علم اطلاعات و دانش‌شناسی

نمایش ۲٬۵۰۱ تا ۲٬۵۲۰ مورد از کل ۷٬۵۱۴ مورد.

۲۵۰۱.

مقایسه سواد اطلاعاتی دانشجویان کارشناسی ارشد کتابداری و اطلاع رسانی با دانشجویان کارشناسی ارشد فناوری اطلاعات در دانشگاه تهران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: مهرداد نیکنام وظیفه فریبرز خسروی سهیلا طالبی

منبع: مطالعات ملی کتابداری و سازماندهی اطلاعات دوره ۲۵ بهار ۱۳۹۳ شماره ۹۷

کلیدواژه‌ها: فناوری اطلاعات بررسی تطبیقی سواد اطلاعاتی دانشگاه تهران کتابداری و اطلاع رسانی دانشجویان کارشناسی ارشد

حوزه‌های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۳۱۵ تعداد دانلود : ۸۶۸

هدف: تشخیص اختلاف بین سواد اطلاعاتی دانشجویان کارشناسی ارشد کتابداری و اطلاع رسانی، و دانشجویان رشته فناوری اطلاعات دانشگاه تهران است. روش/ رویکرد پژوهش: پیمایشی - تحلیلی از نوع کاربردی یافته ها: میزان آشنایی و مهارت دانشجویان هر دو رشته در تمام زمینه های مورد بررسی، شامل: میزان مهارت در استفاده از ابزارهای جست وجو و بازیابی اطلاعات، میزان آشنایی با منابع اطلاعاتی مرتبط با رشته تحصیلی ، میزان مهارت در ارزیابی منابع اطلاعاتی، میزان آشنایی با مسائل اخلاقی مربوط به اطلاعات، میزان مهارت در استفاده از خدمات و قابلیت های اینترنت، و میزان آشنایی با زبان انگلیسی در حد بالایی قرار دارد. نتیجه گیری: هر دو فرضیه پژوهش رد، و مشخص شد برخلاف یافته های بختیارزاده، بین میزان سواد اطلاعاتی دانشجویان کارشناسی ارشد کتابداری و اطلاع رسانی، و فناوری اطلاعات دانشگاه تهران و جنسیت آنان اختلاف معنی دار وجود ندارد.

۲۵۰۲.

طراحی حروف در رساله جهادیه: نخستین کتاب فارسی چاپ شده در ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: محمدجواد احمدی نیا

منبع: مطالعات ملی کتابداری و سازماندهی اطلاعات دوره ۲۵ پاییز ۱۳۹۳ شماره ۹۹

کلیدواژه‌ها: قاجاریان چاپ سربی کتاب آرایی حروف فارسی رساله جهادیه

حوزه‌های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۴۲۳ تعداد دانلود : ۱۵۵۴

هدف:روند شکل گیری حروف فارسی چاپی و نحوه طراحی آن در رساله جهادیه، نخستین کتاب چاپ شده در ایران. روش/ رویکرد پژوهش: با روش سندپژوهی و از طریق تصویربرداری از متن و ساختار کتاب، ویژگی های حروف و نوع خط آن شناسایی شد. یافته ها: خط نسخ عربی پایه اصلی طراحی حروفچاپی اینکتاب بوده است، و در مواردی برای آن معادل فارسی ساخته شده است. چاپچی رساله جهادیه کوشیده است اثری جدید پدید آورد؛ گرچه گاه کمبود امکانات و دانش فنی مانع این بوده اما از نکات بارز و درخشان این اثر نکاسته است. نتیجه گیری: چاپ این کتاب با معیارهای کتاب آرایی سنتی و بی سابقه بودن استفاده از حروف متحرک برای چاپ کتاب فارسی، کم و بیش موفق بوده است.

۲۵۰۳.

تکامل نشر: چالش ها و فرصت ها در عصر دیجیتال

نویسنده: یانگ سوک چی مترجم: فهیمه محمدسمسار

منبع: کتاب مهر زمستان ۱۳۹۳ شماره ۱۵

کلیدواژه‌ها: صنعت نشر نشر الکترونیکی عصر دیجیتال چالش ها و فرصت ها

حوزه‌های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۷۰۰ تعداد دانلود : ۱۶۵۸

یانگ سوک چی ، رئیس نشر الزوایر ، برای تکامل و رشد صنعت نشر با چشم انداز امروز دیجیتال چهار رویکرد الکترونیکی ارائه داده است : 1. تحکیم و تقویت نقش سنتی ناشران؛ 2. توسعة نقش ناشران برای استقبال از نوآوری و شبکه های اطلاعاتی؛ 3. تجربه با استفاده از محتوای تعاملی بیشتر و الگوهای جدید تجاری؛ 4. متعهد شدن به مردم برای به نمایش گذاشتن ارزش نشر.

۲۵۰۴.

