مطالب مرتبط با کلیدواژه

حرف اضافه


۱.

نظامی و فعل آفرینی او در هفت پیکر و خسرو شیرین(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه تهران ۱۳۸۵ شماره ۱۸۰

کلیدواژه‌ها: هفت پیکر نظامی خسرو شیرین حرف اضافه ترکیب فعلی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۶۷۷ تعداد دانلود : ۹۲۷
همه ادیبان و شعر شناسان در ترکیب سازی نظامی متفقند و براین باورند که بیش از سی درصد از ترکیبات وی در ادب قبل از اوبی سابقه است.در این مقاله کوشیده ایم که بانگاهی به دو منظومه هفت پیکر و خسرو شیرین ،این نو آوری را درعرصه ساخت فعل ها و استفاده از آنها در معنایی جدید بررسی کنیم.
۲.

تداخل زبان مادری در گفتار روسی دانشجویان ایرانی (اولین تجربه برطرف کردن تداخل زبان مادری)

نویسنده:
منبع: پژوهش زبان های خارجی ۱۳۸۳ شماره ۱۹

کلیدواژه‌ها: معنا حرف اضافه زبان روسى تداخل زبان مادرى زبان مادرى زبان فارسى

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی زبان شناسی میان رشته ای ها روان شناسی زبان
  2. حوزه‌های تخصصی زبان شناسی علوم مرتبط آموزش زبان دوم
تعداد بازدید : ۱۳۶۹ تعداد دانلود : ۶۸۴
هر زبان براى بیان معانى گوناگون داراى ویژگى هاى صرفى و نحوى مختص به خود است و از نظام منحصر به فردى پیروى مى کند. این نظام در ذهن زبان آموز طى سال ها نقش بسته است. زبان آموز در فرایند یادگیرى زبان دوم ویژگى هاى صرفى و نحوى زبان مادرى را در زبان دوم دخالت داده و همین موضوع باعث مى شود که روند یادگیرى زبان مختل شود. در این مقاله سعى شده است تداخل زبان مادرى (زبان فارسى) در زبان آموزان رشته روسى از جنبه هاى گوناگون مورد بررسى قرار گیرد و براى نیل به این هدف لازم دیدیم تفاوت هاى سیستمى و اشتباهات زبان آموزان در مراحل مختلف آموزش تجزیه و تحلیل شوند. نویسندگان مقاله بر این باورند که با دانستن شکل و مرحله زمانى تداخل زبان مادرى مى توان از تاثیرات منفى آن بر یادگیرى ساختار زبان دوم جلوگیرى نمود. با توجه به این که تداخل زبان مادرى در سطوح مختلف بروز مى کند، در این مقاله فقط تداخل لغوى و معناى حرف اضافه Ha مورد نظر قرار گرفته است.
۳.

مفاهیم و عملکردهای حالت صرفی "رایی accusative" در زبان پارسی باستان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش زبان های خارجی ۱۳۸۴ شماره ۲۳

کلیدواژه‌ها: حرف اضافه لازم حالت صرفى رایى متعدى

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی زبان شناسی زبان شناسی نظری نحو
  2. حوزه‌های تخصصی زبان شناسی علوم مرتبط زبان های باستانی
تعداد بازدید : ۱۴۲۷ تعداد دانلود : ۸۱۶
پارسى باستان و اوستایى دو زبان خواهر از مجموعه زبان هاى ایرانى باستان اند که آثارى از آن ها به دست ما رسیده است. ویژگى برجستهء این زبان ها تصریفى بودن آن هاست، بدین معنى که نقش دستورى آن دسته از اجزاى زبان که تحت مقولهء "نام " طبقه بندى مى شوند، از طریق حالت هاى هشتگانهء صرفى تعیین مى شود. حالت هاى صرفى هر یک داراى مفاهیم و عملکردهاى متنوعى اند که بدون آگاهى از آنان، درى زبان امکان پذیر نخواهد بود. واژه هاى صرف شده علاوه بر این که در اکثر موارد خود مى توانند به طور مستقل به نقش دستورى شان در جمله اشاره کنند، گاهى با حروف اضافه نیز همراه مى شوند. موضوع این مقاله بررسى حالت "رایى، یکى از مهمترین و پربسامدترین حالت هاى صرفى در زبان پارسى باستان است.
۴.

