احمد عابدی سروستانی

احمد عابدی سروستانی

مدرک تحصیلی: دانشیار ترویج و آموزش کشاورزی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان

مطالب

فیلتر های جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۱ تا ۲۰ مورد از کل ۳۵ مورد.
۱.

Origins, foundations and scope of agricultural ethics: A conceptual framework(مقاله علمی وزارت علوم)

تعداد بازدید : ۱۴ تعداد دانلود : ۷
Introduction: The ethical dimensions of agriculture need to be explored, distinguishing between ethics in agriculture and ethics of agriculture. Ethics in agriculture is traditionally based on abstract moral theory, formulated through logical reasoning, but often found inadequate to address the complex ethical challenges within agriculture due to its abstract nature and lack of practical visibility. Conversely, ethics of agriculture is approached within a context-specific framework derived from the research topic with the aim of providing more tailored solutions. Materials and Methods: A comprehensive review of the relevant literature is conducted, using a descriptive-analytical approach to provide a conceptual framework for understanding agricultural ethics. Conclusion: The article highlights the critical need for a comprehensive ethical framework to address the multifaceted ethical challenges in the agricultural sector. The importance of analyzing and resolving ethical dilemmas at all stages of agriculture is underscored in order to align practices with human ideals and to ensure ethical decision-making by stakeholders involved in agriculture.
۲.

دانش بومی شترداری در قلمرو عشایر ایل کلکویی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: شترداری ایل کلکویی دانش بومی نشانه گذاری شتر نامگذاری شتر استان قم

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۳ تعداد دانلود : ۵۲
دانش بومی ﺷﺘﺮداری در مناطق بیابانی ﯾﮑﯽ از آن ﻣﻘﻮله هایی اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﺎوﺟﻮد ﻗﺪﻣﺖ و اﻧﺤﺼﺎرﺗﻘﺮﯾﺒﯽ آن در ﻣﻨﺎﻃﻘﯽ ﭼﻮن اﯾﺮان ﭼﻨﺪان ﮐﻪ باید ﺷﺎﯾ ﺴﺘﻪ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﺎﺷﺪ ﻣﻮردبررسی قرارنگرفته است. هدف این تحقیق شناسایی دانش بومی شترداری در قلمرو عشایر ایل کلکویی در دشت مسیله استان قم بوده که دارای سابقه دیرینه شترداری در این منطقه می باشند. شیوه دستیابی به داده ها به ﺻﻮرت ﻣﯿﺪاﻧﯽ با حضور مستمر بین عشایر ایل کلکویی به شیوه مصاحبه(پرسش و پاسخ)، مشاهده، فیلمبرداری و عکسبرداری طی سه سال صورت گرفته است همچنین علاوه بر مصاحبه های انفرادی با شترداران بومی و خبرگان عشایر به منظور گردآوری داده ها و آگاهی به دانش بومی شترداران از مصاحبه های گروهی نیز استفاده به عمل آمده است . اطلاعات براساس همگرایی و واگرایی طبقه بندی شده است یافته ها شامل دانش بومی مربوط به نامگذاری ، نشانه گذاری، جایگاه شتر، ویژگی شتر خوب و تولید مثل بین عشایر ایل کلکویی بوده است. نتایج تحقیق در قلمرو عشایر ایل کلکوئی نشان داد ایشان در امر شترداری از دانش بومی و تجربه شغلی گسترده ای برخوردارند .
۳.

تأثیر پروژه ترسیب کربن بر تقویت شبکه همکاری رهبران محلی در روستاهای آزادشهر استان گلستان(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: ارتباط مشارکت رهبری نواحی روستایی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۳۴ تعداد دانلود : ۱۱۰
رهبران محلی در نظریه های توسعه نقش مهمی در پیشرفت روستایی دارند. بااین حال، برخورداری از رهبری مؤثر یکی از چالش هایی است که جوامع روستایی با آن روبه رو هستند. برخی معتقدند ایجاد یک شبکه ارتباطی منسجم از رهبران محلی می تواند به حل این چالش کمک نماید. در این راستا، تحقیق حاضر به بررسی تأثیر یکی از برنامه های توسعه روستایی با عنوان پروژه ترسیب کربن در تقویت شبکه همکاری رهبران محلی در استان گلستان پرداخته است. بدین منظور شبکه ارتباطی رهبران محلی در روستاهای تحت پوشش این پروژه با استفاده از روش تحلیل شبکه های اجتماعی مورد بررسی قرار گرفت. ابزار جمع آوری اطلاعات پرسشنامه بود که در آن، پیوند همکاری بین رهبران محلی در قبل و بعد از اجرای پروژه مورد سنجش قرار گرفت. نتایج نشان داد که اجرای پروژه ترسیب کربن موجب شده است پارامترهای شبکه ارتباط همکاری رهبران محلی مانند تراکم، پیوندهای درون گروهی، پیوندهای برون گروهی، دوسویگی پیوندها، انتقال یافتگی پیوندها و شاخص E-I افزایش و میانگین فاصله ژئودزیک و تمرکز شبکه کاهش یابد. این یافته ها نشان می دهد با اجرای پروژه ترسیب کربن، شبکه ارتباط همکاری در بین رهبران محلی تقویت شده و این شبکه از سرمایه اجتماعی و پایداری بیشتری برخوردار شده است.
۴.

