درخت حوزه‌های تخصصی

هدف: مقاله حاضر پس از توصیف چالش های مطالعه در محیط اینترنت، چهار نوع مطالعه تفسیری، جزمی، منفعلانه و دیالکتیک در این محیط را معرفی می کند که از اندیشه های والتر کافمن برگرفته شده است. روش: این پژوهش پیمایشی، با هدف آزمون این روش های چهارگانه در محیط وب در بین دانشجویان تحصیلات تکمیلی دانشگاه شاهد تهران، از طریق پرسش نامه انجام شده است. از بین 800 دانشجویی که جامعه آماری را تشکیل می دادند، تعداد 266 نفر با روش نمونه گیری طبقه بندی تصادفی متناسب، به عنوان نمونه گزینش شدند. یافته ها: با انجام روش های آماری توصیفی و نیز تایید آن ها توسط آزمون ناپارامتری فریدمن، به طور کلی مشخص شد که این دانشجویان به ترتیب از روش های منفعلانه با 6/52، دیالکتیک با 5/33، جزمی با 3/11 و تفسیری با 6/2 درصد در مطالعه منابع وبی بهره می جویند. تحلیل های آماری بیشتری با توجه به جنسیت، دانشکده، مقطع تحصیلی انجام شد که همه نشان می دادند روش مطالعه دیالکتیک که نوع آرمانی مطالعه در محیط وب است، پس از روش منفعلانه جای دارد. با توجه به یافته های پژوهش، لزوم آموزش مهارت های پیشرفته سواد اطلاعاتی و تفکر انتقادی که زمینه ساز انجام مطالعه دیالکتیک است پیشنهاد شده است. بررسی پیشینه ها حاکی از آن است که تا کنون پژوهشی با موضوع مطالعه دیالکتیک در محیط وب انجام نشده است.

هدف این مقاله تحلیل انگیزه های وبلاگ نویسان وبلاگ های حوزه علوم اجتماعی از استناد به مقاله های مجلات است تا از این طریق مشخص شود که آیا استنادهای وبلاگی به مقاله های علمی شاخص خوبی از تأثیر اجتماعی پژوهش هستند یا خیر. نمونه ای تصادفی ۳۰۰ تایی (از میان ۱۲۳۳ پست) از پست های وبلاگ های علوم اجتماعی از وبگاه ریسرچ بلاگینگ که در فاصله زمانی ۱ ژانویه ۲۰۱۲ تا ۱۸ جولای ۲۰۱۴ گردآوری و تحلیل محتوا شد. مقوله های مورد استفاده در تحلیل محتوا با استفاده از یک دسته بندی موجود و با ایجاد تغییر در آن به صورت استقرایی تشکیل شدند. در مجموع ۳۰۰ پست، دارای ۴۷۲ استناد بودند که 424 تای آنها مقاله از ۲۶۹ مجله مختلف بودند. شصت و یک مجله (۲۲٫۶۸٪) از کل مجلات مورد ا ستناد متعلق به حوزه علوم اجتماعی بودند و بیشتر مجلات با بسامد بالا، مجلاتی با ضریب تأثیر بالا از حوزه کلی علوم مثل مجله ساینس بودند. هفتاد و پنج درصد همه مجلات تنها یک بار مورد استناد قرار گرفته بودند. سن میانگین مقاله های مورد استناد ۵٫۸ سال بود. پربسامد ترین (۱۲٫۶۷٪) انگیزه برای استناد ارائه یک گزارش مفصل بی طرفانه از تحقیق بود. در کل وبلاگ های علوم اجتماعی بیشتر موضوع محور هستند تا مقاله محور؛ به این معنی که تعداد زیادی از پست ها صرفاً برای معرفی یک مقاله نوشته نمی شوند بلکه وبلاگ نویس در مورد موضوع مورد علاقه اش می نویسد و در این فرایند برای پشتیبانی از استدلال خود به مقاله ها نیز استناد می کند. این مقاله نشان دهنده پتانسیل استنادهای وبلاگی به عنوان یکی از شاخص های آلتمریک و به عنوان واسطه ای برای سنجش اثر پژوهش است.

هدف: شیوه های ارائه خدمات اشاعه اطلاعات گزیده در کتابخانه ها و مراکز اطلاع رسانی مقایسه و الگویی مناسب برای انجام آن توصیه شده است. روش/ رویکرد پژوهش: ابتدا از طریق مطالعه ادبیات رشته فرآیند ارائه خدمات اشاعه اطلاعات گزیده مشخص و معیارهای آن استخراج شد، سپس پرسشنامه ای متشکل از معیارهای به دست آمده تهیه و اطلاعات مربوط به شیوه ارائه این خدمات در 16 کتابخانه و مرکز اطلاع رسانی جمع آوری شد. تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از نرم افزار آماری اس پی اس اس انجام شد. یافته ها: اطلاع رسانی در 13 مرکز به صورت نیمه الکترونیکی، در2 مرکز تمام الکترونیکی و در 1 مرکز کاملاً سنتی اجرا می شود. در تمام مراکز به طور میانگین 8/20 درصد فرآیند به صورت سنتی و 49% به شیوه الکترونیکی اجرا می شود. نتیجه گیری: نیروی انسانی متخصص به کمک ابزارهای الکترونیکی خدمات را به کاربران ارائه می دهد. به دلیل نظارت نیروی انسانی متخصص، به نظر می رسد بهترین شیوه ارائه این خدمات همین شیوه است.

