تجربه های جهانی

هدف پژوهش حاضر، تاملی بر سیاست کوچک سازی دانشگاه ها؛ راهبردی پیش برنده یا بازدارنده است. نوع پژوهش کاربردی است و از روش تحلیل محتوای کیفی از نوع تحلیل تماتیک(موضوعی) در دو سطح رسالت های مهم آموزش عالی و کشورهای منتخب که تجربه اجرای این سیاست را داشته اند، بهره برده است. ابزار جمع آوری اطلاعات، تحلیل محتوا، فیش برداری و چک لیست بوده است. تجزیه و تحلیل داده ها از روش توصیفی - تحلیلی به شیوه کدگذاری  انجام شده است. بر اساس یافته های پژوهش، استراتژی کوچک سازی در دانشگاه ها بیش از آن که برآمده از نگاه درون دانشگاه باشد، بیشتر مبتنی بر فشار های بیرونی دانشگاه است که اهداف اقتصادی، کاهش هزینه و تولید انبوه را به همراه دارد. درواقع این فشارهای بیرونی ناشی از آن است که تقاضا برای ورود به آموزش عالی همچنان رو به افزایش بوده و همچنین با مشکلات جدی ازیک سو در تامین بودجه جاری خود و ازسوی دیگر با نبود صلاحیت های لازم در دانش آموختگان خود مواجه است. کشورهای منتخب به لحاظ اجرای سیاست کوچک سازی در آموزش عالی موفق نبوده و در اجرای این سیاست ناکام بودند و سیاست برآمده از نگاه کوچک سازی این کشورها برای آموزش عالی همانا چابک سازی دانشگاه است. از جمله راهبردهای سیاستی برای چابک سازی آموزش عالی ایران می توان اشاره به نگاه به دانشگاه به مثابه نهادی خودتنظیم، لحاظ کردن سیستم ارزشیابی و اعتباربخشی قوی، بازنگری در اولویت ها و حذف انتخابی، صرف نظر از نگاه بنگاه اقتصادی زودبازده به آموزش عالی کرد. این همه رخ نمی دهد مگر، درازای پاسداشت استقلال دانشگاهی، کاهش تمرکز و مدیریت علمی منابع انسانی با تکیه بر رویکرد چابک سازی که بیش از همه چیز نیاز امروز نهادهای آموزش عالی است.

برجسته ترین تحول اقتصادی در پنجاه سال اخیر پیشرفت خیره کننده جوامع شرق آسیا علیرغم جنگ و ناآرامی و فقدان هرگونه شالوده صنعتی در گذشته نه چندان دور این کشورها است. پژوهش های بسیاری در این خصوص صورت گرفته و نتایج متعددی نیز گزارش شده است، اما الگوی منسجمی در این باره وجود ندارد. پژوهش حاضر با هدف ارائه یک دیدگاه کلی و طراحی مدلی منسجم با توجه به تجربیات موثر کشورهای منتخب شرق آسیا در استفاده از فرصت های استراتژیک برای استفاده سایر ملل نگاشته شده است. این تحقیق نمونه ای از فراترکیب به روش سندلوسکی و ﺑﺎروسو است که در مطالعات تحلیل محتوا گنجانده شده است و از جهت هدف در زمره پژوهش های کاربردی و از جهت نحوه به دست آوردن داده ها در زمره پژوهش های توصیفی است. بر اساس یافته ها، 110 مولفه در قالب 14 حیطه و 4 بٌعد استخراج شد و در نهایت، نتایج بدست آمده در غالب مدل مفهومی ارائه گردید. باتوجه به نتایج پژوهش، مدلی برای مدیریت فرصت های استراتژیک ارائه شد. براین اساس مشخص گردید. نتایج مدیریت فرصت های استراتژیک در نتیجه ی مداخله دولت، اصلاح زیر ساخت ها، توسعه صنعت و تجارت و همچنین توانمندسازی نیروی انسانی منجر به توسعه اقتصادی کشورهای صنعتی تجاری شرق آسیا شده است.