مطالب مرتبط با کلیدواژه

شرق شناسان


۱.

صنعت بر فراز سنت یا در برابر آن؟ (آسیب شناسی روند توسعة پایدار در ایران)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلیدواژه‌ها: سنت صنعت مکتب نوسازی توسعه یافته شرق شناسان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۴۶۲ تعداد دانلود : ۱۱۵۴
چند سده ادبیات شرق شناسی به شکل بیشتر توصیفی و غیر مستقیم و حدود هفتادسال پس از جنگ جهانی دوم به شکل مستقیم و تئوریزه شده فرهنگ سنتی کشورهای توسعه نیافته را بعنوان عامل اصلی توسعه نیافتگی، آماج حملات مکتب نوسازی قرار داده اند. مؤلف از راه های دیگری از ربع قرن پیش بر پایه تجربیات زیسته،مطالعات کتابخانه ای و بویژه کارهای میدا نی و غالبا اکتشافی خود در ایران به نتایج متفاوتی دست یافته است. تناقضات مکتب نوسازی و پیش فرض های آن با واقعیات تاریخ هم اروپا و هم جوهره فرهنگ کشورهای توسعه نیافته، سربرآوردن کشورهای توسعه یافته موج دوم مانند: ژاپن ، چین و هند و... در آسیا ، نشان داد که مسائل توسعه ای بسیار پیچیده تر و فراتر از ادعاهای ضد واقعیت و ضدتجربی و تاریخی شرق شناسان و مکتب نوسازی و بویژه بخش متقدم آن است. این نوشته کار خود را با نقد طبقه بندی شرق شناسانه ای از نوع ""وبری""شروع کرده و نادرستی و تقابل سنت و صنعت و فهم برخاسته از آن را به چالش می کشد و کوشیده است که با مصادیق نقض کننده و متعدد نشان دهد که برخلاف بدیهی پنداشتن سنت و صنعت ، راه صنعت چه در کشورهای موج اول صنعتی و بویژه انگلستان و چه در کشورهای صنعتی شده موج دوم از پایگاه ، جایگاه و سکوی پرتاب سنت گذشته است.
۲.

جایگاه تاریخ عصر خلفای راشدین در آثار شرق شناسان

کلیدواژه‌ها: اسلام شرق شناسی خلفای راشدین شرق شناسان

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی تاریخ اسلام و سیره تاریخ و سیره شناسی تاریخ اسلام و عرب تاریخ خلفای نخستین
  2. حوزه‌های تخصصی تاریخ گروه های ویژه تاریخ نگری
تعداد بازدید : ۱۳۹۷ تعداد دانلود : ۹۹۰
شرق شناسی به عنوان پدیده ای که در چند سده اخیر کشورهای شرقی با آن مواجه هستند، مطالعات و تحقیقاتی است که کشورهای غربی در مورد مسائل تاریخی، اجتماعی، مردم-شناسی، زبان شناختی، فرهنگی و مذهبی کشورهای شرقی انجام می دهند. این مطالعات با اهداف، انگیزه ها و شیوه های پژوهشی متفاوتی صورت گرفته است. مطالعات در حوزه مباحث قرآنی، تاریخ دوره پیامبر(ص)، تاریخ عصر خلفای راشدین و سایر ادوار تاریخ اسلام مورد توجه شرق شناسان بوده است. البته شرق شناسی حوزه ای وسیع تر از اسلام و مسلمانان دارد و همه فعالیت های مربوط به شرق خواه اسلامی وخواه غیر اسلامی را دربردارد. مقاله حاضر ترجمه بخشی از کتاب ""الاستشراق و التاریخ الاسلامی"" تألیف دکتر فاروق عمر فوزی است که به بررسی مطالعات شرق شناسی در حوزه تاریخ عصر خلفای راشدین پرداخته است.
۳.

