درخت حوزه‌های تخصصی

شهر علاوه بر ویژگی های کالبدی توسعه، لازم است در زمینه های روانی و اجتماعی نیز به نیازهای شهروندان توجه کند، یک شهر توسعه یافته شهری است فعال، سرزنده، شاد و بانشاط. در عین حال دانشگاه یک نهاد مدرن است که جایگاه آن در شهر است و دانشجویان به عنوان یک قشر مؤثر، جوان، سرزنده و بانشاط می توانند موتور تحرک نشاط در شهر باشند. شهر یزد از نظر میزان نشاط اجتماعی دارای وضعیت مطلوبی نیست و بر اساس برخی پژوهش ها و مشاهدات تجربی استان یزد دارای کمترین میزان نشاط اجتماعی است. با توجه به آنکه دانشگاه یزد در شهر یزد واقع است؛ پژوهش حاضر با هدف شناخت میزان و عوامل فرهنگی- اجتماعی مرتبط با نشاط اجتماعی در بین دانشجویان دانشگاه یزد به روش پیمایش و با ابزار پرسش نامه انجام شده که تعداد 277 نفر از دانشجویان دانشگاه یزد که با روش نمونه گیری طبقه ای متناسب، از هفت دانشکده انتخاب شدند نمونه ی تحقیق را تشکیل می دهند. نتایج نشان داد که: میانگین نمره ی نشاط اجتماعی دانشجویان مورد بررسی 71/13± 46/42 بود که با میانگین شادکامی کشورهای در حال توسعه تفاوت معناداری نداشت. بین میزان نشاط دانشجویان با متغیرهای زمینه ای سن، جنس، وضعیت تأهل، محل سکونت و مقطع تحصیلی رابطه ی معناداری مشاهده نگردید در حالی که نتایج آزمون تحلیل واریانس یکطرفه نشان داد، بین رشته ی تحصیلی و میزان نشاط اجتماعی رابطه ی معناداری وجود دارد. همچنین ضرایب همبستگی پیرسون بین متغیرهای اساسی تحقیق نشان داد که بین میزان نشاط اجتماعی و تمامی این متغیرهای مستقل (دینداری، بهره مندی از وسایل ارتباط جمعی، امید به آینده و عزت نفس) رابطه ی مستقیم و معناداری وجود دارد. نتایج رگرسیون چند متغیره نشان داد که در مجموع، به ترتیب سه متغیر عزت نفس، امید به آینده و دینداری توانسته اند 8/44 درصد از تغییرات متغیر نشاط اجتماعی را تبیین کنند. قابل ذکر است، در این مقاله واژه های نشاط، شادی، شادکامی و شادمانی مترادف یکدیگر به کار رفته اند.

ازدواج سفید ، هم باشی یا هم خانگی و اسامی دیگری از این نوع که این روزها بیشتر شاهد شنیدن آن هستیم  نوعی از روابط میان دو جنس است که  تنها صرف توافق  دو طرف رابطه و بدون رعایت قوانین، شرع و عرف شکل می گیرد بنابراین صاحبنظران بر سر نهادن اسم ازدواج بر اینگونه روابط هم عقیده نیستند. در این مقاله سعی در مطالعه و بررسی برساخت ازدواج سفید در شهر تهران داریم. این پژوهش با رویکرد روش شناختی تفسیرگرایانه به روش نظریه زمینه ای با تکنیک مصاحبه عمیق به بررسی این موضوع در بین 16 زوج پرداخته است. پس از پایان مصاحبه ها و رسیدن به اشباع نظری و سرانجام کدگذاری و تحلیل داده ها مقوله های«کمبودها و نیازهای عاطفی»،«عدم نظارت خانواده بر روابط فرزندان و طرد آنان»،«تسهیل روابط دختران و پسران در کلانشهر»،«بالا رفتن سن تجرد در زنان»به عنوان مقوله علی،«تصمیمات عاطفی و هیجانی»،«خود اظهاری» به عنوان راهبرد،«کیفیت تعاملات و روابط زوجین»، استقلال عاطفی و مالی زنان»،«الگوبرداری از فرهنگ غربی» به عنوان شرایط مداخله گر،« بی رغبتی به ازدواج دائم»،«پنهان کاری و دروغ» به عنوان پیامدهای این نوع از زندگی تعیین شدند.

