مطالب مرتبط با کلیدواژه

مدرسه


۱۴۱.

تجربه نگاری آموزشی پژوهشی در ایام کرونایی: مدیران و معلمان علم، اندیشه؛(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: رویکردی نو در علوم تربیتی سال چهارم پاییز ۱۴۰۱شماره ۳ 181 - 189

کلیدواژه‌ها: تجربه نگاری علم عاطفه مدرسه تاب آور

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۷۳ تعداد دانلود : ۲۲۲
اختلال ناشی از پدیده کووید، دانش آموزان را به لحاظ جسمی و عاطفی تحت تاثیر قرار داده است. به طوری که بحران سلامتی جسمی و عاطفی شکاف جدیدی در پیشرفت تحصیلی دانش آموزان ایجاد کرده و شکاف های موجود را تشدید کرده است. محبت از شیرین ترین احساس هاست که تحمل دشواری ها را آسان تر می کندو تاب آوری را افزایش می دهد. افراد با نسبت احساسات مثبت بیشتر تمایل به شکوفا شدن سلامت روان خود دارند؛ و از طرفی دیگر حافظه و یادگیری با احساس و عاطفه پیوند عمیقی دارد و موجب توجه و تمرکز بیشتر می شوند. بر این اساس در این تحقیق در صدد بررسی تاثیر عواطف و احساسات مثبت، مهربانی، عشق ورزی معلمان، و اولیای مدرسه در این شرایط سخت کرونایی بر روحیه، انگیزه، سلامت روان و تاب آوری تحصیلی دانش آموزان بر اساس شواهد تجربی انجام شده می باشیم. روش تحقیق از نوع تجربه نگاری و جامعه آماری مدارس روستایی و پژوهشسرای دانش آموزی بوده است. نتایج نشان داد که معلمان در معکوش کردن تاثیرات منفی ناشی از همه گیری کرونا اثر گذار خواهند بود. پس از همه گیری، معلمان می توانند نسلی از دانش آموزان را از آسیب های دراز مدت نجات دهند
۱۴۲.

مرگ مدرسه یا مرگ سوژه؟(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات برنامه درسی ایران سال هفدهم پاییز ۱۴۰۱ شماره ۶۶ 5 - 40

کلیدواژه‌ها: مدرسه سوژه سوژه مدنی سوژه مدرن سوژه مومن

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۷۰ تعداد دانلود : ۴۹۶
این مقاله پژوهشی درباره نقش و موقعیت نظام مدرسه ایران از نظر چگونگی تربیت و پرورش سوژه است. پرسش کانون مقاله اینست که مدرسه مدرن در ایران معاصر ازابتدای شکل گیری تاکنون چه الگوهایی از سوژه را درصدد تحقق و پرورش آن بوده و چرا و تا چه میزان در تحقق سوژه کامیاب یا ناکام گردیده است؟ این پژوهش از حیث روششناختی پژوهشی تبارشناسانه و با تفسیر تاریخی جایگاه سوژه در مدرسه ، مسئله بحران آموزش در ایران امروز را تحلیل می کند. دراین مقاله سوژه مدنی، سوژه مدرن، سوژه مومن و سوژه مقاوم، به عنوان الگوهای مفهومی سوژه در سیاست آموزشی ایران بحث و جایگاه و موانع تحقق آنها تحلیل می شود. چارچوب نظری این مقاله رهیافت میشل فوکو به مفهوم سوژه در دنیای مدرن است. نتیجه گیری این مقاله اینست که نظام مدرسه ایران امروز ناتوان از تربیت و پرورش سوژه است. بر این مبنا این نتیجه را گرفته ام که نهاد مدرسه با پایان یا مرگ خودروبروست.
۱۴۳.

کاربرد پویانمایی در آموزش مفاهیم محیطزیستی به دانش آموزان مقطع ابتدایی شهر اصفهان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: نوآوری های آموزشی سال ۲۱ تابستان ۱۴۰۱ شماره ۸۲ 67 - 80

کلیدواژه‌ها: رسانه پویانمایی محیط زیست پسماند مدرسه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۲۳ تعداد دانلود : ۱۱۵
برای انتقال پیام به رسانه نیاز است و پویانمایی یکی از بهترین رسانه ها برای انتقال پیام، به ویژه به کودکان، است. در ایران از ظرفیت پویانمایی درزمینه آموزش و ترویج فرهنگ محیط زیست کمتر استفاده شده است. این پژوهش به منظور بررسی تأثیر پویانمایی در آموزش دانش آموزان درزمینه انواع پسماند، مدت زمان تجزیه و آثار آن در محیط زیست انجام شده است. جامعه آماری این پژوهش 70 نفر از دانش آموزان پسر پایه دوم مقطع ابتدایی شهر اصفهان در سال تحصیلی 97-98 است. دانش آموزان به دو گروه مداخله و شاهد تقسیم شدند. گروه مداخله ازطریق نمایش فیلم پویانمایی آموزش دیدند و گروه شاهد فقط آموزش های معمول مدرسه را دریافت کردند. با تکمیل چرخه آموزش پرسش نامه ای تهیه شد و در اختیار هر دو گروه قرار گرفت. پایایی این پرسش نامه با استفاده از آلفای کرونباخ 0/89 محاسبه شد. میانگین اختلاف معنی داری (0/001= p) میان گروه مداخله 11/73 و گروه شاهد 5/61 بود. طبق نتایج، پس از دوره آموزشی با استفاده از پویانماییْ دانش، نگرش و رفتارهای محیط زیستی مناسب در دانش آموزان افزایش چشمگیری یافت. درنتیجه، آموزش مفاهیم محیط زیستی درزمینه پسماند در محیط زیست ازطریق پویانمایی مثبت، معنی دار و اثر بخش بود.
۱۴۴.

