درخت حوزه‌های تخصصی

هدف: هدف پژوهش تعیین اثربخشی آموزش مؤلفه های خانواده درمانی شناختی-رفتاری بر تعارض والد-فرزندی و تعارض زناشویی بود. روش: روش پژوهش شبه آزمایشی با طرح پیش آزمون، پس آزمون با گروه گواه و پیگیری سه ماهه و جامعه آماری 86 زوج دارای تعارض های زناشوئی و تعارض والد-فرزندی مراجعه کننده به واحد مشاوره مرکز صلاح الدین سنندج در سال 1396 بود. با روش نمونه گیری داوطلبانه تعداد 30 خانواده انتخاب و به صورت تصادفی در دو گروه آزمایش و گواه گمارده شد. گروه آزمایش 16 جلسه گروهی 2 ساعته خانواده درمانی به شیوه شناختی-رفتاری خدایاری فرد، صادقی و عابدینی (1384) را 2 بار در هفته دریافت کرد. پرسشنامه های پژوهش تعارض والد-فرزند فاین، جی مورلند و اندرشوبل 1983و تعارض های زناشویی ثنایی (1379) در مورد هر دو گروه در سه مرحله اجرا و داده ها با استفاده از تحلیل واریانس مختلط با اندازه گیری مکرر تحلیل شد. یافته ها: نتایج نشان داد آموزش مؤلفه های خانواده درمانی شناختی-رفتاری بر کاهش تعارض والد-فرزندی (658/69 =F، 0001/0 =P) و تعارض های زناشویی گروه اثر داشته و این تاثیر در دوره پیگیری پایدار مانده است. (898/35 =F، 0001/0 =P). نتیجه گیری: از آنجا که خانواده درمانی شناختی-رفتاری با به چالش کشیدن و اصلاح اندیشه ها و افکار، قواعد ذهنی، ادراکات و نیز با خودگویی هایی که مولد تعارض و الگوهای مراوده ای بدکارکردی در بین اعضای خانواده است؛ می تواند تغییرات درمانی لازم را در خانواده ایجاد کند؛ بنابراین می توان از آن به عنوان روش مداخله ای مؤثر در کاهش تعارض زناشویی و تعارض والد-فرزندی استفاده کرد.

هدف این پژوهش، عبارت است از استخراج بنیادهای نظری سبک زندگی از دیدگاه قرآن کریم؛ سوال اصلی پژوهش این است که «سبک زندگی تجویزی قرآن، بر چه بنیادهائی بنا می شود و آن بنیادها، چگونه به یک مدل رفتاری امتداد می یابد؟» به منظور پاسخ گوئی به این سوال، با بهره گیری از روش توصیفی-تحلیلی به روش اسنادی در منابع قرآنی و بارویکرد تفسیریِ استنطاق از قرآن، بنیادهای نظری سبک زندگی مورد واکاوی واقع شده است. بعضی از دستاوردهای پژوهش عبارت است از اینکه مبانی سبک زندگی از دیدگاه قرآن کریم را می توان در چهار دسته: معرفت شناختی، هستی شناختی، انسان شناختی و ارزش شناختی مورد بررسی قرار داد؛ از بررسی مبانی هستی شناختی و انسان شناختی، «جهان بینی توحیدی» و از واکاوی مبانی ارزش شناختی، «چارچوب نظام ارزشی توحیدی» به دست آمد. با تبیین جهان بینی و نظام ارزشی توحیدی، «نگرش های سبک زندگی، جهت گرایش ها و استانداردهای انتخاب» شکل یافت که الگوهای رفتاری خاصی را شکل می دهد. در نهایت، رابطه بین مبانی و الگوهای رفتاری، در قالب یک مدل نمادین نمایش داده شد.

