مطالب مرتبط با کلیدواژه

عاطفه


۴۱.

نقش ویژگی های عاطفی و شناختی والدین در پیش بینی سطوح سازگاری آنها با بیماری های نقص ایمنی اولیه کودکان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: علوم روانشناختی دوره هفدهم پاییز (مهر) ۱۳۹۷ شماره ۶۷ 311-321

کلیدواژه‌ها: عاطفه شناخت تنظیم هیجان اختلال نقص ایمنی اولیه سازگاری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۱۹ تعداد دانلود : ۳۳۶
زمینه: بیماری نقص ایمنی اولیه یک بیماری ژنتیک نادر است که جزء بیماری های مزمن جسمی محسوب می شود و اثرات منفی بر والدین و سایر اعضای خانوادم می گذارد. مساله پژوهش این است که بعضی از والدین به سختی می توانند با این شرایط پر استرس سازگار شوند، در حالی که بعضی دیگر قدرت سازگاری بیشتری دارند. هدف: هدف این پژوهش بررسی نقش بعضی از ویژگی های عاطفی و شناختی والدین دارای کودکان مبتلا به نقص ایمنی اولیه در پیش بینی میزان سازگاری آنها با بیماری فرزندشان بود. روش: طرح پژوهش حاضر همبستگی بود و تعداد 111 نفر (68 مادر، 43 پدر) که فرزندشان به یکی از انواع بیماری های نقص ایمنی اولیه مبتلا بود، در این پژوهش شرکت کردند. شرکت کنندگان مقیاس سازگاری با بیماری AIS) ؛ 1380)، فهرست عواطف مثبت و منفی PANAS) ؛ 1988) و پرسشنامه تنظیم شناختی هیجان CERQ) ؛ 2006) را تکمیل کردند. یافته ها: راهبردهای انطباقی و غیرانطباقی تنظیم شناختی هیجان و عواطف منفی به صورت معنادار (05/0> p ) تغییرات مربوط به سازگاری والدین با اختلال نقص ایمنی اولیه کودکان را پیش بینی می کنند. بین عواطف مثبت با سازگاری این والدین رابطه معنادار تأیید نشد. نتیجه گیری: بر اساس یافته های این پژوهش می توان نتیجه گرفت که ویژگی های شناختی نقشی تعیین کننده بر سازگاری والدین با بیماری فرزندان دارد.
۴۲.

پیش بینی ناگویی هیجانی براساس سبک های دلبستگی و ابعاد کمال گرایی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: علوم روانشناختی دوره هجدهم پاییز (آذر) ۱۳۹۸ شماره ۸۱ 981-990

کلیدواژه‌ها: ناگویی هیجانی دلبستگی کمال گرایی عاطفه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۳۱ تعداد دانلود : ۴۰۲
زمینه: ناگویی هیجانی به معنای توصیف، تمایز و تنظیم هیجانات است. مطالعات نشان داده اند که این سازه در پیوند عاطفی هیجانی نسبتاً پایدار کودک با مراقب اولیه ریشه دارد و تحت تأثیر تلاش فرد برای اجتناب از احساسات از طریق تمرکز بر کامل بودن و پنهان کردنِ نقایص است. بر همین اساس، آیا می توان از طریق سبک های دلبستگی و ابعاد کمال گرایی ناگویی هیجانی را پیش بینی کرد؟ هدف: پژوهش حاضر با هدف پیش بینی ناگویی هیجانی براساس سبک های دلبستگی و ابعاد کمال گرایی در دانشجویان دانشگاه تهران انجام شد. روش: این پژوهش یک مطالعه توصیفی همبستگی است. در این تحقیق 268 نفر (37 زن و 231 مرد) از دانشجویان به صورت داوطلبانه با روش نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند. از شرکت کنندگان خواسته شد تا مقیاس دلبستگی بزرگسال (بشارت، 1392)، مقیاس کمال گرایی چند بعدی تهران (بشارت، 1386) و مقیاس ناگویی هیجانی (بشارت، 2007) را تکمیل کنند. یافته ها: برای تحلیل داده های پژوهش از ضریب همبستگی پیرسون و تحلیل رگرسیون همزمان استفاده شد. نتایج پژوهش نشان داد که با افزایش نمره کمال گرایی خودمحور (0/30 = r ، 0/01> p )، کمال گرایی دیگرمحور (0/26- = r ، 0/01> p ) و کمال گرایی جامعه محور (0/14 = r ، 0/05> p ) ناگویی هیجانی نیز افزایش می یابد. همچنین با افزایش نمره زیرمقیاس سبک دلبستگی ایمن (0/35- = r ، 0/01> p ) نمره مقیاس ناگویی هیجانی کاهش و با افزایش نمره زیرمقیاس های سبک دلبستگی اجتنابی (0/38 = r ، 0/01> p ) و دوسوگرا (0/38 = r ، 0/01> p ) ناگویی هیجانی افزایش می یابد. نتایج همچنین نشان دادند که دلبستگی ایمن، اجتنابی و دوسوگرا به همراه کمال گرایی خودمحور در مجموع 26% از تغییرات ناگویی هیجانی را تبیین می کنند (0/01> p ). نتیجه گیری: این بدان معنی است که ناکامی کودک در رابطه ایمن با مراقب به ناگویی هیجانی منجر می شود و تلاش های کمال گرایانه نیز روبرو شدن، شناختن، تمایز و توصیف احساسات را به تعویق می اندازند.
۴۳.

