مطالب مرتبط با کلیدواژه

آموزش عالی ایران


۱.

تحلیل فرآیند هدف گذاری در ارزیابی درونی کیفیت گروه های آموزشی دانشگاهی: مطالعه موردیبازرگان هرندی عباس,اسحاقی فاخته(مقاله علمی وزارت علوم)

منبع: مطالعات تربیتی و روانشناسی ۱۳۸۷شماره۱

کلیدواژه‌ها: کیفیت ارزیابی درونی هدف های گروه آموزشی آموزش عالی ایران ملاک های ارزیابی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۴۶۷
در طی دو دهه گذشته، اغلب نظام های آموزش عالی جهان کوشش هایی برای انجام ارزیابی و بهبود کیفیت آموزش، پژوهش و عرضه خدمات تخصصی در سطح دانشگاه و نیز در سطح نظام های آموزش عالی به عمل آورده اند. کشورهایی که به کسب تجربه موفق در این زمینه نایل آمده اند، به انجام ارزیابی مستمر پرداخته اند و از ارزیابی درونی به عنوان رویکردی زیربنایی جهت اشاعه فرهنگ کیفیت استفاده کرده اند. در اغلب این کشورها انجام ارزیابی درونی بر اساس هدف های واحد سازمانی آموزش عالی انجام می شود. در ایران نیز اجرای طرح های مربوط به ارزیابی مستمر از سال 1375 آغاز شد. پس از آن کوشش هایی در انجام ارزیابی درونی در گروه های آموزشی دانشگاهی به عمل آمده است. اما در این تجربه ها هدف گذاری برای ارزیابی درونی گروه های آموزشی همواره با چالش مواجه بوده است. تازه ترین تجربه ارزیابی درونی در آموزش عالی ایران، اجرای طرح ارزیابی درونی گروه مدیریت و برنامه ریزی آموزشی دانشگاه تهران است که هدف گذاری برای انجام آن از نوآوری ویژه ای برخوردار می باشد. در این مقاله ضمن بیان تجربه های ملی ارزیابی درونی در دهه اخیر، با تاکید بر تجربه یاد شده به تحلیل چگونگی هدف گذاری برای ارزیابی درونی گروه های آموزشی دانشگاهی پرداخته می شود و چارچوبی برای این منظور عرضه می گردد.
۲.

گستره ملی آموزش عالی در پرتو فناوریهای ارتباطی و اطلاعاتی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: کتابداری و اطلاع رسانی دوره دوازدهم زمستان ۱۳۸۸ شماره ۴ (۴۸)

کلیدواژه‌ها: جهانی شدن آموزش از راه دور آموزش مجازی آموزش عالی ایران آموزش عالی و جهانی شدن فوق قلمروگرایی و آموزش و پرورش

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علم اطلاعات و دانش‌شناسی علوم کتابداری موضوعات خاص و کتابخانه ها و کتابداری
  2. حوزه‌های تخصصی علم اطلاعات و دانش‌شناسی علوم اطلاع رسانی ارتباطات و علوم ارتباطی
  3. حوزه‌های تخصصی علم اطلاعات و دانش‌شناسی علوم اطلاع رسانی اطلاعات (به طور عام) فن آوری اطلاعات
تعداد بازدید : ۱۶۵۷ تعداد دانلود : ۷۷۸
در این پژوهش مباحث جهانی شدن، نقش آموزشهای مبتنی بر فناوریهای ارتباطی و اطلاعاتی و تأثیر آنها بر آموزش عالی ایران بویژه آموزش از راه دور به روش کیفی بررسی شده است. منابعی که به این بررسی یاری رسانده اند، عبارتند از: نوشته های مرتبط به سه حوزة : جهانی شدن در پرتو فناوریهای ارتباطی و اطلاعاتی، ضرورتهای تغییر در نظامهای آموزش عالی برای دسترسی همگان به این نوع آموزش و شرایط فعلی آموزش عالی در ایران. افزون بر منابع مکتوب، دیدگاههای چندین پژوهشگر این حوزه و نیز دیدگاه های کلیة اعضای هیئت علمی شاغل در دانشگاه های پیام نور، اعضای هیئت علمی مؤسسه هایی که از رویکرد آموزش باز و آموزش از راه دور استفاده میکنند و نیز پژوهشگران شاغل در مؤسسه های تحقیقاتی وابسته به وزارت علوم، تحقیقات و فناوری در این بررسی لحاظ شده است. در ادامه، چکیده مباحث که دستاوردهای کلی این پژوهش تلقی می شود، به جامعه علمی فعال در این حوزه تقدیم میشود
۳.

روند بین المللی سازی برنامه های درسی با رویکرد آموزش از دور در آموزش عالی ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: رهیافتی نو در مدیریت آموزشی سال دوم تابستان ۱۳۹۰ شماره ۲ (پیاپی ۶)

