مداخلات روانشناختی

نارضایتی از زندگی جنسی در زنان بسیار شایع است و اختلالات جنسی در یک زن، اغلب پیامدی از بافت روانی اجتماعی جاری اوست. هدف از اجرای این پژوهش، بررسی اثربخشی درمان شناختی رفتاری(CBT) بر میزان اختلالات جنسی زنان بوده است. 20 نفر بیمار زن مبتلا به اختلال کنش جنسی، به تصادف در دو گروه آزمایش(10 نفر) و گواه (10نفر) قرار گرفتند. CBT طی 8 جلسه هفتگی با تأکید بر بازسازی شناختی و اصلاح تحریفات شناختی و آموزش تکنیک های رفتاری برای گروه آزمایش به کار گرفته شد. ابزار پیش آزمون و پس آزمون برای هر دو گروه شامل پرسشنامه رضایت زناشویی گلومبک روست بود. تحلیل داده ها نشان داد که درمان شناختی رفتاری به طور معناداری اختلالات کنش جنسی گروه آزمایش را نسبت به گروه کنترل بهبود بخشیده است. میانگین نمرات اختلال جنسی در پس آزمون، در زیرمقیاس های بی ارگاسمی، اجتنابگری جنسی، فراوانی کم رابطه جنسی، فقدان ارتباط جنسی، فقدان شهوت انگیزی جنسی و فقدان کامروایی جنسی در بیماران گروه آزمایش نسبت به گروه کنترل به طور معناداری پایین تر بود. رفتاردرمانی شناختی (CBT) کارایی ملاحظه پذیری داشت و این روش درمانی می تواند به عنوان یک روش مداخله ای مفید برای زنان دچار اختلال کنش جنسی به کار رود.

هدف: در سال های اخیر با توجه به افزایش نارضایتی ها در زندگی روزمره، کسب رضایت زناشویی برای زوجین، خانواده درمانگران و دیگر روان شناسان از اهمیت به سزایی برخوردار بوده است. در این راستا محققان پژوهش های بسیاری انجام داده اند و نتایج متفاوتی را از میزان اثر بخشی مداخلات بر افزایش زناشویی گزارش کرده اند. پ ژوهش حاضر بر آن است تا با استفاده از الگوی پژوهشی فراتحلیل، با یکپارچه کردن نتایج حاصل از انجام تحقیقات مختلف به بررسی میزان اثر بخشی مداخلات و آموزش های روانشناختی بر افزایش رضایت زناشویی بپردازد. روش: بدین منظور 19 پژوهش که از لحاظ روش شناختی مورد قبول بود، انتخاب و فراتحلیل بر روی آنها انجام گرفت. ابزار پژوهش چک لیست فراتحلیل بود. پژوهش حاضر مبتنی بر 19 اندازه اثر می باشد. یافته ها: یافته های فراتحلیل نشان داد میزان اندازه اثر اثربخشی مداخلات و آموزش های روانشناختی برافزایش رضایت زناشویی 7/0r=، (001/0p<)است که این اندازه اثر بدست آمده طبق جدول تفسیر اندازه اثر کوهن در حد بالا است و میزان تحلیل تعدیلی بدست آمده 10/0 است که بیانگر وجود متغیر تعدیلی- واسطه ای است. نتیجه گیری: مداخلات و آموزش های روانشناختی، درمانی مناسب برای افزایش رضایت زناشویی است، و باتوجه به احراز وجود متغیر/متغیرهای تعدیلی در اثر گذاری مداخلات و آموزش های روانشناختی بر رضایت زناشویی، توجه به این عوامل در مطالعات بعدی ضروری و لازم به نظر می رسد#,