ارزیابی دیدگاه کارشناسان و مدیران ادارات منابع طبیعی و آبخیزداری استان گلستان نسبت به جنبه های حقوقی و قانونی مدیریت سیل(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: سیلاب مدیریت بحران مسایل حقوقی حریم رودخانه استان گلستان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۰۵ تعداد دانلود : ۱۰۶
مسائل حقوقی و قانونی جایگاه ویژه در مدیریت سیل دارند. تحقیق حاضر با روش توصیفی-پیمایشی به بررسی مهمترین مسائل حقوقی مرتبط با سیل پرداخته است. جمعیت موردمطالعه شامل کارکنان دارای پست کارشناسی در ادارات حقوقی و همچنین رؤسای ادارات منابع طبیعی در شهرستانهای استان گلستان بودند که با روش سرشماری بررسی شدند. ابزار جمع آوری اطلاعات پرسشنامه محقق ساخته بود که روایی آن توسط کارشناسان حقوقی اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری مورد تأئید قرار گرفت. تجزیه و تحلیل اطلاعات در نرم افزار SPSS18 انجام شد. بدین منظور از آمار توصیفی و آزمون های نشانه و ویلکاکسون استفاده گردید. نتایج نشان داد تأثیر نظام فعلی حقوقی در جلوگیری از بروز سیلاب، نافذ بودن نظرات حقوقی درباره حریم رودخانه ها و مسیل ها، قدرت واحدهای حقوقی برای تنظیم تخلف درباره حریم رودخانه ها و مسیل ها و همچنین میزان موثربودن ساختار فعلی واحدهای حقوقی برای مقابله با عوامل وقوع سیل در حد متوسط بوده است. این در حالی است که مهمترین ضعف حقوقی در مدیریت سیل به نظارت بر اجرای قوانین ارتباط داشت. ازنظر پاسخگویان، رعایت نکردن قوانین و مقررات منابع طبیعی در بروز سیلاب نقش زیادی داشته است و میزان همپوشانی و تداخل وظایف بین متولیان حریم رودخانه ها و مسیل ها و همچنین تفاوت دیدگاه و نظر در بین متولیان نسبت به حریم رودخانه ها و مسیل ها در حد زیاد است. مهمترین راهکارهای بیان شده برای اصلاح نظام حقوقی و بهبود مدیریت سیل شامل اعمال مجازات سنگین برای تعرض به حریم رودخانه ها و مسیل ها و اولویت دادن به رسیدگی به پرونده های قضایی مربوط به منابع طبیعی می باشد. با توجه به نتایج تحقیق، پیشنهادها و توصیه های کاربردی به منظور بهبود مدیریت سیل ارائه شده است.
۵.

محدودیت های سازگاری روستاییان با تغییر اقلیم در مناطق کوهستانی استان گلستان(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: مخاطرات طبیعی آسیب پذیری توانمندسازی سازگاری گلستان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۱ تعداد دانلود : ۸۴
سازگاری با نوسانات آب و هوایی یکی از مناسب ترین راهبردها برای کاهش آسیب پذیری از تغییر اقلیم محسوب می شود. تحقیق حاضر با هدف بررسی محدودیت های سازگاری اجتماعات روستایی با تغییر اقلیم در استان گلستان انجام شد. جمعیت مورد مطالعه شامل 1158 خانوار در 10 روستای واقع در ناحیه کوهستانی حوضه آبخیز اوغان بودند که 290 نفر با روش طبقه بندی شده تصادفی بررسی شدند. اطلاعات مورد نیاز با پرسشنامه جمع آوری و با نرم افزار SPSS21 تجزیه و تحلیل گردید. نتایج نشان داد که میزان محدودیت سازگاری با تغییر اقلیم در حد متوسط بود و بیشترین و کمترین محدودیت ها به ترتیب با جنبه های «اقتصادی» و «فیزیکی» ارتباط داشت. محدودیت سازگاری با تغییر اقلیم در بین افراد مجرد و همچنین افرادی کمتر بود که در تعاونی ها و تشکل ها عضویت داشتند و از مروجان و تسهلیگران استفاده کرده بودند. در عین حال، افراد دارای تحصیلات دانشگاهی و همچنین کسانی که در دوره های آموزشی حضور نداشتند با محدودیت های بیشتری برای سازگاری با تغییر اقلیم روبه رو بودند. افزایش دسترسی مردم محلی به مروجان و تسهیلگران و استفاده آنان از برنامه های آموزشی و ترویجی، عضویت در تعاونی ها و تشکل ها و همچنین راه اندازی صندوق های اعتباری خرد روستایی از پیشنهادات تحقیق حاضر برای کاهش محدودیت های سازگاری با تغییر اقلیم می باشد.
۶.

رفتارهای حامی محیط زیست در بین شهروندان و ارتباط آن با ارزش های اخلاقی، مطالعه موردی: شهر گرگان(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: نگرش طبیعت اخلاق رفتار مسئولانه شهروندان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۹۶ تعداد دانلود : ۸۶
رفتار شهروندان در قبال محیط زیست و ارزش های اخلاقی آنان در تعامل با طبیعت ازجمله مسائلی است که در کیفیت زندگی شهری و زیست پذیری پایدار شهرها اهمیت دارد. در تحقیق حاضر با نمونه گیری طبقه بندی شده تصادفی، ساکنان شهر گرگان ازنظر رفتارهای حامی محیط زیست و ارزش های اخلاقی موردبررسی قرار گرفتند. ابزار جمع آوری اطلاعات پرسشنامه بود که روایی آن از طریق روایی صوری و پایایی با آزمون کرونباخ مورد تائید قرار گرفت. اطلاعات جمع آوری شده با نرم افزار آماری SPSS18 تجزیه وتحلیل شدند. نتایج نشان داد که شاخص رفتارهای حامی محیط زیست در حد متوسط بود و از این نظر تفاوتی بین زنان و مردان وجود نداشت. با افزایش سن، رفتارهای حامی محیط زیست بیشتر می شد، اما سطح تحصیلات ارتباطی با آن نداشت. تحقیق حاضر نشان داد همبستگی معنی دار بین رفتارهای حامی محیط زیست با گرایش به ارزش های انسان محور و خدامحور وجود نداشت، اما با تقویت زیست بوم محوری، رفتارهای حامی محیط زیست کاهش می یافت. این نتایج تأییدی بر شکاف بین ارزش های اخلاقی و رفتار هست که در آن، رفتارها ارتباطی با باورهای محیط زیستی ندارند. با توجه به نتایج، پیشنهاد می شود تسهیلات لازم به منظور کاهش هزینه رفتارهای حامی محیط زیست در اختیار شهروندان قرار داده شود.
۷.