کلیدواژه‌ها: آموزش عالی ایران آموزش از دور بین المللی سازی برنامه ی درسی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۰۶۵ تعداد دانلود : ۱۳۸۲
این مطالعه، با رویکردی توصیفی- پیمایشی، با هدف بررسی روند و ابعاد فرایند بین المللی سازی برنامه های درسی با رویکرد آموزش از دور، در آموزش عالی ایران، ضمن بررسی دلایل ضرورت این امر، به شناسایی عوامل، شرایط، منابع، امکانات، تنگناها، فرصت ها و راهبردهای مناسب برای آن پرداخته است. در این راستا با استفاده از روش نمونه گیری خوشه ای – طبقه ای و استفاده از فرمول ککران، 543 نفر از اساتید و دانشجویان ایرانی و خارجی در 5 دانشگاه شهر تهران به تکمیل پرسشنامه ای در طیف لیکرت مرکب از 8 پرسش و 96 گویه پرداخته اند. پس از تحلیل داده ها با استفاده از آزمون های آماری t تک گروهی، رتبه بندی فریدمن و تحلیل واریانس، بر اساس نتایج، برای همگامی با روند جهانی شدن و شناساندن فرهنگ و تمدن ایرانی به جهانیان، بین المللی سازی برنامه های درسی در آموزش عالی امری ضروری است و رویکرد آموزش از دور، به واسطه ی انعطاف پذیری بالا و گذر از مرزهای جغرافیایی، سیاسی، اقتصادی و فرهنگی، می تواند راهبردی اثر گذار در این فرایند بشمار رود. از مهم ترین عوامل اثر گذار بر موفقیت فرایند بین المللی سازی برنامه های درسی با رویکرد آموزش از دور در آموزش عالی ایران، می توان به گسترش همکاری های بین المللی دانشگاهها، گسترش استفاده از زبان بین المللی در تدریس، تجدید نظر در قوانین جاری و شفاف سازی آن ها، توسعه ی منابع مالی، انسانی و زیر ساخت های تکنولوژیک لازم، بهره برداری از فرصت تشابهات فرهنگی و تعداد زیاد متقاضیان ادامه تحصیل در سطح منطقه، انتخاب موضوع-های درسی مناسب و لحاظ کردن رویکرد تبدیل شونده در عناصر برنامه درسی یا تغییر در پارادایم های فکری یاددهندگان و یادگیرندگان به واسطه تغییر اساسی در آنچه تدریس می شود و چگونگی تدریس آن اشاره کرد.
۴.

بررسی چالش های فرهنگی اجتماعی و منابع انسانی فراروی توسعه فناوری اطلاعات در آموزش عالی ایران از دیدگاه دانشجویان تحصیلات تکمیلی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: تحقیقات فرهنگی ایران سال دهم تابستان ۱۳۹۶ شماره ۲ (پیاپی ۳۸)

کلیدواژه‌ها: فناوری اطلاعات دانشجویان آموزش عالی ایران چالش های فرهنگی اجتماعی چالش های منابع انسانی

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی جامعه شناسی جامعه شناسی فرهنگ جامعه شناسی فرهنگ
  2. حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی جامعه شناسی جامعه شناسی توسعه جامعه شناسی توسعه
  3. حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی جامعه شناسی جامعه شناسی آموزش و پرورش
تعداد بازدید : ۱۴۸۷ تعداد دانلود : ۵۵۶
هدف پژوهش حاضر، بررسی چالش های فرهنگی اجتماعی و منابع انسانی فراروی توسعه فناوری اطلاعات در آموزش عالی ایران بود. جامعه آماری پژوهش، کلیه دانشجویان تحصیلات تکمیلی شاغل به تحصیل در دانشگاه های دولتی وابسته به وزارت علوم در سال تحصیلی 1390-1389 است. در مرحله نخست، شش دانشگاه تهران، علامه طباطبایی، صنعتی شریف، اصفهان، شیراز و کردستان و در مرحله دوم، 460 نفر از میان دانشگاه های یادشده به صورت تصادفی، انتخاب شدند. ابزار گردآوری داده ها، پرسش نامه محقق ساخته بوده که ضریب پایایی آن براساس آلفای کرونباخ، 94/0 برآورد شد و روایی محتوایی آن را نیز چند تن از استادان صاحب نظر تأیید کرده اند. داده های به دست آمده، با کمک نرم افزار آماری SPSS محاسبه و در سطح آمار توصیفی و استنباطی تجزیه و تحلیل شدند. در سطح آمار توصیفی از شاخص های فراوانی، درصد و انحراف معیار، و در سطح آمار استنباطی نیز از آزمون t ، تحلیل واریانس و آزمون تعقیبی استفاده شد. نتایج نشان داد که چالش های مهم فرهنگی اجتماعی عبارت بوده اند از بالا بودن نسبت دانشجو به رایانه های موجود، ضعف روحیه جست وجوگری دانشجویان، و ضعف زبان انگلیسی دانشجویان و استادان. در بعد منابع انسانی نیز ناآشنایی دانشجویان با چگونگی دسترسی به اطلاعات موجود در پایگاه های اطلاعاتی، کمبود یا حرفه ای نبودن کارشناسان فناوری اطلاعات در دانشکده ها، و درک نشدن قابلیت های فناوری اطلاعات توسط مدیران، مهم ترین چالش های توسعه فناوری اطلاعات در آموزش عالی ایران بوده اند.
۵.

طراحی مدل تجاری سازی و ارائه الگوریتم پیشنهادی تجاری سازی دانش برای آموزش عالی

نویسنده:
منبع: مطالعات دانش شناسی سال دوم پاییز ۱۳۹۵ شماره ۸ 61 - 80

کلیدواژه‌ها: تجاری سازی دانش نوآوری مدل کارآفرینی آموزش عالی ایران

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۳۵ تعداد دانلود : ۴۷۷
اهمیت روزافزون تجاری سازی و نگاه ویژه به این مقوله در سطح دانشگاه های جهان، لزوم بررسی آن را در دانشگاه های داخل تبیین می نماید. بر این اساس تجاری سازی که پل ارتباطی دانشگاه و صنعت (یا بازار) لقب گرفته است باید در قالب مدلی کارآمد و کاربردی، عملیاتی گردد. بررسی مدل های مطرح در جهان نشان می دهد عوامل محیطی نقش بسزایی در تجاری سازی دارند. لذا لازم است مدلی که طرح می گردد، مدلی بومی و متناسب با شرایط محیطی کشور ایران باشد تا به معنای دقیق کلمه، کاربردی شده و در سطح سازمان های ایرانی عملیاتی گردد. این تحقیق بر آنست که با طراحی مدلی جامع و پرداختن به نقش عمده پژوهش های بنیادی، الگوریتمی مناسب با فضای تحقیقاتی در کشور و ناظر بر شرکت های نوآور(با تکیه ویژه بر نوآوری-های دانشگاهی) و بیشتر مناسب برای ایده های برآمده از دل تحقیقات دانشگاهی و مطلوب برای استفاده در شرکت های دانشگاهی، انکوباتورها و مراکز رشد پیشنهاد دهد.
۶.

