درخت حوزه‌های تخصصی

مقدمه : برای تدوین برنامه های راهبردی در هر سازمان ابزارهای مختلفی وجود دارد. ماتریسSWOT یکی از این ابزارهاست که با تحلیل عوامل موثر بیرونی و داخلی هر سازمان به مدیران در تدوین این برنامه کمک می کند. هدف این تحقیق شناسایی مهمترین نقاط قوت، ضعف، فرصت ها و تهدیدهای موجود درحوزه کتابخانه های وابسته سازمان کتابخانه ها موزه و مرکز اسناد آستان قدس رضوی براساس ماتریس SWOT و ارائه راهبردهای اجرایی به منظور بهبود برنامه ها می باشد. روش شناسی : تحقیق حاضر از نوع توصیفی پیمایشی است. برای جمع آوری اطلاعات از یک پرسش نامه خودساخته استفاده شد. روایی پرسش نامه با استفاده از نظرات کارشناسی اساتید مربوطه و پایایی آن با روش آلفای کرونباخ محاسبه و مقدار آن 98% برآورد گردید. جامعه آماری این پژوهش مدیران و کارکنان معاونت امور کتابخانه های وابسته به سازمان کتابخانه ها و مرکز اسناد آستان قدس رضوی است. امتیاز وزنی مؤلفه ها با روش وزن دهی رتبه ای محاسبه شد. در نهایت پس از تحلیل عوامل و بر اساس اهمیت و وزن هر عامل ، استراتژی های مناسب پژوهش تدوین و راهبردهای اجرایی اثربخش در جهت تقویت قوت ها و فرصت ها و کاهش ضعف ها و تهدیدها ارائه گردید. یافته ها: یافته ها نشان داد که تعلق کتابخانه ها به آستان قدس رضوی، حضور نیروهای تحصیل کرده و متخصص و مدیران با تجربه مهمترین نقطه قوت کتابخانه ها و کمبود فضا و استاندارد نبودن ساختمان برخی از کتابخانه ها، نبود ساز و کار مناسب برای وجین منابع قدیمی و نبود نگرش کلی به ضرورت پژوهش مهمترین نقطه ضعف کتابخانه ها محسوب می شود. مهمترین فرصت های موجود اهتمام رهبر فرزانه انقلاب و تولیت محترم آستان قدس رضوی به توسعه کمی و کیفی کتابخانه ها، حضور کارکنان تحصیل کرده و وجود پتانسیل مناسب علمی و پژوهشی در این حوزه و شناساندن کتابخانه ها به مراکز آموزشی و فرهنگی با توجه به انتساب کتابخانه ها به امام رضا(ع) و تنوع خدمات در این کتابخانه ها می باشد. مهمترین تهدیدهای موجود گسترش مدرک گرایی و عدم علاقه به مطالعه بعد از فراغت از تحصیل و محیط و مشکلات اقتصادی جامعه می باشد. نتیجه گیری: نتایج نشان داد که سازمان کتابخانه ها با قرار داشتن در وضعت تهاجمی، دارای فرصت ها و نقاط قوت زیادی می باشد که می تواند با اتکال به آنها در مسیر اهداف سازمانی، بر موانع موجود غلبه نموده و نقاط ضعف خود را تقویت نماید.

مقدمه: مقاله حاضر چرایی نیاز به سواد اطلاعاتی را از دیدگاه دانشجویان مقطع کارشناسی رشته روان شناسی دانشگاه سمنان بررسی می کند. روش شناسی: پژوهش حاضر، پژوهشی کاربردی است که با کمک روش گراندد تئوری دیدگاه دانشجویان مقطع کارشناسی روان شناسی دانشگاه سمنان را بررسی می کند. جامعه پژوهش تمام دانشجویان مقطع کارشناسی روان شناسی مشغول به تحصیل در زمان انجام پژوهش (1394-1395) را دربر می گیرد. ازاین رو، از روش سرشماری استفاده شد. فرایند گردآوری داده ها تا اشباع داده ها ادامه یافت. به دلیل ماهیت کیفی و اکتشافی پژوهش، گردآوری و تحلیل داده ها به صورت همزمان انجام شد و هجده مصاحبه نهایتاً با جامعه پژوهش صورت گرفت. گردآوری داده های مورد نیاز با کمک مصاحبه نیمه ساختاریافته انجام گرفت. تحلیل داده ها نیز به کمک نرم افزار مکس کیودا (MaxQDA) نسخه 10 انجام شد. یافته ها: تعداد 74 کد باز استخراج شد. یازده مقوله اصلی در قالب یافته های پژوهش حاضر شکل گرفت که نشان دهنده دیدگاه دانشجویان روان شناسی دانشگاه سمنان به عنوان دلایل نیاز به سواد اطلاعاتی ذکر شده بود. از نمونه های آن می توان به این مقوله ها اشاره کرد: 1. آشنانبودن با پایگاه های اطلاعاتی تخصصی و عمومی و پوشش محتوایی آنها؛ 2. لزوم آشنایی با کتابخانه و منابع کتابخانه ای و جست وجو در کتابخانه؛ 3. لزوم آشنایی با اینترنت و ابزارهای جست وجوی اینترنتی؛ 4. لزوم توجه به اعتباریابی اطلاعات و منابع اطلاعاتی؛ 5. مدیریت استنادها و لزوم آشنایی با منبع نویسی؛ 6. نیاز به مهارت های مدیریت اطلاعات؛ 7. مدیریت اطلاع یابی و مهارت زبان انگلیسی؛ 8. نیاز به آشنایی با شبکه های اجتماعی تخصصی و عمومی و نیز نیاز به آشنایی با منابع و خدمات موجود در بافت پژوهش. نتیجه گیری: در پژوهش حاضر، مفاهیم و مقوله های استخراج شده همچون آشنانبودن با محتوای پایگاه های اطلاعاتی فارسی و انگلیسی زبان در حوزه روان شناسی و نیاز به آشنایی با نشریه های علمی این رشته برای دانشجویان روان شناسی از ضرورت توجه به این مباحث در آموزش سواد اطلاعاتی به دانشجویان مذکور حکایت دارد. مدرسان سواد اطلاعاتی باید به برنامه آشنایی با کتابخانه و بخش های مختلف آن توجه کنند. همچنین در کنار موضوع آشنایی با کتابخانه، توجه به ابزارهای جست وجوی اینترنتی و نیاز به آشنایی با مفاهیم شبکه نیز برای دانشجوی روان شناسی از اهمیت برخوردار است. همچنین لازم است، آنها به توجه و تدریس نرم افزارهای مدیریت استناد و نیز لزوم توجه به شیوه های اعتباریابی منابع در برنامه های سواد اطلاعاتی دانشجویان روان شناسی عنایت داشته باشند. حضور شبکه های اجتماعی، نیاز به آشنایی با انواع شبکه های اجتماعیِ تخصصی و عمومی را برای دانشجویان روان شناسی به وجود آورده است. مفاهیم و مقوله های پژوهش حاضر می تواند برای برنامه ریزان کارگاه های آموزش سواد اطلاعاتی برای دانشجویان روان شناسی در دانشگاه سمنان قابل استفاده باشد.

