مدیریت صنعتی

یکی از بخش های جدایی ناپذیر هر صنعت، سیستم نگهداری و تعمیرات (نت) آن است؛ ارتباط این بخش با دیگر بخش ها، دارای پویایی ها و بازخوردهای فراوانی است. ازاین رو پویایی شناسی سیستم ها، ابزار مناسبی است که می توان از آن برای تجزیه وتحلیل این بخش استفاده کرد. در این مقاله، نحوه تأثیر و تأثر سیستم نت و سایر بخش ها برای یک شرکت تولیدکننده سیم و کابل، مدل سازی شده و در ادامه، پس از ایجاد نمودار جریان-انباشت، اعتبار مدل با سه آزمون بازسازی رفتار مرجع، رفتار حدی و حساسیت ارزیابی شده است. همچنین پس از اعتبارسنجی، اثر تغییر رویکرد فعلی شرکت در قبال سیستم نت، از نت اصلاحی به سمت نت پیشگیرانه، بررسی شده است. نتایج نشان می دهد تغییر این رویکرد از جنبه های مختلف به نفع شرکت است و سبب افزایش فروش و تعداد مشتریان شرکت می شود و مدیران باید توجه بیشتری به نت پیشگیرانه نشان دهند.

افزایش تقاضا و کاهش بالقوه منابع، تولید انرژی در آینده را به یکی از چالش های مهم تبدیل کرده است. در نیروگاه های برقابی، تغییر اقلیم از دلایل اصلی محدودیت منابع تأمین تولید است. دما و بارش می تواند شرایط هیدرولوژیکی آینده را تغییر دهد و بر میزان و توزیع زمانی تولید اثر مستقیم بگذارد. برای مشخص شدن تغییرات آینده تولید و امکان مدیریت آن، یک مدل ریاضی بهینه سازی تحت بسته نرم افزاری Lingo توسعه داده شده است. بررسی های تغییر اقلیم با ایجاد گروهی از سناریوهای آینده عوامل تأثیرگذار انجام گرفته است. این تحقیق با استناد به داده های تاریخی 30 سال منطقه کارون 4، مدل های لازم برای برآورد تبخیر و جریان رودخانه را تهیه کرده و با ایجاد سناریوهای آینده دما و بارش، با استفاده از مدل های مذکور، مقدار و توزیع زمانی جریان رودخانه در 86 سال آینده را برآورد کرده است. نتایج نشان می دهد تا انتهای قرن، با 2/17 درصد کاهش بارش، و 6/22 و 1/26 درصد افزایش دما و تبخیر، جریان رودخانه به طور متوسط 9/10 درصد کاهش خواهد یافت. در مدیریت تولید، با ضریب بار نیروگاهی 2/0 می توان تولید نیروگاه برقابی را در محدوده کاهش 12 تا 46 درصدی و به طور متوسط 20 درصد با لحاظ محدودیت های متعدد کنترل بهینه سازی کرد. 

امروزه مشتریان خواستار کالاهای باکیفیت تر و ارزان ترند؛ ازاین رو سازمان ها ازجمله شرکت ایران ترانسفو -ری به دنبال راهکارهایی هستند که بتوانند به بقای خود ادامه دهند. پیاده سازی تولید ناب می تواند این شرکت را به این مهم رهنمون سازد. هدف اصلی این پژوهش، ارزیابی سطح آمادگی شرکت ایران ترانسفو-ری برای اجرای سیستم تولید ناب با استفاده از مدل تجزیه وتحلیل ابعادی است. در همین زمینه، طی مطالعات انجام گرفته، 8 مؤلفه و 66 عامل شناسایی و حد انطباق آن ها با تولید ناب بررسی شد. روش تحقیق حاضر، زمینه یابی است و دارای 1 سؤال اصلی و 8 سؤال فرعی است. ابزار گردآوری داده ها مصاحبه با صاحب نظران و تکمیل پرسشنامه است. در تجزیه و تحلیل داده ها از روش مقایسه زوجی، برای تأیید روایی پرسشنامه از روش تأیید خبرگان و برای سنجش پایایی آن از روش آزمون در آزمون استفاده شده است. نتایج تحقیق نشان می دهد که ایران ترانسفو-ری، 49/0 از انطباق کامل با تولید ناب فاصله دارد و مؤلفه های سازماندهی و رهبری، مدیریت منابع انسانی و مدیریت فرایند تولید به ترتیب بیشترین اهمیت را برای  دستیابی به تولید ناب دارند.

