درخت حوزه‌های تخصصی

هدف: بررسی گرایـش موضوعی کتاب هـای فارسی تـألیفی و ترجمه شده حـوزه کتابداری و اطلاع رسانی طی سال های 1373- 1387. روش/ رویکرد پژوهش: ابزار گردآوری اطلاعات، سیاهه وارسی است. جامعه آماری را 472 عنوان کتاب منتشر شده در حوزه کتابداری و اطلاع رسانی طی سال های 1373- 1387 تشکیل می دهدکه از طریق جست وجو در اُپک کتـابخانه ملی بازیابی شدند. بـه منظور اطمینان از جامعیت داده هـای گـردآوری شده، از سایت نـاشران حـوزه کتـابداری و اطلاع رسانی، سایت خانه کتاب و بخش انتشاراتی دانشگاه های کشور استفاده شده است. یافته ها: کتاب های تألیفی بیشتر از کتابهای ترجمه شده است اما سال 1384 بیشترین کتاب ترجمه شده منتشر شده است. محمدحسین دیانی پرکارترین نویسنده و علی شکویی پرکارترین مترجم هستند. فهرستنویسی و رده بندی با 6/9 درصد بیشترین سهم از بین کتاب های تألیفی، و مرجع و خدمات اطلاع رسانی با 8/13 درصد، بیشترین سهم را در بین کتاب های ترجمه شده به خود اختصاص داده اند.

هدف: هدف پژوهش حاضر، بررسی وضعیت سواد اطلاعاتی کتابداران کتابخانه های عمومی استان فارس با توجه به استانداردهای سواد اطلاعاتی است. روش: این پژوهش کاربردی و از نوع پیمایشی است و ابزار پژوهش، پرسشنامه «سنجش سواد اطلاعاتی DAS» (داورپناه و سیامک، 1387) است. پرسشنامه 55 سؤالی، 5 استاندارد را در بر داشت، که به وسیله آن سواد اطلاعاتی کتابداران عمومی سنجیده شد. برای تحلیل داده ها از همبستگی پیرسون و آزمون t استفاده گردید. یافته ها: با توجه به نتایج آزمون های آماری می توان گفت که سواد اطلاعاتی کتابداران کتابخانه های عمومی فارس در سطح متوسطی قرار دارد. سن و سابقه کار بر سواد اطلاعاتی کتابداران تأثیرگذار بوده است. بین سواد اطلاعاتی کتابداران فارغ التحصیل در رشته کتابداری و غیرکتابداری تفاوت معنی داری وجود داشت. نوع مدرک تحصیلی بر سواد اطلاعاتی کتابداران تأثیرگذار بود و کتابداران دارای مدرک بالاتر نسبت به سایرین از سواد اطلاعاتی بیشتری برخوردار بودند. کتابداران کتابخانه های عمومی از نظر میزان آشنایی با زبان انگلیسی در سطح پایینی قرار داشتند. اصالت/ارزش: کتابخانه های عمومی به عنوان یک دانشگاه همگانی برای ایجاد و پیشبرد برنامه های سواد اطلاعاتی و یادگیری مادام العمر در جامعه در صف مقدم هستند و بنابراین نتایج حاصل از ارزیابی سواد اطلاعاتی کتابداران و برنامه ریزی برای ارتقاء سطح آن، در جهت رسیدن به این هدف یاریگر خواهد بود.

هدف : هدف از این تحقیق، مرور نظام مند نیازهای اطلاعاتی کاربران با آسیب بینایی و نقش کتابخانه ها در تأمین آنهاست. روش/ رویکرد پژوهش : روش پژوهش مرور نظام مند است. بدین منظور پژوهش های مرتبط در ایران در پایگاه های اطلاع رسانی , medlib, magiran, Sid, Irandoc, NLAI Iranmedex با کلیدواژه های نیاز اطلاعاتی، کتابخانه، نیازهای اطلاعات بهداشتی، نیازهای اطلاعاتی افراد با آسیب های بینایی، خدمات کتابخانه ای، نابینایان، منابع اطلاعاتی، ابزارها، فناوری اطلاعات، کتابخانه ها، کم بینایان، نابینایان، نقش کتابداران و تأمین کنندگان اطلاعات؛ و در جهان در پایگاه های اطلاعاتی PMC, Pubmed, Scopus, CINAHL با کلیدواژه های nformation needs, health information needs, library services, visually impaired people, low vision, blind people and شناسایی و نتایج مرتبط در این حوزه در چهار عامل مؤثر بر نیاز اطلاعاتی کاربران یعنی منابع اطلاعاتی، ابزارها و فناوری ها، نقش کتابخانه ها و خدمات آنها و نقش کتابداران و تأمین کنندگان اطلاعات، از پژوهش ها استخراج شدند و مورد مقایسه قرار گرفته اند . یافته ها : پژوهش ها نشان داد ابزار مورد استفاده اکثر آنها پرسشنامه بوده، بنابراین روش پژوهش اکثر آنها نیز پیمایشی- توصیفی است. جامعه پژوهش ها در خارج از کشور برحسب نوع کتابخانه و سازمان بود. نتیجه گیری : در ایران، عوامل مؤثر بر نیازهای اطلاعاتی کاربران وضعیت مطلوبی ندارد و تنها نقش کتابداران در این خصوص قابل توجه است. جمع بندی حاصل از این پژوهش ها به ویژه در ایران، نشان داد که منابع اطلاعاتی، ابزارها و فناوری ها، و کتابخانه ها در تأمین نیاز اطلاعاتی کاربران نابینا موفق عمل نکرده اند و کاربران از وضعیت آنها رضایت کمتری دارند. از میان این چهار عامل، نقش کتابداران و اطلاع رسانان در تأمین نیازهای اطلاعاتی آنها قابل توجه است.

