ارتقای سلامت

مقدمه: رشد روزافزون بیماران مزمنی که به حمایت دایمی نیاز دارند و کارکنانی که روزانه در معرض فشارهای روحی و روانی قرار می گیرند، به بیمارستان هایی نیاز دارد که به برنامه ی ارتقای سلامت به عنوان یک خدمت کلیدی و مهم توجه داشته باشند. برنامه ی ارتقای سلامت توسط سازمان جهانی بهداشت در دهه ی 1990عنوان گردید و تا امروز تعداد زیادی از بیمارستان ها در تمام قاره ها و در بسیاری از کشورها برنامه ی ارتقای سلامت را پیاده نموده اند. از این رو، پژوهش حاضر با هدف مقایسه ی برنامه های ارتقای سلامت در بیمارستان های پایلوت سازمان جهانی بهداشت صورت گرفت. روش بررسی: این مقاله حاصل یک مطالعه ی توصیفی- تطبیقی و کاربردی بود که اطلاعات مورد نیاز آن از طریق مطالعه ی کتابخانه ای (دیجیتال و چاپی) و گزارش سازمان جهانی بهداشت در خصوص برنامه های بیمارستان های اروپایی پایلوت در طرح «برنامه ی بیمارستان متعهد به ارتقای سلامت» گردآوری گردید. جامعه ی پژوهش شامل 20 بیمارستان اروپایی پایلوت برنامه ی بیمارستان متعهد به ارتقای سلامت سازمان جهانی بهداشت در بین سال های 97-1993 بود. در نهایت، داده های گردآوری شده، جدول بندی، توصیف و مقایسه شدند. یافته ها: برنامه های ارتقای سلامت در قالب 4 دسته پروژه ی اصلی (توجه به ارتقای سلامت در بیمار، کارکنان، بیمارستان و جامعه) انجام شد و برای هر یک از این دسته پروژه ها، تعدادی زیر پروژه تعریف گردید. به طور کلی، 149 زیر پروژه در بیمارستان های مورد مطالعه انجام شد. 100 درصد بیمارستان های مورد مطالعه در شبکه ی بیمارستان های متعهد به ارتقای سلامت عضویت داشتند. تمام بیمارستان ها به جز بیمارستان Prague در پروژه ی پایلوت سازمان جهانی بهداشت شرکت نمودند. 31 درصد از بیمارستان ها در اجرای برنامه ی ارتقای سلامت با سایر سازمان ها در ارتباط بودند. 78 درصد بیمارستان ها بیشتر از 10 زیر پروژه داشتند و زیر پروژه های مربوط به پروژه ی ارتقای سلامت بیمار، از همه بیشتر بود. تمام بیمارستان های مورد مطالعه، به اطلاع رسانی برنامه های خود با سایر بیمارستان ها پرداختند. وجود شاخص ارزیابی برای برنامه های ارتقای سلامت در 75 درصد بیمارستان ها لحاظ شده بود. همه ی بیمارستان ها برای اجرای پروژه های مربوط به ارتقای سلامت، یک ساختار پروژه را تعریف نمودند. نتیجه گیری: سازمان جهانی بهداشت در اجرای برنامه ی بیمارستان متعهد به ارتقای سلامت، انجام یک سری اقدامات (مانند انجام پروژه های ارتقای سلامت، عضویت در شبکه ی جهانی ارتقای سلامت، تدوین شاخص ارزیابی برای برنامه های ارتقای سلامت و ...) را در بیمارستان ها ضروری دانسته است که در نهایت منجر به بهبود سلامت در بیمار، کارکنان، بیمارستان و جامعه خواهد شد.

