مطالب مرتبط با کلیدواژه

تحلیل محتوا


۳۰۱.

آموزش مهارت های اجتماعی بر مبنای استفاده از فناوری های نوین آموزشی در کتب دوره متوسطه اول(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

نویسنده:
منبع: فناوری اطلاعات و ارتباطات در علوم تربیتی سال هشتم زمستان ۱۳۹۶ شماره ۲ (پیاپی ۳۰) 5 - 21

کلیدواژه‌ها: تحلیل محتوا فناوری های آموزشی مهارت های اجتماعی کتب درسی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۷۱ تعداد دانلود : ۳۲۰
هدف پژوهش حاضر، بررسی میزان به کارگیری فناوری های نوین آموزشی در کتاب جدیدالتألیف علوم اجتماعی پایه نهم متوسطه دوره اول جهت آموزش مهارت های اجتماعی می باشد. رویکرد پژوهش کیفی و از روش تحلیل محتوا استفاده شده است. جامعه پژوهش کتاب درسی علوم اجتماعی پایه نهم می باشد که تمامی محتوای آن به عنوان نمونه پژوهش مورد تحلیل قرار گرفت. برای تجزیه و تحلیل داده ها از تکنیک مقوله بندی باز استفاده شد و با جمع آوری تمامی واحدهای متن و واحدهای ضبط، مفاهیم و زیرمقوله ها مشخص شدند و در انتها، تمامی زیرمقوله ها در دو مقوله اصلی فناوری های آنلاین و آفلاین دسته بندی گردیدند. نتایج حاصل از تحلیل محتوا نشان داد که به کارگیری فناوری های نوین آموزشی در تألیف کتاب مذکور ناکافی بوده به صورتی که در تمام محتوای کتاب تنها 18 واحد محتوا مرتبط با به کارگیری فناوری های آموزشی آنلاین و 15 مورد از فناوری های غیرآنلاین استفاده شده است.
۳۰۲.

تحلیل محتوای کتابهای درسی دوره ابتدایی بر اساس میزان توجه به مؤلفه های انرژی نو(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: تعلیم و تربیت دوره ۳۴ بهار ۱۳۹۷ شماره ۱۳۳ 75-94

کلیدواژه‌ها: تحلیل محتوا انرژیهای نو دوره ابتدایی کتابهای درسی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۷۱۲ تعداد دانلود : ۸۰۱
امروزه به دلیل روند رو به رشد نیازهای انسانی به مصرف انرژی، با پدیده بحران انرژی در جهان روبه رو هستیم. مصرف بیش از اندازه انرژی حاصل از سوختهای فسیلی همزمان با رشد اقتصادی جوامع و نیاز روزافزون به انرژی سبب استفاده از انرژیهای نو می شود که از انرژیهای پاک هستند. به همین دلیل یکی از موضوعاتی که امروزه توجه بسیار را در نظامهای آموزشی به خود جلب کرده است، استفاده از انرژیهای نو و پاک(مانند انرژی خورشید، باد، بیوگاز، زمین گرمایی) و تجدیدپذیر به جای به کارگیری انرژیهای فسیلی است. از این رو، هدف پژوهش حاضر تحلیل محتوای کتابهای درسی دوره ابتدایی ایران (چاپ 1395) براساس میزان توجه به مؤلفه های انرژیهای نو است. روش مورد استفاده در تحلیل محتوا، آنتروپی شانون است و واحد تحلیل صفحات کتابهای درسی دوره ابتدایی (متن، پرسشها، تمرینها و تصاویر) است که در مجموع شامل2836 صفحه است. یافته های این پژوهش نشان داد که بیشترین فراوانی و ضریب اهمیت در زمینه انرژیهای نو مربوط به مؤلفه انرژیهای خورشیدی و کمترین فراوانی و ضریب اهمیت مربوط به مؤلفه انرژی جزر و مد، زمین گرمایی و امواج است.
۳۰۴.

رفتارشناسی امام علی(علیه السلام) با اولین مخالفان داخلی حکومت اسلامی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه علوی سال هشتم پاییز و زمستان ۱۳۹۶ شماره ۲ (پیاپی ۱۶) 45-70

کلیدواژه‌ها: امام علی (ع) اصحاب جمل مخالفان داخلی حکومت رفتارشناسی تحلیل محتوا

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۹۲۸ تعداد دانلود : ۵۸۴
ازجمله وظایف خطیر حاکمان اسلامی،موضع گیری مناسب دربرابر تهدید مخالفان داخلی می باشد.راهکار مناسب،الگوگیری از سیره امیرالمؤمنین(علیه السلام) دربرابر اولین مخالفان داخلی حکومت علوی است.پژوهش حاضر به مطالعه مجموع سخنان حضرت درباره«اصحاب جمل»، با روش علمی و نظام مند «تحلیل محتوا»می پردازد. از دیدگاه امام،برخورد هدایت آمیز با مخالفان و تحلیل حرکت سیاسی آنان اهمیت بسزاییدارد. ایرادحجم عمده ای از خطبه های روشنگرانه حضرت قبل از جنگ، اهتمام وافر ایشان برای گفتگوی مستقیم با مخالفان در آغاز فتنه، هم چنین بهره وریاز فضایجنگ برای گفتگو با سران مخالفان و موعظه سپاهیان و نیز، نگارش نامه های مفصل بعد از جنگدر تبیین نتیجه نبرد و تحلیل «فتنه جمل»، همگی بیانگر بینش فرازمانی حضرت برای اصلاح جامعه اسلامیاست. بنابراین در الگوی رفتاریامام دربرابر مخالفان داخلی،اولویت با «تبیین جنگ طلبی و تهدیدهای مخالفان برای جامعه اسلامی» و«تلاش برای هدایت مخالفان و ممانعت از جنگ افروزی آنان» می باشد. امام درپی«اخذ تعهد از مخالفان جهت پرهیز از فسادگری در جامعه»، درصدد «ریشه یابی علل فتنه انگیزی مخالفان» برمی آید. هم چنینعلاوه بر«الزام مخالفان برای پایبندی به بیعت»،بر ضرورت مقابله با آنان «به خاطر پیمان شکنی شان»تأکید می کند. ازطرفی، «با اثباتمشروعیت حکومتش»دراحتجاج با مخالفان، به «آموزه های قرآنی و روایی» تمسک می جوید.
۳۰۵.

