فیلترهای جستجو:
فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۶٬۳۰۱ تا ۶٬۳۲۰ مورد از کل ۳۶٬۴۲۸ مورد.
حوزههای تخصصی:
حمایت اجتماعی برقراری یک تعامل اجتماعی است که با تداوم ارتباط، به ایجاد همدلانه و در نهایت به یک شبکه ایمنی برای فرد می انجامد و به او کمک می کند تا احساس بهتری در باره خود بسازد. هدف از این پژوهش، پیش بینی حمایت اجتماعی کارکنان بر اساس متغیرهای انعطاف پذیری و خوش بینی بوده است. روش پژوهش توصیفی از نوع همبستگی و از نوع پژوهش های کاربردی بوده است. جامعه آماری شامل کلیه کارکنان مرکز بهداشت شهر ساری به تعداد 250 نفر بود. نمونه آماری با استفاده از جدول کرجسی و مورگان، به تعداد 148 نفر و به شیوه نمونه گیری تصادفی طبقه ای بر حسب جنسیت انتخاب شدند. جهت گرد آوری داده ها از سه پرسش نامه استاندارد شده انعطاف پذیری دنیس و وندروال، خوش بینی نوری و حمایت اجتماعی شربورن و استورات استفاده شده است که پایایی آن ها برای هر یک به ترتیب برابر با 83/0، 80/0 و 96/0 به دست آمد. جهت تجزیه و تحلیل داده ها از آمار توصیفی و استنباطی استفاده شد. که نتایج نشان داد بین انعطاف پذیری (515/0=r) و خوش بینی (392/0=r)، با حمایت اجتماعی کارکنان رابطه مثبت و معناداری وجود دارد؛ و متغیرهای انعطاف پذیری و خوش بینی، حمایت اجتماعی کارکنان را پیش بینی می کنند. هم چنین میزان انعطاف پذیری، خوش بینی و حمایت اجتماعی کارکنان بر اساس جنسیت متفاوت نیست.
چگونگی حق مالکیت فکری و مبانی فقهی آن در رسانههای جدید
حوزههای تخصصی:
هدف: هدف از پژوهش حاضر بررسی حق مالکیت فکری و مبانی فقهی آن در رسانه های جدید است
روش شناسی: این مقاله می کوشد با روش تحلیلی اجتهادی به شناسایی مفهوم کپی رایت و نحوه ارتباطش با مالکیت فکری پرداخته و سپس عناصر تشکیل دهنده این مفهوم و جایگاهش در قوانین و مبانی آن را شرح دهد و ضمن بیان دیدگاه فقهی در این خصوص به بررسی و تبیین فقهی این مفهوم و اثرگذاری آن در نظام اجتماعی بپردازد.
یافته ها: یافته ها نشان می دهد که در سال 1379 قانونی با نام «قانون حمایت از نرم افزارهای رایانه ای» به تصویب رسید که به موجب آن، حمایت ملی از مالکیت فکری در ایران گسترش یافت. اختلاف دیدگاه نسبت به مشروعیت مالکیت فکری در میان فقها سبب ارائه فتاوی مختلف در این خصوص شده است.
نتیجه گیری: براساس یافته ها راه حل هایی جهت بهبود استفاده از فضای رسانه ای دیجیتال با پیروی از مفاهیم مالکیت معنوی، می توان تدارک دید؛ 1. لازم است مؤلفین و صاحبان اثر با حقوق خود در این حوزه آشنا گردند و در فرآیندهای تولید تا توزیع و تکثیر، آن ها را به کار بگیرند. 2. باتوجه به پذیرش بعد معنوی و اخلاقی حقوق مالکیت معنوی ازسوی فقها و صاحبنظران اسلام، می توان در برخی موارد که مفاهیم بین المللی مالکیت معنوی به سختی ازسوی کاربران و مصرف کنندگان پذیرفته می شوند، با رجوع به آموزه های دینی در این حوزه، کمبودهای موردنظر را پوشش داد. 3. فقهای شیعه نسبت به کپی رایت نگاه های متفاوتی دارند، اما زمینه های مساعد فکری برای تبیین بیشتر آن و موضوع شناسی دقیق تر وجود دارد تا براساس آن برخی گره های موجود در این زمینه مرتفع گردد.
