درخت حوزه‌های تخصصی

گروه های ویژه

حوزه‌های تخصصی
ادبیات اقتصاد تاریخ تربیت بدنی جغرافیا حقوق روانشناسی زبان شناسی علم اطلاعات و دانش‌شناسی علوم اجتماعی علوم اسلامی علوم انسانی علوم تربیتی علوم سیاسی فلسفه و منطق مدیریت مطالعات زنان هنر و معماری
ایران اسلامی ایران باستان ایران پیش از تاریخ تاریخ جهان فلسفه تاریخ گروه های ویژه نقد و بررسی کتاب
آثار و آرای تاریخ پژوهان و باستان شناسان ایرانی آثار و آرای تاریخ پژوهان و باستان شناسان جهان ایلات و عشایر باستان شناسی برنامه ریزی و فنون آموزش تاریخ تاریخ ادیان تاریخ پزشکی تاریخ زنان تاریخ فرهنگی-اجتماعی-اداری ایران تاریخ مذاهب تاریخ مطبوعات تاریخ نگاری تاریخ نگری جغرافیای تاریخی جنبش ها و قیام های یکصد سال اخیر خلیج فارس و دریای خزر سفرنامه و سفرنامه نویسان سکه شناسی سند شناسی و سندپژوهی شخصیت ها فعالیت های مذهبی (فعالیت های ادیان، فرق و مذاهب) مجلس شورای ملی منابع و کلیات
ترتیب بر اساس: جدیدترینپربازدیدترین
فیلترهای جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۱٬۳۴۱ تا ۱٬۳۶۰ مورد از کل ۸٬۰۰۹ مورد.
۱۳۴۱.

نقش مصطفی کامل در نهضت ناسیونالیسم مصر(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات تاریخ فرهنگی سال پنجم زمستان ۱۳۹۲ شماره ۱۸

کلیدواژه‌ها: استعمار تمدن غرب ناسیونالیسم مصری مصطفی کامل

حوزه‌های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی تاریخ گروه های ویژه شخصیت ها
  2. حوزه‌های تخصصی تاریخ تاریخ جهان تاریخ مصر
تعداد بازدید : ۱۷۳۶ تعداد دانلود : ۹۷۶
این نوشتار، تلاش دارد با بررسی کنش و افکار مصطفی کامل، به نقش وی در نهضت ناسیونالیسم مصر بپردازد و از عملکرد او در این نهضت، تصویری روشن ارائه دهد. وی به مبارزات ملی گرایی مصر جان تازه ای بخشید، و توانست خواست برحق ملت اش؛ کسب استقلال و آزادی را به گوش دنیا برساند. مصطفی، از سویی، خواستار کمک اروپا و تمدن غرب در حل قضیه ی مصر بود؛ و از سوی دیگر، متحد عباس ثانی و سلطان عبدالحمید ثانی بوده و سیادت عثمانی بر کشورش را می طلبید. این موارد، نشان دهنده پارادوکس در افکار و اعمال مصطفی کامل است. این پژوهش، تلاش می کند از طریق بازسازی زمینه ی تاریخی آن دوران به فهم این پارادوکس کمک کند و دلایل موجود آن را دریابد.
۱۳۴۲.

بررسی های باستان شناسی در دشت تهران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه تهران ۱۳۸۰ شماره ۱۶۰

کلیدواژه‌ها: بررسی جوامع ساده نوسنگی کالکولیتیک تخصص پذیری حرف بافت استقرار جوامع مرکب

حوزه‌های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی تاریخ گروه های ویژه باستان شناسی یاستان شناسی آثار هنری و بومی ملل
  2. حوزه‌های تخصصی تاریخ گروه های ویژه تاریخ فرهنگی-اجتماعی-اداری ایران
تعداد بازدید : ۱۷۳۹ تعداد دانلود : ۸۸۰
شکل گیری جوامع مرکب یکی از خصلت های مهم باستان شناسی دوران کالکولیتیک را درایران تشکیل می دهد . دشت تهران یکی از معدود مناطقی در ایران می باشد که بسیاری از ویژگی های جوامع حکومتی را در خود بروز داده است . یکی از بهترین شیوه ها جهت مطالعه ساختار سیاسی اجتماعی یک چنین جوامعی استفاده از داده ها ی بررسی های باستان شناختی می باشد . نوشتار حاضر به صورت مقدماتی به معرفی بعضی از این استقرارها در دشت تهران می پردازد . استقرارهای معرفی شده برای اولین مورد مطالعه قرار گرفته و امید است با پژوهشهای بیشتر بتوان به شناسایی دیگر استقرارهای پیش از تاریخ دشت تهران پرداخت .
۱۳۴۳.