هدف:شناخت تفاوت عملکرد جستجوی مروری کاربران با سبک های شناختی و تجربیات متفاوت در هنگام جستجو در وب سایت های فروش کالا. روش شناسی:پژوهش حاضر کاربردی است و از تحلیل محتوای کمّی برای استخراج داده های حاصل از تحلیل گزارش های تراکنش کاربران با محیط وب استفاده شده است. جامعه پژوهش کلیه دانشجویان کارشناسی دانشگاه شیراز و نمونه پژوهش شامل 90 دانشجوی کارشناسی داوطلب بود. یافته ها: در عملکرد کاربران باتجربه و مبتدی تفاوت معناداری وجود دارد؛ کاربران باتجربه در زمان کمتر، موفقیت بیشتری در انجام وظایف نسبت به کاربران مبتدی به دست آوردند. سبک شناختی کاربران تأثیری بر عملکرد آنها در جستجوی مروری نداشت، اما تعامل سبک شناختی و تجربه کاربران تفاوت هایی را در عملکرد آنها به وجود آورد؛ کاربران کلامی- مبتدی نسبت به کاربران کلامی- باتجربه زمان بیشتری را صرف انجام وظایف کردند. نتیجه گیری: کاربران کلامی- مبتدی در جستجوی مروری به کمک و توجه بیشتری نیاز دارند. بنابراین،  هنگام طراحی و آموزش سامانه های اطلاعاتی این مهم می بایست مد نظر قرار گیرد.

منشأ بسیاری از مشکلاتی که در پژوهش های حوزه ی علم اطلاعات و دانش شناسی وجود دارد (مانند کاربردی نبودن، تکراری و فاقد نوآوری بودن)، مربوط به نامشخص بودن نیازها و اولویت های پژوهشی این رشته است. در این راستا، هدف پژوهش حاضر شناسایی و دسته بندی موضوعات پژوهشی مهم در علم اطلاعات و دانش شناسی و سنجش میزان اهمیت آن ها به منظور تعیین اولویت های پژوهشی در این رشته است. پژوهش حاضر از نوع نظری- کاربردی و روش پژوهش سندی- تحلیلی و پیمایشی است. جامعه ی پژوهش حاضر شامل استادان و دانشجویان مقطع دکتری در رشته ی علم اطلاعات و دانش شناسی در دانشگاه های تهران، خوارزمی، الزهرا، فردوسی مشهد، شیراز، اصفهان و شهید چمران اهواز در سال تحصیلی 95-1394 هستند که به دلیل محدود بودن جامعه ی پژوهش (165 نفر)، پرسشنامه بین تمامی افراد جامعه توزیع (به صورت الکترونیکی و حضوری) و در نهایت 112 پرسشنامه گردآوری شد (نرخ بازگشت 63 درصد). به منظور تجزیه و تحلیل داده ها از آمار استنباطی (آزمون رتبه ای فریدمن) استفاده شده است. به منظور شناسایی اولویت های پژوهشی در علم اطلاعات و دانش شناسی به مرور متون این حوزه و نظرخواهی از استادان این رشته پرداخته شده است. نتایج این بررسی ها شناسایی 120 موضوع پژوهشی در علم اطلاعات و دانش شناسی بود که در 22 محور کلی تقسیم بندی شدند. نتایج بیانگر آن است که تحت تأثیر تحولاتی که در طی سال های اخیر در رشته ی علم اطلاعات و دانش شناسی به وجود آمده است از جمله تغییر عنوان رشته و تا حدودی تغییر سرفصل های درسی و به تبع آن محتوای رشته، تحولات ناشی از ورود فناوری به رشته و حرکت بیش تر این حوزه به سمت میان رشته ای شدن سبب شده که جامعه ی پژوهش حاضر، موضوعات تازه و کاربردی، موضوعات مبتنی بر آینده و موضوعات مرتبط با فناوری های اطلاعاتی را نسبت به موضوعات سنتی و مباحث نظری، برای انجام پژوهش های آینده در این رشته دارای اولویت بیش تری بدانند.