مطالعه و بررسی تأثیر اجرای خط مشی های آموزش عالی کشور با توجه به ارزیابی برنامه های سوم و چهارم و پنجم توسعه جمهوری اسلامی ایران بر عملکرد وزارت علوم و تحقیقات و فناوری(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش در نظام های آموزشی دوره ۱۰ تابستان ۱۳۹۵ شماره ۳۳ 119 - 170

کلیدواژه‌ها: خط مشی برنامه های توسعه جمهوری اسلامی ایران آموزش عالی ایران اهداف آموزش عالی در برنامه های توسعه وزارت علوم تحقیقات و فناوری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۱۸ تعداد دانلود : ۴۵۱
 هدف این پژوهش  مطالعه و بررسی خط مشی های احراز شده در برنامه های سوم تا پنجم توسعه در زمینه آموزش عالی با تاکید بر تأثیر این خط مشی ها بر عملکرد وزارت علوم،تحقیقات و فناوری،مشخص نمودن نقاط قوت و ضعف برنامه ها،عملکرد وزارت علوم و میزان تحقیق هر یک از خط مشی ها و اهداف مرتبط باهر یک از سه برنامه و در نهایت ارائه الگویی با توجه به تجربیات پیشین برای  فرایند تحقق اجرای خط مشی برنامه های توسعه علم و فناوری برنامه ششم توسعه می باشد.روش این پژوهش «کیفی» با رویکرد «گراندد تئوری»  است. برای جمع آوری داده ها از ابزار مصاحبه نیمه ساختار یافته با10 نفر از متخصصان و متولیان و برنامه ریزان فعال در زمینه آموزش عالی و ساختار دولتی تصمیم گیرنده در باب خط مشی های آموزش عالی و برنامه های توسعه جمهوری اسلامی استفاده شده است. تجزیه و تحلیل داده ها با اتخاذ «روش تحلیل تفسیری اشتراوس و کوربین» و انجام فرایند کدگذاری باز و محوری  صورت گرفته و در نتایج تحقیق   بر این نکات تاکید می شود که "کیفیت مداری در آموزش عالی "به عنوان مقوله محوری اجرای خط مشی برنامه های توسعه علم و فناوری بر مبنای شرایط علی " مدیریت راهبردی آموزش عالی" در جامعه محقق می شوند. " توسعه متوازن دروندادها و بروندادهای نظام علم و فناوری " شامل پیامدهای تلاش برای اجرای خط مشی برنامه های توسعه علم و فناوری با در نظر گرفتن "زیرساخت های مالی و انسانی" (به عنوان زمینه الگو) طراحی و تبیین شده و منجر به تحقق پیامدها یا "تحقق خط مشی های علم و فناوری" می شوند.
۷.

چارچوب سیاست فرهنگی بین المللی شدن آموزش عالی در ایران؛ پژوهشی آمیخته(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات میان رشته ای در علوم انسانی دوره دهم بهار ۱۳۹۷ شماره ۲ (پیاپی ۳۸)
تعداد بازدید : ۶۸۸ تعداد دانلود : ۳۸۰
بین المللی شدن به عنوان موضوعی اصلی و پدیده ای گسترده در آموزش عالی تبدیل شده است. یکی از جنبه های سیاست گذاری در این حوزه  توجه به ابعاد فرهنگی بین المللی شدن آموزش عالی است که  شرایط را برای پذیرش این پدیده آماده و از برخورد تضادها جلوگیری می کند. با توجه به اهمیت مباحث فرهنگی و نقش بازتولیدی فرهنگ در آموزش عالی این مقاله به دنبال پاسخ به این پرسش است که از منظر فرهنگی برای بین المللی شدن آموزش عالی چه الزاماتی مورد نیازاست؟ برای پاسخ به این پرسش از  روش تحقیق آمیخته (کیفی و کمّی) استفاده شد. در مرحله کیفی با 13نفر از خبرگان و مدیران بین الملل دانشگاه مصاحبه نیمه ساختاریافته صورت گرفت و سپس داده های آن توسط روش تحلیل محتوای استقرایی، بررسی شد. در مرحله کمّی نیز پس از تحلیل داده های کیفی و مشخص شدن مؤلفه های اصلی،یک پرسش نامه محقق ساخته بین مدیران بین الملل، کارشناسان و خبرگان آموزش عالی توزیع شد و داده های آن با استفاده از تحلیل عاملی تأییدی موردتحلیل قرار گرفت. یافته ها نشان داد که برای ارتقاء بین المللی شدن آموزش عالی ایران باید به اتخاذ سیاست فرهنگی در سطوح حکمرانی، محیط بین الملل، محیط داخلی (فرهنگ ملی) و دانشگاه و مراکز آموزش عالی به صورت توأمان اقدام و در هر مورد می بایست سیاست های مناسبی اتخاذ کرد. پیشنهاد اصلی این مقاله در قالب یک الگوی جامع  و کل گرا مبتنی بر همه سطوح و محیط دور و نزدیک آموزش عالی ارائه شده است.
۸.

