صنم ابراهیم زاده

هدف این مقاله بررسی ضرورت کارآمدی هستی شناسی ها در برابر تغییرات در مفاهیم، در سازگاری با تغییرات مفاهیم دانش است. به طور کلی، هستی شناسی ها نوعی از ابزارهای معنایی هستند که به دلیل کاستی های اصطلاحنامه ها در بازنمون دانش، قلمروهای موضوعی را از طریق نمایش مفهو م ها و رابطه های میان آنها  به کار گرفته اند. با توجه به تحولات مفاهیم و معنا، ضروری است در ساختار هستی شناسی ها بازنگری شود و تغییراتی برای سازماندهی و بازنمون دانش در هستی شناسی ها تدوین و طراحی گردند. این پژوهش با استفاده از روش کتابخانه ای انجام شده است و اطلاعات آن از طریق مرور در کتاب ها ، مقالات مجلات علمی، مقالات همایش های علمی،  متون علمی نمایه شده در پایگاه های اطلاعات و اینترنت جمع آوری گردیده است. سپس، مفاهیم و اصول تغییر در هستی شناسی ها مورد تحلیل و تفسیر قرار گرفته است.  این مقاله با روش کتابخانه ای، نحوه بازنگری و سازگاری هستی شناسی ها را با تغییرات مفاهیم و معناها مورد توجه قرار داده است. بر اساس یافته های پژوهش، می توان تغییرات در هستی شناسی ها را با توجه به  شش مرحله موجود در فرآیند تکامل هستی شناسی ها ارائه داد.که عبارتند از: دریافت تغییرات، ارائه و بازنمون تغییرات، معناشناسی تغییرات،گسترش و اشاعه تغییرات، اجرای تغییرات و تغییر در ارزش ها. همچنین، بر اساس یافته های دیگر این پژوهش و در راستای یک معماری منطقی برای حمایت از تکامل هستی شناسی ها می توان تغییرات در هستی شناسی ها به طور کارآمدتر اعمال کرد. همچنین هستی شناسی برای موثر بودن،  نیاز به تغییرات،  با سرعتی متناسب با تغییر در بخش هایی از جهان می باشند. بر اساس یافته های پژوهش، ضروری است که در زمان تغییر یک هستی شناسی به: ایجاد سلسله مراتب مفاهیم وابسته؛ نیازهای کاربران؛ تعیین علایق کاربران؛ انتخاب مناسب ترین ابزار ویرایشگر در زمان طراحی هستی شناسی ها و تجزیه و تحلیل رفتار اطلاع یابی کاربران توجه شود. همچنین تلاش کاربران انسانی نظام های اطلاعاتی مانند کتابخانه های دیجیتالی و  پشتیبانی خودکار برای مدیریت تغییرات هستی شناسی بسیار مهم است. که باید در طراحی هستی شناسی ها توسط متخصصان مورد توجه قرار بگیرند