  حرکت جوامع به سمت فردگرایی و آشنایی هرچه بیشتر افراد با سبک های متنوع زندگی به واسطه رسانه ها و شبکه های اجتماعی مجازی، سبک زندگی را به موضوعی مهم در عرصه حیات فردی و اجتماعی بدل کرده است. این مقاله با تکیه بر ادبیات مفهومی موجود در حوزه سبک زندگی، با بهره گیری از شیوه مردم نگاری مجازی، مشاهده مشارکتی و روش تحلیل مضمون صفحات اینستاگرامی 53 نفر از کاربران زن فعال در شبکه اجتماعی اینستاگرام را که مولفه های سبک زندگی در پست ها و تصاویر به اشتراک گذاشته شده ایشان به چشم می خورد، از منظر بازنمود سبک زندگی در طول مدت تقریبی شش ماه مطالعه کرده است. پژوهش حاضر نشان داد که زنان با نمایش تجارب روزمره و نقش های گوناگون خود هم چون نقش های خانوادگی، شغلی، تحصیلی و... در فضای عمومی اینستاگرام به دنبال بازتعریف زندگی زن ایرانی و معنا و ارزش بخشیدن به اموری هستند که از نگاه عموم غایب مانده یا کم اهمیت جلوه می کند. به تعبیر آن ها این زنان هستند که به نقش هایی که بر عهده دارند ارزش و اعتبار می بخشند. زنان با شرایط اجتماعی مختلف، علایق گوناگونی را از طریق صفحات کاربری خود در شبکه های اجتماعی دنبال کرده یا به نمایش می گذارند و از طریق بازنمود اشیاء و موقعیت های مختلف بر تمایز خود با دیگران تاکید می ورزند.

علی رغم پیشرفت علم بشری در حوزه سلامت روان، بنظر می آید که انسان معاصر از بسیاری اختلالات روحی و روانی از قبیل اضطراب ها، افسردگی ها و بی معنایی زندگی رهایی نیافته است. یکى از کارکردهای مهم ادیان الهى ایجاد و تضمین سلامت روانی است. بررسی متون اسلامی بیانگر آن است که سلامت روان در آموزه های اسلامی از اهمیت بالایی برخوردار است. هدف از مطالعه حاضر پاسخ دادن به این سوال است که مبانی کلامی و اصول حفظ و ارتقای سلامت روان بر اساس آموزه های وحیانی اسلام کدام است؟ از مطالعه در آیات چنین مستفاد می شود که ار تقای سلامت روان مبتنی بر مبانی خاصی استوار هست. ویژگی های چون دو بعدی بودن انسان، توجه به بعد فطری انسان ، نگرش توحیدی به ارتقای سلامت، وجود شناسی و ارزش شناسی بیماری و نیز قانونمندی عالم طبیعت از مهم ترین مبانی قرآنی ارتقای سلامت روان می باشد . چنین نگرشی به سلامت روان در آموزه های قرآنی، اصول و راهبردهای ویژه ای از قبیل عدم افساد در طبیعت، مراقبت از جسم، ارتباط با خدا و نیز احسان به دیگران را به دنبال دارد.

سابقه و هدف: سلامت معنوی، یکی از بُعدهای مهم سلامت در انسان و رویکردی مهم در ارتقای سلامت عمومی محسوب می شود. با توجه به اهمیت نقش این بُعد سلامت، پژوهش حاضر با هدف بررسی وضعیت سلامت معنوی دانشجویان پردیس خودگردان دانشگاه علوم پزشکی کرمانشاه در سال 1395 صورت گرفته است روش کار: این پژوهش از نوع توصیفی- تحلیلی است. جامعه ی پژوهش شامل 346 نفر از دانشجویان پردیس خودگردان (پزشکی، دندانپزشکی و داروسازی) دانشگاه علوم پزشکی کرمانشاه در سال 95 است، که به روش سرشماری انتخاب شدند. ابزار جمع آوری داده ها پرسش نامه ی 20 سؤالی استاندارد معنوی (alutzian-Elison ) بود. داده ها پس از جمع آوری با استفاده از آزمون پارامتریک T-test و نیز آزمون تحلیل واریانس، تجزیه و تحلیل شد. در این پژوهش همه ی موارد اخلاقی رعایت شده است. علاوه براین، نویسندگان مقاله هیچ گونه تضاد منافعی گزارش نکرده اند. یافته ها: یافته ها نشان داده که از بین متغیّرهای جمعیت شناختی (جنس، سن، محل تولد، وضعیت تأهل، وضعیت مسکن، ترم و رشته ی تحصیلی) فقط متغیّر جنس با میانگین نمره ی سلامت معنوی ارتباط معناداری دارد و نمره ی سلامت مذهبی دانشجویان بالاتر از نمره ی سلامت وجودی آنان است. نتیجه گیری: با توجه به فرهنگ غالب مذهبی در جامعه ی ایرانی، انتظار تأثیرهای مذهبی که منبع سازگاری محسوب می شود، طبیعی است. ازاین رو، ضرورت دارد که در حمایت از جوانان به بُعد معنوی آنان توجه شود، تا شاهد تأثیر این گونه مراقبت ها و ایجاد احساس آرامش و تسریع بهبودی در بیماران باشیم.