بررسی موانع باز دارنده همکاری های علمی بین المللی(مطالعه موردی اعضای هیئت علمی دانشگاه تهران در تالیف مشترک مدارک علمی پایگاه اطلاعاتی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: عارف ریاحی محمدامین قانعی راد الهام احمدی

منبع: کتابداری و اطلاع رسانی دوره هفدهم بهار ۱۳۹۳ شماره ۱ (پیاپی ۶۵) 65 - 90

کلیدواژه‌ها: همکاریهای علمی بین المللی تألیف مشترک موانع همکاریهای علمی دانشگاه تهران پایگاه اطلاعاتی ISI

حوزه‌های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علم اطلاعات و دانش‌شناسی

تعداد بازدید : ۴۹۴ تعداد دانلود : ۲۹۸

هدف: بررسی موانع همکاریهای علمی بین المللی تألیف مدارک علمی مشترک از دیدگاه اعضای هیئت علمی دانشگاه تهران. روش پژوهش: نوع پژوهش کاربردی و روش آن پیمایشی است. ابزار پژوهش، پرسشنامه ای محقق ساخته است. جامعه پژوهش 270 نفر از اعضای هیئت علمی دانشگاه تهران بوده است. پایایی پرسشنامه از طریق ضریب آلفای کرونباخ برای هر متغیر به طور جداگانه محاسبه گردیده است که نتایج از سطح بالای پایایی آن حکایت دارد. یافته ها: نتایج نشان می دهد متغیر سیاسی با میانگین 53/3 ، تأثیرگذارترین مانع همکاریهای علمی بین المللی از دیدگاه جامعه پژوهش ذکر شده است. متغیر فرهنگی نیز در مقایسه با سایر عوامل، کمترین میزان میانگین (21/2) و اثرگذاری را داشته است. همچنین، یافته ها نشان داد همبستگی منفی و معناداری میان تولیدات علمی مشترک بین المللی افراد و 3 متغیر سیاسی، سازمانی و انگیزشی وجود داشته است؛ بدین معنا که هرچه میزان تولیدات علمی مشترک افراد کمتر باشد، میزان موانع و مشکلات پژوهشگران پاسخ دهنده به پرسشنامه در رابطه با این سه متغیر بیشتر بوده است و برعکس.

۲۵۰۵.

قابلیت های برندسازی مراکز خدمات اطلاعاتی و دانشی با استفاده از نظریه داده بنیاد(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: فرزانه سهلی محمدرضا اسماعیلی گیوی

منبع: تحقیقات کتابداری و اطلاع رسانی دانشگاهی دوره ۴۸ تابستان ۱۳۹۳ شماره ۲ 201 - 241

کلیدواژه‌ها: آمیخته بازاریابی برندسازی کتابخانه ملی جمهوری اسلامی ایران نام تجاری؛ نظریه داده بنیاد

حوزه‌های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علم اطلاعات و دانش‌شناسی

تعداد بازدید : ۱۵۵ تعداد دانلود : ۱۳۸

هدف: این پژوهش کیفی به دنبال یافتن قابلیت های برندسازی کتابخانه ملی ج.ا.ا بر اساس مدل 4p است. روش: پ ژوهش در قالب رهیافت نظام مند و با بهره گیری از نظریه داده بنیاد انجام شده است. به این منظور مصاحبه های عمیقی با 13 نفر از «اعضای هیأت علمی و کارمندان ارشد» کتابخانه ملی ج.ا.ا صورت گرفت. یافته ها: «هویت و واقعیت منحصر به فرد» و «جایگاه برتر کشوری» مؤلفه های محوری پژوهش هستند. بهره مندی مطلوب از مؤلفه های آمیخته بازاریابی، شرایط علّی پژوهش به منظور رسیدن به برند برتر کشوری محسوب می شود. همچنین بهره مندی از فرصت های قانونی بی بدیل به عنوان عامل مداخله گر و پویایی بازار اطلاعات و سیاست ها و قانون های دولتی به عنوان عوامل زمینه ای در این پژوهش مطرح شده اند. اصالت/ ارزش: این پژوهش سبب روشن شدن ارزش اطلاعاتی و خدماتی مراکز خدمات اطلاعاتی و به طور خاص، کتابخانه ملی می شود. همچنین مرور مجدد فلسفه وجودی این سازمان ملی و شفاف شدن نقش متمایز آن در بافت و ساختار پژوهشی، از نتایج این پژوهش است.

۲۵۰۶.

نیازهای آموزشی کتابداران برای ارائه خدمت به کاربران با آسیب بینایی: دیدگاه کتابداران و استادان علم اطلاعات و دانش شناسی ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: بهروز رسولی نادر نقشینه ابراهیم حیدری

منبع: مطالعات ملی کتابداری و سازماندهی اطلاعات دوره ۲۵ بهار ۱۳۹۳ شماره ۹۷

کلیدواژه‌ها: ایران خدمات کتابخانه ای مهارت های کتابداری آموزش علم اطلاعات و دانش شناسی کاربران با آسیب بینایی

حوزه‌های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۲۹۹ تعداد دانلود : ۷۲۵

هدف: شناسایی آموزش های مورد نیاز برای پرورش مهارت های کتابداران برای خدمت به کاربران با آسیب بینایی است. روش/ رویکرد پژوهش: با استفاده از روش تحلیل محتوا، مهارت ها و تخصص های لازم برای کتابداران در قالب 21 مقوله از منابع استخراج شد؛ و سپس با استفاده از پرسشنامه آنلاین، رویکرد کتابداران کتابخانه های نابینایان و استادان رشته کتابداری در ایران بررسی شد. یافته ها: اکثر کتابداران و همچنین اساتید رشته کتابداری و اطلاع رسانی برنامه های آموزشی موجود را به منظور کسب مهارت های لازم برای ارائه خدمات کتابخانه ای به کاربران با آسیب بینایی کارآمد نمی دانند. حدود 85 درصد کتابداران و 55 درصد استادان با اختصاص یک درس اختصاصی به این موضوع موافق هستند. موضوعاتی که باید در این درس مورد بحث قرارگیرند، اولویت بندی شده اند. نتیجه گیری: ، دانشجویان رشته کتابداری نیاز مبرمی به آشنایی با مسائل مرتبط با کاربران با آسیب های بینایی- و به طور کلی کاربران با معلولیت های جسمانی و روانی- دارند. با وجود اینکه در مورد موضوعات مورد نیاز برای آموزش مهارت های مربوطه، فاصله زیادی بین عمل و نظر در رشته کتابداری وجود ندارد، اما این فاصله در مورد اختصاص یک درس اختصاصی بیشتر است. همچنین با توسعه فناوری های مختلف در کتابخانه ها، موضوعات مرتبط با آنها بیشتر مورد ترجیح کتابداران و استادان است.