پژوهشی در کتاب های زبان فارسی مقطع دبیرستان با تاکید بر نکات دستوری(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: نامه فرهنگستان ۱۳۸۶ ویژه نامه

کلیدواژه‌ها: حرف اضافه قید دستوری شدن زبان شناسی تاریخی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۹۷۸ تعداد دانلود : ۱۴۰۸
از آنجا که کتاب های درسی مخاطبان فراوانی دارد و می تواند نقش بسیار مهمی در امر آموزش دانش آموزان ایفا نماید. اولین مساله ای که به ذهن خطور می کند عاری از اشکال بودن این کتاب هاست. به نظر می رسد انجام گرفتن پژوهش هایی در این زمینه، در حل مشکلات موجود موثر باشد. یکی از مهم ترین این مجموعه کتاب ها، کتاب های زبان فارسی دوره متوسطه است. این کتاب ها، حاوی مباحث زبان شناختی، دستوری و نگارشی مرتبط با زبان فارسی است. این مقاله قصد دارد به بررسی کتاب های یاد شده بپردازد و اشکالات و نارسایی های آنها را - به ویژه مشکلات زبان شناختی و دستوری را - گوشزد نماید. برخی از نکات این مقاله بدین شرح است: الف) مسایل موجود در مقدمه کتاب های مزبور در زمینه زبان شناختی و دستور زبان و ناهماهنگی مطالب آن با مباحث درسی؛ ب) مسایل و مشکلات موجودر در توضیحات و مثال ها در طرح و تدریس مباحث دستوری و زبانی؛ ج) نبود هماهنگی و یک دستی در کتاب های زبان فارسی مقطع دبیرستان؛ د) مشکلات مبنایی و توصیفی؛ ه) اشکالات موجود در بخش خودآزمایی و تمرین.
۵.

تکواژهای وابسته

نویسنده:
منبع: رشد آموزش زبان و ادب فارسی ۱۳۸۴ شماره ۷۶

کلیدواژه‌ها: تکواژ دستوری تکواژ دستور،‌دستور سنتی،‌دستور جدید تکواژ وابسته تکواژ اشتقاقی تکواژ صفت ساز صفت، اسم مصدر،‌اسم ابزار مضاعف تکواژ فرد تکواژ گسسته تکواژ اجباری تکواژ اختیاری حرف اضافه تکواژ یک واجی و چند واجی پیش واژه،‌ میان واژه پس واژه، نقش نما حرف ربط، حرف تاکید

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۰۲۴ تعداد دانلود : ۸۶۲
۶.

بررسی سببی های ساختواژی زبان روسی در گروه واژه های پایدار دارای حرف اضافه «от» و مشکلات مربوط به بیان آن ها برای فارسی زبانان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های زبان و ادبیات تطبیقی سال اول پاییز ۱۳۸۹ شماره ۳

کلیدواژه‌ها: تداخل حرف اضافه سببی گروه واژه پایدار

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۴۷۶ تعداد دانلود : ۸۷۴
سببی ها جزء جهانی های ذهن هستند و همواره در همه زبان ها خود را نمایان می سازند. با توجه به اصل نسبیت زبان، واقعیت های زبانی بر واقعیت های جهان خارج منطبق نیستند و این عدم تطابق هم در عرصه واژگان و هم در دستور زبان های مختلف خود را نشان می دهد. با توجه به تفاوت های ساختاری زبان های روسی و فارسی، امکانات زبانی برای بیان سببی ها در دو زبان متفاوت است. بدین علت تداخل زبان مادری می تواند باعث ایجاد مشکلاتی در یادگیری و بروز خطا های زبانی مربوط به بیان سببی ها از طرف زبان آموزان باشد. با استناد به یافته های زبان شناسی مقابله ای می توان با مقایسه زبان ها خطا های محتمل را پیش بینی و برای ممانعت از وقوع آن ها برنامه های صحیح آموزشی را تدوین کرد. مقاله حاضر خطا های ایجاد شده مربوط به بیان سببی ها را در گروه واژه های پایدار با حرف اضافه «от» و دلایل ایجاد تداخل زبانی و خطا های ترجمه ای را مورد بررسی قرار می دهد.
۷.

را» در تاریخ بیهقی(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

نویسنده:
منبع: ادبیات فارسی دانشگاه آزاد خوی پاییز و زمستان ۱۳۸۷ شماره ۱۲

کلیدواژه‌ها: حرف اضافه حرف «را» حرف نشانه حرف تاکید

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی ادبیات علوم ادبی دستور زبان
  2. حوزه‌های تخصصی ادبیات کلیات نعابیر و اصطلاحات
تعداد بازدید : ۲۱۸۳ تعداد دانلود : ۹۵۱
معنای حروف و چگونگی استفاده از آنها نقش مهمی در رسایی و شیوایی متون کهن فارسی دارد. تاریخ بیهقی یکی از متون شیوای نثر فارسی است که از حرف «را» در آن به شکل گسترده و متنوع استفاده شده است.برخی از کاربردهای «را» در تاریخ بیهقی در بین متون معاصر آن و حتی بعد از آن تا عصر حاضر رایج است اما در برخی موارد کاربردهایی نیز خاص همین متن است. بطور کلی «را» در این متن بعنوان حرف اضافه، حرف نشانه، حرف تاکید، و ... آمده است. درشناخت معنا و کاربرد «را» فعلی که همراه آن آمده نقش موثری دارد.
۸.