در این مقاله پس از بازخوانی مطالعات انجام شده پیرامون جامعه روستایی ایران به روش تاریخی و به شیوه اسنادی، روند تولید اسناد و منابع مربوط به مطالعات روستایی در سه بخش مورد تحلیل قرار گرفته است. در بخش نخست به تک‌‌نگاری‌ها و آثاری که جامعه روستایی را به‌صورت کلی مطالعه کرده‌اند اشاره شده است. در این دسته از مطالعات نگاهی کلی و بدون جهت‏گیری نظری نسبت به جامعه ‏روستایی و معرفی و توصیف‏ آن مطرح است. این آثار قابل تقسیم‏بندی به دو دسته عام و خاص می‏باشند. در عین‌حال مطالعات تک‌نگاری‌ به دو دسته تک‌نگاری‌‌‌هایی که به‌عنوان مکمل بررسی‌های اجتماعی اقتصادی مناطق روستایی انجام شده‌اند و تک‌نگاری‌‌هایی که به‌صورت مستقل انجام شده‌اند قابل تقسیم هستند. در بخش دوم مطالعات انجام شده با جهت‎گیری تاریخی و نظری بررسی شده‌اند.

زمینه و هدف: راهبردهای پیشگیری از جرم، یکی از مباحث مطرح در حوزه جرم شناسی است که در راستای کنترل و مدیریت جرائم با بهره گیری از ظرفیت های مختلف حاکمیتی و جامعوی در قبل، حین و بعد از وقوع جرم تدوین می گردند. با توجه به تأثیر فراوان رسانه های جمعی در این خصوص، هدف از این پژوهش بررسی نقش رسانه ها در پیشگیری از جرم و تأمین امنیت است. روش شناسی: از نظر هدف، این پژوهش کاربردی و از نظر روش انجام توصیفی - پیمایشى است. جامعه آمارى تعداد 81 نفر از متولیان پیشگیری از جرم و حجم نمونه بر اساس فرمول کوکران با حداقل5 در صد خطا تعداد 67 نفر محاسبه شده است. ابزار مورد استفاده پرسش نامه محقق ساخته بود که پایایى پرسشنامه با اندازه گیری ضریب آلفای کرونباخ  به مقدار 89% می باشد روایی پرسش نامه نیز با استفاده از نظر خبرگان و بررسی ظاهری (روایی صوری) مورد ارزیابی و تأیید قرار گرفت. داده هاى جمع آورى شده با استفاده از نرم افزار spss و با آزمون های آمارى تی، فریدمن و رگرسیون مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است. یافته ها : یافته های پژوهش حاکی از آن است که رسانه های جمعی در پیشگیری از جرم و تأمین امنیت عمومی با تأکید بر فرهنگ سازی عمومی به صورت مستقیم و غیرمستقیم و با مجموع میزان 0/498 مؤثرند. بنا بر آزمون فریدمن برای تعیین اولویت کارکردهای مختلف تأثیر رسانه ها در پیشگیری از جرم و تأمین امنیت عمومی، کارکرد فرهنگ سازی از طریق رسانه با میزان 2/94 نسبت به سایر کارکردها، در اولویت قرار گرفت. نتیجه گیری: فرهنگ سازی عمومی، الگوسازی و در تأمین نیازهای استنباطی و اطلاعاتی فرهنگ عمومی در راستای پیشگیری از جرم تأثیر دارند و در نتیجه متولیان و مسئولان عرصه پیشگیری از جرم در جامعه بایستی با رویکردی تعاملی و مشارکتی و با استفاده تخصصی و صحیح از کارکردها و ظرفیت های سلبی و ایجابی رسانه ها نسبت به تعمیم فرهنگ پیشگیری از جرم و تأمین امنیت در جامعه اقدام نمایند.