دانشگاه در آئینه تاریخ یا جغرافیا؛ تحلیل انتقادی گفتمان سیاست گذاری در نظام آموزش عالی ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: راهبرد فرهنگ سال یازدهم پاییز ۱۳۹۷ شماره ۴۳ 7 - 31

کلیدواژه‌ها: دانشگاه تاریخ تاریخ گرایی جغرافیا سیاست گذاری آموزش عالی ایران تحلیل انتقادی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۰۵ تعداد دانلود : ۳۷۳
متولیان آموزش عالی و دانشگاهی قبل از ورود به جریان سیاست گذاری و تصمیم سازی، به دنبال اتخاذ مبنا و خاستگاهی برای سیاست گذاری های آموزشی و پژوهشی خود هستند که از قدرت توجیه کنندگی و مشروعیت و سندیت بخشی بالایی برخوردار باشد و به تبع آن سعی می نمایند تا نظام ارزیابی از عملکرد نظام آموزشی و به عبارتی دیگر ارزیابی از کمیت و کیفیت تصمیم گیری و سیاست گذاری خود را با عنایت به اقتضائات و ملاحظات خاستگاه و مبنای پذیرفته شده تدوین نمایند. همچنین تلاش می کنند تا وضعیت چشم انداز نظام آموزش عالی را متناظر با روح حاکم بر آن مبنا تعریف نمایند که در این مقاله ما از آن به مبناگرایی تاریخی یاد می کنیم. این مقاله از یک سو با بررسی مفاهیم و تحلیل گفتمان انتقادی، به دنبال احصاء مبانی و اصول عملکرد مستخرج از مبنا گرایی تاریخی و نگاه جغرافیایی به دانشگاه و مقایسه مبانی و اصول عملکرد دانشگاه در دو نگاه فوق الذکر است و از سوی دیگر با اتخاذ نگاه جغرافیایی به دانشگاه به مثابه رویکرد مختار و مطلوب و با تبیین ویژگی های نگاه به دانشگاه از منظر فلسفه مکان، به نقد سیاست گذاری در نظام دانشگاهی در ایران طی چهار دهه قبل که ناظر بر ملاحظات تاریخی و خطی بوده است، می پردازد.
۹.

مقایسه وضعیت آموزش طراحی در مقطع کارشناسی رشته ی صنایع دستی در دانشگاه های ایران با دانشگاه نیویورک(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: نگره زمستان ۱۳۹۸ شماره ۵۲ 39 - 51

کلیدواژه‌ها: آموزش عالی ایران کارشناسی صنایع دستی برنامه ی درسی دیزاین طراحی ترسیمی طراحی سنتی دانشگاه نیویورک

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۷۲ تعداد دانلود : ۱۵۳۳۵
صنایع دستی رشته ای است که علاوه بر عوامل فرهنگی، هویتی و تاریخی، عناصر طراحی نظیر مسائل کاربردی، ارگونومی و عوامل انسانی، شناخت مواد، زیبایی شناسی و عوامل محیطی نیز در آن دخیل است. عدم تفکیک مفهومی انواع «طراحی» در برنامه ی درسی موجب شده است که دانشجویان بدون شناخت فرایند علمی طراحی یک محصول از تعریف نیاز، گروه هدف، ایده پردازی، ارزیابی، ارگونومی، استانداردها، نمونه سازی و در نهایت تولید، وارد کارگاه های عمومی و تخصصی شده و طراحی دانشجویان غالبا به صورت احساسی، تجربی، تقلیدی و یا طرح های پیشنهادی اساتید شکل گیرد. هدف از این مقاله مطالعه و مقایسه ی نحوه ی برخورد با مقوله ی طراحی در برنامه ی درسی کارشناسی صنایع دستی در دانشگاه های ایران با دانشگاه نیویورک است تا بدین سوالات اساسی پاسخ دهد که: الف) رویکرد و ویژگی هر کدام از این برنامه های آموزشی در برخورد با مقوله ی طراحی چیست و ب) چگونه می توان از نتایج تحقیق جهت بهبود آموزش طراحی در رشته ی صنایع دستی دانشگاه های ایران سود جست؟ نتایج تحقیق مبین این است که آموزش صنایع دستی در ایران همچنان دارای رویکردی سنتی، با هدف حفاظت، با نگاه به گذشته، استادمحور و مبتنی بر شیوه های استاد-شاگردی است و لذا اهمیت، کمیت و کیفیت ارائه ی دروس تخصصی طراحی نیز متاثر از آن، کمتر از حد انتظار است. در مقام مقایسه رویکرد آموزشی صنایع دستی در دانشگاه نیویورک، پیشرو، آینده نگر، خلاقانه، دانشجومحور و مسئله محور است که نمود آن را در کمیت و کیفیت ارائه ی دروس تخصصی طراحی شاهد هستیم. همچنین برگزاری رشته ی صنایع دستی به صورت عمومی در دانشگاه های ایران موجب شده است که کارگاه های متنوع با اهداف متفاوت، بخش اعظم برنامه ی درسی را به خود اختصاص دهند و ظرفیت ارائه ی دروس تخصصی نظیر طراحی محدود باشد. در دانشگاه نیویورک رویکرد تخصصی، موجب ارائه ی تخصصی دروس طراحی گردیده است. روش تحقیق در این مقاله تحلیلی-تطبیقی و روش تجزیه و تحلیل به صورت ترکیبیِ کیفی-کمی و جمع آوری اطلاعات به صورت کتابخانه ای و میدانی بوده است.
۱۰.

