درخت حوزه‌های تخصصی

علوم اسلامی

حوزه‌های تخصصی
ادبیات اقتصاد تاریخ تربیت بدنی جغرافیا حقوق روانشناسی زبان شناسی علم اطلاعات و دانش‌شناسی علوم اجتماعی علوم اسلامی علوم انسانی علوم تربیتی علوم سیاسی فلسفه و منطق مدیریت مطالعات زنان هنر و معماری
اخلاق و تعلیم و تربیت اسلامی ادبیات عرب تاریخ اسلام و سیره تصوف و عرفان اسلامی تفسیر و علوم قرآن حدیث و علوم حدیث علوم غریبه فقه و اصول گروه های ویژه منطق، فلسفه و کلام اسلامی
ترتیب بر اساس: جدیدترینپربازدیدترین
فیلترهای جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۱۹٬۷۰۱ تا ۱۹٬۷۲۰ مورد از کل ۷۹٬۳۴۸ مورد.
۱۹۷۰۱.

تأثیر اختلاف قرائات در تفسیر و فهم برخی از آیات سوره بقره(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: سراج منیر سال نهم تابستان ۱۳۹۷ شماره ۳۱ 101 - 122

کلیدواژه‌ها: سوره بقره فرش الحروف اختلاف قرائات تفسیر روایت حفص از قرائت عاصم

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۳۸ تعداد دانلود : ۵۵۵
یکى از علومی که در فهم، ترجمه و تفسیر کلام الهى تأثیر مستقیم دارد، «علم قرائات قرآن کریم» است. به همین سبب، این علم از دیرباز، موردتوجه مفسران قرآن بوده و تلاش جمعىِ ایشان بر این بوده که با توجه به قرائت های مختلف و تأثیر دادن آن ها در فهم قرآن، بتوان بهترین برداشت را مطابق قرائت مقبول عرضه نمود. همین اثرگذارى، در تفسیر نیز خود را می نمایاند. پرسشی که این پژوهش درصدد پاسخگویی به آن است آنکه اختلاف قرائات در فهم و تفسیر برخی از آیات سوره بقره چه تأثیری دارد؟ لذا پس از مرور بر تعاریف و عناوین پایه ای، فرش الحروف آیات سوره بقره که اختلاف قرائات از میان هفت قرائت مشهور (قرائات سبع)، بر تفسیر آنان تأثیر دارند شمارش و مورد بررسی و مقایسه قرارگرفته است. از رهگذر این بررسى و مقایسه، میزان تطابق برخی تفاسیر با روایت حفص از عاصم به عنوان مشهورترین قرائت در میان مسلمانان مشخص خواهد شد.
۱۹۷۰۲.

احمدبن موسی(ع) مبارزی در دو عرصه جنگ نرم و جنگ سخت

نویسنده:
منبع: رهیافت فرهنگ دینی سال اول تابستان ۱۳۹۷ شماره ۲ 21-29
حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۰۹ تعداد دانلود : ۳۴۲
احمدبن موسی (ع ، طبق کتب معتبر تاریخی یکی از فرزندان امام موسی کاظم (ع) است که با توجه به شرایط سیاسی زمان خود دست به قیام علیه حاکمان جور زمان خود زد. او در دو جبهه جنگ نرم و جنگ سخت به مبارزه پرداخت و با انحراف و ظلم و استبداد مبارزه کرد این نوشته در صدد بررسی مبارزات ایشان در این دو عرصه است. نوشته حاضر بر اساس روش توصیفی – تحلیلی و با استفاده از منابع معتبر تاریخی صورت پذیرفته است. نتایج این بررسی نشان می دهد که ایشان در عرصه فرهنگی به مبارزه با فرقه گرایی و تشتت در جامعه مسلمین پرداخت و طرفداران خود را به پذیرش ولایت علی ابن موسی (ع) ترغیب کرد. از سوی دیگر ایشان به دفاع از آن حضرت به مبارزه رویاروی با حاکمان جور پرداخت و در این راه به شهادت رسید.
۱۹۷۰۳.

فلسفه عمل در حکمت متعالیه(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: حکمت معاصر سال نهم بهار و تابستان ۱۳۹۷ شماره ۱ (پیاپی ۲۶) 29-44