هدف: شناسایی شیوه های فراهم آوری نسخه های خطی در ایران، بررسی مشکلات این حوزه، و ارائه راهکارهایی برای حل مسئله. روش شناسی: از روش کتابخانه ای به منظور مطالعه پژوهش های پیشین و نیز از شیوه ها و تجربیات کتابخانه های مهم در حوزه نسخه های خطی استفاده شده است. یافته ها: خرید، وقف، اهداء، واگذاری (صندوق امانت)، دیجیتال سازی، و مبادله، مهم ترین شیوه های فراهم آوری نسخه های خطی است. بی توجهی مدیران، پراکندگی نسخه های خطی، کمبود اعتبارات مالی، وجود دلالان حرفه ای و تبلیغات دروغین آنها، مشکلات ارزیابی و کمبود کارشناس، نداشتن خط مشی و آیین نامه مدون و مصوب، موانع شرعی، و خطای راهبردی خریداران نسخ خطی از موانع و مشکلات عمده ذکر شده است. تأسیس مراکز رسمی برای مدیریت نسخه های خطی، تشکیل کمیته های فراهم آوری و ستاد خیرین، فعال کردن انجمن دست نوشته های کهن، سازماندهی مستقل مجموعه های اهدایی، راه اندازی صندوق امانت، و خدمات دیجیتال سازی در محل نگهداری نسخه ها، راهکارهای پیشنهادی برای رفع مشکلات است. نتیجه گیری: ارتقای سطح آگاهی مردم به ویژه مجموعه داران؛ اهتمام تمامی دست اندرکاران فرهنگی بخش دولتی، عمومی، و خصوصی؛ کمک به حفظ نسخه های خطی مجموعه داران؛ و برنامه های تشویقی از مهم ترین مؤلفه ها برای نجات میراث مکتوب کشور است.

مقدمه: در سال های اخیر، بسیاری از دانشگاه ها و سازمان های تحقیقاتی مخازن سازمانی ایجاد کردند. آنها وظیفه ی ذخیره سازی، حفاظت و دسترسی به آثار دانشجویان و محققان را بر عهده دارند. دسترسی به منابع مخازن سازمانی از طریق موتورهای جستجو مهم است، بنابراین در این پژوهش، نمایه پذیری و دسترس پذیری منابع مخازن سازمانی دانشگاه های علوم پزشکی کشور در موتور جستجوی گوگل مورد مقایسه قرار گرفتند. روش شناسی: جامعه ی این پژوهش را منابع موجود در مخازن سازمانی دانشگاه های علوم پزشکی کشور تشکیل می دهند. مخازن سازمانی از طریق راهنمای مخازن سازمانی دسترسی آزاد شناسایی شدند. در این راهنما، 9 مخزن سازمانی وابسته به دانشگاه های علوم پزشکی کشور است. در زمان گردآوری داده ها، دسترسی به 2 مخزن سازمانی امکان پذیر نبود؛ بنابراین، منابع از میان 7 مخزن سازمانی گردآوری شد. حجم نمونه با استفاده از جدول مورگان به صورت طبقه ای ساده انتخاب گردید و سهم هر کدام از مخازن سازمانی 54 منبع بود. روش گردآوری داده ها به صورت مشاهده سیستمی بود. داده ها به صورت توصیفی و با استفاده از آزمون مجذور خی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. یافته ها: بیش از 60 درصد منابع موجود در مخازن سازمانی متن کامل دارند و تفاوت معنی داری در دسترسی به متن کامل منابع در میان مخازن سازمانی وجود دارد. یافته های پژوهش حاکی از آن است که اگرچه نمایه پذیری منابع انگلیسی نسبت به منابع فارسی در موتور جستجوی گوگل بیشتر است ولی تفاوت معنی داری میان منابع انگلیسی و فارسی از لحاظ نمایه پذیری وجود ندارد ولی از لحاظ دسترس پذیری از طریق موتور جستجوی گوگل تفاوت معنی داری میان تعداد منابع انگلیسی و فارسی وجود دارد. همچنین تفاوت معنی داری میان مخازن سازمانی دانشگاه های علوم پزشکی کشور از لحاظ نمایه پذیری و دسترس پذیری در موتور جستجوی گوگل وجود دارد. نتیجه گیری: نتایج حاصل از این پژوهش نشان داد نمایه پذیری منابع بر روی موتور جستجوی گوگل، دسترس پذیری آن را تضمین نمی کند. به لحاظ نمایه پذیری منابع مخازن سازمانی در موتور جستجوی گوگل، مخزن سازمانی دانشگاه علوم پزشکی ارتش جمهوری اسلامی ایران در رتبه اول، مخزن سازمانی دانشگاه علوم پزشکی قزوین در رتبه دوم؛ مخازن سازمانی دانشگاه های علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی اردبیل و دانشگاه علوم پزشکی بوشهر در رتبه سوم و از لحاظ دسترس پذیری، مخزن سازمانی دانشگاه علوم پزشکی قزوین در رتبه اول و مخزن سازمانی دانشگاه علوم پزشکی ارتش جمهوری اسلامی ایران در رتبه دوم و مخزن سازمانی دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی اردبیل در رتبه سوم قرار دارند.

