مطالب مرتبط با کلیدواژه

اخلاق اسلامی


۶۱.

بررسی رابطه بین اخلاق کاری اسلامی با رضایت شغلی، تعهد سازمانی و نیت ترک خدمت در کارشناسان وزارت ورزش و جوانان ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: رضایت شغلی تعهد سازمانی اخلاق اسلامی کارکنان ترک خدمت

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی تربیت بدنی مدیریت ورزشی
  2. حوزه‌های تخصصی تربیت بدنی مدیریت ورزشی اخلاق در ورزش
تعداد بازدید : ۱۰۶۱ تعداد دانلود : ۴۰۴
هدف از این پژوهش، بررسی رابطه بین اخلاق کاری اسلامی با رضایت شغلی، تعهد سازمانی و نیت ترک خدمت در کارشناسان وزارت ورزش و جوانان ایران بود. روش پژوهش، توصیفی از نوع همبستگی بود که به روش میدانی انجام گرفت. جامعه آماری، کارشناسان وزارت ورزش و جوانان بودند (290 نفر). براساس جدول مورگان تعداد نمونه 165 نفر به دست آمد. برای جمع آوری اطلاعات از پرسشنامه اخلاق کاری اسلامی علی و اوایهان (2008)، برای سنجش رضایت شغلی از پرسشنامه لایتله (1994)، به منظور سنجش تعهد سازمانی از پرسشنامه پورتر و همکاران (1974) و برای سنجش نیت ترک خدمت در سازمان از پرسشنامه لونا و آروکاس (2008) استفاده شد. روایی پرسشنامه ها را هفت نفر از استادان رشته مدیریت ورزشی تأیید کردند و پایایی پرسشنامه ها با آلفای کرونباخ به ترتیب 89/0، 78/0، 74/0، 83/0 به دست آمد. برای تحلیل داده ها از آزمون کولموگروف- اسمیرنوف، آزمون همبستگی پیرسون و رگرسیون خطی استفاده شد. نتایج نشان داد بین اخلاق کاری اسلامی با رضایت شغلی (01/0P=) و تعهد سازمانی (05/0P=)، رابطه معنا داری وجود دارد. اما بین اخلاق کاری اسلامی و نیت ترک خدمت (05/0P=) رابطه معناداری مشاهده نشد. نتایج همچنین نشان داد که رضایت شغلی تأثیر مثبت و معناداری بر تعهد سازمانی دارد. ولی رابطه بین تعهد سازمانی و نیت ترک خدمت و همچنین رابطه بین رضایت شغلی و نیت ترک خدمت در بین کارشناسان وزارت ورزش و جوانان ایران معنادار نبود.
۶۲.

راهکارهای کشف سور حقیقی قضایای اخلاقی در قرآن و حدیث(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: اخلاق اسلامی قضیه اخلاقی قضایای عام و مطلق سور قضیه مراتب تشکیکی استنباط اخلاقی

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی تفسیر و علوم قرآن تفسیر قرآن معارف قرآن اخلاق و تربیت در قرآن
  2. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی اخلاق و تعلیم و تربیت اسلامی اخلاق اسلامی کلیات فلسفه‌ اخلاق
  3. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی حدیث و علوم حدیث حدیث معارف حدیثی اخلاق و تربیت در روایات
تعداد بازدید : ۱۲۳۲ تعداد دانلود : ۱۰۱۰
برخی قضایای عام یا مطلق اخلاقی در منابع دین، علی رغم ظاهر کلی، ازحیث سور اجمال دارند؛ حتی در مواردی یقین داریم گزاره ای کلی نیست؛ درحالی که ظاهراً به صورت مطلق یا کلی آمده است. این موضوع ما را به سایر گزاره ها هم مشکوک می کند. در این پژوهش برای کشف سور حقیقی این گزاره ها علاوه بر مراجعه به تفاسیر قرآن کریم و شروح روایی، از تحلیل عقلی و منطقی و کشف دلالت های عرفی بهره گرفته و چند احتمال را کشف کرده ایم: 1) جزئی دانستن این قضایا. این احتمال علاوه براینکه خلاف ظاهر است، فقط مربوط به جایی است که سور قضیه ذکر نشده و قضیه مهمله باشد و در جاهایی که سور کلی صریح دارد، جاری نیست؛ 2) انصراف به فرد اکمل. این احتمال نیز منوط به پذیرش قاعده انصراف است؛ 3) بیان اقتضا نه علیت تامه؛ یعنی در نگاه نخست، این گزاره ها را از مقوله تکالیف بدانیم و کلیت آن ها به اقتضای طبعشان باشد، نه در همه موارد؛ 4) ابتلا به تخصیص پس از قبول ظهور عرفی این متون در عموم یا اطلاق؛ 5) حمل بر مراتب تشکیکی معنا. احتمال های سوم، چهارم و پنجم را می توان با یکدیگر جمع کرد.
۶۳.

