۱.
کلیدواژه‌ها:
دگرخواهی دوره جوانی روابط اجتماعی روش کیفی تحلیل مضمون
این پژوهش با هدف فهم تفسیری از معنای دگرخواهی و همینطور زمینه های تاثیر گذار بر دگرخواهی در روابط اجتماعی میان جوانان به روش کیفی با تکنیک تحلیل مضمون انجام شد. گردآوری داده ها به روش گلوله برفی با تعداد 41 نفر از جوانان در رشته های مختلف با مصاحبه نیمه ساختار یافته انجام گردید. پس از بررسی متون مصاحبه ها و تحلیل مضمون 8 مضمون اصلی که عبارتند از: مسئولیت پذیری، مدارای اجتماعی، تعلق اجتماعی، برابری فرصتها، تکثرفرهنگی، میهن پرستی، امید اجتماعی و شایسته محوری حاصل شد. فقط مضمون میهن پرستی در حد بالا و اینکه حس دگرخواهی در روابط اجتماعی در حد نازل می باشد .اهمیت دگرخواهی و توجه به آن موجب افزایش انسجام اجتماعی و حیات اجتماعی سازنده می گردد و برای بهبود و افزایش دگرخواهی در حوزه ساختاری نیازمند تشخیص و همکنشی میان خواسته های جوانان و مراکز تصمیم گیری در سطوح کلان و ایجاد شرایط برای پاسخ دهی به نیازهای زمانه و آینده نگری هستیم.
۲.
کلیدواژه‌ها:
جنبش اجتماعی قطبیت اخلاقی شوک اخلاقی دوراهی اجتماعی کنش جمعی
تاریخ جوامع همواره مشحون از جدال قدرت و مقاومت است. مقاومت رخدادی چندچهره است که گاه زیستی مخفیانه دارد و گاه چهره ای عیان؛ گاه خود را به شیوه ای مسالمت آمیز آشکار می سازد و گاه به شیوه ای خشونت آمیز. مقاومت گاه در چهره ی رفتار جمعی، کوتاه مدت و موقتی رخ می نماید و زود به بوته ی فراموشی سپرده می شود و گاه به صورت نهادینه تر و سازمان یافته تر در قالب جنبشی اجتماعی پا به عرصه می گذارد.جنبش ها درمسیرتکوین و اثربخشی از ابزارهای متنوعی بهره می گیرند که عناصر فرهنگی از مهمترین آنهاست. مقاله حاضر با هدف فهم و تفسیر جنبش های اجتماعی با لنز فرهنگی به نقد و بررسی کتاب درآمدی فرهنگی بر جنبش های اجتماعی به قلم جیمز جاسپر نموده است. مقاله حاضر درصدد است با مرور اثر به ماهیت اعتراض ها و جنبش های اجتماعی و معنا بخشی به این رخدادها توسط کنشگران پرداخته و زیربنای اقتصادی و سیاسی اعتراض ها و شیوه های جذب هوادار و تاثیر جنبش ها بر یکدیگر را مطرح کند, سپس به مفاهیم زیربنایی کتاب و سایر مفاهیم مشابه پرداخته و در نهایت به نقاط قوت و ضعف اثر اشاره کند.
۳.
کلیدواژه‌ها:
امانوئل لویناس اکبر رادی اخلاق مسئولیت غیریت خود همان
فلسفه امانوئل لویناس بر تلقی خاصی از اخلاق بنا شده و دارای وجوه انضمامی است. لذا، انطباق و مفصل بندی نظریات او در بررسی های جامعه شناختی یا در تحلیل عواطف و روابط کاراکترهای داستان های واقع نمایانه امکان پذیر است؛ از جمله مفهوم اخلاق در ارتباط «من/خود» با «دیگری» و «مواجهه چهره به چهره» که از مفاهیم کلیدی فلسفه او به شمار می روند. بدین ترتیب، با بررسی حالات و رفتار اشخاص داستان مطابق اخلاق لویناسی مشخص می شود «غیریت» (اعم از خانواده، اجتماع و جهان پیرامون) چگونه مجموعه خلقیات، روابط، قصدیت و خلق سوژه را شکل می دهد. این مقاله با روش تحلیلی – تطبیقی بر آن است با خوانشی از بن مایه های آثار اکبر رادی، بر طبق مفاهیم برجسته فلسفه امانوئل لویناس -از جمله مفاهیم "اخلاق (Ethics)"، "غیریت (Alterity)"، "دیگری (Other)"، "مسئولیت (Responsibility)"، "چهره (Face)"، "عدالت (Justice)"، و "مرگ (Death)"- ضمن ارائه دریافتی کاربردی از مؤلفه های فلسفه لویناس، مؤید این نظر باشد که قرابتِ قابل توجهی میان نظرات این دو متفکر، بخصوص در حوزه روابط اجتماعی و مسئولیت اخلاقی قابل بازشناسی است؛ با این شاخصه که در فلسفه لویناس، وجه انسانی اخلاق به روایتی نو از سوژه و سوبژکتیویته می انجامد، و در اندیشه رادی، وجه اجتماعی اخلاق در سوژه ایرانی، ضرورت ریشه یابی آسیب های اجتماعی را یادآور می شود.