کلیدواژه‌ها: فلسفه عمل چیستی عمل چرایی عمل چگونگی عمل حکمت متعالیه

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۰۱۰ تعداد دانلود : ۸۲۷
از نظر ملاصدرا، همان گونه که اشیای خارجی امکان حضور در نفس را ندارند و لازم است صورتی از آن ها، در ساحت نفس به وجودی ذهنی حاضر گردد، اعمال خوب و بد نیز از طریق صورتِ باطنیِ آن اعمال؛ در ساحت نفس وجود پیدا می کنند، با نفس یکی می شوند، در نفس باقی می مانند و بر آن تأثیر می گذارند. هدف مقاله حاضر، که با استفاده از روش تحلیل و استنتاج به سر انجام رسیده، ارائه طرحی از فلسفه عمل در حکمت متعالیه، و بیان چیستی، چرایی و چگونگیِ عمل در اندیشه ملاصدرا، است. در دیدگاه ملاصدرا، جهانِ مادی فرصتی برای انجام عمل، و بدن، ابزار و امکانی برای خلقِ عمل است. ملاصدرا ظاهر عمل یا همان حرکات اعضا را حقیقت عمل نمی داند، حقیقت عمل از نظر او صورت باطنی عمل است که امکان اتحاد با نفس و فعلیت بخشیدن به ملکات نفسانی را، فراهم می آورد. شکل گیری ملکات، شهود قلبیِ حق، ساخته شدن ذات و سعادتمندی یا شقاوتمندی؛ دلایلی است که از نظر ملاصدرا به خاطر آنها باید به انجام عمل اقدام نمود.
۱۹۷۰۴.

نقش محوری نماز در تعالی فرهنگی از دیدگاه قرآن کریم

نویسنده:
منبع: رهیافت فرهنگ دینی سال اول پاییز ۱۳۹۷ شماره ۳ 21 - 32

کلیدواژه‌ها: نماز قرآن فرهنگ تعالی فرهنگی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۰۶۶ تعداد دانلود : ۵۹۱
نماز، از سویی اولین، مهم ترین و با اولویت ترین واجبات الهی است که از زمان خلقت حضرت آدم علیه السلام وضع شد تا از این طریق، رابطه ی انسان ها را در تمام طول شبانه روز با خالق هستی زنده نگه دارد و عامل اصلاح رفتار، گفتار و کردار و به اصطلاح، تعالی فرهنگ آن ها باشد. نماز، مقدس ترین رابطه ی میان خالق و مخلوق است. نماز، برترین عبادت هاست؛ اگر در درگاه خداوند پذیرفته شود، همه ی عبادت های دیگر پذیرفته خواهد شد و اگر پذیرفته نگردد، عبادت های دیگر ارزشی ندارد. از سوی دیگر، نماز، معبر اصلی هدایت و تعالی فرهنگی و مهم ترین راه فرهنگ سازی الهی و یک هنرنمایی الهی است که خداوند تمام ارزش ها را به نحوی در آن قرار داده است. نتایج این پژوهش که به روش توصیفی و با بررسی تحلیلی- توصیفی آیات قرآن انجام شده گویای این است که نماز با ملاحظه ی آداب و شرایط آن، نقش محوری در فرهنگ سازی و تعالی فرهنگی در بین انسان ها و خصوصاً جوامع اسلامی دارد و در دین اسلام، همه اهداف فرهنگی از قبیل اخلاص و یکرنگی؛ تعاون و همکاری؛ ایثار و انفاق؛ جهاد و شهادت؛ امر به معروف و نهی از منکر؛ عفاف و حجاب؛ نظم و انضباط اجتماعی، برابری و برادری و همچنین فرهنگ تربیت دینی بر پایه ی نماز بنا نهاده شده است.
۱۹۷۰۵.

نقش آستان مقدس حضرت احمدابن موسی الکاظم شاهچراغ(ع) در حرکت های اعتراضی منتهی به انقلاب اسلامی ایران از سال 1342-1357

نویسنده:
منبع: رهیافت فرهنگ دینی سال اول پاییز ۱۳۹۷ شماره ۳ 56 - 89

کلیدواژه‌ها: آستان مقدس حضرت احمدابن موسی- شاهچراغ (ع) انقلاب انقلاب اسلامی ایران