بایسته های اخلاقی فیلترینگ و پالایش محتوا در فضای مجازی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: اخلاق اسلامی فیلترینگ پالایش محتوا وظیفه اخلاقی اخلاق فناوری اطلاعات و ارتباطات

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی اخلاق و تعلیم و تربیت اسلامی اخلاق اسلامی کلیات فلسفه‌ اخلاق
  2. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی اخلاق و تعلیم و تربیت اسلامی اخلاق اسلامی اخلاق کاربردی اخلاق حرفه ای
تعداد بازدید : ۱۶۳۱ تعداد دانلود : ۷۷۹
از منظر اخلاقی، مهم ترین هدف پالایش محتوا یا فیلترینگ پیشگیری از نقض اخلاق در فضای مجازی است؛ ولی تحقق چنین هدفی مستلزم آن است که همه مرتبطان با فیلترینگ با تکالیف خود آشنا باشند و برای عمل به آن ها تلاش کنند. تا این وظایف و دشواری های آن ها شناسایی نشود، نمی توان انتظار داشت فیلترینگ هم در خدمت اخلاق باشد و هم اخلاقی اِعمال شود. این مقاله افزون بر معرفی مهم ترین وظایف شهروندان و نهادهای حاکمیتی درباره فیلترینگ، دشواری های آن را تحلیل می کند و برای کاهش آن ها راهکارهایی می دهد. وظایفی چون اطلاع رسانی، نظارت، دور نزدن فیلترینگ، همدلی و همراهی کاربران و نهادها و رازداری و امانت داری، و دشواری هایی چون خطای انسانی و فنی، تعارض وظایف اخلاقی و ضعف انگیزه را معرفی می کنیم. برای تبیین هرچه بهتر، وظایف را به مشترک و اختصاصی تقسیم کرده ایم. مبحث دیگر مقاله، تعریف وظیفه اخلاقی، اهمیت آن و مبانی و منشأ الزام وظیفه خلاقی است.
۶۴.

گونه شناسی پیامدهای بخل در سبک زندگی اسلامی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: انگیزش اخلاق اسلامی نگرش پیامد منش بخل سبک زندگی مومنانه

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی اخلاق و تعلیم و تربیت اسلامی اخلاق اسلامی کلیات فلسفه‌ اخلاق
  2. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی اخلاق و تعلیم و تربیت اسلامی اخلاق اسلامی اخلاق کاربردی اخلاق معاشرت[اجتماعی]
تعداد بازدید : ۱۲۶۴ تعداد دانلود : ۶۸۹
الگوی زندگی مؤمنانه در همه ابعاد سبک زندگی (نگرش، انگیزش، منش) تأثیرگذار است. در نظام اخلاق اسلامی، پیوند ناگسستنی میان رفتارهای دینی و صفات نفسانی (فضایل و رذایل) برقرار است. برخی از این صفات، تأثیرات مهمی بر انسان و ظهورات بیرونی وی دارد. بخل به عنوان یکی از این رذایل اخلاقی، نگرش، انگیزش و رفتارهای فرد مبتلی را تغییر می دهد. این مسئله موجب تغییر سبک زندگی وی و فاصله گرفتن از شاخص های سبک زندگی مؤمنانه می شود. در این مقاله برآنیم تا به روش اسنادی و کتابخانه ای و با رویکرد سبک زندگی پیامدهای بخل را در سه سطح نگرش شناخت، انگیزش احساس، منش رفتار بررسی کنیم. سؤال اصلی این پژوهش این است که پیامدهای بخل در سبک زندگی دینی چیست؟ نگرش بدبینانه به خدا و آینده، جهل، احساسات ناسالم، اختلال در ارتباطات اجتماعی، تسهیل کننده رفتار ناصحیح، برخی از پیامدهای بخل در سبک زندگی فرد است.
۶۵.

حکم اخلاقی «شهرت طلبی» از دیدگاه اخلاق اسلامی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلیدواژه‌ها: اخلاق اسلامی شهرت طلبی شهرت خواهی ناپسند شهرت خواهی مجاز پیامدهای شهرت خواهی