ویژگی های روان سنجی نسخه فارسی مقیاس نقش شاهدان قلدری در مدرسه

نویسنده:
منبع: مطالعات آموزشی و آموزشگاهی دوره یازدهم تابستان ۱۴۰۱ شماره ۲ (پیاپی ۳۱) 696 - 675

کلیدواژه‌ها: روان سنجی قلدری مدرسه مقیاس نقش شاهدان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۱۱ تعداد دانلود : ۱۶۷
هدف مطالعه حاضر ارائه و معرفی مقیاس نقش شاهدان در قلدری همراه با ویژگی های روان سنجی این مقیاس در دانش آموزان است. روش پژوهش توصیفی از نوع همبستگی است. جامعه آماری دانش آموزان مقطع متوسطه دوم استان لرستان در سال تحصیلی 1398-1397 بود. نمونه آماری 617 دانش آموز (324 پسر و 293 دختر) که به روش نمونه گیری خوشه ای چندمرحله ای انتخاب و به پرسشنامه پاسخ دادند. پایایی نسخه فارسی مدل چهارعاملی و سه عاملی مقیاس نقش شاهدان از طریق روش همسانی درونی (آلفای کرونباخ) بررسی شد. دامنه ضرایب آلفای کرونباخ خرده مقیاس ها از 80 / 0 تا 91 / 0 در نوسان بود، همچنین، ضریب آلفای کرونباخ کل مقیاس 90 / 0 به دست آمد. ساختار عاملی مقیاس مدل چهارعاملی و سه عاملی از طریق تحلیل عاملی اکتشافی و تحلیل عاملی تأییدی بررسی شد. نتایج تحلیل عاملی اکتشافی و تأییدی مدل سه عاملی از برازش قابل قبولی تری برخوردار بود. با توجه به نتایج، می توان بیان کرد نسخه فارسی مدل سه عاملی مقیاس نقش شاهدان خصوصیات روان سنجی مطلوبی دارد و ابزار معتبر بای استفاده در موقعیت های پژوهشی است.
۱۴۵.

طراحی و تبیین مدل مدیریت مدرسه محور بومی از منظر سند تحولبنیادین آموزش و پرورش(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: اندیشه مدیریت راهبردی سال پانزدهم پاییز و زمستان ۱۴۰۰ شماره ۲ (پیاپی ۳۰) 127 - 164

کلیدواژه‌ها: مدرسه مدیریت مدرسه محوری بومی سند تحول بنیادین فرهنگ سازمانی جو سازمانی قدرت تصمیم گیری نظارت و کنترل تعاملات بیرونی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۷۶ تعداد دانلود : ۱۷۶
هدف از اجرای این پژوهش، ارائه مدل مدیریت مدرسه محور بومی در مدارس ابتدایی استان بوشهر است. روش پژوهش آمیخته (کیفی و کمی) است. در این پژوهش، جهت شناسایی مؤلفه های مدیریت مدرسه محوری بومی، به تحلیل اسناد علمی موجود پرداخته شد. جهت تدوین مؤلفه ها به مصاحبه نیمه ساختاریافته از جامعه آماری که شامل صاحب نظران و مدیران مدارس می باشند، پرداختیم. در مرحله کمی با الگوی معادله ساختاری و تحلیل عاملی به اعتبارسنجی یافته های کیفی و الگوی ارائه شده مربوط می شود و پرسشنامه ای جهت ارزیابی مدل مدیریت مدرسه محور بومی، از منظر سند تحول طراحی گردید و در اختیار جامعه آماری قرار گرفت. جامعه آماری را کلیه مدیران ابتدایی (۴۸۷ نفر) تشکیل می دهند و طبق جدول مورگان، حجم نمونه تعداد ۲۱۷ نفر به روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای انتخاب شدند. مؤلفه های مدل مدیریت مدرسه محور بومی، پرسشنامه ای ۳۵ گویه ای با اعتبارسنجی دورنی نظر نخبگان در سال ۱۳۹۷ و از منظر سند تحول بنیادین برپایه طیف لیکرت استفاده شده است. اعتبار ابعاد این مقیاس به روش آلفای کرونباخ (۰٫۹۶۹) به دست آمده است. روایی صوری و محتوایی آنها با استفاده از نظر متخصصان تأیید شد. نتایج حاصل از یافته های پژوهش دارای ۵ مؤلفه اصلی «فرهنگ سازمانی»، «جو سازمانی»، «قدرت تصمیم گیری»، «نظارت و کنترل» و «تعاملات بیرونی» و ۳۵ مؤلفه فرعی است که مورد استفاده در تمام مدارس سازمان آموزش و پرورش می باشد. همچنین در انتها نیز به ارائه و ارزیابی اعتبار الگو پرداخته شده است.
۱۴۶.