پیش بینی سطوح بهشیاری براساس سبکهای دلبستگی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: رویش روان شناسی سال هشتم بهمن ۱۳۹۸ شماره ۱۱ (پیاپی ۴۴) 1-8

کلیدواژه‌ها: سبک های دلبستگی عاطفه بهشیاری توجه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۵۴ تعداد دانلود : ۴۱۴
دلبستگی یکی از سازه های روانشناختی است که تحت تاثیر ارتباط اولیه مراقب-کودک شکل می گیرد. انواع سبک های دلبستگی برحسب نوع تعاملی که کودک با مراقب داشته است دیگر ویژگی های روانشناختی را تحت تاثیر قرار می دهد. بهشیاری که به صورت توجه به زمان حال و آگاهی از حالت های درون فردی و برون فردی تعریف شده است از جمله این ویژگی ها است. هدف پژوهش حاضر پیش بینی سطوح بهشیاری براساس سبک های دلبستگی بود. تعداد 268 نفر (231 پسر، 36 دختر) از دانشجویان دانشگاه تهران و علوم پزشکی تهران به صورت نمونه گیری در دسترس از رشته های مختلف تحصیلی در این پژوهش انتخاب شدند. از شرکت کنندگان خواسته شد تا مقیاس دلبستگی بزرگسال ( AAI ) و توجه آگاهانه بهشیارانه ( MAAS ) را تکمیل کنند. نتایج پژوهش نشان داد که دلبستگی ایمن با بهشیاری همبستگی مثبت معنادار و دلبستگی ناایمن (اجتنابی/دوسوگرا) با بهشیاری همبستگی منفی معنادار داشتند. تحلیل رگرسیون خطی نشان داد که سبک های دلبستگی ایمن و دوسوگرا توانستند به طور معناداری بهشیاری را پیش بینی کنند، درحالی که سبک دلبستگی اجتنابی نتوانست بهشیاری را پیش بینی کند. براساس یافته های پژوهش می توان نتیجه گرفت که سبک های دلبستگی ایمن و دوسوگرا می تواند بهشیاری را پیش بینی کنند.
۴۴.

پدیدارشناسی معنای «عاطفه» در انسان شناسی علامه محمدحسین طباطبایی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: انسان پژوهی دینی سال شانزدهم پاییز و زمستان ۱۳۹۸ شماره ۴۲ 49 - 67

کلیدواژه‌ها: عاطفه انسان شناسی جنسیت پدیدارشناسی واهمه اعتباریات

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۰۴ تعداد دانلود : ۳۷۱
محمدحسین طباطبایی، علاوه بر مباحث انسان شناسانه، در تفسیر آیات جنسیتی قرآن عبارتی بنیادی دارد: زندگی مرد، عقلانی و زندگی زن، احساسی و عاطفی است. با وجود توضیحات نسبتاً مفصل وی درباره عقل، اشتراک زن و مرد در انسانیت در عین تفاوت تکوینی دو جنس، اغلب واژه «عاطفه» بدون تعریف مشخص و در معانی گوناگونی در تفسیر المیزان به کار رفته است. پژوهش حاضر با روش پدیدارشناسی و طبق گام های پیشنهادی موستاکاس در پی آن است که معنا و جایگاه عاطفه را در نظام انسان شناختی طباطبایی روشن تر کند. لذا پس از تعلیق دانسته های قبلی و گردآوری کلیه کاربردهای «عاطفه» در تفسیر المیزان به افق سازی و تشکیل خوشه های معنایی پرداختیم. عاطفه به مثابه محصول واهمه، و عاطفه ذیل اعتباریات، دو مجموعه معنایی نهایی است. در انتها با ترکیب توصیف زمینه ای و ساختاری، اهمیت تأثیر بافت قرآنی و فلسفی در دریافت طباطبایی روشن می شود.
۴۵.

بررسی پیوند عاطفه و تصویر در غزلیات شمس(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: زبان و ادب فارسی سال ۷۲ پاییز و زمستان ۱۳۹۸ شماره ۲۴۰ 215-239

کلیدواژه‌ها: عاطفه تصویرگری غزلیات شمس مولوی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۵۳ تعداد دانلود : ۴۷۴
تصویر به عنوان بخشی از پیام، واسطه عاطفی گوینده و مخاطب است. بررسی اجزای سازنده تصویر و تأثیری که بر مخاطب می گذارد، می تواند ما را از میزان هیجان و عاطفه شاعر آگاه کند؛ تنوّع و پویایی تصویر، موجب ماندگاری آن در ذهن مخاطب و در نتیجه انتقال بیشتر عاطفه می گردد. در این مقاله ابتدا به نقد و بررسی نظریه های مرتبط با عاطفه و تصویر و تأثیر متقابل آن ها بر یکدیگر و بر مخاطب، پرداخته شده است. سپس انواع تصاویر زبانی، حرکتی و صوتی، تصاویر متحرک و استحاله در محور عمودی خیال، هم ذات پنداری از طریق تصویر و همچنین اجزای تشکیل دهنده تصویر؛ مانندِ افعال، تصویرواژه ها و پیوند آن ها با عاطفه و هیجان مولوی در غزلیات شمس بررسی شده است. مولوی بر خلاف نظریه هایی که ایماژ زبانی را نازل می داند و تصاویر حسّی را سطحی، توانسته است با این نوع تصاویر هم عمق عاطفه و هیجان خود را به نمایش بگذارد و هم به اعماق جان مخاطب راه یابد.
۴۶.