جایگاه تربیت اقتصادی مبتنی بر اخلاق اسلامی در محتوای کتاب های درسی هدیه های آسمانی دوره ابتدایی ایران: بررسی وضعیت موجود و ارائه راهکارهایی جهت تحقق وضعیت مطلوب(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های اخلاقی سال هشتم پاییز ۱۳۹۶ شماره ویژه نامه

کلیدواژه‌ها: تحلیل محتوا تربیت اقتصادی اخلاق اسلامی هدیه های آسمانی و دوره ابتدایی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۰۳ تعداد دانلود : ۸۵۱
این پژوهش با هدف بررسی محتوای کتاب های درسی هدیه های آسمانی دوره ابتدایی از نظر میزان تاکید بر مولفه های تربیت اقتصادی مبتنی بر اخلاق اسلامی و ارائه راهکارهایی به منظور دست یابی به وضعیت مطلوب انجام شده است. روش تحقیق در این پژوهش ترکیبی بوده است. در مرحله اول با کمک مطالعات اسنادی و انجام پژوهش دلفی مولفه های تربیت اقتصادی مبتنی بر اخلاق اسلامی در سه بعد تولید، توزیع و مصرف و سه حیطه دانشی، نگرشی و مهارتی استخراج شدند و سپس به کمک نظر سنجی از متخصصان مولفه های مطلوب دوره ابتدایی گزینش شدند. در بخش دوم بر اساس مولفه های استخراج شده چک لیست تحلیل محتوا تنظیم و به کمک آن محتوای کتاب های درس هدیه های آسمانی تحلیل شدند. جامعه تحقیق اساتید پانل دلفی را کلیه متخصصان اقتصاد اسلامی شهر اراک و جامعه مرحله بعدی تحقیق در ارتباط با تائید مولفه های مطلوب دوره ابتدایی ایران را متخصصان اقتصاد اسلامی و آموزش ابتدایی تشکیل دادند. روش نمونه گیری در ارتباط با اسناد نمونه گیری در دسترس بود و در ارتباط با متخصصان از روش تمام شماری بهره گرفته شد همچنین جامعه تحقیق در بخش تحلیل محتوا، کتاب های هدیه های آسمانی چاپ شده در سال 1395 می باشد که با توجه به محدودیت این جامعه کل آن به عنوان نمونه در نظر گرفته شدند(5 جلد). در این مطالعه به منظور تجزیه و تحلیل داده ها از آماره های توصیفی(فراوانی و درصد) استفاده شده است. نتایج پژوهش بیانگر آن است که در محتوای کتاب های درسی هدیه های آسمانی از مجموع مضامین مرتبط به تربیت اقتصادی تنها 29/10درصد آنها به بعد تولید، 76/36 درصد به بعد توزیع و 94/52 درصد به بعد مصرف اختصاص داشته اند و توزیع این مضامین در کتابها از نظم منطقی برخوردار نبوده اند همچنین از کل مضامین 58/70 درصد به حطیه دانشی، 25 درصد به حیطه نگرشی و 41/ 4درصد به حیطه مهارتی تعلق دارد.
۳۰۶.

مطالعه معانی ضمنی و لفظی آیات اخلاق اجتماعی در قرآن کریم(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های اخلاقی سال نهم پاییز ۱۳۹۷ شماره ۱ (پیاپی ۳۳)