۲۵۰۷.

ویژگی های رابط کاربر و قابلیت جستجو در نرم افزارهای پایگاه های علوم اسلامی براساس تجربه کاربران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: فائزه اسکندری محمد حسن زاده

منبع: مطالعات ملی کتابداری و سازماندهی اطلاعات دوره ۲۵ پاییز ۱۳۹۳ شماره ۹۹

کلیدواژه‌ها: ارزیابی رابط کاربر رضایت کاربران نرم افزارهای علوم اسلامی قابلیت جستجو

حوزه‌های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۳۴۶ تعداد دانلود : ۷۲۱

هدف: ارزیابی ویژگی های رابط کاربر و قابلیت جستجوی نرم افزارهای اسلامی سه حوزه قرآن، حدیث، و فقه و احکام در شهر قم و برپایه تجربه کاربران. روش/ رویکرد پژوهش: با روش پیمایشی و استفاده از پرسشنامه و مصاحبه به کسب نظر کاربران نرم افزارهای اسلامی براساس 14 ویژگی پرداخته شده است. یافته ها: رعایت مقیاس های مربوط به رابط کاربر و قابلیت جستجو، خوب (57/3) ارزیابی شده است. برترین نرم افزارها از این لحاظ ""پایگاه تخصصی اصول فقه"" و ضعیف ترین آنها نرم افزار ""معجم فقهی"" است. نتیجه گیری: در بیشتر نرم افزارها، جستجو مسأله اساسی است، بنابراین حل مشکلات جستجو مانند کوتاه کردن مسیر جستجو، استفاده از عملگرها و قابلیت های متنوع جستجو در صفحات نرم افزارها و امکان ذخیره سازی جستجوهای قبلی می تواند تأثیرگذار باشد.

۲۵۰۸.

میزان تبعیت از قواعد نشانه گذاری ISBD در فهرستنویسی پیش از انتشار کتابخانه ملی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: مرتضی کوکبی سمیه علمدار

منبع: مطالعات ملی کتابداری و سازماندهی اطلاعات دوره ۲۵ زمستان ۱۳۹۳ شماره ۱۰۰

کلیدواژه‌ها: فهرست نویسی استاندارد بین المللی توصیف کتابشناختی کتابخانه ملی جمهوری اسلامی ایران ISBD

حوزه‌های تخصصی:

تعداد بازدید : ۹۷۰ تعداد دانلود : ۶۱۱

هدف: ارزیابی میزان رعایت استانداردهای ISBD مندرج در قواعد فهرستنویسی انگلوامریکن با فهرست نویسی پیش از انتشار در کتابخانه ملی است. روش/ رویکرد پژوهش: روش پژوهش پیمایشی و گردآوری داده ها با استفاده از سیاهه وارسی پژوهشگر ساخته صورت گرفت. یافته ها: تقریباً 38 درصد فهرست برگه ها دارای اشتباهات نشانه گذاری و 55 درصد فهرست برگه ها دارای اشتباهات مربوط به عدم رعایت فاصله های قبل و بعد از نشانه ها بودند. نشانه های به کاررفته پیش از منطقه وضعیت نشر با 65 درصد کمترین میزان، و نشانه های به کاررفته پیش از منطقه ویراست با 84/98 درصد بیشترین میزان انطباق را با ISBD داشته است. نتیجه گیری: گرچه کتابخانه ملی در رعایت قوانین ISBD عملکرد مطلوبی داشته اما لازم است دقت بیشتری برای صحت نشانه ها و علائم به کاررفته داشته باشد و به فهرستنویسان نیز آموزش های لازم را بدهد.

۲۵۰۹.

واکاوی اصطلاح ""تعلیق"" در نسخه شناسی براساس انجامه های نسخ خطی سفینه تبریز و چند نسخه دیگر(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: مجتبی مجرد محمدجعفر یاحقی

منبع: مطالعات ملی کتابداری و سازماندهی اطلاعات دوره ۲۵ زمستان ۱۳۹۳ شماره ۱۰۰

کلیدواژه‌ها: کتابت تعلیق تصحیح نسخه های خطی انجامه سفینه تبریز

حوزه‌های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۵۲۰ تعداد دانلود : ۹۳۰

هدف: بررسی کارکرد و معنای تکنیکی اصطلاح ""تعلیق"" به عنوان نوعی خاص اما ناشناخته از کتابت در نزد کاتبان مسلمان ایرانی با اتکا به مستندات درون متنی و برون متنی است. روش/ رویکرد پژوهش: نخست اصطلاح ""تعلیق"" در متون کهن فارسی و سپس در انجامه های نسخه خطی سفینه تبریز و چند نسخه خطی دیگر بررسی شد. یافته ها: واژه ""تعلیق"" را کاتبان نسخه های خطی در استنساخ اولیه آثارِ نیازمند مقابله و تصحیحِ دوباره در انجامه به کار می برده اند. نتیجه گیری: مصححان باید در تصحیح متون، از نسخی که در انجامه آنها اصطلاح ""تعلیق"" به کار رفته است با احتیاط استفاده کنند.