مقدمه: وب سایت های نشریات دانشگاهی نقش مهمی در برقراری ارتباط و ارایه ی خدمات به پژوهشگران دارد. هدف از این پژوهش، به دست آوردن پیوندهای دریافتی وب سایت مجلات علوم پزشکی ایران و بر اساس آن تعیین میزان رؤیت و شناسایی وب سایت های هسته بوده است. روش بررسی: این پژوهش از نوع کاربردی، با روش وب سنجی و دارای رویکرد توصیفی است که در آذرماه 1390 انجام شده است. در این بررسی ابتدا اسامی 199 مجله ی پزشکی موجود بر روی سایت معاونت تحقیقات و فناوری وزارت بهداشت انتخاب شد. با کاوش این نشریات در موتور جستجوی گوگل آدرس 188 وب سایت نشریه به دست آمد و با استفاده از موتور کاوش یاهو تعداد پیوندهای دریافتی این وب سایت ها محاسبه گردید. جهت تجزیه و تحلیل داده های به دست آمده در این پژوهش از نرم افزار Excel نسخه ی 2010 استفاده شد. یافته ها: بررسی داده ها حاکی از آن است که از مجموع 188 وب سایت نشریه ی مورد بررسی، تعداد 29 نشریه دارای نمایه ی سطح یک، تعداد 68 نشریه دارای نمایه ی سطح 2، تعداد 73 نشریه دارای نمایه ی سطح 3 و تعداد 18 نشریه در سایر نمایه های داخلی نمایه می شدند. همچنین بر اساس نوع آدرس وب سایت ها تعداد 75 نشریه دارای وب سایت مستقل، تعداد 78 نشریه دارای وب سایت به صورت زیر دامنه و تعداد 35 نشریه دارای صفحاتی از وب سایت اصلی بودند. نتیجه گیری: با تجزیه و تحلیل داده های به دست آمده مشخص شد که نشریات دارای نمایه ی سطح 1 بیشترین سهم را در وب سایت های هسته دارند و وب سایت نشریات دارای نمایه ی سطح 2 و سطح 3 در رده های بعدی این رتبه بندی قرار گرفتند. همچنین وب سایت های دارای آدرس مستقل بیشترین سهم را در میان وب سایت های هسته داشتند و وب سایت های دارای آدرس به صورت زیر دامنه در رده ی بعدی قرار داشت. وب سایت هایی که جزیی از صفحات یک سایت بودند، در بین وب سایت های هسته قرار نگرفتند.

هدف این پژوهش، بررسی تولیدات علمی اعضای هیأت علمی دانشگاه فردوسی مشهد در سطح ملی و بین المللی در پایگاه وب آوساینس در یک دوره 11 ساله (1379– 1389) و جامعه آماری شامل 707 نفر عضو هیأت علمی آن دانشگاه بود. یافته های نشان داد که در طول مدت مورد مطالعه 1898 مدرک در قالب های مختلف تولید شده بود که از این تعداد مقاله علمی با 1756 مورد بیش ترین و مقاله مروری با 16 مورد کم ترین تعداد را داشت. از مجموع تولید علمی نمایه شده در این پایگاه، 78/92 درصد توسط مردان و 22/7 درصد توسط زنان منتشر شده است. نتایج نیز نشان داد که در میان حوزه های تحصیلی و گروه های آموزشی، حوزه علوم پایه و گروه آموزشی شیمی بیش ترین سهم و حوزه ادبیات و علوم انسانی کم ترین سهم را در تولید علمی دانشگاه داشتند. تولیدات علمی دانشگاه از رشد قابل توجهی برخوردار بود و بیش ترین تولیدات در سال 1389 انجام شده بود. نتایج بررسی میزان همکاری علمی نشان داد که سه حوزه تحصیلی علوم پایه، فنی و مهندسی و کشاورزی درصد قابل توجهی از همکاری را در تولیدات علمی خود داشتند و در این بین حوزه علوم پایه بهتر از سایر حوزه ها عمل کرده بود. آزمون فرضیه ها نشان داد تفاوت معناداری بین متغیرهای محل اخذ مدرک تحصیلی و جنسیت با میزان تولیدات علمی وجود نداشت ولی بین متغیر مرتبه علمی با میزان تولیدات علمی تفاوت معناداری به دست آمد. پراستنادترین نویسندگان در پایگاه وب آوساینس متعلق به حوزه علوم پایه بود و در بررسی حوزه های تحصیلی از نظر میزان استناد حوزه علوم پایه بیش ترین سهم و حوزه ادبیات و علوم انسانی کم ترین سهم را به خود اختصاص دادند. در مجموع تولیدات علمی اعضای دانشگاه فردوسی مشهد در پایگاه اطلاعاتی وب آوساینس طی دوره ی مورد مطالعه به نسبت گستردگی این دانشگاه و تعداد اعضای هیأت علمی آن رقم قابل قبولی نبود هر چند روند تولیدات علمی این دانشگاه در طی سال های مورد بررسی سیری صعودی داشت. این روند در حوزه های تحصیلی مختلف این دانشگاه یکنواخت نبود. بنابراین مسؤولان دانشگاه برای بهبود این وضعیت بایستی شرایطی را فراهم نمایند تا پژوهشگران انگیزه و توان لازم برای انتشار مقاله در مجله های معتبر بین المللی را به دست آورند. ایشان باید با تلاش بیش تر در جهت ارتقای سطح زبان انگلیسی و نیز ارائه آموزش های لازم جهت آشنایی اعضای هیأت علمی با روش های پژوهش و آشنایی با مؤسسه اطلاعات علمی، وضعیت کنونی دانشگاه را از نظر تولیدات علمی پیش گفته بهبود بخشند.