مدیریت نوآوری

 هم نوآوری اجتماعی رویکرد نوینی است که به دنبال حل مسائل جامعه و ارائه خدمات عمومی از طریق همکاری و مشارکت شهروندان  است. برای تحقق و پیاده سازی هم نوآوری اجتماعی در بخش عمومی لازم است که ابزارها و سازوکارهای مناسب شناسایی شوند و با کاربست درست آن ها تحول و نوآوری در حل مسائل و ارائه خدمات عمومی انجام شود. پژوهش حاضر باهدف شناسایی ابزارها و سازوکارهای تحقق هم نوآوری اجتماعی در بخش عمومی شکل گرفته است. روش پژوهش حاضر، روشی کیفی مرور نظام مند ادبیات است. در مرور نظام مند ادبیات ابتدا ۱۱۱ اثر علمی شناسایی شدند و پس از طی مراحل مختلف بررسی و پالایش منابع،  49  اثر علمی انتخاب شدند و با روش ترکیب مضمونی، مفاهیم اولیه و مقوله ها استخراج شدند. با تجزیه وتحلیل یافته ها،  ۵8 ابزار هم نوآوری اجتماعی در چهار گونه ابزارهای سازمانی، ابزارهای قانونی، ابزارهای اقتصادی و ابزارهای اطلاعاتی (نرم و هوشمند) شناسایی و طبقه بندی شدند. با بررسی ابزارهای مختلف مشخص شد که برای تحقق هم نوآوری اجتماعی بایستی مجموعه ابزارها را باتوجه به شرایط و اقتضائات نظام خط مشی گذاری و نظام اداری بخش عمومی استفاده کرد و از به کارگیری ابزارهای اقتداری و بوروکراتیک که تلازمی با هم نوآوری اجتماعی ندارند، اجتناب کرد و تمرکز بر ابزارهای سازمانی واسطه ای با مدیریت بخش خصوصی و کسب وکار باشد.

تئوری گذار عمدتاً به منظور حرکت از یک فناوری غالب به سوی یک فناوری جدید و نوآورانه مورداستفاده قرار می گیرد. مطالعات گونه شناسی مسیرهای گذار نشان داده گذار به فناوری های جدید شامل چهار مسیر اصلی است. اما در برخی مطالعات به بازنگری در این خصوص و احتمال وجود مسیرهای دیگر تأکید شده است. لذا هدف مطالعه تشریح گونه شناسی مسیرهای گذار با مرور ادبیات و شناسایی مسیرهای احتمالی است. روش مطالعه، مرور نظام مند ادبیات با رویکرد فرا تحلیل محتوایی بود. جامعه آماری، مقالات با موضوع گونه شناسی مسیرهای گذار بوده که طی سال های 2022-2010 چاپ شده است. مسیرهای گذار در میان مقالات منتخب بر اساس 24 ویژگی مقایسه شدند که این ویژگی ها نیز از مرور نظام مند ادبیات اقتباس شد. در نهایت بر اساس این ویژگی ها و به خصوص سه ویژگی اصلی (فشار دورنما، بلوغ کنام و مقاومت رژیم)، 12 مسیر گذار جدید شناسایی شد. مسیر های کشف شده شامل 5 مسیر اصلی (بازتولید، دگرگونی، جایگزینی فناورانه، پیکره بندی مجدد و فروپاشی و بازآرایی) هستند که هر یک به دو مسیر تدریجی و اساسی دسته بندی شدند و نیز دو مسیر ترکیبی، فروپاشی و بازآرایی / جایگزینی فناورانه که به صورت متوالی یا هم زمان اتفاق می افتد و مسیر پیکره بندی مجدد تدریجی و دگرگونی تدریجی هم زمان.

طراحی و توسعه محصولات پیچیده هوافضایی نیازمند چندین شریک مختلف می باشد. شرکا جهت همکاری با یکدیگر نیازمند برخورداری از قابلیت های مختلفی می باشند تا شراکت با خطر مواجه نگردد. لذا شناخت ابعاد و اندازه گیری قابلیت طراحی و توسعه محصول مشترک به عنوان یک مسئله پیش روی شرکت ها و مدیران آن ها قرار دارد تا از طریق آن راهبرد مناسبی را برای شراکت اتخاذ نمایند. این پژوهش ازلحاظ هدف کاربردی و از لحاظ ماهیت و روش اجرا توصیفی-پیمایشی می باشد و به منظور ارائه مدلی جهت سنجش قابلیت طراحی و توسعه محصول مشترک جدید با بررسی پیشینه های مختلف، ابعاد قابلیت تشریک مساعی شامل «قابلیت اشتراک گذاری منابع»، «قابلیت برنامه ریزی مشترک»، «قابلیت حل مسئله و ارزیابی عملکرد مشترک» و «قابلیت فرهنگی تشریک مساعی» و ابعاد طراحی و توسعه محصول شامل «طراحی ظاهری»، «طراحی فنّاوری (ساخت، یکپارچه سازی، آزمون و تولید)»، «طراحی کیفی»، «طراحی کارکردی» و «نحوه فروش و عرضه به بازار» را طی مدلی ترکیب نموده و سپس با استفاده از مدل سازی معادلات ساختاری آن را تائید و بر اساس نظریه گراف چارچوبی برای اندازه گیری بین چند شریک پیشنهاد نموده و در یک نمونه در صنعت هوافضا بررسی می نماید.

