موتور کاوش

به علت سرعت بسیار زیاد در افزایش منابع وب و بسامد بالای تغییرات، نگهداری یک نمایه‌ روزآمد برای مقاصد جستجوگری (موتورهای کاوش) به یک چالش تبدیل می‌شود. روش‌های سنتی خزنده‌ها، دیگر این قابلیت را ندارند که با روزآمد شدن و رشد دائمی وب، همگام شوند. با درک این مسئله، در این مقاله ما یک روش جایگزین، یعنی روش خزنده‌ توزیع‌شده با استفاده از عامل‌های سیار[2] را پیشنهاد می‌کنیم. هدف ما ارائه‌ یک شیوه‌ خزش مقیاس‌پذیراست که میزان بهره‌گیری از شبکه را کم کند، با تغییرات منابع هماهنگ باشد، درک زمانی را به کار گیرد، و به سهولت قابل ارتقا باشد

مقاله حاضر به معرفی و تبیین جنبه های مختلف از بخشهای پنهان و زوایای تاریک شبکه جهان گستر وب می پردازد که عموما از آن به عنوان وب نامرئی یا اینترنت پنهان یاد می شود . مرور نوشتارهای موجود حاکی از آن است که عوامل متعددی در ایجاد ناپیدایی اطلاعات در محیط وب دخیل هستند . این مقاله عوامل موجود را به دو دسته اصلی یعنی عوامل فنی و غیر فنی تقسیم می کند و سپس نقش هر یک از عوامل مذکور را مورد بررسی قرار داده و نشان می دهد که چگونه بعضی از منابع اطلاعاتی موجود در شبکه وب از دامنه بازیابی موتورهای کاوش از دید کاربران اینترنت مخفی می مانند .

مقدمه: حجم اطلاعات و تصاویر موجود در اینترنت و رشد روز افزون آن، کار جستجوی بهینه ی اطلاعات و به ویژه تصاویر را برای کاربران مشکل کرده است. در بین ابزارهای جستجو، موتورهای کاوش، بیش تر مورد استفاده ی کاربران قرار می گیرند. هدف از تحقیق حاضر، تعیین میزان دقت موتورهای کاوش عمومی و تخصصی پزشکی در بازیابی تصاویر پزشکی ومقایسه ی آن ها بوده است. روش بررسی: تحقیق حاضر، کاربردی و از نوع پیمایشی مقایسه ای بود که در سال 1390 انجام شد. جامعه ی مورد بررسی در این پژوهش، دو موتور کاوش عمومی Yahoo و Google و دو موتور کاوش تخصصی پزشکی OmniMedicalSearch و Trip Database بودند. به منظور تعیین و مقایسه ی میزان دقت بازیابی تصاویر پزشکی در چهار موتور کاوش مورد بررسی، ده کلیدواژه با مشورت متخصصان پزشکی انتخاب و در این موتورهای کاوش مورد جستجو قرار گرفتند. سپس ده نتیجه ی اول هر موتور کاوش استخراج شد و با اخذ نظر متخصصان پزشکی، ربط یا عدم ربط آن ها با کلیدواژه ی مورد نظر، با استفاده از نرم افزار SPSS، روش های آمار توصیفی و آزمونt مستقل مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. یافته ها: موتور کاوش Google با دقت 90، دارای بیش ترین دقت در بازیابی تصاویر مرتبط و کاملاً مرتبط و سپس موتور کاوش پزشکی OmniMedicalSearch دارای دقتی معادل 8/86 در بازیابی تصاویر پزشکی بود. تفاوت معنی داری بین میزان دقت موتورهای کاوش عمومی و موتورهای کاوش تخصصی پزشکی در بازیابی تصاویر پزشکی وجود نداشت. نتیجه گیری: علی رغم همپوشانی برخی از نتایج موتورهای کاوش، هر کدام از موتورهای کاوش مورد بررسی نتایج منحصر به فردی را نیز بازیابی کرده اند. این موضوع نشان دهنده ی تفاوت در الگوریتم نمایه سازی منابع موجود در وب، توسط موتورهای کاوش مختلف است و پیشنهاد می شود که برای جستجوی تصاویر پزشکی، از چند موتور کاوش عمومی و تخصصی پزشکی به طور همزمان استفاده شود.