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۴۱ تعداد دانلود : ۱۶۶۰
انقلاب اسلامی ایران در سال 1357 به عنوان یکی از شکوه مند ترین انقلاب ها در سطح دنیا مطرح شده است. به روایت مورخان، حرکت های اعتراضی منتهی به این انقلاب از سال 1342-1357 به شکل مستمر در جهات گوناگون و در شهرهای مختلف کشور ایران در جریان بوده است. شهر شیراز به عنوان یکی از شهرهای پیشرو در انقلاب اسلامی ایران، شاهد اعتراضات مردمی بوده است. از سوی دیگر حرم مطهرحضرت احمدبن موسی الکاظم شاهچراغ(ع) به عنوان یک عنصر مهم مذهبی و هویت بخش در فرهنگ ایرانی-اسلامی، نه تنها درشهر شیراز بلکه در کشور ایران و سایر کشورهای اسلامی شناخته شده است، به شکلی که تاثیر این مکان مقدس در رویدادهای مختلف خصوصا رویدادهای تاریخی-سیاسی ایران معاصر قابل انکار نیست. سوال ما در این تحقیق این است که آستان مقدس حضرت احمدبن موسی الکاظم شاهچراغ(ع) در حرکت های اعتراضی منتهی به انقلاب اسلامی ایران از سال 1342-1357 چه نقشی ایفا کرده است؟ بدین منظور با استفاده از اسناد تاریخی، کتب و مقالات در این زمینه به دنبال پاسخ به این سوال بوده ایم، همچنین به منظور غنای اثر، و با توجه به کمبود منابع در برخی موارد، به مصاحبه با افراد تاثیرگذار در وقایع پرداخته ایم. نتیجه آنکه، این حرم مطهر، در آگاهی بخشی، تجمع و تهیج حرکات اعتراضی منجر به سقوط رژیم شاهنشاهی، و به ثمر رسیدن انقلاب اسلامی نقش موثر داشته است و مردم شهر شیراز، حرم مطهر احمد ابن موسی(ع) را پناهگاهی امن و پایگاهی مردمی-مذهبی در جهت تحرکات سیاسی با محوریت علما برای خود دانسته و جایگاهی معتبر برای سخنرانی های هدفمند و هماهنگی و برنامه ریزی، علیه رژیم شاهنشاهی، برشمردند. به شکلی که این حرم مطهر به عنوان مهمترین کانون تجمعات و اعتراضات مردم شهر شیراز در اعتراضات منتهی به انقلاب اسلامی ایران، در اذهان به یادگار مانده است. این پژوهش به روش توصیفی-تحلیلی و با گردآوری به شکل کتابخانه ای و مصاحبه به نگارش درآمده است.
۱۹۷۰۶.

زندگی و اندیشه عبدالمجید شرفی

نویسنده:
منبع: آینه پژوهش سال بیست و نهم بهمن و اسفند ۱۳۹۷ شماره ۶ (پیاپی ۱۷۴) 3 - 14

کلیدواژه‌ها: تجدید الفکر الاسامی مقاربه نقدیه اعام تجدید الفکر الدینی عبدالمجید شرفی نواندیشی تونس نواندیشان اندیشه دینی زندگینامه اندیشه

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۱۲۹ تعداد دانلود : ۵۰۲
عبدالمجید شرفی از چهره های نوین نواندیشی در تونس است که شاید بتوان او را از مؤثرترین افراد در این حوزه دانست؛ زیرا آنچه او از خود به جا گذاشته تنها کتاب و مقالات و یا حتی دیدگاه های نوین نیست، بلکه او با نگرشی آ کادمیک، شا گردانی پرورانده که عاوه بر نشر دیدگاه هایش، ادامه دهنده راه او هستند و از این رو، دیدگاه های شرفی همانند بسیاری از نواندیشان، منحصر به نظریاتی فردی در کتاب هایش نیست، بلکه به جریانی زنده و پویا بدل شده است که هر روز با کتابی جدید و نظریه ای نوین خودنمایی می کند. متن پیش رو ترجمه مقاله ای درباره عبدالمجید شرفی از مجموعه ای با عنوان تجدید الفکر الاسامی مقاربه نقدیه است که به سرپرستی بسام الجمل جمع آوری شده و توسط مؤسسه مؤمنون بلاحدود نشر یافته است. جلد اول این مجموعه با نام اعام تجدید الفکر الدینی به معرفی افراد و اندیشه های نواندیشان شاخص در حوزه اندیشه دینی پرداخته و 11 مقاله از نویسندگان مختلف را در خود جای داده است. نگارنده متن در ابتدای نوشته، به طور اجمالی، زندگی نامه، کتاب ها، مطالب و محتوای آثار شرفی را به رشته تحریر درآورده است. سپس، مهم ترین مظاهر نوگرایی شرفی از قبیل نوگرایی در روش و نوگرایی در مضامین را تشریح و انتقادها بر دیدگاه وی را بیان می دارد. در نهایت، نوشته را با ذکر مهم ترین کتاب ها و مقالاتی که درباره عبدالمجید شرفی نوشته شده اند، به پایان می رساند.
۱۹۷۰۷.