در سال های اخیر تغییرات سریع و پر شدت فناوری و همچنین تغییرات مهم اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و فناورانه در صنعت خودرو و حمل ونقل، شرایط پیچیده ای برای بازیگران و ذی نفعان این حوزه ایجاد نموده است. جهت رویارویی با این پیچیدگی ها، پژوهش حاضر بر آن است تا عدم قطعیت های کلیدی را شناسایی و سناریوهای آینده صنعت خودرو درون شهری در افق زمانی 10 الی ۱۵ساله را ارائه نماید. در پژوهش حاضر با استفاده از اطلاعات منتج از مصاحبه عمیق با خبرگان و فعالین حوزه، مرور مطالعات پیشین و بررسی شواهد و آمار و رویدادها، سناریوهای نهایی تدقیق شده است. یافته های پژوهش حاضر شامل 39 پیشران مهم و 13 عدم قطعیت کلیدی و 2 عدم قطعیت بحرانی شامل سطح همکاری های بین المللی و فنّاوری های نوین و راهبردی در صنعت خودرو هستند. سپس بر اساس این دو عدم قطعیت بحرانی، چهار سناریو آذرخش پارسی، تسلای ایرانی، هیبرید فسیلی صادراتی و سمند ملی در صنعت خودرو شناسایی و تدقیق شدند.

استفاده از فناوری های دیجیتال به طور روزافزون گسترش پیداکرده است. صنایع خلاق که بن مایه آن خلاقیت، محتوا و سرمایه فکری است، به شدت با فرآیند دیجیتالی شدن پیوند خورده و کسب وکارهای سنتی این حوزه را دگرگون ساخته است. با توجه به اهمیت روزافزون این بنگاه ها و لزوم توجه به رشد آن ها، موضوع چگونگی خلق ارزش در آن ها یک ضرورت است. در بنگاه های صنایع خلاق دیجیتالی و به طور خاص در بافتار فرهنگ بومی و زبان فارسی خلأ جدی در این زمینه وجود دارد. بر این اساس، پژوهش حاضر بر خلق ارزش در بنگاه های دیجیتال محتوا محور متمرکزشده و هدف این پژوهش شناسایی و تحلیل عوامل خلق ارزش در 10 بنگاه دیجیتال محتوا محور در ایران است. بدین منظور، مدل 4 عاملی خلق ارزش در بنگاه های دیجیتال و روش تحقیق کیفی و «مطالعه چندموردی» انتخاب شده است. نتیجه مشاهده شرکت های برتر و همچنین مصاحبه نیمه ساختاریافته با مدیران شرکت های منتخب، توسعه گزاره هایی جدید در هر یک از چهار عامل خلق ارزش (بهره وری، مکمل بودن، قفل شدگی و نوآوری) بوده است. با احصاء مضامین مشترک خلق ارزش در این بنگاه ها، نهایتاً چهار مضمون ِنو استخراج شد. دیگر دستاورد پژوهش، ارائه تصویری از چگونگی خلق ارزش در بنگاه های دیجیتال محتوا محور است. نهایتاً رایج ترین روش خلق ارزش ذیل هریک از مضامین چهارگانه مشخص شد و «نوآوری» به عنوان برترین مضمون فراگیر خلق ارزش در بنگاه های دیجیتال محتوا محور شناسایی شد.

پژوهش حاضر به بررسی امکان بهبود خروجی های نوآوری ایران با تمرکز بر عوامل اثرگذار بر شاخص انگیزش کارآفرینی با استفاده از رویکرد پویایی شناسی سیستمی پرداخته و برای توضیح رابطه مبهم میان کارآفرینی و نوآوری، از شاخص انگیزش کارآفرینی استفاده کرده است. بدین منظور، داده های پژوهش از گزارش های بین المللی کارآفرینی و نوآوری استخراج و سپس روابط علی و معلولی میان متغیرها با استفاده از نرم افزار ونسیم DSS طراحی و در بازه ی زمانی 1387-1419 برای ایران شبیه سازی شد. پس از اعتبارسنجی الگوی پژوهش، سیاست های بهبود شاخص های خروجی های نوآوری مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان می دهد، برخلاف پژوهش هایی که نشان دادند، فساد به عنوان روان کننده چرخ اقتصاد، محرکه خوبی در جهت افزایش کارآفرینی فرصت گرا از طریق اثرات رشوه، می باشد، رابطه میان فساد با نسبت کارآفرینان فرصت گرا به اجباری، معکوس و دوطرفه است؛ بنابراین، سیاست های کنترل فساد نظیر ثبات سیاسی اثر قابل توجهی بر بهبود امتیاز شاخص انگیزش کارآفرینی و خروجی های نوآوری دارند. این پژوهش نشان می دهد در زمان اعمال سیاست های حمایتگر نظیر آزادی کسب وکار، رقابت، فساد را کاهش می دهد. چراکه کارآفرینان فرصت گرا، با تشدید رقابت محلی منجر به کاهش اخذ رانت توسط مقامات دولتی می شوند؛ بنابراین کارآفرینی فرصت گرا نسبت به اجباری، شرایط ارتقاء رقابت، تغییرات نهادی و کنترل فساد را فراهم می سازد و منجر به ارتقاء نوآوری می شود.