 اولویت بندی پروژه های استراتژیک در سازمان، یک مسئله تصمیم گیری چندمعیاره است که به دلیل عدم اطمینان موجود در قضاوت های خبرگان، همواره نمی توان آن ها را با مقادیر عددی و دقیق بیان کرد. هدف این پژوهش، معرفی تئوری سیستم خاکستری (روش درجه امکان خاکستری) و کاربرد آن در رتبه بندی پروژه های استراتژیک سازمانی در محیط غیرقطعی است. در ابتدا، شاخص های کیفی استخراج شده از اسناد استراتژیک سازمان (شاخص های استراتژیک)، توسط متغیرهای زبانی خاکستری تعیین وزن شدند و سپس، حد تأثیر هر شاخص بر روی پروژه ها بررسی شد. در ادامه، با استفاده از الگوریتم درجه امکان خاکستری، پروژه های مورد مطالعه با رویکرد احتمال نزدیکی هر گزینه به گزینه برتر نسبت به یکدیگر رتبه بندی شدند. با توجه به احتمالات به دست آمده از بررسی هر پروژه، گزینه ای که در فاصله کمتری از گزینه برتر قرار داشت، در رتبه بالاتری قرار گرفت و مدیران شرکت، نتایج رتبه بندی پنج پروژه با این روش را منطقی و پذیرفتنی تشخیص دادند.

در دنیای رقابتی امروز، ایجاد سیستم مناسب ارزیابی عملکرد ضروری است. هدف این پژوهش، ارزیابی عملکرد مالی شرکت های دارویی، گروه فلزات اساسی و گروه خودرو و ساخت قطعات با استفاده از روشی نوین است. از فازی AHP برای وزن دهی به شاخص های ارزیابی عملکرد و از فازی تاپسیس و فازی ویکور برای رتبه بندی شرکت های مورد مطالعه استفاده می شود. در این پژوهش، ترکیبی از معیارهای سنتی ارزیابی عملکرد و معیارهای مبتنی بر ارزش، برای ارزیابی عملکرد و رتبه بندی شرکت های مورد مطالعه در سال ۱۳۸۸ به کار گرفته شد. جامعه آماری این پژوهش شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران در صنایع دارویی، گروه فلزات اساسی، و گروه خودرو و ساخت قطعات است. استفاده از رویکرد فازی در رتبه بندی شرکت ها ابهام اطلاعات ورودی به نرم افزار های رتبه بندی را کاهش می دهد. نتایج این پژوهش که به ارائه دو روش در ارزیابی عملکرد مالی شرکت ها منتج شد، می تواند برای گروه های مختلف اعم از سرمایه گذار، سازمان بورس و دیگر استفاده کنند گان مفید واقع شود.

در دو دهه اخیر به دلیل جهانی شدن زنجیره تأمین، تغییرات فراوانی در شرایط زنجیره ها رخ داده است. راهبران و مدیران کلان، همواره با ریسک های جدیدی روبه رو هستند که با برنامه ریزی باید برای مقابله با آن ها آماده شوند. در سال های اخیر، تحریم به عنوان یکی از جدی ترین ریسک ها تأثیرات مخرب خود را بر زنجیره های تأمین گذاشته است؛ درحالی که در پژوهش های مربوط به زنجیره تأمین جهانی، مسئله اختلال مغفول مانده است. هدف این پژوهش مدل سازی زنجیره دارو در سطح تاکتیکی در شرایط اختلال تحریم است. جریان فیزیکی و مالی و اختلال آن دو در شرایط تحریم، به صورت همزمان مدل سازی شده است. برای تکمیل جریان مالی نسبت های مالی نیز وارد مدل شده اند. عدم قطعیت مسئله با استفاده از یکی از جدیدترین رویکردهای بهینه سازی استوار به نام برنامه ریزی امکانی استوار مدل سازی شده است. مدل بر روی مجموعه دارویی آترا پیاده شد و نتایج آن توسط نرم افزار گمز تحلیل و اعتبارسنجی شد. نتایج از یک سیستم استوار در برابر اختلال تحریم نشان دارد که بدون تخطی از محدودیت های مسئله، تصمیمات مناسب برای برخورد با مسئله را نمایان می سازد.