تحلیل نگرش کارکنان یگان حفاظت از جنگل ها به پارادایم جدید زیست محیطی، مطالعه موردی: استان گلستان(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: محیط زیست نگرش حفاظت منابع طبیعی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۹۵ تعداد دانلود : ۱۲۶
نگرش ها، باورها و دیدگاههای زیست محیطی از این رو اهمیت دارند که بر تعامل انسان با طبیعت اثر می گذارند. پژوهش حاضر با هدف بررسی نگرش زیست محیطی کارکنان یگان حفاظت از جنگل ها در استان گلستان برمبنای پارادایم جدید زیست محیطی انجام شد؛ بدین منظور با روش پژوهش پیمایشی 264 نفر بررسی شدند و اطلاعات مورد نیاز با تکمیل پرسش نامه جمع آوری شد. پس از تجزیه و تحلیل اطلاعات با نرم افزار آماری SPSS18مشخص شد نگرش کارکنان یگان حفاظت از جنگل ها به پارادایم جدید زیست محیطی در حد نسبتاً مناسب است. تحلیل عاملی اکتشافی نشان داد ساختار این نگرش از پنج عامل ناشی می شود؛ شامل «تعادل اکولوژیکی»، «محدودیت رشد»، «فناوری محوری»، «خوش بینی به آینده» و «انسان محوری» که درمجموع قادرند 32/56 درصد از واریانس متغیر وابسته را توضیح دهند؛ با این حال افراد متأهل بیشتر از افراد مجرد مخالف انسان محوری بودند، اما افراد مجرد بیشتر از افراد متأهل به آینده محیط زیست بدبین بودند. نگرش کارکنان حفاظت از جنگل ها مستقل از سن، وضعیت تأهل و محل سکونت افراد بوده، اما با افزایش سطح تحصیلات، نگرش آنان به پارادایم جدید زیست محیطی ضعیف تر می شده است. استفاده از برنامه های بازآموزی و ضمن خدمت برای بهبود نگرش زیست محیطی کارکنان حفاظت از جنگل ها از پیشنهادهای پژوهش حاضر است.
۸.

ارزیابی ارتباط ناامنی غذایی و پایداری اقتصادی، اجتماعی و زیست محیطی (مورد مطالعه: مناطق روستایی شهرستان گرگان)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: تحلیل سلسله مراتبی استراتژی مقابله غذایی تحلیل خوشه ای k میانگین ضریب همبستگی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۵۵ تعداد دانلود : ۴۲۳
پس از اجلاس سران زمین در سال 2009، بر اهمیت پایداری به منظور حفظ محیط زیست، نظام های زراعی و امنیت غذایی به عنوان بخشی از پایداری (و برعکس) تأکید شده است. در همین راستا، این بررسی به منظور ارزیابی ارتباط ناامنی غذایی و پایداری زراعی در شهرستان گرگان در سال زراعی 99-1398 انجام شده است. آمار و اطلاعات بر مبنای دو نوع پرسشنامه کشاورزان و متخصصان (برای وزن دهی معیارها و زیرمعیارهای پایداری) گردآوری گردید. برای سنجش امنیت غذایی از شاخص راهبرد مقابله ای و برای سنجش پایداری از روش تحلیل سلسله مراتبی استفاده شد. برای ارزیابی ارتباط ناامنی غذایی و پایداری از ضریب همبستگی پیرسون استفاده شد. بر مبنای معیار تجمیع شده پایداری، دهستان استرآباد شمالی با وزن 236/0 به عنوان پایدارترین دهستان انتخاب شد. دهستان های قرق، روشن آباد، انجیراب و استرآباد جنوبی با وزن های 199/0، 197/0، 195/0 و 173/0 در اولویت های بعدی قرار دارند. بر مبنای معیار زیست محیطی، استرآباد جنوبی با نمره 216/0، بر مبنای معیار اقتصادی، استرآباد شمالی با نمره 249/0 و بر مبنای معیار اجتماعی، روشن آباد با نمره 204/0 بالاترین سطح پایداری را داشتند. همچنین، بر مبنای شاخص راهبرد مقابله ای 14 خانوار (67/4 %)  امنیت غذایی، 211 خانوار (33/70 %) ناامنی غذایی ضعیف، 54 خانوار (18 %) ناامنی غذایی متوسط و 21 خانوار (7 %) ناامنی غذایی شدید را تجربه می کنند. همچنین بین ناامنی غذایی و پایداری کل، اقتصادی و زیست محیطی همبستگی شدید منفی وجود دارد. با توجه به اهمیت پایداری کشاورزی در بهبود امنیت غذایی پیشنهاد می شود سیاست گذاران همگام با رشد امنیت غذایی، پیامدهای تخریب محیط زیست را بررسی و ارزیابی کنند.
۹.