۴.
کلیدواژه‌ها:
شناخت ناپذیری خدا لودویگ ویتگنشتاین قاضی سعید قمی فلسفه دین چالش های معرفتی زبان منابع دینی
شناخت ناپذیری خدا یکی از پرسش های بنیادین فلسفه دین است. این مقاله با مقایسه دیدگاه های لودویگ ویتگنشتاین و قاضی سعید قمی، به تحلیل چالش های معرفتی مرتبط با این مسئله می پردازد. ویتگنشتاین، با تاکید بر محدودیت های زبان در توصیف حقایق متافیزیکی، شناخت خداوند را فراتر از امکانات زبان انسان می داند. در مقابل، قاضی قمی با تاکید بر اهمیت فهم صحیح از منابع دینی، معتقد است که شناخت خداوند از طریق تعمق در این منابع ممکن است، اما آمیختگی آن با عقاید بشری می تواند به سوء تفاهم در دین منجر شود. این مقاله با بررسی دقیق آثار هر دو فیلسوف، نشان می دهد که گرچه هر دو به محدودیت های معرفت شناختی در شناخت خداوند اذعان دارند، اما تفاوت های بنیادینی در مفهوم شناخت، رویکرد به دین و پیامدهای اعتقادی دارند. این مقایسه به فهم عمیق تری از چالش های موجود در شناخت ناپذیری خدا در دو سنت فلسفی شرق و غرب کمک می کند.
۵.
کلیدواژه‌ها:
جامعه شناسی حقوقی اجرای احکام جرم تعدد جرم تعدد مادی
عدالت و جرم دو مفهومی کلیدی در جامعه شناسی حقوقی می باشند. اجرای کیفری احکام متعدد جرم در جامعه، از منظر جامعه شناسی حقوقی، با هدف برقراری عدالت، پیشگیری از جرم و افزایش امنیت عمومی، اهمیت بسزایی دارد؛ زیرا با مجازات متناسب با هر جرم، عدالت را در جامعه برقرار می کند و از تکرار جرم توسط مجرمان جلوگیری می نماید. این امر باعث افزایش امنیت عمومی شده و با ایجاد بازدارندگی، از وقوع جرائم جدید پیشگیری می کند. این پژوهش با استفاده از روش توصیفی-تحلیلی و با تکیه بر منابع کتابخانه ای و اسناد قانونی، به بررسی موضوع تعدد جرم و اجرای احکام کیفری متعدد پرداخته است. این مقاله به دنبال بررسی و تحلیل مفهوم تعدد جرم در حقوق ایران و تبیین الزامات و چالش های اجرای ماده ۵۱۰ قانون آیین دادرسی کیفری در خصوص تجمیع احکام کیفری است. یافته های پژوهش پیش و رو نشان می دهد که اجرای ماده ۵۱۰ قانون آیین دادرسی کیفری و تجمیع احکام کیفری، با چالش ها و ابهاماتی مواجه است. ازجمله این چالش ها می توان به عدم تعیین تکلیف در خصوص نهادهای تخفیف مجازات و اعتراض به رأی صادره اشاره کرد. همچنین، محدودیت مرجع تجمیع کننده در ورود به ماهیت جرم و عدم امکان تبرئه متهم، از دیگر چالش های اجرای این ماده است.
۶.