۲۵۱۰.

نابرابری های فضایی دسترسی به کتابخانه های عمومی در کشور

نویسنده: حبیب الله فصیحی

منبع: تحقیقات اطلاع رسانی و کتابخانه های عمومی دوره ۲۰ تابستان ۱۳۹۳ شماره ۷۷

کلیدواژه‌ها: ضریب جینی منحنی لورنز نابرابری فضایی ضریب مکانی کتابخانه عمومی توسعه متوازن

حوزه‌های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۳۲۰ تعداد دانلود : ۵۲۹

هدف: پژوهش حاضر درصدد است تا مشخص نماید که امکانات کتابخانه های عمومی در استان ها تا چه میزان متوازن و عادلانه توزیع شده است. همچنین کدام استان ها و به چه ترتیب در سطحی بالاتر از میانگین کشوری قرار گرفته و کدام یک و با چه ترتیبی در شرایط پایین تر از میانگین قرار دارند و سزاوار توجه بیشتر هستند. روش: با ترسیم منحنی لورنز و محاسبه ضریب جینی، توازن یا عدم توازن دسترسی استان ها به امکانات کتابخانه های عمومی تحلیل گردیده است. با محاسبه ضریب مکانی (LQ)، استان ها به ترتیب دسترسی به این امکانات رتبه بندی شده اند و استان های شایسته توجه بیشتر تعیین گردیده اند. یافته ها: به طور کلی توزیع امکانات کتابخانه های عمومی تحت پوشش نهاد کتابخانه های عمومی در سطح استان ها از توازن نسبی برخوردار است. چنانکه ضریب جینی بین 065/0 تا حداکثر 191/0 به دست آمده که به عدد صفر که گویای برابری کامل است نزدیک تر است تا عدد 1 که نماد نابرابری کامل می باشد. منحنی های لورنز نیز به خط برابری کامل نزدیک هستند. در ده استان کشور ضریب مکانی شرایطی پایین تر از میانگین کشوری را نشان می دهد و در استان سیستان و بلوچستان در پایین ترین سطح قرار می گیرد. همچنین در 20 استان، شرایط از میانگین سطح کشور بهتر است و استان یزد در صدر همه قرار می گیرد. اصالت/ارزش: در کنار ضرورت رشد و ارتقای شاخص های فرهنگی که یکی از آنها امکانات و تسهیلات کتابخانه های عمومی است، در دهه های اخیر توزیع متوازن امکانات توسعه در فضای ملی و بهره مندی عادلانه ساکنان مناطق مختلف از آنها نیز مورد توجه قرار گرفته و این موضوع در برنامه های توسعه نظام جمهوری اسلامی و سیاست های نظام نیز پیوسته مورد تأکید بوده است.

۲۵۱۱.

تأثیر ویژگی های جمعیتی کتابداران بر پذیرش فن آوری اطلاعات: موردپژوهی نرم افزار نمایه مدیریت کتابخانه(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: نورالله عباداللهی مظفر چشمه سهرابی

منبع: تحقیقات اطلاع رسانی و کتابخانه های عمومی دوره ۲۰ تابستان ۱۳۹۳ شماره ۷۷

کلیدواژه‌ها: کتابداران کتابخانه های عمومی پذیرش فن آوری نرم افزار های کتابخانه ای نرم افزار نمایه مدیریت کتابخانه

حوزه‌های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۳۳۰ تعداد دانلود : ۶۴۰

هدف: پژوهش حاضر با هدف شناسایی عوامل فردی موثر بر پذیرش نرم افزار نمایه مدیریت کتابخانه در میان کتابداران کتابخانه های عمومی شهر تهران انجام شده است. روش: روش پژوهش پیمایشی - تحلیلی و جامعه آن شامل همه کتابداران کتابخانه های عمومی وابسته به نهاد کتابخانه های عمومی کشور در شهر تهران است که تعداد آنها 131 نفر است. ابزار گردآوری داده ها پرسشنامه محقق ساخته است که بر اساس نظریه اشاعه نوآوری راجرز تهیه شده است. برای تجزیه و تحلیل داد ه ها، از نرم افزار آماری SPSS 16 در دو سطح توصیفی و استنباطی استفاده شد. یافته ها: یافته های پژوهش نشان داد که بین ویژگی های جمعیت شناختی کتابداران و پذیرش نرم افزار نمایه مدیریت کتابخانه توسط آنان رابطه معنی داری وجود ندارد. همچنین، میزان تمایل کتابداران نسبت به ادامه به کارگیری آن در حد متوسط بوده و تأثیر مثبتی بر پذیرش آن داشته است. کتابداران رده سنی 51 تا 60 سال (متغیر سن)، کتابداران بیشتر از 26 سال سابقه (متغیر سابقه)، کتابداران دارای سطح تحصیلی کارشناسی (متغیر تحصیلات)؛ و کتابدارانی که در رشته هایی غیر از کتابداری و اطلاع رسانی تحصیل کرده اند (متغیر رشته تحصیلی) با بیشترین میزان پذیرش، این فن آوری را پذیرفته اند. اصالت/ارزش: با توجه به اینکه بیش از یک دهه است که نرم افزار های کتابخانه ای در کتابخانه های عمومی ایران به کار گرفته شده و تاکنون تحقیقی که به طور خاص تأثیر ویژگی های فردی استفاده کنندگان را بر پذیرش یا عدم پذیرش این فناوری ها بررسی نماید، انجام نشده است. بنابراین، انجام این پژوهش نتایج تازه و مفیدی را در اختیار برنامه ریزان، مدیران و کارکنان کتابخانه های عمومی قرار دهد و بر مبنای آن تصمیماتی صحیح در خصوص اصلاح، ارتقاء، ادامه، عدم ادامه و یا جایگزینی فن آوری و چگونگی به کارگیری نیروی انسانی کتابخانه ها و آموزش آنها اتخاذ نمایند.

