درخت حوزه‌های تخصصی

هدف: پژوهش حاضر با هدف بررسی تجربه کاربری در محتوای وب کتابخانه ملی ایران، انتظارات و نیازهای کاربران را هنگام استفاده از محتوای وب کتابخانه ملی ایران شناسائی و بررسی کرده است. روش: برای بررسی تجربه کاربری از روش های «پرس وجوی بافتی » و تکمیل جمله استفاده شده است و برای تکمیل و تأیید برخی نتایج به داده های تحلیلی وبگاه (برگرفته از سایت سیمیلاروب) ارجاع شده است. «پرس وجوی بافتی» یک رویکرد کیفی و تفسیری است که در قالب مصاحبه نیم ساختاریافته و به صورت مکالمه با کاربر در محیط واقعی کار وی انجام می شود. روش تکمیل جمله، جملاتی است که مشابه پرسشنامه برخط روی وبگاه سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران قرار گرفته و توسط کاربران تکمیل شده است. یافته: نتایج بدست آمده نه مقوله کلی و چهل و هشت مقوله فرعی در خصوص انتظارات و تجربه های کاربران در وبگاه کتابخانه ملی ایران بدست داد که مقوله های کلی عبارت از جستجو، پژوهش و دانش افزایی، شخصی سازی و بومی سازی، موقعیت یابی در فضای کتابخانه، دستیابی به منبع، تعامل، رویدادها، معماری اطلاعات، طراحی و ظاهر است. نتیجه گیری: نتایج بدست آمده پیشنهادهایی است که می تواند مبنای مناسبی برای توسعه وبگاه کتابخانه ملی ایران یا حتی وبگاه ها و نرم افزارهایی با بافت های مشابه قرار بگیرد. این نتایج علاوه بر پیشنهادهایی که برای بهبود تجربه کاربری وبگاه کتابخانه ملی ارائه کرده است برای کارآفرینان و علاقه مندان به راه اندازی کسب و کار و طراحی اپلیکیشن نیز ایده های مناسبی مبتنی بر انتظارات و نیازهای واقعی کاربران بدست می دهد.

هدف از این پژوهش، شناسایی و خوشه بندی سامانه ها و ابزارهای مدیریت دانش شخصی می باشد. برای دستیابی به این هدف از روش پژوهش توصیفی و از نوع پیمایشی بهره گرفته شد. نخست با رجوع به ادبیات پژوهش، سیاهه سامانه ها و ابزارهای مدیریت دانش شخصی شناسایی شدند و براساس مهارت های هفت گانه مدیریت دانش شخصی و نیز سه قلمرو مدیریت دانش شخصی، توسط نمونه هدفمند 30 نفره ای از متخصصان علوم کامپیوتر و علم اطلاعات و دانش شناسی خوشه بندی شدند. بنابر یافته های به دست آمده در مرحله نخست، 47 ابزار شناسایی شدند و براساس دیدگاه متخصصان در فهرست سامانه ها و ابزارهای مدیریت دانش شخصی قرار گرفتند. سپس، در مرحله دوم، بر اساس میزان کاربرد آن ها تحت عنوان سامانه ها و ابزارهای بازیابی دانش، سازماندهی دانش، ارزیابی دانش، تحلیل دانش، اشاعه دانش، اشتراک دانش و امنیت دانش خوشه بندی شدند. علاوه براین، مجموعه ابزارهای موردنظر در سه قلمرو عمومی، تعاملی و شخصی از دیدگاه متخصصان طبقه بندی شدند.

هدف از پژوهش حاضر، شناخت سطح کامل بودن مدل ذهنی کتابداران از آیکونهای بخش امانت و فهرست نویسی نرم افزارهای کتابخانه دیجیتال آذرخش، سیمرغ و نیکا است. پژوهش حاضر از نظر هدف کاربردی و از نظر شیوه گردآوری داده ها توصیفی )از نوع پیمایشی( است. جامعه پژوهش شامل دانشجویان کارشناسی و کارشناسی ارشد رشته علم اطلاعات و دانش شناسی دانشگاه شیراز و کتابداران کتابخانه های دانشگاه شیراز و کتابخانه های دانشگاه علوم پزشکی شیراز بود که حداقل با یکی از نرم افزارهای کتابخانه ای کار کرده بودند. تعداداین افراد، که کتابداران نامیده می شوند، 174 نفر بود و بر این اساس نمونه گیری انجام نشد و کل جامعه در نظرگرفته شد. یافته ها نشان داد هم در بخش امانت و هم در بخش فهرست نویسی ، مدل ذهنی کتابداران از آیکون های نرم افزار سیمرغ نسبت به دو نرم افزار دیگر کامل تر است. همچنین، فهرستی از آیکون های بخش های امانت و فهرست نویسی سه نرم افزار را که مدل ذهنی کتابداران از کارکرد آنها کامل و ناقص است مشخص شد. از آنجا که ممکن است مدل های ذهنی کتابداران از آیکون های بخش امانت و فهرست نویسی نرم افزارها، ناقص یا نادرست باشد، با شناسایی و بررسی سطح کامل بودن آنها می توان تعیین کرد که چه سطحی از آموزش برای کتابداران مورد نیاز است. همچنین با ارائه فهرست آیکون هایی که مدل ذهنی کتابداران از کارکرد آنها کامل است ، این امکان برای طراحان فراهم می شود که عناصر محیط رابط را به گونه ای ایجاد کنند که تا حد امکان به مدل های ذهنی کتابداران نزدیک باشند.