مسئله زمان بندی پروژه با محدودیت منابع (RCPSP) جزء مسائل غیرچندجمله ای سخت (NP-Hard) است که برای حل آن، روش های ابتکاری و فراابتکاری در مقایسه با راه حل های دقیق، کارایی بیشتری دارند. در این تحقیق از الگوریتم رقابت استعماری اصلاح شده برای حل مسئله زمان بندی پروژه با محدودیت منابع در حالت تک حالته و همچنین از الگوریتم محاسبه جواب موجه ابتدایی برای افزایش سرعت الگوریتم رقابت استعماری اصلاح شده با استفاده از حذف فضای غیرموجه جست وجو، استفاده شده است. الگوریتم ارائه شده در این مقاله بر روی مجموعه مسائل استاندارد کتابخانه PSPLIB آزمایش و از نظر کارایی با تعدادی از روش های موجود مقایسه شده است. نتایج آزمایش ها، کارایی و امکان پذیری الگوریتم پیشنهادی را در حل مسائل استاندارد زمان بندی پروژه با محدودیت منابع نشان می دهد. به منظور بررسی عملکرد الگوریتم در حل مسائل با داده های واقعی، دو پروژه انجام گرفته توسط شرکت قدس نیرو در قالب مسئله مدل سازی و با استفاده از الگوریتم پیشنهادی حل شد.

 هدف از این تحقیق، استخراج مدل قوانین مربوط به داده های حاصل از ممیزی انرژی ساختمان ها به کمک تئوری راف است. تئوری راف دارای الگوریتم های قدرتمندی است که امکان تحلیل داده ها را فراهم می کند. ابزارهای استفاده شده در این تئوری می تواند با ارزش های نادقیق و داده های غیرقطعی کار کرده و واقعیت های پنهان در داده ها را کشف کند. ازآنجاکه قسمتی از گزارش های ممیزی انرژی ساختمان مربوط به سنجش سطح آسایش ساکنان ساختمان از نظر وضعیت سرمایش و گرمایش است و بخش دیگر داده ها مربوط به بررسی های فنی ساختمان است، در این تحقیق یک مشخصه تصمیم مربوط به سطح آسایش ساکنان و یازده مشخصه موقعیتی مربوط به جنبه های فنی ساختمان تحلیل شده و استنتاج قوانین به کمک نرم افزار ROSETTA صورت گرفته است. با توجه به الگوریتم های مختلف تکمیل داده ها، گسسته کردن مقادیر و تولید بی زائده، براساس شرایط تحقیق چهار مدل از قوانین ساخته شده و به روش اعتبارسنجی موازی نتایج مدل ها ارزیابی شده است. در مجموع بهترین مدل با ۱۴ قانون و دقت پیش بینی ۸/۹۹ درصد انتخاب شده است. نتایج این مدل نشان داد که مهم ترین مشخصه فنی هر ساختمان «متراژ فضای کنترل نشده» است و با اطلاع از مقدار این مشخصه می توان سطح آسایش کارکنان در ساختمان را با دقت زیادی پیش بینی کرد.

یکی از فاکتورهای مهم در مدیریت زنجیره تأمین، انتخاب تأمین کننده مناسب است، به طوری که تصمیم گیری صحیح در این مورد سبب کاهش هزینه های خرید، ایجاد رابطه پایدار با تأمین کننده ها و تقویت استراتژی رقابتی در بازار می شود. در این مقاله ابتدا با بررسی مقالات مرتبط، معیارهای مهم در امر انتخاب به دست آمد و سپس با روش دلفی فازی، وزن دهی معیارها و ارزیابی گزینه ها انجام گرفت. با رتبه بندی گزینه ها به روش تاپسیس فازی، پنج آستانه به دست آمد که با استفاده از این آستانه ها می توان گزینه ها را به چهار دسته درجه یک، درجه دو، درجه سه و نامناسب تقسیم کرد. نتایجی که تا این مرحله به دست آمد، به دانش و قوانین سیستم خبره پیشنهادی تبدیل شد. با استفاده از پوسته سیستم خبره جاوا، طراحی و پیاده سازی سیستم، طوری انجام گرفت که در آینده هم بتوان پایگاه دانش آن را بهنگام کرد. برای ایجاد یک رابط گرافیکی کاربر پسند از زبان جاوا کمک گرفته شد. سیستم پیشنهادی و افراد خبره، جداگانه چندین نمونه را ارزیابی کردند که پس از مقایسه، نتایج به طور قابل قبولی به هم نزدیک بودند.