برنامه ریزی استراتژیک در سازمان های آموزش عالی ایران از طریق رویکردکارت امتیازی متوازن(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: رهیافتی نو در مدیریت آموزشی سال یازدهم مهر و آبان ۱۳۹۹ شماره ۴ (پیاپی ۴۴) 77 - 100

کلیدواژه‌ها: کلیدواژه: برنامهریزی استراتژیک کارت امتیازی متوازن آموزش عالی ایران

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۳۲
هدف از انجام پژوهش، بررسی برنامهریزی استراتژیک در سازمانهای آموزش عالی ایران از طریق رویکرد BSC (کارت امتیازی متوازن) است. روش تحقیق این پژوهش از نوع توصیفی– پیمایشی است و همچنین از تحلیل استنباطی با استفاده از آزمون تحلیل عاملی تأییدی روایی سازه را مورد آزمون استفاده شده، دادهها با استفاده از نرمافزارهای EXCEL و LISREL تجزیهوتحلیل گردیده است. جامعه آماری در این تحقیق 214 نفر بوده که با استفاده از فرمول کوکران، تعداد 138 مورد جهت پخش پرسشنامه انتخاب شده است. روایی پرسشنامه از طریق یک مطالعه مقدماتی مورد سنجش قرار گرفته است. پایایی پرسشنامه با استفاده از آلفای کرونباخ مقدار آن 0.821 برآورد گردیده است. با توجه به تجزیهوتحلیل آماری صورت گرفته در پژوهش فرضیه اول، "رویکرد داخلی (نحوه ارائه خدمات آموزش عالی)، فرضیه دوم "مشتری (جذب دانشآموزان با استعداد)"، فرضیه سوم "برطرف کردن نیازهای افراد ذینفع (بنیانگذاران، وزارت آموزشوپرورش)"، فرضیه چهارم "نوآوری آموزش عالی "، فرضیه پنجم، "نقشه استراتژیک "، فرضیه ششم، "رویکرد مالی (بودجه)" و فرضیه هفتم، "تکنولوژیهای آموزشی و روشهای مربوطه " بر سازمانهای آموزش عالی با توجه به رابطهی معناداری که بین متغیرها وجود داشت تأثیر دارد و مورد تائید قرار گرفت.  
۱۱.

تاملی بر سیاست کوچک سازی دانشگاه ها؛ راهبردی پیش برنده یا بازدارنده(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: راهبرد اجتماعی فرهنگی سال نهم تابستان ۱۳۹۹ شماره ۳۵ 25 - 50

کلیدواژه‌ها: کوچک سازی دانشگاه تجربه های جهانی آموزش عالی ایران چابک سازی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۳۶ تعداد دانلود : ۲۹۷
هدف پژوهش حاضر، تاملی بر سیاست کوچک سازی دانشگاه ها؛ راهبردی پیش برنده یا بازدارنده است. نوع پژوهش کاربردی است و از روش تحلیل محتوای کیفی از نوع تحلیل تماتیک(موضوعی) در دو سطح رسالت های مهم آموزش عالی و کشورهای منتخب که تجربه اجرای این سیاست را داشته اند، بهره برده است. ابزار جمع آوری اطلاعات، تحلیل محتوا، فیش برداری و چک لیست بوده است. تجزیه و تحلیل داده ها از روش توصیفی - تحلیلی به شیوه کدگذاری  انجام شده است. بر اساس یافته های پژوهش، استراتژی کوچک سازی در دانشگاه ها بیش از آن که برآمده از نگاه درون دانشگاه باشد، بیشتر مبتنی بر فشار های بیرونی دانشگاه است که اهداف اقتصادی، کاهش هزینه و تولید انبوه را به همراه دارد. درواقع این فشارهای بیرونی ناشی از آن است که تقاضا برای ورود به آموزش عالی همچنان رو به افزایش بوده و همچنین با مشکلات جدی ازیک سو در تامین بودجه جاری خود و ازسوی دیگر با نبود صلاحیت های لازم در دانش آموختگان خود مواجه است. کشورهای منتخب به لحاظ اجرای سیاست کوچک سازی در آموزش عالی موفق نبوده و در اجرای این سیاست ناکام بودند و سیاست برآمده از نگاه کوچک سازی این کشورها برای آموزش عالی همانا چابک سازی دانشگاه است. از جمله راهبردهای سیاستی برای چابک سازی آموزش عالی ایران می توان اشاره به نگاه به دانشگاه به مثابه نهادی خودتنظیم، لحاظ کردن سیستم ارزشیابی و اعتباربخشی قوی، بازنگری در اولویت ها و حذف انتخابی، صرف نظر از نگاه بنگاه اقتصادی زودبازده به آموزش عالی کرد. این همه رخ نمی دهد مگر، درازای پاسداشت استقلال دانشگاهی، کاهش تمرکز و مدیریت علمی منابع انسانی با تکیه بر رویکرد چابک سازی که بیش از همه چیز نیاز امروز نهادهای آموزش عالی است.
۱۲.

الگوی برآورد بهای خدمات دانشگاهی در ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های مدیریت عمومی سال چهاردهم تابستان ۱۴۰۰ شماره ۵۲ 199 - 226

کلیدواژه‌ها: خدمات دانشگاهی بهای خدمات آموزش عالی ایران برند و هویت

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۶۵ تعداد دانلود : ۲۰۱
     تأمین مالی آموزش عالی یکی از دغدغه های اصلی مراجع سیاست گذار علم و فناوری است. با توجه به محدودیت روزافزون بودجه عمومی دولت، استفاده از روش های نوین تأمین مالی در این حوزه ضروری است. هدف اصلی مقاله حاضر طراحی الگوی محاسبه بهای خدمات دانشگاهی می باشد. رویکرد پژوهش حاضر کیفی بوده و استراتژی آن روش تحلیل تم بوده است. روش جمع آوری داده ها از طریق مصاحبه های نیمه ساختاریافته است. جامعه مورد نظر تحقیق، خبرگان حوزه های مختلف آموزش عالی می باشد. روش نمونه گیری از نوع هدفمند و نظری بوده و تعداد مشارکت کنندگان در پژوهش حاضر برابر 30 نفر است. برای روایی از روش های کثرت گرایی و بازخورد همتراز و برای پایایی از روش پایایی بین دو کدگذار استفاده شده است. نتایج حاصل، منتج به ارائه مدلی شد که نشان می دهد برای محاسبه بهای خدمات دانشگاهی باید علاوه بر بُعد مالی که صرفاً ناظر بر فعالیت های تربیت دانشجو بوده و برمبنای مدل سرانه دانشجویی محاسبه می گردد، بُعد دیگری از خدمات دانشگاه ها با عنوان برند و هویت که ناظر بر فعالیت های پژوهشی و فناوری، اجتماعی و بین الملل می باشد نیز درنظر گرفته شود. این بُعد شامل مؤلفه هایی مانند جایگاه و وجهه بین المللی، جایگاه و وجهه ملی و جایگاه دانشگاه در نظام آموزش عالی می باشد.
۱۳.