شناسایی شاخص های آموزشی در دوران کرونا(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش در نظام های آموزشی دوره ۱۵ زمستان ۱۴۰۰ شماره ۵۵ 41 - 50

کلیدواژه‌ها: خانواده دانش آموزان شاخص های آموزشی شیوع کرونا مدرسه یادگیری الکترونیکی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۹۸ تعداد دانلود : ۱۲۳
شیوع کرونا و به تبع آن تعطیلی مراکز آموزشی در جهان و ایران باعث شد تا شکل آموزش از حضوری به غیرحضوری یا مجازی تغییر یابد. ازاین رو، عدم فراهم بودن زیرساخت های لازم، عدم آشنایی معلمان و دانش آموزان با یادگیری های مجازی باعث شد تا خانواده ها، دانش آموزان و مدارس با چالش عظیمی در زمینه یادگیری روبرو شوند. به همین دلیل، هدف از انجام این پژوهش، شناسایی شاخص های آموزشی موجود در دوران کرونا بود. پژوهش به لحاظ ماهیت داده از نوع کیفی به سبک تحلیل محتوا بود. حجم نمونه پس از اشباع نظری به تعداد 11 نفر و به صورت هدفمند انتخاب شد. گردآوری داده ها از طریق مصاحبه نیمه ساختارمند و تجزیه وتحلیل اطلاعات به روش فن مضمون و با استفاده از نرم افزار MAXQDA10 انجام شد. یافته ها نشان داد شاخص های آموزشی در دوران بحران و شیوع کرونا به تعداد 5 مورد شامل؛ «عوامل مربوط به مدرسه، خانواده، معلمان، زیرساخت های ارتباطی و عوامل مربوط به دانش آموزان» است. لذا ایجاد زیرساخت های ارتباطی در تمامی نقاط کشور اعم از روستاها و شهرها، فرهنگ سازی یادگیری الکترونیکی و برگزاری دوره های ضمن خدمت جهت ارتقای بهره وری معلمان در انجام یادگیری های الکترونیکی می تواند به آموزش در دوران بحران کمک نماید.
۱۴۷.

شناسایی معیارهای طراحی معماری مدرسه مبتنی بر نظریه حرکت جوهری ملاصدرا به مثابه عامل مؤثر در شکل گیری هویت انسان (بررسی پنج نمونه از مدارس معاصر در ایران)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: تحقیقات بنیادین علوم انسانی سال هشتم تابستان ۱۴۰۱ شماره ۲ (پیاپی ۲۷) 132-101
تعداد بازدید : ۲۲۱ تعداد دانلود : ۲۳۸
مدرسه مکانی است که تعلیم و تربیت دانش آموزان بر بستر آن شکل می گیرد، اما بی توجهی به ساحت مبانی نظری اسلامی با تأکید بر شناخت انسان، نیازهای او و اهداف متعالی تعلیم و تربیت در این مکان، به بروز چالش هایی در پرداختن به قابلیت های فضای مدرسه در شکل دهی به هویت انسان منجر می شود. از آنجا که فلسفه همواره به اصول، بنیان ها و بنیادهای مسائل می پردازد و همه جانبه آن را واکاوی می کند، این پژوهش نیز با توجه به نظریه حرکت جوهری ملاصدرا و شناخت مراتب کمال نفس انسان و صیرورت او در دستیابی به جایگاه انسان کامل بر بستر فضای تعلیم و تربیت صورت گرفته و معیارهای طراحی معماری مدرسه را مطالعه کرده است. براساس نظریهٔ حرکت جوهری، اهمیت تعلیم و تربیت در حکمت متعالیه معلوم می شود؛ زیرا آنچه در تعلیم و تربیت یا آموزش و پرورش رقم می خورد، تحول گوهر وجودی انسان است؛ به عبارت دیگر تعلیم و تربیت مستلزم تحولات ذاتی در انسان است. در این پژوهش، ویژگی های طراحی معماری پنج نمونه از مدارس معاصر ابتدایی در ایران بررسی شده و درنتیجه میزان توجه طراحان به آموزش و پرورش دانش آموزان با توجه به معیارهای فلسفه تربیت اسلامی ارزیابی شده است. راهبرد این پژوهش استدلال منطقی و به روش توصیفی- تحلیلی است؛ درنتیجه می توان گفت، معماری و طراحی فضاهای تربیتی باید در تطابق با ساحات حیات انسان و متناسب با شرایط و اقتضائات زمان و مکان و نیاز متربیان باشد. معماران باید با شناخت صحیح از مراتب کمال نفس انسان، محیط های آموزشی را به گونه ای طراحی کنند که بستر رشد و پرورش دانش آموزان را در تطابق با فلسفه تربیت اسلامی فراهم آورند.
۱۴۸.

تحلیلی بر بزهکاری اطفال و نوجوانان در پرتو نظریه معاشرت ترجیحی و تعامل نمادین

نویسنده:
منبع: دستاوردهای نوین در مطالعات علوم انسانی سال پنجم شهریور ۱۴۰۱ شماره ۵۲ 133 - 146
تعداد بازدید : ۸۵۷ تعداد دانلود : ۵۷۶
انسان ها در طول زندگی با نهاد ها و گروه های اجتماعی مختلفی ارتباط دارند. از جمله مهم ترین آن ها، نهاد خانواده، مدرسه، دوستان و هم سالان است. ساترلند با توجه به این نکته و به تاسی از نظریات یادگیری در حوزه روانشناسی، نظریه معاشرت های ترجیحی را بیان کرده و معتقد است که رفتار مجرمانه یک امر ارثی نیست، بلکه یک امر اکتسابی و آموختنی است. در کنار این نظریه، نظریه تعامل نمادین بر عنصر ارتباط در پیون های فردی و جمعی افراد تاکید می کند و بر این نظر است که روابط چیزی بیش از صرف تکلم کردن افراد و در واقع تاثیر گذاشتن آنها بر همدیگر از طریق نمادها است. هدف این تحقیق، تحلیلی بر بزهکاری اطفال و نوجوانان در پرتو نظریه معاشرت ترجیحی و تعامل نمادین با استفاده از روش توصیفی – تحلیلی می باشد. نتایج این تحقیق نشان می دهد که چنانچه محیط خانواده ناسالم و آسیب زا باشد و در محیط مدرسه گروه های دوستی خارج از کنترل و نظارت لازم مدیران و ناظران قرار بگیرد و گروه های نابابی گرد کودکان و نوجوانان شکل گیرد، قدرت تاثیر گذاری این روابط در خلا نبود دیگر نهادها، بیشتر می شود و می تواند زمینه ساز گرایش به رفتارهای انحرافی و بستر افتادن نوجوان به دام بزهکاری باشد. با توجه به نتایج تحقیق، پیشنهاد می شود که خاواده ها ارتباط عمیق تر و مستحکم تری را با فرزندان خود به منظور دور نشدن آنها از خانواده لحاظ کنند.
۱۴۹.