رابطه ارزش ها، نگرش ها و اخلاق زیست محیطی بر رفتار های زیست محیطی دامداران عضو تعاونی های مرتعداری در شهرستان گنبدکاووس(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: نگرش زیست محیطی اخلاق زیست محیطی رفتار زیست محیطی تعاونی های مرتع داری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۲۳ تعداد دانلود : ۱۷۱
این تحقیق با هدف بررسی رابطه ارزش ها، نگرش ها و اخلاق زیست محیطی با رفتار های زیست محیطی در بین دامداران عضو تعاونی-های مرتعداری در شهرستان گنبدکاووس انجام شد. جامعه آماری، 644 نفر از بهره برداران عضو در 17 سامانه عرفی بودند که با استفاده از جدول کرجسی و مورگان تعداد 240 نفر از آنان به شیوه نمونه گیری تصادفی طبقه ای انتخاب شدند. برای جمع آوری اطلاعات از پرسش نامه استفاده شد. روایی محتوایی و ظاهری پرسشنامه با نظر متخصصان و پایایی آن با استفاده از روش آلفای کرونباخ تایید شد. تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از آزمون های مقایسه میانگین، همبستگی و رگرسیون انجام شد. نتایج نشان داد بین گروه های مختلف پاسخگویان بر حسب سطح تحصیلات در خصوص مؤلفه اخلاق زیست محیطی، بر اساس سابقه دامداری، در خصوص مؤلفه ارزش زیست محیطی، بر اساس شغل دوم، در خصوص مؤلفه های نگرش، اخلاق و رفتار زیست محیطی و بر اساس دفعات شرکت در دوره های آموزشی در خصوص مؤلفه های ارزش و رفتار زیست محیطی تفاوت معنی داری وجود دارد. نتایج آزمون همبستگی نشان داد بین متغیرهای نگرش و اخلاق زیست محیطی و رفتار زیست محیطی پاسخگویان رابطه مثبت و معنی داری وجود دارد. نتایج تحلیل رگرسیون نشان داد برخورداری از اخلاق و نگرش زیست محیطی تأثیر مثبتی بر رفتار زیست محیطی دارد و تأثیر اخلاق بیشتر است. استفاده بیشتر از ظرفیت تعاونی دامداران با ایجاد تشکل های حامی محیط زیست از دامداران و حمایت از آن ها برای حفظ محیط زیست از پیشنهادهای این مطالعه است.
۱۰.

دیدگاه روستاییان حاشیه جنگل درباره محیط زیست و ارتباط آن با وضعیت جنگل ها نمونه پژوهش: استان گلستان(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: حفاظت جنگل ها روستاییان محیط زیست

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۹۶ تعداد دانلود : ۲۴۵
حفاظت از جنگل ها، یکی از چالش های توسعه پایدار است؛ به همین دلیل لازم است دیدگاه روستاییان درباره محیط زیست و جنگل ها مطالعه شود؛ بدین منظور و با روش پژوهش پیمایشی، ساکنان روستاهای حاشیه جنگل استان گلستان بررسی شدند. حجم نمونه مورد نیاز با استفاده از جدول کرجسی- مورگان برابر با 364 نفر برآورد شد. اطلاعات لازم با پرسش نامه جمع آوری و روایی آن با کسب نظرات متخصصان و پایایی آن با آزمون کرونباخ تأیید شد. پس از تجزیه و تحلیل داده ها با نرم افزار SPSS19 مشخص شد گرایش روستاییان به پارادایم جدید زیست محیطی در حد نسبتاً مناسب و نگرش آنان به تغییر کاربری اراضی جنگلی در حد متوسط است؛ این در حالی بود که ساکنان روستاهایی که جنگل های نزدیک آنان بیشترین تخریب را داشت، ضمن داشتن گرایش کمتر به پارادایم جدید زیست محیطی، تمایل بیشتری برای تغییر کاربری اراضی جنگلی داشتند. همبستگی منفی و معنا دار بین گرایش به پارادایم جدید زیست محیطی و نگرش به تغییر کاربری اراضی نشان داد با بهترشدن دیدگاه روستاییان به محیط زیست، تمایل آنان برای تغییر کاربری اراضی جنگلی کمتر شده است. اجرای برنامه های مشارکتی به منظور بهبود نگرش روستاییان به طبیعت و حفاظت از جنگل ها و توجیه روستاییان درزمینه اهمیت و کارکردهای محیطی، اقتصادی و اجتماعی جنگل ها از پیشنهادهای پژوهش حاضر است.
۱۱.

الگوی عوامل اثرگذار بر پذیرش بیمه کشاورزی توسط نخل داران شهرستان ایرانشهر، استان سیستان و بلوچستان(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: بیمه کشاورزی نخل خرما شهرستان ایرانشهر

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۷۲ تعداد دانلود : ۲۹۴
تحقیق حاضر با هدف بررسی عوامل اثرگذار بر پذیرش بیمه کشاورزی توسط نخل داران شهرستان ایرانشهر انجام شده است. روش تحقیق از نوع توصیفی- همبستگی و با فنّ پیمایشی انجام شد. جمعیت مورد مطالعه شامل نخل داران شهرستان ایرانشهر به تعداد 3000 نفر بود. حجم نمونه براساس فرمول کوکران 345 نفر برآورد شد. با روش نمونه گیری خوشه ای تصادفی، تعداد 180 نفر نخل دار بیمه شده و 165 نفر نخل دار بیمه نشده از 15 روستا به عنوان نمونه انتخاب شدند. ابزار گردآوری داده ها پرسشنامه بود که روایی آن توسط استادان دانشگاه، کارشناسان بانک کشاورزی و شرکت بیمه شهرستان ایرانشهر مورد تأیید قرار گرفت. پایایی پرسشنامه از طریق محاسبه ضریب آلفای کرونباخ با متوسط 80/0 تأیید شد. نتایج نشان داد که در بین پذیرندگان بیمه کشاورزی، متغیرهای سطح تحصیلات، میزان تولید خرما، نگرش مساعد نسبت به بیمه کشاورزی، آینده نگری، ریسک پذیری، آگاهی نسبت به بیمه و تعهد نسبت به بانک، از سطح بالاتری برخوردار بودند؛ اما سابقه کشت خرما و فاصله محل سکونت تا بانک کشاورزی در بین افراد نپذیرنده بیشتر بود. نتایج برازش الگوی اقتصادسنجی لوجیت نشان داد که پذیرش بیمه را می توان براساس متغیرهای شناخت کارشناس بیمه، داشتن شغل غیرکشاورزی، نگرش نسبت به بیمه کشاورزی، تعداد افراد تحت سرپرستی، آگاهی نسبت به بیمه، ریسک پذیری، سن، فاصله محل سکونت تا بانک و میزان بدهی به بانک تبیین کرد .
۱۲.