اصول و روش های مدیریت خشم در بوستان سعدی: دلالت هایی برای مدیران آموزشی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: رهیافتی نو در مدیریت آموزشی سال یازدهم بهار ۱۳۹۹ شماره ۱ (پیاپی ۴۱) 209 - 246

کلیدواژه‌ها: مدیریت خشم بوستان سعدی تحلیل مفهوم اخلاق عاطفه مدیران آموزشی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۸۰ تعداد دانلود : ۶۲۳
خشم با عواقب مخرب همراه است و بدین دلیل مورد توجه روان شناسان، اندیشمندان اخلاق و تعلیم و تربیت است و هر یک از آنان به نحوی راهکارهای مدیریتی آن را مورد مطالعه قرارداده اند. سعدی از بزرگ ترین ادیبان جهان است که عنایت ویژه ای به مسائل اخلاقی، عاطفی و تربیتی داشته است و استخراج نکات نهفته آثار او رسالتی بالقوه است. هدف اصلی این پژوهش شناسایی، استخراج اصول و روش های«مدیریت خشم» در بوستان سعدی و کاربرد آن برای مدیران آموزشی  است.پژوهش حاضر با روش تحلیل مفهوم انجام گرفت است. حوزه پژوهش در این مطالعه بوستان سعدی است و نمونه با استفاده از روش نمونه گیری نظری انتخاب شد. فهرست کدگذاری مفاهیم به دست آمده از مدیریت خشم در دیدگاه سعدی نشان داد که 1-مدیریت خشم شامل چهار اصل نیک نگرانه، فروتنانه، جوانمردانه و آسان گیری است 2- روش های نیک نگرانه شامل: تعقل در عمل، رعایت آداب سخن، مصلحت اندیشی، عاقبت اندیشی، روش های فروتنانه شامل: تواضع داشتن و انتقاد پذیربودن، روش های جوانمردانه شامل: نکویی بابدان، ایثار وگذشت، داشتن انصاف، همدلی کردن، روش های آسان گیری شامل: تحمل و بردباری، نوع دوستی، بخشش، مدارا، صلح طلبی و نرم خویی است. خشم و مدیریت آن از منظر سعدی ضمن آموزش مفاهیم اخلاقی و عواطف عالیه بشری به کاربرده شده و مقوله های به دست آمده این پژوهش می تواند الگوی عمل مدیران آموزشی و برنامه ریزان درسی باشد.
۴۷.

بررسی نقش میانجی سبک تفکر در رابطه بین هوش هیجانی معلمان و خلاقیت دانش آموزان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: تفکر و کودک سال دهم پاییز و زمستان ۱۳۹۸ شماره ۲ (پیاپی ۲۰)

کلیدواژه‌ها: هوش هیجانی معلمان عاطفه خلاقیت دانش آموزان سبک تفکر تفکر خلاق

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۱۵ تعداد دانلود : ۳۱۶
پژوهش حاضر با هدف بررسی برازش مدل رابطه هوش هیجانی معلمان و میزان خلاقیت دانش آموزان با میانجیگری سبک تفکر دردانش آموزان به روش همبستگی انجام شد.جامعه آماری،همه دانش آموزان دختر پایه دهم و یازدهم شهر قم در سال تحصیلی 98-97 بودند.نمونه شامل 415 دانش آموز و معلمان هنر و انشاء آنها( حدود28 نفر) بودند که با روش نمونه گیری خوشه ای چندمرحله ای تصادفی انتخاب شدند.ابزار پژوهش،پرسشنامه هوش هیجانی بار-آن (ویژه معلمان) و پرسشنامه های سبک تفکر استرنبرگ و خلاقیت تورنس(ویژه دانش آموزان) بود.یافته های حاصل از تحلیل معادلات ساختاری نشان دهنده آن بود که مدل از برازش خوبی با داده های پژوهش برخوردار بود(X2/df=0.438,RMSEA=0.0001,CFI=1,IFI=1,GFI=0.99,NFI=0.99) .نتایج تحلیل مسیر نشان داد که هوش هیجانی بر سبک تفکر و سبک تفکر برخلاقیت اثر مستقیم داشتند. نقش واسطه ای سبک تفکر در رابطه بین هوش هیجانی معلمان و خلاقیت دانش آموزان مورد تایید قرار گرفت.احتمالا ازیافته های این پژوهش چنین برمی آید که برای پرورش خلاقیت دانش آموزان، هوش هیجانی معلمان و سبک تفکر دانش آموزان اهمیت ویژه ای دارند.پیشنهاد می شود در پژوهش های آینده جهت تبیین خلاقیت دانش آموزان،مدل ارائه شده مجددا در فرهنگ های مختلف آزمون شود.
۴۸.