مقدمه : سرانه مطالعه به عنوان یکی از شاخص های مهم ارزیابی، رشد و توسعه فرهنگی جوامع محسوب می شود. از این رو، توجه به چگونگی استفاده از فناوری های نوین در راستای به خدمت گرفتن آن به منظور افزایش سرانه مطالعه منطقی به نظر می رسد. با توجه به گسترش و اهمیت شبکه های اجتماعی؛ این پژوهش با هدف بررسی عواملی که در شبکه های اجتماعی بر قصد مطالعه افراد تأثیر می گذارد؛ به انجام رسید. به منظور سنجش تطابق متغیرهای مورد ارزیابی از نظریه فرهنگ مصرف کننده استفاده شد. روش شناسی : این پژوهش با روش «توصیفی- پیمایشی» انجام گرفت. پس از استخراج برخی از مهمترین عوامل مؤثر بر مطالعه در فضای رسانه های اجتماعی بر پایه مطالعه اکتشافی، الگوی مفهومی پژوهش طراحی و پس از تعیین روایی و پایایی پرسشنامه، با استفاده از روش نمونه گیری طبقه ای تعداد 400 پرسشنامه در بین دانشجویان دانشگاه فردوسی مشهد توزیع شد که 366 پرسشنامه مبنای تحلیل داده ها قرار گرفت. برای تحلیل داده ها از روش معادلات ساختاری استفاده شد. یافته ها: در این پژوهش، 7 فرضیه مورد بررسی و آزمون قرار گرفت که تمامی فرضیه ها مورد تأیید قرار گرفت. نتایج تحلیل مسیر نشان داد عواملی از قبیل اعتبار منبع اطلاعاتی، کیفیت مباحث و مذاکرات مطرح شده، بررسی کنندگان صفحات مجازی و تعاملات فرا اجتماعی، به ترتیب بیشترین تا کمترین میزان تأثیر بر قصد مطالعه افراد را نشان می دهند. همچنین دو عامل اعتبار منبع و تعداد فالوورها بیشترین میزان هم افزایی را بر دو گروه ناآشنایان و بررسی کنندگان نشان داده اند. همچنین، افراد بیش از آشنایان به ناآشنایان و بررسی کنندگان و نظرات آنها تکیه می نمایند که خود این نظرات نیز تحت تأثیر جدی مسائلی همچون اعتبار منابع، تعداد فالوورها و به ویژه تعاملات فرا اجتماعی بررسی کنندگان قرار می گیرد. نتیجه گیری: نتایج به دست آمده از این پژوهش نشان دهنده انطباق معنادار مفاهیم مطرح شده در نظریه فرهنگ مصرف کننده با قصد مطالعه افراد در شبکه های اجتماعی بود. از این رو، توسعه فرهنگ مطالعه با بهره گیری از فضای مجازی متأثر از عوامل متعددی است که می توان به مواردی از قبیل کیفیت کپشن ها، نظرات یا هشتک های نوشته شده، نظرات مثبت یا منفی درباره یک اثر علمی، تعداد لایک ها در صفحات، بهره گیری از نظرات افراد مشهور؛ همچنین نظرات دوستان و ناآشنایان، تعداد کامنت ها و یا تعداد فالوورها اشاره نمود که می تواند منجر به قضاوت مثبت یا منفی افراد پیرامون یک پست و در نهایت قصد مطالعه آنها شود. بر این پایه، متولیان این حوزه به منظور استفاده از ظرفیت های فضای مجازی در راستای معرفی آثار علمی مانند کتاب ها یا سایر منابع قابل مطالعه و سودمند ضروری است به موارد برشمرده شده توجه ویژه ای نمایند. در فضای مجازی صفحاتی که به صورت تخصصی/ علمی به معرفی کتاب یا سایر آثار علمی اختصاص دارد باید به تمامی موارد برشمرده شده و چگونگی تأثیر آنها توجه نمایند. در این صورت می توان امیدوار بود که گامی در راستای توسعه فرهنگ مطالعه و ترغیب آن در جامعه با استفاده از ظرفیت های شبکه های اجتماعی برداشته شود.

هدف: شناسایی و مقایسه روند موضوعی مفاهیمحوزه علم اطلاعات و دانش شناسی ایران در دو بازه زمانی پنج ساله (1384-1389 و 1390-1394). روش شناسی: با روش تحلیل هم رخدادی واژگان، همه مجله های فارسی زبان حوزه علم اطلاعات و دانش شناسی ایران که رتبه علمی-پژوهشی دارند و در پایگاه استنادی علوم جهان اسلام نمایه شده اند بررسی شد. یافته ها: براساس تجزیه و تحلیل داده ها، کل کلیدواژه های به دست آمده از مقالات، 8862 کلیدواژه بود که 2832 کلیدواژه به بازه زمانی پنج سال اول و 6030 کلیدواژه به بازه زمانی پنج سال دوم اختصاص داشت. اِعمال قانون برادفورد نشان داد در دوره اول، موضوعات هسته، شامل 25 موضوع و در دوره دوم 33 موضوع بوده است. نتایج مربوط به نمودار راهبردی نشان داد مباحث علم سنجی بهترین جایگاه را در پژوهش های علم اطلاعات و دانش شناسی ایران دارند و مباحثی نظیر رابط کاربر، معماری اطلاعات، موتورهای جستجو، کتابخانه دیجیتالی، ابرداده، جستجوی اطلاعات، حفاظت اطلاعات، مدیریت دانش، هستی شناسی، مصوّرسازی، و شبکه های اجتماعی جزء موضوعات نوظهور در مطالعات علم اطلاعات و دانش شناسی ایران هستند. نتیجه گیری: با توجه به تغییرات موضوعات دوره دوم نسبت به دوره اول، با کم رنگ شدن موضوعاتی نظیر نشریات و اسناد و بیشترشدن رتبه کلیدواژه هایی نظیر فناوری اطلاعات و وب سایت ها، می توان گفت در گذار از دوره اول به دوم، مفاهیمی که دربردارنده مباحث سنتی حوزه هستند کم رنگ شده و مفاهیمی که شامل مباحث فناوری اطلاعاتی هستند جایگزین شده اند.

هدف:سنجش توانایی تفکر انتقادی دانشجویان کتابداری و اطلاع رسانی و رابطه آن با محیط دانشگاهی و جنسیت آنان در دانشگاههای آزاد شهرتهران. روش شناسی:پژوهش از نوع تحلیل همبستگی و به روش پیمایشی انجام شد.جامعه آماری را کلیه دانشجویان کتابداری و اطلاع رسانی دانشگاههای آزاد اسلامی شهر تهران در مقطع کارشناسی ارشدو دکتری که تعداد آنها 141 نفر و در سال 1394 مشغول به تحصیل بودند تشکیل داد.از آزمون مهارت تفکر انتقادی کالیفرنیا فرم«ب»استفاده شد و داده ها با استفاده از آزمون مانوا و ضریب همبستگی پیرسون مورد تحلیل قرار گرفت. یافته ها:توانایی دانشجویان ارشد دانشگاههای مورد مطالعه از نظر مهارت"ارزیابی"بیش از سایر مهارتهاست.گرچه در توانایی دانشجویان دوره دکتری از نظر خرده مقیاسهای تفکر انتقادی(ارزیابی، تحلیل و استنباط) ناهمخوانی هایی مشاهده می شود اما در مجموع، تفکر انتقادی آنان در حد متوسط ارزیابی شده است.همچنین مشخص گردید که توانایی دانشجویان تحصیلات تکمیلی دانشگاههای آزاد شهر تهران ازنظرمهارت"ارزیابی"بیش از سایرمهارتهاست؛ درخرده مقیاسهای"تحلیل"و"استنباط"،دانشجویان تحصیلات تکمیلی دانشگاه علوم تحقیقات عملکرد بهتری را نسبت به دانشگاه تهران شمال نشان داده اند.در مجموع،سطح تفکرانتقادی دانشجویان تحصیلات تکمیلی دانشگاههای آزادشهرتهران اندکی بالاترازمتوسط قراردارد؛از میان مهارتهای سه گانه تفکر انتقادی،"ارزیابی"بیشترین امتیاز و"تحلیل"کمترین امتیاز را به خود اختصاص داده است. نتیجه گیری:درجامعه اطلاعاتی که دانایی اساسی ترین ثروت جامعه است،شرط ایجاد ارزش افزوده آن تبدیل دانایی به توانایی است که مسیر آن از طریق پروش تفکر انتقادی می گذرد.با توجه به نتایج این پژوهش دانشگاههای مورد مطالعه بنابه اهداف وکارکردهای ذاتی خودباید رشدوپرورش تفکرانتقادی و مهارتهای مرتبط با آن را به عنوان یکی ازمهمترین مأموریتها و اولویتهای خود قراردهند.