وضعیت سرمایه اجتماعی در استان کردستان؛ آسیب ها، راهبردها و برنامه های تقویت سرمایه اجتماعی(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
سرمایه اجتماعی یک سازه نظری و سیاستی به شمار می رود و به میانجی سنجش سرمایه اجتماعی به مثابه نبض سنجی اجتماعی می توان جهت و آهنگ تغییرات جامعه در ساحت های اجتماعی، فرهنگی، اقتصادی و سیاسی و نیز پیامدهای سیاست گذاری عمومی و اجتماعی را شناسایی و تحلیل نمود. پژوهش حاضر با هدف واکاوی وضعیت سرمایه اجتماعی در بین نمونه ای از شهروندان استان کُردستان به انجام رسیده است. این پژوهش به روش پیمایش و با استفاده از ابزار پرسش نامه درمورد 1007 نفر از شهروندان استان کُردستان در بازه سنی20 تا 54 سال انجام گرفت. شیوه نمونه گیری خوشه ای چندمرحله ای بوده است. برمبنای یافته ها، میانگین شاخص ترکیبی سرمایه اجتماعی در سطح متوسط ارزیابی می شود. کمّ و کیف سرمایه اجتماعی، به ویژه در بُعد سرمایه اجتماعیِ کلان پایین است و این مسأله نشان از زوال اعتماد عمومی به اهمیت و موفقیت عملکرد نهادها در حوزه های چهارگانه اقتصادی، سیاسی، اجتماعی و فرهنگی است. نوع غالب سرمایه اجتماعی در استان کردستان، سرمایه اجتماعیِ خُرد است و سرمایه اجتماعی میانی در سطح متوسط قرار دارد. براساس نتایج تحلیل واریانس، میانگین سرمایه اجتماعی بر حسب جنسیت، رده سنی، وضع تأهل، سواد، وضع فعالیت پاسخ گویان تفاوت می پذیرد. در بخش پایانی پژوهش، با نظر به مختصات سرمایه اجتماعی، آسیب ها و مخاطرات، راهبردها، برنامه ها و مجریانِ ارتقای سرمایه اجتماعی در کُردستان ارائه شده است.
تحلیل گفتمان رفاه و تأمین اجتماعی در دولت های پس از انقلاب اسلامی(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
یکی از آرمان های انقلاب اسلامی تأمین اجتماعی بوده و در قانون اساسی و سایر اسناد بالادستی گنجانده شده است، اما آن در نظم گفتمانی کارگزاران بعد از انقلاب (براساس اقتضائات نظری و عملی) با رویکردها و سیاست های مختلفی مفهوم سازی شده و دلالت های متفاوت و بعضاً ناهم گون منجر به عدم تحقق کامل رفاه و تأمین اجتماعی در کشور شده است. در همین راستا پژوهش حاضر، درصدد پاسخ گویی به این پرسش است که رفاه و تأمین اجتماعی در چهار دولت بعد از انقلاب اسلامی (با گفتمان های مستضعفین، سازندگی، اصلاحات و عدالت محور) با چه دلالت های معنایی تثبیت و برجسته شده اند که نتیجه این چنینی را رقم زده است؟ برای پاسخ بدین پرسش با روش تحلیل گفتمان «لاکلاو و موفه» به تحلیل متون سخنرانی های مقامات عالی کشور خصوصاً روسای جمهور، قوانین و مقررات مربوطه در هر گفتمان های سیاسی حاکم که همانا در هژمونی دولت ها به منصه ظهور رسیده اند، می پردازیم. یافته ها نشان می دهد که دولت مستضعفین به واسطه ایدئولوژی انقلاب اسلامی و جنگ، گروه های مستضعف را از حاشیه به متن کشاند و به این ترتیب گفتمان رفاه خود را با دال مرکزی «مستضعف محوری» مفصل بندی کرده است. دولت سازندگی کوشش کرد با «جبران کاستی های ناشی از توسعه اقتصادی» به عنوان دال مرکزی، گفتمان خود را مفصل بندی کند. دولت اصلاحات با توسل به اصل 29 قانون اساسی به ساختارشکنی از دال مرکزی گفتمان رفاه دولت سازندگی پرداخته و مفصل بندی گفتمان خود را با نشانه مرکزی «نظام جامع رفاه و تأمین اجتماعی» تشکیل داد. دولت عدالت محور نیز با تأکید بر عدالت توزیعی، مهرورزی و خدمت رسانی به اقشار فقیر و آباد کردن مناطق توسعه نیافته، گفتمان رفاه خود را با نشانه مرکزی «دسترسی یکسان آحاد مردم به حمایت های تأمین اجتماعی» مفصل بندی کرده است. در نتیجه می توان گفت که روند گفتمان رفاه و تأمین اجتماعی طی چهار دولت پس از انقلاب اسلامی بیانگر این است که هر یک از دولت ها، گفتمان رفاهی خود را ذیل دال مرکزی متفاوت ولی با دال های شناور گاه مشترک، مفصل بندی کرده اند. به این ترتیب بین دال مرکزی آن ها، گسست رخ داده و در نتیجه خط سیر متفاوت و گاه متضادی پیموده اند. این امر موجب شده آن ها تداوم بخش و مکمل یکدیگر نباشند، اما با وجود این، جنبه های گوناگون رفاه و تأمین اجتماعی در هر دولت نسبت به دولت قبلی، بهبود نسبی یافته است.
