فرشته هدایتی

اختلال ناشی از پدیده کووید، دانش آموزان را به لحاظ جسمی و عاطفی تحت تاثیر قرار داده است. به طوری که بحران سلامتی جسمی و عاطفی شکاف جدیدی در پیشرفت تحصیلی دانش آموزان ایجاد کرده و شکاف های موجود را تشدید کرده است. محبت از شیرین ترین احساس هاست که تحمل دشواری ها را آسان تر می کندو تاب آوری را افزایش می دهد. افراد با نسبت احساسات مثبت بیشتر تمایل به شکوفا شدن سلامت روان خود دارند؛ و از طرفی دیگر حافظه و یادگیری با احساس و عاطفه پیوند عمیقی دارد و موجب توجه و تمرکز بیشتر می شوند. بر این اساس در این تحقیق در صدد بررسی تاثیر عواطف و احساسات مثبت، مهربانی، عشق ورزی معلمان، و اولیای مدرسه در این شرایط سخت کرونایی بر روحیه، انگیزه، سلامت روان و تاب آوری تحصیلی دانش آموزان بر اساس شواهد تجربی انجام شده می باشیم. روش تحقیق از نوع تجربه نگاری و جامعه آماری مدارس روستایی و پژوهشسرای دانش آموزی بوده است. نتایج نشان داد که معلمان در معکوش کردن تاثیرات منفی ناشی از همه گیری کرونا اثر گذار خواهند بود. پس از همه گیری، معلمان می توانند نسلی از دانش آموزان را از آسیب های دراز مدت نجات دهند

کووید 19، آموزش را به یک آزمایش جهانی در مقیاس بزرگ تبدیل کرده است و ما در لحظه تعیین کننده ای برای کودکان، نوجوانان و جوانان جهان هستیم. اکنون با یک فاجعه نسلی روبرو هستیم که می تواند پتانسیل نهفته انسانی را هدر دهد، چندین دهه پیشرفت را تضعیف کند و نابرابری های ریشه دار را تشدید کند. پاندمی COVID-19 بسیاری از الگوها و روندهای یادگیری موجود را نمایان کرده است. نقاط قوت، ضعف و آسیب های زیادی را به ما نشان داده است. برخی معتقدند حرکت بدون برنامه و سریع به سوی یادگیری آنلاین - بدون آموزش، پهنای باند کافی و آمادگی کم - منجر به تجربه کاربری ضعیفی می شود که برای رشد پایدار نامطلوب است، برخی دیگر نیز معتقدند که یک مدل ترکیبی جدید با مزایای قابل توجه از آموزش می تواند ظهور کند. همچنین پس از کرونا یادگیری سنتی و یادگیری الکترونیکی به صورت آمیخته قابل استفاده خواهند بود. برخی نیزمعتقدند که معلمان می توانند به طور بالقوه بیشترین تأثیر را در کاهش شکاف های ایجاد شده در پیشرفت تحصیلی داشته باشند. این مقاله ضمن مروری بر چالش ها و مزایای یادگیری آن لاین به راهکارهای بهبود فرایند آموزش اشاره می کند.

مطابق تئوری طبقه بندی نسل ها، بر اساس شرایط سیاسی، اجتماعی و اقتصادی متولدین دوره های تاریخی معینی، یک نسل را تشکیل می دهند که تا حدودی می توان گفت از نگرش ها و تجربیات مشابهی برخوردارند. در این طبقه بندی به ترتیب می توان به نسل از یاد رفته ؛ نسل بین دو جنگ ؛ نسل بزرگان ؛ نسل خاموش ؛ نسل انفجار جمعیت ؛ نسل X ؛ نسل Y ؛ نسل Z و نسل آلفا اشاره نمود. تفاوت ما بین نسل ها در کلاس درس اولویت های مختلفی را به وجود می آورد و توقعات متفاوتی را طلب می کند. با توجه به تنوع نسلی، امروزه ما باید فراتر از راهی که هر یک از ما شخصاً آموزش دیده بودیم حرکت کنیم و طیف کاملی از تفاوت های نسلی را در کلاسهای آموزشی امروز جای دهیم. حضور حداکثری نسل z در سیستم های آموزشی، نیازمند یادگیری مهارت ها و فناوری هایی است که بتواند آنها را برای موفقیت در جهان آماده کند . بر این اساس در این مقاله ابتدا معرفی مختصری از طبقه بندی نسل ها داشته و سپس با معرفی نسل زد ، به ارائه مدل های طراحی کلاس های درسی پرداخته است. محیط های یادگیری مثبتی که احساس خوب بودن را منتقل کند و رویدادهای یادگیری را گسترش دهد. این مقاله از نوع توصیفی بوده و در آن برای جمع آوری اطلاعات از منابع و سایت ها و متون معتبر مرتبط استفاده شده است.