هدف : هدف اصلی این پژوهش بررسی میزان رضایتمندی نابینایان از خدمات کتابخانه­ای نابینایان استان آذربایجان شرقی می­باشد. روش/ رویکرد پژوهش : روش پژوهش پیمایشی توصیفی است. کتابخانه­ها ابتدا از نظر منابع اطلاعات و نیروی انسانی و فضا مورد توصیف شده­اند. سپس با استفاده از پرسشنامه از 353 نفر شهروند نابینا که عضو کتابخانه­های نابینایان در استان آذربایجان شرقی هستند، در مورد کیفیت خدمات کتابخانه­ها نظرخواهی شده است. تحلیل داده­ها در بخش توصیفی با استفاده از جداول فراوانی، و در بخش استنباطی با استفاده از آزمون­های خی­دو و تی نسبت به آزمون فرضیه­ها انجام شده است. یافته­ها : رضایت نابینایان در سطح متوسطی ( 65 درصد) قرار دارد و یشترین رضایت از رفتار کتابداران ( 62 درصد) و کمترین رضایت از دسترسی به کتابخانه ( 68 درصد) است. نتیجه­گیری: توسعه مجموعه کتابخانه از نظر مجموعه و تجهیزات، جذب نیروی انسانی متخصص در کتابداری، شناساندن اهمیت کتاب و کتابخانه است.

هدف: هدف این پژوهش بررسی دیدگاه کاربران درباره کاربردپذیری وب سایت کتابخانه های مرکزی دانشگا ههای وابسته به وزارت علوم، تحقیقات و فناوری (عتف) است. روش: پژوهش حاضر به روش پیمایشی به ارزشیابی کاربردپذیری وبسایت کتابخانههای مرکزی دانشگا ههای وابسته به عتف از دید دانشجویان پرداخت. جامعه مورد بررسی، دانشجویان 30 دانشگاه وابسته به عتف بود که دارای صفحه مستقل کتابخانه مرکزی در وبسایت دانشگاه بودند. با استفاده از روش نمونهگیری خوشهای دو مرحلهای پنج دانشگاه و از هر دانشگاه 92 دانشجو انتخاب و دیدگاه آنها درباره به کارگیری ابعاد کاربردپذیری در وبسایت کتابخانههای مرکزی دانشگاه خود بررسی شد. یافته ها: نتایح نشان داد به طور کلی بهکارگیری ابعاد کاربردپذیری در وبسایت کتابخانه های مرکزی دانشگا ههای وابسته به 68 درصد) / 3 (معادل 4 / با میانگین نمره 42 « محتوا » . بیش از 60 تا 80 ) قرار داشت ) « خوبی » عتف از دید کاربران در وضعیت 70 درصد) بیشترین نمره را کسب کردند. بین میانگین / 3 (معادل 6 / با میانگین نمره 53 « طراحی رابط کاربر » کمترین و نمره های قضاوت کاربران درباره به کارگیری ابعاد کاربردپذیری با وضعیت مطلوب ( 80 درصد) تفاوت معناداری وجود کاربران با سابقه استفاده متفاوت از رایانه و » ،« کاربران مقاطع مختلف تحصیلی » داشت. تفاوت معناداری بین قضاوت درباره بهکارگیری ابعاد کاربردپذیری در ،« کاربران با دوره استفاده متفاوت از وب سایت کتابخانه مرکزی » و « اینترنت کاربران » و « کاربران زن و مرد » وبسایت کتابخانه های مرکزی دانشگا ههای وابسته به عتف مشاهده شد. اما، بین قضاوت تفاوتی معناداری وجود نداشت. « گروههای سنی مختلف

هدف: هدف مقاله حاضر، شناسایی و تعیین وزن معیار ها ی نُه گانه مدل تعالی سازمانی برای کتابخانه ها ی عمومی استان خوزستان و اجرای آزمایشی آن در مجموعه کتابخانه ها ی عمومی ایران است. نتایج این پژوهش می تواند به ارائه مدلی مناسب و کاربردی برای ارزیابی کیفیت خدمات این کتابخانه ها بیانجامد. روش: این پژوهش از نوع کاربردی است که با روش ترکیبی در گردآوری داده ها (در دو مرحله کیفی و کمی) با استفاده از پنل دلفی و پرسشنامه انجام شده است. جامعه پژوهش را دو گروه تشکیل دادند: اعضای پنل دلفی (9 نفر از صاحب نظران حوزه کتابخانه ها ی عمومی و مدل تعالی سازمانی) و مدیران کتابخانه ها ی عمومی استان خوزستان (93 نفر). در این پژوهش از پنل دلفی برای تعیین و استخراج مولفه ها و از پرسشنامه ای که حاصل پنل دلفی بود برای بررسی دیدگاه مدیران استفاده شد. برای تجزیه و تحلیل داده ها از رگرسیون امتیاز عامل و با روش بوت استرپ-پی (صدکی) در نرم افزار AMOS نسخه 21 استفاده شد. یافته ها : ساختار کلی مدل تعالی سازمانی برای کتابخانه ها ی عمومی استان خوزستان همانند ویرایش 2013 مدل تعالی سازمانی بود اما تغییراتی قابل توجه در امتیاز برخی معیار ها ی نُه گانه به وجود آمد. یافته ها ی این پژوهش نشان داد که امتیاز معیارهای فرایند ها ، تولیدات و خدمات، نتایج مشتری و نتایج جامعه برای کتابخانه های عمومی خوزستان افزایش پیدا کرده است اما امتیاز معیارهای رهبری، مشارکت ها و منابع، استراتژی، نتایج کارکنان و نتایج کسب وکار کاهش یافته و امتیاز عیار منابع انسانی بدون تغییر باقی مانده است.