سابقه و هدف: پژوهش های متعدد نشان داده که اماکن مذهبی می تواند نقش مهمی در ارتقای سلامت جامعه داشته باشد. ازاین رو، پژوهش حاضر به بررسی نقش اماکن مذهبی در ارتقای سلامت جامعه و پیشنهاد راهکار آزمایشی برای تدوین نظام نامه ی جامع مساجد ارتقادهنده ی سلامت پرداخته است. روش کار: این پژوهش مروری بر اساس دیاگرام پریزما و با جستجوی علمی در پایگاه های اطلاعاتی مانند پابمد و ساینس دایرکت صورت گرفته است. بدین صورت که تعداد 20 مقاله ی علمی مربوط به ده سال اخیر بررسی شد و همه ی اطلاعات مورد نیاز بر اساس اهداف پژوهشی در جدول مناسبی وارد و تحلیل شد. در این پژوهش همه ی موارد اخلاقی رعایت شده است. علاوه براین، نویسندگان مقاله هیچ گونه تضاد منافعی گزارش نکرده اند. یافته ها: با جستجو در پایگاه های اطلاعاتی فارسی، پژوهشی مرتبط با مساجد ارتقادهنده ی سلامت به زبان فارسی یافت نشد. همه ی مطالعات یافت شده به زبان انگلیسی بود که در کشورهای هلند، آمریکا، آفریقا، کنیا و کنگو صورت گرفته بود. بر اساس یافته های به دست آمده در این مطالعات، اماکن مذهبی و روحانیون نقش مهمی در اعتلای همه جانبه ی سلامت داشتند. محور اصلی همه ی این مطالعات ارتقای سلامت بود که در شاخه های مختلفی از جمله توسعه ی سلامت معنوی، پیشگیری از انواع سرطان ها، ترویج فعالیت بدنی و ورزش، بهداشت فردی، سلامت خانواده، اهدای عضو، ارتقای سلامت اجتماعی، بهداشت تغذیه و مواد غذایی، سلامت مردان و زنان، مراقبت معنوی از بیماران در حال مرگ، بیماری های مزمن، سبک زندگی سالم، سرمایه های اجتماعی و خودمراقبتی انجام شده بود. نتیجه گیری: به منظور طراحی نظام نامه ی مساجد ارتقادهنده ی سلامت، انجام مطالعه یی مقدماتی (پایلوت) ضروری است؛ زیرا آنچه در مطالعات خارجی از آن به اماکن مذهبی تعبیر شده، از نظر محتوای فرهنگی و اعتقادی با کشور ما متفاوت است. از سویی دیگر ایجاد کمیته یی مشترک بین وزارت بهداشت و دیگر نهادهای مرتبط با مساجد نیز می تواند بسیار راهگشا باشد.

رسانه ها در شکل دهی به افکار، عقاید، ارزش ها، فرهنگ و آگاهی ها، نقش بسزایی دارند. امروزه با به کارگیری هوشمندانه از رسانه ها می توان به معرفی آسیب های اجتماعی، پیشگیری و مقابله با آنها پرداخت. اعتیاد از جمله رایج ترین آسیب های اجتماعی است که گریبانگیر کشور ماست. بنابراین پیشگیری از اعتیاد می تواند نقش مهمی در کاهش آسیب های اجتماعی داشته باشد. رسانه ملی بنا بر مسئولیت اجتماعی خود همواره در پی مقابله و مبارزه با آسیب های اجتماعی و از جمله اعتیاد بوده و هست. مستند «شوک» از جمله برنامه هایی بود که در راستای مقابله با اعتیاد از شبکه سوم سیما تولید و پخش شد. تحقیق حاضر با هدف تحلیل عملکرد مستند شوک انجام شد. چارچوب نظری این تحقیق مبتنی بر نظریه های برجسته سازی، چارچوب سازی و الگوی ارتقای سلامت «تانهیل»، نظریه جرم انگاری و جرم زدایی اعتیاد است. روش تحقیق، تحلیل محتوای کمی و ابزار جمع آوری اطلاعات، پرسشنامه معکوس است و جامعه نمونه به صورت هدفمند، هشت برنامه در بازه زمانی هجده ماهه از ابتدای سال 96 تا شهریور سال 97 بوده است. یافته ها نشان می دهد که نوع نگرش به اعتیاد، عمدتاً بیمارانگارانه و رویکرد برنامه بر پیشگیری اولیه تأکید دارد. در نحوه الگودهی درباره پیشگیری از اعتیاد، معرفی عوامل خطر و مواد مخدر صنعتی بیشتر مورد توجه بوده است. همچنین طبق نتایج این تحقیق، دوستان و انگیزه های درمانی از عوامل گرایش به اعتیاد بودند.