بررسی مشکلات زبان آموزان ایرانی در نحوه بیان علت به زبان روسی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های زبان و ادبیات تطبیقی سال سوم تابستان ۱۳۹۱ شماره ۲

کلیدواژه‌ها: مترادف مشکلات حرف اضافه افعال زبان روسی بیان علت جملات

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۸۰۱ تعداد دانلود : ۸۲۶
سبب یا علت انجام کاری در زبان روسی در بسیاری از موارد با آنچه که در زبان فارسی وجود دارد فرق می کند ، این تفاوت ها وقتی رونمایی می شوند که علت به کمک حروف اضافه بیان شود. حروف اضافه در زبان روسی علاوه بر ویژگی مکانی و هدفی، دارای ویژگی سببی هستند که هنگام گفتگو به زبان روسی و ترجمه از فارسی به روسی از اهمیت خاصی برخوردارند و زبان آموزان ایرانی در طول دوره فراگیری زبان به طور سطحی با آن ها آشنا می شوند و آنطور که باید و شاید به آن ها آموزش داده نمی شوند، در زبان روسی یک حرف اضافه معین برای بیان علت خاصی بکار می رود به گونه ای که حرف اضافه دیگر نمی تواند جایگزین آن شود بار معنایی اسامی و افعالی که حروف اضافه سببی با آن ها به کار می روند و همچنین نتیجه ای که علت باعث بوجود آمدن آن شده است، در تعیین حرف اضافه سببی مربوطه نقش اساسی دارند. از این رو زبان آموزان ایرانی همواره در بیان علت دچار مشکل می شوند. این مقاله به بررسی مشکلات زبان آموزان ایرانی و اثبات این گزاره می پردازد.
۹.

بررسی معنایی و دسته بندی حروف اضافة زبان فارسی بر پایة نظریة لیبر(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جستارهای زبانی دوره ششم ویژه نامه زمستان ۱۳۹۴ شماره ۶ (پیاپی ۲۷)

کلیدواژه‌ها: حرف اضافه اصل هم نمایگی اسکلت معنایی بدنه معنایی مؤلفه معنایی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۲۱۶ تعداد دانلود : ۶۸۶
لیبر (2004 & 2009) نظریه ای تجزیه مدار با هفت مؤلفه معنایی و یک اصل به نام اصل هم نمایگی ارائه کرده است. در این نظریه هر عنصر زبانی یک اسکلت معنایی و یک بدنه معنایی دارد. اسکلت از یک یا چند مؤلّفة معنایی و یک یا چند موضوع ساخته می شود. بدنه معنایی دو لایه دارد: 1. لایه ای که مانند اسکلت از یک گویشور به گویشوری دیگر نسبتاً ثبات دارد و می توان آن را نشان داد؛ 2. لایه ای که اطلاعاتِ کلی و دانش فرهنگ نامه ای دارد و بسیار روان است. اصل هم نمایه سازی، موضوع های دو یا چند عنصر واژگانی را با یکدیگر هم نمایه می کند و عنصری دیگر می سازد که به یک مدلول واحد دلالت می کند. این نوشتار ویژگی های معنایی حروف اضافه زبان فارسی را برپایه مؤلفه های معنایی بررسی و سپس دسته بندی می کند. دستاورد این نوشتار این است که حروف اضافه نیز مانند سایر اقسام کلام، نقش معنایی دارند و در نتیجه اسکلت و بدنه معنایی آنان ضعیف است. همچنین می توان بر پایه نقش معنایی، آن ها را دسته بندی کرد.
۱۰.

چندمعنایی حرف اضافه ”به“ در زبان فارسی با رویکرد معنی شناسی شناختی

نویسنده:
منبع: مطالعات زبان و گویش های غرب ایران سال دوم زمستان ۱۳۹۳ شماره ۷

کلیدواژه‌ها: حرف اضافه معنی شناسی شناختی شبکه معنایی چندمعنایی سامان مند حرف اضافه ”به“

