درخت حوزه‌های تخصصی

ملت ایران در طول تاریخ مورد هجوم اقوام مختلفی قرار گرفته که غالباً نیز در این تهاجم ها مغلوب گشته و سرزمین ایران یا بخشی از آن در تصرف دشمن قرار گرفته است. از این نظر تاریخ دفاع مقدس هشت ساله در مقابل نیروهای ضد بشری صدام تکریتی نمونه منحصر به فرد و برگ زرینی بر تارک این مرز و بوم است زیرا، این اولین بار است که ملت ایران از یک چنین جنگ بزرگی با افتخار و سربلندی بیرون می آیند. اما همیشه این گونه نبوده است. نه این که ملت ایران ناتوان بودند، بلکه غالباً حکومت ها غیر مردمی و ناکارآمد بودند. علاوه بر آن حضور حاکمانه اسلام ناب محمدی نیز اساسی ترین محور این پیروزی بزرگ تاریخی بوده است. اما، فاتحان مکرر سرزمین ایران فقط در میدان جنگ پیروز بودند ولی در تقابل تمدن، فرهنگ و مذهب همیشه شکست خوده میدان علم و تقوای ایرانیان بوده اند. این اقوام در طول تاریخ آن چنان تحت تاثیر دین، مذهب و فرهنگ غنی ایرانیان قرار  گرفته که در این ملت حل شده و ایرانی شده اند، نه فقط ایرانی شده اند بلکه مسلمان و گاهاً شیعه شده اند. این تاثیرگذاری بی نظیر در تقابل با قوم مغول، افغان، مقدونیه و اعراب از گذشته دور باقی است. اما اکنون به وضوح می توان این تاثیر گذاری را نزد ملت عراق نیز مشاهده کرد. آزادی خواهی، دین گرایی، و استقلال طلبی را به روشنی می توان نزد ملت عراق و حکومت نوپای آن دید. شاهد آن تمایل و گرایش شدید حکومت و ملت عراق به ایران در شرایط اشغال توسط ابر قدرت امریکا و متحدش انگلیس است. اما قریب سی سال است که امریکا به عنوان تهدید شماره یک در مقابل نظام مقدس جمهوری اسلامی ایران ایستاده است و گاهاً نیز اقدامات نظامی محدودی همچون (حمله به صحرای طبس، حمله به سکوهای نفتی خلیج فارس، و سرنگونی هواپیمای مسافربری) داشته است.

کارشناسان علوم نظامی بر این عقیده اند که جنگ الکترونیک هنر تهدیدات است و تمام جنبه های جنگ را شامل می شود. این امر موجب گردیده است که امکانات بیشتری در طراحی و ساخت جنگ افزارها بکار رود و بالطبع آن بهره برداری مناسب از جنگ افزارها بعمل آید بخصوص در مواقعی که جنگ افزارها با هواپیماهای جنگی در عملیات مشترک شرکت می نماید، کارآیی آن دو چندان می شود .در حال حاضر بکارگیری سیستمهای جنگ الکترونیک در طراحی هواپیماها بیشتر مد نظر قرار گرفته و بنام تکنیک( پشت پرده) معروف گشته است. امروزه کاملاً مشخص گردیده است که عملکرد تجهیزات جنگ الکترونیکی یک هواپیما جهت مصون ماندن در حریم هوایی دشمن از سرعت- ارتفاع– قدرت آتش و حتی قدرت مانوری آن مهمتر می باشد. گرچه این موضع بیانگر یک ضرورت کلی است، لیکن ریشه تاریخی آن به سال 1944 بر می گردد که نیروی هوایی سلطنتی انگلیس در خارج از خط مقدم، اقدام به یک عملیات اخلالگری نمود و بعنوان پیشرو در جنگ الکترونیک محسوب شد. بالغ بر 4500 فروند از هواپیماهای نیروی هوایی انگلیس مجهز به رادار کوچکی موسوم به مونیکا (1)در زیر دم بودند که از آن برای شناسایی فضای پشت هواپیما و دادن هشدار لازم در زمان حمله توسط شکاریهای شب پرواز دشمن استفاده می گردید. در انبوه و سیل بمب افکن ها، جائی که تنها راه نجات، اجتناب از برخورد هوایی بود، سیستم مونیکا با تعدادی از چراغهای زرد و قرمز خود، نزدیک شدن به بمب افکن های خودی را اخطار می داد که غالباً خدمه پروازی آنرا خاموش می کردند و با اینکار احتمالاً در امان بودند زیرا آلمانیها اکثر جنگنده های شب پرواز خود را به گیرنده ای موسوم به فلنس برگ (2)که دقیقاً در طول موج رادار مونیکا کار می کرد مجهز نموده بودند با نگاهی واقع گرایانه به توسعه سیستم های جنگ الکترونیک در می یابیم که به سرعت می توان اقدامات ضد الکترونیکی مناسب را بر روی هر رادار انجام داد و متعاقباً می توان با هر اقدام ضدالکترونیکی به صورت اقدامات ضدضدالکترونیکی مقابله نمود .