زنانگی در غزل؛ تأملی در ویژگی ها و شاخصه های غزل زنانه معاصر(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: ادبیات پارسی معاصر سال دهم بهار و تابستان ۱۳۹۹ شماره ۱ (پیاپی ۲۸) 175-210

کلیدواژه‌ها: غزل نو غزل زنانه عاطفه عشق زنانگی معشوق

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۵۳ تعداد دانلود : ۶۵۶
حضور اندک شاعران زن در تاریخ شعر فارسی و موانع و مشکلات موجود در راه آن ها برای نقش آفرینی در حوزه های ادبی، باعث شده است که جنبه های زندگی زنان در ادب فارسی، نمودها و نمونه های چندانی نداشته باشد. بخش مهمّی از این مسأله را باید زاییده ساختار فکری، فرهنگی و اجتماعی حاکم بر جامعه ایران دانست که از دیرباز مجال چندانی برای حضور زنان در عرصه اجتماع و به تبع آن شعر و شاعری و نیز بیان عواطف و احساسات شخصی آنان نداده است. در روزگار پس از عصر مشروطه و همگام با تحولات رخ داده در دنیای معاصر به تدریج زمینه ها و بسترهای لازم برای حضور هر چه بیشتر زنان در عرصه جامعه و به تبع آن ادبیات فراهم شد؛ به طوری که زنان در دهه های اخیر حضور چشم گیری در انتشار اشعار خود داشته اند. در این پژوهش با روش تحلیلی – انتقادی، ضمن ارائه چشم اندازی از شکل گیری و تکامل غزل زنانه، سعی شده است با بررسی مجموعه اشعار غزل سرایان زن معاصر، ویژگی ها و شاخصه های اصلی غزل آنان در محورهای زبانی، تصویری، عاطفی، عشق ورزی و... تحلیل و بررسی شود. یافته های این پژوهش نشان می دهد که گرچه برخی از شاعران زن معاصر، هنوز هم آن چنان که باید و شاید، نتوانسته اند خود را از سیطره سنت ها و حاکمیت تفکر مردسالار جدا کنند؛ امّا بسیاری از شاعران نسل جدید در دهه های اخیر توانسته اند با گذر از موانع و تابوهای روزگاران گذشته، لایه های پنهان ذهن و ضمیر خود را به نمایش بگذارند و در زمینه های زبانی، تصویری، محتوایی و... به هویتی قابل اعتنا دست یابند. آنان حتّی در حوزه بیان افکار و عواطف عاشقانه، که خطرخیزترین نقطه شعری آنان بوده است، به صراحت و جسارتی قابل توجه رسیده اند که به خوبی ساحت های عشق ورزی زنانه را به نمایش می گذارد.
۴۹.

الدلالات الهامشیه بین الدراسات التراثیه و علم اللغه الحدیث(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: دراسات فی العلوم الانسانیه دوره ۲۰ سال ۱۴۳۴ شماره ۱ 89-106
تعداد بازدید : ۲۶۷ تعداد دانلود : ۲۳۴
أثبتت الدراسات الدلالیه أن الألفاظ تبدأ بالمعانی العرفیه الوضعیه، هدفها مجرد عملیه التعلیم أو الإبلاغ ثم مرّت علیها التطورات الدلالیه لتکتسب الشحنات العاطفیه الطافحه علی مخیلات فردیه تحقق بها الوظیفه التأثیریه أو البلاغیه. إن الدلالات-إذا افترضناها فی بنیه دائریه- تتشکل من مجموعه الدوائر المتحده المرکز و المختلفه الحدود فمایتکّون منها أولاً یعتبر دلالات مرکزیه ثابته تنتج فی مقام الوضع وماتشکل هاله محیطه بالمعنی المرکزی من ظلال معنویه، تسمی دلالات هامشیه من نتاج القیم التعبیریه و السیاقیه فی مقام التخاطب. و أما الدلالات الهامشیه فلیست مفهوما مستحدثا بل وردت فی الحقول التراثیه الفقهیه و الأصولیه و خاصه البلاغیه بتسمیات مختلفه ک "معنی المعنی" أو "المعانی الثوانی" أو"التابعه" أو"الضمنیه" و هذه کلّها مرادفه لمصطلحات حدیثه نحو"الهامشیه" أو "الإیحائیه" أو"الانعکاسیه" أو"الحافّه" و مایهمنا فی هذا المقال هو تقدیم نماذج تنظیریه مایؤید أقوال الفریقین مرکّزا مسار البحث علی عده محاور من تحدید مصطلحاتها و تعاریفها و أنواعها ضمن الدراسات الدلالیه قدیماً و حدیثاً ثم المقارنه و التحلیل لإصدار النتائج. تجدر الإشاره إلی أن الاختلاف فی الرؤی التنظیریه، هو اختلاف تنوع لا تضاد یقوم علی التزاید فی تبویب الدلالات و تعدد المصطلحات بحسب المناهج الفکریه المختلفه فحسب ولکن کلها تشترک فی المیزات الأساسیه للدلالات الهامشیه کصلتها بالعناصر العاطفیه و تبلورها ضمن السیاقات المقالیه و المقامیه فی مقام تخاطبی و أدائها بالوظیفه التأثیریه و أما المنهج المتبّع فی هذا المقال فهو المنهج التوصیفی- التحلیلی مستعیناً بالکتب و المقالات العلمیه.
۵۰.