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی زبان شناسی زبان شناسی نظری ساخت واژه (صرف)/ واژگان شناسی
  2. حوزه‌های تخصصی زبان شناسی زبان شناسی نظری نحو
  3. حوزه‌های تخصصی زبان شناسی زبان شناسی نظری معنی شناسی
  4. حوزه‌های تخصصی زبان شناسی میان رشته ای ها زبان شناسی شناختی
تعداد بازدید : ۸۹۵۳ تعداد دانلود : ۱۲۹۶
مطالعه حروف اضافه در زبان فارسی می تواند گامی در جهت شناخت پیچیدگی های آن و کمکی در جهت تبیین صحیح ساخت زبان فارسی باشد. هدف پژوهش حاضر بررسی معانی مختلف حرف اضافه ”به“ از منظر معنی شناسی شناختی است. برای این منظور از رویکرد چندمعنایی سامان مند تایلر و ایوانز (2003) در چارچوب معنی شناسی شناختی برای تحلیل داده ها استفاده شده است. در جهت نیل به این هدف، مثال های مختلف از فرهنگ لغات سخن، معین و دهخدا، متون مختلف و مکالمات روزمره زبان فارسی استخراج شده و با بکارگیری رویکرد شناختی مورد تحلیل قرار گرفته اند. نتایج پژوهش نشان می دهد که این حرف اضافه دارای معانی مختلفی است که همه از یک معنی واحد یعنی ’الصاق و ارتباط‘ مشتق شده و شبکه ای به هم پیوسته را تشکیل می دهند و تمامی مفاهیم متمایز به طور نظام مند و با توجه به ملاک های تایلر و ایوانز، از پیش صحنه و مفهوم اولیه مشتق می شوند. این مفاهیم متمایز عبارتند از :مقصد، مخاطب سازی و پیشِ و نزدِ که زیرمجموعه مفهوم مقصد به شمار می آیند، بر رویِ، سازگار و مطابق، مقابلِ و برابرِ، توالی و ترتیب، تعلیل، استعانت و با استفاده از. همچنین نشان داده شد که کاربردهای مجازی این حرف اضافه موجب انباشت معانی استعاری بر تنها معنای صریح آن و منجر به چندمعنا شدن آن شده است. در واقع، معانی مشتق حروف اضافه در چندمعنایی حاصل بسط استعاری معانی مرکزی اند.
۱۱.

بررسی سه تکواژ «-ænæ»، «-æwæ» و «-æɾæ» در هورامی: پس اضافه یا حالت نما

نویسنده:
منبع: مطالعات زبان و گویش های غرب ایران سال دوم زمستان ۱۳۹۳ شماره ۷

کلیدواژه‌ها: حرف اضافه هورامی پیش اضافه پس اضافه حرف اضافه دوطرفه حالت غیرصریح جهانی های زبان

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی زبان شناسی زبان شناسی نظری ساخت واژه (صرف)/ واژگان شناسی
  2. حوزه‌های تخصصی زبان شناسی علوم مرتبط زبان های باستانی
تعداد بازدید : ۱۰۷۷ تعداد دانلود : ۵۲۱
مقاله حاضر به بررسی سه تکواژ پربسامد «-ænæ»، «-æwæ» و «-æɾæ» در زبان هورامی (گونه پاوه) می پردازد. ماهیت این تکواژها که به صورت پسوند به اسم می پیوندند و معنایی مشابه حروف اضافه دارند، چندان مشخص نیست. سؤال این پژوهش این است که ماهیت این سه تکواژ چیست. در این راستا، نخست تعداد 52 حرف اضافه هورامی استخراج و طبقه بندی شدند، ساخت گروه حرف اضافه دار هورامی مشخص شد، حالت غیرصریح و نشانه های آن معرفی شدند و سه فرضیه مطرح شد که بر اساس آنها این سه تکواژ یا پس اضافه، یا اجزاء تشکیل دهنده حروف اضافه و یا تکواژهای حالت نما هستند. بررسی داده های زبانی نتایجی آن گونه به دست نداد که بتوان یک فرضیه را پذیرفتنی تر از بقیه به شمار آورد. در نهایت سه فرضیه مذکور با جهانی های مطرح شده مرتبط نیز محک زده شدند، اما این رویکرد نیز به نتیجه ای قطعی و متقن منتهی نشد. به نظر می رسد این سه تکواژ بقایای در حال حذف یا تغییر از یک نظام در گذشته زبان هستند، یا نظام پس اضافه ای یا نظام حالت. اظهار نظری دقیق تر از این ممکن نیست و بررسی بیشتری می طلبد.
۱۲.

