درخت حوزه‌های تخصصی

مقدمه: قلدری در مدرسه نوعی خشونت میان فردی است که می تواند عواقب کوتاه مدت و بلندمدت نامطلوبی برای افراد قلدر و قربانیان آن ها در پی داشته باشد؛ بنابراین شناسایی عوامل زمینه ساز آن از اهمیت ویژه ای برخوردار است. هدف پژوهش حاضر، بررسی رابطه رفتار، ترجیح و شایستگی اجتماعی با رفتارهای قلدری در دانش آموزان با توجه به نقش تعدیل کنندگی جنسیت بود. روش: روش پژوهش از نوع توصیفی با طرح همبستگی بود. جامعه آماری این پژوهش، دانش آموزان 13 تا 15 ساله شهر کاشان بودند که از بین آن ها نمونه ای به حجم 414 نفر (202 دختر و 212 پسر) به روش نمونه گیری خوشه ای انتخاب شده و به پرسشنامه شایستگی اجتماعی اسمارت و سان سون (2003)، مقیاس رفتار اجتماعی واردن و مکینان (2003)، پرسشنامه قلدری ایلی نویز (2001) و آزمون گروه سنجی پاسخ دادند. یافته ها: نتایج ماتریس همبستگی نشان داد که در بین دختران و پسران، قلدری با شایستگی اجتماعی و رفتار اجتماعی رابطه معکوس معنادار دارد. همچنین، اگرچه در بین دختران رابطه معناداری میان قلدری با ترجیح اجتماعی (پذیرش و طرد) مشاهده نشد، در بین پسران قلدری با طرد اجتماعی رابطه معناداری داشت. بعلاوه، نتایج تحلیل رگرسیون نشان داد که متغیرهای جنسیت (17/0=β، 11/4= t)، رفتار اجتماعی (43/0- =β، 9/0-=t) و طرد اجتماعی (11/0=β، 65/2=t) می توانند به طور معناداری 30/0 واریانس قلدری را تبیین نمایند. همچنین نتایج تحلیل رگرسیون نشان داد که جنسیت در رابطه طرد اجتماعی و رفتار اجتماعی با قلدری نقش تعدیل کننده داشت. نتیجه گیری: نتایج، نشانگر اهمیت شایستگی، رفتار اجتماعی و ترجیح اجتماعی در بروز رفتارهای قلدری است؛ بنابراین، تدوین و اجرای برنامه هایی در جهت آموزش رفتار اجتماعی به منظور کسب جایگاه اجتماعی مطلوب در میان همسالان و به طور خاص، کاستن از طرد اجتماعی و تقویت رفتارهای اجتماعی در پسران می تواند به کاهش رفتار قلدری در دانش آموزان کمک کند.

هدف : هدف پژوهش حاضر هنجاریابی و بررسی ویژگی های روان سنجی پرسش نامه اعتیاد به بازی های آنلاین در دانشجویان کارشناسی دانشگاه شهید چمران اهواز بود. روش : به منظور هنجاریابی، پرسشنامه به روش ترجمه و ترجمه معکوس آماده سازی شدو از بین کلیه دانشجویان مقطع کارشناسی دانشگاه شهید چمران اهواز در سال تحصیلی 93-92، 300 نفر با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی چندمرحله ای انتخاب شدند. این افراد پرسش نامه اعتیاد به بازی های آنلاین و پرسش نامه اعتیاد اینترنتی یانگ را تکمیل کردند. برای بررسی همسانی درونی سؤالات پرسش نامه اعتیاد به بازی های آنلاین از آلفای کرونباخ استفاده شد. جهت بررسی روایی ابزار، روایی سازه، روایی ملاک و روایی همگرا محاسبه گردید. یافته ها : ضریب آلفای کرونباخ برای این پرسش نامه 95/0 به دست آمد. برای احراز روایی سازه، تحلیل عاملی به روش تحلیل مؤلفه های اصلی با چرخش واریمکس دو عامل را پیشنهاد نمود که به ترتیب مشکلات اجتماعی و خلقی و اختلال در عملکرد تحصیلی و شغلی بودند. این دو عامل 57 درصد از واریانس کل را تبیین کردند. نتایج آزمون t نمونه های مستقل، نشان داد که بین دو گروه افراد معتاد و غیرمعتاد به بازی های آنلاین، تفاوت معنی داری در میانگین نمرات پرسش نامه اعتیاد به بازی های آنلاین وجود دارد. جهت بررسی روایی همگرا، پرسش نامه اعتیاد به بازی های آنلاین و پرسش نامه اعتیاد به اینترنت یانگ به طور همزمان اجرا شد و ضریب همبستگی 7/0 به دست آمد. نتیجه گیری : نتایج این مطالعه حاکی از ویژگی های روان سنجی مطلوب پرسش نامه اعتیاد به بازی های آنلاین است. بنابراین می توان از این ابزار جهت بررسی اعتیاد به بازی های آنلاین در ایران استفاده کرد.