کلیدواژه‌ها: قرآن کریم اخلاق اجتماعی تحلیل محتوا

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۳۳۱ تعداد دانلود : ۸۴۹
قرآن کریم تنها برنامه زندگی است که سعادت و خوشبختی را برای هر فرد تضمین می کند، در این اساسنامه که از سوی خداوند حکیم تنظیم شده، نیازهای ریز و درشت او برای رسیدن به کمال سعادت وخوشبختی مطرح شده است .اسلام با همه عنایتی که به پیشرفت های علمی و صنعتی و زندگی مادی دارد، پیوسته خدا، تقوا، راستی و درستی، اخلاق و ملکات فاضله، اعمال شایسته و پسندیده در درجه اول و سرلوحه اوست در حقیقت یکی از ویژگی های قرآن کریم، دارای ظاهر و باطن بودن آن است که تا چندین لایه درونی ادامه می یابد، از روش های پژوهش مناسب و علمی برای کشف لایه های درونی ظواهر آیات قرآن، تحلیل محتوای کیفی کلام است. با توجه به تحقیقات گسترده ی که در حوزه علوم قرآنی صورت گرفته است. مفسران و پژوهشگران قرآنی غالبا آیات اخلاقی قرآن را در سه محور الهی، فردی و اجتماعی طبقه بندی می کنند. بر همین اساس به منظور انجام این پژوهش، محور سوم یعنی آیات اخلاق اجتماعی انتخاب و بر اساس فن تحلیل محتوای مضمونی و بر مبنای واحد آیات و به صورت کمّی و کیفی، جداول تحلیل محتوا تشکیل شد. و سپس مقوله ها و زیر مقوله های هر آیه همراه با بسامد آیات و کلیدواژه های ضمنی و لفظی استخراج شد. دامنه پژوهش 427 آیه از آیات اخلاق اجتماعی است که پس از تفکیک آن از آیات اخلاق الهی با 521 آیه و اخلاق فردی با 345 آیه تحلیل محتوا شد ابزار پژوهش در بخش معانی لفظی قرآن کریم با ترجمه استاد محمدمهدی فولادوند و در بخش کیفی ترجمه تفسیر المیزان مورد استفاده قرار گرفت نتایج پژوهش نشان داد آیات اخلاق اجتماعی دارای 10 مقوله و 89 زیر مقوله می باشد. مقوله ارزش های اسلامی در مورد اموال با 18%، ارزش های اخلاقی در مورد گفت و شنود 13%، حقوق اعضای جامعه 11 %، خانواده 10%، آداب معاشرت 7% ، وفای به عهد7% و عدالت و ظلم 6 % می باشد.تاکید بیشتر قرآن کریم و امر بر انفاق،اطعام فقرا، حفاظت از اموال یتیم،پرداخت زکات و نهی از کم فروشی،تجاوز به مال یتیم و ربا از نشانه توجه متکلم این کلام الهی به حفظ و تحکیم روابط اجتماعی در جامعه اسلامی می باشد.
۳۰۷.

تحلیل گرایش موضوعی گزیده مقالات ایفلا در مقایسه با اولویت های پژوهشی سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات ملی کتابداری و سازماندهی اطلاعات دوره ۲۹ زمستان ۱۳۹۷ شماره ۴ (پیاپی ۱۱۶) 77 - 93

کلیدواژه‌ها: ایفلا تحلیل محتوا گزیده مقالات ایفلا مطالعات تطبیقی اولویت های پژوهشی سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۵۱ تعداد دانلود : ۳۷۵
هدف: تعیین خط مشی برای انتخاب، ترجمه، و انتشار گزیده مقالات ایفلا در راستای اولویت های پژوهشی سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران. روش شناسی: پژوهش از نوع کاربردی است و با روش تحلیل محتوای موضوعی و سپس ارزیابی مقایسه ای انجام شد . جامعه پژوهش 455 مقاله ترجمه شده همایش های سالانه ایفلاست که بین سال های در گزیده مقالات ایفلا منتشر شده یا در دست انتشار است و نیز فهرست اولویت های پژوهشی سازمان که 75 عنوان است . در مرحله گردآوری اطلاعات، عناوین و چکیده مقالات و عناوین اولویت های پژوهشی سازمان به شکل کلمه به کلمه تحلیل شد و فهرستی از مفاهیم موضوعی مقالات، استخراج شد. سپس، مفاهیم موضوعی استخراج شده با سرعنوان های موضوعی فارسی و اصطلاحنامه اصفا مستندسازی شد و موضوعات در مقول ه ها ی موضوعی لیزا دسته بندی شد . درنهایت ، مقول ه ها ی موضوعی گزیده مقالات ایفلا با اولویت های پژوهشی سازمان مقایسه شد. یافته ها: از میان مقوله های موضوعی اختصاص یافته به گزیده مقالات ایفلا ، بیشترین فراوانی به «مواد کتابخانه ای» با 71 فراوانی (6/15%) و کمترین به «ساختمان کتابخانه» و «خواندن و سواد» با 4 فراوانی (88/0%) تعلق داشت. در اولویت های پژوهشی سازمان «مدیریت سازمان» با 17 فراوانی (23%) بیشترین و «کنترل کتاب شناختی»، «فناوری اطلاعات و ارتباطات»، و «خواندن و سواد» به طور مشترک با 1 فراوانی (1%) کمترین فراوانی را داشته اند. بیشترین درصد فراوانی پوشش موضوعی در گزیده مقالات ایفلا با 6/15% مربوط به «مواد کتابخانه ای» است؛ درحالی که در اولویت های پژوهشی «مدیریت سازمان» با 23% بیشترین درصد فراوانی را به خود اختصاص داده است. «مدیریت پیشینه ها» در هر دو جامعه پژوهشی فراوانی صفر داشت. نتیجه گیری : گزیده مقالات ایفلا و اولویت های پژوهشی سازمان در مقوله های «کاربردها و کاربران کتابخانه»، «مواد کتابخانه ای»، «مدیریت سازمان»، و «دانش و یادگیری» بیشترین اختلاف فراوانی را دارند که نشان دهنده تفاوت پوشش موضوعی در آنهاست و باید در انتخاب مقالات برای ترجمه به این امر توجه شود.
۳۰۸.