نقشهای معنایی حرف اضافه «از» در زبان فارسی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات ایرانی سال هفدهم بهار و تابستان ۱۳۹۷ شماره ۳۳ 75 - 95

کلیدواژه‌ها: حرف اضافه از با نقش معنایی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۱۱۲ تعداد دانلود : ۸۳۵
زبان به مانند موجودی زنده در طی زمان، دستخوش تغییر و تحوّلات می گردد و بررسی ویژگی های آن در صورت کنونی بدون در نظر گرفتن تغییرات درزمانی، پژوهشی ناقص و نارساست. در این مقاله، نقش های معنایی حرف اضافه «از» در زبان های اوستایی، فارسی باستان، فارسی میانه، پارتی، فارسی دری و فارسی امروز، با استفاده از داده های دستور این زبان ها و نیز واژه نامه های هر یک بررسی شده است. «از» در زبان اوستایی و فارسی باستان به صورت <em>hača/hačā آمده و از ریشه <em>hak<em>- به معنی «همراهی کردن» است. در فارسی میانه به صورت <em>az و در پارتی به صورت <em>až باقی مانده است. در زبان سنسکریت ودایی، این حرف اضافه به صورت <em>sačā برای دلالت بر نقش معنایی همراهی به کار رفته است، اما در زبان های ایرانی دوره باستان، نشانه ای از کدگذاری نقش معنایی همراهی با <em>hača/hačā در دست نیست. در زبان های اوستایی و فارسی باستان <em>hača/hačā بر نقش های معنایی مختلفی از جمله خاستگاه، جدایی، سبب، روش دلالت داشته است. <em>az و <em>až در فارسی میانه و پارتی نیز این کارکردها را حفظ کرده و افزون بر آن، نقش های معنایی دیگری مانند ابزار، جنس، مقایسه، و جزء و کل را کدگذاری کرده اند. افزون بر کارکردهای ادوار پیشین، در فارسی دری و فارسی امروز، «از» کدگذاری نقش های معنایی دیگری را بر عهده دارد و در کدگذاری برخی از نقش های معنایی، مانند ابزار و جنس می توان حرف اضافه «با» را جایگزین آن ساخت.
۱۳.

بررسیِ معنایی حروف اضافه læ//، /wæ/ ، /wægærd/ و /wæpi/ در کردی براساس رویکرد شناختی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جستارهای زبانی دوره نهم خرداد و تیر ۱۳۹۷ شماره ۲ (پیاپی ۴۴) 1-33

کلیدواژه‌ها: حرف اضافه کردی کلهری رویکرد شناختی شبکه معنایی انگاره چما

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۴۲ تعداد دانلود : ۳۴۷
پژوهش حاضر قصد دارد تا با استفاده از انگاره چندمعنایی اصول مند (انگاره چما) ( 2006 Evans & Tyler, Evans & Green, 2004a, 2004b ; ) در رویکرد شناختی به بررسی برخی از کاربردی ترین حروف اضافه کردی (گویش کلهری)، یعنی /læ/ ، /wæ/ ، /wægærd/ و / wæpi / بپردازد. ماهیتِ روش انجام این پژوهش توصیفی تحلیلی و نوع روش پیکره بنیاد است. پیکره انتخاب شده از مصاحبه با سخنورانِ این گویشِ کردی به دست آمده و اصالتِ آن ها نیز کاملاً مورد تأیید است که در این بررسی، به دلیل محدودیت حجم مقاله، به ذکر نمونه هایی از هر مفهوم بسنده کرده ایم. نگارنده برای واکاوی معانیِ متمایزِ این حروف اضافه، آن ها را جداگانه در یک شبکه معنایی ترسیم کرده است. در این راستا، یافته های پژوهش نشان می دهد که معنای سرنمون / læ / «از» است و در شبکه معنایی آن هجده معنای متمایز و پنج خوشه معنایی وجود دارد. با بررسی هایِ دقیق به عمل آمده، مشخص شد که گویشوران، حرف اضافه /wæ/ را در برخی موارد به جای læ/ / و با همان معانی در همان بافت ها به کار می برند؛ اما علاوه بر آن، /wæ/ در دو معنای مجزای دیگر به کار می رود که حرف اضافه /læ/ نمی تواند در آن جایگاه ها بیاید. بنابراین، معنای سرنمون /wæ/ «از» است و در شبکه معنایی آن بیست معنای مجزا وجود دارد. معنای سرنمون /wægærd/ «با» است و در شبکه معنایی آن یازده معنای متمایز و سه خوشه معنایی وجود دارد. معنای سرنمون / wæpi / «به» است و در شبکه معنایی آن پنج معنای متمایز و دو خوشه معنایی وجود دارد.
۱۴.