شعر زنان و ویژگیهای آن در صدر اسلام

نویسنده:
منبع: زن و فرهنگ سال سوم بهار ۱۳۹۱ شماره ۱۱ 31-41

کلیدواژه‌ها: شعر هنر و معماری زن عاطفه اغراض شعری صدر اسلام

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۶۸ تعداد دانلود : ۶۸۸
این پژوهش به ادبیات زنان و ویژگیهای آن در عصر صدر اسلام پرداخته است. از آنجایی که نگارش تاریخ ادبیات عرب مرد سالار بوده ، یافتن آثار ادبی و شعری زنان در مواردی با مشکلات فراوانی روبرو بوده است . لیکن در دوران معاصر و در نتیجه ی مطالعات و پژوهشهای متعدد ، نقش زنان در ساحت شعر و ادبیات تا حدودی متجلی شده و تعداد قابل توجهی از منابع به بررسی شعر زنان پرداخته اند. با بررسی شعر زنان می توان دریافت که این نوع شعر در مقایسه با شعر مردان تفاوتهای ویژه ای داشته است. از جمله این تفاوتها این است که زنان شعر خویش را به بهای ناچیز نفروختند و با آن تکسب نکردند. عاطفه در شعر زنان از قوت خاصی برخوردار بوده است. اغراض شعری زنان با مردان تفاوت چندانی نداشت، گرچه زنان بیشتر در اغراض خاصی چون رثاء به سرودن شعر پرداختند.
۵۱.

تحلیل محتوای اشعار فارسی دوره ابتدایی بر اساس زبان و عاطفه(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات برنامه درسی ایران سال دوازدهم زمستان ۱۳۹۶ شماره ۴۷ 125 - 144

کلیدواژه‌ها: فارسی ابتدایی تحلیل محتوا زبان عاطفه نظم

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۷۳ تعداد دانلود : ۳۶۵
هدف کلی این پژوهش، شناسایی ویژگی های زبان و عاطفه در کتاب های فارسی دوره ابتدایی است. لذا، جریان پژوهش مورد نظر می کوشد از طریق تحلیل محتوا در مورد میزان توجه محتوای مکتوب کتاب های فارسی دوره ابتدایی به مؤلفه های زبان و عاطفه تبیینی روشن ارائه نماید و و با تمییز میان این میزان توجه در پایه های مختلف دلالت هایی از این تفاوت ها استنتاج نماید. روش تحقیق از نوع توصیفی به روش تحلیل محتوا است. جامعه آماری مطالعه شامل کتاب های فارسی پایه اول تا ششم ابتدایی و نمونه های آماری شامل درس هایی از کتب فارسی دوره ابتدایی است که در قالب نظم بوده اند. روش تحقیق پس از گردآوری اطلاعات با استفاده از نرم افزار spss مورد بررسی و در محدوه آمار توصیفی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته های تحقیق حاکی از آن است که بیشترین فراوانی ویژگی های زبانی، به مؤلفه های الفاظ ساده و کوتاهی مصراع، و در کل به پایه های چهارم و سوم اختصاص یافته است. همچنین، بیشترین فراوانی ویژگی های عاطفی به مؤلفه های آگاهی و امید، و در کل به پایه های سوم و اول معطوف شده است.  
۵۲.

نگاهی به تصویرسازی و همسویی آن با عاطفه در اشعار سلمان هراتی(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

نویسنده:
منبع: زبان و ادب فارسی دانشگاه آزاد سنندج سال دوازدهم تابستان ۱۳۹۹ شماره ۴۳ 157-177

کلیدواژه‌ها: اشعار سلمان هراتی بلاغت تصویرسازی هنجارگریزی تصویری تخیل عاطفه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۷۸ تعداد دانلود : ۳۰۸
سلمان هراتی(1365-1338) یکی از شاعران متعهد صاحب سبک معاصر در حوزه ی ادبیات انقلاب اسلامی و پایداری است. زبان شعری سلمان زبان شعر انقلاب است ، ساده و بی-آلایش. سلمان با زبانی ساده و استوار، موفق به خلق تصاویری بدیع و سرشار از عاطفه می-شود . پژوهش حاضر برآن است تا با روشی توصیفی – تحلیلی تصویرسازی و همسویی آن را با عاطفه در اشعار سلمان هراتی مورد بحث و مدّاقه قرار دهد. برآیند تحقیق حاکی از آن است که خلاقیت شاعر در پیوند میان عاطفه، تصویر و تخیّل است. او با تصویر، عناصر بیگانه-ی طبیعت را به هم پیوند می دهد و با ابداع حس و فهم مشترک، نسبت میان انسان و طبیعت را از سطح «این نه آنی» به «این همانی» ارتقا می بخشد . این سطح از صورت بندی های خیال، فقط زمانی گریبان شاعر را می گیرد که شاعر، منطق متعارف مکالمه و مفاهیم را فاقد قابلیت لازم برای حسی کردن معانی و مضامین شهودی و انتزاعی و تجارب ناب ببیند. لذا زبان را با انحراف هنرمندانه از هنجار منطق محاوره و منطق مکاتبه که مبتنی بر دلالت مطابقی و کارکرد ارجاعی است، خارج می سازد و در سطح کارکرد شاعرانه بازسازی می کند.
۵۳.