نظام اخلاقی عفاف از منظر قرآن کریم بر مبنای سوره ی نور(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات راهبردی زنان سال بیستم تابستان ۱۳۹۷ شماره ۸۰ 51 - 69

کلیدواژه‌ها: سوره ی نور تحلیل محتوا عفاف حجاب نظام اخلاقی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۹۲۷ تعداد دانلود : ۴۶۰
تحلیل گزاره های اخلاقی در قرآن کریم با استفاده از روش تحلیل محتوا و ارائه ی یک مدل نظام اخلاقی با هدف تعیین و تبیین عوامل مؤثر در تحقق آنها برای هدایت فرد و جامعه حائز اهمیت است. استخراج مضامین مربوط به عفاف در سوره ی نور و تحلیل آنها در این پژوهش نشان می دهد که این مضامین حوزه های فرد، خانواده و اجتماع را در برگرفته و به منظور ساخت یک مدل و ساختار در حوزه ی عفاف، چهار مؤلفه ی این نظام، یعنی اصول و مبانی، مقدمات، الزامات و موانع را در این باره تبیین کرده است. مدل ارائه شده، جامعیت نظام اخلاقی حاکم بر سوره ی نور با موضوع عفاف را نشان می دهد. همچنین استفاده از روش تحلیل محتوا در بررسی آیات سوره ی نور نشان می دهد که حجاب از الزامات نظام اخلاقی عفاف است و چون عینی ترین رفتار اخلاقی در این نظام محسوب می شود، می توان به عنوان شاخص به آن توجه کرد.
۳۰۹.

کنکاشی در رعایت قواعد فقهی در تبلیغات بازرگانی تلویزیونی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های ارتباطی سال بیست و ششم بهار ۱۳۹۸ شماره ۱ (پیاپی ۹۷) 151 - 177

کلیدواژه‌ها: قواعد فقهی تبلیغات بازرگانی مسئولیت تحلیل محتوا

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۰۱ تعداد دانلود : ۵۶۰
اهمیت پدیده نوظهور تبلیغات بازرگانی به دلیل گستره عمیق و دامنه مؤثر آن در عرصه های مختلف زندگی، همچنین تبدیل شدن به یکی از مهم ترین منابع مالی رسانه ها، رو به افزایش است. از سوی دیگر، مسئولیت و ضمانت ناشی از تبلیغات نیز به عنوان موضوعی مهم همواره مورد توجه صاحبنظران حقوقی و فقهی بوده است. پژوهش حاضر به روش تحلیل محتوا، به بررسی قواعد فقهی ضمان آور و یا مسئولیت آور در آگهی های بازرگانی می پردازد. جامعه آماری پژوهش را آگهی های غیرتکراری پخش شده از شبکه اول سیما، از مهرماه 1396 تا شهریور 1397 تشکیل می دهند و حجم نمونه 455 آگهی را شامل می شود که به روش تصادفی ساده انتخاب شده اند. یافته ها حاکی از آن است که در 87/7 درصد آگهی ها موارد تخلف از قواعد و موضوعات فقهی وجود نداشته و تنها قواعد نجش (5/1 درصد)، تدلیس (4/6 درصد)، مشتبه نمودن موضوع معامله (1/1 درصد)، غش (0/9 درصد)، نفی سبیل (0/4 درصد) و غرر (0/2 درصد) مشاهده شده است. سایر موارد مرتبط ازجمله ضرر، تسبیب مستقیم و غیرمستقیم، ایجاب ملزم (وعده پاداش)، تخلف در شرط ضمنی و تعاون بر اثم در آگهی ها دیده نشده است. همچنین بیشترین فراوانی، رعایت نکردن قواعد فقهی در تبلیغات مواد بهداشتی و آرایشی، مواد خوراکی، مؤسسات مالی، بانک ها و بیمه ها بوده است.
۳۱۰.

امحایِ اوراق زائد در آیین نامه های ارزشیابی اسناد مراکز آرشیوی ایرانی و خارجی: یک مقایسه(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: گنجینه اسناد سال بیست و هشتم زمستان ۱۳۹۷ شماره ۴ (پیاپی ۱۱۲) 166 - 195

کلیدواژه‌ها: ارزشیابی اسناد امحای اوراق آیین نامه دستورالعمل مراکز آرشیوی تحلیل محتوا روش کیفی نظریه داده بنیاد

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۱۷ تعداد دانلود : ۴۷۵
هدف: ارائه الگویی برای ارزشیابی و امحاء اوراق، بر اساس آیین نامه ها و دستورالعمل های موجود روش/ رویکرد پژوهش: روش پژوهش، کیفی با رویکرد نظریه داده بنیاد است. سه مرکز آرشیوی ایرانشامل آرشیو ملی ایران، مرکز اسناد مجلس شورای اسلامی، و مرکز اسناد آستان قدس  و آرشیو ملی آمریکا، استرالیا، کانادا، انگلیس، هلند، مالزی و نیوزیلند  انتخاب شدند. آیین نامه ها و دستورالعمل ها، قوانین و سیاست های ارزشیابی و امحاء اسناد در این مراکز تحلیل  و مقایسه شد یافته ها و نتیجه گیری: شش مقوله مؤثر بر تدوین مؤلفه های آیین نامه های ارزشیابی اسناد شناسایی شد: انتخاب اسناد؛ ارزش؛ اصول کلی در ارزشیابی؛ امحای اوراق؛ اهداف ارزشیابی اسناد و امحای اوراق؛ و وظایف بخش ارزشیابی اسناد. زیرمقوله های هر یک از این موارد شناسایی و تشریح  و الگویی برای ارزشیابی اسناد ارائه شده است. در آخر پیشنهاداتی به مراکز آرشیوی داخل کشور شده است؛ از جمله: تدوین آیین نامه ارزشیابی اسناد؛ دقت در انتخاب ارزشیابی کنندگان، دقت در حفاظت از اسناد در فرآیند ارزشیابی و امحاء، و تشکیل کارگروه های رسمی برای ارزشیابی و امحاء.
۳۱۱.