شخصیت و مقام علمی امام الحرمین جوینی(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه تاریخ سال سوم پاییز ۱۳۸۷ شماره ۱۲

کلیدواژه‌ها: نیشابور امام الحرمین شیخ الاسلام امام الائمه نظامیه

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۷۳۶ تعداد دانلود : ۱۲۹۵
امام الحرمین جوینی، عبدالملک بن ابو محمدبن عبدالله بن یوسف متوفی 478 ه.ق از بزرگان ائمه شافعیه خراسان و نخستین استاد نظامیه نیشابور بوده است. بسیاری از فضلا و فقها و دانشمندان نامی قرن پنجم و ششم ه.ق از جمله امام محمد غزالی و کیاهراسی و ابوالمظفر خوافی افتخار شاگردی او را داشتند و او به وجود این شاگردان فخر و مباهات می نمود. آوازه علمی و روحانی او از بلاد خراسان گذشت و عراق و شام و حجاز را در برگرفت. و از تمام اطراف و اکناف جهان اسلام به خدمت او می شتافتند و همواره قریب چهار صد تن از طلاب و فقها در حلقه درس او حضور داشتند. خواجه نظام الملک مدرسه نظامیه نیشابور را برای وی تأسیس نمود و تولیت اوقاف و تدریس و خطابه و مناظره آن را به وی واگذار نمود. امام الحرمین از حدود سال 456 ه.ق تا هنگام وفات در 478 ه.ق مدت بیست و دو سال بلا منازع عهده دار تدریس و خطابه در این مدرسه بود. امام الحرمین صاحب تألیفات و تصنیفات بسیار است.
۱۳۴۴.

نخبگان ایرانی و فعالیت های علمی و فرهنگی آنان در عثمانی (قرن نهم و دهم هجری)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جستارهای تاریخی سال چهارم بهار و تابستان ۱۳۹۲شماره ۱ (پیاپی ۷)

کلیدواژه‌ها: ایران علما نخبگان مدارس عثمانی تیموریان

حوزه‌های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی تاریخ ایران اسلامی حکومت های ایرانی- اسلامی تیموری فرهنگی
  2. حوزه‌های تخصصی تاریخ گروه های ویژه شخصیت ها
تعداد بازدید : ۱۷۳۵ تعداد دانلود : ۹۳۳
در این پژوهش، فعالیت های علمی و فرهنگی نخبگان ایرانی در عثمانی از آغاز شکل گیری دولت عثمانی تا اوایل قرن دهم هجری مورد بررسی قرار می گیرد تا نشان داده شود که فعالیت های علمی آنان چه تأثیری بر حیات علمی و فرهنگی عثمانی به جا گذاشت و در این دوره علمای سنت گرا چه واکنشی نسبت به عقل گرایان داشتند و نتایج آن چه بود. از دوره ایلخانان و حتی قبل از آن، ایران به عنوان کانون علمی محل ظهور علمای بزرگی در فقه، کلام و علوم نقلی بود. قاضی بیضاوی، عضدالدین ایجی، فخر رازی و زمخشری نمونه ای از این علما هستند. با شکل گیری دولت عثمانی، تفکر حاکم بر مراکز علمی آن سرزمین تحت تأثیر افکار و اندیشه های علمای ایرانی قرارگرفت. این امر ناشی از روابط علمی و فرهنگی گسترده ای بود که از گذشته بین دو سرزمین وجود داشت. در طول قرن هشتم و نهم هجری، نخبگانی ایرانی که در فقه، تفسیر، حدیث، منطق، کلام، صرف و نحو، قرائت، بلاغت، ریاضیات، نجوم و طب تحصیلاتی داشتند، به عثمانی مهاجرت کردند. برخی از آنان آثار ارزنده ای در علوم عقلی و نقلی تألیف کردند. علمای مهاجر آثار و اندیشه های علمای ایرانی نظیر امام محمد غزالی و فخرالدین رازی را در مدارس عثمانی تدریس کردند و یا بر آثار گذشتگان شرح، حاشیه و تعلیقات نوشتند. در نتیجه، جامعه عثمانی همانند جامعه ایرانی در فضایی قرار گرفت که اندیشه های سنت گرایان در ستیز با عقل گرایان به سر می برد.
۱۳۴۷.

