مدیریت صنعتی

هدف: یکی از ضعف های جدی کاربرد تحلیل پوششی داده ها در ارزیابی شرکت های بیمه، بهره نبردن از نظر خبرگان و تصمیم گیرندگان و آزادی کامل شرکت های بیمه تحت بررسی در تخصیص وزن به ورودی ها و خروجی هاست. این مسئله به شرکت های بیمه اجازه می دهد که امتیاز کارایی مجازی زیادی را با حذف برخی ورودی ها و خروجی های مهم به دست آورند. روش: یکی از متداول ترین روش ها برای در نظر گرفتن نظر خبرگان و تصمیم گیرندگان در تحلیل پوششی داده ها، وارد کردن محدودیت های وزنی است. محدودیت های وزنی اجازه ترکیب نظر خبرگان و تصمیم گیرندگان و کنترل دامنه تغییرات وزن ها در تحلیل پوششی داده ها را فراهم می کند. بنابراین در این مقاله یک مدل اندازه گیری با دامنه تعدیل شده در دو حالت با محدودیت های وزنی و بدون محدودیت های وزنی به کار برده شده است. یافته ها: میانگین کارایی مدل اندازه گیری با دامنه تعدیل شده با محدودیت های وزنی و بدون محدودیت های وزنی، به ترتیب 927/0 و 959/0 به دست آمد. تعداد شعبه های کارا در زمان به کارگیری محدودیت های وزنی از ۷۱ واحد به ۲۴ واحد کاهش داشت که این نتیجه تأثیر این محدودیت ها را نشان می دهد. نتیجه گیری: در این مقاله تلاش شده است که مدل جدیدی در حوزه تحلیل پوششی داده ها با دامنه تعدیل شده و در نظر گرفتن محدودیت های وزنی ارائه شده و در شرکت بیمه ایران نیز آزمون شود.

هدف: ارائه یک روش نوین برای مواجهه با عدم قطعیت در محاسبه قابلیت اطمینان قطعات از طریق بیان آهنگ خرابی قطعات به صورت عدد مثلثی فازی و به کارگیری محاسبات فازی برای تبدیل آن به عدد قابلیت اطمینان فازی روش: ابتدا آهنگ خرابی با توجه به عدم قطعیت آن به صورت یک عدد فازی مثلثی بیان شده است؛ سپس با فرض تابع عمر نمایی برای قطعه مد نظر، بر پایه این عدد قابلیت اطمینان فازی به دو روش گوناگون محاسبه شده و نتایج آنها با یکدیگر مقایسه شده است. در روش اول از اصل گسترش استفاده شده و عدد قابلیت اطمینان فازی به صورت دقیق محاسبه شده است. در این حالت عدد فازی قابلیت اطمینان یک شکل تقریبا مثلثی پیدا کرده است. در روش دوم، با استفاده از رگرسیون خطی، دو تابع خطی برای یال راست و چپ عدد فازی قابلیت اطمینان برازش شده و بدین گونه یک عدد فازی مثلثی ساخته شده است. یافته ها: زمانی که تابع چگالی عمر نمائی برای یک قطعه به کار رود، میزان خطای محاسبه ی قابلیت اطمینان فازی با استفاده از روش رگرسیون، نسبت به روش اصل گسترش بسیار ناچیز است. نتیجه گیری: تقریب تابع قابلیت اطمینان فازی با به کارگیری روش رگرسیون دقت کافی را دارا است و می تواند به جای استفاده از روش اصل گسترش مورد استفاده قرار گیرد.

هدف: هدف از این پژوهش، ارائه مدلی چندهدفه برای حمل ونقل زمینی مواد خطرناک در شبکه هاب برای به حداقل رساندن هزینه های حمل ونقل و هزینه های احداث هاب و لینک با در نظر گرفتن ریسک موجود در حمل ونقل مواد خطرناک است. روش: با استفاده از داده های واقعی شرکت ملی پخش فراورده های نفتی، مدل مکان یابی هاب ارائه شده در این پژوهش با روش معیار جامع حل شد و تحلیل حساسیت جواب های مدل روی برخی از پارامترها انجام گرفت. یافته ها: با توجه به نتایج حل مدل با 10 عدد هاب، منطقه چهار محال و بختیاری به عنوان هاب جدید انتخاب شد. نحوه تأمین فراورده نفتی هر یک از مناطق نیز ارائه شده است. نتیجه گیری: مواد خطرناک که ماده اولیه یا محصول استراتژیک در صنایع گوناگون محسوب می شوند، نقش مهمی در توسعه صنعتی کشور ایفا می کنند. حمل ونقل مواد خطرناک با توجه به ماهیت خطرآفرین و تبعات آن از اهمیت خاصی برخوردار است. از سوی دیگر، طراحی صحیح شبکه حمل ونقل و توزیع بهینه فراورده ها از منابع تولید به مصرف کنندگان می تواند موجب کاهش هزینه تولید و در نتیجه مصرف بهینه انرژی شود.  