در حال حاضر، اختلالات خوردن یکی از نگرانی های سازمان بهداشت جهانی است، زیرا این اختلالات در بین بیماری های روانی، بالاترین نرخ مرگ ومیر را به خود اختصاص داده است. اختلالات خوردن سومین بیماری مزمن شایع در میان نوجوانان است و میزان شیوع آن درسراسر جهان در حال افزایش است. با وجود اینکه اختلال پرخوری شایع ترین اختلال خوردن به شمار می رود، همچنان مورد بررسی زیادی قرار نگرفته است. نگرانی درباره میزان شیوع پرخوری از شواهدی برمی خیزد که نشان میدهد پرخوری عوارض زیادی به دنبال داشته و بین اختلال های روانپزشکی بالاترین میزان هم آیندی را دارد . حداقل 69 درصد از افراد مبتلا به این اختلال یک اختلال روانپزشکی دیگر و 32 درصد حداقل یک اختلال شخصیت همراه دارند. هم چنین این اختلال با پذیرش و پاسخدهی کمتر به درمان همراه است. در مقاله حاضر پس از مروری بر طبقه بندی و تعریف انواع اختلالات خوردن، به بررسی بیشتر اختلال پرخوری پرداخته و در نهایت مداخلات روانشناختی مختلفی که در جهت درمان این اختلال معرفی شده اند، توضیح داده خواهند شد.

زمینه و هدف: تابحال رویکردهای درمانی متعددی اعم از دارویی و غیردارویی برای مبتلایان اختلال نقص توجه-بیش فعالی به کار گرفته شده است و محققان درصدد تعیین اثرگذاری بیشتر هرکدام از این رویکردها هستند. بنابراین هدف از این تحقیق مقایسه اثربخشی دارودرمانی، پسخوراند عصبی و مداخلات روانشناختی تلفیقی (آموزش والدین، بازی درمانی و آموزش شناختی) بر مشکلات رفتاری اختلال ADHD داشت. مواد و روش ها: روش تحقیق نیمه آزمایشی و طرح تحقیق پیش آزمون- پس آزمون- پیگیری با سه گروه آزمایشی و یک گروه کنترل بود. جامعه آماری این تحقیق شامل کلیه کودکان ۹ تا ۱۲ سال شهر همدان در سال ۹۹-۱۳۹۸ بودند. شیوه نمونه گیری هدفمند بود. گروه درمان های دارویی تحت نظر روانپزشک به مدت ۱۲ هفته روزانه دارو دریافت کردند. گروه پسخوراند عصبی ۲۴ جلسه ۴۵ دقیقه ای بصورت ۲ بار در هفته مداخله دریافت کرد. گروه مداخلات روانشناختی تلفیقی بمدت ۲۴ جلسه در (۸ جلسه آموزش والدین هفتگانه، ۸ جلسه بازی درمانی هر هفته دو جلسه، ۸ جلسه آموزش شناختی هر هفته دو جلسه) آموزش دریافت کردند. شرکت کنندگان با مقیاس سوانسون، نولان و پلهام ویرایش چهارم برای سنجش نشانه های بالینی ADHD ، آزمون عصب روانشناختی کولیج جهت سنجش کارکردهای اجرایی و مقیاس خودگزارشی مشکلات رفتاری راتر فرم والدین مورد سنجش قرار گرفتند. جهت تجزیه و تحلیل داده ها از تحلیل کواریانس چند متغیره (مانکوا) و تحلیل واریانس چند متغیره (مانوا) استفاده شد. یافته ها: نتایج تحقیق نشان داد که مداخلات روانشناختی تلفیقی در مقایسه با درمان دارویی و پسخوراند عصبی در متغیر مشکلات رفتاری و تمامی مولفه های آن اثربخشی بیشتری داشت که این اثربخشی در پیگیری سه ماهه نیز معنی دار بود (۰۰۱/۰ > p ). نتیجه گیری: به نظر می رسد که مداخلات روانشناختی تلفیقی می تواند درمان موثر و ماندگاری در مشکلات رفتاری کودکان مبتلا به ADHD باشد و می تواند جایگزین رویکردهای درمانی دیگر مانند دارودرمانی و پسخوراند عصبی باشد.