سبک زندگی ارتقادهنده سلامت، عاملی ارزشمند برای کاهش شیوع و تأثیر مشکلات سلامت، و بهبود کیفیت زندگی است. از آنجا که زنان وظایف مراقبت از سایر اعضای خانواده را بر عهده دارند، سلامتی آن ها امری محوری است. از این رو، توجه به وضعیت سلامتی آنان، از جمله سبک زندگی ارتقادهنده سلامت، بین آن ها بسیار حائز اهمیت است. هدف این پژوهش، مطالعه سبک زندگی ارتقادهنده سلامت زنان سنین باروری است. جامعه آماری این پژوهش شامل زنان سنین باروری 15 49 سال ساکن شهر شیراز است و حجم نمونه 392 نفر، با روش نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای انتخاب شده است. نتایج ضریب آلفای کرونباخ برای آزمون روایی شاخص های مختلف مطالعه شامل سلامت عمومی، خودکارآمدی، آگاهی از رفتار سالم، حمایت اجتماعی، سبک زندگی سلامت محور به ترتیب 77 / 0، 72 / 0، 64 / 0، 91 / 0 و 87 / 0 است. یافته ها نشان می دهد که بین تحصیلات، میزان مطالعه در حوزه سلامت، میزان استفاده از وسایل ارتباطی، هویت طبقاتی، حمایت اجتماعی، خودکارآمدی، سلامت عمومی خودگزارش شده، و آگاهی از رفتار سلامتی با سبک زندگی سلامت محور رابطه معناداری وجود دارد. از طرفی نتایج مطالعه نشان می دهد بین سن پاسخگویان، وضعیت تأهل، وضعیت اشتغال، بعد خانواده، درآمد، و تجربه برخی بیماری های خاص با متغیر وابسته رابطه معناداری وجود ندارد. نتایج مدل های رگرسیونی نشان می دهد 4 متغیر شامل خودکار آمدی سلامت، سلامت عمومی خود گزارش شده، مطالعه در حوزه سلامت، و آگاهی از رفتار سلامتی 51 درصد از تغییرات سبک زندگی ارتقادهنده سلامت زنان در سنین باروری را تبیین می کند که در این میان خودکارآمدی سلامت، مؤثرترین متغیر است.

مقدمه : برنامه آموزش بهداشت برای ارتقای زندگی سالم و تضعیف رفتارهای بهداشتی پرخطر در میان همه دانش آموزان طراحی شده است. در پژوهش حاضر به جهت ارزشیابی محتوای آموزشی سلامت محور در رابطه با مفاهیم جامع پیشگیری از بیماری ها و ارتقای سلامت با موضوع تغذیه سالم مورد استفاده قرار گرفت. روش ها : این پژوهش به صورت کیفی انجام گردید . بر الگوی تفسیری استوار بود و با استفاده از روش پدیدارشناسی به اجرا درآمد ، شیوه جمع آوری اطلاعات با استفاده از مصاحبه های نیمه ساختاریافته بود که با 20 نفر از متخصصین تعلیم و تربیت و آموزش بهداشت که معیارهای ورود رو داشتند ، به روش نمونه گیری هدفمند ملاک محور انجام گرفت یافته ها : یافته ها مشتمل بر 1 طبقه اصلی " شناسایی اعمال و رفتارهای تغذیه سالم " و 17 طبقه فرعی " بود . نتیجه گیری: آشنایی کودکان با انواع گروه های غذایی و اهمیت آن در زندگی به منظور پیشگیری از کاهش خطرات بهداشتی و تجدید نظر کردن در محتوای و مطالب (تصاویر) کتب درسی و استفاده از معلمان متخصص و آموزش دیده در امر بهداشت از مهمترین راههای ارتقای برنامه درسی (کتاب و...) در رابطه با مفاهیم جامع پیشگیری از بیماری ها و ارتقای سلامت با موضوع تغذیه سالم پایه تحصیلی سوم دبستان است.