مسئله فرهنگی و مسئله شناسی فرهنگی ایران (در دیدگاه نخبگان دانشگاهی و حوزوی داخلی)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: فرهنگ در دانشگاه اسلامی سال هفتم زمستان ۱۳۹۶ شماره ۴ (پیاپی ۲۵) 525 - 550
تعداد بازدید : ۳۶۲۵ تعداد دانلود : ۸۳۹
هدف با توجه به اهمیت فرهنگ، پویایی جوامع در گرو شناخت و حل به موقع مسائل فرهنگی است. بررسی علمی وضعیت فضای فرهنگی و نمادین جامعه، علاوه بر کمک به پالایش ساختار فرهنگ، سیاستهای توسعه ای را نیز تسهیل می کند.هدف محققان در پژوهش حاضر، شناسایی مهم ترین مسائل فرهنگی کشور بود که مفهوم شناسی «مسئله فرهنگی»، از پیش شرط های چنین مطالعه ای تلقی می شود. روش: مطالعه حاضر از نوع اکتشافی بوده و از تکنیک تحلیل محتوا برای حصول به اهداف پژوهش استفاده کرده است. جامعه آماری با در نظر گرفتن معیارهای درون گنجی و صلاحیتهای نخبگی، شامل 211 مطلب است که به صورت تمام شمار بررسی شده اند. یافته ها: از مهم ترین یافته های پژوهش می توان به استخراج 111 مسئله فرهنگی اشاره داشت. نفوذ فرهنگی، مدیریت ناکارامد فرهنگ، رواج فرهنگ برهنگی، تزلزل نهاد خانواده و دروغگویی، مهم ترین مسائل فرهنگی کشور در زمان حاضر می باشند؛ این در حالی است که مهم ترین نشانگاههای منفی از منظر مطالب بررسی شده، منبع داخلی داشته و فقط 26.7 درصد نشانگاههای منفی شامل شخصیتهای حقیقی و حقوقی خارجی بوده اند. نتیجه گیری: پیشنهاد می شود سیاستگذاری های فرهنگی در راستای اولویتها تهیه و تنظیم شود.
۳۱۲.

تبیین انسجام محتوایی سوره لقمان با روش تحلیل محتوای کیفی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: تحقیقات علوم قرآن و حدیث سال شانزدهم بهار ۱۳۹۸ شماره ۱ (پیاپی ۴۱) 83 - 112

کلیدواژه‌ها: لقمان انسجام محتوایی تحلیل محتوا حکمت لهو

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۷۲ تعداد دانلود : ۴۳۹
تبیین انسجام محتوایی در سوره های قرآن کریم رهیافتی مؤثر در نفی شبهه خاورشناسان درباره پراکندگی و ناپیوستگی متن قرآن کریم است. این نوشتار تلاش دارد تا به بررسی انسجام محتوایی در آیات سوره لقمان و کشف مفاهیم محوری برای تبیین ارتباط میان آیات این سوره بپردازد. بر این اساس در چارچوب روش تحلیل محتوای کیفی و با استخراج و دسته بندی مفاهیم آیات روشن گردید که هرچند در این سوره به ظاهر از موضوعات متعدد و مختلفی سخن به میان آمده است اما محور اصلی مفاهیم این سوره "مدح حکمت و چگونگی حصول آن" است که  شامل سه محور فرعی "قرآن کتاب حکیم و حکیم پرور"، "لقمان و شایستگی رسیدن به حکمت توحیدی"، و "اسباب حصول حکمت توحیدی" است. همچنین در این سوره دسته ای از مفاهیم مربوط به حکمت مانند: شکر، توحید، طاعت، هدایت، رحمت، فلاح، در برابر مفاهیم مربوط به لهو مانند کفر، شرک، جهل، ظلم، ضلال قرار می گیرد.
۳۱۳.

بررسی و تحلیل محتوای کتاب های درسی دوره متوسطه دوم از نظر توجه به مؤلفه های پیشگیری از وابستگی به موادمخدر

نویسنده:
منبع: سلامت اجتماعی و اعتیاد سال ششم بهار ۱۳۹۸ شماره ۲۱ 11-26

کلیدواژه‌ها: وابستگی به مواد موادمخدر کتاب های درسی تحلیل محتوا

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۰۸۴ تعداد دانلود : ۵۹۸
پژوهش حاضر با هدف بررسی کتاب های درسی دوره متوسطه دوم از نظر توجه به مؤلفه های پیشگیری از وابستگی به مواد انجام شد. روش این پژوهش توصیفی و از نوع تحلیل محتوا بود. جامعه پژوهشی شامل همه کتاب های درسی دوره متوسطه دوم بود که در سال1397 چاپ شده است. نمونه گیری انجام نشد و همه جامعه پژوهشی بررسی شد. ابزار جمع آوری اطلاعات سیاهه تحلیل محتوای محقق ساخته بود که روایی آن به وسیله متخصصان و کارشناسان مربوطه تایید شد.یافته های پژوهش نشان داد که فراوانی مؤلفه های رویکرد پیشگیری از وابستگی به مواد، در دوره متوسطه دوم در رشته علوم تجربی 197 مورد، در رشته علوم انسانی 173 مورد و در رشته ریاضی 165 مورد است. در پایه های دهم و یازدهم توجه کافی به مؤلفه های رویکرد پیشگیری از وابستگی به مواد نشده است. همچنین در کتاب های درسی دوره متوسطه دوم به مؤلفه های «جرم و قوانین مرتبط با وابستگی به مواد»، «سابقه تاریخی مصرف موادمخدر»، «نقش استعمار در گسترش موادمخدر» هیچ اشاره ای نشده است. بر این اساس پیشنهاد می شود در کتاب های دوره متوسطه دوم (به ویژه در پایه های دهم و یازدهم) توجه بیشتری به مؤلفه های پیشگیری از وابستگی به مواد شود.
۳۱۴.