زمینه و هدف: نیاز به اطلاعات و یادگیری باعث پرداختن به مهارت اطلاع یابی و سواد اطلاعاتی شده است. این دو حوزه با هم مرتبط هستند. تحقیق در مورد مهارت های اطلاع یابی لزوم آموزش سواد اطلاعاتی را می رساند و سواد اطلاعاتی زیربنای مهارت های اطلاع یابی مؤثر است. هدف پژوهش حاضر، تعیین تأثیر آموزش سواد اطلاعاتی کوتاه مدت بر مهارت های اطلاع یابی اعضای هیئت علمی در مراکز آموزشی و تحقیقاتی مبتنی بر الگوی شنتون و های گیبسون است. روش: روش پژوهش در این مطالعه نیمه آزمایشی از نوع پیش آزمون- پس آزمون با گروه گواه است. نمونه آماری پژوهش حاضر متشکل از 81 نفر عضو هیئت علمی از دو مرکز آموزشی و تحقیقاتی بود که 47 نفر در گروه آزمایش و 34 نفر در گروه گواه قرار داشتند. نمونه گیری اعضای گروه آزمایش و گواه با استفاده از انتخاب همگن از نظر متغیرهای جمعیت شناختی (جنسیت، سن، گروه آموزشی و مرتبه علمی و محل دریافت آخرین مدرک تحصیلی) انجام شده است. ابزار گردآوری اطلاعات، پرسشنامه مهارت های اطلاع یابی دانشگاه کامنیوس با اصلاحات و تغییرات برای پیش آزمون و پس آزمون بود. برای تعیین روایی پرسشنامه از نظر متخصصان و برای تعیین پایایی آن از ضریب آلفای کرونباخ استفاده شد. همچنین برای شناسایی مؤلفه های مهارت های اطلاع یابی از تحلیل عاملی اکتشافی بهره گرفته شده است. برای تجزیه و تحلیل اطلاعات از آزمون های تی مستقل و تحلیل کوواریانس استفاده شد. یافته ها: یافته های پژوهش نشان داد که آموزش سواد اطلاعاتی کوتاه مدت بر مهارت های اطلاع یابی اعضای هیئت علمی تأثیر مثبت دارد که با توجه به ضریب اِتا در تحلیل کوواریانس، مقدار این تأثیر 58 درصد بود.

   هدف: در نسخه های خطی علاوه بر مداد یا مرکب، به دو نوع مرکب دیگر به نام حبر و لیقه اشاره شده است. در این مقاله با رجوع به نسخه های قرون اولیه اسلامی به ویژه رساله عمد ه الکتاب مضبوط در کتابخانه آستان قدس رضوی، تلاش شده است به ویژگی ها و تفاوت انواع مرکب پی برده شود. هدف اصلی مقاله حاضر، شناخت روش ساخت و کاربرد حبر اسود است. روش پژوهش: گرد آوری اطلاعات کتابخانه ای و اسنادی و در برخی موارد نیز برای اثبات صحت روش ها،  روش آزمایش به کار گرفته شده است. به همین دلیل، روش تحقیق ترکیبی از روش توصیفی و تجربی است. برای رسیدن به نتایج دقیق، ابتدا روش تهیه حبر اسود در نسخه های خطی شناسایی شده و در تطبیق با یکدیگر و به ویژه رساله عمد ه الکتاب قرار گرفت. سپس نتیجه به شکل آزمایشی ساخته و نتایج مشاهده شد. یافته های تحقیق: یافته های پژوهش نشان می دهد شیوه ساخت و کاربرد مرکّب های مداد، حبر و لیقه متفاوت است. حبرهای اسود با ترکیبات ثابت: مازو، زاج، صمغ و آب، دارای چهار شیوه ساخت و چهار کاربرد متفاوت هستند که در نگارش بر روی کاغذ، پوست، سنگ و سفال استفاده می شوند. نتیجه گیری: مقایسه متن نسخه های خطی عُمد ه الکتاب،  بَیانُ الصَناعات،  قَطَفُ الأزهار،  دُرُ المَکنون،   تُحَفُ الخَواص، صُبح الأعشی و کتاب آرایی در تمدن اسلامی   نشان داد در تمام منابع ذکر شده به غیر از عُمد ه الکتاب ، به دلایلی از قبیل نقص، پراکندگی و ترجمه اشتباه نمی توان به شیوه های ساخت و کاربرد انواع مرکب دست یافت.