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی اخلاق و تعلیم و تربیت اسلامی اخلاق اسلامی کلیات فلسفه‌ اخلاق
  2. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی اخلاق و تعلیم و تربیت اسلامی اخلاق اسلامی اخلاق کاربردی اخلاق دینی
تعداد بازدید : ۱۹۹۸ تعداد دانلود : ۴۷۹
«شهرت طلبی» یکی از اصلی ترین انگیزش هایی است که امروزه عموم مردم را به انجام کارهای بزرگ وامی دارد. قهرمان شدن  نمایانگر انگیزه شهرت طلبی است که اگر از انسان ستانده شود، گویا محرک دیگری برای انجام امور خود ندارد. تب شهرت طلبی، به نوعی همه جوامع را فراگرفته است، به گونه ای که داوری درباره آن را با مشکل مواجه ساخته و مصادیق ناپسند، جای خود را به مصادیق پسندیده داده است. پژوهش حاضر، دیدگاه های اخلاق پژوهان مسلمان را درباره شهرت طلبی بیان می کند و پرسش های مطرح دراین باره را پاسخ می گوید. این مقاله، ارزش گذاری شهرت طلبی و تفکیک مصادیق مجاز از ناپسند و مذموم، و نیز موارد فاقد داوری را یادآور می شود، سپس به بررسی منشأ و انگیزه ها، عوارض منفی و راه های درمان شهرت طلبی، می پردازد.
۶۶.

مفهوم کاوی اوقات فراغت با رویکرد اخلاق اسلامی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: اوقات فراغت کار ورزش اخلاق اسلامی فراغت اخلاقی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۶۱ تعداد دانلود : ۳۵۹
سؤال اصلی پژوهش این است که اوقات فراغت در اخلاق اسلامی چه مفهومی دارد؟ سطوح و گونه های فراغت، و اقسام آن کدام است؟ در این نوشتار با توجه به بهره وری از منابع مختلف کتابخانه ای و با روش توصیفی تحلیلی، این نتیجه دست داد که از منظر اخلاق اسلامی فراغت بخشی از وقت تحت اختیار فرد است که پس از انجام دادن کلیه تعهّدات اجتماعی و برخی ضرورت های پایه ای چون کار و خواب باقی می ماند، مفاهیم اوقات فراغت، تفریح و بازی دارای مضامین مشترکی بوده و بینشان ارتباط تنگاتنگی وجود دارد. این که فراغت با عناوین متعدّد قابل تقسیم می باشد از جمله فراغت فعال و منفعل، فراغت مثبت و منفی، فراغت سالم و ناسالم، فراغت جدّی و سطحی، فراغت مولّد و غیرمولّد، فراغت گوارا و ناگوار، فراغت واقعی و مجازی، فراغت مؤثر و مخدّر، فراغت خلاق و غیرخلاق، که اکثر آن عناوین در راستای تبیین نکته واحد هستند. در پایان با این نگرش که انسان در گذران اوقات فراغت، آزاد و مختار می باشد، ضروری است تا فراغتش را به شیوه مطلوب طی نماید و آرامش جسمی و روحی، رضایت خاطر، و رفع خستگی ناشی از کار را برای خود و اطرافیانش به ارمغان آورد.
۶۷.

شاخص های اخلاقی در مناظرات رضوی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: اخلاق اسلامی رفتار ارتباطی شاخص های اخلاقی مناظره های رضوی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۹۳۶ تعداد دانلود : ۳۷۳
مناظره از مصادیق خاص در رفتار ارتباطی بین انسان ها است. این رفتار ارتباطی خاص نیازمند الگویی اخلاقی است تا از آسیبهای پیش روی آن پرهیز شود. مناظرات امام رضا(ع) به عنوان یک انسان کامل، حیث هدایتگرانه و الهی داشته، منجر به منافعی برای طرف مناظره گردیده است. این پژوهش ضمن آنکه اختلاف نظر و یا نگاه منفی صاحبان نقد نسبت به روایی یا ناروایی مناظره را مغفول نگذاشته، بلکه اذعان می دارد مناظره اخلاق محور، مقبول ترین نوع آن و نتیجه ای به سود هر دو طرف داشته است. با مطالعه مناظرات رضوی، شاخص های اخلاقی هشت گانه الگوی رفتاری از قبیل حق جویی، انصاف، احترام، مدارا، امانتداری، صداقت، بی طرفی و حسن نیت به دست آمد. مقاله پیش رو به تبیین موارد مذکور در ایجاد یک مناظره اخلاقی خواهد پرداخت.
۶۸.