کرونا و زیست جهان های آینده(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
آینده پژوهی ایران دوره ۶ بهار و تابستان ۱۴۰۰ شماره ۱
291 - 316
حوزههای تخصصی:
هدف: کاوش درجهان پساکرونا است تا اثرات بحران کرونا را بر آینده با تأکید بر تغییر در زیست جهان های بشری مورد پروا قرار دهد.روش: بر مبنای معرفت شناسی پساپوزیتویستی است که با رویکرد کیفی و روش شناسی آینده نگرانه مبتنی بر روش هرمنوتیک، به آینده نگریسته است.یافته ها: تغییرات در زیست جهان بشر پس از پاندمی کووید ۱۹ به اندازه ای خواهد بود که می توان تاریخ حیات آدمی را به دوران پیش از کرونا و بعد از آن تقسیم نمود. دردوران پساکرونا، جهان آینده میل شدید به فردی شدن و فراخناکی قدرتِ فردی، عصر هویت های تک سرنشین، و دانش بنیاد پیدا خواهد کرد و تلاش برای دستیابی به تعادل در همه لایه های زندگی، شکافت زمان، تلاش برای ورود به دوره روح مصنوعی، شدت خواهد گرفت. شتاب تغییرات، با ورود آدمی به آبشار تغییرات بزرگ، تغییر در نظام زیست جهان های گوناگون اندیشگی بشر در لایه های مختلف فرهنگی، سیاسی، اقتصادی و اجتماعی و ... را به همراه خواهد داشت.نتیجه گیری: با بحران ناشی از شیوع کرونا به عنوان یک پاندمی، فرو افتادن آدمیان به «آبشار تغییرات» سرعت خواهد یافت . در دنیای آینده پساکرونا، بشر از زندان جهان ساخته دیگران برون خواهد آمد و جهانی آدمی تر شده را جستجو خواهد کرد. در منزلگه پیشاروی، زندگی در «لحظه های دگرگون ساز و رفتارهای تغییرپذیر و کنش های چریکی» و در دنیای میکروماکروئیزه شکل و محتوایی نوین خواهد پذیرفت.
نگرش ها و رفتارهای دینی در جامعه ایثارگری (مقایسه شاخص های دین داری یک گروه خاص با عموم جامعه)(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
ا یکی از مهم ترین پرسشها در مورد تحولات دین داری در میان ایرانیان این است که آیا روند تحولات دین داری و ابعاد آن در میان گروه های مختلف اجتماعی مشابه است. در این میان، پرسش از تفاوت بین وضعیت دین داری عموم مردم با گروه های خاص همچون ایثارگران و خانواده های آنان، یکی از این پرسشهاست. از آنجا که از محورهای اصلی در پیمایش ملی ارزش ها و نگرش های جامعه ایثارگری، نگرش ها و رفتارهای دینی بوده ، در این پژوهش نتایج موج نخست این پیمایش در چارچوب یک تحلیل ثانویه، با وضعیت نگرش ها و رفتارهای دینی عموم جامعه مقایسه شده است. براین اساس، نتایج به دست آمده در این پیمایش با یافته های پیمایش های ملی دین داری و همچنین آخرین پیمایش ملی ارزش ها و نگرش های ایرانیان مقایسه شده تا با مقایسه بین شاخص های دین داری جامعه ایثارگری و عموم جامعه، در مورد روندهای مشابه یا متفاوت بین جامعه ایثارگری و کلِ جامعه بتوان استدلال منطقی بر اساس مبانی نظری موجود، ارائه کرد. نتایج این پژوهشِ تحلیل ثانویه نشان می دهد که نگرش ها و رفتارهای دینی در جامعه ایثارگری هرچند بیش از شاخص های مورد بررسی در میان عموم مردم بوده، اما تفاوت قابل ماحظه ای با کل جامعه نداشته است. لذا براین اساس، این مشابهت نسبی، هم در سطح باورها و نگرش ها و هم در سطح رفتارهای دینی وجود داشته است. بر مبنای نتایج به دست آمده پیشنهادهای کاربردی جهت اصلاح و بهینه سازی سیاست ها و برنامه های فرهنگی در جهت تعمیق باورها و رفتارهای دینی جامعه ایثارگری ارائه شده است.
مطالعه جامعه شناختی هویت مدرن و دینی دانشجویان (مورد مطالعه: دانشجویان دانشگاه تهران)(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
در جامعه ایرانی با تغییرات شگرف اجتماعی اش، هویت و منابع هویت ساز افراد به ویژه جوانان، همیشه مطمح نظر سیاست گذارن فرهنگی و پژوهشگران بوده است. در این میان، تعارضات هنجاری به وجود آمده بین هنجارهای رسمی و غیررسمی از یک سو و هویت مدرن و دینی از سوی دیگر، ما را بر آن داشت که در پژوهش حاضر به مطالعه هویت مدرن و دینی دانشجویان به مثابه جوانان تأثیرگذار اجتماعی، پرداخته و به این پرسش اصلی پاسخ دهیم که بین هویت دینی و مدرن دانشجویان چه ارتباطی حاکم است؟ جامعه آماری تحقیق دانشجویان دانشگاه تهران با حجم نمونه380 نفر است. تحلیل داده ها نشان می دهد که بین هویت مدرن و دینی رابطه معکوس وجود دارد و تمایل پسران به هویت مدرن بیش از دختران است. همچنین یافته ها نشان داد که بین رشته های دانشکده فنی و رشته های دانشکده هنر در گرایش به ارزش های مدرن اختلاف معنی دار وجود دارد و دانشجویان فنی در مقایسه با دو گروه دیگر و دانشجویان علوم اجتماعی در مقایسه با دانشجویان هنر گرایش بیشتری به ارزش های مدرن دارند؛ با بررسی ارزش های دینی نیز آشکار شد که دانشجویان رشته های فنی بیشترین تأثیرپذیری را دارند و همین امر نشان دهنده کیفیت سیال و تعامل گرایانه میان دو دسته از ارزش های مذکور است که در دانشجویان درونی شده و می تواند برهم زننده پیش بینی ها از رفتار دانشجویان در وضعیت های آتی باشد و هم نویدبخش تعاملی سازنده میان دو دسته از منابع هویت ساز سنتی و مدرن باشد.