یاقوت حموی در مطالعات شرق شناسان

کلیدواژه‌ها: مطالعات اسلامی شرق شناسان یاقوت حموی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۹۹۷ تعداد دانلود : ۱۳۱۹
رویارویی غرب و شرق در تاریخ پیامدهای زیادی برای هر دو داشته است. شرق شناسی یا مطالعات مربوط به شرق یکی از نتایج این برخوردهاست که در آن غربی ها به تحقیق در همه شئون زندگی، فرهنگ و تمدن شرقی ها پرداخته اند. مطالعات اسلامی یکی از دستاوردهای شرق شناسی است که به مطالعه درباره فرهنگ و تمدن اسلامی اختصاص دارد. مطالعه منابع جغرافیایی در تمدن اسلامی یکی از حوزه ها و زمینه های مطالعات اسلامی به شمار می رود که در آن آثار جغرافیایی از سوی پژوهشگران بازنگری، تصحیح و منتشر شده اند. یاقوت حموی از جغرافیانگارانی است که آثار و شیوه نگارش وی بسیار مورد توجه شرق شناسان قرار گرفته و مطالعات زیادی را به خود اختصاص داده است. معجم البلدان، معجم الادبا، مراصدالاطلاع و اسماء الامکنه و البقاع و المشترک وضعا و المفترق صقعا از جمله آثار یاقوت حموی به شمار می روند. فرهنگ نامه معجم البلدان که در آن به توصیف شهرها و مناطق قلمرو جهان اسلام به ترتیب حروف الفبا پرداخته شده است همچنین استفاده از منابعی که اکنون در دست نیستند توجه بسیاری را به خود معطوف ساخته است. این پژوهش با روش توصیفی-تحلیلی به مطالعات شرق شناسان درباره آثار یاقوت حموی اختصاص دارد که نشان می دهد بعد از تحقیق راسموسن (Rasmussen) (1814 م) و فران (Frahn) (1823 م) بر روی معجم البلدان، یاقوت حموی و آثار وی به تدریج مورد توجه قرار گرفت.
۴.

ابن عربی در نگاه شرق شناسان

نویسنده: مترجم:

کلیدواژه‌ها: تصوف وحدت وجود ابن عربی فتوحات مکیه وحدت شهود شرق شناسان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۰۲۹ تعداد دانلود : ۸۹۷
کنکاش و تفحص در آراء و اندیشه های عارفان و اهل معرفت از مطالعات راهبردی برای محققان عرفان و تصوف به ویژه شرق شناسان به شمار می رود. شیخ اکبر محی الدین معروف به ابن عربی (متوفی 638 ه ) در زمره همان عارفان و دارای شخصیتی استثنایی در جهان اسلام است، با آنکه عارفی از منتهی الیه غرب جهان اسلام است، اما به اندیشه های حکمی و عرفانی شرق بسیار واقف و نزدیک است. اهمیت ابن عربی در آن است که عقاید متصوفه را نظم بخشیده و صورت بندی کرده و آن ها را به شکل صریح بیان کرده است. ابن عربی عالی ترین شارح تصوف و عرفان اسلامی به حساب می آید. اعتقاد اساسی تصوف، مخصوصاً به آن صورت که توسط شیخ اکبر و مکتب او تفسیر شده، وحدت متعالی وجود یا وحده الوجود است، که بسیار مورد مناقشه، مطالعه و تحقیق اندیشمندان داخل و خارج از جهان اسلام قرار گرفته است. در برخی مواقع این مناقشه ها و مطالعات دچار سوءفهم و برداشت های غلط شده است. در این مقاله به بررسی آراء و دیدگاه های شرق شناسان درباره ابن عربی و به طور خاص وحدت وجود از نگاه آن ها پرداخته می شود.
۵.