چگونه توانستم مشکل پرخاشگری دانش آموزم محمد را برطرف سازم

نویسنده:
منبع: ایده های نو در تعلیم و تربیت دوره دوم تابستان ۱۴۰۱ شماره ۳ 36 - 43

کلیدواژه‌ها: دانش آموز پرخاشگری مدرسه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۳۸۷ تعداد دانلود : ۵۰۲
انسان موجودی اجتماعی است و باید مهارت های مقابله ای و سازگاری اجتماعی را بداند و از رفتارهایی که برای او و دیگران مشکل آفرینی می کند، بپرهیزد؛ نمونه آن، رفتارهای پرخاشگری است. پرخاشگری نوعی هیجان و واکنش روانی است که طی آن فرد به طور ناخودآگاه فشارهای ناشی از محرومیت ها و ناکامی های خود را به صورت واکنش های حمله، تجاوز، رفتارهای کینه توزانه و پرخاشگرانه نشان می دهد. پرخاشگری به عنوان مشکل بهداشت عمومی مطرح است و شناخت عوامل مؤثر بر آن نقش مهمی در پیشگیری و حل آن دارد. بر اساس مشاهدات انجام شده از گفتار و رفتار دانش آموزان مقطع ابتدایی در مدرسه و محیط های دیگر مانند میدان ها و معابر تا حد زیادی رفتارهای پرخاشگرانه تا حد شدید آن که خشم و عصبانیت است، از آن ها دیده شده است. این گونه رفتارها نه تنها در دانش آموزان مقطع ابتدایی بلکه در دانش آموزان مقاطع تحصیلی بالاتر نیز مشاهده می شود؛ درگیر شدن دانش آموز با معلم، نزاع های دانش آموزان با یکدیگر از نمونه های این گونه رفتارها است. دبستان مناسب ترین جایگاه برای شناسایی و برطرف کردن مسئله پرخاشگری است؛ چون آن ها در سنی هستند که این مشکل و مسئله هنوز در آن ها نهادینه نشده و دانش آموزان انعطاف پذیری بیشتری دارند و ایجاد تغییر در آن ها آسان تر از ایجاد تغییر در سنین بزرگ سالی است. ما در این اقدام پژوهی بر آنیم تا با برسی و شناسایی عوامل مؤثر بر پیدایش و تشدید پرخاشگری، راهکارهای علمی و عملی برای این مسئله ارائه کنیم و امید آن داریم مشکل پرخاشگر را در دانش دانش آموزی که این مشکل در او شناسایی شده، برطرف سازیم.
۱۵۰.

ارزیابی عملکرد انجمن های اولیاء و مربیان مدارس ناحیه 3 آموزش و پرورش استان اصفهان از دیدگاه اولیاء و مربیان

نویسنده:
منبع: پیشرفت های نوین در روانشناسی، علوم تربیتی و آموزش و پرورش سال پنجم تیر ۱۴۰۱ شماره ۴۹ 287 - 302

کلیدواژه‌ها: آموزش و پرورش ارزیابی انجمن اولیاء و مربیان عملکرد مدرسه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۰۹ تعداد دانلود : ۱۱۹
پژوهش حاضر با هدف ارزیابی عملکرد انجمن های اولیاء و مربیان مدارس ناحیه3 آموزش و پرورش استان اصفهان از دیدگاه اولیاء ومربیان انجام گرفت. روش پژوهش، توصیفی از نوع پیمایشی بوده و جامعه آماری شامل اعضاء انجمن اولیاء و مربیان مدارس انتخاب شده در ناحیه3 آموزش و پرورش استان اصفهان به تعداد1860 نفر می باشد. نمونه مورد مطالعه با روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای و با استفاده از فرمول تعیین حجم نمونه از میان جامعه آماری به تعداد276 نفر انتخاب گردید. برای جمع آوری داده های پژوهش از پرسشنامه محقق ساخته استفاده شده است. روایی صوری پرسشنامه توسط صاحب نظران مورد تأیید قرار گرفت و پایایی ابزار پس از اجرای آزمایشی بین 30 نفر از جامعه آماری و محاسبه ضریب آلفای کرونباخ 95/0 برآورد شد. نتایج به دست آمده نشان داد که: عملکرد انجمن اولیاء و مربیان در انتخابات و تشکیل جلسات و شوراهای مدرسه، ساماندهی و جلب مشارکت ها و همکاری های مالی و غیرمالی، فوق برنامه ها و مناسبت ها، آموزش های ارائه شده، خدمات راهنمایی و مشاوره، بهداشتی و پزشکی و سایر موارد بیش از حد متوسط بوده است.
۱۵۱.