در حال حاضر، اختلالات خوردن یکی از نگرانی های سازمان بهداشت جهانی است، زیرا این اختلالات در بین بیماری های روانی، بالاترین نرخ مرگ ومیر را به خود اختصاص داده است. اختلالات خوردن سومین بیماری مزمن شایع در میان نوجوانان است و میزان شیوع آن درسراسر جهان در حال افزایش است. با وجود اینکه اختلال پرخوری شایع ترین اختلال خوردن به شمار می رود، همچنان مورد بررسی زیادی قرار نگرفته است. نگرانی درباره میزان شیوع پرخوری از شواهدی برمی خیزد که نشان میدهد پرخوری عوارض زیادی به دنبال داشته و بین اختلال های روانپزشکی بالاترین میزان هم آیندی را دارد . حداقل 69 درصد از افراد مبتلا به این اختلال یک اختلال روانپزشکی دیگر و 32 درصد حداقل یک اختلال شخصیت همراه دارند. هم چنین این اختلال با پذیرش و پاسخدهی کمتر به درمان همراه است. در مقاله حاضر پس از مروری بر طبقه بندی و تعریف انواع اختلالات خوردن، به بررسی بیشتر اختلال پرخوری پرداخته و در نهایت مداخلات روانشناختی مختلفی که در جهت درمان این اختلال معرفی شده اند، توضیح داده خواهند شد.

اهداف هدف مطالعه حاضر بررسی روابط ساختاری میان صفات اتیستیک، نقص مؤلفه های حل مسئله اجتماعی، نشانه های افسردگی و اضطراب است. مواد و روش   ها جامعه نمونه پژوهش شامل ۳۳۶ دانشجو ( مرد و زن) در سال تحصیلی ۱۳۹۵-۱۳۹۴ بود که در دامنه سنی ۱۸ تا ۳۵ سال قرار داشتند و به روش نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند. دانشجویان به پرسش نامه های ضریب طیف اتیسم، حل مسئله اجتماع (فرم کوتاه)، افسردگی بک و اضطراب بک پاسخ دادند. داده های گرده آوری شده با استفاده از روش های همبستگی پیرسون، آزمون بوت استرپ و مدل یابی معادلات ساختاری و با استفاده از نرم افزارهای SPSS نسخه ۱۸، LISREL نسخه ۸/۵ و Mplus نسخه ۵/۱ تجزیه وتحلیل شدند. یافته   ها نتایج حاصل از تحلیل نشان داد نقص مؤلفه های حل مسئله اجتماعی، در رابطه بین شدت صفات اتیستیک و نشانه های افسردگی و اضطراب نقش میانجی دارد و تمام شاخص های برازش مدل فرضی در محدوده برازش مناسب قرار داشت. همچنین همبستگی متقابل و مثبتی (۰/۲۵ ≥r≥ ۰/۴۵) بین صفات اتیستیک، نقص حل مسئله اجتماعی، اضطراب و افسردگی وجود داشت و تمامی روابط به لحاظ آماری معنی دار ( ۰/۰۱ < P ) بود. نتیجه   گیری یافته های حاصل از پژوهش حاضر حمایت بیشتری را از رابطه ساختاری بین نقص مؤلفه های حل مسئله و شدت نشانه های افسردگی و اضطراب و صفات اتیستیک ارائه می دهد و درک چگونگی ارتباط آن ها با نشانه های افسردگی و اضطراب کمک کننده خواهد بود تا در آینده به تلاش هایی برای ایجاد برنامه های حل مسئله برای افراد دارای صفات اتیستیک منجر شود .

مقدمه: این مقاله به تبیین مولفه های برنامه درسی تربیت معلم بر مبنای نظریه شناخت موقعیتی پرداخته است. این نظریه با نگرش جدید به یادگیری و شناخت معتقد است که شناخت و یادگیری در موقعیت های ویژه مورد کاربرد آن واقع شده اند. بنابراین افراد برای کسب دانش معتبر باید در موقعیت های واقعی مشارکت و تعامل داشته باشند. روش کار: بر اساس چشم انداز نظریه شناخت موقعیتی، با استفاده از روش پژوهش نظریه ای، چهار مولفه اصلی برنامه درسی تربیت معلم هدف، فرصت های یاددهی _ یادگیری، راهبردهای یادگیری و ارزشیابی تبیین شد. ارائه مدل تجویزی برنامه درسی تربیت معلم در قالب راهبرد های یاددهی و یادگیری ارائه شد. این مدل تجویزی در برگیرنده دو مفهوم کارورزی شناختی و جوامع عمل، با به کارگیری فرصت های یادگیری در راستای تحقق اهداف برنامه درسی اقدام می نماید و مولفه ارزشیابی مستتر در مدل تجویزی برای ارزیابی فرآیند و برون داد نتایج صورت می گیرد. یافته ها: یافته های پژوهش حاضر در ذیل مولفه های هدف، فرصت های یاددهی _ یادگیری، راهبردهای یادگیری و ارزشیابی بحث شد. در بخش اهداف به چهار هدف، انتقال دانش کاربردی و مستحکم به فراگیران، ساخت اجتماعی معنا، تربیت معلمان حرفه ای کارا و مولد و شکل دهی هویت حرفه ای فراگیران اشاره شد. فرصت های یادگیری به مواردی چون انجام فعالیت های اصیل، گفتمان، روایت پردازی، سناریو سازی، طراحی و تصویرسازی از ادراک حرفه ای خود پرداخته است. فرصت های یادگیری در بطن دو راهبرد یادگیری کارورزی شناختی و جوامع عمل تحقق اهداف مورد نظر را محقق می سازد. در نهایت، ارزشیابی معتبر و اصیل جهت ارزیابی برنامه درسی طراحی شده پیشنهاد داده شد. نتیجه گیری: پژوهشگران معتقدند به کارگیری چارچوب برنامه درسی ارائه شده بر مبنای نظریه شناخت موقعیتی در تربیت معلم به کاهش فاصله دانش نظری و عملی و در نتیجه نظریه و عمل کمک خواهد کرد.