هدف: یکی از ابزارهای مهم اطلاع رسانی و آگاهی بخشی برای ارتقای سلامت افراد جامعه، استفاده از رسانه های جمعی، به ویژه شبکه های اجتماعی با تأثیرگذاری زیاد بر مخاطبان است؛ ولی از آنجا که این رسانه ها، اغلب حجم انبوهی از اطلاعات را از طریق منابع متعدد رسمی و غیررسمی منتشر می کنند، همواره اطلاع رسانی آن ها با پیامدهای مثبت ومنفی روبه رو می شود. به همین دلیل، پژوهش حاضر با هدف آسیب شناسی وضعیت حاضر کمپین های آنلاین شبکه های اجتماعی در حوزه سلامت و شناسایی راه کارهایی برای فعالیت مؤثرتر آن ها اجرا شده است. روش: در این پژوهش با استفاده از روش کیفی و انجام مصاحبه عمیق با ۱۷نفر از متخصصان حوزه رسانه و سلامت، نوع اطلاع رسانی مباحث سلامت در شبکه های اجتماعیِ ایران بررسی شده است. یافته ها: بر اساس نتایج پژوهش، ضعف های بسیار مهم کمپین های آنلاین فعال در شبکه های اجتماعی، در حوزه سلامت کشور عبارت اند از: کم جاذبه بودن طرح و گرافیگ، بهره نبردن از اطلاعات مستدل و علمی، نداشتن رویکرد تعاملی و فراگیر مخاطبان و مشارکت آنان، نداشتن خلاقیت و جذابیت، اقناع نشدن مخاطبان، ضعف علمی، ترویج طب سنتی، اثربخش نبودن و اولویت قرارندادن پیشگیری به جای سلامت. نتیجه گیری: مدیران و سیاست گذاران حوزه رسانه و سلامت، می توانند با اتکا به نتایج این پژوهش، به سامان دهی و توسعه کمپین های آنلاین حوزه سلامت در شبکه های اجتماعیِ کشور و انجام ارزیابی های مستمر، به ارتقای کمّی و کیفی شکل و محتوای این کمپین ها اقدام کنند و اثربخشی این کمپین ها را روی مخاطبان افزایش دهند.

اهداف باتوجه به اهمیت شناسایی مشکلات سلامت روان دانش آموزان و مدیریت صحیح آن ها با ارائه خدمات تخصصی به آنان، پژوهش حاضر با هدف بررسی اثربخشی برنامه بهداشت روان مدارس در مدارس ایران، شناسایی کاستی های آن و ارائه توصیه هایی برای بهبود آن انجام شده است.. مواد و روش ها پژوهش حاضر یک مطالعه کیفی با روش تحلیل محتوای قراردادی است که برای به دست آوردن داده ها از دیدگاه گروهی از ذی نفعان از مصاحبه نیمه ساختار یافته عمیق استفاده کرد. 35 نفر از مربیان منتخب، معلمان، مدیران و طراحان برنامه ارتقای سلامت روان مدارس، جامعه این پژوهش بودند. یافته ها یافته های پژوهش حاضر در 4 طبقه نقاط قوت برنامه، نقاط ضعف برنامه، عوامل تأثیرگذار در محقق نشدن اهداف برنامه و پیشنهادات برای ارتقای طرح قرار گرفت. 50 کد استخراج شد و 14 زیرطبقه به دست آمد. نتایج کلی ارزشیابی که از مصاحبه های عمیق و بحث گروهی متمرکز به دست آمد، نشان از اثربخشی برنامه سلامت روان مدارس دارد. نتیجه گیری نتایج کلی ارزشیابی طرح سلامت روان مدارس نشان از اثربخشی این طرح دارد. مدل جدید و کاربردی طرح سلامت روان مدارس چشم انداز جدیدی به مداخلات مدرسه محور گشوده است. با وجود این انتظار استقرار کامل و تداوم این طرح در کوتاه مدت و با منابع محدود چندان واقع بینانه به نظر نمی رسد. بنابراین پیشنهاد می شود ابتدا زیرساخت های مورد نیاز برای اجرای این برنامه ازجمله نیروی آموزش دیده، ارتقای هسته مشاوره مدارس، محدودیت زمانی معلمان و محدویت های قانونی و غیره برطرف شود و سپس این طرح در سطح ملی برای تمامی مدارس کشور اجرا شود.