بررسی روش های مقابله با خشکسالی در بین کشاورزان: مورد مطالعه شهرستان شیروان استان خراسان شمالی(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

کلیدواژه‌ها: مدل سازی پیش بینی تراز سطح آب دریاچه ارومیه ARIMA

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۰۵ تعداد دانلود : ۲۵۲
کشور ایران در منطقه خشک دنیا واقع شده است. معمولاً بخش کشاورزی بیشترین تأثیر را از خشکسالی می پذیرد. کشاورزان از راهکارهای مختلفی برای مقابله با پدیده خشکسالی استفاده می نمایند. پژوهش حاضر با هدف شناسایی این راهکارها و ارتباط آن با ویژگی های فردی، اجتماعی و اقتصادی کشاورزان انجام پذیرفت. جمعیت مورد مطالعه شامل کشاورزان شهرستان شیروان در استان خراسان شمالی بودند که به روش تحقیق پیمایشی تعداد 350 نفر از آنان مورد بررسی قرار گرفتند. اطلاعات مورد نیاز با استفاده از یک پرسشنامه محقق ساخته جمع آوری گردید که روایی محتوایی آن از سوی متخصصان مورد تائید قرار گرفت. نتایج نشان داد اولویت اول راهکارهای مقابله با خشکسالی مربوط به «راهکارهای اصلاح زمین» و اولویت آخر مربوط به «راهکارهای ذخیره ای» می باشد. همچنین، «استفاده از لوله برای انتقال آب کشاورزی» و «همکاری در ایجاد و توسعه شبکه های آبیاری و آبرسانی محلی» و «ذخیره باران با ایجاد سطوح آبگیر باران» جزو سه توصیه مهم کشاورزان برای مقابله با خشکسالی بوده است. نتایج نشان داد سن و سابقه کار کشاورزان با میزان استفاده آنان از راهکارهای مقابله با خشکسالی ارتباط معنی داری ندارد. اما سطح تحصیلات و ملاقات کشاورزان با مروج با میزان استفاده آنان از راهکارهای مقابله با خشکسالی دارای ارتباط مستقیم و معنی دار می باشد.
۱۳.

ارزیابی سواد اطلاعاتی کشاورزان و عوامل مرتبط با آن (مطالعه موردی: منطقه طُرق مشهد)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: آموزش سلامت رفاه عملکرد محیط زیستی داده های تابلویی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۴۶ تعداد دانلود : ۳۴۲
آموزش و یادگیری یکی ارکان مهم توسعه پایدار می باشد. سواد اطلاعاتی می تواند به کشاورزان در دستیابی و استفاده از اطلاعات برای داشتن کشاورزی پایدار کمک نماید. پژوهش پیمایشی حاضر با هدف بررسی سواد اطلاعاتی کشاورزان در منطقه طرق مشهد و عوامل مرتبط با آن انجام گرفت. بدین منظور با روش تحقیق توصیفی-همبستگی 176 نفر از کشاورزان با روش نمونه گیری ساده تصادفی موردبررسی قرار گرفتند. ابزار گردآوری اطلاعات، پرسشنامه بود که روایی آن با استفاده از روایی صوری و مراجعه به اساتید گروه کتابداری دانشگاه فردوسی مشهد و همچنین گروه ترویج و آموزش کشاورزی دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان مورد تأیید قرار گرفت. پایایی پرسشنامه با محاسبه ضریب آلفای کرونباخ برابر 79/0 به دست آمد. نتایج نشان داد که سواد اطلاعاتی کشاورزان در حدّ متوسط قابل ارزیابی می باشد. همچنین، سواد اطلاعاتی مستقل از سن، تعداد قطعات اراضی کشاورزی و درآمد سالانه کشاورزان بود؛ اما بین سواد اطلاعاتی کل با سابقه کار کشاورزی، یک رابطه منفی و معنی دار وجود داشت. از بین ابعاد پنج گانه سواد اطلاعاتی، کشاورزان موردمطالعه در زمینه «پایبندی به اصول اخلاقی و قانونی کاربرد اطلاعات» در وضعیت بهتر و در زمینه «دست یابی به اطلاعات موردنیاز به شکل مؤثر و کارآمد» ضعیف تر بودند. ارائه آموزش به کشاورزان به منظور ارتقاء قابلیت کسب اطلاعات کشاورزی و به کارگیری این اطلاعات، از پیشنهادهای تحقیق حاضر می باشد.
۱۴.