امروزه از اینترنت و شبکه های اجتماعی استفاده های فراوان و بعضاً بیمارگونی می شود؛ لذا این پژوهش با هدف بررسی نقش ویژگی های شخصیت مرزی و حساسیت به طرد در پیش بینی عضویت در شبکه های اجتماعی انجام شد. در یک پژوهش توصیفی از نوع همبستگی، از بین دبیران مقطع متوسطه شهرستان خوسف استان خراسان جنوبی که تعداد آن ها 200 نفر، (111 نفر زن، 89 نفر مرد) بود با روش سرشماری، 182 نفر انتخاب شدند که با مقیاس شخصیت مرزی، پرسش نامه حساسیت به طرد و پرسش نامه شبکه های اجتماعی پاسخ دادند. برای آزمون فرضیه های پژوهش از ضریب همبستگی پیرسون و تحلیل رگرسیون چندمتغیره استفاده شد. یافته ها نشان داد که حساسیت به طرد و ویژگی های شخصیت مرزی، در پیش بینی عضویت در شبکه های اجتماعی نقش دارد و این دو متغیر 27 درصد از واریانس عضویت در شبکه های اجتماعی را تبیین می نمایند. به نظر می رسد داشتن ویژگی شخصیت مرزی و حساسیت به طرد در روابط بین فردی واقعی از عوامل اثرگذار در گرایش به استفاده بیشتر و اجبارگونه از شبکه های اجتماعی است.

مقدمه: هدف از تحقیق حاضر بررسی تأثیر تمرین بر تناوب تکلیف دوگانه دیداری-شنیداری و شنیداری-دیداری در دوره بی پاسخی روان شناختی بود. روش: بدین منظور از میان کلیه دانشجویان 18 تا 28 سال شهرستان خرمشهر تعداد 45 نفر به صورت هدفمند انتخاب و به صورت تصادفی در سه گروه 15 نفری، تمرین با تکلیف شنیداری-دیداری، تمرین با تکلیف دیداری-شنیداری و گروه کنترل دسته بندی شدند. از تمامی شرکت کنندگان آزمون تکلیف دوگانه دیداری-شنیداری و شنیداری-دیداری به عمل آمد. فواصل زمانی بین ارائه دو محرک 75 و 150 (فاصله کم) 350 و 450 هزارم ثانیه (فاصله زیاد) بود. برنامه تمرینی شامل 5 جلسه در 5 روز بود که هر جلسه شامل 12 بلوک 8 کوششی با تکلیف دوگانه دیداری-شنیداری همانند پیش آزمون ارائه شد و فاصله استراحت بین بلوک ها دو دقیقه بود. یافته ها: نتایج آزمون تحلیل واریانس 2 (گروه) در 4 (پیچیدگی محرک ها) با تکرار سنجش عامل آخر و آزمون تی مستقل و تحلیل کوواریانس نشان داد که در تمامی توالی محرک ها و در هر چهار فاصله زمانی بین گروه آزمایش و کنترل اختلاف معناداری وجود دارد ولی تفاوت معنی داری بین ارائه محرک اول دیداری نسبت به شنیداری وجود ندارد. نتیجه گیری: نتایج نشان داد که تمرین تکلیف دوگانه از طریق افزایش سازگاری محرک-پاسخ موجب کاهش نیاز به توجه شده و با کاهش ظرفیت موردنیاز توجه که برای انجام تکلیف پردازش هم زمان دو محرک امکان پذیر است، می تواند بر الگوی دوره بی پاسخی روان شناختی دیداری-شنیداری و نیز شنیداری-دیداری با فاصله زمانی کم وزیاد تأثیر مثبت داشته باشد.