روایت های غنایی از حکایت های عرفانی شرح سروری بر دفتر چهارم مثنوی(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

نویسنده:
منبع: مطالعات زبان و ادبیات غنایی سال هشتم بهار ۱۳۹۷ شماره ۲۶ 95 - 106

کلیدواژه‌ها: ادب غنایی حکایتهای عرفانی شرح سروری عاطفه عشق

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۸۶ تعداد دانلود : ۳۰۶
 ادب غنایی، یکی از انواع چهارگانه ادب فارسی است که به سبب اشتمال بر عناصر اصیل انسانی چون عواطف و احساسات با دیگر انواع دارای فصول مشترکی است. این فصول که غالبا در حوزه معناست، با ادب عرفانی در موضوع عشق که از کلیدی ترین مباحث هردو نوع است، اشتراکی بسیار دارد. اگرچه که در هر نوع، ممکن است طیف و ساحت هایی متفاوت عرضه و مقاصدی از لونی دیگر ارائه شود. اما ماهیت مشترک هردوی آنها ریشه در عمیقترین حس آدمی که همان اظهار عشق و محبت است، دارد. از این رو، این پژوهش به بیان برخی از اشتراکات ادب غنایی و عرفانی، بخصوص از منظر مفهوم عشق می-پردازد. متن مورد مطالعه، حکایت های عرفانی شرح سروری است که یکی از شروح معتبر بر مثنوی مولانا است که برخی از آنها در کتب معتبر متصوفه آمده است.
۵۴.

بازتاب عاطفه و اندیشه در تصویرآفرینی های شهریار و سیمین بهبهانی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: زبان و ادب فارسی سال ۷۳ پاییز و زمستان ۱۳۹۹ شماره ۲۴۲ 299 - 326

کلیدواژه‌ها: غزل معاصر تصویر اندیشه عاطفه شهریار

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۴۳ تعداد دانلود : ۴۶۴
تصویر که بازتابی از عاطفه و اندیشه شاعر و راهی برای محسوس ساختن مافی الضمیر وی است، هنگامی ارزش بلاغی خواهد یافت که در راستای پروراندن اندیشه و عاطفه سراینده قرار گیرد. در کار هر هنرمندی یک ایده ی مسلط وجود دارد که در لابه لای تصویرها، ساختار و مضمون آثارش حضور دارد. شاعری که اندیشه فردی و خلاقانه دارد، درون مایه ی منسجمی بر آثارش سایه می افکند و این درون مایه در کنار عاطفه ی فردی شاعر، به خلق کلان تصاویر کمک شایانی می کند. در این جستار برآنیم که ارتباط دو سویه ی عاطفه و اندیشه رادر غزل شهریار و سیمین بهبهانی بر محور تصاویر زبانی و خیالی نشان دهیم. با بررسی غزلیات سیمین بهبهانی و شهریار در یافتیم که در ورای همه تصویرها و صورت ها، درون مایه ی ثابتی که رهبری کلیه ساخت ها و تصاویر ذهنی شهریار را بر عهده دارد، عشق فردی است که انتظار و فراق را به نمایش می گذارد و اندیشه مسلط بر اندیشه سیمین، مسائل اجتماعی و عشق و اندوهِ حاصل از آن است که شاعر از عشق و عاطفه فردی فاصله می گیرد و به عشق اجتماعی روی می آورد و دغدغه ی او تصویر مسائل مردم و غم و اندوه آن-هاست.
۵۵.

تحلیل منسجم قصیده لامیه العرب (نمایی هنری از برزخ بین «آرمان» و «ادّعا»)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: زبان و ادبیات عربی بهار و تابستان ۱۳۹۹ شماره ۲۲ 77 - 91

کلیدواژه‌ها: شعر عصر جاهلی عاطفه تعبیر صعلوک شنفری لامیه العرب

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۳۰ تعداد دانلود : ۴۶۱
لامیه العرب، قصیده ای پرآوازه، شامل 68 بیت، منتسب به شنفری ازجمله شاعران صعلوک عرب در عصر جاهلی است. پژوهش حاضر، مبتنی بر یک تحلیل منسجم یا متکامل است که همه عناصر و اثرگذارهای شرکت کننده در آفرینش قصیده را از زوایای مختلف فنّی، تاریخی و روانشناسی، مورد کاوش قرار می دهد. این پژوهش درصدد است که با رویکرد تحلیل عناصر متن از جنبه های مختلف روانشناسی، بلاغی و تحلیل محتوا، تعبیرات شعری را واکاوَد، پرده از عواطف سراینده بردارد و کیفیت رابطه بین ذهن و زبانش را کشف کند. این تحقیق هم از جنبه روانشناسی و هم از منظر بلاغی، ناسازگاری بین ادّعاهای شاعر و ناخودآگاهش را برملا می سازد. در بحث از تخیّل، مشبّه به هایی که شاعر، گزینش کرده، رویکرد وی به سمت جامعه و زندگی اجتماعی را نشان می دهند، درحالی که شاعر از همان آغازین ابیات، آشکارا مدّعی ترک قبیله است. لحن شاعر نیز بین دو حالت غنایی و خطابی در نوسان است و حتّی جنبه خطابی آن، بر جنبه غنایی و ذاتی اش غلبه دارد. باری این تناقض ها نشان دهنده ناسرگی سروده و عدم صدق عاطفی سراینده نیست، بلکه بیانگر دنیای آشفته و متناقضی است که شنفری در بسترش، زیست و نیز نشان دهنده گسلی است که بین واقعیت های ناهنجار زندگی وی و آرمان های بلندش، واقع بوده است.
۵۶.