طلاق معتبرترین شاخص آشفتگی زناشویی است. آموزش الگوهای ارتباطی صمیمانه و راهبردهای مقابله ای کارآمد، به ویژه با رویکرد معنوی مذهبی، می تواند سطح تعارضات زناشویی را کاهش داده و از طلاق پیشگیری کند. هدف این پژوهش، تدوین پروتکل درمانی «معنوی- مذهبی» و بررسی کارآمدی آن، در بهبود راهبردهای مقابله ای و صمیمیت زناشویی جهت کاهش احتمال وقوع طلاق بود. نمونه 16 زوج متقاضی طلاق بودند که برای حل تعارضات زناشویی خود به مراکز مشاوره شهر تهران مراجعه کرده بودند. ابزارهای پژوهش مقیاس راهبردهای مقابله ای لازاروس و فولکمن و مقیاس صمیمیت زناشویی اولیا و همکاران و پروتکل درمانی معنوی مذهبی بود. گروه آزمایش 16 جلسه 120 دقیقه ای دو بار در هفته، تحت درمان «معنوی مذهبی» قرار گرفتند. یافته ها تفاوت معناداری بین نمرات دو گروه در سطح P<0.05 را نشان داد. اندازه اثر برای تفاوت های گروهی بزرگ و قابل توجه بود. نتایج نشان داد که رویکرد درمانی «معنوی مذهبی» راهبردی کارآمد، در بهبود شیوه های مقابله و صمیمیت زناشویی در زوجین متعارض می باشد و می توان از آن به عنوان روش درمانی کارآمد در کاهش احتمال طلاق بهره برد.

مقدمه: بسیاری از افراد دارای لکنت، استرس فراوانی را متحمل شده و انعطاف پذیری شناختی آنان نیز دچار نقص است. یکی از درمان های نوین مطرح شده در درمان لکنت و مشکلات همراه با آن، مدل شبیه سازی ذهن است. هدف: هدف از پژوهش حاضر، بررسی اثربخشی مدل شبیه سازی ذهن بر کاهش استرس و افزایش انعطاف پذیری شناختی افراد بزرگسال 40-20 ساله مبتلا به لکنت زبان است. روش: پژوهش حاضر از نوع نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون- پس آزمون همراه با گروه کنترل بود. تعداد 30 فرد مبتلا به لکنت مراجعه کننده به کلینیک توانمند سازان ذهن از طریق نمونه گیری در دسترس انتخاب شده و به صورت تصادفی در دو گروه آزمایش و کنترل جایگزین شدند. ابزارهای پژوهش شامل پرسشنامه استرس ادراک شده کوهن و همکاران (1983) و پرسشنامه انعطاف پذیری شناختی تقی زاده و نیکخواه (1394) و پروتکل درمان مدل شبیه سازی ذهن (برگرفته از پکیج درمانی- آموزشی لکنت زبان تقی زاده) بود. ابتدا سطح پایه استرس و انعطاف پذیری شناختی افراد دو گروه اندازه گیری شد. سپس، گروه آزمایش به مدت 12 جلسه فردی و گروهی درمان مبتنی بر مدل شبیه سازی را دریافت کردند؛ درحالی که افراد گروه کنترل هیچ مداخله ای را دریافت نکرد. در آخر، بار دیگر میزان استرس و انعطاف پذیری شناختی افراد دو گروه مورد ارزیابی قرار گرفت. تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از تحلیل کوواریانس چند متغیری با کمک نرم افزار SPSS-23 انجام شد. یافته ها: پس از کنترل نمرات پیش آزمون گروه ها، یافته ها نشان داد درمان مبتنی بر مدل شبیه سازی ذهن در مقایسه با گروه کنترل، بر کاهش استرس (0.01> P ) و افزایش انعطاف پذیری شناختی (0.05> P ) افراد مبتلا به لکنت زبان مؤثر بوده است. نتیجه گیری: استفاده از مدل شبیه سازی ذهن می تواند از طریق توانمندسازی ذهن افراد، به گونه ای موثر لکنت زبان و مشکلات همراه با آن را در بزرگسالان درمان کند.