هدف : با توجه به روند پیر شدن جمعیت، سالمندان در حال تبدیل شدن به یکی از گروه های اصلی مخاطب کتابخانه های عمومی در ایران هستند. هدف پژوهش حاضر شناسایی مؤلفه های ارائۀ خدمات کتابخانه های عمومی به سالمندان و اعتباریابی آن در میان کتابداران شهر تهران است. روش: این پژوهش بر اساس هدف کاربردی و ازنظر رویکرد ترکیبی اکتشافی است. در بخش کیفی، با تعداد 19 نفر از متخصصان و ذی نفعان خدمات سالمندان مصاحبۀ عمیق نیمه ساختاریافته شد. داده ها با استفاده از روش تحلیل محتوای کیفی و توسط نرم افزار مکس کیو دی ای تجزیه وتحلیل شد و مؤلفه های الگوی خدمات سالمندان به دست آمد. در بخش کمی، ابتدا ابزار (پرسش نامه) ساخته شد و در نمونه ای از 113 نفر از کتابداران شهر تهران که به روش نمونه گیری تصادفی ساده انتخاب شده بودند توزیع شد. روایی صوری پرسش نامه توسط چهار نفر از اعضای هیئت علمی تأیید و همچنین روایی عاملی با استفاده از تحلیل عاملی بررسی شد. پایایی پرسش نامه نیز ازطریق آلفای کرونباخ ۹۴۱/۰ محاسبه شد. یافته ها: الگوی پیشنهادی ارائۀ خدمات به سالمندان در کتابخانه های عمومی دارای هفت مؤلفه است که ازنظر اولویت عبارت اند از: «ساختمان و فضا»، «تجهیزات و وسایل خدمات جانبی»، «مواد و منابع مختص سالمندان»، «خدمات اینترنتی»، «سیاست ها و برنامه های کتابخانه»، «نیروی انسانی» و «برنامه ریزی و بودجه». اصالت/ارزش: این مقاله توجه مدیران حوزۀ خدمات دهی کتابخانه های عمومی را به این مسئله معطوف می کند که بر اساس الگوی ارائه شده نیازهای گروه سنی سالمندان را شناسایی و خدمات و امکانات مختلف را برای استفاده از کتابخانه های عمومی در اختیار آن ها قرار دهد. این امر موجب استفادۀ درست و بهینۀ سالمندان از اوقات فراغت خود در جامعه و پیشرفت کتابخانه ها در ارائۀ خدمات به مراجعه کنندگان خواهد شد.

هدف: این پژوهش با هدف بررسی تأثیر مدیریت دانش بر نوآوری سازمانی با توجه به نقش واسطه ای یادگیری سازمانی با استفاده از مدل سازی معادلات ساختاری و نرم افزار SmartPLS2.0 انجام شد. روش: جامعه آماری این تحقیق، مدیران، معاونین و رؤسای بانک اقتصاد نوین، ملی، ملت و صادرات و مهر اقتصاد در استان هرمزگان در سال 1394 می باشند.حجم نمونه با استفاده از فرمول کوکران و نمونه گیری به روش تصادفی ساده انجام شده است. به منظور تجزیه و تحلیل داده ها از روش آمار توصیفی و استنباطی استفاده شده است و ابزار گردآوری داده ها پرسشنامه استاندارد است  که روایی آن با نظر اساتید تأیید شد و پس از تکمیل نمونه اولیه، پایایی پرسشنامه با محاسبه آلفای کرونباخ پایایی مناسب ابزار را نشان داد. یافته ها: تمامی شاخص ها از بار عاملی قابل قبولی برخوردارند. یافته ها: مدیریت دانش بر یادگیری سازمانی (81/0) و بر نوآوری سازمانی (39/0) تأثیر مثبت و معناداری داشت؛ یادگیری سازمانی اثر مثبت و معناداری بر نوآوری سازمانی داشت و تأثیر مدیریت دانش بر نوآوری سازمانی از طریق یادگیری سازمانی بیشتری بیش تر می شود. نتیجه گیری: نتایج تحقیق نشان می دهد که یادگیری سازمانی می تواند به عنوان یک متغیر واسطه ای بین مدیریت دانش و نوآوری سازمانی نقش آفرینی کند. مدیریت دانش، درست همانند یک سیستم، به عنوان یک ورودی مهم، یادگیری سازمانی به عنوان فرایندی کلیدی، در نتیجه نوآوری سازمانی به عنوان یک خروجی حیاتی برای سازمان های امروزی محسوب می شود. بانک ها می توانند با استفاده از سیستم مدیریت دانش و یادگیری سازمانی باعث بهبود در نوآوری های سازمانشان شوند.