بررسی عوامل فراز و فرود فقه شیعه پس از شیخ طوسی و مطالعه شرایط تأثیرگذار بر رشد دوباره آن(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: تاریخ نامه ایران بعد از اسلام سال پنجم پاییز و زمستان ۱۳۹۳ شماره ۹

کلیدواژه‌ها: فقه شیعه ایلخانان تیموریان فقه اهل سنت ادوار فقه

حوزه‌های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی تاریخ گروه های ویژه باستان شناسی
  2. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی تاریخ اسلام و سیره تاریخ و سیره شناسی تاریخ تشیع
تعداد بازدید : ۱۷۳۴ تعداد دانلود : ۷۳۶
ادوار فقه و تحول در روش فقاهت شیعه رابطه ی مستقیمی با اوضاع اجتماعی مذهبی جوامع شیعی دارد؛ به طوری که می توان آن را منعکس کننده ی خصوصیات یک عصر تاریخی و در عین حال مؤثّر در شکل گیری عناصر عصر بعد دانست. این تحوّلات فقط تفریع فقه و بیان احکام را دربر نمی گیرد، بلکه شامل روش استنباط و نقش فقها در کاربرد احکام نیز می گردد. دو دوره مهم از ادوار فقه شیعی، مقارن با دوران حکومت ایلخانی و تیموری است؛ دوره ی نخست، دوره ی تقلید و رکود فقه است که تا نیمه ی قرن هفتم ادامه دارد و پس از آن یکی از طولانی ترین ادوار فقه و اصول شیعه آغاز می شود و مجددا، فقه شیعی، دوره ای از شکوفایی و پویایی را تجربه می کند. در این دوره با ظهور دانشمندان بزرگ شیعی، فقه دچار تحولات اساسی و مهمی می شود. در این مقاله سعی شده است با نگاهی به سیر تحوّل فقه شیعه از دوره ایلخانی تا اواخر تیموری؛ عوامل رکود فقه شیعه پس از شیخ طوسی و شرایط تأثیرگذار بر رشد دوباره آن در دوره پس از مغول بررسی شود. لیکن پیش از آن با نگاهی مختصر به دوره قبل از ایلخانی به کارنامه و تلاش های شخصیت های برجسته ای نظیر شیخ طوسی، شیخ مفید و سید مرتضی اشاره شده است. همچنین موانع پیشِ روی علمای عصر مغول و فرصتها و چالش های آن عصر، بخش دیگری از این مقاله را تشکیل می دهد. بررسی سیر تحوّل فقه شیعه و شرایط پر فراز و نشیب آن طی دو دوره ی مذکور، نتیجه ی پایانی این نوشته است.
۱۳۴۸.

شاه عباس اول و هنر موسیقی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: تاریخ نامه ایران بعد از اسلام سال هفتم پاییز و زمستان ۱۳۹۵ شماره ۱۳

کلیدواژه‌ها: صفویان شاه عباس اول هنر موسیقی موسیقی رزمی موسیقی بزمی

حوزه‌های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی تاریخ ایران اسلامی حکومت های ایرانی- اسلامی صفوی فرهنگی
  2. حوزه‌های تخصصی تاریخ گروه های ویژه شخصیت ها
تعداد بازدید : ۱۷۳۳ تعداد دانلود : ۹۸۵
هنر موسیقی عصر شاه عباس همچون دیگر عرصه های هنر این دوران از سیاست و خط مشی سیاسی نهاد قدرت تاثیر پذیرفت. بررسی منابع موجود از توجه و علاقه ویژه شاه عباس اول به هنرهای گوناگون از جمله هنر موسیقی پرده بر می دارد و سازندگان، نوازندگان و خوانندگان را از جمله گروه هایی معرفی می نماید که در سایه لطف، توجه و اقبال شاه عباس از جایگاهی در خور توجه در دربار صفوی برخوردار گردیده، به هنرنمایی و فعالیت در عرصه موسیقی پرداخته اند. کاربردهای مختلف موسیقی که در مراسم گوناگون به ویژه در اعیاد و جشن های ویژه و مراسم تشریفاتی مورد استفاده قرار می گرفت، از رونق و رواج موسیقی در عصر شاه عباس از یک سو و حمایت، توجه و رغبت وی به موسیقی و فعالان و دست اندرکاران این عرصه هنری از دیگر سو خبر می دهد. نوشتار حاضر بر آن است که از طریق بررسی منابع موجود جایگاه موسیقی و موسیقی دانان را در پرتو توجه و تشویق شاه عباس نسبت به مقوله موسیقی آشکار نماید.
۱۳۴۹.