هم نامیِ یک حرف اضافه و یک ضمیر در گونه گفتاری کرمان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: زبان و زبان شناسی دوره سیزدهم بهار و تابستان ۱۳۹۶ شماره ۲۵

کلیدواژه‌ها: هم نامی ضمیر انعکاسی ضمیر تأکیدی حرف اضافه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۳۲ تعداد دانلود : ۳۷۸
حروف اضافه و ضمایر دو مقوله واژگانیِ کاملاً متفاوت و مجزا در زبان ها محسوب می شوند. پژوهش حاضر به بررسی واژه «خود» در گونه گفتاری کرمان می پردازد که از یک سو، مانند فارسی معیار، کارکرد ضمیر انعکاسی و تأکیدی را دارد و از سوی دیگر معادل حرف اضافه «با» در فارسی معیار است. درواقع، با دو واژه «خود» در این گونه گفتاری مواجه هستیم. داده های مورد بررسی در این پژوهش برگرفته از تعدادی از منابعی است که به ضرب المثل ها و اصطلاحات رایج در گونه گفتاری کرمان پرداخته اند. از میان این ضرب المثل ها، مواردی که در آنها واژه «خود» به کار رفته، استخراج شده است. در تعدادی از این ضرب المثل ها واژه «خود» کارکرد حرف اضافه دارد و در تعدادی کارکرد ضمیر انعکاسی و تأکیدی. این واژه در کارکرد حرف اضافه در گونه گفتاری کرمان توزیع نحویِ کاملاً مشابهِ حرف اضافه «با» در فارسی معیار را داراست و در کارکرد به عنوان ضمیر انعکاسی و تأکیدی نیز کاملاً مشابه فارسی معیار عمل می کند. نتایج پژوهش حاکی از این است که رابطه معناییِ هم نامی میان دو واژه «خود» در این گونه گفتاری برقرار است و دلیل این هم نامی پدیده زبانیِ دستوری شدگی در زبان هاست.
۱۵.

بررسی خطاهای زبان آموزان ایرانی در کاربرد حروف اضافه مکانی و زمانی در زبان روسی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جستارهای زبانی دوره دهم مرداد و شهریور ۱۳۹۸ شماره ۳ (پیاپی ۵۱) 265-291

کلیدواژه‌ها: خطا زبان آموزان ایرانی حرف اضافه حروف اضافه مکانی و زمانی زبان فارسی زبان روسی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۷۹ تعداد دانلود : ۳۳۹
زبان آموزان ایرانی هنگام فراگیری دستور دشوار زبان روسی با مشکلات متعددی مواجه می شوند. یکی از این مشکلات، تعدد و پیچیدگی حروف اضافه به خصوص حروف اضافه مکانی و زمانی روسی در مقایسه با فارسی است. زبان آموزان هنگام کاربرد این حروف اضافه با مشکلات مختلفی روبه رو می شوند. از آنجا که وظیفه معلم، تسهیل شرایط یادگیری، بهبود روند آموزش و دسته بندی مطالب بر اساس روال منطقی است، می بایست در مرحله نخست خطا های زبان آموزان را استخراج و مشکلات مورد نظر را بررسی و دلایل بروز آن ها را کشف کرد تا بتوان در گام بعد راهی برای جلوگیری و یا کاهش آن ها اندیشید. مهم ترین هدف این پژوهش که با روش توصیفی تحلیلی و با تکیه بر تحقیق میدانی بر روی 150 زبان آموز ترم چهار یا «سطح متوسط» دانشگاه علامه طباطبائی (ره) طی دو سال و در فرایند «تدریس»، «آزمون» و «نظرسنجی» انجام گرفته است، این است که با تجزیه و تحلیل داده ها، خطا های پر بسامد زبان آموزان در کاربرد حروف اضافه مکانی و زمانی روسی طبقه بندی و دلیل بروز آن ها تعیین و راهکارهایی برای کاهش آن ها ارائه شود. از نتایج پژوهش بر می آید که پربسامد ترین خطا ها در کاربرد حروف اضافه مکانی و زمانی روسی مربوط به تداخل زبان مادری و چند معنایی حروف اضافه روسی و قابلیت کاربرد حروف اضافه ساده روسی با چند حالت دستوری است. راهکارهایی نیز برای کاهش خطاها ارائه شده که مهم ترین آن ها، قرار دادن درس حروف اضافه در سرفصل آموزشی دوره کارشناسی زبان روسی در ایران و آموزش اندیشیدن به زبان روسی به جای ترجمه اندیشه های فارسی است.
۱۶.