نقش روحانیت در درمان وسواس مذهبی با بهره گیری از آموزه های اسلامی

نویسنده:
منبع: رهیافت فرهنگ دینی سال اول پاییز ۱۳۹۷ شماره ۳ 106 - 127

کلیدواژه‌ها: آموزه های اسلامی روحانیت وسواس مذهبی وسواس فکری عملی (OCD) درمان

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۶۱۳ تعداد دانلود : ۷۱۲
وسواس، همانطور که از نامش بر می آید؛ بیماری ویژه ای است که ویژگی بارز آن حالت وسواس یا وسوسه انگیزی است. وسواس مذهبی، مربوط به وسواسی است که در اعمال عبادی، احکام و غیره، دامنگیر شخص می شود و نقاط مشترک بسیاری با اختلال وسواس فکری عملی (OCD) دارد و اغلب به عنوان شاخه مذهبی آن، شناخته می شود. از آنجایی که آموزه های اسلامی راهکارها و دستورات پیشگرانه و درمانی جامعی در رویارویی با وسواس مذهبی دارد. ایضاً مقاله حاضر در صدد است تا به روش توصیفی و تحلیلی، شناختی روشن از نقش روحانیت معظم؛ در درمان (رفع) این نوع از وسواس با بهره گیری از آن آموزه های ارزشمند و اینکه آیا قابل درمان است یا خیر، به خوانندگان ارائه شود. بر اساس یافته های پژوهش شخص مبتلا به این نوع وسواس؛ با استفاده از مذهب درمانی و نیز با بهره گیری از مشاوره های کارشناشان (روحانیون) مذهبی، می تواند بر مشکل اش فائق آید و از وسواس رهایی یابد. ولی چنانچه این وسواس مذهبی به شکل خیلی قوی در روح و جان شخص ریشه کند و با مذهب درمانی و مشاوره دینی، کاملاً قابل درمان نباشد؛ با یک روند درمانی تعاملی بین مذهب درمانی و کارشناش و مشاور مذهبی (روحانی) با دارو درمانی (روان پزشک) و روان درمانی (روانشناس بالینی)، قابل درمان است. و براساس یافته های پژوهش می توان نتیجه گرفت که؛ نقش روحانیت معظم شیعه در درمان وسواس مذهبی؛ بسیار حائز اهمّیت و ضروری ارزیابی می شود و نیز این نوع وسواس، کاملاً قابل درمان است.
۱۹۷۰۹.

بررسی تاثیر فضای عرفانی و معنوی بارگاه قدسی احمدی و محمدی(ع) بر روی سلامت روان، اضطراب مرگ و تنظیم شناختی هیجان

نویسنده:
منبع: رهیافت فرهنگ دینی سال اول بهار ۱۳۹۷ شماره ۱ 155-174

کلیدواژه‌ها: فضای عرفانی و معنوی بارگاه قدسی سلامت روان اضطراب مرگ راهبردهای تنطیم هیجان شناختی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۱۲ تعداد دانلود : ۷۰۱
این پژوهش با هدف بررسی اثر فضای عرفانی و معنوی بارگاه قدسی احمدی محمدی شاه چراغ(ع) بر سلامت روان، اضطراب مرگ و راهبردهای تنطیم هیجان شناختی انجام شد. 100 نفر از زائران و افراد عادی به عنوان نمونه آماری به روش نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند و در دو گروه آزمایش و کنترل قرار داده شدند (هر گروه 50 نفر). به وسیله مقیاس های سلامت روان گلدبر و هیلر، تنظیم شناختی هیجان گرنفسکی، کریج و اسپین هاون (2002) و اضطراب مرگ تمپلر (1970)، اطلاعات میدانی مورد نیاز پژوهش گردآوری شد. جهت تست نرمالیتی داده ها، آزمون کولموگروف- اسمیرنف مورد استفاده قرار گرفت. هم چنین، آزمون های مانوآ، t دو نمونه ای مستقل و یو من ویتنی برای پاسخ دادن به سوالات و فرضیات تحقیق استفاده گردید. نتایج نشان داد که اختلاف آماری معناداری بین سلامت روان، اضطراب مرگ و راهبردهای تنطیم هیجان شناختی دو گروه وجود دارد. این بدان معناست که فضای عرفانی و معنوی آستان مقدس احمدی و محمدی شاه چراغ(ع)، اثر آماری معناداری بر سلامت روان، اضطراب مرگ و راهبردهای تنطیم هیجان شناختی دانش رائران) دارند.
۱۹۷۱۰.

ارزیابی گردشگران و زائران آستان مقدس احمدبن موسی الکاظم شاه چراغ(ع) از امنیت اجتماعی محلات پیرامون حرم

نویسنده:
منبع: رهیافت فرهنگ دینی سال اول بهار ۱۳۹۷ شماره ۱ 239-248

کلیدواژه‌ها: آستان مقدس احمد بن موسی الکاظم (ع) امنیت اجتماعی محله زائران و گردشگران

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۰۰ تعداد دانلود : ۴۲۲
پژوهش حاضر به منظور ارزیابی میزان احساس امنیت زائران آستان مقدس احمد بن موسی الکاظم شاه چراغ(ع) انجام شد. بدین منظور 150 نفر از زائران آستان مقدس (126 مرد و 24 زن) با استفاده از روش نمونه گیری اتفاقی از بین زائران و گردشگران مراجعه کننده به آستان مقدس انتخاب شدند. برای سنجش امنیت اجتماعی از پرسشنامه 28 گویه ای که با الهام از پرسشنامه معرفی شده توسط صحابی (1389) و هزارجریبی (1390) تهیه شده بود، پس از وارسی پایایی و روایی استفاده شد. تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از آماره های توصیفی و آزمون تی تک نمونه ای حاکی از آن بود که میزان احساس امنیت زائران آستان مقدس احمد بن موسی الکاظم شاه چراغ(ع) به طور معنی داری بالاتر از متوسط بود. در پرتو شواهد موجود نتایج مورد بحث و بررسی قرار گرفته و پیشنهادهایی جهت استفاده مسئولان و دست اندرکاران ارائه شد.
۱۹۷۱۱.