آموزش ایمن و با کیفیت به کارکنان جدیدالورود، از دغدغه های اصلی مراکز آموزش نظامی اغلب کشورهای دنیاست. در همین راستا یکی از آموزش های پرخطر و بااهمیت نیروهای نظامی، آموزش مهارت تیراندازی است. با توجه به مخاطرات تیراندازی با گلوله های واقعی، در بسیاری از مراکز آموزشی نظامی از آموزش و تیراندازی بدون شلیک واقعی (تمرین خشک) نظیر آموزش به کمک شبیه سازها و یا تفنگ بادی استفاده می شود. اما نتایج مطالعات علمی و بررسی های میدانی حاکی از این است که این روش های آموزش و ارتقای مهارت تیراندازی کارکنان نظامی، تنها در حد روشی مکمل توصیه می شود و آموزش با سلاح واقعی و در میادین تیر جنگی همواره مورد تأکید است. از این رو یکی از حادثه خیزترین مکان های مراکز آموزش نظامی، میادین تیر آموزشی سلاح های جنگی آنهاست. مقاله حاضر در روشی علمی درصدد ارائه راهکاری برای مدیریت بحران میادین تیر مهارت آموزان مبتدی تیراندازی است. به همین منظور یک الگوی ترکیبی مبتنی بر ارزیابی خطر به روش های تجزیه وتحلیل ایمنی شغل و تجزیه وتحلیل حالات شکست و اثرات آن ارائه شد. الگوی پیشنهادی، ترکیبی ارزیابی خطر میادین تیر، مشتمل بر ده گام اصلی است. در ادامه، ارزیابی خطر مأموریت تیراندازی دانشجویان سال یکم در میدان تیر ژ-3 یک مرکز آموزش عالی نظامی مدنظر قرار گرفت. بدین منظور، نخست فرآیند تیراندازی برای مطالعه موردی اشاره شده به پنج مرحله اصلی تفکیک شد. سپس گام های ده گانه الگوی پیشنهادی برای آن اجرا گردید. بر این اساس، تعداد 29 خطر برای اجرای ایمن مأموریت های مهارت افزایی تیراندازی ژ-3 مرکز موردمطالعه، شناسایی و برای مدیریت هر یک از این خطرات، اقدامات کنترلی مناسبی ارائه گردید.