تحلیل محتوای کتاب های درسی دوره ابتدایی و متوسطه اول از نظر توجه به مؤلفه های پیشگیری از اعتیاد به مواد مخدر(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: اعتیادپژوهی سال دوازدهم زمستان ۱۳۹۷ شماره ۵۰ 11-24

کلیدواژه‌ها: اعتیاد مواد مخدر کتاب های درسی تحلیل محتوا

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۱۲ تعداد دانلود : ۳۴۰
هدف: پژوهش حاضر با هدف تحلیل محتوای کتاب های درسی دوره ابتدایی و متوسطه اول از نظر توجه به مؤلفه های پیشگیری از اعتیاد به مواد مخدر انجام شد. روش: روش پژوهش توصیفی بود. جامعه آماری شامل همه کتاب های درسی دوره ابتدایی و متوسطه اول می باشد که در سال 1396 چاپ شده است. با توجه به ماهیت موضوع، نمونه گیری انجام نشده و تمام جامعه آماری بررسی شده است. ابزار جمع آوری اطلاعات سیاهه تحلیل محتوای کتاب های درسی بوده که روایی آن توسط متخصصان علوم تربیتی و کارشناسان مربوطه انجام شده است. یافته ها: در مجموع در کتاب های درسی دوره ابتدایی و متوسطه اول، 176 مرتبه به جنبه های مختلف اعتیاد اشاره شده که 165مورد (75/93 %) مربوط به پایه هشتم، 9مورد (1/5 %) مربوط به پایه هفتم، 2مورد (13/1 %) مربوط به پایه نهم بوده است. در دوره ابتدایی اشاره ای به مؤلفه های پیشگیری از اعتیاد نشده است. مؤلفه «عوارض ناشی از اعتیاد» با 97 فراوانی (55 %) بیشترین و مؤلفه های «راه های پیشگیری از اعتیاد»، «جرم و قوانین مرتبط با اعتیاد»، و «سابقه تاریخی مصرف مواد مخدر» هر کدام با 6 فراوانی (4/3 %) کمترین فراوانی را داشته است. نتیجه گیری : یافته های این پژوهش نشان می دهد که در دوره ابتدایی و پایه های هفتم و نهم متوسطه اول به مؤلفه های پیشگیری از اعتیاد توجه کافی نشده و نیاز به توجه بیشتر دارد.
۳۱۵.

تحلیل محتوای کتاب های تفکر و سبک زندگی دوره اول متوسطه برحسب میزان توجه به مؤلفه های پیشگیری از اعتیاد(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: اعتیادپژوهی سال دوازدهم زمستان ۱۳۹۷ شماره ۵۰ 25-42

کلیدواژه‌ها: اعتیاد تفکر و سبک زندگی تحلیل محتوا

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۳۵۰ تعداد دانلود : ۶۶۴
هدف: یکی از مهم ترین برنامه ها و راهبرد های پیشگیری از اعتیاد، آموزش تفکر و مهارت های زندگی در مدرسه است. بر این اساس هدف پژوهش حاضر، تحلیل محتوای کتاب های تفکر و سبک زندگی برحسب میزان توجه به مؤلفه های پیشگیری از اعتیاد براساس اهداف سند جامع پیشگیری از اعتیاد بود. روش: روش مورد استفاده در تحلیل محتوا تکنیک آنتروپی شانون بوده و واحد تحلیل متن، پرسش ها و تصایر را شامل می شد. جامعه آماری، کتاب های تفکر و سبک زندگی دوره اول متوسطه و نمونه آماری کتاب تفکر و سبک زندگی (مشترک) برای دختران و پسران پایه هفتم و هشتم بود. یافته ها: نتایج تحقیق نشان داد در محتوای کتاب تفکر و سبک زندگی پایه هفتم به مؤلفه آموزش مواد توجه چندانی نشده و در محتوای کتاب هشتم به آموزش مواد بیشترین توجه و کم ترین توجه به مؤلفه ابراز وجود و جرأت مندی شده است. نتیجه گیری: قرار گرفتن مباحث پیشگیری از اعتیاد و مهارت های زندگی از جمله مهارت های ابراز وجود و جرأت مندی و ادغام آموزش مواد در کتب درسی می تواند از جهات مختلف دارای اهمیت باشد.
۳۱۶.