۲۵۱۲.

تحلیل وضعیت اصطلاح نامه های اصفا، جامعه شناسی و یونسکو از نظر ساختار شکلی، روابط معنایی، نحوه ارائه و سیستم مدیریت(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: مریم کازرانی نجلا حریری

منبع: پژوهشنامه پردازش و مدیریت اطلاعات دوره ۲۹ بهار ۱۳۹۳ شماره ۳ (پیاپی ۷۷)

کلیدواژه‌ها: روابط معنایی ساختار شکلی نحوه ارائه اصطلاح نامه سیستم مدیریت اصطلاح نامه اصفا اصطلاح نامه جامعه شناسی اصطلاح نامه یونسکو

حوزه‌های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علم اطلاعات و دانش‌شناسی علوم کتابداری نمایه سازی و چکیده نویسی اصطلاح نامه ها و هستی شناسی ها

تعداد بازدید : ۱۸۲۷ تعداد دانلود : ۹۶۸

اصطلاح نامه ها به عنوان ابزارهای واسط در ذخیره و بازیابی اطلاعات از اهمیت و جایگاه ویژه ای در سازماندهی اطلاعات برخوردارند. این ابزارها نخست باید در درون خود از نظم ،یکدستی ، دقت و درستی برخوردار باشند تا بتوانند به عنوان نظام دهنده سیستم های اطلاعاتی، درست عمل کنند. در این راستا استاندارد ANSI /NISO z39.19 2005 به ضوابط و اصول تدوین واژگان کنترل شده از جمله اصطلاح نامه ها درچهار بخش کلی، ساختار شکلی، روابط معنایی ،نحوه ارائه و سیستم های مدیریت ، پرداخته است . دراین مقاله سه اصطلاح نامه علوم انسانی منتشر شده در ایران (به استثنای اصطلاح نامه های علوم اسلامی) شامل اصطلاح نامه های یونسکو، جامعه شناسی و اصفا با استاندارد مذکور در چهار بخش کلی یاد شده، ارزیابی شده اند. نتایج پژوهش نشان می دهد که میزان رعایت استانداردهای روابط معنایی در اصفا 93% و در اصطلاح نامه های جامعه شناسی و یونسکو 99% است.در بخش ساختار شکلی ،میزان رعایت استانداردها در اصفا99% ،جامعه شناسی 96% و یونسکو 5/99% بدست آمد.میزان رعایت استانداردهای نحوه ارائه در اصطلاح نامه های اصفا، جامعه شناسی و یونسکو به ترتیب 84%، 5/54% و 43% است. در بخش مدیریت سیستم اصطلاح نامه ها، میزان رعایت استاندارد ها در اصفا 82% و در اصطلاح نامه های جامعه شناسی و یونسکو 14% است. توجه و به کارگیری استانداردهای مربوط در مرحله تهیه و حتی پیش از تهیه این گونه ابزار ها می تواند به انتشار اصطلاح نامه هایی با کیفیت بالاتر منجر شود.

۲۵۱۳.

میزان مهارت های اطلاع یابی دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی بابل در جستجوی اطلاعات از پایگاه های اطلاعاتی پزشکی پیوسته و رابطه متغیرهای زمینه ای با آن(مقاله پژوهشی وزارت بهداشت)

نویسنده: محبوبه علیجان پور حیدر مختاری فاطمه علیجان پور

منبع: مدیریت اطلاعات سلامت دوره یازدهم ویژه نامه ۱۳۹۳ شماره ۷

کلیدواژه‌ها: دانشجویان دانشگاه ها پایگاه های اطلاعاتی

حوزه‌های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۳۴۰ تعداد دانلود : ۹۲۰