هدف: این پژوهش بر تلفیق پارادایم های ناب، چابک، تاب آوری و سبز در زنجیره تأمین و محدودیت های آنالیز SWOT، برای بهبود عملکرد زنجیره تأمین متمرکز است. روش: در ابتدا از تکنیک های تصمیم گیری چند معیاره استفاده شد. از روش سوآرا برای وزن دهی به معیارهای زنجیره تأمین لارج و از روش آراس خاکستری به منظور اولویت بندی استراتژی ها بهره گرفته شد. در سطوح مختلف قوت، ضعف، فرصت و تهدید از تحلیل SWOT، استراتژی های مناسب شناسایی شدند. به منظور تعیین ترکیب بهینه استراتژی ها، از ارزش شاپلی فازی و تئوری بازی استفاده شد. یافته ها: نتایج وزن دهی نشان داد که معیارهای ضایعات کسب وکار، کیفیت و هزینه از بالاترین اهمیت برخوردار هستند. همچنین هشت استراتژی در سطوح مختلف قوت، ضعف، فرصت و تهدید از تحلیل SWOT برای تعیین ترکیب بهینه استرات ژی ها انتخاب شدند. نتیجه گیری: بر اساس نتایج تحقیق، ترکیب بهینه استراتژی 1 WT 2 WO 2 ST 2 SO پیشنهاد شد که شامل استراتژی های وجود شبکه یکپارچه برای تولید، انتقال، کاهش ضایعات فنی و غیرفنی در شبکه توزیع و خرید برق توسط شرکت های خصوصی بود.

هدف: امروزه اغلب سیستم های پیچیده در سازمان ها، سیستم هایی با پیچیدگی های ساختاری، فناورانه و اجتماعی هستند که به آنها، سیستم های فنی اجتماعی گفته می شود. در مدل سازی برای غلبه بر پیچیدگی و تنوع این سیستم ها، به روش هایی نیاز است که میزان مشابهی از تنوع را در اختیار محققان قرار دهند. با وجود توسعه روش هایی در حوزه های مختلف تصمیم گیری و نظریه سیستم ها، این روش ها معمولاً بر اهداف و جنبه منفردی از سیستم تمرکز دارند یا اینکه در مدل سازی آنها به ویژگی های خاص سیستم های فنی اجتماعی توجه نشده است. همچنین برخی از روش ها، فرایند و چارچوب مشخصی ارائه نمی دهند. از این رو، مطالعه حاضر به دنبال فراترکیب روش های موجود به منظور ایجاد روشی ترکیبی برای مد ل سازی این سیستم هاست. روش: در این مطالعه تلاش شده است که با استفاده از فراترکیب تفسیری انتقادی و بهره مندی از دیدگاه پارادایم چندگانه روش شناسی چندگانه، فراترکیبی از روش های موجود ارائه شود که ویژگی های هر یک از سیستم های فنی اجتماعی را در نظر می گیرد و بر اساس آن، از قوت ها و ابزارهای مناسب روش های موجود برای مدل سازی این سیستم ها بهره می برد. یافته ها: بعد از اجرای فراترکیب، به منظور تحلیل و ترکیب روش های موجود 12 مؤلفه شناسایی شد، سپس به کمک آنها سازه های ترکیبی و تحلیلی برای فراترکیب روش ها به دست آمد و در ایجاد روش ترکیبی از آنها استفاده شد. نتیجه گیری: روش پیشنهادی که از فراترکیب روش های موجود برای مدل سازی سیستم های فنی اجتماعی به دست آمده، قادر است با بهره گیری از مفاهیم و ابزارهای متنوع ارائه شده از سوی رویکردها و روش های مختلف، جنبه های متفاوت سیستم های فنی اجتماعی را مدل سازی کند. هر چند کارایی روش پیشنهاد شده باید در قالب موردکاوی های مختلف ارزیابی شود.  

هدف: بهره مندی از سیاست های مناسب می تواند کاهش هزینه های نگهداری و تعمیرات (نت) را به همراه داشته باشد. در روش های مرسوم برای انتخاب سیاست های مناسب نت در فرایندهای چند محصولی، تنها یک سیاست برای کل خطوط تولید در نظر گرفته می شود. هدف پژوهش پیش رو، ارائه یک روش تصمیم گیری چند معیاره مبتنی بر نتایج شبیه سازی کامپیوتری به منظور انتخاب بهترین سیاست نت برای هر یک از خطوط تولیدی است. روش: به تعداد سیاست های نت و با توجه به پارامترهای هر یک از خطوط تولیدی، مدل شبیه سازی ساخته می شود. نتایج اجرای مدل شبیه سازی، مقادیر هر یک از معیارهای نت خط تولید را ارائه می دهد. با استفاده از روش تصمیم گیری فرایند تحلیل شبکه (ANP) و Vikor، سیاست های نت رتبه بندی و سیاست برتر هر یک از خطوط تولیدی انتخاب می شود. یافته ها: نتایج پژوهش، کارایی بسیار خوب روش جدید را نسبت به روش های مرسوم نشان داد؛ زیرا در یک واحد تولیدی چند محصولی، عملکرد تجهیزات در خطوط تولیدی مختلف با یکدیگر متفاوت است و به روش های نت جداگانه ای نیاز دارد؛ به طوری که ممکن است یک سیاست معین در یک دوره برای مجموعه ای از تجهیزات مناسب بوده و در دوره ای دیگر مؤثر نباشد. نتایج به دست آمده، بر اساس یک مطالعه موردی در یک واحد صنایع غذایی ایرانی است. نتیجه گیری: انتخاب سیاست متفاوت نت برای خطوط مختلف تولیدی، کارایی خطوط را بالاتر برده و هزینه های تولیدی را کاهش می دهد.  