مدرسه، جایی است که کودکان ما در آن یاد می گیرند، بازی می کنند، می دوند، می خندند و با یکدیگر گفتگو می کنند. پاندمی کووید 19، سیستم های آموزش و پرورش در سراسر جهان را با چالش مواجه نمود. این پاندمی فرصت فراهم آورد تا به محیط های جدیدی برای یادگیری بیاندیشیم. بسته بودن مداوم مدارس با خطر آسیب دیدن بیشتر نسل جوان همراه است. البته قابل ذکر است که هیچ راهی مناسب و مطمئنی برای بازگشایی مدارس در طی یک بیماری همه گیر وجود ندارد. حتی وقتی کشوری تحت کنترل COVID-19 باشد، هیچ تضمینی برای بازگشایی ایمن مدارس وجود ندارد. حدود یک قرن پیش، در طی شیوع بیماری سل، طبق توصیه های پزشکان، کلاس های درس در محیط خارج از کلاس درس برگزار شدند. بدین ترتیب در پژوهش در صدد بررسی نحوه برخورد سایر سیستم های آموزشی با پدیده کووید 19 پرداختیم. شواهد نشان داد که آموزش در فضای باز گزینه ای است که ضمن رعایت فاصله اجتماعی در آن، خطرات انتقال COVID-19 را در داخل کلاس برطرف می کند. جابجایی کلاس ها به فضای باز، نه تنها به لحاظ هوای بهتر، بلکه همچنین به منظور معرفی آموزش عمومی در زمین، جای تأمل جدی دارد.

این پژوهش با هدف شناسایی تعیین کننده های سلامت سازمانی در مدرسه و پیامدهای ناشی از آن انجام شده است. راهبرد این پژوهش کیفی است و برای شناسایی تعیین کننده های سلامت سازمانی مدرسه و تعیین شونده های ناشی از آن از روش تحلیل مضمون استفاده شده است. جامعه تحقیق شامل اسناد، مدارک و مصاحبه صاحب نظران حوزه مدیریت آموزشی بوده است. برای نمونه گیری از روش هدفمند استفاده شده است. منابعی انتخاب شدند که بیشترین اطلاعات را برای پاسخ دادن به سؤال تحقیق فراهم می آوردند. برای تعیین کفایت نمونه گیری از رویکرد اشباع نظری استفاده شده است. نتایج نشان داد که مدیر آموزشی، رهبری آموزشی، ویژگیهای دموگرافیک مدرسه، ویژگیهای معلمان، فرهنگ مدرسه و محیط سالم از بارزترین تعیین کننده های سلامت سازمانی و تعهد سازمانی معلم، رفتار شهروندی، خشنودی شغلی معلم، پیشرفت تحصیلی و سلامت عمومی دانش آموزان از مهم ترین تعیین شونده های ناشی از آن هستند. برای اعتباریابی کیفی نیز از روش دلفی استفاده شده به طوری که در سه دور دلفی، ضریب توافق نسبت به عوامل شناسایی شده 0/624، 0/703 و 0/765 به دست آمده است.