بررسی زیبایی شناسی مجموعه اشعار «تک درخت انتظار» از دید صورت گرایی

نویسنده:
منبع: پژوهش ملل اردیبهشت ۱۴۰۰ شماره ۶۴ 143-157
تعداد بازدید : ۲۸۰ تعداد دانلود : ۲۱۳
تک درخت انتظار نام مجموعه شعری صفر محمد فایض است که به دلیل پرسوز بودن متن کلام، که دنیایی از درد، رنج، غم، یأس و ناامیدی، هجرت و امثال آن در آن نهفته است، برای این اثر برجسته گی و امتیاز خاصی بخشیده است. این نوشته به هدف ارج گذاری به مقام والای آن شاعری که قسمتی از عمرش را فدای خدمت به زبان فارسی دری کرده بود با در نظر داشت روش کتابخانه ای ترتیب گردیده است. چون محتوای اشعار وی از دید زیبایی شناختی دارای ویژگی هایی است که نسبت به اشعار بیشتر کسانی که هم دوره و هم پایه فایض اند، از مقام و مرتبت والایی برخوردار است. تک درخت انتظار در حقیقت بیانگر فراز و و فرود زندگی شاعر است. صمیمیت در بیان گفتار، فراهنجاری و هنجارگریزی ادبی و زبانی، صورخیال که همه آنها از بخش های صورت گرایی اند، موجب زیبایی و دل انگیزی این اثر شده اند.
۵۷.

تاثیر القای خلق مثبت و منفی با استفاده از موسیقی ایرانی بر واکنش-های قلبی عروقی

نویسنده:
منبع: ایده های نوین روانشناسی بهار ۱۴۰۰ شماره ۱۲

کلیدواژه‌ها: عاطفه خلق مثبت خلق منفی القای خُلق موسیقی ایرانی واکنش های قلبی عروقی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۳۴ تعداد دانلود : ۴۴۳
نتایج تحقیقات دهه های اخیر نشان می دهند که حالت های روان شناختی بر مکانیسم های زیست شناختی تاثیر می گذارند. هدف اصلی تحقیق حاضر بررسی تاثیر القای خلق مثبت و منفی با استفاده از موسیقی ایرانی بر واکنش های قلبی عروقی بود. برای این منظور، بر اساس ملاک های ورود، 40 نفر از دانشجویان (شامل 20 نفر دختر و 20 نفر پسر) دانشگاه تربیت معلم تهران انتخاب شدند. به منظور القای خلق مثبت و منفی از قطعه موسیقی های ایرانی دارای محتوای هیجانی شاد و غمگین استفاده شد. شاخص های قلبی عروقی ضربان قلب ( HR )، فشار خون سیستولیک ( CBP ) و فشار خون دیاستولیک ( DBP ) در حالت پایه (آرامش)، القای خلق منفی و القای خلق مثبت مورد اندازه گیری قرار گرفت. نتایج نشان داد که القای خلق مثبت از طریق موسیقی ایرانی منجر به کاهش ضربان قلب ( HR )، فشار خون سیستولیک ( CBP ) و فشار خون دیاستولیک ( DBP ) در مقایسه با حالت آرامش می گردد. همچنین یافته های تحقیق حاکی از این بود که القای خلق منفی از طریق موسیقی ایرانی منجر به افزایش ضربان قلب ( HR )، فشار خون سیستولیک ( CBP ) و فشار خون دیاستولیک ( DBP ) در مقایسه با حالت آرامش می گردد. علاوه بر این، اثر متغیر جنسیت در هیچ یک از حالت ها معنادار نبود. در مجموع یافته های تحقیق حاضر از الگوی اختلال های روان تنی و نقش حالت های خلقی و تجارب هیجانی در واکنش های قلبی عروقی حمایت می کند.
۵۸.