مقدمه: گفته های شخصی یا همان خودگویی ها به همان شیوه ی گفته های دیگران ، بر رفتار فرد تأثیر می گذارد و می تواند رفتار و تفکرات انسان را جهت دهد. هدف: در پژوهش هایی که تا کنون بر اساس نظریه ی مایکنبام صورت گرفته ، با توجه به اهمیت و کاربردی بودن این نظریه، به صورت اختصاصی به تأثیر گفتگوی درونی و نتایج آن پرداخته نشده است لذا این پژوهش سعی دارد داستان «پیرمرد و دریا» اثر ارنست همینگوی را در مقام یک نمونه ی عملی، بر اساس این نظریه مورد ارزیابی و تحلیل قرار دهد. روش: روش این پژوهش ، توصیفی – تحلیلی است که داده ها بر روش کتابخانه ای جمع آوری شده است. یافته ها: تحلیل این اثر، ضمن همسو بودن با رویکرد بازسازی شناختی ، مشخص کرد که گفتگوی درونی در موقعیت های مختلف با توجه به محتوای مثبت یا منفی، می تواند انسان را به سمت موفقیت یا شکست بکشاند. همچنین می توان این اثر را به عنوان الگویی بارز در رویکردهای روانشناختی مبتنی بر فنون بازسازی شناختی معرفی کرد. نتیجه گیری: یافته های پژوهش حاضر مشخص کرد وقتی خودگویی فرد مثبت است او به خودش اجازه می دهد تا موفقیت و شانس برایش رخ بدهد و به ذهن ناخوداگاه خود دستور می دهد تا همه منابع را برای موفقیت فراهم کند. اما هنگامی که گفتگوی درونی، منفی باشد، فرد همه چیز را رها می کند و تمام شانس ها را حتی برای رسیدن به موفقیت امتحان نیز نمی نماید، چرا که او به ذهن ناخودآگاه خود دستور داده است که شانس ها را حتی برای رسیدن به موفقیت احتمالی دور نماید، پس خودگویی می تواند به واقع رفتار و تفکرات انسان را جهت دهد و هر فرد با تکرار و تمرین می تواند ضمن آشنا شدن با خود گویی هایش، آنها را تحت کنترل و هدایت خود در آورد.

اهداف اجتناب یکی از طرح واره های ناسازگار است که منجر به پاسخ های مقابله ای ناسازگار می شود و به دنبال آن مشکلات روان شناختی ایجاد می شود. با توجه به تازگی برخی مفاهیم طرح واره درمانی ازجمله سازه اجتناب، و همچنین عدم وجود نسخه فارسی برای اندازه گیری طرحواره اجتناب، ما نیاز به ابزاری داریم که بتواند طرحواره اجتناب را در ایران اندازه گیری کند. بنابراین هدف پژوهش حاضر ارزیابی روایی و پایایی نسخه فارسی پرسشنامه اجتناب یانگ و ریگ بود مواد و روش   ها مطالعه حاضر با روش همبستگی انجام شده و از نوع مطالعات تحلیل عوامل است.گروه نمونه شامل 382 نفر از دانشجویان دانشگاه علوم بهزیستی و توانبخشی است که به صورت در دسترس انتخاب شدند و با آگاهی از اهداف پژوهش، به صورت داوطلبانه در این مطالعه شرکت کردند. برای ارزیابی روایی همگرا و واگرای پرسش نامه اجتناب از پرسش نامه های پذیرش و عمل (نسخه دوم)، افسردگی بک (ویرایش دوم)، اضطراب بک و جبران افراطی استفاده شد. پایایی پرسش نامه از طریق ضریب آلفای کرونباخ ارزیابی قرار شد. برای بررسی روایی از ضریب همبستگی پیرسون و تحلیل عاملی اکتشافی و همچنین برای تجزیه وتحلیل داده ها از نرم افزار آماری SPSS (نسخه 21) استفاده شد. یافته   ها نتایج تحلیل عوامل نشان داد هشت عامل استخراج شده است که 92/54 درصد از کل واریانس را تبیین می کند. همسانی درونی عوامل استخراج شده به روش آلفای کرونباخ از 69/0 تا 83/0 بود و پایایی زمانی آن از 72/0 تا 92/0 است. همبستگی پرسش نامه اجتناب با پرسش نامه اضطراب (29/0)، افسردگی (21/0-)، جبران افراطی(43/0) و پذیرش و عمل (30/0) بود که نشان دهنده روایی همگرا و واگرای این پرسش نامه است. نتیجه   گیری نسخه فارسی پرسش نامه اجتناب روایی و پایایی مناسبی دارد. از این پرسش نامه هشت عامل استخراج شد که روایی و پایایی مناسبی دارند.