مقدمه: به سبب افزایش حجم اطلاعات، کسب مهارت های اطلاع جویی از پایگاه های اطلاعات علمی برای محققان ضروری است. هدف این پژوهش تعیین میزان مهارت دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی بابل در جستجوی اطلاعات از پایگاه های اطلاعاتی پیوسته موجود در کتابخانه ملی دیجیتالی پزشکی ایران بود. روش بررسی: روش پژوهش، پیمایشی توصیفی و نوع مطالعه کاربردی بوده است. نمونه پژوهش 335 نفر از دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی بابل بودند که از میان کل 2600 نفر از دانشجویان این دانشگاه در سال تحصیلی 90-91 خورشیدی به روش تصادفی طبقه ای انتخاب شدند. ابزار گردآوری اطلاعات پرسشنامه محقق ساخته ای بود که روایی آن با نظر متخصصان کتابداری و اطلاع رسانی تایید و پایایی آن با استفاده از آلفای کرونباخ 89/0a= به دست آمد. داده ها در دو سطح آمار توصیفی (جداول توزیع فراوانی) و استنباطی (آزمون های یومان ویتنی و کروسکال والیس) و با استفاده از نرم افزار SPSS 16 تجزیه و تحلیل شد یافته ها: بین جنسیت دانشجویان و سطح مهارت آنان در جستجو از پایگاه های اطلاعاتی پیوسته رابطه معناداری وجود نداشت. اما بین مقطع و نیز حوزه تحصیلی دانشجویان و میزان مهارت آنان در استفاده از پایگاه های اطلاعاتی رابطه معنادار وجود داشت. همچنین تنها 5/11 درصد دانشجویان در جستجو از پایگاه های اطلاعاتی مهارت متوسط به بالاو 2/69 درصد آنان مهارت کم داشتند و 3/19 درصد هیچ مهارتی در استفاده از این پایگاه ها نداشتند. نتیجه گیری: با توجه به اثرگذاری رشته و مقطع تحصیلی بر مهارتهای جستجوی اطلاعات، توجه به این تفاوتها در آموزش مهارتهای اطلاع یابی ضروری است. میزان مهارت دانشجویان دانشگاه های علوم پزشکی در جستجو از پایگاه های اطلاعاتی پیوسته وضعیت مطلوبی ندارد؛ لذا برگزاری منظم کلاس های آموزشی و اطلاع رسانی مناسب برای آنان پیشنهاد می شود.

۲۵۱۴.

بررسی راهنماهای جستجوی فهرستهای رایانه ای از دو منظر زبانی و نظریه یادگیری شناختی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: شعله ارسطوپور فاطمه احمدی نسب

منبع: کتابداری و اطلاع رسانی دوره هفدهم پاییز ۱۳۹۳ شماره ۳ (پیاپی ۶۷) 55 - 79

کلیدواژه‌ها: راهنماهای جستجو فهرست های رایانه ای نظریه یادگیری شناختی سنجش خوانایی

حوزه‌های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علم اطلاعات و دانش‌شناسی

تعداد بازدید : ۵۹۲ تعداد دانلود : ۳۶۱

مقدمه : با گذشت زمان و افزایش پیچیدگی فهرست های رایانه ای، نیاز به تدوین دستنامه هایی برای راهنمایی کاربران درباره نحوه استفاده از امکانات این نرم افزارها بیشتر شده است. حال، با توجه به ضرورت و اهمیت راهنماهای جستجو، پژوهش حاضر بر آن است تا آنها را از دیدی زبان شناسانه و بر پایه نظریه یادگیری شناختی، بررسی کند. روش شناسی : در این راستا از روش تحلیل محتوا استفاده شد؛ که به منظور انجام آن، فرمول فلش-دیانی، الگوی مایر، و الگوی میرزابیگی، خرازی و موسوی (الگوی تدوین محتوای آموزشی بر مبنای نظریه یادگیری شناختی) به کار رفت. به این منظور، سیاهه وارسی برای بررسی عناصر مطرح در الگوی تدوین محتوای آموزشی بر مبنای نظریه یادگیری شناختی تدوین گردید. یافته ها : یافته های این پژوهش حاکی از آن است که سطح خوانایی بیشتر راهنما های جستجو از متوسط به بالاست. با وجود این، در برخی از موارد راهنماهای داخلی کتابخانه ها از بُعد خوانایی، از راهنماهای پیش فرض نرم افزارها دشوارتر است. از بُعد عناصر اثرگذار بر فهم متن، تفاوت چندانی میان گونه های مختلف راهنما مشاهده نشد. در ضمن، در راهنماهای جستجو، به ندرت به راهکارهای زبان شناختی فرمول بندی عبارت جستجو در زبان فارسی پرداخته شده است.

۲۵۱۵.

نظریه شناخت اجتماعی: رویکردی مؤثر در رفتارهای اطلاعاتی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: فاطمه مکی زاده زاهد بیگدلی

منبع: پژوهشنامه کتابداری و اطلاع رسانی سال چهارم پاییز و زمستان ۱۳۹۳ شماره ۲ (پیاپی ۸)

کلیدواژه‌ها: یادگیری اجتماعی نظریه شناخت اجتماعی آلبرت بندورا رفتارهای اطلاعاتی

حوزه‌های تخصصی:

تعداد بازدید : ۴۸۴۰ تعداد دانلود : ۱۴۳۹

هدف: رفتار اطلاعاتی، فرایندی تعاملی است که در آن اغلب افراد پس از احساس نیاز اطلاعاتی برای ارضای آن اقداماتی صورت میدهند. در مفهوم جدید، استفاده کننده از اطلاعات صرفاً به عنوان کاربر، جستجوگر و یا مصرف کننده تلقی نمی شود؛ بلکه انسانی در نظر گرفته می شود که در چارچوب جامعه شناسی، روانشناسی، معرفت شناختی و فیزیکی ویژه ای به جستجوی اطلاعات مبادرت می کند. این مقاله به بررسی نظریه شناخت اجتماعی و اهمیت به کارگیری آن به ویژه در رفتار اطلاعاتی می پردازد. روش: روش این پژوهش توصیفی- تحلیلی است و گرد آوری مطالب آن از طریق مرور منابع می باشد. یافته ها: حاصل تحلیل ها نشان داد که فعالیت های اطلاعاتی بدون توجه به محیط و رفتار کاربر نمی تواند به روشنی درک شود. رفتار، محیط، و افراد (و باورهایشان) باهم تعامل می کنند و این کنش متقابل سه جانبه باید فهمیده شود تا اینکه کارکرد و رفتار اطلاعاتی فرد به خوبی درک گردد. این رویکرد، امکان بررسی و تحلیل جامع و منطبق بر عوامل اجتماعی و فردی رفتار اطلاعاتی یک جامعه را فراهم خواهد کرد؛ و در نتیجه راهگشای بهبود و توسعه نظام اطلاعاتی و بهرهوری در جستجوی اطلاعات می شود.