امکان سنجی دیجیتالی کردن منابع کتابخانه تخصصی و مرکز پژوهشی آستان مقدس حضرت احمدبن موسی الکاظم شاه چراغ(ع) با عنایت به توسعه ارائه خدمات به زائرین

نویسنده:
منبع: رهیافت فرهنگ دینی سال اول بهار ۱۳۹۷ شماره ۱ 259-277

کلیدواژه‌ها: کتابخانه دیجیتالی امکان سنجی احمد بن موسی الکاظم شاه چراغ (ع) کتابخانه تخصصی زائر

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۱۴ تعداد دانلود : ۴۱۶
پژوهش حاضر به منظور سنجش وضعیت نیروی انسانی، بودجه، امکانات رایانه ای، زیرساخت های مخابراتی، منابع اطلاعاتی و بررسی دیدگاه زائرین در رابطه با دیجیتالی شدن کتابخانه تخصصی و مرکز پژوهشی شاه چراغ(ع) انجام شده است. در این پژوهش که از نوع توصیفی است و به روش پیمایشی انجام گرفته، از دو پرسشنامه محقق ساخته استفاده شده است. پرسشنامه «الف» در دو بخش تهیه شد؛ بخش اول حاوی 11 پرسش جهت بررسی مهارت های نیروی انسانی کتابخانه شاه چراغ(ع) و بخش دوم حاوی 23 پرسش جهت بررسی امکانات و زیرساخت های موجود در کتابخانه و پرسشنامه «ب» حاوی 16 پرسش جهت بررسی دیدگاه زائرین حرم مطهر شاه چراغ(ع) در خصوص دیجیتالی شدن کتابخانه تنظیم شده است. یافته های پژوهش حاکی از این است که کتابخانه شاه چراغ(ع) به لحاظ ویژگی های مورد نیاز از نظر نیروی انسانی در وضعیت مطلوبی قرار دارد و میزان آشنایی کتابداران کتابخانه با مهارت های کتابدار دیجیتالی در حد متوسط و بالاتر است. اما در بودجه بندی کتابخانه بخشی جهت ایجاد کتابخانه دیجیتالی در نظر گرفته نشده است. این کتابخانه به لحاظ امکانات رایانه ای سخت افزاری، نرم افزاری و مخابراتی نیز در وضعیت بسیار مناسبی قرار دارد وتمام قابلیت های کتابخانه دیجیتالی از دیدگاه زائرین حرم مطهر شاه چراغ(ع) اهمیت بالایی دارند. در نهایت در صورت فراهم شدن بودجه مورد نیاز، این کتابخانه شرایط و زیرساخت های لازم برای دیجیتالی کردن منابع را دارد.
۱۹۷۱۲.

نقش مادران مذهبی در ترغیب فرزندان به نماز

نویسنده:
منبع: معارف فقه علوی سال چهارم اردیبهشت ۱۳۹۷ «ویژه نامه همایش ملی نماز، تعالی فردی و اجتماعی»

کلیدواژه‌ها: نماز مادر ترغیب فرزندان

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۳۸ تعداد دانلود : ۶۳۰
موضوع تحقیق «نقش مادران مذهبی در ترغیب فرزندان به نماز» است. از آنجایی که روح پرستش از همان ابتدای خلقت انسان در نهاد او جای گرفت، انسان همواره به دنبال پناهگاه مطمئنی بود تا بت واند به معب ود خوی ش دست یابد تا اینکه روح او خ دا را جستج و کرد و در حال نماز خواندن، پی به خدا برد. نماز یک نیاز فطری و نیروی جاذبه ای است که در جسم و روح انسانها نسبت به خالق هستی است. خانه، اولین مدرسه تربیت اخلاقی و دینی است و فرزندان به تدریج بر اساس مشاهدات روزمره، پایه های اخلاقی خود را پی ریزی می کند. در محیط خانه کودک تعالیم خوب و بد را فراگرفته و زیربنای اخلاقی او شکل می گیرد. از آنجا که مادر به مناسبت دائمی بودن روابطش با فرزندان، مهرورزی و محبت بیشتر به آنان، رفع نیاز آنها و... بیشتر از پدر می تواند در فرزندان مؤثر باشد. بنابراین مادر می تواند از راههای بیشتری فرزندان خود را به نماز که یکی از مهمترین مسائل تربیتی دینی مذهبی است ترغیب نماید و از راههایی همچون الگو بودن، نمازخواندن در حضور فرزندان، تعظیم و تکریم نماز، فضاسازی معنوی و جاذبه های ظاهری و... می تواند تاثیرگذار باشد.
۱۹۷۱۳.