در این مقاله، به تبیین سهم ارتباطات غیر کلامی به مثابة یکی از سه سنخ ارتباطات اجتماعی یعنی کلامی، غیر کلامی، و پیرا کلامی در کنش متقابل اجتماعی پرداخته شده است. در این راستا، در آغاز سخن، اهمیت توجه به نقش ارتباطات غیر کلامی در روابط روزمره بین افراد و سوءِ ادراک ها و سوءِ برداشت ها در کنش متقابل اجتماعی مطرح شده است. به دنبال آن، دو زیر ساخت نظری جامعه شناختی و روان شناختی اجتماعی کنش متقابل اجتماعی برای به تصویر کشیدن نقش مکمل و مهم ارتباطات غیر کلامی در مبادلات کلامی کنش گران در دریافت پیام تشریح و نقش نشانه های غیر کلامی و کارکردهای آن ها بحث شده است. در ادامه، برخی از رفتارهای غیر کلامی توصیف شده است و، در نتیجه گیری، ضمن جمع بندی موارد فوق بر نقش ارتباطات غیر کلامی و سهم آن در کنش متقابل اجتماعی و، در راستای آن، ادراک اجتماعی، که به تکوین برداشت ها در کنش گران منجر می شود، تأکید شده است.

«سنت ها» دستکم از چهار حیثِ موضوع، عاملان، آثار، اهداف «اجتماعی» خوانده میشوند. مطالعه روشمند سنت ها هم ما را به طرح یک نظریه دینی در جامعه شناسی دلگرم میکند وهم در کنترل جامعه و رخدادهای اجتماعی مدد میرساند و هم دسترسی به مدینه فاضله دینی را آسان تر میسازد. روش مطالعه سنت باید هم با تفسیرهای قرآنی همسو باشدو هم با الگوهای روشی متعارف در علوم اجتماعی. کیفی بودن مفاهیم و متغیرهای سنت ، نیازمند بهره گیری از روش های مطالعه کیفی و نیز غیبی، ماورایی و متکی بودن بر متون دینی، اقتضای روش «تحلیل محتوی»، به خصوص «تحلیل ساختاری» است. در تحلیل ساختاری ارائه یک چارچوب انتزاعی ضروری است. از این رو برای مطالعه سنت چارچوبی مناسب است که اولاً، حضور خداوند در سلسله علل را توجیه کند و ثانیاً، فعال بودن اراده انسان را نیز مورد توجه قرار دهد، ثالثاً، به رابطة علّی میان دو پدیده توجه کند و رابعاً، میکانیسم های تحقق سنت را جستجو نماید. همچنین انتزاعی بودن مفاهیم سنت، مفهوم سازی آنها را ضرورت میبخشد؛ مفهوم سازی به معنای تجزیه مفاهیم از سطح انتزاعی به سطح عینی و مشاهده پذیر است. مفهوم سازی قرآنی بهترین روش برای مفهوم سازی مفاهیم سنت ها است.

تحقیق حاضر از نوع تحلیل ثانویه است و احساس امنیت در میان شهروندان را بررسی میکند. مراکز مختلف نظرسنجی خصوصاً مرکز افکارسنجی دانشجویان ایران به بررسی و سنجش امنیت در سالهای اخیر توجه کرده اند. این مطالعات که عمدتاً توصیفی هستند، هدفشان این بوده است که چگونگی وضعیت احساس امنیت و یا احساس ناامنی و ترس را که در نقطه مقابل آن قرار دارد، شرح داده و دانش ما را در این زمینه ارتقاء بخشند. این تحقیقات به تبیین مسئله نپرداخته اند، ولی یافته های آنها که به دقت جمع آوری شده است میتواند ضمن مشخص ساختن میزان و دامنه احساس ناامنی و ترس، زمینه مناسبی را نیز برای تبیین آن فراهم سازند. در ارتباط با نکته اخیر، تحقیق حاضر تلاش میکند بر اساس داده های موجود که برای منظور دیگری گردآوری شده اند، تحلیل متفاوتی عرضه نماید و به شناختی افزون بر گزارش های اولیه دست یابد. تحقیق اولیه از نوع پیمایشی بوده است که در آن با استفاده از شیوه نمونه گیری خوشه ای با 1475 نفر از افراد بالای هیجده سال مناطق بیست و دوگانه تهران مصاحبه شده است. تحلیل ثانوی نشان میدهد که متغیر حمایت اجتماعی آثار مؤثر و معنیداری بر احساس امنیت دارد. همچنین بینظمی اجتماعی و ریسک و مخاطره تأثیر مؤثر و کاهنده ای بر احساس امنیت نشان میدهند.