هدف: محیط زیست و مسائل مربوط به آن، از جمله مباحث به روز و دغدغه های امروزه سیاست گذاران، سازمان ها، کسب وکارها و حتی مردم عادی است. مدیران اغلب کسب وکارها به دلایل گوناگونی از جمله فشارهای دولتی، خواسته های مردمی، افزایش سهم بازار خود و ...، در زنجیره های تأمین خود مسائل زیست محیطی را در نظر می گیرند. در این مقاله دو نوع زنجیره تأمین سبز و غیرسبز سه سطحی شامل تأمین کننده، تولیدکننده و خرده فروش با توجه به مداخله دولت در مقدار و قیمت محصولات سبز و غیر سبز بررسی شده است. روش: در این پژوهش، نقش دولت به منزله رهبر، برای رسیدن به کاهش هزینه های اقتصادی و زیست محیطی و افزایش شاخص رفاه اجتماعی با تعیین تعرفه هایی برای هر دو زنجیره بر اساس بازی استکلبرگ، به شکل مدل برنامه ریزی غیرخطی با محدودیت های چهار سطحی ارائه می شود؛ به طوری که ابتدا تعرفه ها (برای زنجیره های تأمین محصول سبز به صورت پرداخت یارانه و برای محصول غیرسبز به صورت دریافت جریمه) از سوی دولت تعیین شده؛ سپس بر اساس تعرفه ها، مقدار و قیمت محصولات توسط خرده فروش، تأمین کننده و تولید کننده مشخص می شود. یافته ها: برای تشریح مدل، مثال های عددی آورده شده است و تحلیل حساسیت روی میزان اهمیت دولت به هر یک از اهداف خود (کاهش هزینه های اقتصادی و زیست محیطی و افزایش شاخص رفاه اجتماعی) و تأثیر آن بر سود حاصل و تعرفه های وضع شده برای زنجیره های تأمین بررسی شده است. نتیجه گیری: نتایج نشان می دهد که سود اعضای زنجیره تأمین به طور چشمگیری وابسته به تعرفه اعمال شده توسط دولت است. همچنین بهترین توازن بین کاهش هزینه های اقتصادی و محیطی و افزایش رفاه مشتریان، هنگامی به دست می آید که دولت برای همه آنها اهمیت یکسانی قائل شود؛ به این معنا که تا حد ممکن می تواند هر سه هدف خود را برآورده سازد.

هدف: پیش بینی دقیق بازار سهام برای معامله گران این بازار ارزشمند است. پیش بینی سری های زمانی مالی از دسته مسائل چالشی و مهم در پیش بینی است و پژوهشگران تلاش می کنند که الگوهای پنهان را برای پیش بینی آینده بازار سهام استخراج کنند. هدف این مقاله ارائه یک مدل هوشمند برای پیش بینی رفتار بازار سهام است. روش: این مقاله، برای افزایش دقت از مدلی بر مبنای الگوریتم های یادگیری جمعی با مدل های پایه شبکه های عصبی استفاده می کند. برای در نظر گرفتن جهت تغییر قیمت در پیش بینی، ساختار دومرحله ای به کار رفته است. در مرحله نخست، جهت بعدی حرکت قیمت سهام (افزایش یا کاهش) پیش بینی شده و از آن برای پیش بینی قیمت در مرحله دوم استفاده شده است. یافته ها: دقت نتایج و افزایش بازده پیش بینی، مهم ترین چالش مدل های پیشنهادشده در بازار سهام به شمار می رود. نکته مهم برای سودآوری معاملات، توجه به جهت تغییر قیمت سهام در پیش بینی قیمت آن است که در مدل های پیش بینی به این موضوع توجه کمتری شده است. مدل پیشنهادی با استفاده از روش های مبتنی بر هوش مصنوعی نشان می دهد که پیش بینی رفتار بازار سهام با وجود ماهیت نوسانی و ناپایدار آن، امکان پذیر است. نتیجه گیری: نتایج معیارهای ارزیابی روی داده های واقعی قیمت سهام نشان می دهد مدل پیشنهاد شده در مقایسه با سایر روش ها، با دقت بیشتری می تواند بر نوسان های بازار غلبه کرده و به عنوان روش قابل اطمینان و عملی در بازارهای سهام به کار گرفته شود.