درآمدی روش شناختی بر تدوین کدهای اخلاق در محیط های صنعتی (روی آوردی اسلامی)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: کدهای اخلاق اخلاق اسلامی محیط های صنعتی اخلاق مکمل اخلاق سازمانی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۹۴ تعداد دانلود : ۳۸۱
این پژوهش با استناد به آموزه های اخلاق اسلامی، اقدام به تحلیل مبانی روش شناختی در تدوین کدهای اخلاقی متناسب با محیط های صنعتی پرداخته است. در این باره به دو رویکرد فضیلت محور و الزام گرا توجه شده است. تاکید بر هر دو رویکرد فضیلت محوری و الزام گرایی در اخلاقیات به نحو مکمل و کثرت روش ها و اتخاذ رویکرد میان رشته ای از رهیافت های این پژوهش به شمار می روند. صنعت، پاره ای عیوب اخلاقی دارد که فضایل اخلاقی بسیاری در آموزه های اسلامی را می توان برشمرد که می توانند نقش راه بَرَندگی و هدایت گری را در محیط صنعتی ایفا کنند. نتایج به دست آمده علاوه بر معرفی فضایلی هم چون قناعت، فروتنی، دگردوستی، احترام متقابل بر الزاماتی اخلاقی مانند مسئولیت پذیری، دانش پایگی، دقت، وقت شناسی، کارگشایی، مراقبت از جسم، آراستگی، امانت داری، دوراندیشی، قانون گروی، آزادی، جلب رضایت، صرفه جویی در دو بعد الزامات درون محیطی و سازمانی، به عنوان کدهای اخلاقی معتبر تاکید دارد.
۶۹.

«سبک زندگی» با رویکرد تطبیقی بین دیدگاه «علامه طباطبایی» و «دالایی لاما»(مقاله پژوهشی حوزه)

کلیدواژه‌ها: سبک زندگی علامه طباطبایی دالایی لاما اخلاق اسلامی روان شناسی اسلامی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۵۲ تعداد دانلود : ۹۰۹
این پژوهش با هدف معلوم ساختن تفاوت ها و شباهت های سبک زندگی از دیدگاه «علامه طباطبایی» و «دالایی لاما» انجام شده است و رویکردی میان رشته ای بین اخلاق و روان شناسی، و نیز رویکردی علمی- دینی دارد؛ و با روش تحلیل نظریِ متون دینی و روان شناختی به انجام رسیده است. نتایج نشان داد که علامه طباطبائی «گستره سبک زندگی» را در چهار مقوله ارتباط با «خدا»، «خود»، «دیگران» و «طبیعت» تعریف می کند و سه مقوله دیگر را زیل «ارتباط با خدا» جای می دهد؛ اما دالایی لاما، فقط به سه حیطه ارتباط با «دیگران»، «خود» و «طبیعت» توجه کرده و ارتباط با «خدا» را توجه نمی کند. هر دو اندیشمند به خودشناسی، مهرورزی، احترام به والدین، عشق به همسر، حفظ محیط زیست و نقد تکنولوژی پرداخته اند، اما در ناحیه مبانی و اهداف تفاوت های اساسی دارند؛ در واقع، علامه نگرشی اعتقادی اخلاقی دارد، اما دالایی لاما، نگرش «اخلاق سکولار» دارد.
۷۰.

استعمال «الفاظ جنسی» در سبک های ارتباط کلامی در محک اخلاق(مقاله پژوهشی حوزه)

نویسنده:

کلیدواژه‌ها: اخلاق اسلامی الفاظ جنسی اندام های جنسی سبک های ارتباط کلامی قرآن عقل روایات و سیره

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۹۸ تعداد دانلود : ۳۵۱
زبان عامل مهمی در ارتباطات انسانی است. استفاده از الفاظ جنسی و اندام های جنسی در ارتباطات کلامی و انتقال برخی مفاهیم، از منظر اخلاق اسلامی مسائله ای چالش برانگیز است. غیراخلاقی بودن استعمال این الفاظ، حکمی است که می توان از مفاد برخی روایات اهل بیت برداشت کرد. در این مقاله با رجوع به دو منبع قرآن و عقل، به حکم روشنی درباره استعمال الفاظ جنسی و اندام های جنسی دست یافته ایم. از یافته های این پژوهش می توان به جواز استفاده از الفاظ اندام های جنسی به صورت غیرصریح در برخی موقعیت های گفتاری و رفتاری اشاره کرد. در این تحقیق پس از جمع آوری داده ها از طریق اسناد کتابخانه ای از روش تحلیل کیفی و عقلی جهت تحلیل و تجزیه داده ها استفاده می شود.
۷۱.