ارزیابی سواد اطلاعاتی کشاورزان و عوامل مرتبط با آن: مطالعه موردی منطقه طُرق مشهد(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: سواد اطلاعاتی توسعه پایدار دانش کشاورزان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۲۱ تعداد دانلود : ۲۸۰
آموزش و یادگیری یکی ارکان مهم توسعه پایدار می باشد. سواد اطلاعاتی می تواند به کشاورزان در دستیابی و استفاده از اطلاعات برای داشتن کشاورزی پایدار کمک نماید. پژوهش پیمایشی حاضر با هدف بررسی سواد اطلاعاتی کشاورزان در منطقه طرق مشهد و عوامل مرتبط با آن انجام گرفت. بدین منظور با روش تحقیق توصیفی-همبستگی 176 نفر از کشاورزان با روش نمونه گیری ساده تصادفی موردبررسی قرار گرفتند. ابزار گردآوری اطلاعات، پرسشنامه بود که روایی آن با استفاده از روایی صوری و مراجعه به اساتید گروه کتابداری دانشگاه فردوسی مشهد و همچنین گروه ترویج و آموزش کشاورزی دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان مورد تأیید قرار گرفت. پایایی پرسشنامه با محاسبه ضریب آلفای کرونباخ برابر 79/0 به دست آمد. نتایج نشان داد که سواد اطلاعاتی کشاورزان در حدّ متوسط قابل ارزیابی می باشد. همچنین، سواد اطلاعاتی مستقل از سن، تعداد قطعات اراضی کشاورزی و درآمد سالانه کشاورزان بود؛ اما بین سواد اطلاعاتی کل با سابقه کار کشاورزی، یک رابطه منفی و معنی دار وجود داشت. از بین ابعاد پنج گانه سواد اطلاعاتی، کشاورزان موردمطالعه در زمینه «پایبندی به اصول اخلاقی و قانونی کاربرد اطلاعات» در وضعیت بهتر و در زمینه «دست یابی به اطلاعات موردنیاز به شکل مؤثر و کارآمد» ضعیف تر بودند. ارائه آموزش به کشاورزان به منظور ارتقاء قابلیت کسب اطلاعات کشاورزی و به کارگیری این اطلاعات، از پیشنهادهای تحقیق حاضر می باشد.
۱۵.

شناسایی عدم قطعیت ها، پیشران ها و راهبردهای پایداری معیشت وابسته به مرتع داری در جوامع روستایی (مطالعه موردی: مراتع ایران تورانی سیستان و بلوچستان)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: مرتعداری عدم قطعیت ها پیشران ها راهبردهای پایداری معیشت پایدار

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۸۳ تعداد دانلود : ۴۱۹
این مطالعه سعی دارد عدم قطعیت ها، پیشران ها و راهبردهای پایداری معیشت مرتع داری در روستاهای سیستان و بلوچستان را شناسایی کند. بدین منظور از مصاحبه عمیق با خبرگان دانشگاهی و اداری استفاده شد. در این پژوهش برای انتخاب نمونه ها از نمونه گیری هدفمند و گلوله برفی استفاده شد. روایی مصاحبه ها تایید شد و برای تایید پایایی مصاحبه ها نیز از روش باز آزمایی استفاده شد. پیشرانهای کلان یا کلان روندها تعیین و عدم قطعیت ها با رویکرد استیپ در 5دسته کلی قرار گرفت و نیروهای پیشران متناظر با عدم قطعیت ها شناسایی و با سیر مراحل دلفی و کسب سطح توافق 75درصد به عنوان پیشران های کارا استخراج گردید. نتایج نشان داد در همه گروه ها عدم قطعیت وجود داشته و برنامه ریزی می بایست متناسب با آن انجام گیرد. بیشترین خوشه های عدم قطعیت در حوزه هایی مانند خدمات حمایتی، مدیریت طرح مرتع داری، توان تولید مراتع و پوشش گیاهی و منابع آب شناسایی گردید. در زمینه پیشران ها نیز عامل مدیریت (سیاسی-مدیریتی- قانونی) مهم ترین پیشران های اثرگذار بر پایداری معیشت روستایی معرفی گردید. در خاتمه راهبردها با نظر نخبگان و فرایند دلفی تعیین و از میان راهبردهای محوری، 30 راهبرد که دارای وزن اثرگذاری تقریبی 80 درصد بودند منطبق با نظریه پارتو به عنوان سناریو محوری انتخاب و معرفی شدند. نتایج این پژوهش نشان داد در برنامه ریزی پایدار معیشت مرتع داری برای روستائیان و عشایر مهم ترین ارکان مدیریت و قانون گذاری، اقتصاد منابع طبیعی و توان تولید مراتع می باشند. در کنار این موارد، ارکان انسانی، فرهنگی اجتماعی و زیرساخت ها نیز سهم خاص خود را دارند و پایداری معیشت مرتع داران زمانی حاصل می شود که برنامه ها بر اساس سناریوهای دینامیک و فراگیر بنا شوند و علاوه بر ایجاد استراتژی های محوری در حوزه های اجتماعی، اقتصادی، علم و فناوری، محیط زیست و سیاست و قانون گذاری، راهبردهای اجرائی مدنظر قرار گرفته و با تأمین نیازهای مبنایی زمینه پویایی و پایداری ایجاد گردد.
۱۶.