"در این مقاله تاثیر تحولات فرهنگی اجتماعی بر ساختار درونی خانواده تهرانی، در طول سه نسل، بررسی می شود. این تحولات در پی مقتضیات دوران مدرن پدید آمده است. در این تحقیق مسأله اصلی این است که،""آیا با وجود تحولات رو به گسترش و همه جانبه در جامعه، خانواده و شبکه های پیرامون آن توانسته است با بازتولید ارزشهای حاکم بر خود موجودیتش را در طول سه نسل تداوم بخشد یا خیر؟ برای دستیابی به این هدف طرح تحقیقی برای شهر تهران فراهم و برای اجرای آن از روش مطالعه اسنادی و منابع و روش پیمایشی، با بهره گیری از تکنیک تکمیل پرسشنامه همراه با مصاحبه و با مراجعه به پاسخگویان، استفاده شد. یافته های تحقیق نشان می دهد که خانواده در اجرای آداب و رسوم ازدواج توانسته است کارکردهای خود را حفظ کند و تداوم بخشد و به نسلهای بعد منتقل نماید. همچنین نقش حمایتی خود را به اعضایش، با وجود تغییرات، از دست ندهد. از طرف دیگر، با وجود پایایی کارکردهای آداب و رسوم ازدواج و تشدید در اجرای مراسم برخی از سنتها و ارزشهای حاکم بر خانواده، شبکه خویشاوندی تحت تأثیر تحولات فرهنگی و اجتماعی قرار گرفته و در نگرش به بعضی از آنها تغییرات مشاهده شده است"

سینمای مستند به عنوان یکی از ابزارهای بصری و نمایشی قدرتمند عامل مهمی در ارائه موضوع های انسان شناسی و فرهنگی، محسوب جهان و ایران و به طور اختصاصی با توجه به این موضوع ها ساخته شده اند، عرصه ای جداگانه جهات بررسی و تحقیق را می طلبد. در بررسی فیلم از دیدگاه انسان شناسی، توجه به دو موضوع ضروری است: جهت گیری فیلم به دیدگاه و نظریات و مکاتب انسان شناسی و برخورداری فیلم از فنون هنری و سینمایی.

مطالعه خوراک در انسان شناسی تاریخچه ای طولانی دارد. انسان شناسی از بدو تولد خود در قرن نوزدهم دامنه گسترده ای از موضوعات را شامل شده است. از اندازه گیری اسکلت و استخوان بندی انسان ها به منظور تعیین میزان جرم زایی آنان گرفته، تا مطالعه و بررسی برده داری. به این معنا در واقع انسان شناسی نه یک رشته خاص بلکه مجموعه ای از رشته های خاص دانشگاهی است. از این رو انسان شناسی خوراک هم مانند سایر زیرشاخه های انسان شناسی موضوعی در خور توجه بوده است و این رشته نیز پا به پای رشته انسان شناسی رشد کرده است. خوراک تنها به عنوان موضوعی که ارزش مطالعه دارد مورد توجه انسان شناسان قرر ندارد بلکه یک واسطه است که دامنه وسیعی از مطالعات فرهنگی را به هم مرتبط می کند.