بررسی حدنمایی حروف اضافه در زبان فارسی از منظر زبان شناسی شناختی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: زبان فارسی و گویش های ایرانی سال چهارم پاییز و زمستان ۱۳۹۸ شماره ۲ (شماره ۸) 145-164

کلیدواژه‌ها: حرف اضافه مکان مسیر محدود نامحدود

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۲۹ تعداد دانلود : ۳۵۰
پژوهش حاضر به بررسی حدنمایی انواع حروف اضافه در زبان فارسی و فضاهای متفاوت حرکتی آنها برپایه رویکرد شناختی جکندوف (1983) و زوآرت (2005) می پردازد. حروف اضافه مسیریِ فارسی به سه دسته اصلی تقسیم می شوند: مسیرهای محدود که در آنها نقطه ای مشخص برای مبدأ و مقصد تعیین می شود. از این رو آنها، مسیر مبدأها (مانند از، از بالایِ، از بیرونِ و ...) و مسیرمقصدها (به، تا و ...) نامیده می شوند؛ مسیرهای جهتی (به سویِ یا به طرفِ و ...) که جهت کلی حرکت را می رسانند؛ خط سیری (از بالایِ در عبارت از بالایِ چیزی گذشتن و یا از رویِ چیزی رد شدن) که فقط به نقطه ای در طول حرکت از نظر زمانی اشاره می کنند. بررسی فضای حرکتی هر یک از آنها نشان می دهد که حروف اضافه فارسی سه حالت محدود، نامحدود و مشترک میان آن دو (هم محدود و هم نامحدود) را در بر می گیرد. اما نکته اینجاست که حروف اضافه را نمی توان به تنهایی و فارغ از جمله به صورت محدود و نامحدود دسته بندی نمود؛ بلکه به کاربردِ آن در جمله و نوع فعل نیز بستگی دارد. به طور کلی می توان نتیجه گرفت که در مقایسه با زبان های دیگر مانند انگلیسی، خط مرز قاطعی میان محدودیت و نامحدودیت حروف اضافه بدون کاربردِ آن در جمله وجود ندارد.
۱۷.

حروف اضافه var و manəstən در زبان گیلکی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: علم زبان سال هفتم بهار و تابستان ۱۳۹۹ شماره ۱۱ 81 - 108

کلیدواژه‌ها: گلیکی دستوری شدگی حرف اضافه VAR manəstən

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۰۱ تعداد دانلود : ۲۴۲
در زبان گیلکی، حروف اضافه vir/var، varǰa و biǰa به معنی «نزد، نزدیک، کنار» به کار می روند و افزون بر مفهوم مکان، بر همراهی نیز دلالت دارند. نظیر این کارکرد را در گونه فارسی گفتاری، حرف اضافه «ور» در ساخت «ورِ دست کسی بودن» بر عهده دارد. حرف اضافه manəstən نیز برای دلالت بر شباهت و همانندی به کار می رود. در این مقاله، معنی اولیه var روند تحولات معنایی و دستوری شدگی آنها با استفاده از داده های زبان اوستایی و فارسی میانه بررسی و رابطه آن با varǰa و biǰa معلوم می گردد. روند تحولات manəstən نیز با استفاده از داده های تاریخی زبان بررسی می شود. برای روشن شدن مطلب، گاه از داده های زبان فارسی نیز استفاده می گردد. vir / var صورتی از varah به معنی «سینه» در زبان اوستایی است که به صورت war در زبان فارسی میانه به کار رفته است. این واژه از طریق مجاز، معنی «کنار، سمت، سو» حاصل کرده و برای اشاره به فضای اطراف انسان که تحت مالکیت و نظارت اوست، به کار رفته است. سپس، با حرف اضافه ǰa / ǰe به معنی «از» ادغام شده و حروف اضافه virǰa و biǰa از آن پدید آمده اند. manəstən نیز مصدر به معنی «شباهت داشتن، همانند بودن» است که در ساخت گروه اسمی بدل به حرف اضافه شده است.
۱۸.

تأثیر بازخورد بر روند اصلاح نگارش ژاپنی زبان آموزان فارسی زبان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های زبانشناختی در زبانهای خارجی دوره ۱ پاییز و زمستان ۱۳۹۰ شماره ۲ 5 - 17

کلیدواژه‌ها: بازخورد حرف اضافه گروه اسمی نگارش وجه وصفی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۲۱ تعداد دانلود : ۲۳۱
در این تحقیق،تأثیر چهار نوع بازخورد( Feedback):مستقیم(Direct)،خط تأکید(Underlining)، رمزگذاری(Coding) و ترجمه(Translation) را در نگارش ژاپنی دانشجویان فارسی زبان ایرانی،بررسی می کنیم. در واقع این تحقیق به بررسی تأثیر این چهار نوع بازخورد بر بهبود سطح نگارش ژاپنی فارسی زبانان ایرانی پرداخته و تأثیر آنها را بر سه مقوله نحوی حرف اضافه،وجه وصفی و گروه اسمی به طور جداگانه پرداخته شده است.برای این منظور نوزده نفر از زبان آموزان زبان ژاپنی به دو گروه تجربی و کنترل تقسیم شدند.به آنها هشت موضوع انشا از نوع توصیفی داده شد که در گروه تجربی در ازای هر دو موضوع انشا یک نوع بازخورد اجرا شد.نتایج آزمون تی نشان داد که گروه تجربی در مقایسه با گروه کنترل از کنش نوشتاری بهتری برخوردار است.به علاوه در این تحقیق به این نتیجه رسیدیم که بازخورد درباره مقوله نحوی حروف اضافه تأثیرگذار خواهد بود در حالی که این امر درباره مقوله های گروه اسمی و وجه وصفی صادق نبود.
۱۹.