هدف پژوهش حاضر بررسی راهبردهای نظم جویی شناختی هیجان و کمال گرایی در زنان پیمان شکن و عادی بود. در قالب یک طرح علّی مقایسه ای، 80 زن متأهل (40 نفر پیمان شکن و 40 نفر عادی) با دامنه سنی20 تا 50 سال از طریق نمونه گیری غیرتصادفی در دسترس انتخاب شدند و مقیاس های فرم کوتاه پرسشنامه نظم جویی شناختی هیجان و پرسشنامه چندبعدی کمال گرایی را تکمیل نمودند. داده ها با استفاده از روش آماری تحلیل واریانس چندمتغیری تحلیل شدند. نتایج نشان داد که زنان پیمان شکن نسبت به زنان عادی نمره های بالاتری را در ابعاد کمال گرایی (خویشتن مدار، دیگرمدار و جامعه مدار) و راهبردهای نظم جویی شناختی هیجان فاجعه سازی و ملامت دیگران نشان دادند، اما در راهبرد تمرکز مجدد مثبت به طور معنادار میانگین پایین تری داشتند. در سایر راهبردهای نظم جویی شناختی هیجان تفاوت معناداری میان دو گروه مشاهده نشد. بر اساس نتایج پژوهش حاضر می توان گفت استفاده مکرر از راهبردهای ناسازگارانه نظم جویی شناختی هیجان و استفاده کم از راهبردهای سازگارانه نظم جویی شناختی هیجان می تواند در سوق دادن افراد کمال گرای افراطی به سمت پیمان شکنی زناشویی نقش تعیین کننده داشته باشد.

هدف: : هدف پژوهش حاضر بررسی نقش میانجی شرم و گناه در رابطه افسردگی و انعطاف پذیری شناختی با رفتارهای اعتیادی بود. روش: روش پژوهش حاضر همبستگی از نوع معادلات ساختاری بود. جامعه آماری دانشجویان دانشگاه شهید مدنی آذربایجان بودندکه با روش نمونه گیری تصادفی منظم به تعداد 211 نفر انتخاب شدند. در این پژوهش از پرسش نامه های مقیاس افسردگی، اضطراب و فشار روانی لویبند و لویبند(1995)، پرسش نامه انعطاف پذیری شناختی دنیس و واندروال (2010)، پرسش نامه گرایش به اعتیاد وید و بوچر (1992)، مقیاس آمادگی شرم و گناه کوهن و همکاران(2011) و شاخص شدت قمار مشکل سازهالگراوس (2009) استفاده شد. یافته ها: نتایج نشان داد که شرم و گناه در ارتباط با افسردگی و انعطاف پذیری شناختی، رابطه ی منفی با رفتارهای اعتیادی دارد (0/001 p< ). ضرایب مسیر مستقیم بین افسردگی و شرمساری (0/001 p< )، بین انعطاف پذیری شناختی و شرمساری (0/001 p< ) و بین شرمساری و اعتیاد (001/0 p< ) معنادار بودند. همچنین ضرایب مسیر غیرمستقیم بین افسردگی و شرمساری (0/001 p< )، بین انعطاف پذیری شناختی و شرمساری (0/001 p< ) و بین شرمساری و اعتیاد (0/001 p< ) معنادار به دست آمد. نتیجه گیری: یافته ها نشان داد که شرم و گناه تأثیر منفی بر رفتارهای اعتیادی دارد و افراد دارای این هیجانات به احتمال کم تری دارای رفتارهای اعتیادی می شوند.