هدف : خودکارآمدی و باورهای فرد بر هیجان های افراد تأثیر می گذارد و عامل مهمی در شکل گیری آنهاست، اما باید دید تأثیر آن بر هیجان های دانشجویان پس از بازیابی اطلاعات چگونه است. بنابراین، هدف پژوهش حاضر، بررسی تأثیر خودکارآمدی دانشجویان دانشگاه رازی کرمانشاه بر هیجان های آنان پس از بازیابی اطلاعات است. روش: پژوهش حاضر به روش پیمایشی و از نوع کاربردی انجام شد. ابزار گردآوری اطلاعات پرسش نامه بود. اعتبار پرسش نامه با استفاده از نظر متخصصان تأیید شد. پایایی ابزار نیز بر اساس آلفای کرونباخ سنجیده شد و بین 76/0 تا 88/0 به دست آمد. جامعه آماری، دانشجویان تحصیلات تکمیلی رشته های علوم انسانی شاغل به تحصیل در دانشگاه رازی کرمانشاه بودند. پرسش نامه در بین نمونه (306نفر) توزیع و 278 (8/90%) پرسش نامه قابل استفاده دریافت شد. یافته ها: یافته ها نشان داد میانگین خودکارآمدی بالاتر از حدّ متوسط است. دانشجویان پس از بازیابی اطلاعات، عمدتاً هیجان های مثبت شامل شادی، آرامش و غرور را تجربه کرده اند. مؤلفه های «خودکارآمدی» توانستند 26% متغیر هیجان ها پس از بازیابی اطلاعات را در دانشجویان تبیین کنند. مؤلفه «وضعیت فیزیولوژیکی» بیشترین سهم را در این بین بر عهده داشت. نتیجه گیری: نتایج نشان داد دانشجویان خود را در طول بازیابی اطلاعات توانمند دیده اند، از بازیابی اطلاعات لذت برده و احساسات مثبتی را تجربه کرده اند، اما در مقایسه با دیگران خود را توانمندتر از آنان ندیده اند. داشتن احساسات خوشایند در هنگام بازیابی اطلاعات بیشترین تأثیر را بر هیجان های کاربران پس از بازیابی اطلاعات داشته است اما اگرچه مؤلفه های خودکارآمدی بر هیجان های دانشجویان بعد از بازیابی اطلاعات اثرگذارند، بخشی کوچکی از این متغیر را تبیین کردند.

هدف این پژوهش شناسایی میزان تطابق زبان نمایه سازان، نویسندگان و برچسب گذاران در پایگاه اطلاعاتی اریک و مندلی است. این پژوهش از نوع کاربردی است که برای انجام آن از روش تحلیل محتوا استفاده شده است. جامعه مورد مطالعه در این پژوهش شامل 499 مقاله از 20 مجله حوزه علوم تربیتی است که در سال 2014 در پایگاه اطلاعاتی اریک نمایه سازی شده بودند. برچسب های تخصیص داده شده در فاصله زمانی از اول ژانویه سال 2014 تا سوم اوت سال 2016 از وبگاه مندلی استخراج گردید. کلیدواژه های تخصیص داده شده به مقاله ها توسط نویسندگان شان، از خود مقاله ها استخراج گردید. داده های گردآوری شده برای بررسی میزان تطابق این سه زبان با استفاده از برنامه ای به زبان برنامه نویسی شیء گرا سی شارپ مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. همچنین به منظور مشخص شدن میانگین ها و فراوانی ها از آمار توصیفی استفاده شد و برای تحلیل و ارزیابی داده ها نرم افزار اکسل 2013 به کار گرفته شد. یافته ها نشان می دهد که میزان تطابق کلیدواژه های تخصیص داده شده توسط نویسندگان مدارک با برچسب های تخصیص داده شده توسط برچسب گذاران به همان مدارک در وبگاه مندلی 15درصد، میزان تطابق توصیفگرهای تخصیص داده شده توسط نمایه سازان به مدارک در پایگاه اریک با برچسب های تخصیص داده شده توسط برچسب گذاران به همان مدارک در وبگاه مندلی 3 درصد، میزان تطابق توصیفگرهای تخصیص داده شده توسط نمایه سازان به مدارک در پایگاه اریک با کلیدواژه های تخصیص داده شده توسط نویسندگان به همان مدارک 4 درصد، و در نهایت، میزان تطابق هرسه زبان مورد مطالعه 1/1 درصد بود. همچنین میزان حضور توصیفگرهای تخصیص داده شده توسط نمایه سازان در اصطلاحنامه اریک 34 درصد بود که از دو گروه نویسنده و برچسب گذار بیشتر است. یافته ها نشان داد که تطابق بیشتری بین واژگان و زبان نویسنده و برچسب گذار نسبت به تطابق بین واژگان و زبان نمایه ساز و برچسب گذار و همچنین تطابق بین واژگان و زبان نویسنده و نمایه ساز وجود دارد . نتایج این پژوهش نشان داد که برچسب گذاران واژه هایی متفاوت از توصیفگر های نمایه سازان و کلیدواژه های نویسندگان استفاده کرده اند، و این نشان دهنده عدم آشنایی سه گروه «نمایه ساز، نویسنده و برچسب گذار» از زبان و واژگان مورد استفاده همدیگر است. پیشنهاد می شود که به منظور جستجوی سودمند و بازیابی اطلاعات در نظام های سنتی نمایه سازی در هنگام کنترل واژه ها و همارایی واژه ها (پیش همارا و پس همارا) زبان کاربر و نویسنده مورد توجه قرار گیرد.

کیفیت داده یک ویژگی مهم و ضروری برای هر پایگاه داده است . کیفیت داده از جمله مباحث مهمی است که اگر به آن توجه نشود، نمی ​ تواند نیاز سازمان را تأمین کند. اگر داده ​ ها از کیفیت پایینی برخوردار باشند مسلماً بر کیفیت تصمیمات و فرآیند سازمان نیز اثر خواهد گذاشت و چنان ​ چه داده ​ ها از کیفیت پایینی برخوردار باشند موجب حصول نتایج بد و نابسامانی سازمان خواهد شد. یکی از جنبه های مهم در مورد کیفیت داده، تضمین کیفیت است. شاید داده های کافی جمع آوری شده باشند اما این که داده ها از دقت کافی برخوردار باشند و در عین حال به روز بوده تا سازمان ها ا ز جمله سازمان های ملی آماری، بتوانند برای تصمیم گیری و تصمیم سازی از آن استفاده کنند مربوط به جنبه ی تضمین کیفیت داده ها است. هدف پژوهش حاضر آن است که ضمن بازشناسی مفهوم مدیریت کیفیت داده و ابعاد آن، به بعد مدیریت محصول آماری در مدیریت کیفیت داده بپردازد. به عبارت دیگر در این پژوهش ضمن شناسایی عناصر بعد مدیریت محصول آماری، به تبیین شدت اثر هریک از عناصر پرداخته شده است. روش تحقیق این پژوهش، دیمتل می باشد که از جمله روش های حوزه تحقیق در عملیات نرم می باشد. یافته ها حاکی از آن است که عناصر تضمین انسجام، تضمین درستی و جامعیت از شدت اثر بالایی برخوردار بوده و بر سایر عناصر بعد مدیریت محصول آماری از اثرگذاری بالایی برخوردار می باشد. لذا مدیران مراکز آماری جهت افزایش و ارتقاء سطح کیفیت داده ها عناصر مذکور را در اولویت برنامه ریزی خود قرار دهند.