رویکردهای شرق شناسان اروپایی در کاوش های باستان شناسی عهد قاجار(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: شرق شناسان ایران شناسان کاوش های باستان شناسی شناسایی آثار باستانی عتیقه یابی قاجاریه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۴۲۷ تعداد دانلود : ۵۶۲
مطالعه ها و کندوکاوهای باستان شناسی در ایران، به ویژه شناسایی و حفاری در محوطه های باستانی مربوط به ایران پیش از اسلام، در چند سده اخیر از محورهای اساسی در مطالعه های شرق شناسی و ایران شناسی اروپاییان بوده است. به علاوه، جست وجوهای باستان شناسانه و تجسس های اروپاییان علاقه مند به کاوش در آثار تمدنی ایران و به طور کلی ﻣﻨﻂﻘه شرق میانه مجموعه ای از رویکردهای دینی، سیاسی، علمی، گنج یابی و تغذیه موزه های مهم اروپا را دربرمی گرفت. به همین علت، در حوزه کاوش های باستان شناسی ایران در دوره قاجار طیف گسترده ای از جویندگان عتیقه، پژوهشگران مسائل دینی، مأموران سیاسی و پژوهشگران مسائل تاریخی فعال بوده اند. در مقاﻟه حاضر با استفاده از روش پژوهش کتابخانه ای و شیوه توصیفی تحلیلی و با بررسی منابع و گزارش های دستِ اول سیاحان و شرق شناسان و ایران شناسان اروپایی درباره آثار تاریخی و باستانی و اشیای ﻋﺘیﻘه ایران و نیز کاوش های باستان شناسی در ایران، درباره ﻣﺴﺌﻠه اصلی پژوهش، یعنی شناسایی و تبیین رویکردهای شرق شناسان اروپایی در کاوش های باستان شناسی و عتیقه یابی ایران در عهد قاجار، مطالعه شده و این مسئله تبیین و تحلیل شده است. یافته های این بررسی مشخص می کند شرق شناسان و ایران شناسان در شناسایی آثار باستانی ایران و ﺗﻬیه شناسنامه های جدید برای بسیاری از این آثار، تأمین اسناد و مدارک مادی برای تدوین تاریخ ایران و تغییر دیدگاه های رایج درباره آثار تاریخی برجسته مربوط به ایران باستان نقشی اساسی ایفا کردند؛ اما با تبدیل آثار تاریخی و هنری ایران به کالاهای تجاری و ایجاد بازار برای «عتیقه جات» ایرانی، خروج بخش عظیمی از میراث فرهنگی و تاریخی ایران را به اروپا و سایر کشورهای جهان باعث شدند.
۶.

کربن فیلسوف، تاریخمندی، و ایران معاصر یک بررسی انتقادی

کلیدواژه‌ها: هانری کربن شرق شناسان رویکرد فلسفی روش فلسفی اندیشه های کربن فیلسوف نوافلاطونی ایران معاصر

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۰۶ تعداد دانلود : ۵۹۹
موض وع گفت ار پی ش رو، کرب ن فیلس وف، تاریخمن دی و ای ران معاص ر اس ت. نویس نده در آغ از نوش تار، نخس ت، مف ردات ای ن عن وان را توضی ح داده و در ادام ه، رویک رد و روش فلس فی هان ری کرب ن و مش خصه ای ن رویک رد و نی ز اندیش ه ه ای او را تش ریح م ی کن د. در نهای ت، ب ا بررس ی وض ع تاریخ ی ای ران معاص ر از طرف ی و موقعی ت تاریخ ی فلس فه کرب ن از ط رف دیگ ر، مس اله ای فلس فی را درب اره اندیش ه ه ا و ش رایط تاریخ ی آنه ا مط رح م ی نمای د.
۷.

پاره های اسلام شناسی 8

نویسنده:

کلیدواژه‌ها: مورخان آذربایجانی ایران شناسان نزاع تاریخ نگارانه شرق شناسان تاریخ نگاری هارون ییلماز آذربایجان حکومت کمونیستی شوروی خوارج عبادیه عقاید کلامی عبادیه فرق خوارج محمدامین خان خیوه کتابخانه خیوه امپراطوری روسیه آفتاندیل ارکینوف والری هافمن

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۱۹ تعداد دانلود : ۳۵۷
نویسنده در این نوشتار به معرفی سه مقاله اقدام نموده است: مطلب نخست، ترجمه مقاله هارون ییلماز است که در مقاله خود به نزاعی تاریخ نگارانه بر سر هویت مستقل آذربایجان در ایام تسلط حکومت کمونیستی شوروی بر این کشور پرداخته است. ییلماز همچنین سیاست های هویتی و محدودیت های حزب کمونیست در نگارش تاریخ را مورد بررسی قرار داده و گذری به تبیین هویت چند ملیتی و گاه متعارض سیاست های تاریخ نگاری حکومت شوروی زده است. مترجم محتوای بخش های مختلف مقاله را مورد کنکاش قرار می دهد. مطلب دوم به ترجمه مقاله والری هافمن اختصاص دارد که وی در آن به شرح وقایع و تحولات فکری و سیاسی عبادیان عمان و تبیین کلامی عقاید ایشان پرداخته است. در نهایت، سومین مطلب ترجمه مقاله آفتاندیل ارکینوف است که وی در این مقاله، به فعالیت ها و سیاست های فرهنگی محمد رحیم خان پس از فتح این سرزمین در سال 1973 توسط روسیه، به مثابه رنسانس فرهنگی و فکری برای مقابله با نفوذ مهاجمان پرداخته است. او در این مقاله به طور ویژه بر تولیدات و آثار کتابخانه خیوه و ساختار آن متمرکز شده و پس از تبیین ویژگی های جغرافیایی و شرایط تاریخی خیوه، به شرح چگونگی شکل گیری سیاست های حمایتی محمدرحیم خان از تولید آثار و متونی پرداخته که می توانست به عنوان دیوار محافظی در مقابل نفوذ فرهنگی روسیه قلمداد گردد.
۸.