تحلیل محتوای کتاب های درسی علوم تجربی دوره ابتدایی ایران بر اساس مؤلفه های تفکر ادوارد دوبونو(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: اندیشه های نوین تربیتی دوره چهاردهم پاییز ۱۳۹۷ شماره ۳ 137 - 162

کلیدواژه‌ها: تفکر ادوارد دوبونو کتاب های علوم دوره ابتدایی تحلیل محتوا

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۳۷۱ تعداد دانلود : ۷۶۰
مقدمه: پژوهش حاضر با هدف تحلیل محتوای کتاب های درسی علوم تجربی دوره ابتدایی ایران بر اساس مؤلفه های تفکر ادوارد دوبونو انجام شد . روش: این پژوهش به روش توصیفی، از نوع تحلیل محتوا انجام شد. جامعه پژوهشی، کلیه کتاب های درسی علوم تجربی دوره ابتدایی در سال تحصیلی 96- 1395 است که با توجه به ماهیت موضوع پژوهش و محدودیت جامعه آماری از نمونه گیری صرف نظر گردید و کل جامعه آماری (شش کتاب) به عنوان نمونه در نظر گرفته شد. ابزار اندازه گیری، چک لیست تحلیل محتوای محقق ساخته بود و نتایج پژوهش با استفاده از شاخص های آمار توصیفی در فرایند تحلیلی آنتروپی شانون مورد بررسی قرار گرفت. یافته ها: عمده ترین یافته های پژوهش بیان گر آن بود که کتاب های علوم تجربی 499 مرتبه به مؤلفه های تفکر، توجه کرده اند که توزیع آن در مؤلفه های آمار و ارقام و واقعیت ها؛ احساسات، عواطف و حس ششم؛ قضاوت منفی و تظاهر به مخالفت؛ روشنایی و خوش بینی و برخورد سازنده و مثبت؛ تفکر خلاق، ایجاد انگیزه و حرکت؛ کنترل، خونسردی و رهبری به ترتیب 174، 81، 53، 36، 85، 70 فراوانی بوده است. نتیجه گیری: در بین پایه های تحصیلی شش گانه، پایه اول با میزان بار اطلاعاتی 946/0 و ضریب اهمیت 175/0 بیشترین توجه را به مولفه های تفکر و پایه پنجم با میزان بار اطلاعاتی 849/0 و ضریب اهمیت 157/0 کمترین توجه را به مولفه های تفکر به خود اختصاص داده بودند.
۳۱۷.

تبیین مفهوم برنامه درسی سایه در نظام آموزشی ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های برنامه درسی دوره هشتم پاییز و زمستان ۱۳۹۷ شماره ۲ 245 - 275

کلیدواژه‌ها: آموزش زیست محیطی تحلیل محتوا دوره اول متوسطه کتاب درسی علوم تجربی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۷۷۱ تعداد دانلود : ۹۷۱
آموزش های زیست محیطی در دوره های تحصیلی مختلف می تواند نقش موثری در بسیج افکار عمومی جهت حفاظت از محیط زیست داشته باشد. با توجه به نقش کتاب های درسی علوم دوره متوسطه در این زمینه، هدف از این پژوهش بررسی محتوای کتاب های درسی علوم تجربی از لحاظ توجه به آموزش های زیست محیطی است. این پژوهش به روش تحلیل محتوای کمی انجام شد. جامعه و نمونه آماری شامل تمام کتاب های علوم تجربی دوره اول متوسطه در سال تحصیلی 1396-1395 است که به شیوه کدگذاری قیاسی بررسی شدند. جهت اعتبار بخشی به یافته ها، از دو کدگذار دیگر نیز استفاده شد و میزان توافق میان کدگذارها برابر با90% به دست آمد. یافته ها بیانگر آن است که مقوله های آموزش محیط زیست به صورت (65%) متن، (11%) پرسش، (21%) تکلیف و (13%) تصویر قرار گرفته اند. همچنین مقوله های آموزش محیط زیست در بعد شناختی (78%) و در ابعاد نگرشی (17%) و مهارتی (13%) است. مهم ترین نقطه قوت کتاب های مورد بررسی، توجه به سطوح بالای شناختی در طراحی تکالیف گروهی است. اما به قدر کافی توجه نکردن به اصول سازماندهی در ارائه محتوا، به ویژه در پایه هشتم، به عنوان مهم ترین ضعف این کتاب ها، محسوب می شود. از مهم ترین پیشنهادهای ارائه شده براساس یافته های این پژوهش می توان به این موارد اشاره کرد: اعمال دیدگاه های برنامه ریزان درسی در مورد چگونگی رعایت اصول سازماندهی محتوا، نیازسنجی نیمه متمرکز در مورد مسائل زیست محیطی کشور و طراحی و تدوین کتابی فعالیت محور در حوزه آموزش حفاظت از محیط زیست؛ چگونگی طراحی فعالیت هایی جهت ارتقای نگرش و مهارت های دانش آموزان در کتاب موجود.
۳۱۸.

تحلیل محتوایی و استنادی مقالات فصلنامه روانشناسی تربیتی دانشگاه علامه طباطبایی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: روانشناسی تربیتی سال چهاردهم پاییز ۱۳۹۷ شماره ۴۹ 85 - 117