هدف: هدف از این پژوهش مطالعه وندالیسم در کتابخانه های عمومی کشور و بررسی روابط آن با ویژگی های فرهنگی و اجتماعی جامعه محلی مانند سطح برخورداری، جرم خیزی و مجاورت فرهنگی است. روش: روش پژوهش حاضر پیمایشی است. برای گردآوری داده های مورد نیاز از پرسشنامه استفاده شد که روایی و پایایی آن تأیید گردید. جامعه آماری این پژوهش عبارت است از تمامی 2225 باب کتابخانه های عمومی تحت پوشش نهاد کتابخانه های عمومی کشور، که با توجه به نمونه گیری خوشه ای صورت گرفته، 248 کتابخانه عمومی در 13 استان کشور به عنوان نمونه انتخاب شدند. برای تجزیه و تحلیل داده های بدست آمده از آمار توصیفی و آزمون T تک نمونه ای و همبستگی اسپیرمن استفاده شد. یافته ها: یافته های پژوهش نشان داد که بیشترین میزان وندالیسم مربوط به وجود نوشته، کنده کاری و رنگ در میز و صندلی ها (2/99 درصد) ، دیوارهای داخلی (5/91 درصد) و دیوارهای خارجی (1/85 درصد) کتابخانه بوده است و کمترین مظهر وندالیسم موجود، سرقت منابع کتابخانه، و شکستن لامپ های کتابخانه (هر کدام به میزان 4/0 درصد) است. همچنین با آزمون فرضیه ها، وجود رابطه بین فقر موجود و میزان جرم خیزی در منطقه با میزان وندالیسم موجود در کتابخانه تأیید شد ولی رابطه ای بین نزدیکی کتابخانه به مراکز فرهنگی آموزشی و نیز تعداد اعضای کتابخانه با میزان وندالیسم موجود در آن کتابخانه وجود نداشته است. همچنین یافته های پژوهش نشان داد که بین میزان وندالیسم داخلی و خارجی موجود در کتابخانه ها تفاوت معناداری وجود دارد و میزان وندالیسم داخلی به مراتب بیشتر از وندالیسم خارجی است. اصالت/ارزش: ارزش این مقاله در یافتن مهمترین مصادیق وندالیسم در کتابخانه های عمومی و تأیید رابطه بین فقر و جرم خیزی شهرها با ارتکاب به وندالیسم است و این نکته که وندالیسم با شرایط اقتصادی محل ارتباط دارد و با تعداد اعضای کتابخانه مرتبط نیست.

هدف:مطالعه طولی و مصوّرسازی تحول شبکه مشارکت بین المللی پژوهشگران ایرانی در تولید علم. روش شناسی:با استفاده از شاخص های علم سنجی و تحلیل شبکه های اجتماعی، همه مقاله های حاصل از همکاری های بین المللی پژوهشگران ایرانی تا انتهای سال 2013 میلادی نمایه شده در پایگاه وب آوساینس (879,36 مقاله) مطالعه شد. یافته ها:87/20% از کل تولیدات علمی کشور از طریق مشارکت پژوهشگران ایرانی با پژوهشگران از سایر کشورهای جهان انجام شده است. همکاری های بین المللی کشور از نرخ متوسط رشد سالانه 06/63% برخوردار بوده است. پژوهشگران ایرانی با همکارانی از 179 کشور جهان همکاری داشته اند که از این میان، بیش از 64% از تولیدات مشارکتی حاصل همکاری با پژوهشگرانی از پنج کشور ایالات متحده امریکا، کانادا، انگلستان، آلمان، و استرالیا بوده است. بیشترین میزان همکاری های بین المللی پژوهشگران ایرانی به حوزه های موضوعی مهندسی الکترونیک، علم مواد چندرشته ای، و ریاضیات کاربردی تعلق داشت. نتیجه گیری:براساس داده های وب آوساینس، شبکه همکاری های بین المللی پژوهشگران ایرانی در سال 1969 متولد شده و در طول زمان، تحولات رشد یافتن (در هشت بازه زمانی) و کوچک شدن (در یک بازه زمانی) در این شبکه به وقوع پیوسته است. همچنین، در بررسی بازه های زمانی مختلف مشاهده شد که فقط تغییر ساختاری مهمی که در شبکه رخ داده، کاهش چگالی شبکه در طول زمان بوده است.