مقدمه: مشارکت اجتماعی به عنوان راهبرد مؤثر در ارتقای سلامت، به عوامل مختلفی مربوط می باشد. شناخت و مدیریت این عوامل در هر جامعه می تواند وقوع آن را تسهیل کند. مطالعه حاضر با هدف تعیین این عوامل در منطقه دو شهرداری تهران به اجرا درآمد. روش: مطالعه به روش توصیفی تحلیلی بر اساس نمونه ۲۵۰ نفری به صورت تصادفی چند مرحله ای در منطقه دو شهرداری تهران به اجرا درآمد. نمونه گیری توسط ۵ پرسشگر آموزش دیده که در ساعات متفاوت به منازل شهروندان مراجعه می کردند طی ۱۲ روز، انجام شد. افراد ۱۸ سال و بالاتر مایل به شرکت در مطالعه و ساکن در محل به عنوان واجدین شرکت در مطالعه منظور شدند. داده ها براساس پرسش نامه محقق ساخته جمع آوری گردید. روایی و پایایی پرسش نامه در مطالعه مقدماتی تأیید شد. داده ها با استفاده از آزمون های تی زوجی، کای دو و آنالیز پراکنش یک طرفه تحلیل شد. یافته ها: سطح تحصیلات، میزان ساعات فراغت در روز، سابقه و مدت مشارکت در سایر فعالیت های اجتماعی با ارزیابی کلی از عوامل مرتبط با مشارکت رابطه معنی دار (03/0≥p) داشتند. کم تر از نیمی از شرکت کنندگان یعنی ۱۰۵ نفر (۴۲ درصد) مشارکت در برنامه های ارتقای سلامت محله زندگی خود داشتند. بین میزان مشارکت اجتماعی در ارتقای سلامت با متغیر های سطح تحصیلات، تأهل، سابقه و مدت مشارکت در فعالیت های اجتماعی مختلف و میزان ساعات فراغت در روز (03/0≥p) رابطه معنی داری مشاهده شد. بحث: ارتقا آگاهی عمومی، تمهید و تسهیل عوامل زمینه ای بروز مشارکت اجتماعی از طریق کاهش تمرکزگرایی دولتی و برانگیختن و بسیج مردم می تواند سبب افزایش دانش و بهبود نگرش جامعه نسبت به مشارکت اجتماعی در ارتقای سلامت جامعه گردد.

سابقه و هدف: دین و باورهای دینی در بیشتر جوامع نقش مهمی در زندگی انسان ها ایفا می کند؛ در جامعه ایرانی با توجه به شرایط فرهنگی این نقش بارزتر است. ازاین رو پژوهش حاضر با هدف تحلیل کیفی نظر متخصصان ایرانی درباره نقش باورهای معنوی و اعتقادی مؤثر در تنظیم هیجان انجام شد. روش کار: مطالعه حاضر از نوع کیفی و به روش تحلیل محتوای نهفته است. جامعه آماری متخصصان و صاحب نظران تنظیم هیجان در ایران بودند که با روش نمونه گیری هدفمند تا حد اشباع با 11 نفر از آنان مصاحبه نیمه ساختاریافته صورت گرفت. در این پژوهش همه موارد اخلاقی رعایت شده است و مؤلفان تضاد منافعی گزارش نکرده اند. یافته ها: با اتمام مصاحبه ها، پس از حذف و همسان سازی کدهای مشابه و تکراری، نتایج تحلیل داده ها به سه طبقه اصلی و شش زیر طبقه منجر شد. طبقات شامل نگرش های مذهبی و معنوی، آموزه های معنوی/ مذهبی تنظیم کننده هیجان و تمایز باور ها از خرافات بود. نتیجه گیری: یافته ها نشان داد که باورهای معنوی و اعتقادی نقش پررنگی در تنظیم هیجان افراد دارند؛ بنابراین به مشاوران و درمانگران سلامت روان پیشنهاد می شود که در ارتباط با مراجعان و در جلسات درمانی به این مهم توجه ویژه ای داشته باشند.