امروزه تبدیل مدارس به یک مکان سالم، زنده، چالاک، پویا و مهیج که شور و شوق، زنده بودن، دوست داشتن، باهم بودن، بخشیدن، مهربان بودن، عامل بودن ... را بیاموزد؛ یکی از بزرگترین چالش های مربیان محسوب می شود. نشاط، تحرک، پویایی، چالاکی ... از ویژگی های نسل امروز است و موافق مقتضیات فطری اوست، خمودگی، سستی، انزوا، بی تحرکی .. آفت بزرگ و مانع عظیم رشد و شکوفایی خلاقیت نسل جوان می باشد. مطابق تئوری طبقه بندی نسل ها، امروزه اکثریت طبقه نسلی دانش آموزای و دانشجویی را طبقه نسلی z تشکیل می دهد. به نظر می رسد، که توجه به هنجارها، باورها و ویژگی های این نسل برای اتخاذ رویکردهای آموزشی متناسب با ویژگی های آنان ضرورت خواهد داشت. برنامه ریزی های آموزشی نظام های آموزش و پرورش در کشورهای توسعه یافته با توجه به خصوصیات این نسل؛ این دیدگاه را سرلوحه خود قرار داده اند: "شوق زندگی کردن را به دانش آموزان بیاموزیم". لذا مدرسه فردا، مدرسه ای است که از یک طرف پاسخگوی الزامات این نسل باشد و شوق آموختن و زندگی کردن را بیاموزد و از طرفی دانش آموزانی باسواد مطابق تعریف جدید یونسکو تربیت نماید. شخصی با سواد تلقی می شود که بتواند با استفاده از خوانده ها و آموخته های خود، تغییری در زندگی خود ایجاد کند... . این مقاله ابتدا مروری بر مطالعات گذشته و حال، و ارائه راهکارهایی برای آینده خواهد پرداخت.

پژوهش حاضر با هدف تعیین رابطه باورهای شناختی و خودکارآمدی با اضطراب امتحان، در دانش آموزان دختر سال چهارم متوسطه مدارس دولتی شهر تنکابن در سال تحصیلی 92-91 صورت گرفته است. جامعه آماری مورد نظر شامل کلیه دانش آموزان دختر سال چهارم مدارس دولتی شهر تنکابن به تعداد 342 بوده که با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی خوشه ایی 180 نفر به عنوان تعداد نمونه انتخاب شدند. ابزارهای این تحقیق عبارتست از پرسشنامه های باورهای شناختی، خودکارآمدی و اضطراب امتحان که با توجه به روایی مناسب، ضریب پایایی آنها به ترتیب 75/0 ، 85/0 و 94/0 بدست آمد. روش تحقیق به صورت توصیفی از نوع همبستگی می باشد و جهت تجزیه و تحلیل داده های بدست آمده از آمار توصیفی و آمار استنباطی شامل ضریب همبستگی پیرسون و معادله رگرسیون استفاده گردید. نتایج نشان داد که که بین باورهای مثبت در مورد نگرانی و اضطراب امتحان در دانش آموزان و بین خودآگاهی شناختی و اضطراب امتحان در دانش آموزان رابطه وجود ندارد؛ بین اعتماد شناختی و اضطراب امتحان در دانش آموزان؛ بین باورهای منفی در مورد کنترل ناپذیری افکار و اضطراب امتحان در دانش آموزان؛ بین باورهایی در مورد نیاز به افکار کنترل و اضطراب امتحان در دانش آموزان رابطه مثبت و بین خودکارآمدی و اضطراب امتحان در دانش آموزان رابطه منفی وجود دارد. بر این اساس بین باورهای فراشناختی و خودکارآمدی با اضطراب امتحان در دانش آموزان دختر سال چهارم شهر تنکابن رابطه معنی داری وجود دارد. از این رو هر چه قدر باورهای فراشناختی ، میزان آگاهی از یادگیری موارد درسی امتحانی و خودکار آمدی تحصیلی فرد به طور فزاینده ایی در جهت مثبت ارتقاء یابد بالطبع ، اضطراب و تشویش های امتحانی نیز کاهش می یابد و حتی فرد با آرامش لازم به پاسخ گویی امتحان می پردازد و نتیجه خوبی نیز دریافت می کند.