کلیدواژه‌ها:
شبکه اجتماعی کلاب هاوس گونه شناسی گروه های اجتماعی کارکرد جمعی
شبکه اجتماعی کلاب هاوس به عنوان یکی از شبکه های نوظهور در دنیای مجازی محسوب می شود از طرفی شبکه های مختلف اجتماعی نظیر شبکه اجتماعی کلاب هاوس تاثیرات مختلفی را بر جامعه اعمال می کند که نیازمند بررسی جامعه شناختی است. پژوهش حاضر به دلیل بررسی در محتوای اتاق های شبکه اجتماعی کلاب هاوس از روش تحلیل محتوای کیفی بهره گرفته و جامعه آماری آن گفتمان ردوبدل شده در این شبکه اجتماعی در سال 1400 بوده است. نتایج این پژوهش نشان میدهد7 دسته گفتمان مورد استفاده گروه های مختلف در فضای شبکه کلاب هاوس قرار گرفته که شامل گفتمان سیاسی، دینی و فلسفه ای ، اقتصادی ، اجتماعی ، آموزشی ، سرگرمی و بی هنجاری است، همچنین بررسی محتوای اتاق های مختلف در شبکه کلاب هاوس نشان می دهد که افراد و گروه های مختلف در ابعاد وسطوح مختلفی از این شبکه اجتماعی بهره می گیرند به گونه ای که دامنه آن از مسائل مهمی نظیر مسایل سیاسی و اقتصادی تا مسائلی همانند بی هنجاری را در بر می گیرد. همچنین این پژوهش نشان می دهد که شبکه های اجتماعی نظیر کلاب هاوس می تواند موجب تسهیل روابط اجتماعی شوند و همچنین در ترمیم بسیاری از خلاهای ارتباطی موثر واقع گردند.
۷.
کلیدواژه‌ها:
عرفان سیر و سلوک سلوک زاهدانه سلوک عاشقانه سلوک عالمانه
در عرفان، مشایخ صوفی برای وصال به حقیقت، منازل و مقاماتی را تنظیم کرده اند از حیث خصوصیات بارزی که در حالات یا تعالیم شان بود، از دیگران متمایز می شدند. همین نکته به شاخصى اصلى در رهنمودها و شیوه تربیتى ایشان بدل شده است. در مطالعه سنت های عرفانی ما به این نتیجه رسیده ایم که عرفا با تمامی اشتراکاتی که دارند، دارای مفترقات جدیی نیز هستند و این تفاوت ها را به انحاء مختلف در سلوک خود نمایان می کنند که اگر به این مفردات به دیده انتقادی نظر نیفکنیم مقوله "تحول" و "تمایز" را در مکاتب مختلف عرفانی بدرستی درک نخواهیم کرد. البته برخی ممکن است این تمایزات را ذوقی تفسیر کنند اما مطالعات جدید در حوزه های بینا رشته ای در علوم اجتمای و علوم انتقادیِ انسانی امکان های دیگری را پیش روی ما قرار می دهد که با صِرف ارجاع به مفهوم "ذوق" نمی توان موضوع را پایان یافته تلقی کرد. در این پژوهش ما سه سنخ از سلوک را ذیل مفاهیم "زاهدانه"، "عاشقانه"، " عالمانه" صورتبندی کرده ایم که استعدادها و توانمندی های روحی سالکان بر گرایش شان بر یکی از این سلوک تأثیراتی داشته است. این پژوهش براساس مطالعات کتابخانه ای و با تکیه بر رویکرد سیاقمند و روش تحلیل محتوا و متن محور صورت پذیرفته است.
۸.
کلیدواژه‌ها:
هویت قومی فرهنگ تعاملات اجتماعی احساسات دختران
هویت قومی میتواند تجربه بهزیستی، امنیت، سرمایه اجتماعی و توسعه را برای جامعه چندفرهنگی به ارمغان آورد. از اینرو، این پژوهش به واکاوی فرایند اجتماعی شکلگیری هویت قومی در دانشجویان دختر دانشگاه سیستان و بلوچستان می پردازد. این پژوهش کیفی با روش شناسی نظریه زمینه ای انجام گرفت. از بین دانشجویان دختر دانشگاه سیستان و بلوچستان 18 نفر با روش نمونه گیری نظری تا دستیابی به اشباع اطلاعات انتخاب گردید. اطلاعات مشارکت کنندگان با ابزار مصاحبه نیمه ساختاریافته جمع آوری و با روش اشتراوس و کوربین تحلیل شدند. پدیده محوری "درون و برون سازی هویت قومی" از مقولات هسته ای شامل "فرهنگ پذیری تعاملات بین قومی"، "برساخت هویت قومی خاص از دیگری" "احساسات قومی" استخراج شده است. مدل پارادایمی پژوهش نشان می دهد هویت قومی دختران در بستر تعاملات خانوادگی، آموزشی و مجازی بوجود می آید و می تواند به پیامدهای مختلف پیوند عاطفی بین اقوام، از هم گسیختگی بین اقوام و احساس قوم گرایی منجر شود. از اینرو، توصیه می-شود رویکرد و روش برابرخواهانه و مشارکت جویانه در سازمان ها و نهادهای اجتماعی با اقوام مختلف نهادینه گردد.
