درخت حوزه‌های تخصصی

" اسلام که اساساً دینى شهرگراست و در شهر رشد و نمو یافته، خود موجد شهرهاى جدید بوده یاباعث تغییر شکل شهرهاى پیش از خود شده است. واضح است که گسترش اسلام در سرزمین هاى اسلامى به بارور شدن فرهنگ اسلامى منجر مى شد و این فرهنگ ضمن اثرگذارى بر سرزمین هاى اسلامى از آن ها تاثیر مى گرفت. اندیشه ناب اسلام محمد (ص) و على (ع) تحت حکومت هایى که در دوره هاى مختلف زیر عنوان «امپراتورى اسلامى» پا به عرصه وجود نهادند، چه با تحریف شریعت و چه متاثر از ویژگى هاى سرزمینى، شکلى دیگر یافت که شهر، شهرسازى و فرهنگ شهرى نیز متاثر از آن است. شهرهاى اولیه سده اول هجرى محل سکونت قبایل عرب و ایلات یکجانشین شده و به بخش هایى تقسیم شده بود که ساختار اجتماعى جامعه عربى را بازمى تافت. در دوره امپراتورى عباسى و اموى به تدریج و در امپراتورى عثمانى به سرعت شهرها رشد و توسعه یافت و مهاجرت هاى قابل توجه به شهرها ساختار آن ها را به شدت متحول ساخت و به تنوع قومى، نژادى و فرهنگى انجامید. این تنوع و نیز قشربندى مشخص اجتماعى منجر به شکل گیرى محلات شهرى یا تثبیت و گسترش نظام محله اى قبلى شد. گسترش قابل توجه شهرها در این دوره، وسعت حوزه امپراتورى و به خصوص تصمیم عثمانى ها بر اعطاى حق خودمختارى درونى در شهرها به نوعى «نظام محله اى غنى» در شهرهاى این دوره انجامید. محلات شهرى این امکان را فراهم مى کردند که قشرها، گروه ها، فرقه ها و مذاهب مختلف در محدوده هاى «خودى شده» هویت خود را بازیافته، آداب، رسوم، عادات و مراسم خود را در چارچوب شهر بازسازى کنند. گاهى هم این تعلق و هویت محله اى به دلیل تضادهاى بین مرحله اى منجر به نزاع و درگیرى هاى خونین شده، در مقابل هویت شهرى قرار مى گرفت که به نحوى توسط حاکمان حل مى شد یا حتى مورد بهره بردارى قرار مى گرفت. این محلات امکان پیوند فرد را با جمع فراهم و امنیت گروه هاى اقلیت را تضمین مى کرد و در مواردى جایگزین تشکیلات مردمى در شهرها مى شد. کنترل و امنیت محلات و اداره آن ها توسط خود اهالى محله صورت مى گرفت و مسئول هر محله ضمن حل مسائل محله، امکان ارتباط با شهر و مقامات شهر را فراهم مى ساخت. هر محله در خود نیازمندى هاى روزمره ساکنان را تامین مى کرد و در واقع، شهرى کوچک بود. در این مقاله با استفاده از نتایج مطالعات اسنادى بر پایه کتب فارسى و انگلیسى مرتبط سعى شده است تا در یک بررسى تطبیقى و مقایسه اى در ابتدا نظام و ساختار محله اى شهر در سرزمین هاى اسلامى و سپس عوامل موثر بر پیدایى و تحول آن و سرانجام کارکردهاى نظام محله اى شهر در سرزمین هاى اسلامى بررسى و تحلیل گردد. "

" هدف از این مقاله بررسى چگونگى استفاده از فن آورى هاى آموزشى در آموزش پیشگیرى از اعتیاد در کشورهاى پیشرفته است. معرفـى روش هاى آموزش پیرامون اعتیاد، عواقب آن و مسائل معتادان در برنامه درسى و استفاده از شگردهاى گوناگون از جمله ایجاد عادات پسندیده مطالعه و کتاب خوانـى براى پرکردن اوقات فراغت دانش آموزان از دیگر مطالب این مقاله است. روش پژوهش، کیفى است. جمع آورى اطلاعات از طریق مصاحبه، بررسى اسناد و مدارک و تحقیق کتابخانه اى صورت گرفته است. نتایج پژوهش انجام شده از والدین و دانش آموزان ایرانى که تجاربى از مدارس کشورهاى کانادا، امریکا، انگلستان و استرالیا داشته اند (1378ـ1380) نشان داد که در مدارس کشورهاى مورد نظر، مسائلى نظیر اعتیاد و ایدز در کلاس هاى درس مورد بحث و بررسى قرار مى گیرد و دانش آموزان ضمن آشنایى با این موارد، به عواقب و آثار مصرف مواد مخدر پى مى برند. نتایج تحقیق همچنین نشان داد که در کلاس هاى درس کشورهاى پیشرفته، مشکلات جامعه را به صورت باز مطرح مى کنند و دانش آموزان براى آن ها راه حل مى یابند و راه حل هاى ارائه شده از طرف آن ها توسط مسئولان دولتى مورد توجه و بهره بردارى قرار مى گیرند. بدین منظور، معلمان از شیوه ها و شگردهاى مختلف آموزشى استفاده مى کنند. در این مقاله سعى شده تا چگونگى برخورد مدارس با این پدیده و نقش دانش آموز در فرآیند آموزش مورد بررسى قرار گیرد. "