خوانش انتقادی فضا و زمان برنامه ریزی توسعه در حاکمیت اقتدارگرای پهلوی (طرح جامع شهر تهران در دهه چهل شمسی)(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
این مقاله به بررسی فضا و زمان برنامه ریزی توسعه در دهه چهل شمسی از خلال طرح جامع شهر تهران می پردازد. برای تحلیل این مسئله از نظریه تولید فضا و مفهوم فن حکمرانی لیبرالیستی استفاده شده و بنابراین در میان سه لحظه تولید فضا، بر لحظه بازنمایی های فضایی تأکید شده است؛ زیرا مسئله تحقیق که بررسی برنامه ریزی شهری است، چنین تأکیدی را ضروری می سازد. از لحاظ روش شناختی از روش پس روندی-پیش روندی لوفور استفاده شده و تکنیک روشی این پژوهش، بررسی اسناد است. طرح جامع شهر تهران که در سال 1348 نوشته شد، مبنای تحلیل قرار می گیرد. هدف این مقاله نشان دادن بررسی فضا و زمان توسعه نهفته در طرح جامع است تا بتوانیم نسبت مذکور را توضیح دهیم. مطابق نتایج، فضا و زمان طرح جامع تبلور نوعی فضا و زمان سرمایه است. دلالت های آن، تعریف سعادت مبتنی بر نوعی آینده است که اصول آن را انباشت سرمایه، جمعیت و دوگانه فراغت و کار، و استراتژی های آن را کارایی، کفایت و غیره تشکیل می دهد. همچنین نظم خطی طراحی زیرساخت ها و مصرف محوری و تقلید طرح از مدمحوری شهرهای بزرگ، میانجی های قلمروگستری سرمایه به شمار می آیند. شرایط تاریخی نسبت دولت و سرمایه در ایران که به ضرورت، دولت را به شکل دهی بازار سرمایه و حمایت از بورژوازی بوروکرات ملزم کرد، با شکست در برنامه های توسعه و طرح جامع، بحران مشروعیت دولت پهلوی را عمق بخشید و درنهایت در انقلاب 1357 نتایج آن آشکار شد. از این رو می توان در حاکمیتی اقتدارگرا، از فن حکمرانی لیبرالیستی و فضا و زمان سرمایه صحبت کرد که در آن، هرگونه بحران در این نسبت، به بحران مشروعیت دولت دامن خواهد زد.
بررسی نقش سرمایه انسانی دراقتصاد با نگرش اسلامی
منبع:
فرهنگ یزد سال سوم پاییز ۱۴۰۰ شماره ۱۱
133 - 153
حوزههای تخصصی:
جایگاه ممتاز سرمایه انسانی در رشد اقتصادی و ارتقاء تولید از موضوعات مهمی است که در مقوله پیشرفت همواره مورد توجه قرار گرفته است .در جهان متلاطم امروزی شرکتهای پیشرو بیش از هر زمان دیگری به اهمیت سرمایه انسانی خود پی برده اند، آنها دریافته اند که چگونه می توان با تاکید بیشتر بر حفظ و رشد سرمایه انسانی خود، در بالاترین نقطه اقتصاد جهانی جای گرفت. سرمایه انسانی عامل کلیدی برای رشد اقتصادی جوامع محسوب می شود و یک سرمایه مهم و ضروری می باشد که سازمان را در جهت رشد و رشد اقتصادی کمک می کند و محور بسیاری از تحولات نوین اقتصاد است. این تحقیق برآن است تا روش توصیفی تحلیلی نقش سرمایه انسانی را در اقتصاد با نگرش اسلامی بررسی نماید، همچنین محقق ،نقش دین در اقتصاد ،ابعاد تأثیر گذار سرمایه انسانی بر اقتصاد ورابطه سرمایه انسانی با اقتصاد از منظر اسلام را تبیین خواهد کرد،از این رو تحقیق حاضر با توجه به اهدافی که دارد، کاربردی می باشد.
مقدمات و الزامات ایجاد تمدن نوین اسلامی(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
مقدمات و الزامات ایجاد تمدن نوین اسلامی چکیده: دین اسلام دین تمدن سازی است. مقدمات و الزامات لازم برای بازسازی و شکوفایی تمدن اسلامی در منابع اسلامی موجود است، ولی استخراج و کاربست آنها برای ایجاد، بازسازی و شکوفایی تمدن اسلامی بایستی مورد مطالعه مجدد قرار گیرد تا با دریافت های نو به جامعه عرضه شود. این پژوهش با روش توصیفی تحلیلی به دنبال پاسخ به این پرسش است که مقدمات و الزامات ایجاد تمدن نوین اسلامی کدامند؟ یافته های پژوهش نشان می دهد که مقدمات ایجاد و شکوفایی تمدن اسلامی بر اساس سه مؤلفه سامان یافته است: جامعه، حکومت و رهبری صالح و جامع الشرایط. الزامات ایجاد تمدن نوین اسلامی نیز هفت مورد هستند که عبارتند از: خودباوری و عزتمندی در جامعه، تقویت اراده اجتماعی، آرمان گرایی و آرمان خواهی جامعه، استقامت، داشتن محیط امن، ارزشمند بودن کار و مبادله معرفتی با دیگر جوامع و ملل مورد بررسی قرار گرفته است.
