دوره جوانی

زندگی شهری یکی از نشانه های بارز نفوذ مدرنیته به زندگی جوامع بشری است و تعلق داشتن به جمع و حضور در فضاهای اجتماعی یکی از نیاز­های زندگی انسان امروز است. در جوامع گوناگون استفاده از فضاهای عمومی شهر برای افراد جامعه برحسب متغیرهایی چون سن، جنس، گروه­های اجتماعی، اقلیت­های قومی و نژادی و... متفاوت است و این عوامل بر میزان و نحوة حضور در فضاهای عمومی شهر تأثیرگذار هستند. بحران هویت در میان نسل جوان جامعه که آینده ساز آن تلقی می­شوند امروزه عمیق تر شده و از جنبه­های سطحی و ناپایدار به جنبه­های کنشی و ذهنی پایدار رسیده است. جوان امروزی نیازمند آن است که افزون بر سازگار­شدن با هنجارهای اجتماعی و غیررسمی جامعه، عادت واره­های خویش را گاه حتی در جهتی نه چندان دلخواه دستکاری کند. هدف مقالة حاضر شناخت، بررسی و تحلیل چگونگی شکل گیری و تحول زمینه های اجتماعی و فرهنگی هویت و موقعیت جوانی دختران دانشجو در شهر رفسنجان است. بدین منظور، با استفاده از روش کیفی و از خلال مصاحبه های فردی و گروهی50 نفر از دختران دانشجو در رفسنجان متناسب با شاخص های مورد نظر انتخاب شدند و با کمک تکنیک تحلیل محتوا مورد بررسی قرار گرفتند. نتایج نشان می دهد فشارهای روانی ـ اجتماعی بر دختران جوان که هم از سوی خانواده و هم قوانین رسمی و غیررسمی جامعه بر آن ها اعمال می شود، اندیشه­ها و کنش­های دختران را تحت تأثیر قرار داده و هویت جنسیتی آن ها را پررنگ­تر ساخته است. یافته ها همچنین تضاد و ارائة موقعیت دوگانة دختران و زنان را در مواجهه با گسست و همسازی میان سنت و مدرنیتة موجود در جامعه و در نتیجه اختلال در شکل گیری هویت آن ها را نشان می دهد.

شادکامی به عنوان یک ویژگی نسبتاً پایدار و مثبت با تأکید بر بهزیستی ذهنی و رضایت عمومی از زندگی مفهوم سازی می شود. بر این اساس، پژوهش حاضر با هدف شناسایی مؤلفه های شکل دهنده شادکامی جوانان انجام شد. این پژوهش به روش کیفی با استفاده از رویکرد تحلیل مضمون صورت گرفت. جمعیت مورد مطالعه جوانانی بودند که در پرسش نامه شادکامی آکسفورد و سلامت عمومی گلدبرگ نمره متوسط به بالایی کسب کرده و به صورت شفاهی نیز به شادکامی خود اذعان داشتند. هم چنین، این مشارکت کنندگان تمام ملاک های ورود به پژوهش را دارا بودند. شرکت کنندگان پژوهش بر مبنای منطق نمونه گیری هدفمند و به روش در دسترس از داوطلبان واجد شرایط انتخاب شدند. فرآیند نمونه گیری تا حصول اشباع نظری ادامه یافت و در نهایت ۲۳ مشارکت کننده از طریق مصاحبه نیمه ساختاریافته مورد مطالعه قرار گرفتند. در تحلیل مصاحبه ها ۱۳۴ کد باز، ۶۰ مضمون فرعی، ۴ مضمون اصلی و یک مضمون هسته ای شناسایی شد. تحلیل مضمون اطلاعات نشان داد که تسهیل گرهای فردی، خانوادگی، اجتماعی و کنش های مؤثر چهار دلیل عمده شادکامی جوانان محسوب می شوند. بر این اساس، نتایج این پژوهش حاکی از آن است که جوانان با بهره مندی از چهار دلیل عمده سطح شادکامی مطلوبی تجربه می کنند. از این رو، توجه به مؤلفه های شکل دهنده شادکامی نیازمند دقت و ارزیابی بیشتر است.