مطالعه حاضر با هدف بررسی مداخلات روانشناختی موثر بر عملکرد حرکتی کودکان تاخیر رشدی انجام پذیرفته است. بررسی اطلاعات در پژوهش حاضر به صورت مروری نظام مند انجام گرفته است. روش شناسی این پژوهش مبتنی بر گرداوری، طبقه بندی و خلاصه کردن یافته های مقالات علمی – پژوهشی مرتبط با مداخلات روانشناختی موثر بر عملکرد حرکتی کودکان تاخیر رشدی بین سال های 2002 تا 2022 میلادی و مستخرج از پایگاه های اطلاعاتی داخلی و خارجی شامل: Magiran، SID، Google Scholar، Scopus، PubMed و Science Direct با کلید واژه های تاخیر رشدی، تاخیر حرکتی، مداخلات روانشناختی، مداخلات بهنگام، درمان- عصبی – رشدی، یکپارچگی حسی، بازی درمانی، مداخلات ادارکی – حرکتی انجام شده است. از بین 180 مقاله انتخاب شده اولیه با لحاظ کردن معیارهای ورود و خروج، تعداد 12 مقاله جهت بررسی نهایی انتخاب شدند. نتایج به دست آمده از مطالعه نشان داد مداخلات روانشناختی از جمله: مداخلات به هنگام، مداخلات ادراکی – حرکتی، بازی درمانی، تمرینات ثبات مرکزی، یکپارچگی حسی – حرکتی، بازی بومی – محلی، مداخلات رایانه ای – حرکتی و درمان رشدی – عصبی هر کدام نقش بسزایی در اثربخشی و بهبود مهارت های حرکتی کودکان تاخیر رشدی دارند. نتیجه گیری: با بررسی مطالعات انجام شده می توان استنباط کرد که هر کدام از مداخلات روانشناختی مبتنی بر دیدگاه خاصی است و از منظر خود باعث تقویت عملکرد حرکتی کودکان تاخیر رشدی می شوند و برخی مداخلات نیز از با استفاده ترکیبی از روش ها احتمال تاثیرگذاری را افزایش می دهند. همچنین با توجه به سن بحرانی مهارت های عصب روانشناختی به ویژه عملکرد حرکتی مدنظر پژوهش، هرچه مداخلات در سنین پایین تر انجام گیرد نتایج بهتری خواهند داشت.

نرخ بالای اضطراب کرونا، سبب شده این مسئله به یکی از مهم ترین مشکلات روان پزشکی حاضر تبدیل شود. به دلیل پراکندگی و گسترده بودن مطالعات در این زمینه، پژوهش مذکور با هدف بررسی این مداخلات در ایران انجام شده است. این مطالعه به صورت مروری نظام مند با استفاده از پایگاه های داده گوگل اسکولار، سیویلیکا، مگیران، نورمگز و SID مطابق با یک استراتژی مناسب انجام شد. مقالات پس از بررسی کیفیت وارد مرحله تحلیل نتایج شدند و نتایج آن ها سازمان دهی و گزارش شد. نتایج مطالعه نشان داد که بیشترین مداخلات مربوط به رویکردهای شناخت درمانی مبتنی بر ذهن آگاهی بود. همچنین بیشتر مطالعات در مورد کارکنان سلامت انجام شده بود. با توجه به حساسیت شرایط در مواقع بروز همه گیری، انجام اقدامات به صورت سریع و به هنگام از اهمیت اساسی برخوردار است. بر اساس شواهد موجود رویکردهای مختلف درمانی، هدفمندی و مقدمات یکسانی دارند و تنها در نحوه اجرا متفاوت اند.