ویژگی های سببی حروف اضافه по و из-за در زبان روسی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های زبانشناختی در زبانهای خارجی دوره ۳ بهار و تابستان ۱۳۹۲ شماره ۱ 177 - 185

کلیدواژه‌ها: حرف اضافه زبان روسی علت و معلول ویژگی سببی из-за по

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۱۸ تعداد دانلود : ۳۰۹
حروف اضافه سببیпо  و из-за در زبان روسی بیانگر عملی نامطلوب و ناخوشایند و دارای بار منفی است، اما کاربرد آن ها از نظر ساختار دستوری متفاوت است و با اسامی مختلفی به کار می رود. در برخی موارد کاربرد مشابه این حروف اضافه برای بیان علت و سبب انجام کاری، زبان آموزان ایرانی را در گفت وگو به زبان روسی، همچنین در ترجمه متون از زبان روسی به فارسی و برعکس دچار مشکل می کند. متأسفانه، پژوهشگران ویژگی های سببی حروف اضافه را در زبان فارسی آن طور که باید و شاید و آن گونه که در زبان روسی بیان شده بررسی همه جانبه نکرده اند. در این راستا، مقاله حاضر تفاوت ها و مشابهت های کاربردی حروف اضافه سببیпо  و из-за در زبان روسی و ویژگی های سببی معادل آن ها را در زبان فارسی نقد و بررسی می کند. مطالعه حاضر تلاشی است نظام مند به منظور رفع این مشکل و ارائه راهکارهای مناسب به مترجمان برای ترجمه صحیح متون مختلف از زبان فارسی به زبان روسی.
۲۰.

بررسی مایگان و شگردهای زبانی و بلاغی "حرف اضافه" رضا رفیع(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: بلاغت کاربردی و نقد بلاغی سال پنجم پاییز و زمستان ۱۳۹۹ شماره ۲ (پیاپی ۱۰) 199 - 214

کلیدواژه‌ها: طنز حرف اضافه رفیع شگردزبانی و بلاغی درون مایه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۶۶ تعداد دانلود : ۱۳۲
طنز یکی از ژانرهای ادبی مهم محسوب می شود،که در طول تاریخ ادبیات این سرزمین،بویژه پس از نهضت مشروطه وظیفه انتقاد از مسائل اجتماعی را بر عهده داشته است.در بررسی آثار طنز آمیز علاوه بر تحلیل درون مایه ها و آماج طنز می توان به بررسی تکنیک های طنز پردازی نیز پرداخت،که شناخت این شگرد ها در فهم و درک مخاطب و نیز التذاذ بیشتر آنها در مطالعه ی آثار طنزآمیز موثر است. رضا رفیع از طنزپردازان معاصر کشورمان است،که طنزهایی به شعر و نثر دارد.او با نگاهی دقیق و با زبانی شیرین ضمن بهره گیری از انواع تکنیک های طنزپردازی به طرح دیدگاه های انتقادی خود نسبت به نابسامانی های اقتصادی،اجتماعی و فرهنگی کشور می پردازد،که هم موجب خنده و تفکر مخاطب و هم سبب تنبّه مسئولان می گردد.رفیع هرچند در جایگاه یک طنزپرداز متعهد،دغدغه ی عدالت اجتماعی و آزادی بیان دارد؛اما طنز او شیرین و غیرگزنده است.جستار پیش رو که به روش توصیفی- تحلیلی سامان یافته،ضمن بررسی درونمایه و آماج کتاب حرف اضافه،شگردهای سه گانه ی زبانی،بلاغی و موقعیتی طنز رفیع نیز مورد بررسی قرار گرفته است.برایند پژوهش حاضر حاکی از آن است،که رفیع از غالب شگردهای طنزپردازی به ویژه بهره گیری از ظرفیت زبان عامیانه و محاوره،در حوزه ی زبانی وکنایه وتعریض در سطح بلاغت و خلق موقعیت های طنزآمیز به وسیله ی توصیف سود جسته است. نگارندگان از شاخه های فرعی طنز نظیر:آیرونی،نظیره نویسی و نقیضه پردازی در "حرف اضافه" رفیع غافل نبوده ونمونه هایی مناسب از مقولات یاد شده را مورد بررسی قرار داده اند.