مسائل اخلاقی همسران خانواده های مذهبی در روابط متقابل فامیلی(مقاله ترویجی حوزه)

نویسنده:
منبع: اخلاق سال هشتم زمستان ۱۳۹۷ شماره ۳۲ (پیاپی ۵۴) 11 - 30

کلیدواژه‌ها: مسائل اخلاقی همسران مذهبی روابط فامیلی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۰۰۰ تعداد دانلود : ۵۴۳
از جمله زمینه های مهم بروز اختلافات زناشویی و طلاق در خانواده های مذهبی، روابط همسران با فامیل است. مشکلات اخلاقی پدیدآمده در این روابط می تواند موجب بروز اختلالات فراوانی در زندگی زناشویی شود. پژوهش حاضر به بررسی مسائل اخلاقی همسران مذهبی در روابط فامیلی پرداخته و از روش پژوهش کیفی، روش تفسیری و تحلیل محتوای متون اسلامی استفاده کرده است. براساس نتایج مقاله، مسائل اخلاقی موجود در روابط همسران مذهبی با فامیل ازنظر موضوع بیست وپنج مورد است: مسائل دسته اول تعاملی است و از ارتباط یا حضور در مجالس، رعایت موازین دینی، امور تربیتی، وابستگی ها و تبعیض ها نشأت می گیرد؛ مسائل دسته دوم به حمایت های معنوی مربوط است، مانند کمک به والدین و حل مشکلات آن ها و تبادل اطلاعات؛ مسائل دسته سوم حمایت های مادی مانند تأمین مالی والدین را دربردارد. ریشه های بروز این مسائل در بیست عنوان کلی، مانند ضعف آگاهی درباره مهارت های زندگی و افول دینداری و اخلاق در خانواده ها، دسته بندی شده است.
۱۹۷۱۴.

کربن فیلسوف، تاریخمندی، و ایران معاصر یک بررسی انتقادی

نویسنده:
منبع: آینه پژوهش سال بیست و نهم فروردین و اردیبهشت ۱۳۹۷ شماره ۱ (پیاپی ۱۶۹) 21 - 30

کلیدواژه‌ها: هانری کربن شرق شناسان رویکرد فلسفی روش فلسفی اندیشه های کربن فیلسوف نوافلاطونی ایران معاصر

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۶۴ تعداد دانلود : ۷۹۰
موض وع گفت ار پی ش رو، کرب ن فیلس وف، تاریخمن دی و ای ران معاص ر اس ت. نویس نده در آغ از نوش تار، نخس ت، مف ردات ای ن عن وان را توضی ح داده و در ادام ه، رویک رد و روش فلس فی هان ری کرب ن و مش خصه ای ن رویک رد و نی ز اندیش ه ه ای او را تش ریح م ی کن د. در نهای ت، ب ا بررس ی وض ع تاریخ ی ای ران معاص ر از طرف ی و موقعی ت تاریخ ی فلس فه کرب ن از ط رف دیگ ر، مس اله ای فلس فی را درب اره اندیش ه ه ا و ش رایط تاریخ ی آنه ا مط رح م ی نمای د.
۱۹۷۱۵.

مطالعه تطبیقی اصل حیا در آموزه های اسلامی و معماری سنّتی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه اخلاق سال یازدهم تابستان ۱۳۹۷ شماره ۴۰ 7-26

کلیدواژه‌ها: اخلاق حرفه ای حیا فتوت نامه بنایان معماری سنتی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۵۴ تعداد دانلود : ۵۳۳
هنرمندان و معماران در عرصه های مذکور در تعامل و ارتباط شخصی و اجتماعی از دستگاه ارزشی اخلاقی فردی و جمعی گریزی نداشته اند. بخشی از آموزه های اخلاقی به ویژه در حوزه حِرَف و مشاغل سنّتی در قالب سوگندنامه، عهدنامه ها و فتوت نامه های حرفه ای مورد اشاره قرار گرفته است. این که شاخص های این دستگاه ارزشی در سنّت پیشینیان چه تفاوت ها و شباهت هایی با وضعیت معاصر دارد موضوع این پژوهش نیست؛ این پژوهش در پی آن است که هنجارها و ارزش های اخلاقی و معنوی به ویژه صفت حیا چه نسبتی با آموزه های دینی، حرفه بنایی و ایجادِ بنا و هویت بنّا دارد؟ در این پژوهش با بهره مندی از روش ترکیبی با مراجعه به بخشی از میراث مکتوب در حوزه معماری سنتی، یعنی فتوت نامه بنایان، با روش توصیفی و به مدد تحلیل محتوای این سند، درصدد تبیین و استخراج اخلاق حرفه ای معماری و به ویژه اصل اخلاقی، عرفانی حیا بوده و دربردارنده این نتیجه است که معماری سنّتی، شامل اصول و شاخصه هایی چون توحیدمحوری، اقتدا بر پیامبران، توجه به آیات و روایات، استناد متون صنفی به اولیا الهی، کسب و احراز شرایط اولیه پیشه، سلوک معنوی در حرفه، کسب مهارت های لازم، آموزش های مکمل، رعایت مهارت های مدیریتی تربیتی، رعایت ادب شاگردی، رعایت سلسله مراتب شغلی، رعایت اصول بهداشتی و خصوصاً حضور و تجلی صفت حیا است.
۱۹۷۱۶.