تحلیلی بر شاخص های جغرافیای انسانی در مدیریت امنیت مرزهای جمهوری اسلامی ایران با تأکید بر مرزهای شمال غربی کشور(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
زمینه و هدف : جغرافیای انسانی یکی از شاخه های علم جغرافیاست که به مطالعه ویژگی های جمعیت، فرهنگ، جهان بینی، ارزش های انسانی می پردازد که در خلق چشم اندازهای جغرافیایی با تمایزات مکانی و فضایی تأثیرگذارند. شاخص های جغرافیای انسانی مرز از مقوله های مهم در مدیریت امنیتی مرزها محسوب می گردد. روش پژوهش : روش انجام این تحقیق توصیفی-تحلیلی است که با رویکرد تحلیل کمی و کیفی (آمیخته) تجزیه و تحلیل داده ها صورت گرفت. در بخش کیفی از روش داده بنیاد و در بخش کمی از روش پیمایشی با ابزار پرسشنامه محقق ساخته استفاده شد. جامعه آماری تحقیق شامل؛ استادان، کارشناسان، مدیران و فرماندهان حوزه مطالعات مرزی، امنیت مرزی، مرزبانی است. برای انجام مصاحبه بخشی از جامعه آماری به عنوان جامعه خبرگی و جهت تکمیل پرسشنامه، بخش دیگری به عنوان جامعه صاحب نظر گزینش شدند. یافته ها : یافته های حاصل از جدول کدگذاری باز نشان دهنده شناسایی تعداد 15 شاخص در حوزه جغرافیای اقتصادی، 18 شاخص در حوزه جغرافیای جمعیت و 11 شاخص در حوزه جغرافیای فرهنگی می باشد. نتیجه گیری: نتایج حاصل نشان می دهد شاخص های جغرافیای انسانی، در مدیریت امنیتی مرز برای پیاده سازی و اجرای طرح ها و برنامه های امنیتی در طول مرزهای سیاسی کشور مؤثر می باشند. از طرفی این شاخص ها در استان آذربایجان غربی در وضعیت خوب، استان اردبیل در وضعیت متوسط و استان آذربایجان شرقی در وضعیت ضعیف قرار دارد. کلیدواژه ها: امنیت مرزی، شاخص های جغرافیایی، جغرافیای انسانی، مدیریت مرز
چالش وحدت اجتماعی: تحلیلی بر امکان سنجی آموزش همگرایی در ایام فاصله گذاری اجتماعی(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
مطالعات اجتماعی ایران سال پانزدهم بهار ۱۴۰۰ شماره ۱
112 - 124
حوزههای تخصصی:
هدف این پژوهش پرداختن به چالش وحدت اجتماعی در ایامی است که فاصله گذاری اجتماعی و به تبع آن جایگزینی آموزش غیر حضوری و آنلاین ضرورت یافته است. روش تحقیق، تحلیلی - استنتاجی از نوع پژوهش های کیفی است. یکی از کارکردهای نظام های آموزشی ایجاد وحدت اجتماعی است. ولو در برخی مواقع و در برخی سیستم ها، یگانگی و همفکری، جای خود را به هم شکلی و همسویی دهد. جدای از نقد و بررسیِ نیتِ دولت ها، شکل دهی و ایجاد یکپارچکی، امری حیاتی برای حاکمیت است که امکان آن، با حذف حضور، با چالش مواجه شده است. از بین رفتن جایگاه آموزش رسمی با جلوه هایی همچون صف ایستادن، گوش کردن به معلم و مدیر و ناظم، توصیه های سر صف، مراسم ارزشی و اردوها، و تأثیر پذیری از مبلمان و جوّ حاکم بر مدرسه و دانشگاه مصادیقی از موارد هستند. حذف این موارد ولو به مدت دو سال، نتایجی متفاوت با آنچه که در اسناد بالادستی مراد است به دست خواهد آمد. کنار رفتن مدرسه در ایام کرونا مصداقی از چالش فوق است. در این مقاله به صورت تحلیلی به این موضوع پرداخته شده است.
بررسی تفاوت های جنسیتی و سنی در کاربرد ایموجی و علل ترجیح آن بر ایموتیکان میان کاربران ایرانی(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
مطالعات رسانه های نوین سال هفتم تابستان ۱۴۰۰شماره ۲۶
239-266
حوزههای تخصصی:
کاربرد روزافزون ایموجی ها در میان کاربران پلتفرم های آنلاین و تفاوت های رفتاری در بکارگیری آن ها باعث شده تا هدف پژوهش حاضر نیز بررسی تفاوت رفتاری بکارگیری ایموجی ها و عوامل دخیل در نحوه ی بکارگیری آن ها باشد. این پژوهش با هدف بررسی تفاوت های سنی و جنسیتی در کاربرد ایموجی ها توسط کاربران اینترنتی ایرانی کار خود را آغاز نمود. داده های مورد نیاز این پژوهش به وسیله ی گوگل فرم از کاربران ایرانی بدست آمد و سپس تحلیل های آماری لازم بر رو داده ها انجام پذیرفت. بررسی های انجام شده در قالب الگوی سمپیترو (2020) نشان داد که ایموجی ها به دلایل بیانی، کاربردی و زیباشناختی نسبت به ایموتیکان ها از محبوبیت بیشتری نزد ایرانیان برخوردار هستند. این مطالعه همچنین در قالب الگوی چن و دیگران (2018) مشخص نمود که زنان به میزان قابل توجهی نسبت به مردان از ایموجی ها بیشتر استفاده می کنند و براساس تحلیل های احساسات، همانند زندگی واقعی در فضای مجازی و رسانه های اجتماعی نیز عواطف و احساسات خود را آشکارا ابراز می کنند. در خصوص رابطه ی کاربرد ایموجی ها و سن نیز داده های موجود نشان می دهد که رابطه ای معکوس میان سن و میزان بکارگیری ایموجی ها حاکم است. در همین راستا اینگونه به نظر می ر سد که جوانان بر خلاف زندگی واقعی، در فضای مجازی نسبت به بزرگسالان و میانسالان به مراتب بیشتر از ایموجی های منفی استفاده می کنند.