۹.
کلیدواژه‌ها:
نگرش فرهنگی نظام باورها تفکر انتقادی معلمان کردستان عراق ایران
پژوهش حاضر با هدف مقایسه نگرش فرهنگی، نظام باورها و تفکر انتقادی در بین معلمان اقلیم کردستان عراق و کردستان ایران انجام شده است. این پژوهش از لحاظ روش علی مقایسه ای و از نظر جمع آوری داده ها پیمایشی- توصیفی بود. جامعه آماری پژوهش حاضر کلیه معلمان اقلیم کردستان عراق و استان کردستان در ایران بود. نمونه آماری پژوهش 350 نفر بود که برای انتخاب آنها از روش نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای استفاده شد. در این پژوهش برای اندازه گیری متغیرهای تحقیق از پرسشنامه نگرش فرهنگی هافستد (1980)، پرسشنامه نظام باورهای هالند (1998) و پرسشنامه تفکر انتقادی ریتکس (2003) استفاده شد. جهت تجزیه و تحلیل داده های استنباطی، آزمون مانوا به کمک نرم افزار SPSS 22 بکارگرفته شد. یافته ها نشان داد که فقط در زیرمقیاس نگرش فرهنگی (فاصله قدرت) بین دو گروه معلمان اقلیم کردستان عراق و استان کردستان در ایران تفاوت وجود دارد، در بقیه زیرمقیاس های نظام باورها و تفکر انتقادی در دو گروه معلمان اقلیم کردستان عراق و استان کردستان در ایران تفاوت وجود ندارد. معلمان اقلیم کردستان عراق در مقایسه با معلمان استان کردستان در ایران، توزیع قدرت را ناعادلانه تر ارزیابی کرده اند.
۱۰.
کلیدواژه‌ها:
وندالیسم ساباط میراث فرهنگی آسیب شناسی شهری نظریه داده بنیاد
پژوهش حاضر با هدف واکاوای زمینه های و پیامدهای تخریب ساباط عبید زاکانی انجام شده است. رویکرد این پژوهش کیفی بوده و روش پژوهش نظریه داده بنیاد مبتنی بر مدل اشتراوس و کوربین می باشد. ابزار گردآوری داده ها مصاحبه نیمه ساخت یافته است. جامعه آماری شامل خبرگان متخصص در حوزه میراث فرهنگی، مرمت گران، اساتید دانشگاه و چندتن از همسایه های ساباط عبید زاکانی بوده است. شیوه نمونه گیری در این پژوهش غیرتصادفی از نوع هدفمند می باشد. حجم نمونه نیز بر اساس قاعده اشباع، به تعداد 18 نفر تعیین و نهایی شده است. نتایج تحلیل حاکی از آن است که شرایط علی (افول سرمایه اجتماعی، کژکارکردی سازمانی، آنومی سازمانی و فساد سازمانی)، شرایط زمینه ای (ناکارآمدیی کنترل رسمی، فقر فرهنگی و عدم تعلق خاطر)، شرایط مداخله گر (ضعف مدیریت نهادی و مصرف گرایی)،پدیده مرکزی (وندالیسم تاریخی)، پیامدها (کاهش امنیت اجتماعی، بی سازمانی فرهنگی و بحران امنیت رفتاری) و راهبردها (هویت تاریخی پایدار، نوگرایی کاذب، حمایت اجتماعی ابزاری، مدیریت فرهنگی و توسعه پایدار محلی) مدل پارادایمی وندالیسم تاریخی را منعکس می نماید.
۱۱.