هدف: هدف پژوهش حاضر تعیین رفتار اطلاع یابی دانش پژوهان دانشگاه های علوم پزشکی خراسان رضوی با استفاده از شبکه عصبی می باشد. روش: روش پژوهش حاضر از نوع کاربردی و به روش پیمایشی- توصیفی است که با استفاده از شبکه عصبی، انجام شده است. ابزار این پژوهش پرسشنامه ای متناسب با رفتار اطلاع یابی دانش پژوهان دانشگاه های علوم پزشکی استان خراسان رضوی است که بین نمونه ای از افراد جامعه (۲۹۸ نفر) توزیع شد. پس از جمع آوری داده ها، شبکه عصبی به منظور خوشه بندی داده ها انتخاب و با استفاده از نرم افزار MATLAB ۱۴، دانش پژوهان براساس مؤلفه های اصلی پژوهش (مهارت اطلاع یابی، راه های اطلاع یابی، موانع اطلاع یابی) خوشه بندی شدند. سپس با حذف هر یک از زیر مؤلفه های اصلی پژوهش، مؤثرترین و کم اثرترین گزینه در رفتار اطلاع یابی آنان تعیین شد. یافته ها: با انجام خوشه بندی با استفاده از شبکه عصبی خودسازمان ده، مهم ترین مؤلفه در مهارت اطلاع یابی آگاهی از نیاز اطلاعاتی خود و کم اثرترین مؤلفه مشاهده نشد. مؤثرترین راه دسترسی به اطلاعات استفاده از منابع الکترونیکی و کم اثرترین راه خرید منابع می باشد. مؤثرترین مانع کمبود وقت به دلیل فشار کاری و کم اثرترین مانع دور بودن کتابخانه ها و مراکز اطلاع رسانی می باشد.

هدف: پژوهش حاضر با هدف تعیین میزان وضعیت رفتار نوآورانه کتابداران در فرآیند مجموعه سازی و عامل های مؤثر بر آن انجام شده است. روش: این پژوهش به روش پیمایشی توصیفی- تحلیلی با استفاده از پرسشنامه جهت گردآوری داده ها انجام شد. جامعه پژوهش را ۱۰۴ نفر از کتابداران فعال در فرآیند مجموعه سازی سازمان کتابخانه ها، موزه ها و مرکز اسناد آستان قدس رضوی تشکیل داده اند. یافته ها: به طورکلی رفتار نوآورانه کتابداران در حد متوسط (۴۴/۲) بود. در مرحله های کشف ایده و خلق ایده در حد خوب و در مرحله های پشتیبانی و اجرای ایده رفتار نوآورانه کتابداران در حد متوسط بود. از مجموع ۸۱ ایده ارائه شده توسط کتابداران فعال در فرآیند مجموعه سازی، ۶۱ ایده اجرایی شده است. بیشترین تعداد ارائه ایده (۳۷) در رابطه با ارائه خدمات به کاربران بالفعل و بالقوه بوده و به لحاظ نوع نوآوری، بیشتر ایده های اجرا شده مربوط به نوآوری فرآیند (۰۱/۵۹ درصد) بود. بررسی عامل های مؤثر بر رفتار نوآورانه کتابداران نیز نشان داد ۹/۲۸ درصد تغییرات رفتار نوآورانه به وسیله دانش، ۲/۲۸ درصد از طریق ارتباطات و ۳/۱۳ درصد به وسیله تعهد تبیین می شود.