مطالعه هویت جوا ن ایرانی در جامعه شبکه ای (مورد مطالعه: دانشجویان دانشگاه تهران)(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
در دوران کنونی از یک سو شیوه های هویت یابی سنتی که بیشتر حالتی منفعلانه و مبتنی بر عوامل انتسابی مثل خانواده، قومیت و دین هستند؛ در حال تضعیف شدن هستند و از سوی دیگر، سایر موارد تأثیرگذار بر هویت به دلیل مواجهه جوانان با تحولات و اقتضائات جامعه شبکه ای و گستردگی تأثیرات تکنولوژی های نوین ارتباطی و اطلاعاتی و به تبع آن، رویارویی آنان با تکثر فرهنگی؛ در حال قوت گرفتن هستند و نقش محوری در برساخت هویت جوانان امروز ایفا می کنند. تحقیق حاضر با تکیه بر فضای مفهومی رویکرد کاستلز پیرامون جامعه شبکه ای، به مطالعه مختصات هویتی جوان ایرانی با جامعه هدف دانشجویان 18 تا 28 ساله دانشگاه تهران انجام شده است. داده های تحقیق با تکنیک مصاحبه عمیق جمع آوری و به وسیله روش تحلیل تماتیک در طول فرایند مصاحبه تحلیل شدند که در نهایت شبکه مضامین هویت جوان ایرانی مبتنی بر سه مقوله اصلی سیالیت، بازاندیشی و فردگرایی خودمدار، حاصل آمد. با توجه به یافته های تحقیق، جوانان نقش منابع هویت ساز دین و قومیت را مورد بازاندیشی قرار داد ه اند. در این بازتعریف و تغییر نوع نگاه، ما شاهد کاهش تأثیر دین و قومیت بر معنایابی و هویت سازی جوان امروزی هستیم. در مقابل احساس تعلق به ایران و تمدن ایرانی کماکان با قوت بیشتری در فرایند هویت یابی جوانان نقش دارد.
مطالعه نقش مستقیم و غیر مستقیم باسوادی بزرگ سالان دوره زمانی 1970 تا 2009 میلادی بر ادراک فساد در دهه اخیر(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
جامعه شناسی ایران سال ۲۲ بهار ۱۴۰۰ شماره ۱
72 - 50
حوزههای تخصصی:
در ریشه یابی فساد به عوامل متعددی توجه شده لیکن در مورد عامل باسوادی بزرگ سالان مطالعه محدودتری صورت گرفته است. هدف این تحقیق مطالعه تأثیر عامل باسوادی بزرگ سالان و مکانیسم های واسط در کاهش فساد است. مطالعه با استفاده از داده های بین المللی انجام شده است. میانگین دوره زمانی 1970 تا 2009 متغیرهای مستقل در نظر گرفته شده و ارتباط آن ها با ادراک فساد در دوره زمانی 2012 تا 2018 در بین 180 کشور که داده های آن ها در دسترس بوده مطالعه شده است. یافته ها نشان می دهند رابطه مثبت بین شاخص های آموزش و ادراک فساد (میزان پاکی کشورها) مورد تائید است. علاوه بر اثر مستقیم باسوادی بزرگ سالان اثر غیر مستقیم این متغیر از طریق پوشش تحصیلی (شاخص عدالت آموزشی) و نسبت دانش آموز به معلم (شاخص دموکراسی در کلاس درس) و نسبت دانش آموزان دختر به کل دانش آموزان (شاخص برابری جنسیتی) نیز تائید شده است.