نبذه موجزه حول مکانه ودور الثقافه والحضاره الایرانیه فی التقدم والرقی العلمی(مقاله علمی وزارت علوم)

تعداد بازدید : ۲۲۲ تعداد دانلود : ۲۴۷
اجمع الباحثون کافه، سواء اکانوا من الایرانیین ام غیر الایرانیین، على ان للثقافه والحضاره الایرانیه النصیب الاکبر والدور الفاعل فی تقدم وسمو البشریه، مما یجعل الانسانیه جمعاء مدینه لها فی عصور ما قبل وما بعد الاسلام وهذه المساهمه الایرانیه فی النهوض بالانسان تسترعی الانتباه وتستوجب التأمل وهی من التألق بمکان لا ینتابه الانتقاد والجرح والتعدیل. وفی هذه المقاله المختصره، التی یستند القسم الاکبر منها الى اقوال وشهادات الاجانب فی ایران والاسلام ویستلهم مادته منها، نعرض مجموعه الحقائق الداله على المدعى المذکور والمؤیده له، وذلک من خلال عرض مبحثین هما: (ما قبل الاسلام) و(ما بعد الاسلام)، مع عدم الاخذ بعین الاعتبار الترتیب التاریخی لمفردات وتفاصیل المسائل ودقائقهما التی ربما استدعى الامر مراعاتها.
۹.

نقد تحلیلی شبهات وارد بر تاریخ قرآن نولدکه پیرامون تحریف به نقصان قرآن

کلیدواژه‌ها: قرآن تحریف شرق شناسان نولدکه حدیث ضعیف

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۹۵۵ تعداد دانلود : ۹۹۶
تحریف، عاملی است که اصالت و اعتبار هر کتاب و کلام معتبری را با آسیب همراه می کند. نسبت تحریف به قرآن مجید، خواسته و یا ناخواسته در همین راستاست. اگر مسئله تحریف ناپذیری قرآن به اثبات نرسد، اعتبار قرآن به چالش کشیده می شود و هرگونه استناد به آن با مشکل اساسی روبه رو می گردد. دسته ای از شبهات مربوط به تحریف، از سوی مستشرقان ازجمله آقای نولدکه آلمانی مطرح شده است.این پژوهش با روش توصیفی- تحلیلی به دنبال پاسخ به این سؤال است که آیا کلمات و آیاتی از قرآن حذف و جابجا شده است یا خیر؟ شبهات مربوط به تحریف در این مقال، حدود چهار شبهه است. نولدکه و دیگر مستشرقان، با پیش فرض های نادرست و با استناد به برخی از احادیث ضعیف و گاه جعلی که بیشتر در منابع نامعتبر اهل سنت یافت می شوند و هم چنین برخی احادیث ضعیف که دست آویز غلات شیعه است و عدم درک تناسب و مفهوم برخی آیات قرآن و مطالب مستفاد از برخی منابع روایی، تفسیری و تاریخی، به طرح این آراء مبادرت ورزیده اند. آراء و شبهات آنان، با استفاده از همان منابع و روش ایشان و ایضاح مفهوم حقیقی آیات، روایات و برخی اصطلاحات تخصصی، بررسی و مورد نقد جدی قرار گرفته است.
۱۰.