از دلالت های اصلی وجوب حجاب اسلامی در آرای فقهی استحکام بنیان خانواده و جلوگیری از بی بندوباری و هیجان های جنسی و ارزش و احترام و جلوگیری از ابژگی زن ذکر می شود، با توجه به اهمیت ابعاد جنسی مساله پوشش، در این پژوهش با اتکا به رویکردی استقرایی در بستر پیچیده و متلاطم و متناقض موجود در زمینه پوشش  که هنجارهای نانوشته و مقررات رسمی آن را تنظیم می کنند، دریافت زنان و مردان از نسبت حجاب و امر جنسی مطالعه شده است. پژوهش با استفاده از نظریه مبنایی انجام شد. داده ها به وسیله مصاحبه عمیق و مشاهده مستقیم جمع آوری شدند. جمعیت هدف مطالعه را مردان و زنان ۲۵ تا ۴۰ ساله ساکن تهران تشکیل می دهند و نمونه ها شامل ۱۶ زن و ۸ مرد هستند که بر مبنای نمونه گیری نظری انتخاب شدند.      بر اساس نتایج پژوهش، مضمون اصلی که توضیح دهنده رابطه حجاب و سکسوالیته باشد"انواع مواجهه با امر جنسی" نام گذاری شد. نحوه تجربه امر جنسی، نگرش به امر جنسی و جذابیت های جنسی، تفسیرهای افراد را حول رابطه حجاب و سکسوالیته شکل می دهد که همین امر خود تحت تاثیر عوامل علی و زمینه ای قرار دارد. به عبارتی عوامل علی از قبیل تغیبرات اجتماعی، ویژگی های حجاب اسلامی و  تبعیت از همسالان و عوامل زمینه ای اعم از میزان تعلق مذهبی، تربیت خانوادگی، موقعیت جغرافیایی، آنومی نشانه شناختی و جامعه مردسالار بر مواجهه افراد با امر جنسی تاثیرگذار است. از پیامدهای تنوع در مواجهه با امر جنسی، تفاوت در معیار های انتخاب پوشش، طبقه بندی تیپ های پوششی بر اساس درک و دریافت از سکسوالیته، دیگری سازی و قضاوت های اخلاقی است. استراتژی هایی که افراد برای اداره پوشش خود و مسائل مربوط به آن اتخاذ می کنند، هم نوایی با تعاریف موجود و یا بازاندیشی در مفاهیم غیرت و حجاب است.

پژوهش حاضر با دو هدف، یکی ارزیابی محتوای کتاب زیست شناسی سال دوم نظام جدید متوسطه، از دیدگاه الگوی آموزش خلاقیت پلسک، و دیگری شناسایی عواملی که می تواند در تدوین محتوای درسی زمینه تفکر و خلاقیت و ابداع را فراهم نماید صورت گرفته است. روش تحقیق از نوع تحلیل محتواست. جامعه آماری پژوهش کتاب زیست شناسی سال دوم متوسطه و ابزار پژوهش برای تحلیل، با توجه به یک طرح کدگذاری در چک لیستِ وارسی محتوا بود. این طرح کدگذاری بر مبنای شاخص های چرخه خلاقیت هدایت شده «پلسک» تنظیم شد. در بررسیِ رواییِ صوری و محتوای چک لیست وارسی محتوا، از نظرات مدرسان علوم تربیتی و معلمان استفاده گردید و جهت پایایی ابزار از فرمول «ویلیام اسکات» استفاده شد. ضریب پایایی محاسبه شده 80/0 بود که مورد تأیید واقع شد. نتایج و تحلیل کمّی محتوای زیست شناسی سال دوم متوسطه با توجه به داده ها نشان می دهد که این محتوا بر بعد آمادگی ذهنی تأکید دارد و برخی از مؤلفه های بعد تخیّل و کاربرد مورد توجه و عنایت قرار گرفته است، به طوری که میزان رعایت مؤلفه ها بسیار اندک بوده و هماهنگی لازم در رعایت اکثر مؤلفه ها در همه ابعاد وجود ندارد. لذا پیشنهاد می گردد که با رعایت برخی مؤلفه ها در سازمان دهی و تدوین کتاب علوم زیستی دوره متوسطه فرایند آموزش خلاقیت و رشد آن را فراهم ساخت.  