" این تحقیق کوششى در تبیین معیارهاى روزنامه نگارى مطلوب در ایران از دیدگاه استادان دانشگاه و روزنامه نگاران به منظور ارائه یک الگوى مناسب براى فعالیت هاى روزنامه نگارى است. آگاهى از این دیدگاه ها مى تواند به شناخت معیارهاى روزنامه نگارى مطلوب کمک کند. بدین لحاظ ضمن مرورى بر نظریه هاى مطبوعات، معیارها و اصول اخلاق حرفه اى و شیوه هاى روزنامه نگارى کوشش شد ویژگى هاى هر یک برشمرده شود با توجه به این مباحث، سوالها (گویه هاى) تحقیق، براى استفاده از روش Q تدوین گردد. روزنامه نگارى در شرایطى مى تواند فعالیت مطلوب حرفه اى داشته باشد که شرایط وفضاى مناسب سیاسى، فرهنگى، اجتماعى و اقتصادى براى آن فراهم باشد تا با استفاده از تکنیکها و اصول روزنامه نگارى و آگاهى از معیارها و اصول اخلاقى بتواند وظایف و مسئولیت اجتماعى خویش را در برابر جامعه ایفا کند. یافته هاى این پژوهش نشان مى دهد که الگوى روزنامه نگارى مطلوب را مى توان از چهار جنبه مورد توجه قرار داد: اصول و معیارهاى حرفه اى، اصول روزنامه نگارى، مطبوعات و حکومت، مطبوعات و جامعه. "

تامس کوهن نظریه‏اى موسوم به نظریه پارادایم‏هاى علمى ارائه مى‏کند که، برخلاف اسلاف پوزیتیویست و نگتیویست خود، به‏نحو جدّى و تعیین‏کننده‏اى برخاسته و مأخوذ از عمل عالمان در تاریخ علم است. در این مقاله کوشیده‏ام سه کار انجام دهم. اوّل اینکه نشان داده‏ام چگونه کوهن در مطالعه تاریخ علم دچار نوعى تغییر گشتالتى مى‏شود. دوّم اینکه نگرش گشتالتى را تشریح کرده نشان داده‏ام چگونه این نگرش نقش مهمى در نظریه کوهن ایفا مى‏کند. و بالاخره، سعى کرده‏ام نشان بدهم که چگونه تغییرات گشتالتى، پارادایم‏هاى قبل و بعد از یک انقلاب علمى را قیاس‏ناپذیر مى‏کند.

علوم تجربى» به چه نحوى بر «تجربه» مبتنى و متکى است و چه چیزى پیوند میان آن دو را فراهم مى‏سازد؟ آیا استقرا بین علم و تجربه پیوند برقرار مى‏کند یا امرى دیگر؟ آیا تجربه قادر به «اثبات» نظریه‏ها مى‏باشد؟ اگر نمى‏باشد، پس چه موضعى را مى‏تواند در مقابل آنها اتخاذ کند؟ در فرآیند نیل به نظریه‏هایى که مقبول دانشمندان واقع شده‏اند و در حوزه‏ى علم وارد مى‏شوند، تجربه و «مشاهده» چه نقشى را بر دوش مى‏کشد؟ آیا تجربه در مقام وضع و دست‏یابى(2) نظریه‏هاى علمى وارد عمل مى‏شود یا در مقام نقد و ارزیابى(3) آنها؟ تا چه حد مى‏توان به احکامى که با توجه به تجربه صادر مى‏شوند یقین حاصل نمود؟ خلاصه این‏که، «مبناى تجربى»(4) نظریه‏هاى علمى کدام است و از چه استحکامى برخوردار است؟ در این مقاله مى‏خواهیم بر اساس روش‏شناسى علم پاپر، به این پرسش‏ها پاسخ گوییم و مبانى وى را در مواضع فوق آشکار سازیم؛ سپس آنها را با توجه به اهدافى که از پذیرش آنها دنبال مى‏شود و پیامدهایشان، مورد نقد و بررسى قرار دهیم.