پژوهش های شرق شناسان درباره امام حسن (ع)، نقد و بررسی کتاب مذهب شیعه دونالدسن

کلیدواژه‌ها: شرق شناسان امام حسن (ع) کتاب مذهب شیعه کتاب عقیده شیعه نقد کتاب بررسی کتاب بریتانیا شرق شناسی ائمه اطهار (ع) جغرافیای تاریخی مرقد ائمه اطهار (ع) اخبار ساختگی دوایت دونالدسن پژوهش های شرق شناختی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۰۵ تعداد دانلود : ۳۲۵
کتاب مذهب شیعه یا عقیده شیعه اثر دوایت دونالدسن، از نخستین پژوهش های شرق شناختی در نیمه اول قرن بیستم است که به بحث درباره ائمه اطهار (ع) و مطالعه درباره جغرافیای تاریخی مراقد آنان اختصاص دارد. مؤلف در فصل ششم این کتاب درباره امام حسن (ع) سخن گفته و شرحی تاریخی از رویدادهای عصر و حیاتش به دست داده است. وی اطلاعات و اخبار خود را از برخی از منابع معتبر و منابع قصصی نامعتبر اخذ کرده و در این فصل برداشت ها و تصورات کلی خود را درباره شخصیت امام حسن (ع) و زندگی و سیره ایشان و شرایط آن عرضه می کند که به دور از حقیقت است. وی گرفتار خطاهای بزرگی شده و مجموعه ای از دروغ ها و اخبار ساختگی را به این شخصیت بزرگ نسبت داده که از نظر محتوا و سند عاری از حقیقت است. ناقد در این مقاله کوشیده است بر پایه روایت ها و اخبار متقن به نقد و بررسی این دروغ ها و اخبار ساختگی پرداخته و اعتبار منابعی را که وی بدان ها استناد جسته است، رد کند.
۱۱.

رویکرد جامعه شناختیِ تصوّف در پژوهش های شرق شناسان با تکیه بر خانقاه پژوهی آنان(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: عرفان و تصوف شرق شناسان جامعه خانقاه فتوت شیخ

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۲۶ تعداد دانلود : ۲۰۴
به سبب حضور مستمرِ نگرش عرفانی در ضمیر فردی و اجتماعی ایرانیان، در جریان شناسی رویدادهای فرهنگی ایران، باید همواره ماهیت و کارکردهای مکتب تصوف تحلیل شود. شرق شناسان در بررسی و تحلیل تصوف ایرانی اسلامی، از مطالعات تطبیقی، رویکردها و متدولوژی های تحقیقی متنوّعی بهره برده اند. تصوف پژوهی، از منظر اجتماع و توده ها، بخش مهمی از تحقیقات شرق شناسان را در بر می گیرد. جستار حاضر با استفاده از روش توصیفی تحلیلی و با بهره گیری از منابع کتابخانه ای، در پی واکاویِ رویکردِ جامعه شناختی در پژوهش های عرفانی مستشرقان است؛ به گونه ای که کوشیده است از رهگذر این کاوش انتقادی، چگونگی تلائم و تباین تصوف و اجتماع در تحقیقات آنان آشکار شود. نظام شیخوخیت، آزادی مذاهب و چیستی و چگونگی سماع، در خانقاه پژوهیِ شرق شناسان برجسته است. با غوررسی در تحقیقات آنان، «پیوند تصوف و فتوّت» آشکار می گردد. نتایج حاصل از این پژوهش نشان می دهد که غالب شرق شناسان، تصوفِ توده گرایِ خانقاهی و گرایش عامه مردم به تصوف را به سبب برابری اجتماعیِ طبقات ارج می نهند و از دیگرسو، گرایش مشایخ را به قدرت نقد کرده اند. در نگاه آنان، هرچند بن مایه های فتوّت صوفیانه، اساس محبوبیت اجتماعی تصوف را شکل داده است؛ مع ذلک، نخبه سالاری عرفان در دوره ی نخستین تصوف، به سبب دوری از طریقت زدگی، نتایج مؤثّرتری داشته است.
۱۲.

تحلیل و نقد آرای تئودور نولدکه در تحریف به زیادت باتوجه به بافت آیات و دیدگاه مفسران