بازشناسی هنر بودایی از طریق شمایل شناسی مودراها(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات شبه قاره سال هشتم زمستان ۱۳۹۵ شماره ۲۹

کلیدواژه‌ها: نماد شمایل مودرا غیرشمایل هنربودایی

حوزه‌های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی ادبیات ادبیات و مطالعات بین رشته ای ادیان بودیسم
  2. حوزه‌های تخصصی تاریخ گروه های ویژه باستان شناسی یاستان شناسی آثار هنری و بومی ملل
تعداد بازدید : ۱۷۳۴ تعداد دانلود : ۱۵۳۲
باورهای دینی و اسطوره ای در تاریخ تفکر همیشه سر منشأ بسیاری از حرکت های انسانی بوده است و همواره تحولات معرفتی و فکری بشر به نوعی به اسطوره و دین پیوند خورده است. در کنار آیین ها و باورهای دینی، هنر بهترین وسیله برای به تصویر کشیدن این تفکر دینی و اسطوره ای است. در هنر ادیان، برخی نقش ها و نمادها صرفاً تصویر نیستند، بلکه نماد یک حقیقت رمزی یا متعالی محسوب می شوند، هنر بودایی، مانند اغلب هنرهای دینی، سرشار از رموزی است که هر یک حامل مفاهیم نمادین و ژرفی هستند که بدون تحلیل و معناشناسی قابل فهم نیستند. نمادهای به کار رفته در هنر دینی بودایی به سه دسته ی کلی نمادهای غیرشمایلی، نیمه شمایلی و شمایلی تقسیم می شوند. نمادهای شمایلی شامل تمثال ها و مجسمه های بودا است و مهم ترین آن ها مودراهای بودایی است که مراحل زندگی و سیر و سلوک او را نشان می دهند و بخش مهمی از هنر بودایی محسوب می شوند. این پژوهش در صدد است معنای نمادین مودراهای بودایی را با توجه به ویژگی های حاکم بر هنر بودایی با روش توصیفی تحلیلی به تصویر کشد.
۱۳۵۰.

دفاتر مالی در نظام دیوانسالاری عصر صفوی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: تاریخ نامه ایران بعد از اسلام سال ششم بهار و تابستان ۱۳۹۵ شماره ۱۲

کلیدواژه‌ها: صفویه اقتباس اداری اوارجه توجیهات دفاترمالی روزنامچه

حوزه‌های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی تاریخ ایران اسلامی حکومت های ایرانی- اسلامی صفوی اقتصادی
  2. حوزه‌های تخصصی تاریخ گروه های ویژه تاریخ فرهنگی-اجتماعی-اداری ایران
تعداد بازدید : ۱۷۳۶ تعداد دانلود : ۹۱۶
هر دولتی برای نظامند شدن امور مالی خود نیاز دارد تا از یک تشکیلات منظم و مکتوب پیروی کند تا بر اساس آن بتواند درآمدها و هزینه های کشور را ساماندهی نماید. دولت صفوی نیز برای این مهم مناسبات مالی را طرح ریزی کرد که توسط مستوفی الممالک و دفترخانه به اجرا درمی آمد و موارد مربوط به آن در دفاتر مالی نوشته می شد. شناسایی و معرفی این دفاتر و نقش و کارکرد آن در دیوان ازجمله اهداف این تحقیق است. مهم ترین مسئله این تحقیق شناسایی و ارزیابی عنصر تداوم در تشکیلات اداری دوره صفویه در بخشی از حوزه فرایندها و کارکردها یعنی دفاتر مالی است. که ازجمله مهم ترین ارکان در حوزه فرایندهای مالی محسوب می شدند. در این پژوهش تلاش شده است تا با روش توصیفی- تحلیلی- تطبیقی و در حوزه مطالعات کتابخانه ای، این دفاتر معرفی و میزان اقتباس تشکیلات اداری صفویه از دوره های پیشین و در حوزه کارکرد این دفاتر شناسایی و ارزیابی شود. اتکا اصلی این پژوهش، بر رسایل مربوط به سیاق و دفاتر مالی تشکیلات اداری آستان قدس رضوی در عصر صفوی است. یافته های این بررسی نشان می دهد که تشکیلات اداری صفویه حداقل در حوزه کاربرد و چگونگی کارکرد این دفاتر عمدتاً از دوره پیشین اقتباس کرده است و عنصر تداوم در این حوزه کاملاً آشکار است. در این حوزه سه دفتر اصلی روزنامچه، اوارجه و توجیهات حداقل از قرن چهارم تا پایان صفویه و نیز – به اتکای داده های موجود تا سال ها پس از صفویه- از دفاتر اصلی مالی بودند که تقریباً با همان کارکرد در دوره صفویه وجود داشتند. بااین حال برخی تغییرات در این فرایند در حوزه عناوین دفاتر و محتوای آنان به خصوص در مورد دفاتر غیر از دفاتر سه گانه فوق صورت گرفته است.
۱۳۵۱.