واکاوی کاربرد ویژگی های آموزش غیررسمی در فعالیت های ترویجی: موردمطالعه مروجان کشاورزی استان گلستان(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: آموزش غیررسمی فعالیت های ترویجی استان گلستان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۹۴ تعداد دانلود : ۳۹۵
با توجه به کاستی های نظام آموزش رسمی در پاسخ به نیازهای واقعی و بهنگام افراد، نظام آموزش غیررسمی به عنوان یک ضرورت درآمده است. ازآنجاکه موفقیت سازمان های ترویجی در دستیابی به توسعه پایدار به استفاده درست از آموزش های غیررسمی بستگی دارد، پژوهش حاضر با روش توصیفی-همبستگی و با هدف بررسی دیدگاه مروجان کشاورزی استان گلستان نسبت به اهمیت و کاربرد ویژگی های آموزش غیررسمی انجام گردید. بدین منظور با استفاده از روش نمونه گیری ساده تصادفی، 71 نفر از مروجان کشاورزی موردمطالعه قرار گرفتند. نتایج نشان داد که مروجان کشاورزی اهمیت متوسطی برای ویژگی های آموزش غیررسمی قائل هستند و اگرچه همبستگی مثبت و معنی دار بین میزان اهمیت و میزان کاربرد ویژگی های آموزش غیررسمی وجود دارد، اما متناسب با اهمیت ویژگی های آموزش غیررسمی، در عمل از آنها استفاده نمی شود. از بین محورهای پنج گانه آموزش غیررسمی، «تعامل محوری» بیشترین وزن و «انعطاف پذیری» کمترین وزن از نظر اهمیت دارد. از نظر کاربرد، «مهارت محوری» بیشترین وزن و «تعامل محوری» کمترین وزن را به خود اختصاص داده است. مهم ترین ضعف مروجان کشاورزی مربوط به «نوشتن اهداف رفتاری»؛ «شناخت یادگیری بزرگ سالان» و «شناخت تفاوت بین آموزش های رسمی، غیررسمی و آزاد» می باشد. پیشنهاد می شود برای درک صحیح و کاربرد آموزش های غیررسمی در توسعه پایدار، تجارب یادگیری مناسب درباره این نوع از آموزش برای مروجان کشاورزی تدارک دیده شود.
۱۷.

انگیزه پیشرفت و رابطه آن با گرایش جوانان روستایی نسبت به آموزش های فنی و حرفه ای، موردمطالعه: شهرستان قم(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: انگیزه پیشرفت گرایش آموزش های فنی و حرفه ای استان قم

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۲۰ تعداد دانلود : ۱۲۱
این پژوهش با هدف بررسی ارتباط بین انگیزه پیشرفت و گرایش جوانان روستایی به آموزش های فنی و حرفه ای در شهرستان قم انجام شد. جامعه آماری پژوهش شامل تمام جوانان روستایی 15-29 ساله شهرستان قم به تعداد 4505 نفر بود. حجم نمونه بر اساس جدول کرجسی و مورگان،380 نفر تعیین شد که به روش نمونه گیری تصادفی چند مرحله ای انتخاب شدند. روایی صوری و محتوایی ابزار پژوهش توسط اعضای هیأت علمی گروه ترویج و آموزش کشاورزی دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان مورد بررسی قرار گرفت. پایایی ابزار پژوهش نیز با محاسبه ضریب آلفای کرونباخ مورد تأیید قرار گرفت. تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از نرم افزار SPSS انجام شد. نتایج نشان داد انگیزه پیشرفت و گرایش جوانان روستایی نسبت به آموزش های فنی و حرفه ای تقریباً در سطح متوسطی قرار دارد. نتایج تحلیل همبستگی بیانگر این بود که بین متغیر سن با گرایش جوانان روستایی نسبت به آموزش های فنی و حرفه ای رابطه منفی و معنی دار و بین متغیرهای سطح تحصیلات، تحصیلات پدر، تحصیلات مادر، انگیزه پیشرفت و میزان آشنایی با آموزش های فنی و حرفه ای با گرایش جوانان روستایی نسبت به آموزش های فنی و حرفه ای رابطه مثبت و معنادار وجود دارد. برگزاری دوره های آموزشی و توجیهی در زمینه معرفی و اهمیت آموزش های فنی و حرفه ای برای جوانان و والدین آن ها در مناطق روستایی از جمله پیشنهادهای این مطالعه بوده است.
۱۸.

ارزش ها و رفتارهای دوستدار محیط زیست: مطالعه ای در پارک های جنگلی استان گلستان(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: تعامل انسان با طبیعت ارزش های محیط زیستی رفتار دوستدار محیط پارک های جنگلی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۸۱۶ تعداد دانلود : ۶۷۵
یکی از موضوعات مطرح در تعامل انسان با طبیعت این پرسش است که چه ارتباطی بین ارزش های محیط زیستی افراد و رفتار آنان با محیط زیست وجود دارد. به همین دلیل، پژهش حاضر با هدف تبیین ارتباط متقابل جهت گیری های ارزشی نسبت به محیط زیست و رفتارهای دوستدار محیط زیست در پارک های جنگلی انجام گردید. بدین منظور، با استفاده از روش تحقیق توصیفی و فنّ پیمایش، تعداد 300 نفر از مراجعه کنندگان به پارک های جنگلی استان گلستان با روش نمونه گیری تصادفی مورد بررسی قرار گرفتند. جمع آوری اطلاعات با استفاده از پرسشنامه انجام شد که روایی آن با مراجعه به متخصصان محیط زیست و پایایی آن با انجام یک مطالعه راهنما و محاسبه ضریب کرانباخ آلفا مورد تائید قرار گرفت. برای تجزیه و تحلیل داده ها از آزمون های تحلیل واریانس، ضریب همبستگی پیرسون و آزمون تی-استودنت استفاده گردید. نتایج نشان داد که در بین مراجعه کنندگان پارک های جنگلی، جهت گیری ارزشی غیرانسان محور نسبت به محیط زیست، قوی تر از انسان محوری است و سن و جنسیت تاثیری در آن ندارد. همچنین، بین ارزش های غیر انسان محور (شامل زیست بوم محوری و خدامحوری) و رفتارهای دوستدار محیط زیست یک ارتباط مثبت و معنی دار وجود دارد، در حالی که ارتباط معنی داری بین این رفتارها با انسان محوری وجود ندارد. با توجه به یافته ها پیشنهاد می شود برای حفاظت مؤثر از محیط زیست، جایگاه مناسبی به ارتقاء ارزش های غیر انسان محور در فرهنگ عمومی جامعه داده شود و بررسی های لازم پیرامون شکاف بین ارزش ها و رفتار افراد در قبال محیط زیست بعمل آید.
۱۹.