پژوهش حاضر با هدف شناسایی عوامل تشکیل دهنده، ارائه مدل مفهومی و اعتباریابی کیفی مدرسه سالم با تاکید بر بعد سلامت سازمانی صورت گرفت. راهبرد این پژوهش کیفی برای شناسایی عوامل ایجاد مدرسه سالم از روش تحلیل مضمون استفاده شده است. جامعه تحقیق شامل اسناد، مدارک، متون و صاحب نظران حوزه مدیریت آموزشی به ویژه در مدارس بود. برای نمونه گیری از روش هدفمند استفاده گردید؛ بدین معنی که منابعی انتخاب گردیدند که بیشترین اطلاعات و داده را برای پاسخ به سوال تحقیق فراهم نمودند. نمونه گیری تا نقطه رسیدن به حداکثر اطلاعات، یا نقطه اشباع صورت گرفت. بر این اساس از 51 متن و 15 مصاحبه تخصصی برای گردآوری داده ها استفاده گردید. نتایج نشان داد که مضامینی همچون مدیر آموزشی، رهبری آموزشی، ویژگی های دموگرافیک مدرسه، ویژگی های معلمان، فرهنگ مدرسه، تعهد سازمانی معلم، رفتار شهروندی، خشنودی شغلی معلم، پیشرفت تحصیلی و سلامت دانش آموزان از مهم ترین عوامل تشکیل دهنده ی مدرسه سالم می باشند. جهت اعتباریابی الگوی مفهومی مدرسه سالم از تکنیک دلفی استفاده شده است. مقدار ضریب توافق در راند اول تکنیک دلفی 624/0 و در راند دوم 703/0 و در راند سوم 765/0 به دست آمد که وحدت نظر بالایی میان دیدگاه صاحبنظران را نشان داد. همچنین مقدار معناداری در هر دو دور  نیز 000/0 بدست آمد بنابراین فرضیه هماهنگی بین نظرات مورد پذیرش قرار گرفت.  بدین ترتیب 9 عامل که میانگین بالای 7 را کسب نمودند، مورد توافق قرار گرفتند.

هدف این پژوهش، طراحی برنامه درسی فاوا و بررسی اثربخشی آن بر عملکرد دانش آموزان دوره متوسطه بوده است. روش پژوهش از دو بخش زمینه یابی و شبه آزمایشی از نوع طرح آزمون مقدماتی و نهایی تشکیل شده است. جامعه مورد مطالعه شامل کلیه دانش آموزان، دبیران و متخصصان برنامه درسی و فاوای شهر تهران به ترتیب به تعداد 128934، 12890 و 60 نفر بوده است. حجم نمونه شامل 120 دانش آموز، 120 دبیر و 60 نفر متخصص فاوا و برنامه درسی بوده که با استفاده از شیوه نمونه گیری خوشه ای انتخاب شدند. جهت جمع آوری داده ها از آزمون 97 سوالی 5 گزینه ای در 10 مولفه و همچنین آموزش الگوی برنامه درسی فاوا بر روی دانش آموزان، استفاده شد. جهت تحلیل داده ها از آمار توصیفی و آمار استنباطی (آنووا، توکی و t مستقل) استفاده شد. تحلیل توصیفی داده ها نشان داد که هر سه گروه آزمودنی ها مولفه های الگوی برنامه درسی فاوای دوره متوسطه را بالاتر از سطح متوسط ارزیابی کرده و در نتیجه آنها را پذیرفته اند. تحلیل استنباطی داده ها نیز نشان داد که بین دیدگاه دانش آموزان، دبیران و متخصصان در رابطه با مبانی فلسفی، اجتماعی و روان شناختی و در حوزه های مفاهیم و اصطلاحات، دانش، مهارت، اصول انتخاب محتوا و سازماندهی در الگوی برنامه درسی فاوا تفاوت معنی داری وجود داشته که با استفاده از آزمون تعقیبی توکی تفاوت بین دیدگاه آزمودنی ها نیز مشخص گردید. همچنین نتایج نشان داد که سطح مبانی، مفاهیم و اصطلاحات، دانش، نگرش، توانش دانش آموزانی که الگوی برنامه درسی فاوا را آموزش دیده اند، به طور معنی داری بالاتر از دانش آموزانی بود که این آموزش را دریافت نکردند.