۲۵۱۶.

میزان تخصص گرایی مجله های علمی- پژوهشی علم اطلاعات و دانش شناسی فارسی بر اساس موضوع مقالات منتشر شده بین سال های 1387 تا 1391

نویسنده: حدیثه افضلی پور حمیدرضا جمالی مهمویی

منبع: تحقیقات اطلاع رسانی و کتابخانه های عمومی دوره ۲۰ پاییز ۱۳۹۳ شماره ۷۸

کلیدواژه‌ها: تحلیل محتوا علم اطلاعات و دانش شناسی مجلات علمی - پژوهشی تخصص گرایی وابستگی موضوعی

حوزه‌های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۲۸۲ تعداد دانلود : ۷۰۱

هدف: این پژوهش با هدف تعیین میزان تخصص گرایی مجله های علمی – پژوهشی علم اطلاعات و دانش شناسی فارسی به توزیع فراوانی و پراکندگی موضوعی مقالات این مجله ها طی سال های 1387 تا 1391 پرداخت. روش: 894 مقاله منتشر شده در مجله های علمی – پژوهشی علم اطلاعات و دانش شناسی فارسی با روش تحلیل محتوا مورد بررسی قرار گرفتند و با استفاده از طبقه بندی موضوعی لیزا تحلیل موضوعی شدند. یافته ها: یافته های پژوهش نشان داد که تعداد 833 عنوان مقاله (93.17 درصد) با موضوع های مرتبط و تعداد 61 عنوان مقاله (6.82 درصد) با موضوع های غیرمرتبط با علم اطلاعات و دانش شناسی در این مجله ها منتشر شده است. همچنین نتایج پژوهش بیانگر آن است که در بیش تر مجله ها هیچ گونه تناسبی بین موضوع و نام مجله وجود ندارد و تنها مجله های تحقیقات اطلاع رسانی و کتابخانه های عمومی، تحقیقات کتابداری و اطلاع رسانی دانشگاهی و گنجینه اسناد به صورت تخصصی فعالیت کرده اند. اصالت /ارزش: این پژوهش می تواند به تعیین الگوی رفتاری پژوهشگران در استفاده و انتخاب مناسب ترین منابع در یک حوزه تخصصی منجر شود، همچنین به دست اندرکاران مجله اعم از صاحب امتیاز، سردبیر و هیات تحریریه مجله جهت بهبود وضعیت مجله و به مجموعه سازان و جامعه استفاده کنندگان کتابخانه ها و مراکز اطلاعاتی، در امر انتخاب مجله ها کمک نماید.

۲۵۱۷.

زمینه های پیدایش و تطور دانش تصحیح متن در جهان اسلام(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: مجتبی مجرد

منبع: مطالعات ملی کتابداری و سازماندهی اطلاعات دوره ۲۵ تابستان ۱۳۹۳ شماره ۹۸

کلیدواژه‌ها: مقابله تصحیح متن تمدن اسلامی تبارشناسی نسخ خطی مناوله وجاده اجازه.

حوزه‌های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۴۹۰ تعداد دانلود : ۱۰۸۳

هدف: بررسی، دسته بندی و تجزیه و تحلیل عوامل پیدایش دانش تصحیح متن و تبیین چگونگی تطور آن در قرون نخستِ تمدن اسلامی است. روش/ رویکرد پژوهش: روش پژوهش مبتنی بر بررسی و تجزیه و تحلیل روش های هفتگانه تصحیح متون که توسط محدثان و دانشمندان مسلمان مورد استفاده قرار می گرفته، است. در این پژوهش نخست روند تاریخی و تعلیلی روش های مذکور مورد بررسی قرار گرفته و سپس چگونگی پیدایش آنها علت یابی شده است. یافته ها : نتایج این پژوهش نشان می دهد که اولاً پیدایش سنّت تصحیح متن در تمدن اسلامی به قرن دوم هجری بازمی گردد؛ ثانیاً زیربنای اصلی دانش تصحیح متن چنانکه برخی مدعی اند مربوط به اروپا نبوده، بلکه چندین قرن پیشتر از اروپاییان زیربناهای اصلی تصحیح متون در جهان اسلام به صورت علمی و عملی به کار می رفته است؛ و ثالثاً تطور اولیه دانش تصحیح متن در سه مرحله اتفاق افتاده است. این سه مرحله به ترتیب مرحله « خواندن مکرر » ، مرحله « نسخه شناسی »، و مرحله « تبار شناسی » بوده است. نتیجه گیری: دانش تصحیح متن، یک دانش بومی و اسلامی است و زمینه های اولیه آن توسط محدثان مسلمان در طی یک فرایند مستمر و مداوم پدید آمده است.

۲۵۱۸.