کلیدواژه‌ها: تحلیل محتوا تحلیل استنادی فصلنامه روانشناسی تربیتی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۵۲ تعداد دانلود : ۴۲۶
مقالات منتشر شده در نشریات علمی پژوهشی منابع ارزشمندی در زمینه پیشرفت علمی کشور می باشند. پژوهش حاضر توصیفی با هدف تحلیل محتوایی و استنادی مقالات چاپ شده در فصلنامه روانشناسی تربیتی دانشگاه علامه طباطبایی انجام گرفته است. جامعه آماری این مطالعه شامل 91 مقاله چاپ شده در 10 شماره فصلنامه (از شماره 27 تا 36) بوده است. در این پژوهش با استفاده از چک لیست و مراجعه به محتوا و استنادات مقالات فصلنامه، سوالات استخراج و تحلیل گردید . برای تحلیل داده ها از روش آمار توصیفی نظیر دسته بندی جداول بر اساس توزیع فراوانی و درصد فراوانی استفاده گردید. یافته های پژوهش نشان می دهد 4/93% مقالات از لحاظ نگارش به درستی نوشته شده ، 6/71 % از نویسندگان مقالات را مردان تشکیل داده و از لحاظ تعداد نویسندگان مقالات، مقاله های با سه نویسنده بیشترین را به خود اختصاص داده اند. از نظر رتبه علمی و مدرک تحصیلی نویسندگان، استادیاران با 9/%25 در رتبه اول قرار دارند، از نظر وابستگی نویسندگان به دانشگاه ها، دانشگاه علامه طباطبایی با 6/36 % در رتبه اول قرار دارد. بیشترین روش تحقیق مورد استفاده روش نیمه تجربی با 8/31% و همبستگی با 6/29% بوده است. در بخش آزمون های آماری آزمونt با 6/14% و تحلیل رگرسیون با 1/12% بیشترین استفاده را داشته اند. در جامعه مورد مطالعه مقالات، دانش آموزان با 8/42 % و دانشجویان با 5/28% بیشترین نمونه آماری بوده، در روش نمونه گیری، خوشه ای چندمرحله ای با 6/29% در رتبه اول قرار دارد. همچنین بیشترین ابزار جمع آوری داده ها، پرسشنامه با 2/84% رتبه اول را به خود اختصاص داده است.
۳۱۹.

تحلیل محتوای «کتاب های درسی هدیه های آسمان دوره ابتدایی» براساس «مؤلفه های هوش های چندگانه»: روش آنتروپی شانون(مقاله پژوهشی حوزه)

نویسنده:
منبع: مطالعات اسلام و روانشناسی سال دوازدهم پاییز و زمستان ۱۳۹۷ شماره ۲۳ 23 - 28

کلیدواژه‌ها: هوش های چندگانه کتاب هدیه های آسمانی دوره ابتدایی تحلیل محتوا آنتروپی شانون آموزش و پرورش

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۹۹۱ تعداد دانلود : ۷۳۷
هدف پژوهش حاضر، تحلیل محتوای کتاب های درسی هدیه های آسمانی، دوره ابتدایی براساس مؤلفه های هوش های چندگانه است. این پژوهش از نوع تحلیل محتوا با به کارگیری روش «آنتروپی شانون» است. نمونه آماری آن کلیه کتاب های درسی هدیه های آسمانی دوره ابتدایی می باشد؛ به این منظور از «چک لیست مؤلفه های هوش های چندگانه» (گاردنر و فلیتهم) استفاده شد که روایی محتوایی آن را پنج نفر از متخصصان احراز کرده اند. نتایج به دست آمده، ضریب اهمیت هرکدام از مؤلفه ها را به این ترتیب نشان داد: هوش هستی گرایانه (121/0)، هوش جنبشی−بدنی، زبانی−کلامی و طبیعت گرایانه (119/0)، هوش تصویری−فضایی (118/0)، هوش میان فردی (116/0)، هوش درون فردی (115/0)، هوش ریاضی−منطقی (108/0) و هوش موسیقیایی (064/0) بود. بیشترین ضریب اهمیت مربوط به پایه های چهارم و ششم ابتدایی با ضریب اهمیت (206/0) و کمترین ضریب اهمیت مربوط به پایه پنجم ابتدایی با ضریب اهمیت (191/0) است؛ بنابراین در تنظیم محتوای کتاب های هدیه های آسمانی، دوره ابتدایی توازن رعایت نشده است
۳۲۰.

تحلیل محتوای مقالات «دوفصلنامه مطالعات اسلام و روان شناسی» (1386−1395)(مقاله پژوهشی حوزه)

نویسنده:
منبع: مطالعات اسلام و روانشناسی سال دوازدهم پاییز و زمستان ۱۳۹۷ شماره ۲۳ 141 - 158

کلیدواژه‌ها: تحلیل محتوا نشریات دوفصلنامه مطالعات اسلام و روان شناسی فراتحلیل

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۴۷ تعداد دانلود : ۳۶۶
این پژوهش با هدف تحلیل محتوای 134 مقاله منتشر شده در 19 شماره از «دوفصلنامه مطالعات اسلام و روان شناسی» در سال های 1386−1395 انجام شد؛ داده ها با ابزار «سیاهه دادرسی» گردآوری و در نرم افزار Exell تجزیه و تحلیل شدند. صاحب نظران روایی چک لیست را تأیید کردند. براساس یافته ها: 76% از نویسندگان مرد بوده اند؛ 84/36% از مقالات، حاصل کار تیم سه نفره بوده است؛ 35% از نویسندگان، همزمان دارای مدرک «کارشناسی ارشد» و «سطح سه حوزوی» بوده اند؛ بیشترین وابستگیِ نویسندگان به «حوزه علمیه» (76/24%) و بعد به «دانشگاه اصفهان» (82/21%)؛ بیشترین مقالات (72/56%) از نوع پژوهش کمی؛ بیشترین گرایش موضوعی (17 مورد) «کاربردهای روان شناسی در خدمت جامعه اسلامی»؛ بیشترین ربته علمی (71 مورد) استادیاری؛ بیشترین منابع مربوط به مقالات خارجی (1838 مورد)؛ فراوان ترین شیوه بررسی در مقالات (88 مورد) ساخت یا اجرای پرسشنامه بوده است؛ 440 نظریه به کار رفته که 333 مورد از آنها تنها یک بار مطرح شده اند