کتمان ممدوح و مذموم (معیارها و چالش​ ها)(مقاله ترویجی حوزه)

نویسنده:

کلیدواژه‌ها: اخلاق اسلامی کتمان کتمان ممدوح کتمان مذموم کتمان خوب کتمان بد رازداری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۳۴ تعداد دانلود : ۴۳۲
کتمان ممدوح و مذموم در اخلاق اسلامی جایگاه ویژهای دارد. در سبک زندگی مؤمنانه کتمان کردن از گنج های ایمان و گنج های نیکی و گنج های بهشت معرفی شده است و از سوی دیگر گاه کتمان، ناپسند و به آن وعده عذاب داده شده است. در زندگی امروز با توجه به گستردگی و تنوع روابط و پردازش اطلاعات، این مسئله جایگاه ویژه ​ای پیدا می کند. کتمان، فی نفسه حکم اخلاقی ندارد و به اعتبار مکتوم، ممدوح و مذموم/ خوب و بد است و کاتم (کتمان کننده) به اعتبار آن ارزش گذاری اخلاقی می شود. پژوهش حاضر کوشش دارد مصداق های هریک (از کتمان ممدوح و مذموم) را واکاوی، و با یک دسته بندی منظم آن را ارائه کند. کتمان ممدوح و مذموم یا نسبت به خود است یا نسبت به دیگران که هر یک دارای اقسامی است. کتمان اسرار عموم مسلمان و اسرار گروه و سازمان در اقسام کتمان ممدوح قرار می گیرد. روش تحقیق، استنباطی تحلیلی است؛ و ابزار جمع آوری داده ها، آیات و روایات و آثار اخلاقی است. پژوهش حاضر خواننده را با برخی از معیارها و چالش ها و موارد مستثنی و دلیل آن، در کتمان ممدوح و مذموم، آشنا می سازد، و او را بر شناخت حکم اخلاقی در مصادیق موضوع پژوهش توانمند می سازد.
۷۲.

نقش اخلاق اسلامی در مدیریت سازمان

نویسنده:

کلیدواژه‌ها: اخلاق اسلامی اخلاق مدیریت سازمان اسلام ومدیریت

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۹۹۹ تعداد دانلود : ۷۳۱
اخلاق تنها چیزی است که افراد را بدون هیچ قید وشرطی در کنار هم نگه می دارد و باعث جمع شدن افراد نزد هم می شوند مدیریت سازمان نیز از جمله موارد مهمی است که بدون اخلاق کنترل ومدیریت سازمان را بسیار مشکل می کند. اخلاق اسلامی، درست یا نادرست بودن این صفات را در چارچوب مفاهیم اسلامی بیان می دارد. حال آن که مفاهیم اخلاق کاری اسلامی به کارکرد چارچوب مفاهیم اسلامی در قالب فعالیت های کاری انسان در سازمان های مختلف می پردازد. تحقیقات نشان می دهند که اخلاق کاری اسلامی رابطه معنا داری با عوامل مختلف، فردی، شغلی و سازمانی دارد)اسدی وشیرزاد،1391). اهمیت اخلاق تا جایی است که تمامی پیامبران با اخلاق مثبت وحسنه شناخته شده اند و بیشتر در امر دعوت نیز به دعوت عملی که اخلاق نیز نوعی دعوت عملی است تاکید کرده اند. این پژوهش درتلاش است نقش اخلاق اسلامی در مدیریت سازمان را تبیین کند که آیا بین اخلاق اسلامی ومدیریت موثر در سازمان ارتباطی وجود دارد؟روش تحقیق این پژوهش توصیفی- تحلیلی است و جمع آوری دادهها به صورت کتابخانه ای- اسنادی انجام شده است. اهمیتی که اسلام به اخلاق داده نشان از اهمیت آن در پیشبرد اهداف فردی وسازمانی است. مدیری که ارزش های اخلاقی و اخلاق اسلامی را سرلوحه کار خود قرار دهد بسیار بهتر می تواند محبوبیت کارکنان سازمان را جلب کرده وانگیزه وتلاش آنها را در رسیدن به اهداف سازمانی بیشتر کند.
۷۳.

طراحی الگوی عمل اخلاقی در نظام بازاریابی (مطالعه موردی: فروش شخصی)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: اخلاق اسلامی بازاریابی فروش شخصی حقوق الهی طراحی الگو نظریه پردازی داده بنیاد

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۶۹ تعداد دانلود : ۲۸۴
فعالیت های بازاریابی بنگاه های اقتصادی تحت تعالیم و ارزش های نظام سرمایه داری قرار دارد و این در حالی است که جوامع اسلامی نیازمند همسان سازی این ابزار با نوع جهان بینی خود می باشند. این امر خصوصاً در کشور جمهوری اسلامی ایران از اهمیت بسیاری برخوردار است و اخیراً نیز تحت عنوان تحول در علوم انسانی مطرح شده است. لذا پژوهش حاضر با هدف تعیین الگوی عمل اخلاقی در نظام بازاریابی بر اساس مکتب اخلاقی اسلام، در صدد است با ارتقاء آگاهی افراد، به اجرای اعمال اخلاقی (دارای ارزش اخلاقی مثبت) و جلوگیری از اعمال ضد اخلاقی در حرفه بازاریابی و فروشندگی کمک کند. به این منظور از روش پژوهش کیفی با رویکرد استقرایی استفاده شده است. پژوهشگر با به کارگیری راهبرد نظریه پردازی داده بنیاد، مصاحبه هایی نیمه ساختار یافته با خبرگان حوزه اخلاق اسلامی و بازاریابی انجام داده است. با کد گذاری باز در نرم افزار اطلس.تی و لحاظ نمودن ارزش اخلاقی عمل فروشندگان به عنوان مقوله محوری، الگوی عمل اخلاقی به دست آمده است. نتایج پژوهش، اهمیت رابطه ادای حقوق الهی (حق الله، حق الناس، حق النفس) و وظیفه افراد را نیز در جهت قرب به پروردگار، نشان می دهد.
۷۴.