تبیین شاخص های سنجش پایداری اقتصادی سامان های عرفی در مراتع ییلاقی: مطالعه موردی مراتع ییلاقی سهند، شهرستان مراغه(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: شاخص اعتبارسنجی مراغه پایداری اقتصادی مراتع ییلاقی سامان های عرفی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۳۵۵ تعداد دانلود : ۵۷۸
امروزه، پایداری اقتصادی عاملی حیاتی در ماندگاری جمعیت روستایی و عشایری شناخته می شود. پژوهش حاضر در سال 1393 انجام شده و به تدوین و اعتبارسنجی شاخص های ارزیابی پایداری اقتصادی در سامان های عرفی مراتع ییلاقی سهند پرداخته است. ابتدا 59 شاخص ارزیابی پایداری اقتصادی تدوین و از طریق پرسشنامه در معرض قضاوت متخصصان دانشگاهی، کارشناسان امور اجرایی و نخبگان محلی قرار گرفت. برای اعتبارسنجی و دستیابی به اجماع نظر، علاوه بر آماره های توصیفی، از آزمون کروسکال والیس استفاده شد و در نهایت، شاخص هایی با مد، میانه و میانگین امتیاز بیشتر از سه، انحراف معیار کمتر از یک و ضریب تغییرات کمتر از 3/0، به شرط اجماع نظر متخصصان، کارشناسان و نخبگان محلی، انتخاب شدند. در پژوهش حاضر، تعداد سی شاخص مورد تأیید کارشناسان امور اجرایی، متخصصان و نخبگان محلی در قالب هشت مؤلفه معرفی شده است، که برنامه ریزان و مدیران منابع طبیعی به ویژه مراتع می توانند از آنها در ارزیابی و سنجش پایداری اقتصادی سامانه های عرفی مراتع ییلاقی بهره گیرند.
۲۰.

مشارکت شوراهای اسلامی روستایی در حفاظت از منابع طبیعی: مطالعه ای در مناطق جغرافیایی تحت حفاظت استان فارس(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: مشارکت منابع طبیعی سازمان های محلی شوراهای روستایی

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی جغرافیا جغرافیای انسانی جغرافیای روستایی فضا و محیط روستایی
  2. حوزه‌های تخصصی جغرافیا جغرافیای انسانی جغرافیای روستایی مدیریت روستایی
تعداد بازدید : ۹۸۱ تعداد دانلود : ۴۳۲
حفاظت از منابع طبیعی نه تنها به فنّاوری، بلکه به نهادها و سازمان هایی وابسته است که در سطح محلی در مدیریت آن دخالت دارند. سازمان های محلی مانند شوراهای اسلامی، هم یک گزیدار در ایجاد یک چارچوب سازمانی پایدار و مناسب برای مدیریت منابع طبیعی محسوب می شوند و هم یک عامل مؤثر در جلب همکاری و مشارکت آحاد جامعه هستند. به همین دلیل بسیاری از کشورها به دنبال تشویق و بکارگیری ظرفیت مشارکتی اجتماعات محلی در قالب ساماندهی به تشکل ها و شوراهای مختلف می باشند. وجود شوراهای اسلامی روستایی در ایران، که هم گسترش وسیعی دارند و هم از پشتوانه قانونی و حقوقی برخوردارند، باعث شده است که یک ظرفیت قابل توجه برای حفاظت مشارکت محور از منابع طبیعی فراهم باشد. مقاله حاضر با درک اهمیت این موضوع به تشریح قابلیت های مشارکتی شوراهای اسلامی روستایی در ایجاد یک نهاد یا سازمان اجتماعی پایدار به منظور حفاظت از محیط زیست طبیعی می پردازد و در آن به نتایج یک تحقیق پیمایشی اشاره شده است که با هدف بررسی ایستار و ساختار مشارکتی شوراهای اسلامی روستایی به منظور حفاظت از منابع طبیعی انجام گرفته است. نتایج این پژوهش که درباره شوراهای اسلامی 52 روستای واقع در مناطق جغرافیایی تحت حفاظت محیط زیست فارس انجام شده است نشان می دهد که بُعد مشارکتی ساختار سازمانی شوراهای اسلامی نسبتاً مناسب است و از این نظر، شوراهای اسلامی آمادگی ایفای نقش نهاد حفاظتی در زمینه محیط زیست را دارند. این در حالی است که ایستار اعضای شوراهای اسلامی مورد مطالعه هم نسبت به مشارکت عمومی و هم نسبت به حفاظت از منابع طبیعی در حدّ مطلوبی است و آنان خواستار همکاری در حفاظت از منابع طبیعی در سطوح بالای مشارکت هستند، به طوری که میانگین وزنی مشارکت آنان در سطح مشارکت تابعی قابل ارزیابی است. این در حالی است که بیشتر اعضای شوراهای اسلامی معتقد به فعّالیت این شوراها در نظارت بر حفاظت از منابع طبیعی هستند و زمینه های تصمیم گیری و اجرا، به ترتیب در مراتب بعدی قرار دارند. تفویض مناسب اختیار به منظور افزایش قدرت تصمیم گیری شوراهای اسلامی، مشارکت تعاملی ادارات و سازمان ها با شوراهای اسلامی در حفاظت محلی از منابع طبیعی، توجه به ارتقاء نگرش اعضای شوراهای اسلامی نسبت به مشارکت عمومی و قائل شدن نقش نظارتی در حفاظت از منابع طبیعی برای شوراهای اسلامی از پیشنهادات تحقیق حاضر می باشند.

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

حوزه تخصصی

زبان