عوامل و عناصر کلیدی در موقعیت آموزشی مدرسه

نویسنده:
منبع: پیشرفت های نوین در روانشناسی، علوم تربیتی و آموزش و پرورش سال پنجم مرداد ۱۴۰۱ شماره ۵۰ 488 - 501

کلیدواژه‌ها: فضای آموزشی کلاس روش معلم دانش آموز مدرسه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۰۰۵ تعداد دانلود : ۲۰۱
محیط آموزشی از ابعاد متعددی تشکیل شده است که یکی از مهم ترین ابعاد آن، موقعیت آموزشی است. برای موفقیت در این موقعیت، عوامل و عناصر متعددی ایفای نقش می کنند که سبب افزابش کیفیت و ارتقای نظام آموزشی می شود. نقص در هر یک از آنان، می تواند کل فرایند و فضای آموزشی را ویران کند. در این راستا، پژوهش حاضر به بررسی عوامل و عناصر کلیدی در فضا و موقعیت آموزشی از طریق کتب و مقالات متعدد و به صورت کتابخانه ای پرداخته است. در نهایت به استخراج 9 عامل کلیدی اهتمام ورزیده است که عبارت اند از: طرح درس، رفتار ورودی، خلاقیت، سبک مدیریت کلاس درس، تخصص و صلاحیت حرفه ای، رعایت اصول سازماندهی محتوا، روش تدریس نوین، تکلیف، ارزشیابی و پوشه کار.
۱۵۲.

بررسی ابعاد و مؤلفه های مدرسه شاد از دیدگاه روانشناسان ، قرآن و ائمه معصومین (ع)

نویسنده:
منبع: پیشرفت های نوین در روانشناسی، علوم تربیتی و آموزش و پرورش سال پنجم مرداد ۱۴۰۱ شماره ۵۰ 513 - 517

کلیدواژه‌ها: شاد آموزش مدرسه قرآن

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۳۵ تعداد دانلود : ۱۴۴
فناوری های جدید ،به ویژه فناوری های مربوط به عرصه اطلاعات و ارتباطات،زمینه تحوّلات سریع و غیر قابل برگشتی رادر جهان فراهم کرده است.این تحوّلات نیز دنیای جدیدی را شکل داده و به ظهور رسانده که از قسمت های متعادلی تشکیل شده است.قسمت هایی که جمع شدن آنها در کنار یکدیگر در شبکه جدید اطّلاعات ،تعاملی نه از سر اتّفاق که از روی اجبار ناشی از ضرورت تاریخی است.آموزش و پرورش که قراراست انسان را برای آینده آماده کند، باید توانایی رویارویی با چالش هایی که تحولات کنونی مقابل نسل حاضر قرار می دهند را داشته باشد.از این رو باید ماهیت آن پویا تغییر پذیر و منعطف باشدو در جهت رشد تعالی و تغییر حرکت کند.شاداب سازی مدارس یکی از این موارد می باشد.
۱۵۳.

مدرسه و روزنامه در زنجان عصر مشروطه؛ چالش ها و موانع(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های تاریخی دوره جدید سال چهاردهم پاییز ۱۴۰۱ شماره ۳ (پیاپی ۵۵) 1 - 24

کلیدواژه‌ها: زنجان مدرسه روزنامه مشروطه علما

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۵۴ تعداد دانلود : ۱۹۹
در دوره قاجار مظاهر تمدنی جدید، نخست در کانون های نوگرایی چون تهران و تبریز تأسیس شد و سپس به تدریج با وجود موانع متعدد به ولایات دیگر راه یافت. از میان نهادها و مظاهر جدید از مدرسه و روزنامه نام برده می شود که در تحول اجتماعی و فکری جامعه تأثیر بسزایی داشتند. در شهر زنجان، با وجود قرارگرفتن این شهر در سر راهِ دو کانون مهم تهران و تبریز، مظاهر تمدنی با تأخیر شکل گرفت که این موضوع معلول ساخت اجتماعی، سیاسی و فرهنگی زنجان بود. با این حال نهادهای جدید به تدریج، تأثیرشان را در جامعه زنجان در میان برخی طبقات و گروه ها بر جای گذاشتند. این مسئله تاکنون موضوع یک پژوهش مستقل واقع نشده است و جای خالی آن در مطالعاتِ مربوط به چگونگی و روند استقرار مظاهر تمدنی جدید در ولایات مختلف احساس می شود. پژوهش حاضر درصدد است تا چگونگی استقرار مدرسه و روند آشنایی جامعه زنجان با روزنامه و روزنامه خوانی و کوشندگان این مسیر را با تبیین موانع و دشواری ها، آثار و نتایج بررسی کند. براساس مدعای پژوهش، با توجه به فضای نسبتاً آزاد عصر مظفری و همکاری عناصر اجرایی دولت و تجددخواهان، مظاهر جدید در زنجان تأسیس و با موفقیت هایی همراه شد؛ اما رقابت های علما در قالب گروه های مخالف یکدیگر که بر اقشار مختلف تأثیر داشتند، موانع جدی ای را در مقابل مؤسسات جدید و علاقه مندان مظاهر جدید ایجاد کرد. این مقاله با اتکا بر منابع اصیل، روزنامه ها و اسناد آرشیوی و خاندانی به روش توصیفی – تبیینی مسئله را بررسی کرده است.
۱۵۴.