مقایسه توانمندی اخلاق دینی و اخلاق تکاملی در تبیین دامنه دگردوستی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: اخلاق اسلامی اخلاق تکاملی دگردوستی انفاق و داروینیسم

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۳۴ تعداد دانلود : ۴۸۸
در این تحقیق با گردآوری اطلاعات به صورت کتابخانه ای و توصیف رویکرد تکاملی در مرحله اول، و تحلیل و مقایسه با رویکرد دینی در مرحله دوم، متناسب با روش متداول در حوزه علوم انسانی؛ با مقایسه و تطبیق بین رویکرد دینی و تکاملی مقوله «دگردوستی» واکاوی می شود تا جهات اشتراک و افتراق دو رویکرد به صورت مسئله محور محک بخورد. در اخلاق تکاملی، دگردوستی نهایتاً از دامنه خویشان ژنتیکی و گروه خارج نمی شود. بنابراین توجیه دگردوستی در غیر قبیله از معضلات اخلاق تکاملی است. با تبیین پی آمد ثابت می شود که در اخلاق اسلامی اصولاً این معضل محل ورود ندارد. ازجمله یافته های این پژوهش رخ نمایی توانمندی برتر اخلاق اسلامی در تبیین دامنه، ماده و موضوع دگردوستی و انفاق است. در اخلاق اسلامی برخلاف اخلاق تکاملی هم موضوع انفاق وسیع است و هم ماده و دامنه انفاق. ماده انفاق؛ از درم و قلم و قدم گرفته تا وقت و اعتبار و آبرو و شفاعت و ... همه را شامل می شود. موضوع انفاق هم، از انفاق بینشی گرفته تا انفاق کنشی کشیده می شود و دامنه انفاق نیز از خویشان تا دشمنان وسعت می یابد.
۷۵.

ماهیت نظریه اخلاقی؛ شرحی بر یک نظریه اخلاقی درست و مقبول(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: نظریه اخلاقی اخلاق هنجاری نظریه درست ویژگی های نظریه اخلاقی اخلاق اسلامی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۱۹ تعداد دانلود : ۴۴۴
از وظایف اخلاق هنجاری ارائه معیارهای فراگیر اخلاقی و تعیین مصادیق ارزش اخلاقی است؛ در این میان سه گروه نظریه غایت گرا، وظیفه گرا و فضیلت محور تلاش کرده اند تا به این مهم بپردازند. هر یک از این سه نظریه اشکالاتی دارند که نیازمند بررسی و تحقیق است. از این میان امکان تلفیق میان این سه دیدگاه به گونه ای که ساختار آنها باقی بماند نیز وجود ندارد. بنابراین تنها راه حل این است که ویژگی های یک نظریه اخلاقی درست و قابل قبول بررسی شود تا راهی برای دستیابی به آن باز شود. مهم ترین شاخص هایی را که یک نظریه درست باید رعایت کند عبارتند از: توجه کافی به بی طرفی اخلاقی، برخورداری از ادله درست، در نظر گرفتن ماهیت اخلاق، بهره مندی از مبانی اخلاقی صحیح، نظام مندی و سازگاری و کاربردی بودن. می توان از دین اسلام با توجه به برخورداری از مبانی قوی و دستورات روشن، به نظریه ای رضایتبخش در این باب دست یافت. البته این مهم نیازمند بررسی مسئله در ابعاد نظری، عملی و کاربردی مبتنی بر آموزه های اسلامی است.
۷۶.