کلیدواژه‌ها: تحریف به زیادت شرق شناسان نولدکه شبهه ها

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۴۹ تعداد دانلود : ۱۹۶
تحریف، عاملی است که اصالت و اعتبار هر کتاب و کلام معتبری را با آسیب همراه می کند. نسبت تحریف به قرآن مجید، خواسته و یا ناخواسته در همین راستاست، اگر مسئله تحریف ناپذیری قرآن به اثبات نرسد اعتبار قرآن به چالش کشیده می شود و هر گونه استناد به آن با مشکل اساسی روبه رو می شود. دسته ای از شبهه های وارده از سوی شرق شناسان، در تحریف قرآن است که این شبهه ها، با رویکرد بی- اعتبار ساختن مطرح می شود. استاد و بزرگ آنان نولدکه آلمانی است که سامان دهنده مستندها و نظر- های شرق شناسان پیش از خود، تأثیر گذار بر افراد پس از خود در طرح این موارد است. شبهه های مربوط به تحریف به زیادت، 4 شبهه است، شامل آیات(بخشی از آیه 23/ سجده؛ 15/ احقاف؛ 20/ مزمل؛ 44/ آل عمران؛ 40/ احزاب؛ 2/ محمد؛ 2/ فتح) است. نولدکه و دیگر شرق شناسان با پیش فرض های نادرست از جمله اعتقاد به نگارش قرآن بعد از وفات محمد(ص)، عدم درک تناسب برخی آیات قرآن، معیار اشتباه در تقسیم بندی آیات به مکی و مدنی، مطالب برخی از منابع روایی، تفسیری، تاریخی و عدم توجه به اسناد معتبر تاریخی به طرح این آراء مبادرت ورزیده اند؛ در این پژوهش که گردآوری به روش کتابخانه ای و استنادی؛ تجزیه و تحلیل به صورت تحلیل محتوایی کیفی(توصیفی-تحلیلی) انجام شد، اثبات گردید آیات مورد ادعا در کمال تناسب اعجازین با آیات قبل و بعد قرار دارند و تمام این شبهه ها به دلیل مبنای غلط و در نتیجه بی اساس می باشد.
۱۳.

رد نظریه شهر اسلامی به عنوان فرم(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: شهر اسلامی شرق شناسان اسلام آرمانشهر پادآرمانشهر

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۷۹ تعداد دانلود : ۲۰۵
بیان مسئله: تعاریف متعدد و متنوع و بعضاً متفاوت و متضاد اندیشمندان خارجی و داخلی از شهر اسلامی، تدقیق مفهوم آن را با دشواری و سردرگمی همراه کرده که عمدتاً با دیدگاه های کالبدی است؛ این چالش ها ناشی از قرارگرفتن دو مقوله پیچیده و گسترده «شهر» و «اسلام» در کنار هم است، زیرا برقراری نسبت درست میان این دو مفهوم گسترده و چندلایه (از لایه های ظاهری تا لایه های باطنی) کار آسانی نیست و به یک پشتوانه عمیق نظری و عملی نیاز دارد. هدف پژوهش: بررسی محتوا و مفهوم شهر در متون اصیل دینی، هدف این پژوهش است و بهترین منبعی که از طریق آن دستیابی به حقیقت شهر اسلامی و مفهومش امکان دارد قرآن است. روش پژوهش: روش این پژوهش، تفسیری - تحلیلی است. برای رجوع به قرآن به عنوان اصلی ترین منبع این پژوهش، از شیوه تفسیری - تأویلی بهره برده و تفسیر المیزان برای وصول به فهم آیات قرآن برگزیده شده است؛ همچنین برای مقایسه نظریه اسلام درباره شهر و نظریه شرق شناسان درباره شهر اسلامی روش تحلیلی - تطبیقی به کار رفته است. نتیجه گیری: با توجه به یافته های این پژوهش قرآنی، شهر اسلامی فراتر از فرم و کالبد، یک مفهوم فرهنگی (عقیدتی - رفتاری) است. نظریه شهر قرآنی با تأکید بر سه عنصر اصلی ساختار مفهومی شهر: مردم، قانون و حکومت شهری، در مقابل رویکرد کالبدی غالب اندیشمندان داخلی و خارجی قرار دارد. آرمانشهر قرآنی مفهومی ارزشی - هنجاری است که بر اساس روابط انسانی شکل می گیرد. در این آرمانشهر اسلامی - قرآنی مجموع روابط فرد با خدا، خود، دیگران و طبیعت، در قالب نظام های مختلف سیاسی، اقتصادی، فرهنگی و کالبدی، شهر را شکل می دهد.
۱۴.