زمینه و هدف: اغلب مداخله ها و روشهای زوج درمانی در صدد ارتقاء خودآگاهی و بینش زوجین هستند. بینش شناختی به عنوان توانایی ارزیابی و تصحیح باورهای تحریف شده و تفسیرهای نادرست تعریف شده است. هدف پژوهش بررسی اثربخشی مداخله های آموزش گروهی طرح واره م حور و سبک زندگی محور در افزایش سطح بینش شناختی زوجین دارای نارضایتی زناشویی است روش: به این منظور از بین جامعه زوجین دارای نارضایتی زناشویی مراجعه ک ننده به مراکز مشاوره دولتی وخصوصی شهرستان خوی، تعداد 106 نفر از زوجین پس از اعمال ملاک های ورود و خروج غربال شدند، سپس 90نفر (زن و شوهر) به صورت تصادفی در سه گروه مداخله طرح واره محور (30 نفر)، سبک زندگی محور (30 نفر) و کنترل (30 نفر) گماشته شدند. مداخله های طرح واره محور و سبک زندگی محور هر کدام 11 جلسه (5/1 ساعت) برای دو گروه آزمایشی اجرا شدند و گروه کنترل هیچ مداخله ای را دریافت نکرد و در لیست انتظار قرار گرفت. پس از اتمام مداخله ها از هر سه گروه پس آزمون گرفته شد و پس از یک ماه پیگیری به عمل آمد. داده ها با روش آماری تحلیل کوواریانس مورد تحلیل قرار گرفت. یافته ها: نتایج نشان داد که مداخله های آموزشی طرح واره محور و سبک زندگی محور در ارتقاء سطح بینش شناختی اثربخش هستند. همچنین نتایج نشان داد که مؤلفه ی خوداندیشمندی تحت تأثیر مداخله های فوق قرار گرفته، اما در مؤلفه ی اطمینان به خود تاثیری ایجاد نشده است. مداخله آموزشی طرح واره محور در افزایش سطح خود-اندیشمندی زوجین اثربخش تر از مداخله سبک زندگی محور بود. نتیجه گیری: مداخله های آموزشی طرح واره محور و سبک زندگی محور می توانند به عنوان برنامه های مداخله ای مقرون به صرفه و آسان و با هدف افزایش سطح بینش زوجین، در دسترس روان شناسان و مشاوران خانواده قرار بگیرند.

پژوهش پژوهش حاضر به منظور بررسی رابطه ی سبک های دلبستگی و مولفه های تمایزیافتگی با تاب آوری در دانشجومعلمان دانشگاه فرهنگیان تهران در سال تحصیلی 96-1395 انجام گرفت. روش این پژوهش توصیفی و از نوع همبستگی می باشد. به همین منظور نمونه ای با حجم 325 نفر از دانشجومعلمان دانشگاه فرهنگیان تهران با روش نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای انتخاب و پرسشنامه های سبک های دلبستگی بزرگسالان کولینز و رید، تمایزیافتگی اسکورون و فریدلندر و تاب آوری کانر و دیویدسون بر روی آنان اجرا شد. برای تحلیل داده ها از روش تحلیل همبستگی پیرسون و تحلیل رگرسیون چندمتغیری استفاده شد. یافته ها نشان داد که همچنین دلبستگی اجتنابی و جایگاه من با تاب آوری رابطه مثبت و معنا داری دارد ( P< 0/01). در نتیجه می توان گفت چون افراد دلبسته ایمن، از تمایزیافتگی بالایی برخوردارند بنابراین در روابط خود باز بوده و از تاب آوری بالاتری نسبت به افراد دلبسته نا ایمن برخوردارند و در مقابل افراد دلبسته نا ایمن به دلیل اجتناب از موقعیت ها و نیاز داشتن به تایید دیگران، در روابط خود تمایزیافتگی پایین تری دارند و به گونه ای تاثیرگذار از تاب آوری پایینی برخوردارند. همچنین می توان گفت، جایگاه من و ویژگی های آن یعنی احساس یکپارچه خود و توانایی پیروی اندیشمندانه از اعتقادات شخصی خود با وجود اعتدال فشار از سوی دیگران، پیش بینی کننده قوی و مثبت تاب آوری افراد در مواجهه با حوادث و مشکلات زندگی است.