زیر ساخت های اخلاق اسلامی آداب تعلیم و تعلم از منظر رساله حقوق امام سجاد(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: اخلاق اسلامی حقوق استاد دانشجو امام سجّاد(ع)

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۲۷ تعداد دانلود : ۴۸۰
در طول تاریخ و دربین جوامع انسانی مساله تعلیم و تعلم همواره مورد توجه بوده و ملازمت و پیوستگی معلم ومتعلم در امر تعلیم موجب پدید آمدن حقوقی فی مابین شده است . امروزه در جوامع دانشگاهی رعایت حقوق متقابل استاد و دانشجو و کرامت بین آنان از منظر اخلاق اسلامی قدری فاصله گرفته. از آنجا که ارتباط معنوی استاد و دانشجو در تعلیم وتعلم اهمیت فراوانی دارد ، در دین مبین اسلام منابع غنی برای معرفی این رابطه معنوی که از آن به حق معلم وحق متعلم یاد شده ، موجود است .لذا هدف ازاین پژوهش توجه مجدد به این حقوق از منظر دین بخصوص از منبع ناب رساله حقوق امام سجاد(ع) بوده است.روش مقاله زیر مرور منابع مورد بررسی در این خصوص و تحلیل آنها بوده است.امام سجاد (ع) اشاره ظریف اندیشانه ائی به لزوم کرامت استاد و متعلم به شکل متقابل داشته اند.به امید آنکه با یادآوری این حقوق و معرفی آن به همکاران و دانشجویان گرامی بار دیگر شاهد توجه بیشتر به این حقوق و معنوی تر شدن فضای معنوی تعلیم و تعلم باشیم
۷۷.

تحقیق انتقادیِ «تعریف اخلاق» از دیدگاه فلاسفه ی غربیِ معاصر(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: معنای لغوی اخلاق معنای اصطلاحی اخلاق تعریف اخلاق به صفات نفسانی تعریف اخلاق به رفتار اخلاق اسلامی اخلاق غربیِ معاصر

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۰۴۱ تعداد دانلود : ۱۰۴۲
از گذشته تاکنون، توسط فلاسفه و دانشمندان، تعاریف فراوانی از "اخلاق" به عمل آمده است. بسیاری از این تعاریف با یکدیگر متفاوتند و هرکدام از این دانشمندان و فلاسفه از منظر خود به آن نگریسته اند. در این مقاله ابتدا سه واژه ی اصلی "اخلاق" در زبانهای فارسی و انگلیسی، یعنی "اخلاق"، "Ethics" و "Moral" ریشه یابی می شوند. در این ریشه یابی مشخص می شود هر سه واژه از حیث ریشه ی لغوی به یک معنا هستند. پس از آن تعاریفِ "فلاسفه و دانشمندان معاصر غربی" با تعاریفِ "علما و دانشمندان" مسلمان در خصوص اخلاق با یکدیگر مقایسه می شود. این مقایسه نشان می دهد تعریفِ "اخلاقِ معاصر غربی"، تعریفِ اخلاق به "رفتار" است، درحالیکه تعریفِ "اخلاق اسلامی" تعریفِ اخلاق به "خصلتهای باطنی" است. در پایان سه استدلال اقامه می شود که در مقایسه نشان می دهد: تعریفِ "علما و دانشمندان مسلمان" نسبت به تعریف "فلاسفه و دانشمندان معاصر غربی" دقیق تر و کارآمدتر است.
۷۸.

جایگاه تربیت اقتصادی مبتنی بر اخلاق اسلامی در محتوای کتاب های درسی هدیه های آسمانی دوره ابتدایی ایران: بررسی وضعیت موجود و ارائه راهکارهایی جهت تحقق وضعیت مطلوب(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: تحلیل محتوا تربیت اقتصادی اخلاق اسلامی هدیه های آسمانی و دوره ابتدایی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۰۰ تعداد دانلود : ۸۴۵
این پژوهش با هدف بررسی محتوای کتاب های درسی هدیه های آسمانی دوره ابتدایی از نظر میزان تاکید بر مولفه های تربیت اقتصادی مبتنی بر اخلاق اسلامی و ارائه راهکارهایی به منظور دست یابی به وضعیت مطلوب انجام شده است. روش تحقیق در این پژوهش ترکیبی بوده است. در مرحله اول با کمک مطالعات اسنادی و انجام پژوهش دلفی مولفه های تربیت اقتصادی مبتنی بر اخلاق اسلامی در سه بعد تولید، توزیع و مصرف و سه حیطه دانشی، نگرشی و مهارتی استخراج شدند و سپس به کمک نظر سنجی از متخصصان مولفه های مطلوب دوره ابتدایی گزینش شدند. در بخش دوم بر اساس مولفه های استخراج شده چک لیست تحلیل محتوا تنظیم و به کمک آن محتوای کتاب های درس هدیه های آسمانی تحلیل شدند. جامعه تحقیق اساتید پانل دلفی را کلیه متخصصان اقتصاد اسلامی شهر اراک و جامعه مرحله بعدی تحقیق در ارتباط با تائید مولفه های مطلوب دوره ابتدایی ایران را متخصصان اقتصاد اسلامی و آموزش ابتدایی تشکیل دادند. روش نمونه گیری در ارتباط با اسناد نمونه گیری در دسترس بود و در ارتباط با متخصصان از روش تمام شماری بهره گرفته شد همچنین جامعه تحقیق در بخش تحلیل محتوا، کتاب های هدیه های آسمانی چاپ شده در سال 1395 می باشد که با توجه به محدودیت این جامعه کل آن به عنوان نمونه در نظر گرفته شدند(5 جلد). در این مطالعه به منظور تجزیه و تحلیل داده ها از آماره های توصیفی(فراوانی و درصد) استفاده شده است. نتایج پژوهش بیانگر آن است که در محتوای کتاب های درسی هدیه های آسمانی از مجموع مضامین مرتبط به تربیت اقتصادی تنها 29/10درصد آنها به بعد تولید، 76/36 درصد به بعد توزیع و 94/52 درصد به بعد مصرف اختصاص داشته اند و توزیع این مضامین در کتابها از نظم منطقی برخوردار نبوده اند همچنین از کل مضامین 58/70 درصد به حطیه دانشی، 25 درصد به حیطه نگرشی و 41/ 4درصد به حیطه مهارتی تعلق دارد.
۷۹.