مبانی، مؤلفه ها و شاخص های مدرسه تمدن ساز اسلامی

نویسنده:
منبع: پژوهش های گفتمان تمدنی انقلاب اسلامی سال اول پاییز و زمستان ۱۴۰۰ شماره ۲ 247 - 275

کلیدواژه‌ها: تمدن سازی اسلامی مدرسه الگو

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۸۴ تعداد دانلود : ۱۴۵
آموزش از ارکان مهم فرهنگ و تمدن است و نهادهای آموزشی نقشی حساس و تعیین کننده در تمدن سازی برعهده دارد. هدف از انجام این پژوهش، دستیابی به مبانی، مؤلفه ها و شاخص های مدرسه تمدن ساز اسلامی است. این پژوهش، کیفی و روش آن نظریه برخاسته از داده ها و طرح نوخاسته گلیزر است. مشارکت کنندگان تحقیق شامل دوازده نفر از اعضای هیئت علمی دانشگاه در زمینه علوم تربیتی و نه عضو هیئت علمی در زمینه تمدن اسلامی بودند که با روش نمونه گیری هدفمند انتخاب شدند. برای تحلیل داده ها از روش تحلیل مضمون دپوی و گیلتین استفاده شده است. درباره مؤلفه های مدرسه تمدن ساز اسلامی، پنج مقوله اصلی برنامه درسی، رهبری بینش مند، جوّ سازمانی مدرسه، عوامل فرهنگی و منابع انسانی بر پنج مبنای خداشناسی، هستی شناسی، معرفت شناسی، انسان شناسی و ارزش شناسی و یازده مؤلفه خدامحوری، عدالت، جهان شمولی، عاقبت اندیشی، کرامت انسانی، علم، خردورزی، آزاداندیشی، اخلاق، تساهل و مدارا و مجاهدت حاصل شد. در زمینه سیاست ها و اقدامات 73 کد باز و نوزده مقوله شناسایی شدند. درنهایت الگویی به منظور تحقق مدرسه تمدن ساز اسلامی طراحی و تدوین شده است.
۱۵۵.

سیر تحولات آموزشی زنان گیلان در دوره رضاشاه پهلوی با تکیه بر اسناد اداره معارف و اوقاف گیلان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات تاریخ فرهنگی سال سیزدهم تابستان ۱۴۰۱ شماره ۵۲ 1-26

کلیدواژه‌ها: آموزش زنان گیلان اداره معارف و اوقاف پهلوی مدرسه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۳۳ تعداد دانلود : ۳۰۴
سیر تحولات آموزشی زنان گیلان در دوره رضاشاه پهلوی با تکیه بر اسناد اداره معارف واوقاف گیلان معصومه حنیفه [1] محمدامیر شیخ نوری [2] چکیده سرزمین گیلان در عصر قاجار، به علت واقع شدن در مسیر تجاری و فرهنگی ایران و اروپا تحت تأثیر مدرنیته قرار گرفت. در نتیجه، در دوره پهلوی با توجه به بسترهای ایجاد شده، علاوه بر رشد آموزشی مردان، زنان نیز در گرایش به آموزش نوین پیشتاز شدند. در منطقه گیلان اصلاحات آموزشی بسیاری انجام شد که عمده آن در امور زنان بود. این اصلاحات سبب ایجاد و گسترش طبقه زنان کارمند و دانش آموز و نیز زنان فعال اجتماعی شد و از این رو، اهمیت بسیار دارد. این پژوهش با تکیه بر اسناد اداره معارف واوقاف گیلان، در پی بررسی سازوکار مدارس دخترانه، آموزش زنان، جایگاه زنان گیلانی در نظام آموزشی و نیز مشخص کردن سیر تحولات آموزشی طبقه زنان در دوره رضاشاه است و با جامعه آماری 600 برگ سند آرشیوی و استفاده از منابع کتابخانه ای و روش تحلیل محتوا، درصدد پاسخ گویی به این پرسش است که آموزش زنان در عصر رضاشاه نسبت ب ه دوره قاجار چه تحولاتی به خود دیده و کیفیت آن چگونه ب وده است؟ یافته های پژوهش حاضر نشان می دهد که با وجود پیشتازی زنان در امور فرهنگی و آموزشی گیلان، حوزه آموزشی زنان در منطقه، از سال 1298 تا حدود 1303 از نظر علمی و بهداشتی و تعداد مدارس، کیفیت مطلوبی نداشته و امکان تحصیل برای بسیاری از دختران شهرهای کوچک و روستاها فراهم نبوده است. با این حال در سال های 1315 1305 وضعیت فرهنگی و آموزشی زنان پیشرفت چشمگیری کرد و گیلان به یکی از سه استان پیشرو کشور در حوزه آموزش زنان تبدیل شد. واژه های کلیدی: آموزش، زنان، گیلان، اداره معارف واوقاف، پهلوی، مدرسه. [1] . دانشجوی دکتری تاریخ ایران دوره اسلامی، دانشگاه الزهرا (س) ، تهران m.hanife954@gmail.com [2] . استاد گروه تاریخ، دانشگاه الزهرا (س)، تهران ma.sheikhnoori@alzahra.ac.ir
۱۵۶.