تفاوت های نسلی در نگرش نسبت به طلاق در ایران: کاربرد الگوی چندسطحی(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
تفاوت های نسلی در نگرش به طلاق می تواند منبع تغییرات گسترده ای در ارزش های مرتبط با خانواده باشد. هدف مقاله حاضر، بررسی این تفاوت ها بین نسل های مختلف و تغییرات آن در دو دهه گذشته است. به این منظور داده های پیمایش ارزش های جهانی در سه موج چهارم، پنجم و هفتم با نمونه کل 6701 نفر که به روش تصادفی خوشه ای چندمرحله ای گردآوری شده بودند، تجزیه وتحلیل شدند. با توجه به اینکه هدف، بررسی تأثیر ویژگی نسل های مختلف در کنار ویژگی های فردی بود، در تحلیل داده ها علاوه بر آمارهای توصیفی، از تحلیل های چندسطحی استفاده شد. نتایج نشان داد تفاوت های معناداری در نگرش نسل های مختلف به طلاق وجود دارد. نسل های جوان تر، در همه سنین، نگرش مثبت تری به طلاق دارند. نتایج همچنین بیان کننده تغییرات نسلی در نگرش به طلاق است؛ به طوری که در طول زمان، همواره در موافقت با طلاق تغییر کرده است. این موضوع بین همه نسل ها صدق می کند. نتایج الگو های چندسطحی نشان داد هرچند بخشی از تفاوت های موجود در نگرش افراد به طلاق، در ویژگی های فردی آنها ریشه دارد، ویژگی های نسل ها درباره تحصیلات دانشگاهی، ارزش های سکولار، برابری جنسیتی و ارزش های مدرن خانواده بر نگرش آنان به طلاق تأثیر می گذارد. با ادامه روند جایگزینی نسلی و نیز شتابی که در پدیده هایی همچون شهرنشینی، جهانی شدن فرهنگی، گسترش آموزش، توسعه فناوری های جدید ارتباطی و اطلاعاتی، گسترش رسانه های جمعی و شبکه های اجتماعی وجود دارد، باید انتظار داشت روند روبه رشد نگرش مثبت به طلاق همچنان تداوم یابد.
مفهوم پردازی مولفه های سرمایه اجتماعی مبتنی بر شبکه اجتماعی مجازی(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)
حوزههای تخصصی:
این پژوهش با هدف شناسایی مولفه های سرمایه اجتماعی مبتنی بر شبکه های اجتماعی مجازی انجام شد.پژوهش حاضر از نظر طرح جز پژوهش های کیفی است.مشارکت کنندگان بالقوه ی پژوهش،مدیران و کارکنان بخش دولتی هستند که با روش نمونه گیری هدفمند صاحب نظران کلیدی و در ادامه تکنیک اشباع،20 نفر از مدیران ارشد و کارکنانی که در حوزه مرتبط با پژوهش دارای سابقه اجرائی و پژوهشی بودند،انتخاب شدند.برای جمع آوری داده ها از ابزار مصاحبه نیمه ساختار یافته استفاده گردید و محقق با استفاده از نرم افزار مکس کیو دی و انجام کد گذاری (کد باز و کد محوری)،سرمایه اجتماعی مبتنی بر شبکه اجتماعی مجازی را در 8 بعد به نام های اعتماد(24 گزینه)، مشارکت و همیاری(13گزینه)، انسجام و همبستگی(19گزینه)، آگاهی اجتماعی(32 گزینه)، شناختی(23گزینه)، ساختاری(32گزینه)، ارتباطی(50گزینه) و حمایت اجتماعی(4 گزینه) دسته بندی کرد و مدل کیفی طراحی گردید.تا کنون تحقیقی در زمینه شناسایی مولفه های سرمایه اجتماعی مبتنی بر شبکه های اجتماعی مجازی در بخش دولتی انجام نگرفته است .یافته های این مطالعه می تواند به مدیران سازمان ها در جهت بالابردن سطح سرمایه اجتماعی در بستر فضای مجازی کمک نماید و در نهایت باعث بهبود عملکرد سازمان شود.
بازنمایی گفتمان- ایدئولوژی دولت اعتدال در نظام آموزش و پرورش(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)
حوزههای تخصصی:
یکی از مهم ترین اهداف و شاخصه های نظام آموزشی، از زمان تحقق جمهوری اسلامی ایران، ایجاد و بسط گفتمان ایدئولوژیکی در ساحت جامعه بوده است. به طوری که تاریخ این نهاد، پس از انقلاب اسلامی، نشان می دهد تحولات گسترده ای در آن صورت گرفته است. این تغییرات متأثر از تغییر و تحول گفتمان ها در نظام جمهوری اسلامی ایران و در چارچوب گفتمان- ایدئولوژی غالب صورت پذیرفته است. در پژوهش حاضر با استفاده از روش تحلیل گفتمان انتقادی فرکلاف و روش- نظریه لاکلائو و موفه، به مطالعه ی گفتمان- ایدئولوژی آموزش و پرورش در دولت اعتدال پرداخته و با توصیف و تبیین ماهیت و عناصر گفتمانی آموزش وپرورش، رویکرد گفتمان غالب در نظام آموزش وپرورش بررسی گردید. یافته های تحقیق نشان می دهد نظام آموزش وپرورش در دولت اعتدال از بعد گفتمانی به عناصر گفتمانی لیبرالیسم اسلامی نزدیک شده است. لذا بر مشارکت، حقوق شهروندی، انتقادگری، عقل محوری، تحول آفرینی، خلاقیت و نوآوری، شایسته سالاری تخصص محورانه، مهارت آموزی، قانون محوری و قانون مداری و... در اسناد خود تأکید دارد. عناصر گفتمانی فوق در چهارچوب عناصر گفتمانی نظام نوین جهانی تعامل محورانه قابل طرح است. همچنین یافته ها نشان می دهد سوژه مدنظر دولت اعتدال، سوژه سیاسی است که با عناصر و دقیقه های گفتمانی نظام لیبرال دموکرات انطباق دارد و این امر در اسناد بالادستی و کتب درسی آموزش وپرورش در رابطه با دانش آموزان کاملاً مشهود بود
