پیش بینی تاب آوری تحصیلی و هیجانی بر مبنای عوامل روان شناختی، خانوادگی و اجتماعی: مقایسه نیمرخ پیش بینی ابعاد تاب آوری هیجانی و تحصیلی(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
پژوهش حاضر با رویکردی سیستمی و شناختی-اجتماعی، نیمرخ پیش بینی افراد تاب آور تحصیلی و هیجانی را در عوامل خانوادگی، تحصیلی و روان شناختی بررسی و مقایسه کرده است. شرکت کنندگان پژوهش دانش آموزان کلاس های دوم دبیرستان بودند که به شکل هدفمند از میان نواحی 3 و 4 آموزش و پرورش شهرستان شیراز انتخاب شدند که به نظر می رسید در شرایط اقتصادی- اجتماعی پایین تری بودند. از مجموع 846 آزمودنی در این نمونه آماری، 137 نفر به عنوان تاب آور تحصیلی و 146 نفر به عنوان تاب آور هیجانی و 28 نفر نیز به عنوان تاب آور تحصیلی و هیجانی شناسایی شدند. برای اندازه گیری متغیرهای پژوهش از مقیاس های دلبستگی به والدین و همسالان آرمسدن و گرینبرگ، جوّ تعاملی معلم-دانش آموز، مقیاس راهبردهای مقابله ای سندلر و همکاران، پرسشنامه تنظیم شناختی عاطفی گارنفسکای و کراجی، مقیاس بهزیستی روانی کلی و پیترسون، افسردگی کودکان کواکس و بک، و مقیاس تاب آوری تحصیلی مارتین استفاده شد. نتایج تحلیل افتراقی توصیفی نشان میدهد متغیرهایی که بیش ترین سهم را در تمایز میان گروه های تاب آور تحصیلی و غیر تاب آور تحصیلی داشته اند به ترتیب عبارت هستند از: راهبرد مقابله ای فعال، درگیری، تنظیم شناختی مثبت هیجانات و ساختار. در حالیکه بیش ترین قدرت تفکیک گروه های تاب آور هیجانی و غیر تاب آور هیجانی به ترتیب مربوط به متغیرهای دلبستگی به والدین، تنظیم شناختی منفی هیجانات، ساختار، حمایت های خود استقلالی، درگیری و راهبرد مقابله ای اجتنابی است. همان گونه که نتایج نشان می دهد نیمرخ پیش بینی متفاوت گروه های تاب آور تحصیلی و هیجانی شواهدی را مبنی بر ماهیت چند بعدی بودن سازه تاب آوری فراهم می آورد. نتایج حاصل از تحلیل افتراقی پیش بینی کننده نشان می دهد که تابع تاب آور هیجانی در 7/93% از موارد و تابع تاب آور تحصیلی در 4/92% قادر به تشخیص صحیح افراد تاب آور است.