گناهان جنسی مردان در متون پهلوی

نویسنده:
منبع: جندی شاپور سال اول پاییز ۱۳۹۴ شماره ۳

کلیدواژه‌ها: گناه متون پهلوی دین زردشتی گناهان مردان گناهان جنسی مردان

حوزه‌های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی تاریخ گروه های ویژه باستان شناسی
  2. حوزه‌های تخصصی تاریخ گروه های ویژه منابع و کلیات
تعداد بازدید : ۱۷۳۲ تعداد دانلود : ۱۱۲۹
در بسیاری از متون پهلوی، به مسئلهٔ گناهان مردان و زنان و مجازات های آن ها در دین زردشتی پرداخته شده است. یک بخش از گناهان در دین زردشتی، گناهان ویژهٔ مردان است و چنان که این متون نشان می دهند، مردان ایرانی بایستی از کارهای ناشایست و گناهان، سخت پرهیز می کردند که مبادا کرده ای ناشایست و ناپسند که در جامعهٔ دینی ایرانی گناه انگاشته می شد، از آنان سر زند. گناهان مردان از دیدگاه آیین زردشتی چندین گونه بودند و برای هرکدام از آن ها مجازاتی تعیین شده بود. در این پژوهش به آن گناهانی که می توان آن ها را «گناهان جنسی مردان» نامید، به ویژه گناهانی چون لواط، همخوابگی با زنان در دوران دَشْتان (= قاعدگی)، با شهوت به سوی زنان دیگر رفتن و یا زنا، و احتلام در خواب، پرداخته خواهد شد.
۱۳۵۲.

تحلیلی بر مردم نگاری جامعه ایرانی عصرصفوی به روایت سیاحان فرنگی بررسی موردی: سفرنامه پیترو دلاواله(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات تاریخ فرهنگی سال هفتم تابستان ۱۳۹۵ شماره ۲۸

کلیدواژه‌ها: صفویه مردم نگاری پیترو دلاواله سفرنامه اروپایی

حوزه‌های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی تاریخ ایران اسلامی حکومت های ایرانی- اسلامی صفوی اجتماعی
  2. حوزه‌های تخصصی تاریخ گروه های ویژه سفرنامه و سفرنامه نویسان
تعداد بازدید : ۱۷۳۴ تعداد دانلود : ۱۶۷۷
روزگار صفویان از نگاه جامعه شناسی و انسان شناسی شایسته توجه فراوان است. دوره ای که در آن بنیان های اجتماعی، مذهبی، تاریخی و جغرافیایی این مرز و بوم دستخوش دگرگونی های فراوان گردید. پژوهش حاضر، به بررسی یکی از مهم ترین سفرنامه های دوره صفوی یعنی سفرنامه دلاواله پرداخته تا ضمن بیان گزارشی ملموس از وضعیت اجتماعی ایران عصر صفوی به تحلیل مردم نگاری ایرانیان آن روزگار نیز بپردازد. هدف مقاله پاسخ به این پرسش اصلی است که برخی از مهم ترین ممیزه های فرهنگی ایرانیان که در سفرنامه دلاواله مورد توجه قرار گرفته است، کدامند؟ بنابراین در این پژوهش کوشش شده آداب و رسوم، عقاید و سنن بومی ایران قرن یازدهم هجری، از نگاه یک بیننده فرنگی معرفی گردد، تا از این رهگذر برخی نکات ارزشمند و تازه از فرهنگ کهن ایرانی استخراج شده در مسیر کشف غوامض تاریخی، فرهنگی و ادبی نیز مورد استفاده قرار گیرد.
۱۳۵۵.