شناسایی شاخص های منش مربیگری مدیران مدارس مقاطع ابتدایی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: نوآوری های آموزشی سال ۲۱ پاییز ۱۴۰۱ شماره ۸۳ 47 - 68

کلیدواژه‌ها: الگو مربیگری منش مدیران مدرسه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۷۷ تعداد دانلود : ۱۵۸
مدیر به منزله مربی به کارکنان کمک می کند باور کنند که می توانند رفتارها و فعالیت های به مراتب اثربخش تر، کاراتر و نوآورانه تری در قیاس با قبل داشته باشند. به علاوه، داشتن منش خوب نیز فرایند موفقیت را در مربیگری تسهیل می کند. بر همین اساس، در این پژوهش به شناسایی شاخص های منش مربیگری مدیران مدارس مقطع ابتدایی پرداخته می شود تا برای استفاده کنندگان از نتایج پژوهش و علاقه مندان به مربیگری در محیط مدرسه مفید واقع شود. رویکرد این پژوهشْ کیفی و از نوع تحلیل محتواست. مشارکت کنندگان این پژوهش به صورت هدفمند و از میان ۱۵ نفر از استادان دانشگاه و مدیران مدرسه انتخاب شده اند. ابزارِ پژوهش مصاحبه نیمه ساختاریافته است و تجزیه وتحلیل داده ها نیز ازطریق فن مضمون بررسی شده است. برای تأیید روایی پژوهش از روش مثلث سازی و برای تأیید پایایی از روش هولستی استفاده شده است. نتایج پژوهش به شناسایی هشت مقوله اصلی شامل تعالی و برتری، پاسخ گویی، مشارکت طلبی، انسانیت، تواضع، خدمتگزاری، عدالت محوری و صداقت و 30 مقوله فرعی منجر شد. ازآنجاکه مدارس مرکز فرهنگ سازی کشورند و تأثیر بسزایی در این زمینه دارند استفاده از نتایج این پژوهش می تواند الگویی مفید برای معلمان و مدیران مدارس باشد.
۱۵۷.

گونه شناسی مدارس سنتی ایران براساس جغرافیای تاریخی (مطالعه موردی: مدارس جغرافیای تاریخی خراسان و اصفهان)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: معماری و شهرسازی ایران دوره ۱۳ بهار و تابستان ۱۴۰۱ شماره ۲۳ 375 - 390

کلیدواژه‌ها: مدرسه گونه شناسی جغرافیای تاریخی خراسان اصفهان طرح معماری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۶۴ تعداد دانلود : ۱۰۲
مدارس، یکی از مهمترین بناهای ادوار تاریخ هنر و معماری ایران محسوب می شوند. از شاخص ترین نمونه های آن ها می توان به مدارس دوره ی اسلامی اشاره کرد؛ که مطالعه و تحقیق برروی کالبد و طرح معماری آن ها در بازشناسی هویت این ابنیه تاریخی گامی موثر است.تاکنون مطالعات گوناگونی در زمینه گونه شناسی مدارس سنتی ایران انجام گرفته است، لیکن ارزیابی مصادیقی از دو حوزه جغرافیای تاریخی مشخص در یک مطالعه ی تطبیقی، وجه مشخصه این پژوهش است. جغرافیای تاریخی، در کنار عواملی همچون شیوه های ساخت و دستاوردهای معماری ادوار مختلف، یکی از مولفه های مهم ابنیه تاریخی است که توجه به آن برای شناسایی هویت معماری آن ها لازم است. اما در پژوهش های تاریخ معماری ایران کمتر به این رویکرد توجه شده است. هدف این مقاله گونه شناسی مدارسی است که در دو حوزه جغرافیای تاریخی خراسان و اصفهان قرار گرفته اند. این مسئله با طرح این پرسش محقق می شود که آیا مدارس واقع در یک جغرافیای تاریخی از یک الگوی مشخص در ویژگی های کالبدی پیروی می کنند؟ بدین منظور ابتدا به تبیین مفهوم جغرافیای تاریخی، معرفی جغرافیای تاریخی ایران و به ویژه دو حوزه ی خراسان و اصفهان پرداخته شده است. از آنجایی که این تحقیق از نوع کیفی است، پس از شناسایی مدارس، تعدادی از مدارس هریک از دو حوزه ی مذکور بصورت هدفمند انتخاب شدند و در روندی استقرایی و به روش توصیفی- تحلیلی بررسی و تحلیل شدند. نتایج حاصل نشان می دهد باتوجه به وجود ویژگی های مشترک زیاد در میان مدارس حوزه ی جغرافیای تاریخی خراسان بزرگ، می توان یک الگوی مشخص برای آن تعریف نمود. این الگو شامل موقعیت و تعداد برخی عناصر معماری نظیر مدرس ها، برجک های برروی محیط خارجی بنا، پله ها، تالارها، دستگاه ورودی و همچنین تعداد محورهای تقارن و سلسله مراتب فضاهای دستگاه ورودی است. اما در بین مدارس حوزه ی اصفهان، با وجود تنوع زیاد الگوها، الگوی واحدی نمی توان یافت.
۱۵۸.

عملکرد حکومت صفویه پیرامون کانون ها و مراکز شکل گیری افکار عمومی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: تاریخ نامه ایران بعد از اسلام سال سیزدهم پاییز ۱۴۰۱ شماره ۳۲ 147 - 171