تحلیل ظرفیت های اخلاق اسلامی در جنبش های اعتراضی جهادگران فلسطینی بر دکترین امنیت ملی اسرائیل(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: بهار عربی اخلاق اسلامی جنبش مقاومت دکترین امنیت ملی اسرائیل

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۰۹ تعداد دانلود : ۴۶۵
صهیونیست ها به خوبی می دانند که در اخلاق اسلامی جهاد یک جنگ دفاعی است نه تهاجمی؛ مسلمانان به قصد کشورگشایی و تجاوز به حقوق غیر مسلمانان نمی جنگند؛ بلکه مبارزه مسلمانان برای حفظ موجودیت جامعه اسلامی و دفاع از اسلام است. این مقاله بر اساس مدل SWOT نشان خواهد داد مبارزه مسلمانان فلسطینی بر پایه اخلاق اسلامی بر علیه تجاوزهای رژیم صهیونیستی به معنی جنگ، خشونت و بد اخلاقی رایج در جنگ های امروزی نیست، بلکه فلسطینیان در هر حال ارزش های اخلاقی را طبق موازین دین مبین اسلام محترم شمرده و میدان جنگ را صحنه دفاع از حقانیت آیین اسلام و سرزمین مادری خویش می دانند؛ این مقاله در تلاش است تا با تحلیل ماتریس های بهار عربی و امنیت مسلمانان فلسطینی نگاهی جامع از تلاش های محور مقاومت و جنبش حماس بر پایه اخلاق اسلامی برای حفظ امنیت شهروندان فلسطینی در مقابل دکترین امنیت ملی رژیم صهیونیستی ارائه دهد
۸۰.

نقش فرهنگ و اخلاق اسلامی بر توسعه یافتگی شخصیت زن و خانواده(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلیدواژه‌ها: فرهنگ اسلامی شخصیت زن خانواده اخلاق اسلامی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۳۹ تعداد دانلود : ۴۱۲
زنان، در طول تاریخ از موقعیت مطلوب و شان بالایی برخوردار نبوده و غالبا مورد بی مهری و ظلم و ستم واقع می شدند، اما با رشد روز افزون آگاهی های بشر و پیشرفت سریع علوم انسانی و اجتماعی، این پرسش مطرح شد که جایگاه واقعی زنان در جامعه و خانواده کدام است. در عصر حاضر شناخت شخصیت زن از دیدگاه اسلام، از اهمیت ویژه ای برخوردار است. زن در جامعه ی اسلامی و در نتیجه ی تربیت مکتب والای اسلام، ضمن بازیافتن مقام والای خویش در کانون گرم خانواده به تربیت و پرورش انسان های متدین و تلاشگر می پردازد. در این راستا تحقیق حاضر با هدف بررسی نقش فرهنگ اسلامی بر توسعه یافتگی شخصیت زن و خانواده انجام شده است. تحقیق حاضر در شمار مطالعات کاربردی قرار دارد. روش مطالعه حاضر توصیفی از نوع پیمایشی است. زنان در طول تاریخ در عرصه های مختلف با شایستگی ، ارزش خویش را به اثبات رسانده و ثابت کرده است. معارف و الگوهای حیات بخش اسلام اگر چه در مسیر احیای شخصیت و جایگاه زنان تاثیرات زیادی داشته و دارد، ولی بسیاری از حقایق در پس ابرهای جهل و خرافه پنهان مانده و جامعه زنان هنوز نتوانسته اند آن چنان که باید از فرهنگ اسلامی بهره مند گردند. یافته های تحقیق حاضر نشان داد که فرهنگ اسلامی تا حدود زیادی برتوسعه یافتگی شخصیت زن و خانواده تاثیر داشته است.