مقدمه: مقایسه ماهیت، مزایا و معایب رده بندی های مردمی با واژگان مهار شده و مرور نوشتارهای مربوط به برچسب های اجتماعی لایبرری ثینگ با سرعنوان های موضوعی کتابخانه کنگره هدف این مقاله است. روش شناسی: روش پژوهش کتابخانه ای و مطالعه تطبیقی است. یافته ها: رده بندی های مردمی مزایایی مانند به روز بودن، مبتنی بر نظر کاربر بودن، به صرفه بودن از نظر مالی و عدم نیاز به آموزش دارند. اما معایبی مانند عدم یکدستی، عدم فراهم کردن بافت، و فقدان دقت و بازیافت نیز دارند که موجب شده است به جای جایگزینی، مکمل بودن دو نظام رده بندی های مردمی و واژگان مهار شده مطرح شود. نتیجه گیری: مرور نوشتارهای مربوط به برچسب های لایبرری ثینگ و سرعنوان های موضوعی کتابخانه کنگره نشان می دهد پژوهش ها با روش های پژوهش و حجم نمونه گیری های مختلف انجام شده اند. همچنین، زمینه های موضوعی متنوع، پراکنده و خاص بررسی شده است. مرور نوشتارها آشکار می کند بین برچسب های اجتماعی و سرعنوان های موضوعی کتابخانه کنگره تا حدودی مطابقت (نزدیک به 50 درصد) وجود داردولی این میزان مطابقت در حدی نیست که بتوان برچسب های اجتماعی را با سرعنوان های موضوعی جایگزین کرد، به همین دلیل نتیجه گیری شده است که این دو نظام سازماندهی اطلاعات، می توانند مکمل هم باشند.

هدف: بررسی ارتباط میان کیفیت مقالات حوزه علم اطلاعات در ویکی پدیای انگلیسی با رتبه بازیابی شان در موتورهای جستجوی گوگل، یاهو، و بینگ. روش شناسی: با روش پیمایشی-توصیفی و براساس چهارچوب شناسایی شده، ابعاد کیفیت شامل اعتبار، کامل بودن، پیچیدگی، آگاهی بخشی، ثبات، روزآمدی، و فراریت برای هر مقاله محاسبه شده است. یافته ها: مقالات بررسی شده در ابعاد پیچیدگی و فراریت نسبتاً مطلوب ارزیابی شدند؛ اما در ابعاد کامل بودن، روزآمدی، و آگاهی بخشی وضعیت مناسبی نداشتند. بینگ به لحاظ صوری، رتبه نخست بیشترین تعداد نمایش مقالات ویکی پدیا را داشت؛ اما در رتبه بازیابی مقالات میان موتورهای جستجو تفاوت معناداری وجود نداشت. به استثنای شاخص روزآمدی، میان سایر ابعاد کیفیت اطلاعات با رتبه بازیابی مقاله ارتباط معناداری دیده نشد. نتیجه گیری: ویکی نویسان باید با رعایت اصول لازم در نگارش آثار خود در بهبود مؤلفه های کامل بودن، روزآمدی، و آگاهی بخشی تلاش کنند. مسائل تجاری پشت پرده سامانه های بازیابی اطلاعات که انتشار الگوریتم رتبه بندی آنها را با محدودیت روبه رو می کند، می تواند توجیهی برای نبود رابطه میان برخی ابعاد کیفیت اطلاعات مقالات با رتبه بازیابی آنها باشد.

هدف:مطالعه رابطه میان شاخص های فعالیت آلتمتریک و کیفیت مجله های علم اطلاعات و کتابداری نمایه شده در پایگاه استنادی اسکوپوس در 2015. روش شناسی: فعالیت 134 نشریه علم اطلاعات و کتابداری نمایه شده در پایگاه اسکوپوس با روش توصیفی و همبستگی و شاخص های آلتمتریک و کتاب سنجی بررسی شد. برای گردآوری داده ها از پایگاه های آلتمتریک اکسپلورر، اسکوپوس، وب سایت رتبه بندی کشورها و مجله های سایمگو، و وب سایت ژورنال متریکس استفاده شد. تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از آزمون های آمار توصیفی و استنباطی در نرم افزارهای اکسل و اس پی اس اس انجام شد. یافته ها: از 6638 مقاله منتشرشده دارای نشانگر دیجیتالی شیء در مجله های علم اطلاعات و کتابداری در سال 2015، به تعداد 2524 مقاله دست کم یک بار در رسانه های اجتماعی اشاره شده است (پوشش آلتمتریک 38%). مجله Journal of Information Science بیشترین میزان حضور در رسانه های اجتماعی (پوشش 100%) و مجله D-Lib Magazine ( میانگین نمره آلتمتریک 9/17) بیشترین میزان توجه را داشته است. نتایج آزمون همبستگی رتبه ای اسپیرمن وجود رابطه آماری معنادار و مثبت میان شاخص های فعالیت آلتمتریک (پوشش آلتمتریک و توجه آلتمتریک) و کیفیت مجله ها (اس جی آر، اسنیپ، سایت سکور، و میانگین استنادی) را نشان داد. نتیجه گیری: مقاله های منتشرشده در مجله های علمی باکیفیت تر، به میزان گسترده تری در رسانه های اجتماعی به اشتراک گذاشته شده و توجه بیشتری را نیز از سوی کاربران این رسانه ها دریافت می کنند.