کلیدواژه‌ها:
نظام اداری تخلفات اداری رویکردی فرهنگی و اجتماعی مراجع نظارتی ایران عراق
امروزه به لحاظ تحول در نظام اداری ایران و عراق، مطالعه چالش های نظام اداری در رسیدگی به تخلفات اداری با رویکردی فرهنگی و اجتماعی بیش از هر زمان دیگر احساس می شود.زیرا وجود نظام اداری مطلوب در ایران و عراق مستلزم بررسی چالشهای موجود در رسیدگی به تخلفات اداری این دو کشور می باشد. تخلفات اداری در هر دو کشور به جهت عملکردهای نامطلوب یا غیرقانونی سازمانهای دولتی و سایر نهادهای عمومی تعریف می شود. از این رو پرسش اصلی این پژوهش در باب بررسی چالشهای نظام اداری در رسیدگی به تخلفات اداری با رویکردی فرهنگی- اجتماعی در ایران و عراق است. در پاسخ به این سوال بر اساس یافته های این پژوهش به روش توصیفی و تحلیلی، نفوذ فرهنگ تبعیض آمیز، ضعف ساختار قانون، فساد سازمان دهی، نقص آموزش به عنوان چالشهای نظام اداری در رسیدگی به تخلفات اداری با رویکردی فرهنگی–اجتماعی در ایران و عراق استنباط و اسنتاج گردید.
۱۲.
کلیدواژه‌ها:
سوبژکتیویته زنانگی عاملیت بازسازی جامعه استان ایلام
حیات اجتماعی در عرصه زنانه، گاه محل ظهور نیرویی رهایی بخش وکنش گرا بوده و گاه به دلیل مناسبات قدرت، وجهی تصنعی یافته است. این پژوهش به روایت خاص فوکو درباره ی سوژگی و سوژه شدن، تبارشناسی و تاریخ توجه دارد. روش این پژوهش، کیفی و به شیوه تبارشناسی است. اسناد از کتابخانه ی مجلس شورای اسلامی، آرشیو اسناد و تالار پژوهش و کتابخانه ملی استخراج گردیدند که صحت و اعتبار آن ها مورد تایید است. همچنین برای فهم بهتر روایت زنان و ارائه ی تاریخ محلی زنان ایلام با تعدادی از زنان ایلامی مصاحبه نیمه ساختاریافته به عمل آمد. یافته ها نشان می دهد که حوادث تاریخی صد ساله موجب شکل گیری زنانگی هایی از نوع محصور در مکان، هژمونیک، بروکراتیک، سلحشورانه و مطالبه گر شده است. بر اساس نتایج، سوبژکتیویته های زن ایلامی به واسطه اثرپذیری از حوادثی تاریخی چون؛ اسکان عشایر، اجرای طرح توسعه روستایی، اصلاحات ارضی، فعالیت احزاب سیاسی، توسعه نظام اداری، وقوع انقلاب اسلامی و جنگ و توسعه نظام آموزش عالی در پیوند با این تحولات به وجود آورده است.
۱۳.
کلیدواژه‌ها:
چرخش زبانی هابرماس هومبولت زبان شناسی علائق شناختی پراگماتیسم نظریه اجتماعی انتقادی
اصطلاح «چرخش زبانی» هر چند در رویکردهای مختلف، معانی خاصی دارد اما به طور کلی، به این امر اشاره می کند که در قرن بیستم، «زبان» مرکز توجه اندیشمندان قرار گرفت. مباحثات پیرامون زبان، سبب شد که این اندیشمندان نسبت به یکدیگر مواضع تحلیلی و انتقادی بگیرند. هابرماس، با نقدهایی که به دو سنت فلسفی هرمنوتیکی و تحلیلی وارد کرده است؛ موضع پراگماتیستی خود به زبان را تثبیت نموده است. با پیگیری آثار هابرماس، روشن می شود که خاستگاه توجه او به زبان را باید در«نظریه زبانی هومبولت» دانست. نظریه هومبولت تقسیم بندی سه سطحی از زبان ارائه می کند و این امکان را برای هابرماس فراهم می آورد که او بتواند اولاً به دیگر رویکردها زبان اندیش، نقدهایی وارد کند و نابسندگیِ تفسیرِ آن ها از زبان را آشکار سازد؛ ثانیاً با برجسته سازی سطح پراگماتیستی زبان، نظریه ای اجتماعی بنا نهد که بتواند وضعیت تحقق یافته مدرنیته را فهم و نقد کند. خاستگاه «چرخش زبانی» هابرماس ریشه در نظریه زبانی هومبولت دارد، متفکری که در حاشیه جریان فلسفی قرار می گیرد اما هابرماس با برجسته سازی نظریه زبان شناختی او نشان می دهد که تفسیر و فهم دو متفکر اصلی زبان اندیش قرن بیستم، یعنی هایدگر و ویتگنشتاین درباره مورد زبان، در تقسیم بندی سه سطحی هومبولت قابل تحلیل است.
