دهستان ابریشم است که طرح ویژه بهسازی مسکن روستایی در آن اجرا شده است. در این دهستان، حدود 318 نفر از مردم روستاهای مورد مطالعه از 3138 خانوار موفق به دریافت وام شدند. برای تعیین حجم نمونه از روش کوکران استفاده شد. برای انتخاب نمونه از روش های نمونه گیری طبقه ای و تصادفی استفاده شده است. بر اساس این روش، 94 خانوار به عنوان جامعه نمونه تعیین شدند. برای جمع آوری اطلاعات از روش های کتابخانه ای و میدانی و ابزار پرسشنامه استفاده گردیده است. برای تحلیل داده ها، از روش های آماری استنباطی نظیر آزمون فریدمن، آنوا و کولموگروف اسمیرنوف استفاده شده است. بر اساس یافته های تحقیق این نتیجه حاصل شد که تحولات کمی و کیفی بوجود آمده در واحدهای مسکونی جدید در انطباق با نیاز غالب روستاییان (خانوارهای نمونه) بوده است. طرح در عین برخورداری از اثرات مثبت در کمیت و کیفیت مسکن روستایی، از جنبه نوع نگرش و مدیریت اجرا نیازمند بازنگری و اصلاح است. نوآوری مقاله حاضر ، در بخش نتیجه آن است، زیرا نتیجه حاصل شده متفاوت با نتایج سایر پژوهش های انجام گرفته در این زمینه است. در سایر پژوهش ها، طرح مقاوم سازی مسکن ، زمینه تحول مسکن روستایی را به سمت مسکن شهری سوق داده و پیوستگی ساختاری– کارکردی در مسکن را متزلزل ساخته است. ولی تحقیق حاضر به نتیجه ای متفاوت در محدوده مورد مطالعه رسیده است.