نقش اخلاق اسلامی در حکمرانی مطلوب(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های اخلاقی سال هشتم تابستان ۱۳۹۷ شماره ۴ (پیاپی ۳۲)

کلیدواژه‌ها: اخلاق حکمرانی مطلوب اسلام اصول خوب

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۳۶۶ تعداد دانلود : ۸۰۹
اخلاق انسان را به تکامل روحی و درونی می رساند، و حکمرانی عین سیاست است که با مدیریت و حکومت بر جامعه، به اداره جامعه انسانی برمی پردازد چگونه اخلاق که عمدتا یک مقوله فردی و نوعی تزکیه نفس و ارتباط با خداست و درون گرایی در آن متجلی است با حکمرانی مدیریت جامعه که به امور مردم در همه ابعاد می پردازد در هم تنیده و به هم پیوسته باشند و اساسا چگونه است که در دل حکومت و حاکمیت سیاسی، حکمت عملی «اخلاق » نقش آفرین باشد؟ با بررسی شاخص های حکمرانی مطلوب بخوبی متوجه می شویم که اساس همه آنها بر اخلاق اسلامی متمرکز است چگونه می شود که با این همه حجم آیات کلام الله مجید و فرمایشات ائمه معصوم و بزرگان دین که دارای ابعاد کاملا اخلاقی می باشند اصول خوب چون مسئولیت پذیری،پاسخگویی،حکومت قانون، عدالت ورزی، دادرسی عادلانه، حق اظهار نظر،مشارکت، کنترل و مبارزه با فساد و شفافیت از بعد اخلاقی تعریف و تفسیر شوند اما مبتنی بر اخلاق نباشد لذا اخلاق و حاکمیت، هیچ تنازع و تعارضی با همدیگر ندارند و اتفاقا همه شاخص های خوب مبتنی بر اخلاق اسلامی هستند. حال با جمع وجود همه این شاخص های خوب مبتنی بر اخلاق اسلامی حاکمیت مطلوب بهتر ببار می نشیند.
۱۹۷۱۷.

نقش نخبگان سیاسی و فرهنگی در آسیب های اجتماعی(مقاله پژوهشی حوزه)

نویسنده:
منبع: معرفت سیاسی سال دهم پاییز و زمستان ۱۳۹۷ شماره ۲ (پیاپی ۲۰)

کلیدواژه‌ها: جامعه تغییرات آسیب های اجتماعی نخبگان سیاسی فرهنگی فتنه سیاسی فرهنگی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۲۴ تعداد دانلود : ۵۲۴
بی تردید، جامعه ظرفِ فعلیتِ قوّه کمال و سعادتمندی انسان است؛ اما این ظرف در طول حیات خود، مبتلا به آسیب هایی بوده که مسیر نیل به سعادت و کمال انسانی را ناهموار ساخته است؛ شناسایی عوامل تأثیرگذار در این مسئله یکی از ضروریات جامعه علمی است. بر این اساس، در این مقاله، ابتدا شیوه اثرگذاری نخبگان در ایجاد آسیب های اجتماعی مطرح گردیده، سپس با روش «توصیفی و تحلیلی»، از طریق اسناد و شواهد تاریخی، با مراجعه به نهج البلاغه و برخی از آثارِ محققان اجتماعی، نشان داده شده است که نخبگان چگونه در آسیب های اجتماعی ایفای نقش می کنند. با عنایت به اینکه فتنه، یکی از مصادیق مهم آسیب های اجتماعی، و به نوعی منشأ بسیاری از آسیب های دیگر است، به عنوان موضوع مطالعه، بررسی می گردد تا از طریق شواهد تاریخی و اجتماعی، نشان داده شود که نخبگان سیاسی و فرهنگی چگونه می توانند از این طریق، کیان و هستی جامعه و ارزش های حاکم بر آن را در معرض خطر و حتی اضمهلال قرار دهند.
۱۹۷۱۸.