رایانش ابری یک مدل محاسباتی است که نرم افزارها و منابع محاسباتی مبتنی بر وب را هنگام تقاضای کاربران ارائه می کند. رایانش ابری علاوه بر اینکه باعث صرفه جویی در هزینه ها می شود به کاربران اجازه دسترسی به نرم افزارها را می دهد. دسترس پذیری، مدیریت و بهره برداری بهینه تر از منابع از مزایای دیگر مجازی سازی به حساب می آید. در این مقاله به توضیح رایانش ابری، استانداردهای رایانش ابری پرداخته ایم و در پایان نقشه راهی برای استقرار رایانش ابری در کتابخانه ها و مراکز اطلاع رسانی ارائه می کنیم. رایانش ابری یک مدل محاسباتی است که نرم افزارها و منابع محاسباتی مبتنی بر وب را هنگام تقاضای کاربران ارائه می کند. رایانش ابری علاوه بر اینکه باعث صرفه جویی در هزینه ها می شود به کاربران اجازه دسترسی به نرم افزارها را می دهد. دسترس پذیری، مدیریت و بهره برداری بهینه تر از منابع از مزایای دیگر مجازی سازی به حساب می آید. در این مقاله به توضیح رایانش ابری، استانداردهای رایانش ابری پرداخته ایم و در پایان نقشه راهی برای استقرار رایانش ابری در کتابخانه ها و مراکز اطلاع رسانی ارائه می کنیم.

در جهان کنونی که اطلاعات از هر طرف انسان ها را در برگرفته آنچه بیش از همه اهمیت پیدا می کند، بازیابی صحیح اطلاعات است. بازیابی اطلاعات همواره از دغدغه های بشر بوده به همین دلیل به طور مداوم دستخوش تغییرات بسیاری شده است. یکی از مسائلی که متخصصان حوزه بازیابی اطلاعات همواره به آن اندیشه اند، طراحی یک نظام بازیابی اطلاعات کارا است. از این رو با شناسایی عوامل کلیدی مؤثر بر آینده بازیابی اطلاعات می توان در طراحی این چنین نظامی موفق تر عمل کرد و سهم بیشتری در آینده بازیابی اطلاعات داشت. پژوهش حاضر کاربردی و با استفاده از روش های مرور منابع و تحلیل تأثیرات متقابل انجام شد و برای تحلیل تأثیرات متقابل و شناسایی عوامل کلیدی از نرم افزار میک مک بهره گرفته شد. پژوهش حاضر منجر به شناسایی 13 عامل کلیدی: 1. تبدیل کتابخانه های سنتی به دیجیتال، 2. توسعه و ارتقاء موتورهای جستجو، 3. قالب های جدید محتوا، 4. هوشمند شدن روش های جمع آوری اطلاعات، 5. همگرایی رسانه ها، 6. افزایش تولید محتوا، 7. نسل جدید وب، 8. خودکار شدن فرآیندهای بازیابی اطلاعات، 9. ظهور منابع ترکیبی، 10. داده های عظیم، 11. پردازش ابری، 12. افزایش منابع اینترنتی و 13. استفاده از هوش مصنوعی و پردازش زبان طبیعی در بازیابی اطلاعات مؤثر؛ بر آینده بازیابی اطلاعات شد. که حاکی از سهم زیاد فناوری در آینده نظام های بازیابی اطلاعات متنی است. از این رو ضروری می نماید در عصر انقلاب صنعتی پنجم متخصصان علم اطلاعات بیش از گذشته به ابزار فناوری مجهز شوند

هدف:تحلیل موضوعی و رصد رویکردها و روش های پژوهشی در نمونه ای از پژوهش های حوزه وظایف کاربری الگوی مفهومی اف.آر.بی.آر. روش شناسی:29 پژوهش انگلیسی در بازه زمانی 2001 تا 2013 از نشریات معتبر بین المللی نمایه شده در پایگاه اسکوپوس انتخاب و به صورت کیفی با رویکرد استقرایی تحلیل شد. یافته ها:در حوزه وظایف کاربری الگوی مفهومی اف.آر.بی.آر. تنوع موضوعی وجود دارد. مهم ترین پژوهش های انجام شده در مقولات ""چالش های فهرست نویسی در پشتیبانی از وظایف کاربری""، ""دیدگاه و ارزیابی کاربران نسبت به وظایف کاربری در نظام های شبیه سازی شده""، ""ارتقای سطح رابط کاربری در فهرست های همگانی برای پشتیبانی از وظایف کاربری""، و ""میزان موفقیت اپک های فعلی در بهبود وظایف کاربری"" دسته بندی شدند. نتیجه گیری:به نظر می رسد پژوهشگران حوزه وظایف کاربری اف.ار.بی.آر. هنوز نتوانسته اند نتایج مشخصی را برمبنای مسئله پژوهش خود ارائه دهند. علت این امر شاید این باشد که هنوز بسیاری از پژوهشگران این حوزه درک درست و روشنی از مسئله ندارند تا بتوانند در چارچوب این الگو به مطالعه آنها بپردازند.