هدف: مقاله حاضر به ارائه نتایج حاصل از بررسی میزان آشنایی و آگاهی کتابداران شاغل در کتابخانه های مرکزی دانشگاه های دولتی شهر تبریز با فناوری وب 0/2 پرداخته است. هم چنین به تعیین میزان تمایل کتابداران به پذیرش فناوری وب 0/2 در آینده نیز می پردازد. در این راستا به کشف چالش هایی که کتابداران در استفاده از ابزارهای وب 0/2 با آن رو به رو هستند نیز اقدام شده است. روش پژوهش: پژوهش حاضر به روش پیمایشی انجام شده است. ابزار گردآوری داده ها پرسش نامه محقق ساخته ای است که بر اساس مرور متون و مشاهدات پژوهشگر از ابزارهای وب 0/2 طراحی شده است. روایی و پایایی ابزار گردآوری داده ها با استفاده از روش اعتبار محتوا و آلفای کرونباخ (95/0) تأیید شد و برای تجزیه و تحلیل از آمار توصیفی استفاده شد. یافته ها : میانگین آشنایی و استفاده از ابزارهای وب 0/2 توسط کتابداران دانشگاهی تبریز به ترتیب (5/2) و (7/2) است. میزان آشنایی کتابداران با هر یک ابزارهای وب 0/2 عبارت است از: وبلاگ (25/3)، شبکه های اجتماعی (3)، آر اس اس (65/2)، ویکی (5/2)، پیام های فوری (22/2)، بوک مارک های اجتماعی (02/2)، پادکست ها (2) و مجموعه عکس های پیوسته (94/1). هم چنین میانگین میزان استفاده از هر یک از ابزارهای وب 0/2 عبارت است از: وبلاگ (08/3)، ویکی (3)، پیام های فوری (68/2)، شبکه های اجتماعی (65/2)، آر اس اس (62/2)، بوک مارک ها (2/2)، پادکست (14/2)، ویدکست ها (06/2) و مجموعه عکس های پیوسته (88/1). علاوه بر این میانگین تمایل کتابداران برای پذیرش فناوری وب 0/2 در آینده کتابخانه های دانشگاهی (3.7) است. نتیجه گیری: کتابداران با برخی از فناوری های وب 0/2 از جمله وبلاگ، ویکی، آر اس اس و شبکه های اجتماعی آشنایی مطلوبی دارند، اما آشنایی آنها با دیگر ابزارهای وب 0/2 محدود، و توانایی کتابداران در استفاده از وبلاگ ها بالا است و مجموعه عکس های پیوسته کمترین میزان استفاده را در بین کتابداران دارد. هم چنین در این پژوهش مشخص شد میزان تمایل کتابداران برای پذیرش فناوری وب 0/2 در آینده در کتابخانه های دانشگاهی بالا می باشد. نبود آموزش لازم در زمینه استفاده از وب 0/2 یکی از موانع اصلی استفاده از وب 0/2 توسط کتابداران اعلام شده است.

هدف : هدف این مطالعه،تعیینمیزاناستفاده، نگرش و عملکرد ابزارهای وب 2.0 از دیدگاه کتابداران کتابخانه مرکزی دانشگاه های دولتی شهر تبریز در خدمات مرجع است. روش پژوهش : روش پژوهش پیمایشی و ابزار گردآوری داده ها پرسشنامه محقق ساخته است،که بر اساس مرور متون و مشاهدات پژوهشگران از حضور ابزارهای وب 2.0 در خدمات مرجع طراحی شده است. روایی و پایایی ابزار گردآوری داده ها با استفاده از روش اعتبار محتوا و آلفای کرونباخ (95/0) تأیید شد. پرسشنامه به صورت حضوری بین 38 نفر از کتابدارن شاغل در کتابخانه های مرکزی دانشگاه های دولتی شهر تبریز پخش وداده هاپسازجمع آوری،بااستفادهازنرم افزار SPSSنسخه 16، تحلیل شد. یافته ها : نتایج حاکی از آن است که میزان استفاده پاسخ دهندگان از ابزارهای وب 2.0 در حد پایین است. نگرشکتابداراندر استفاده از ابزارهای وب 2.0 درارتقای خدمات مرجع، مطلوب(25/3) ارزیابیشده است. عملکرد ابزارهای وب 2.0درخدمات مرجع از دیدگاه کتابداران در بُعد هدف به منظور ارائه منابع جدید (3/54%) و راهنمایی کاربران و اطلاع رسانی به روز (4/51%) بیشتر از دیگر موارد بوده است. نتیجه گیری : باتوجهبهنگرشمثبت کتابداران در استفاده از ابزارهای وب 2.0 در خدمات مرجع، پیشنهادمی شودتدابیریبرای استفاده کتابداراندربهره گیریبهینهازاین ابزارورهاییازموانع موجود لحاظ گردد.