مبتکر نظریة رکن رابع ایمان در شیخیه(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات تاریخ اسلام سال هفتم بهار ۱۳۹۴ شماره ۲۴

کلیدواژه‌ها: شیخیه شیخ احمد احسائی سیدکاظم رشتی رکن رابع حاج محمد کریم خان کرمانی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۷۳۳ تعداد دانلود : ۸۴۷
شیخیه یکی از جریان های نسبتاً جوان در تاریخ شیعة امامیه است.یکی از نظریّات منسوب به آنان، نظریة«رکن رابع ایمان» است که انشعابات شیخی در مورد آن نظر همسانی ندارند. یکی از وجوه اختلاف در شناسائی مبتکر این نظریه است. شیخ احمد احسائی، سیدکاظم رشتی و حاج محمد کریم خان کرمانی هریک با این عنوان مطرح شده اند. مقالة حاضر با ریشه یابی علل پدیداری اختلاف در این باب، چهار مؤلفه را در ساختار نظریه مشخص می کند: 1.ادبیات چهارگانة «خدا، پیامبر، امام، شیعه» 2. سلسله مراتب قرای ظاهره 3. تعدد یا وحدت صاحبان آن 4. نقش آنان در قبال سائرین با پیگیری این چهار مؤلفه در متون بزرگان جریان شیخیه و با توجه به شواهد تاریخی، مقالة حاضر نشان می دهد انتساب نظریة رکن رابع به محمد کریم خان کرمانی انتسابی ناصحیح است. پایه های اصلی این نظریه متکی به کلمات شیخ احسائی است اما به نظر می رسد نظریه پرداز اصلی آن سید کاظم رشتی باشد.
۱۳۵۶.

مظاهر فرهنگ و تمدن سکاها در شاهنامه ی فردوسی

نویسنده:
منبع: تاریخنامه خوارزمی سال چهارم زمستان ۱۳۹۵ شماره ۲ (پیاپی ۱۴)

کلیدواژه‌ها: شاهنامه سکاها فرهنگ و تمدن مظاهر غیرمادی مظاهر مادی

حوزه‌های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی تاریخ ایران باستان تمدن های کهن فرهنگی
  2. حوزه‌های تخصصی تاریخ گروه های ویژه منابع و کلیات
تعداد بازدید : ۱۷۳۲ تعداد دانلود : ۱۸۱۰
شاهنامه از دو نوع «مظاهر مادی» و «مظاهر غیر مادی» سکاها تأثیر فراوان یافته است که در این پژوهش به بررسی این موضوع در دو بخش اسطوره ای و حماسی شاهنامه پرداخته شده است. در قسمت مظاهر مادی به بررسی «سوگواری»، «میگساری»، «اسب» و «مال دوستی» سکاها در ابیات شاهنامه پرداخته شده است و در قسمت مظاهر غیر مادی از «کینه و نفرت»، «جادو و افسونگری»، «سگزی» و «اعتقاد به مظاهر طبیعت» آن ها در ابیات این کتاب سخن رفته است. در این پژوهش بدین پرسش پاسخ خواهیم داد که مظاهر مادی و غیرمادی سکاها در شاهنامه چه مسایلی هستند؟ آیین ها، مراسم، اعتقادات و دیگر مظاهر قوم سکایی چگونه باعث اعتلا و غنای ادبی، تاریخی و قوم شناسی شاهنامه شده است؟ حماسه ی ملی (شاهنامه) نه تنها بازتاب دهنده فرهنگ دینی زرتشتی، بلکه فرهنگ همه ی قومیّت های ایرانی از جمله سکاها است. در این پژوهش به روش کتابخانه ای و به شیوه ی توصیفی-تحلیلی است که با استفاده از منابع دست اول که اطلاعاتی از مظاهر فرهنگ و تمدن سکاها را بیان نماییم.
۱۳۵۹.