چالش های اخلاقی استفاده از سامانه همانندجو در مؤسسات آموزش عالی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه اخلاق سال چهاردهم بهار ۱۴۰۰ شماره ۵۱ ۱۴۷-۱۶۲

کلیدواژه‌ها: آموزش عالی ایران سرقت علمی قانونی صداقت علمی همانندجو

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۰۷ تعداد دانلود : ۲۰۳
هدف این مقاله بررسی چالش های استفاده از سامانه همانندجو و ضوابط موجود در دانشگاه های ایران برای استفاده از این سامانه و صیانت از صداقت علمی در آموزش عالی ایران است. در این مقاله سه بستر اصلی اخلاق پژوهش؛ صداقت علمی، سامانه همانندجو با نظر به مفروضه های بنیادی آن و امکانات در دسترس و مورد استفاده دانشگاه ها در اجرای ضوابط، مد نظر قرار گرفته است. بررسی ها نشان می دهد که صداقت علمی ناظر به تعهد به کشف، انتشار و استقرار حقیقت، صرفاً با اتکا به سامانه همانندجویی محقق نمی شود. به علاوه استفاده از این سامانه به عنوان منبع انحصاری برای استقرار صداقت علمی به نتایجی منتهی می شود که بر خلاف انتظار و نیز هدف هایی است که سامانه همانند جو برای تحقق آن تأسیس شده است. بنابراین نشان داده می شود که چگونه ضوابط دانشگاه ها برای استفاده از سامانه همانند جو به اقدامی قانونی برای وارونه سازی ملاک های صداقت علمی منتهی می شود.
۱۴.

عناصر الگوی برنامه درسی مبتنی بر عمل در آموزش عالی (مطالعه موردی رشته علوم تربیتی)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: نظریه و عمل در برنامه درسی سال دهم بهار و تابستان ۱۴۰۱ شماره ۱۹ ۱۶۲-۱۱۹

کلیدواژه‌ها: برنامه درسی مبتنی بر عمل آموزش عالی ایران متخصصان تعلیم و تربیت تجربه زیسته نظریه زمینه ای علوم تربیتی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۹۹۶ تعداد دانلود : ۴۲۵
این پژوهش با رویکردی تفسیرگرایانه سعی دارد به تدوین عناصر برنامه درسی مبتنی بر عمل در آموزش عالی ایران از دیدگاه متخصصان تعلیم و تربیت بپردازد. رویکرد پژوهشی به کار برده شده از نوع روش شناسی کیفی بوده که به مصاحبه های نیمه ساخت یافته با 21 نفر از کنش گران دانشگاهی پرداخته است. داده های حاصل از مصاحبه ها براساس رویکرد پژوهشی نظریه زمینه ای در قالب سه مرحله کدگذاری باز، کدگذاری محوری و کدگذاری گزینشی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است. ماحصل آن تعیین عناصر الگوی برنامه درسی مبتنی بر عمل در هفت عنصر: هدف، محتوا، راهبردهای یاددهی – یادگیری، مواد و منابع، فرصت های یاددهی – یادگیری، شرایط محیط یادگیری و ارزشیابی بوده است. هرکدام از این عناصر دارای مولفه هایی است.
۱۵.

طراحی مدل چندصدایی سازمانی در آموزش عالی ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات مدیریت دولتی ایران دوره پنجم بهار ۱۴۰۱ شماره ۱ 89 - 117

کلیدواژه‌ها: آموزش عالی ایران تنوع صدا چندصدایی سازمانی نظریه داده بنیاد

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۴۹ تعداد دانلود : ۱۲۵
این پژوهش، سعی در طراحی مدل چندصدایی سازمانی در آموزش عالی ایران دارد تا با ارائه مدلی جامع از متغیرهای مؤثر بر پدیده تنوع صداها و پیامدهای آن، زمینه ارتقای اهداف متعالی نظام آموزش عالی را فراهم کند. روش پژوهش، کیفی بوده و پدیده مدنظر با استفاده از رهیافت نظریه داده بنیاد مدل سازی شده است. بدین منظور ضمن مصاحبه با 20 نفر از خبرگان در زمینه چندصدایی و متخصص در حوزه های فرهنگی، سیاسی و اجتماعی که عضو هیئت علمی دانشگاه و دارای سِمت اجرایی در نظام آموزش عالی بوده اند؛ مجموعه ای از مفاهیم طی سه مرحله کدگذاری باز، محوری و انتخابی استخراج، دسته بندی و در قالب مدل پارادایمی کوربین و استراوس ارائه شدند. تنوع صداها به منزله پدیده محوری و مقوله های تنوع ساختار سازمانی، تنوع مأموریت ها، تنوع ویژگی های شخصیتی و سبک رهبری به منزله شرایط علّی در نظر گرفته شدند. تقویت مهارت گفتمان سازی، میانجیگری، ترجمه گفتمان، قدرت مثبت، تقویت ساختارهای مکمل مشارکتی و مهندسی مجدد رویه ها به عنوان راهبرد ها شناخته شدند. همچنین فرهنگ ملّی، فرهنگ سازمانی، فضای رقابتی درون و بیرون نظام، شرایط اقتصادی و رویکرد فراملّی به منزله عوامل زمینه ای محسوب می شوند. محدودیت های برنامه ریزی، موانع مدیریتی، تقنینی و سیاسی، منابع انسانی و مالی و عوامل ساختاری به منزله مداخله گر معرفی شدند. پیامدها نیز به چهار دسته فردی، سازمانی، ملّی و فراملی تقسیم شدند. در این پژوهش، بر مبنای نظر خبرگان مؤلفه های مؤثر و راهبردهای مدیریت تنوع صداها در نظام آموزش عالی تحلیل و واکاوی و در قالب مدل جامع ارائه شده اند. در نهایت بر مبنای یافته های پژوهش، پیشنهادهایی نیز برای مدیران، نهادها و پژوهش های آتی مطرح شد.
۱۶.