کلیدواژه‌ها: صفویه افکار عمومی مسجد مدرسه قهوه خانه میدان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۶۲ تعداد دانلود : ۱۵۰
افکار عمومی هرچند پدیده ای کهن است، اما مصطلح شدن آن به این نام و سپس بررسی علمی آن در دوران معاصر اتفاق افتاده است و در روزگاران پیشین به صورت علمیِ امروزی رایج و موردنظر نبود اما واقعیت افکار عمومی، فارغ از این که چه نامی بر آن بگذاریم، چون بر مبنای وجود عامه مردم شکل می گیرد همیشه در جامعه ایران وجود داشته است. تصور تاریخی ای که از حکومت های استبدادی پیشامدرن وجود دارد این است که مردم در نزد آن ها به عنوان اساس تشکیل افکار عمومی از هیچ جایگاه و اهمیتی برخوردار نبوده اند و بنابراین حکومت هیچ گونه تلاشی در راستای اغنای افکار عمومی و توجه به کانون های شکل گیری آن نداشته است. در دوره صفوی اماکن سنتی تجمع مردم و شکل گیری افکار عمومیِ بازمانده از ادوار گذشته مانند مساجد و میادین وجود داشتند. در کنار این دو، مکان تازه شکل گرفته قهوه خانه و کارکرد متفاوت آن نیز حکومت را واداشته بود تا در مواجهه با آن ها راهکارهای متفاوتی در نظر بگیرد. علاوه بر این حکومت صفویه نیازمند ترویج بنیادین تشیع و ایدئولوژی حکومتی خود نیز بود. در اینجا پرسشی که مطرح می شود این است که عملکرد حکومت صفویه در مواجهه با شرایط مذکور چگونه بود؟ پژوهش پیش رو بر آن است تا با ابتنا بر روش توصیفی تحلیلی و با تکیه بر منابع کتابخانه ای رویکرد و عملکرد حکومت صفویه را در راستای نظارت و کنترل کانون های شکل گیری افکار عمومی را مورد مطالعه و بررسی قرار دهد. یافته های پژوهش نشان می دهد که حکومت صفویه به عنوان یک حکومت استبدادی پیشامدرن در طول دوران قدرت خود ضمن توجه به افکار عمومی جامعه خود، بر آن بوده است تا مراکز و کانون های شکل گیری و جهت دهی افکار عمومی را تحت کنترل و نظارت خود قرار دهد. برخی از مکان های تجمع مردم مانند مساجد و میادین که از قبل وجود داشته و نیز قهوه خانه ها را که پدیده ای نوظهور به شمار می رفته است، به صورت مستقیم و غیرمستقیم تحت کنترل و نظارت خود داشته و از برخی نهادها چون مدارس نیز در راستای گسترش و تقویت ایدئولوژی خود استفاده می کرده است.
۱۵۹.

بررسی عوامل مؤثر در استقرار مدیریت دانش در مدارس(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: نوآوری های آموزشی سال ۲۱ زمستان ۱۴۰۱ شماره ۸۴ 7 - 28

کلیدواژه‌ها: مدیریت دانش مدرسه توانمندسازی بهره وری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۲۳ تعداد دانلود : ۱۸۲
هدف از این پژوهش شناسایی عوامل مؤثر در استقرار مدیریت دانش در مدارس است. این پژوهش کیفی است و از روش داده بنیاد نظام مند (سیستماتیک) استفاده شده است. جامعه آماری پژوهش شاملِ استادان تعلیم وتربیت در دانشگاه های ایران و کارشناسان و مدیران نخبه آموزشی در وزارت آموزش وپرورش و در مدارس و مؤسسات آموزشی در سال تحصیلی ۱۳۹۹-۱۴۰۰ بوده اند. در این پژوهش از روش نمونه گیری هدفمند استفاده شده است و با ۱۶ نفر تا رسیدن به اشباع نظری مصاحبه شد. برای بررسی اعتبار و روایی داده ها، برای بازبینی به مشارکت کنندگان ارائه شدند و با توجه به نظرهای آنان اصلاحات لازم صورت گرفت. درنهایت، از خبرگانی که در مصاحبه ها شرکت نکردند کمک گرفته شد. سپس عبارات درون مصاحبه ها پیاده سازی شدند و مفاهیم و مقولات با روش کدگذاری باز و محوری و انتخابی طبقه بندی شدند. ازاین رو، ۸۵ کد باز و 17 کد محوری در نظر گرفته شد. در مرحله کدگذاریِ انتخابی چهار عاملِ مؤثر شاملِ فرهنگ سازمانی، ویژگی های کارکنان، برنامه محوری با نگرش نظام مند و مدیریت منابع انسانی تبیین شدند.
۱۶۰.

اداره کردن دوران کودکی با پیشگیری از جرم و جنایت مورد سیستم مدارس آلمان

نویسنده:
منبع: دانش انتظامی سمنان سال هفتم بهار ۱۳۹۶ شماره ۲۳ 125 - 146

کلیدواژه‌ها: پیشگیری از جرم آلمان مدرسه زمامداری خودگردانی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۷۱ تعداد دانلود : ۱۰۴
در طول دهه گذشته، برنامه های متعدد پیشگیری از جرم وجنایت در تمام بخش های مدارس آلمان اجرا شده است. اگرچه چندین حمله شدید خشونت آمیز در 12 سال گذشته در مدارس آلمانی رخ داده است، پیدایش برنامه های پیشگیری از جرم در بخش آموزش و پرورش را نمی توان به سادگی به عنوان یک واکنش به افزایش جرم و جنایت جوانان پنداشت.  به دنبال نوشته های میشل فوکو در مورد قدرت و زمامداری، و برداشت از خروجی های تجزیه و تحلیل گفتمان برنامه های پیشگیری از جرم و سخنرانی های سیاسی، ما استدلال می کنیم که پیشگیری از جرم در مدارس آلمان، نشان از یک روش جدید برای کنترل دوران خردسالی دارد. اگر چه ما بر آلمان تمرکز می کنیم، یافته های ما ممکن است نخست، یک تمایل بین المللی در سیاست آموزشی که قبلا منجر به پیدایش مشکلات اجتماعی-ساختاری شده به وجود آورد و آنها را به راه حل های محلی تبدیل کند و دوم، به دنبال ایجاد زیرساخت های دوران کودکی است که باعث می شود کودکان احساس کنند که مسئول امنیت خود هستند، در حالی که همزمان کودکان و نوجوانان موضوع اصلی کنترل وسیع اجتماعی از طریق شبکه های منطقه محور می شوند.