هدف : وسوسه مهم ترین عامل مرتبط با عود مصرف مواد است. زنان نسبت به مردان، وسوسه ی بیش تری را تجربه می کنند و با وسوسه ی بیش تری نسبت به مردان در طول دوران درمانی خود مواجه می شوند. از این رو، هدف این پژوهش، کشف عوامل فردی آشکارساز وسوسه در زنان معتاد در شهر تهران بوده است. روش: روش این پژوهش، روش کیفی نظریه ی زمینه ای بود. جامعه ی پژوهش، زنان معتاد مراجعه کننده به مراکز ترک اعتیاد شهر تهران و نمونه ی پژوهش ، 40 نفر از زنان معتاد مراجعه کننده ی مقیم مرکز ترک اعتیاد زنان بهبودگستران همگام (کمپ) در سال های 97 بود که با روش نمونه گیری نظری انتخاب شدند. یافته ها: پنج مقوله ی عوامل شناختی آشکارساز وسوسه، عوامل عاطفی- هیجانی آشکارساز وسوسه، عوامل جسمانی- فیزیولوژیک آشکارساز وسوسه، عوامل رفتاری آشکارساز وسوسه و صفات و ویژگی های شخصیتی آشکارساز وسوسه کشف شد. نتیجه گیری: با آموزش این عوامل به زنان معتاد و خانواده های آنان، از بروز وسوسه و متعاقب آن عود، پیشگیری می شود و سطح کارآمدی و توانمندی افراد در حال بهبودی، ارتقا پیدا می کند.

مقدمه:با توجه به اهمیت عوامل سرشتی و خانوادگی در رشد مهارتهای اجتماعی کودکان، هدفاز اجرای این پژوهش بررسی نقش همزمان دو عامل خلق کودک و تعارض والدین در رفتار نوعدوستی کودکان است. روش:413 کودک 10 تا 12 ساله شهر تهران به روش نمونه گیری تصادفی چند مرحله ای انتخاب شدند. مادران به پرسشنامه های تعارض زناشویی، خلق و رفتار نوعدوستی کودک و معلمان نیز به پرسشنامه رفتار نوعدوستی فرم معلمان پاسخ دادند. یافته ها: نتایج تحلیل رگرسیون تایید کننده نقش پیش بینی کننده تعارض والدین، خلق مثبت و منفی، توانایی کنترل و جامعه پذیری منفی کودک در رفتار نوعدوستی کودک هستند. همچنین تحلیل رگرسیون چند متغیری به صورت سلسله مراتبی نقش واسطه ای خلق مثبت کودک در رابطه تعارض والدین با رفتار نوعدوستی کودک و نقش تعاملی تعارض والدین با خلق منفی و مردم آمیزی منفی در پیش بینی رفتار نوعدوستی کودک را تایید می کند. علاوه بر این، توانایی کنترل کودک می تواند اثر منفی تعارض والدین بر رفتار نوعدوستی را تعدیل کند. نتیجه گیری: تحقیق حاضر نشان داد کودکانی که خلق منفی بالا و مردم آمیزی کمی دارند در خطر آسیب مهارتهای اجتماعی در بافت تعارض والدین هستند، ولی کودکانی که از خلق مثبت و توانایی کنترل بالا برخوردارند رشد رفتار نوعدوستی در آنها کمتر توسط تعارض والدین آسیب می بیند.

زمینه: در چند دهه گذشته تحقیقات بسیاری رابطه متغیر های سازمانی و استرس شغلی را بررسی کرده اند. اما گاهی نتا یج آن ها نا هماهنگ ومتناقض هستند. پژوهش فراتحلیی ، مجموعه ای از فنون نظام دار برای حل تناقض در مورد یافته های حاصل از تحقیقات مختلف درباره یک موضوع است . هدف :پژوهش حاضر به منظور بررسی رابطه عوامل سازمانی و استرس شغلی به شیوه فراتحلیل انجام شد. روش : 78 مطالعه از طریق جستجوی اینترنتی در بانک های اطلاعاتی داخلی و جستجوی دستی در دانشگاه های شهر تهران که بین سالهای 1373- 1392 انجام شده بودند ،شناسایی و اطلاعات مربوط به آن ها تحلیل شدند . یافته ها: شاخص اندازه اثر ترکیبی r در مدل ثابت16. ودر مدل تصادفی 17. که با توجه به معیار کوهن میزان اندازه اثر، کم بود.اما در بررسی اندازه اثر تفکیکی ، متغیر های تعارض با سرپرست ،تعارض با همکار، تعارض خانواده کارو اثر بخشی سازمان اندازه اثر زیاد ورابطه مثبت با استرس شغلی داشتند. . با توجه به ناهمگنی در مطالعات، تحلیل تعدیل کننده ها صورت گرفت که بیانگر تاثیر تعدیل کننده های ابزار اندازه گیری ،روش نمونه گیری ،نوع پژوهش و نوع شغل بود. نتیجه گیری : نتایج کلی ،حاکی از ان است که ویژگی های شغلی که منجر به کاهش احساس کنترل ، خود کارامدی و حمایت اجتماعی درشغل وزندگی فرد شوند، با استرس شغلی رابطه قوی تری دارند. بنابراین لازم است که مطالعات بیشتری در این زمینه بادر نظر گرفتن متغیر های تعدیل کننده شخصیتی وموقعیتی صورت گیرد.