بررسی همگرایی حکمرانی دانشگاهی و کنش های شبه تجاری در آموزش عالی ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: آموزش عالی ایران سال دهم زمستان ۱۳۹۷ شماره ۴ (پیاپی ۴۰) ۸۶-۶۱

کلیدواژه‌ها: آموزش عالی ایران تجاری سازی دانشگاه شاخص های حکمرانی دانشگاهی حکمرانی دانشگاهی شبه تجاری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۳۰ تعداد دانلود : ۱۱۶
در سال های اخیر و با توجه به ظهور اندیشه های جدید همچون رویکرد نوین مدیریت عمومی، جوامع و اقتصادهای دانش بنیان و جهانی شدن؛ مفاهیم کارایی، اثربخشی و پاسخ گویی در بخش عمومی، توجه بیشتری را به خود معطوف کرده اند. آموزش عالی ایران نیز مستثنا از این تحولات نبوده است و سعی در تغییر رویکرد خود در جهت تجاری سازی فعالیت های دانشگاه و همخوانی بیشتر با تغییرات محیطی داشته است. در این راستا هدف اصلی پژوهش حاضر، بررسی همگرایی حکمرانی دانشگاهی و کنش های شبه تجاری در آموزش عالی ایران بوده است. به منظور دستیابی به این هدف رویکرد ترکیبی- متوالی مدنظر قرار گرفت، در مرحله کیفی پژوهش، با مرور اسناد و پژوهش های موجود و در ادامه انجام مصاحبه های عمیق نیمه ساختارمند با 9 نفر از خبرگان آموزش عالی به صورت هدفمند و تا مرحله اشباع نظری، شاخص های حکمرانی شبه تجاری (بازار گرا)، در مدلی شامل چهار بعد: زمینه ای، مالی، علمی و سازمانی، شناسایی شدند. در گام بعد، به منظور اجرای تحلیل عاملی تأییدی، این شاخص ها، در اختیار مشارکت کنندگان بخش کمی پژوهش قرار گرفت. شاخص های نکوئی برازش نشان از تأیید مدل پژوهش داشت و مقایسه میانگین نمونه و میانگین مفروض با استفاده از آزمون T تک نمونه ای، حاکی از عدم همگرایی حکمرانی دانشگاهی در آموزش عالی ایران با رویکرد شبه تجاری مصرح در اسناد بالادستی آموزش عالی ایران داشت.
۱۷.

ویژگی های استاد دانشگاه در آموزش عالی ایران مبتنی بر اندیشه های مقام معظم رهبری؛ یک مطالعه داده بنیاد(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش در مسائل تعلیم و تربیت اسلامی سال ۳۰ پاییز ۱۴۰۱ شماره ۵۶ 165 - 215
تعداد بازدید : ۲۴۰ تعداد دانلود : ۱۶۵
پژوهش حاضر با هدف تبیین ویژگی های استاد دانشگاه در آموزش عالی ایران مبتنی بر اندیشه های مقام معظم رهبری و با استفاده از روش تحقیق داده بنیاد شکل گرفته است. جامعه آماری اختصاص به تمامی بیانات مقام معظم رهبری از سال 1368 الی 30/09/1398 دارد. حجم نمونه، 630 جلسه مختلف از بیانات در دوره زمانی مطالعه است که در آن ها از واژه های استاد، اساتید یا استادان استفاده شده یا استادان دانشگاه مورد توصیه قرار گرفته اند. روش گردآوری داده ها، کتابخانه ای و ابزار پژوهش، فیش برداری است. تعداد 1026 خصیصه (داده) برای استادان دانشگاه از 630 جلسه استخراج شد و نتایج کدگذاری های سه مرحله ای باز، محوری و انتخابی، به ترتیب منجر به استخراج 89 مفهوم، 28 مؤلفه و 5 بُعد گردید. یافته های پژوهش نشان می دهد استاد دانشگاه در تراز انقلاب اسلامی ایران باید دارای پنج ویژگی «تعهد به خود»، «تعهد به علم»، «تعهد به دانشجو»، «تعهد به دانشگاه» و «تعهد به کشور» باشد. در انتها، «توجه بیشتر استادان به شاگردپروری»، «افزایش دغدغه برای ارتقای دانش علمی و مسئولیت پذیری»، «تلاش استادان برای فهمیدن دانشجویان و عمل فراتر از تکلیف نسبت به آنان» و «برگزاری کارگاه ها و همایش های دانشگاهی برای تشریح اندیشه های رهبری» پیشنهاد شده است.
۱۸.