اصطلاح شناسی «وجوه و نظائر» در علوم قرآن(مقاله پژوهشی حوزه)

نویسنده:
منبع: قرآن شناخت سال دهم پاییز و زمستان ۱۳۹۷ شماره ۲ (پیاپی ۲۱)

کلیدواژه‌ها: وجوه و نظائر محکم و متشابه آیت الله معرفت البرهان فی علوم القرآن ابن جوزی زرکشی الفاظ مترادف الفاظ مشترک

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۶۹ تعداد دانلود : ۶۵۳
در این مقاله با روش توصیفی تحلیلی، کاربرد واژه های «وجوه» و «نظائر» در کتاب های وجوه و نظائر پیگیری، سخنان زرکشی در تعریف «وجوه و نظائر» و نقد وی بر تعریف ابن جوزی بررسی و تعریف ابن جوزی تأیید شده است. همچنین برداشت نادرست برخی محققان از بیان زرکشی در تعریف نظائر روشن و نیز اقسامی که آیت الله معرفت برای وجوه و نظائر ذکر کرده اند، بررسی شده است. طبق تعریف ابن جوزی «نظائر» واژه های همسانی است که در قرآن در معانی گوناگون استعمال شده است؛ و وجوه، معانی آنهاست. زرکشی به غلط، هم وجوه و هم نظائر را وصف الفاظ می داند. آیت الله معرفت و برخی دیگر در برداشتی نادرست از کلام زرکشی، نظائر را به الفاظ مترادف معنا کرده اند. «وجوه و نظائر» و «محکم و متشابه» دو مبحث مستقل علوم قرآن هستند و خلط آنها به یکدیگر خطا و خروج از اصطلاح است. در وجوه و نظائر، کاربردهای مختلف یک کلمه در قرآن مد نظر است؛ ولی متشابه به معانی محتمل یک آیه معطوف می باشد. از اقسام چهارگانه ای که آیت الله معرفت برای وجوه و نظائر برشمرده، سه قسم هیچ ارتباطی به وجوه و نظائر ندارد و برخی مثال هایی که برای قسم دیگر ذکر کرده، مربوط به محکم و متشابه است.
۱۹۷۱۹.

آموزه های علوی در دوره نخست شعر فارسی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه علوی سال نهم بهار و تابستان ۱۳۹۷ شماره ۱ (پیاپی ۱۷) 99-125

کلیدواژه‌ها: دوره نخست شعر فارسی آموزه های علوی مضامین اخلاقی فضائل رذائل

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۹۲ تعداد دانلود : ۴۹۳
شعر فارسی قرن سوم تا پایان قرن پنجم هجری را از نظر زمانی و تشابهات سبکی بیشتر به عنوان شعر دوره نخست می شناسیم. یکی از مضامین پرکاربرد در شعر این دوره، اخلاق و موضوعات اندرزی است. مقاله حاضر برخی از موضوعات مهم را که فضیلت اخلاقی یا رذیله محسوب می شوند در سروده های تعدادی از شاعران این دوره بررسی و تأثیر آنها را از سخنان حکیمانه امام یا تشابه آن سروده ها را با کلام حضرت گوشزد کرده است. در میان موضوعات گوناگون اخلاقی، شاخص ترین موضوعات شامل هشت فضیلت اخلاقی و سه رذیله را در این مقاله بررسی کرده ایم. نتیجه تحقیق نشان می دهد که موضوعات اخلاقی مطرح شده متأثر و همسو با آموزه های علوی است و شاخصه مهم در داشتن این فضائل یا دوری از برخی رذائل ذکر شده جهت دهی و تأثیر گذاری بر زندگی سالم فردی و اجتماعی است.
۱۹۷۲۰.

بررسی نفس شناسی قاضی سعید قمّی(مقاله پژوهشی حوزه)

نویسنده:
منبع: نقد و نظر سال بیست و سوم پاییز ۱۳۹۷ شماره ۳ (پیاپی ۹۱) 83 - 107

کلیدواژه‌ها: قاضی سعید قمی نفس شناسی ماده عنصری نفس و بدن

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۶۸ تعداد دانلود : ۴۲۳
قاضی سعید قمی از فیلسوفان و عارفان سده یازدهم هجری و از بزرگان حکمت اسلامی است. وی در زمینه نفس شناسی بسان دیگر حکیمان مسلمان، نفس را جوهری مجرّد می داند، ولی اختلاف نظر عمده او با دیگران در این است که به باور ایشان، نفس هیچ گاه حتی پس از مرگ، ارتباط وجودی اش را با بدن به طور کامل از دست نمی دهد و همواره حتی پس از مرگ حصّه ای از جسمِ مادی عنصری به همراه نفس باقی می ماند و حشر در عالم آخرت نیز بر اساس همان حصّه جسمانی خواهد بود. از همین رو، وی کیفیت معاد را بر خلاف نظریه های فلسفی، جسمانیِ عنصری می داند. در این مقاله می کوشیم آرای وی درباره مسئله نفس و بدن و لوازم آن و نیز برخی تضادّ های جدّی در فلسفه ورزی ایشان را که به دلیل اخذ مبانی مختلف در اندیشه وی رخ داده بررسی کنیم. نتیجه بررسی ها در این مقاله آن است که وی دوره هایی از تفکر را تجربه کرده و در هر دوره متأثر از مبانی کلامی یا فلسفی و عرفانی بوده و در هر دوره به اندیشه هایی معتقد شده است که در تضاد آشکار با مبانی فکری قبلی وی بوده است.

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

زبان