هدف: هدف از انجام پژوهش حاضر، بررسی رابطه ی میان دو بعد عزّت نفس (خودارزنده سازی و خودناارزنده سازی) با سلامت روانی با میانجی گری فرسودگی شغلی است. روش: جامعه ی آماری شامل کلّیه ی معلّمان زن مدارس شهرستان شادگان بودند که از میان آنها یک نمونه ی تصادفی چند مرحله ای به تعداد 120 نفر انتخاب شدند. در این پژوهش -که یک طرح توصیفی از نوع همبستگی بود- سه آزمون عزّت نفس روزنبرگ (1963)، فرسودگی شغلی مسلش (1981) و سلامت عمومی گلدبرگ (1978) استفاده گردید. یافته: به منظور تحلیل داده ها، از روش مدل یابی معادلات ساختاری استفاده شد و تجزیه و تحلیل مدل پژوهش با نرم افزار Amos18 انجام گرفت. شاخص های برازش مدل یابی معادلات ساختاری، مدل کلّی پژوهش را تأیید کردند؛ به عبارت دیگر، نتایج نشان دادند دو بعد خودارزنده سازی و به ویژه خودناارزنده سازی از طریق یک ساختار زیربنایی (متغیّر مکنون) فرسودگی شغلی بر متغیّر مکنون ابعاد سلامت روانی اثر می گذارد. نتایج: نتایج حاصل از روش خودراه انداز و فاصله ی اطمینان حاصل از آن نشان داد که اندازه ی اثر غیرمستقیم خودناارزنده سازی بر سلامت روانی از طریق فرسودگی شغلی برابر با 33/0 است که در سطح 002/0 p= معنی دار است. تلویحات نظری مهمی از کارکرد متفاوت ابعاد مثبت و منفی عزّت نفس بر سلامت روانی از طریق فرسودگی شغلی در معلّمان زن حاصل شده است که در متن مقاله به آن پرداخته می شود.

پژوهش حاضر با هدف تعیین تأثیر آموزش حل مسئله محور بر مشکلات رفتاری دانش آموزان انجام شد. طرح پژوهش شبه آزمایشی از نوع پیش آزمون - پس آزمون - پیگیری با گروه گواه بود. تعداد 120 دانش آموز با میانگین سن و پایه تحصیلی به ترتیب 11 و 5 ، با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی انتخاب شدند و با انتساب تصادفی به دو گروه آزمایشی (60 نفر) و گواه (60 نفر) تقسیم شدند. پس از 10 جلسه آموزش یک ساعته به والدین و معلمان، گروه آزمایشی به مدت سه ماه تحت آموزش برنامه حل مسئله خانواده/ مدرسه محور قرار گرفتند، برای جمع آوری داده ها در سه فرم دانش آموزان، والدین و معلمان از مقیاس درجه بندی مشکلات رفتاری (گرشام و الیوت،1990) استفاده شد. طبق گزارش دانش آموزان، والدین و معلمان در سه مرحله پیش آزمون- پس آزمون (فاصله سه ماهه) و پیگیری (فاصله یک ماهه) نشان داد در گروه آزمایشی بین نمرات پیش آزمون- پس آزمون در زیر مقیاس های مشکلات رفتاری تفاوت معناداری وجود داشت، اما بین نمرات پس آزمون - پیگیری در زیر مقیاس های مشکلات رفتاری تفاوت معنادار نبود. بنابراین آموزش حل مسئله خانواده/ مدرسه محور بر مشکلات رفتاری دانش آموزان اثربخش است و آموزش حل مسئله به عنوان یک برنامه پیشگیرانه از اهمیت فراوانی برخوردار است.