هدف: بررسی ارزشمندترین پایگاه های اطلاعاتی پیوسته مقاله های لاتین و عوامل اثرگذار بر آنها از دیدگاه دانشجویان تحصیلات تکمیلی دانشگاه رازی با تأکید بر پایگاه های «ساینس دایرکت، اشپرینگر، ابسکو، وب. آو. ساینس، امرالد و آی. تریپل. ایی». روش پژوهش: روش پژوهش حاضر پیمایشی است. جامعه آماری تمام دانشجویان تحصیلات تکمیلی دانشگاه رازی در سال تحصیلی 95-1394 به تعداد 4145 نفر است و حجم نمونه با استفاده از فرمول میشل و کارسون، 523 نفر محاسبه شده است. از روش نمونه گیری تصادفی طبقه بندی استفاده شده و ابزار گردآوری اطلاعات پرسش نامه محقق ساخته است. برای تجزیه وتحلیل داده ها از آمار توصیفی و آمار استنباطی در سطح رگرسیون لجستیک استفاده شده است. یافته ها: پایگاه های اطلاعاتی «ساینس دایرکت»، «وب. آو. ساینس» و «اشپرینگر» به ترتیب با درصدهای فراوانی 0/69 (361 انتخاب)، 8/38 (202 انتخاب) و 7/24 (129 انتخاب) ارزشمندترین پایگاه های اطلاعاتی پیوسته مقاله های لاتین برای پژوهش و مطالعه انتخاب شدند. همچنین، از بین متغیرهای بررسی شده تنها متغیرهای «سطح تحصیلات»، «دانشکده» و «درآمد» ارزشمندی پایگاه های اطلاعاتی لاتین را تحت تأثیر قرار دادند. نتیجه گیری: با توجه به اینکه دانشگاه ها و مؤسسه های آموزش عالی هزینه فراوانی برای دسترسی به پایگاه های اطلاعاتی پرداخت می کنند، ضروری به نظر می رسد که به تهیه پایگاه های اطلاعاتی ارزشمند تأکید شود.

هدف : ایجاد فرهنگ سازمانی اثربخش از ضروریات کار مدیریتی در هر سازمانی است. هدف این پژوهش طراحی الگوی فرهنگ سازمانی اثربخش برای کتابخانه های عمومی ایران از دیدگاه کتابداران و مدیران شاغل در کتابخانه های عمومی ایران است. روش : پژوهش حاضر از نوع کیفی است که با روش نظریه زمینه ای انجام شده است. در این پژوهش 23 نفر از کتابداران و مدیران شاغل در کتابخانه های عمومی وابسته به نهاد کتابخانه های عمومی کشور به شکل هدفمند در 10 استان مورد مصاحبه نیمه ساختاریافته قرار گرفتند. برای تحلیل مصاحبه ها از روش تحلیل استراوس و کوربین شامل سه مرحله کدگذاری باز، محوری و انتخابی استفاده شد. در طی کدگذاری محوری مقوله اصلی شناسایی، و پس از کدگذاری گزینشی و تعیین روابط، الگوی ترسیمی ارائه گردید. یافته ها : بر اساس داده های حاصل از این پژوهش، شش مقوله اصلی و 16 مقوله فرعی به عنوان اَبعاد و مؤلفه های فرهنگ سازمانی اثربخش در کتابخانه های عمومی مفهوم سازی شد. عللی که باعث تبیین ارزش های متناسب با مقوله محوری شدند عبارت بودند از: کاهش مخاطب، کاهش انگیزه کارکنان، عدم تحقق اهداف و نقش ها و گرایش به فضای مجازی. همچنین شرایط مؤثر بر راهبردها عبارت بودند از: تنوع مخاطبان، تنوع نیازها، فرهنگی بودن، عمومی بودن خدمات و غیرانتفاعی بودن. در نهایت، پیامد اجرای راهبردها جذب مخاطب و تعالی اجتماعی بود. اصالت/ ارزش : ارزش این مقاله در این است که توجه مدیران کتابخانه های عمومی را به این مسئله معطوف می دارد که در مدیریت کتابخانه های عمومی، لازم است به اَبعاد فرهنگ سازمانی اثربخش در کتابخانه های عمومی توجه داشته باشند و برای اثربخشی بیشتر، آنها را در کتابخانه های عمومی حاکم نمایند.

هدف پژوهش حاضر بررسی رابطه بین رفتارهای تسهیم دانش با نوآوری در خدمات و نوآوری در فرآیندها در فدراسیون های منتخب ورزشی جمهوری اسلامی ایران اعم از فدراسیون های فوتبال، والیبال و بسکتبال است. داده های پژوهش با استفاده از پرسش نامه از میان 110 نفر از کارکنان شاغل در این سه فدراسیون گردآوری شدند و با استفاده از فنون توصیفی، استنباطی و مدل سازی معادلات ساختاری با استفاده از نرم افزارهای SPSS و SmartPLS تحلیل شدند. روایی پرسش نامه با استفاده از روایی محتوا، روایی سازه، روایی همگرا و روایی واگرا مورد تأیید قرار گرفت و جهت بررسی پایایی سؤالات پرسش نامه از ضریب آلفای کرونباخ استفاده شد که برای تمام سؤالات پرسش نامه 71/0 محاسبه شد و مورد تأیید قرار گرفت. نتایج پژوهش نشان داد وضعیت متغیر وضعیت متغیرهای تسهیم دانش و نوآوری در خدمات و فرآیندها از حد متوسط بیشتر است. هم-چنین نتایج حاصل از مدل یابی معادلات ساختاری نشان داد رفتارهای تسهیم دانش بر نوآوری در خدمات و نوآوری در فرآیندها تأثیر مثبتی دارد