نقش علامه محمد قزوینی در شکل گیری ایران شناسی ملی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلیدواژه‌ها: محمد قزوینی ایران شناسی ایران شناسی ملی ایران شناسان شرق شناسان رجال-شناسی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۰۱ تعداد دانلود : ۲۲۷
محمّد قزوینی از اولین کسانی است که به دلیل همنشینی با ایران شناسان و شرق شناسان شناختی کافی و اصولی از علم ایران شناسی به دست آورد. در ادامه راه، پی برد که ایران شناسی باید به دست ایرانیان انجام شود. برای دستیابی به چنین هدفی علاوه بر روشن نمودن ماهیت ایران شناسی غربی، پژوهشگران ایرانی را ترغیب نمود که خودشان وارد حیطه ایران شناسی شوند. این پژوهش بر اساس روش جمع آوری اطلاعات از کتابخانه ها و مراکز آرشیوی و با روش توصیفی- تحلیلی، بر آن است که به شرح مهم ترین فعالیت های علمی قزوینی در اروپا و ایران و نقش او در شکل گیری ایران شناسی ملی بپردازد. اِشراف او بر تاریخ، فرهنگ و ادبیات ایران سبب تألیف و تحقیق و تصحیح آثار ارجمندی شد که می توان از وی به عنوان اولین ایران شناس ملی یاد کرد. چگونگی ارتباط قزوینی با بزرگترین شرق شناسان و ایران شناسان، بررسی متون به روش انتقادی، چگونگی روش تصحیح متون، نسخه شناسی، تلاش جهت تهیه عکس از نسخه های مهم و نادر مربوط به  تاریخ و فرهنگ ایران زمین در کتابخانه های شرق و غرب، بررسی مقدمه نویسی و تعلیقه نویسی بر متون، پژوهش در منابع اولیه اسلامی و رجال شناسی از مهم ترین مؤلفه هایی هستند که در این مقاله مورد بررسی می گیرند. در نتیجه فعالیت های قزوینی زمینه های شکل گیری ایران شناسی در ایران به وجود می آید و ایرانیان بسیاری به علم ایران شناسی تمایل پیدا می کنند.
۱۵.

ایران در آئینه سفرنامه هاینریش فون پوزر

کلیدواژه‌ها: هانریش فون پوزر ایران شناسان آلمانی سفرنامه های ایرانی شرق شناسان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۶ تعداد دانلود : ۴۱
در این نوشتار ضمن اشاره کوتاه به انواع اهداف شرق شناسان و سیاحان در ایران، هدف هاینریش فون پوزر، ایران شناس آلمانی، از سفر به قسطنطنیه، ایران و هند مورد بررسی قرار گرفته است. اساس این مقاله بر مبنای مطالعات و تحقیقات پروفسور کوخواسر از یادداشتهای پوزر استوار است و روش مطالعه توصیفی و کتابخانه یی است. مقاله به دیدگاه پوزر درباره فرهنگ و آداب و رسوم و زبان مردم مشرق زمین نیز پرداخته است. پوزر علاقه زیادی به سفر و مشاهده طبیعت سرزمینهای دور داشته است. به نظر می رسد بیش از هر چیز قصد هانریش پوزر از سفر به ایران (شهرهای شیراز، اصفهان، یزد، تبریز، بیرجند) سیر و سیاحت و لذت بوده است و مطالعه وتحقیق درباره ایران لذت معنوی سفر را برای پوزر به همراه داشته است.
۱۶.

نقد مقاله نقش قبایل یمنی در پیدایش تشیع

نویسنده:

کلیدواژه‌ها: پیدایش تشیع شیعیان نخستین شرق شناسان مونتگمری وات

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۰ تعداد دانلود : ۲۲
«ویلیام مونتگمری وات» در مقاله تشیع در دوران بنی امیه، مدعی شده است، شروع و پیدایش تشیع ح اصل هرج و مرج و آشفتگی دوران خلافت امیرالمؤمنین علیه السلام بوده و پایه گذار مکتب و تفکر تشیّع، یمنی هایی بودند که به جهت سابقه تمدنی خویش، برای برون رفت از آشفتگی ها در جستجوی رهبری کاریزماتیک برآمدند که آن را در حضرت امیرالمؤمنین علیه السلام یافتند. در مقاله ی پیش رو که نگاهی انتقادی به رویکرد و تحلیل مونتگمری است، نگارنده تلاش دارد تا با ارایه ی مستندات تاریخی، عصر حضور رسول خدا J و اندکی پس از آن را سر آغاز پیدایش تشیع معرفی کند. در ادامه اصالت قبیله ای شیعیان نخستین بررسی شده است که یمنی بودن عمده ی آن ها مورد تردید واقع شده است. سپس با بررسی تشیع یمنی ها به این نتیجه رسیده که میان قبایل یمنی و امیرالمؤمنین علیه السلام ارتباط و علاقه قلبی وجود داشته است.