هدف: هر یک از بررسی تبیین تأثیرپذیری مدل های ذهنی کاربران نرم افزارهای کتابخانه های دیجیتال از تجربه های استفاده از سایر نظام های اطلاعاتی (پایگاه های اطلاعاتی، فهرست های رایانه اینرم افزارهای کتابخانه ای، موتورهای کاوش، شبکه های اجتماعی، و وب سایت ها). روش/ رویکرد پژوهش: این پژوهش کاربردی با استفاده از رویکرد کیفی و مصاحبه نیمه ساختاریافته و برپایه نظریه وسیله- هدف انجام شد. جامعه پژوهش شامل دو گروه بود: 1) سه نرم افزار کتابخانه دیجیتالی که شامل آذرخش، پاپیروس، و ثنا به عنوان نمونه انتخاب شدند. 2) کاربران نهایی: تعداد اندکی از 16 نفر کاربری که تجربه یک ساله استفاده از این نرم افزارها را داشتند، به روش گلوله برفی و بقیه با معرفی کتابداران، انتخاب شدند. یافته ها: گوگل، فیس بوک، و فهرست رایانه اینرم افزار کتابخانه ای سیمرغ بیشترین تأثیر را بر مدل های ذهنی کاربران وداشتند و ویژگی های مورد انتظار کاربران نیز، بیشتر تحت تأثیر موتورهای کاوش و شبکه های اجتماعی قرار داشتبود. نتیجه گیری: مدل های ذهنی کاربران، درهم کنشی از تجربه های فراگیر آنها در استفاده از سایر محیط ها یا نظام های اطلاعاتی به ویژه گوگل است. بنابراین، طراحان نرم افزارهای کتابخانه دیجیتالکتابخانه های دیجیتال می توانند از برخی کارکردها و قابلیت های سایر نظام های اطلاعاتی برای ارتقای کارآمدی نرم افزارها و افزایش رضایت کاربران بهره ببرند.

هدف:کارآمدی فیلد ""محدودیت زبانی"" در سه موتور کاوش گوگل، بینگ، و یاهو و تعیین کارآمدترین موتور کاوش در ارائه نتایج مرتبط در زبان فارسی و عربی. روش شناسی:پیمایش بر روی 38 واژه هم نویسه در زبان فارسی و عربی انجام شد. یافته ها:موتور کاوش گوگل در بازیابی و رتبه بندی نتایج مرتبط با زبان هدف، عملکرد ضعیف تری نسبت به موتور کاوش بینگ و یاهو داشت. سه موتور کاوش در بازیابی نتایج نامرتبط با زبان هدف، تفاوت معناداری با یکدیگر نداشتند؛ اما در رتبه بندی نتایج نامرتبط با زبان هدف، تفاوت معناداری در عملکرد موتور کاوش گوگل مشاهده شد. همچنین مشخص شد تأثیری در بازیابی نتایج نامرتبط با زبان هدف ندارد. نتیجه گیری:کاربران در بینگ و یاهو با اقبال بیشتری برای بازیابی نتایج مرتبط با زبان فارسی و عربی مواجه هستند.

رشد روزافزون کاربرد وب، اهمیت موتورهای کاوش و ارزیابی کیفیت آن ها را در پاسخ به نیازهای کاربران، بیش از پیش نمایان ساخته است. یکی از رویکردهای ارزیابی کیفیت، رضایت کاربران است. کاربرد یک موتور کاوش در گرو رضایت کاربران از آن است که معیاری برای کیفیت موتور کاوش به شمار می رود. در ایران نیز موتورهای کاوش بسیاری ساخته شده اند. برخی از این موتورها کاربردی همگانی دارند و برای جست وجوی اطلاعات در وب به کار می روند و برخی نیز برای جست وجو در یک پایگاه داده پدید آمده اند. پایگاه اطلاعات علمی ایران (گنج) یکی از پایگاه هایی است که موتور کاوش ویژه خود را دارد. این پایگاه نزدیک به 530 هزار پایان نامه و رساله را در بر دارد و از پایگاه های اطلاعات علمی کلیدی در کشور با کاربران بسیار است. از این رو، ارزیابی میزان رضایت کاربران این سامانه با توجه به انبوه مخاطبان آن امری حیاتی است. در قالب این پژوهش شاخص هایی برپایه مدل ای کوآل جهت ارزیابی رضایت کاربران سامانه «گنج» توسعه داده شد. شاخص های توسعه داده شده برپایه روش دلفی غربال سازی و بمنظور ارزیابی رضایت کاربران سامانه «گنج» بومی سازی شد. همچنین ارزیابی سطح رضایت کاربران به کمک پرسشنامه مبتنی بر ایکوال صورت گرفت. نتایج تحلیل داده های 156 پرسش نامه گردآوری شده، نشان می دهند که کاربردپذیری، اطلاعات و تعامل سرویس به ترتیب بعنوان عوامل اصلی رضایت کاربران از سامانه «گنج» هستند. در بُعد کاربردپذیری، میزان آسانی کار با «گنج» در بالاترین اولویت قرار دارد. به همین ترتیب راحتی تعامل با سامانه و جذابیت ظاهری سامانه بعنوان عوامل اصلی معرفی شدند.