بررسی جایگاه علم و هنر در دربار امیر تیمور گورکانی

نویسنده:
منبع: جندی شاپور سال دوم بهار ۱۳۹۵ شماره ۵

کلیدواژه‌ها: هنر سمرقند تیمور الوس جغتای

حوزه‌های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی تاریخ ایران اسلامی حکومت های ایرانی- اسلامی خاندان های محلی فرهنگی
  2. حوزه‌های تخصصی تاریخ گروه های ویژه باستان شناسی
تعداد بازدید : ۱۷۳۱ تعداد دانلود : ۱۷۰۸
در فاصلهٔ مرگ ابوسعید ایلخانی(در سیزدهم ربیع الاول ۷۳۶ ه. ق. / سی نوامبر ۱۳۳۵ ) تا ظهور تیمور(۷۸۱ ه .ق.) اوضاع ایران آشفته و قدرت ها و سلسله های کوچک و بزرگ و امرای محلی در شهرهای مختلف به قدرت رسیدند، با استفاده از همین اوضاع آشفته تیمور توانست قدرت را به دست بگیرد و طی لشکرکشی های بعدی بنیان حکمومت تیموریان را در ایران بنا نهد. با توجه به اینکه بیشتر اوقات تیمور صرف لشکرکشی به سرزمین های مختلف میشد، اما وی دوست دار علما و دانشمندان بود و نتیجه ی آن اجتماع بسیاری از دانشمندان در دربار او و تبدیل شدن سمرقند به مرکزی علمی و مذهبی مشرق زمین بود. این پژوهش با استفاده از روش اسنادی-کتابخانه ای و با رویکرد توصیفی- تحلیلی به بررسی قدرت یابی حکومت تیمور پرداخته و جایگاه هنرمندان و دانشمندان را در دربار مورد بررسی قرار می دهد. نتایج بررسی ها نشان می دهد که علی رغم این جنگ ها و یورش های تیمور که از او در تاریخ مانده وی به هنرمندان و دانشمندان علاقه مند و بسیاری از آنان را به دلیل مهارت آنان به سمرقند کوچ داد و در دربار او از ارج و قرب زیادی برخوردار بودند.
۱۳۶۰.

تحلیلی بر شورش های گیلان بعد از فتح آن در زمان شاه عباس اوّل صفوی (1037 -1000ق)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه تاریخ های محلی ایران سال اول بهار و تابستان ۱۳۹۲ شماره ۲

کلیدواژه‌ها: گیلان شاه عباس اول شورش اجتماعی حکومت صفوی

حوزه‌های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی تاریخ ایران اسلامی حکومت های ایرانی- اسلامی صفوی اجتماعی
  2. حوزه‌های تخصصی تاریخ گروه های ویژه جغرافیای تاریخی
  3. حوزه‌های تخصصی تاریخ ایران اسلامی حکومت های ایرانی- اسلامی تاریخ محلی
تعداد بازدید : ۱۷۲۹ تعداد دانلود : ۹۱۰
گیلان بعد از فتح آن توسط شاه عباس اول، به سبب شورش­های متعددی که در آن برپا شده بود، بسیار متمایز از مناطق دیگر ایران گردید. در این پژوهش با توجه به ساختار اقتصادی و اجتماعی جامعه گیلان و عملکرد نمایندگان حکومت صفوی در آن، زمینه­ها و علل برپایی شورش­های گیلان بعد از شکست خان احمد دوم گیلانی و تسخیر آن توسط شاه عباس اول تا اواخر حکومت آن بررسی و تحلیل شده است. سپس، علل ناکامی شورش­ها و پیامدهای سیاسی، اجتماعی، اقتصادی آن برای جامعه گیلان و حکومت صفوی بررسی و تحلیل گردیده است. هدف اصلی پژوهش، تبیین و تحلیل ساختاری شورش­های فراموش شده و پراکنده گیلان بعد از سرکوبی خان احمد دوم گیلانی در زمان سلطنت شاه عباس اول می­باشد. روش پژوهش به صورت کتابخانه ای و با استناد به متون تاریخی است. یافته­های عمده تحقیق نشان می­دهد که شاه عباس اول در اداره گیلان موفق نبوده و فقط با اتکا به تهدید و زور بر آنجا سلطه داشته و علت بسیاری از شورش­ها، به خاطر عملکرد نامناسب نمایندگان شاه صفوی در گیلان بوده است.

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

زبان