 توجه به سلامت جنسی و ارتقای آن، به تحکیم بنیان خانواده و جامعه سالم منجر می شود و رسانه ها در این زمینه می توانند نقش مهمی ایفا کنند. در این پژوهش که با هدف بررسی برنامه های سلامت جنسی تلویزیون انجام شده است، با استفاده از روش تحلیل محتوا و نمونه گیری طبقه ای، سه برنامه شاخص سیما یعنی حریم مهرورزی، هزار راه نرفته و سری سوم برنامه حال خوب که از مهرماه سال 1394 تا دی ماه 1398 از صداوسیمای جمهوری اسلامی ایران پخش شده اند ( تعداد 61 برنامه و 857 آیتم)، با استفاده از پرسشنامه معکوس، به لحاظ ساختار و محتوا مورد تحلیل و بررسی قرار گرفته اند. واحد تحلیل در این بررسی «آیتم» بوده است. یافته های پژوهش نشان می دهد که بیشتر برنامه های تلویزیون در این زمینه، به صورت مصاحبه و گفتگوی کارشناسی بوده اند و با رویکرد آموزشی و ترویجی برای زوجین و خانواده ها تولید شده اند؛ کارشناسان حوزه روان شناسی بیش از سایر متخصصان در این برنامه ها حضور داشته اند. از بین برنامه هایی که از محتوای ناهنجاری و اختلالات جنسی برخوردار بوده اند، بیشترین شان به کژکاری های جنسی پرداخته اند. از سوی دیگر، بیشترین برنامه های مرتبط با کژکاری جنسی، به اختلال میل جنسی اختصاص داشته اند. در این برنامه ها از ابعاد گوناگون، برجسته سازی صورت گرفته است، به همین دلیل، تمامی موضوعات، رویکردها، کارشناسان و... امکان و موقعیت مطرح شدن را نداشته اند و نتوانسته اند به نحو مطلوب بازنمایی شوند. نتایج این پژوهش، می تواند آگاهی مدیران، برنامه سازان و دست اندرکاران تولید برنامه های سلامت جنسی تلویزیونی را افزایش دهد و به آنان در کاهش نقاط ضعف و تقویت نقاط مطلوب کمک کند. 

رسانه ها در شکل دهی به افکار، عقاید، ارزش ها، فرهنگ و آگاهی ها، نقش بسزایی دارند. امروزه با به کارگیری هوشمندانه از رسانه ها می توان به معرفی آسیب های اجتماعی، پیشگیری و مقابله با آنها پرداخت. اعتیاد از جمله رایج ترین آسیب های اجتماعی است که گریبانگیر کشور ماست. بنابراین پیشگیری از اعتیاد می تواند نقش مهمی در کاهش آسیب های اجتماعی داشته باشد. رسانه ملی بنا بر مسئولیت اجتماعی خود همواره در پی مقابله و مبارزه با آسیب های اجتماعی و از جمله اعتیاد بوده و هست. مستند «شوک» از جمله برنامه هایی بود که در راستای مقابله با اعتیاد از شبکه سوم سیما تولید و پخش شد. تحقیق حاضر با هدف تحلیل عملکرد مستند شوک انجام شد. چارچوب نظری این تحقیق مبتنی بر نظریه های برجسته سازی، چارچوب سازی و الگوی ارتقای سلامت «تانهیل»، نظریه جرم انگاری و جرم زدایی اعتیاد است. روش تحقیق، تحلیل محتوای کمی و ابزار جمع آوری اطلاعات، پرسشنامه معکوس است و جامعه نمونه به صورت هدفمند، هشت برنامه در بازه زمانی هجده ماهه از ابتدای سال 96 تا شهریور سال 97 بوده است. یافته ها نشان می دهد که نوع نگرش به اعتیاد، عمدتاً بیمارانگارانه و رویکرد برنامه بر پیشگیری اولیه تأکید دارد. در نحوه الگودهی درباره پیشگیری از اعتیاد، معرفی عوامل خطر و مواد مخدر صنعتی بیشتر مورد توجه بوده است. همچنین طبق نتایج این تحقیق، دوستان و انگیزه های درمانی از عوامل گرایش به اعتیاد بودند.