اهمیت بازآفرینی روسو از نقد افلاطونی هنر(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: نشریه فلسفه سال ۴۹ بهار و تابستان ۱۴۰۰ شماره ۱ 1 - 19

کلیدواژه‌ها: هنر روسو افلاطون بازآفرینی عاطفه اصالت

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۳۰ تعداد دانلود : ۲۲۹
ژان ژاک روسو در تعدادی از آثار خود همچون گفتار درباره هنرها و علوم و نامه به دالامبر درباره تئاتر، برخلاف جریان غالب و روح زمانه خود، انتقادی از هنرها و به ویژه هنر تئاتر ارائه کرد که در اساس، مبتنی بر نقد افلاطونی هنر در رساله جمهوری بود. مقاله حاضر پس از موجه ساختن این نکته که نقد روسو را می توان همچون بازآفرینی نقد افلاطونی هنر در قرن هیجدهم به شمار آورد، می کوشد تا نشان دهد نقد روسو علاوه بر اهمیت فی نفسه، می تواند اهمیت ویژه ای در دستیابی به تفسیری تازه از نقد افلاطونی هنر داشته باشد. روسو با کاربست ایده های اساسی افلاطون در نقد هنر زمانه خود، نقد افلاطونی هنر را از چارچوب متافیزیک خاص افلاطون جدا کرده و با آشکار ساختن هسته جاودانه آن، امکان پذیرش و فهم عام تری به آن بخشیده است. در تفسیر روسویی از دیدگاه افلاطون، تمایز سه گانه ایده، واقعیت و تقلید به تمایز دوگانه واقعیت و تصویر فروکاسته می شود و محل اصلی نقد نیز این نکته است که هنر، یا به طور خاص تقلید هنری، با حائل ساختن تصویری که دارای بار عاطفی بیگانه است میان مخاطب و واقعیت، موجب ازبین رفتن ادراک اصیل چیزها می شود و این امر به نوبه خود موجب ازدست رفتن اصالت عواطف و در نتیجه برهم خوردن تعادل اخلاقی خواهد شد.
۵۹.

بررسی صور خیال در اشعار محمود مشرف آزاد تهرانی

نویسنده:
منبع: تحقیقات تمثیلی در زبان و ادب فارسی دوره ۶ زمستان ۱۳۹۳ شماره ۲۲ 35 - 52

کلیدواژه‌ها: محمود مشرف آزاد تهرانی شعر نو صورخیال تخیل عاطفه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۹۶ تعداد دانلود : ۱۹۲
محمود مشرف آزاد تهرانی، یکی از شاعران مطرح دهه چهل می باشد؛ بررسی صور خیال در اشعار او به عنوان شاعری تأثیرگذار بر شعر نو فارسی، علاوه بر اینکه منجر به کشف نوآوری های او در زمینه تخیل می گردد، زوایایی از عواطف، احساسات و شرایط اجتماعی و سیاسی او را نیز آشکار می سازد. در این تحقیق که با روش فیش برداری و کتابخانه ای انجام شده، سه فرضیه مبنای کار قرار گرفته است. اینکه مشرف نیز مانند بسیاری از شاعران معاصر از میان صور خیال، به عنصر تشخیص و از میان عناصر سازنده خیال، به طبیعت و اشیای محسوس طبیعی توجّه بیشتری نشان داده است و دیگر اینکه عواطفی که با تخیل او در هم آمیخته و تجربه های شعری اش را پدید آورده است نه از نوع عواطف فردی که از نوع عواطف اجتماعی و برخاسته از دردها، رنج ها و امیدهای مشترک او با مردم جامعه اش می باشد و مشرف شاعری است که توانسته علاوه بر خلق تصویرهای زیبا از عهده تعهد و مسؤولیتی نیز که به عنوان یک هنرمند در قبال اجتماع خود داشته به خوبی برآید.
۶۰.

بررسی زمینه های کاربست تمثیل در مجموعه «دستور زبان عشق» از قیصر امین پور

نویسنده:
منبع: تحقیقات تمثیلی در زبان و ادب فارسی دوره ۱۲ تابستان ۱۳۹۹ شماره ۴۴ 115 - 131

کلیدواژه‌ها: قیصر امین پور دستور زبان عشق تمثیل اخلاق عاطفه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۱۰ تعداد دانلود : ۲۰۰
تمثیل یکی از مهم ترین ابزارهای ادبی است که به لحاظ ساختاری و محتوایی بازتاب ویژه ای در گستره ادب فارسی دارد. با توجه به قابلیت های ارتباطی این گونه ادبی، برای بیان مفاهیم مختلف غنایی، تعلیمی، حماسی، عرفانی و ... از آن استفاده می شود. این میزان از انعطاف پذیری، موجب ماندگاری نقش آفرینی تمثیل در حوزه ادبیات شده است. یکی از شاعران معاصر که در سروده های خود برای تبیین و تشریح منظور خود، هدفمندانه از تمثیل استفاده کرده، قیصر امین پور است. در مقاله حاضر، با تکیه بر منابع کتابخانه ای و مقالات پژوهشی و نیز، روش توصیفی- تحلیلی، زمینه های کاربست تمثیل در مجموعه «دستور زبان عشق» بررسی و کاویده شده است. نتایج تحقیق نشان می دهد که زمینه های کاربست تمثیل در اثر امین پور عبارتند از: «به چالش کشیدن رفتارهای غیرقابل قبول؛ تغییر      سرنمون های اخلاقی و ارائه الگوهای جایگزین؛ خلق تداعی های قدرتمند در ذهن و عینی سازی مطالب؛ آموزش غیرمستقیم نکات اخلاقی؛ ساده سازی مفاهیم پیچیده و تغییر چهارچوب معنایی یک مفهوم».