هدف از پژوهش حاضر فراتحلیل پژوهش های داخلی در زمینه ی مداخلات روان شناختی سوگ، ایجاد ارتباط بین مطالعات و کسب یک نتیجه ی منسجم از میان نتایج پراکنده با استفاده از روش های آماری نیرومند است. جامعه ی آماری شامل مقالات فارسی با موضوع مداخلات سوگ است و حجم نمونه ی پژوهش شامل 32 مقاله بود. ابزار گردآوری داده شامل سیاهه ی وارسی گلین و دستورالعمل روش فراتحلیل بود که توسط متخصصین بررسی و تأیید شد. برای اجرا از نرم افزار جامع فراتحلیل نسخه ی دوم و آزمون های محاسبه اندازه ی اثر هدجز، تشخیص ناهمگنی مربع توا، مربع آی و سطح معناداری کیو، سوگیری انتشار N ایمن از خطا، دوال و توئیدی، همبستگی بگ و مزومدر استفاده شد. یافته ها نشان داد، مداخلات شناختی- رفتاری با رویکرد اسلامی (Z=16.47, p<0.001)، درمان شناختی- رفتاری گروهی (Z=10.35, p<0.001) و سوگ درمانی اسلامی (Z=7.35, p<0.001) دارای بیشترین اندازه ی اثر و معنا درمانی (Z=5.70, p<0.001)، درمان مبتنی بر بهبود کیفیت زندگی (Z=6.60, p<0.001) و موسیقی درمانی (Z=5.68, p<0.001) به ترتیب دارای کم ترین اندازه اثر در درمان نشانگان سوگ هستند. پژوهش های اجراشده در زمینه ی مداخلات بازی درمانی، گروه درمانی، سوگ درمانی اسلامی، ذهن آگاهی، درمان شناختی-رفتاری با رویکرد اسلامی، نمایش درمانی و درمان شناختی-رفتاری گروهی ناهمگن بوده و در مقابل درمان مبتنی بر هیجان، بهبود کیفیت زندگی، شناختی- رفتاری با رویکرد والد کودک، معنا درمانی، موسیقی درمانی، واقعیت درمانی و شناختی- رفتاری همگن هستند. پژوهش های انجام شده با روش گروه درمانی، ذهن آگاهی، شناختی-رفتاری با رویکرد اسلامی، شناختی-رفتاری با رویکرد والد کودک، شناختی-رفتاری گروهی، درمان مبتنی بر هیجان دارای سوگیری انتشار است. مطالعات روش های درمان مبتنی بر بهبود کیفیت زندگی، معنا درمانی، موسیقی درمانی و نمایش درمانی فاقد سوگیری انتشار هستند

هدف: اثربخشی مداخلات و برنامه های آموزشی و درمانی در قالب مطالعات مداخله ای، نیازمند ارزیابی اولیه برنامه و امکان پذیر بودن اجرای آن است که در قالب مطالعه امکان سنجی فراهم می شود. هدف این مطالعه ارائه یک بررسی دقیق از مطالعه امکان سنجی و مؤلفه های آن و همچنین طراحی یک چک لیست برای ارزیابی امکان سنجی برنامه ها و پروتکل های روان شناختی است. روش: ابتدا با توجه به مؤلفه های امکان سنجی، یک چک لیست در قالب 54 سؤال تهیه شد. پس از تدوین چک لیست، جهت بررسی نسبت روایی محتوایی و شاخص روایی محتوایی، 12 متخصص با استفاده از روش نمونه گیری هدفمند انتخاب شدند و به میزان تناسب و ضرورت هر سؤال نمره دادند. یافته ها: میزان تناسب سؤالات از 83/. تا 1 به دست آمد، نتایج S-CVI/UA و S-CVI/Ave و آلفای کرونباخ نشان داد چک لیست حاضر از شاخص روایی محتوایی و پایایی بالایی برخوردار است. نتیجه گیری: مطالعات امکان سنجی برای اجرای موفقیت آمیز مداخلات آزمایشی کنترل شده تصادفی به عنوان یکی از مطالعات مهم برای حمایت از اثربخشی مداخله، حیاتی است و شواهد محکمی برای قابل قبول بودن یک مداخله و امکان اجرای آن در بلندمدت فراهم می کنند.