جهانی شدن آموزش عالی در هزاره سوم: مؤلفه ها و ابعاد(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های روابط بین الملل دوره دوم پاییز ۱۳۹۱ شماره ۳ (پیاپی ۵) 133 - 164
تعداد بازدید : ۹۸ تعداد دانلود : ۶۳
جهانی شدن یکی از مهم ترین مقولات بشری در دهه های پایانی قرن بیستم و دهه آغازین هزاره سوم است که زندگی بشر را در عرصه های مختلف تحت تأثیر قرار داده و در این میان نقش آموزش عالی انکارناپذیر است. امروزه بدون شک می توان گفت جهانی شدن مسیر آموزش عالی را در بیشتر کشورهای جهان متحول کرده است؛ اما اینکه این تحول به چه صورتی بوده و چه الزاماتی برای دانشگاه ها، دولت ها و جوامع ایجاد کرده است، موضوعی است که درباره آن اختلاف نظر وجود دارد. پرسش اساسی پژوهش حاضر این است که ابعاد، مؤلفه ها و نمودهای جهانی شدن در عرصه آموزش عالی چه بوده است و فرایند جهانی شدن چه تأثیری بر آموزش عالی ایران خواهد گذاشت؟ برای پاسخ به پرسش اصلی این فرضیه می توان گفت که «ابعاد سیاسی، اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی جهانی شدن در عرصه آموزش عالی باعث تقویت خصوصی سازی و تجاری شدن آموزش عالی، کاهش نقش دولت، و افزایش واهمگرایی فرهنگی شده است»؛ اما واقعیت انکارناپذیر این است که دیدگاه واحدی در این خصوص وجود ندارد و هر مکتب و نظریه سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی بر اساس دیدگاه های خود راهی نشان می دهد. نظام آموزش عالی ایران نیز از این قاعده مستثنا نیست.
۱۹.

بین المللی سازی برنامه ی درسی در نظام آموزش عالی ایران: چالش ها و راهبردها(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: علوم تربیتی سال ۱۹ پاییز و زمستان ۱۳۹۱ شماره ۲ 45 - 66

کلیدواژه‌ها: بین المللی سازی بین المللی سازی برنامه ی درسی آموزش عالی ایران

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۴۵ تعداد دانلود : ۷۸
مطالعه ی حاضر چالش ها و راهبردهای بین المللی سازی برنامه های درسی[1] در نظام آموزش عالی ایران را به طور کیفی، از دیدگاه مدیران و استادان آموزش عالی ایرانی و دانشجویان غیر ایرانی، از طریق انجام 12 مصاحبه ی انفرادی و تشکیل 2 جلسه گروه های کانونی، مورد بررسی قرار داده است. نتایج مطالعه بیانگر آن است که کسب اقتدار علمی ایران، مستلزم حرکت نظام آموزش عالی به سوی بین المللی شدن است و در این راستا عواملی چون زبان تدریس، صلاحیت استادان، خدمات پشتیبانی و همکاری های بین المللی در بین دانشگاه ها در کنار تأمین منابع مالی، انسانی و فناوری و چگونگی بهره برداری از فرصت هایی چون جذابیت های فرهنگی در ایران، از چالش های آموزش عالی در دستیابی به این مهم محسوب می شوند. بر اساس نتایج، راهبردهایی چون شناخت سایر نظام های آموزش عالی، هم افزایی دانشگاه های داخلی، در نظر گرفتن گوناگونی ها به منظور غنی کردن آن چه تدریس می شود و چگونگی تدریس آن، به همراه استفاده از رویکرد آموزش از دور در قالبی ترکیبی با آموزش حضوری، از مهم ترین راهبردهای بین المللی سازی برنامه های درسی هستند. <br clear="all" /> [1]-  Internationalization of Curriculum (IOC)
۲۰.

بررسی عوامل موثر بر شکل گیری و تحول دانشگاه در ایران از تأسیس دانشگاه تهران تاکنون(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: علوم تربیتی سال ۲۸ بهار و تابستان ۱۴۰۰ شماره ۱ 185 - 206

کلیدواژه‌ها: آموزش عالی ایران تاریخچه آموزش عالی تحول آموزش عالی عوامل مؤثر

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۹۲ تعداد دانلود : ۲۱۹
بسیاری از متفکران و متخصصان تعلیم و تربیت بر این باورند که سیاست گذاری و برنامه ریزی به منظور تجدیدنظر اساسی در عملکرد گذشته و کنونی نظام های تربیتی هر کشور، باید در پرتو بررسی پیشینه ی تاریخی تحولات آموزشی و تحلیل وضعیت کنونی نظام آموزشی صورت پذیرد؛ تا با دیدی باز و جامع عواملی را که موجب رکود فعالیت های فرهنگی و علمی و شکل گیری روش های کنونی آموزشی است، شناسایی کرد. این پژوهش با هدف بررسی عوامل مؤثر بر شکل گیری و تحول دانشگاه در ایران از زمان تاسیس دانشگاه تهران تا کنون انجام شده است. در راستای تحقق اهداف پژوهش 14 مصاحبه با افراد متخصص و دارای تجربه زیسته در آموزش عالی کشور ترتیب داده شده و مصاحبه ها تا مرحله ی اشباع نظری ادامه پیدا کرد. در تحلیل مصاحبه های پژوهش از استراتژی تحلیل تماتیک (مضمون) استفاده شده است. از دیدگاه مصاحبه شوندگان، سیر تاریخی دانشگاه در ایران را می توان به شش دوره مجزا تقسیم کرد. در تمام این دوره ها، عوامل سیاسی، اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی، ایدئولوژیک و علمی تغییرات و تحولات در دانشگاه را تحت تاثیر قرار داده اند. عدم خلاقیت در مدیریت سیستم آموزش عالی از یک طرف و تمرکزگرایی از سوی دیگر سبب شده است که بین دانشگاه های ایران اختلاف معناداری وجود نداشته باشد. ایجاد تغییرات ساختاری، کمی و کیفی در نظام آموزش عالی کشور باید بر اساس مطالعات جامع فرهنگی، جامعه شناختی، اقتصادی، سیاسی بوده و با اتخاذ سازوکارهای قانونی و فرهنگ مناسب، مانع از تأثیرگذاری مخرب عوامل سیاسی و اقتصادی بر نظام آموزش عالی شد.