بررسی تاثیر اجرای طرح "کتاب من" بر میزان مراجعه پسندی اعضای کتابخانه های عمومی منتخب شهر مشهد(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: فرخنده موسوی زارع

منبع: کتابداری و اطلاع رسانی دوره هفدهم بهار ۱۳۹۳ شماره ۱ (پیاپی ۶۵) 163 - 182

کلیدواژه‌ها: طرح «کتاب من» مراجعه پسندی کتابخانه های عمومی نهاد کتابخانه های عمومی مشهد

حوزه‌های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علم اطلاعات و دانش‌شناسی

تعداد بازدید : ۴۴۲ تعداد دانلود : ۲۳۴

هدف : این پژوهش به منظور بررسی مراجعه پسندی کتابخانه ها در پی اجرای طرح «کتاب من» در کتابخانه های عمومی شهر مشهد انجام شده است. روش پژوهش : پژوهش حاضر از نظر هدف کاربردی است و به روش پیمایشی انجام شده است. جامعه آماری پژوهش تمامی کتابداران شاغل و استفاده کنندگان از طرح «کتاب من» در 8 کتابخانه منتخب بود که با روش نمونه گیری طبقه ای و بر مبنای جدول مورگان و کرجسی، تعداد 361 مراجعه کننده و 26 کتابدار، به عنوان حجم نمونه انتخاب شدند. یافته های پژوهش : یافته های پژوهش نشان داد هم کتابداران و هم مراجعه کنندگان درباره مراجعه پسندتر شدن مجموعه، نظر مثبتی داشتند. نتیجه گیری: از یافته های به دست آمده می توان نتیجه گرفت که اجرای طرح «کتاب من» در دراز مدت؛ در عین حال که موجب سازگاری بیشتر مجموعه با نیازهای کاربران خواهد بود، از لحاظ تناسب موضوعی مجموعه با سیاستهای کتابخانه های عمومی نیز سازگاری بیشتری به وجود خواهد آمد.

۲۵۱۹.

مشکلات نشر نمایشنامه برای کودکان و نوجوانان: دیدگاه صنعت نشر(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: فرشته سپهر فرشته میکائیل زاده

منبع: مطالعات ملی کتابداری و سازماندهی اطلاعات دوره ۲۵ بهار ۱۳۹۳ شماره ۹۷

کلیدواژه‌ها: نشر ناشر کودک و نوجوان نمایشنامه کودک و نوجوان تئاتر کودک و نوجوان مشکلات نشر کودک و نوجوان

حوزه‌های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۲۷۷ تعداد دانلود : ۹۵۸

هدف: شناسایی مشکلات نشر نمایشنامه کودک و نوجوان. روش/ رویکرد پژوهش: روش پژوهش پیمایشی- توصیفی و جامعه مورد بررسی شامل 160 ناشراست. داده ها با پرسشنامه گردآوری و بین 113 ناشر توزیع شد، سپس بررسی های آماری توسط نرم افزارهایSPSS وExcel انجام گرفت. برای پرسش های اساسی از آزمونt استفاده شده است. یافته ها: کمی تقاضا از طرف تهیه کنندگان تئاتر کودکان و نوجوانان با 4/89 درصد، مهم ترین مشکل است. از نظر 3/59 درصد پاسخ گویان، متن نمایشنامه ها از لحاظ کیفی در حد متوسط است؛ 54 درصد کیفیت ترجمه ها را متوسط و 6/56 درصد نیز تألیف ها را متوسط دانسته اند. 9/61 درصد تصویرسازی را و 2/52 درصد نیز کیفیت نمایشنامه های کودک و نوجوان را از لحاظ امور فنی و چاپ، خوب ارزیابی کرده اند.

۲۵۲۰.

بررسی رابطه بین سبک های مدیریت تعارض و استرس شغلی کتابداران کتابخانه های دانشگاهی مطالعه موردی: کتابخانه های مرکزی دانشگاه های دولتی شهر تهران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: فهیمه باب الحوائجی سمانه آقاجان پور میری

منبع: مطالعات ملی کتابداری و سازماندهی اطلاعات دوره ۲۵ تابستان ۱۳۹۳ شماره ۹۸

کلیدواژه‌ها: شهر تهران دانشگاه های دولتی کتابخانه های دانشگاهی استرس شغلی سبک های مدیریت تعارض

حوزه‌های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۳۵۱ تعداد دانلود : ۵۴۷

هدف: تعیین میزان ارتباط بین سبک های مدیریت تعارض و استرس شغلی کتابداران کتابخانه های مرکزی دانشگاه های دولتی شهر تهران است. روش / رویکرد پژوهش: این پژوهش با استفاده از روش پیمایشی تحلیلی انجام شده است. جامعه آماری شامل تمامی کتابدارانی است که در کتابخانه های مرکزی دانشگاه های دولتی شهر تهران مشغول ارائه خدمات کتابداری هستند ) 366 نفر ( و حجم نمونه برابر با 186 نفر است. یافته ها: از میان آزمودنی های پژوهش، 08/1 درصد دارای بیشترین میزان استرس شغلی و 87/83 درصد دارای کمترین میزان استرس شغلی بودند؛ سبک غالب مدیران دراین کتابخانه ها از دیدگاه کتابداران سبک تسلط است؛ بین سبک های مدیریت تعارض (تسلط، تشریک مساعی، مصالحه، اجتناب، و مدارا) با استرس شغلی کتابداران رابطه معناداری وجود دارد. نتیجه گیری : کتابداران، منبع مهم سازمان محسوب می شوند و باید عواملی را که باعث کم شدن کارآیی آنها می شود کاهش داد. لذا یافته های پژوهش حاضر می تواند زمینه مناسبی را برای شناسایی سبک های مدیریت مدیران کتابخانه ها هنگام بروز تعارض و تعیین میزان استرس شغلی کتابداران فراهم کند.

درخت حوزه‌های تخصصی