از مکتب تا فرهنگ: تبیین فرایندِ اجتماعی-فرهنگی عیاری و شکل گیری ورزش زورخانه ای در ایران(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
جامعه شناسی فرهنگ و هنر دوره سوم زمستان ۱۴۰۰ شماره ۴
60 - 41
حوزههای تخصصی:
زورخانه در رهبری فکری نهضت های آزادی بخش و ترویج آداب و آیین فتوّت و کردار جوانمردانه در دوران پرفراز و نشیب تاریخ ایران زمین نقش مهمی ایفاء کرده است. بنابراین، این مطالعه در پی تبیین فرایند اجتماعی– فرهنگی عیّاری و شکل گیری ورزش یا در واقع مکتب زورخانه ای در ایران است. از حیث روش شناسی، رویکرد این مطالعه کیفی است و از روش نظریه داده بنیاد هم ساخت گرایانه (رویکرد چارمز) استفاده شده است. مشارکت کنندگان این مطالعه (مطلعین کلیدی)، پهلوانان صاحب نظر و باسابقه که هم از نظر عملی و هم نظری آشنا به فرهنگ، تاریخ، آداب و رسوم زورخانه و همچنین پژوهشگران دارای سابقه پژوهش در این حوزه بودند که به شیوه گلوله برفی انتخاب شدند و در مجموع نوزده مطلع کلیدی و صاحب تجربه در ورزش زورخانه ای از طریق نمونه گیری کیفی یا هدفمند جذب شدند. برای گردآوری داده ها از یک مصاحبه نامه نیمه ساختمند استفاده شده و مصاحبه ها تا حصول به اشباع نظری ادامه یافت. یافته های این پژوهش نشان می دهد که می توان فرایندِ اجتماعی-فرهنگی عیاری و شکل گیری مکتب زورخانه در ایران را می توان در سه خوشه معنایی تبیین و تلخیص کرد: الف) پدیده محوری: کنش ها، واکنش ها و برهم کنش های جاری در فضای زورخانه؛ ب) عوامل زمینه ای یا شرایط اثرگذار بر کنش ها، واکنش ها و برهم کنش های عیاری که بخشی از آنها تسهیل کننده و بخشی دیگر بازدارنده آن هستند و ج) مؤلفه-های مربوط به پی آیندها و آثار کنش ها، واکنش ها و برهم کنش ها در فضای زورخانه که شامل فضای حاکم بر زورخانه، فضای حاکم بر محیط ورزش به عنوان یک محیط بینابین و جامعه به عنوان محیط کلان.
حمایت اجتماعی از خانواده ایرانی در پاندمی ویروس کرونا: الزامات و راهکارها(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
مطالعات اجتماعی ایران سال پانزدهم پاییز ۱۴۰۱ شماره ۳
126 - 149
حوزههای تخصصی:
پاندمی ویروس کرونا با ایجاد باورهای سلامت محور خاص دوره خود (همچون دور ازهم- به یادهم، دورتر- امن تر، تعداد کمتر- سلامت بیشتر) بنیان حمایت اجتماعی که پدیدهای رابطهای است و در جامعه ایران از خلال شبکه روابط خویشاوان بلافصل بیشترین قابلیت تحقق را دارد، با چالشی جدی مواجه ساخت. پژوهش با روش استدلال منطقی، ضمن بیان چالشهای جامعه ایرانی در ارائه و دریافت حمایت اجتماعی، نظریه ها و کارکردهای حمایت اجتماعی را بیان مینماید و به بیان الزامها و راهکارهای حمایت اجتماعی از انواع خانواده ایرانی متاثر از شرایط همه گیری ویروس کرونا میپردازد. یافته های پژوهش نشان میدهد از جمله مهمترین الزامهای حمایت اجتماعی از خانواده ایرانی شناسایی موانع دریافت و ارائه حمایت اجتماعی، رصد علمی نیازهای حمایتی خانوادههای ایرانی و توجه به تمایز نیازهای حمایتی برای انواع متفاوت خانوادههای ایرانی در اجتماعات جغرافیایی/ جماعتی متنوع، ضرورت انعکاس تغییرات خانواده ایرانی در سیاستگذاری های حمایتی و بسترسازی برای ارائه شیوه های جدید حمایت اجتماعی در شرایط پاندومی ویروس کرونا است که این بسترسازی بر دو حوزه نگرشی و نهادسازی مبتنی بر راهکارهای ایجاد کمیته جامع حمایت اجتماعی از خانواده ایرانی، تهیه بانک اطلاعاتی پایش شرایط اجتماعی- اقتصادی- روانی خانوادههای ایرانی در شرایط پاندمی کرونا، نهادسازی در راستای تعریف بانک حمایتی و تخصص بخشی حمایتی به سازمانهای مردم نهاد و سازمانهای دولتی، توانمندسازی حمایتی خانواده ایرانی در سه سطح خرد (آموزش و آگاهی بخشی فردی)، سطح میانی (مبتنی بر عضویت خانوادههای ایرانی در گروههای حمایتی و نهادهای نوبنیاد حمایتی همچون بانک حمایتی)، و سطح کلان (متمرکز بر تسهیل گری سازمانها، نهادها و انجمنهای حمایتی) است.