      از نظر زمانی در جهان سه مقطع در رابطه با مفهوم تحولات استراتژیک حائز اهمیت است. پس از جنگ دوم جهانی، فروپاشی شوروی و نظام دوقطبی و هم اینک یکجانبه گرایی آمریکا که ویژگی آن با دو مقطع دیگر بکلی متفاوت است.   بعد از جنگ دوم جهانی نظام ژئوپلتیکی جهان مبتنی بر حاکمیت و استقلال عمل دولت ها در دو سطح داخلی و خارجی بود. و همین پدیده منجر به یک نظام جدید در روابط بین الملل گردید و در بعد استراتژیک بر اساس موازنه قرار داشت و به دو قطب قدرت ختم می شد. آنچه در این فرایند اهمیت داشت، امنیت ملی، منافع ملی، حاکمیت و صلاحیت بود. با پایان جنگ سرد بدلیل فروریزی یکی ازجبهه های ژئواستراتژیک جهان، اصول اساسی نظام ژئوپلیتیکی (دولت محور) دچار چالش جدی شد و نوعی روابط ورای مرزبندی های سنتی و فارغ از حاکمیت دولت های ملی بوجود آمد. همین امر باعث گردید، استراتژیها و حوزه های اقتصادی و فرهنگی اجتماعی در مقایسه با استراتژیهای حوزه های امنیتی نظامی اهمیت بیشتری پیدا نماید. اولین پدیده و تحول، دولت های ملی که بازیگران اصلی در سیاست جهانی بودند و توسط قدرتهای بزرگ نیز پشتیبانی می شدند، به گونه ای جدی در معرض چالش قرار گرفته اند. و مفهوم ژئواکونومی که هدف آن تصرف در استراتژیهای اقتصادی است جایگزین ژئوپولتیک گردید.   در این راستا قلمروهای خاصی در جهان همیشه بعنوان محور تعادل نقش استراتژیک خود را بازی کرده اند. این نگرش جدید باعث تحول ژئواستراتژیک قبلی و تبدیل شدن آن به شش منطقه خاص ژئواکونومیکی با مرزهای جدید شد. مهم ترین و محوری ترین آنها خاور نزدیک بزرگ (خاورمیانه بزرگ) است. کشورهای کلیدی آن در نگرش جدید عبارتند از: عراق و ایران، در این رابطه عراق با داشتن مرزهای لرزان، ساختار حکومتی مستبد و تجاوزگر مورد تایید عامه بیشتری از سایر کشورهای منطقه به عنوان بستر مناسب جهت پیاده کردن الگویی بر مبنای ملت سازی و بر اساس مرزهای جغرافیایی نه ژئوپلتیکی مورد هدف امریکا قرار گرفت . بر مبنای طرح آمریکا برای ایجاد خاورمیانه بزرگ،  عراق اولین کشوری در منطقه است که بر اساس الگوی ملت سازی در حال شکل گیری است. 

جنگ افزارها از گذشته تا کنون نقش مهمی در تاریخ بشر ایفا کرده اند. خنجر، کارد و پیش قبض از جمله سلاح های تیغه دار بودند که در سطح جامعه، هم در میان نظامیان و هم در بین اشراف و مردم عادی ایران دوره صفوی در شرایط عادی استفاده می شدند. هدف از پژوهش حاضر، بررسی جایگاه سلاح های تیغه دار همچون خنجر، کارد و پیش قبض، به استثنای شمشیر در سازمان نظامی و اجتماعی فرهنگی این دوره است. لذا پژوهش حاضر از طریق بررسی و مطالعه متون و منابع مرتبط همچون نگاره ها و همراه شواهد برجای مانده و موجود در موزه ها و مجموعه های داخل و یا خارج از ایران سعی در پاسخ گویی به این پرسش ها را دارد که: الگوی استفاده و کاربرد این سلاح ها در میان اقشار مختلف مردم در دوره صفوی چگونه و به چه شکل بوده است؟ و از چه نقوش و شیوه هایی برای تزئین این دسته از سلاح ها استفاده شده است؟ این پژوهش به روش توصیفی تحلیلی و از نوع مطالعه تاریخی؛ و با گردآوری اطلاعات به صورت میدانی کتابخانه ای، به مقایسه و تحلیل داده ها پرداخته است. یافته های حاصل از این پژوهش نشان می دهد اهمیت این سه سلاح در میان نظامیان و دربار به یک اندازه نبوده و میزان استفاده از نقوش تزئینی نیز در این سلاح ها بسیار متنوع و مختلف بوده است.

تأمین نیروی انسانی در نیروی های مسلح با توجه به شرایط خاص آن در هر کشوری همواره با چالش تأمین نیروی انسانی کارآمد روبرو است. با گسترش فنّاوری و چالش های جدید منطقه ای و جهانی بر اهمیت تأمین نیروی انسانی کارآمد افزوده می شود. نیروهای مسلح جمهوری اسلامی ایران نیز از این قاعده مستثنا نبوده و با توجه به شرایط خاص جمهوری اسلامی ایران در خاورمیانه و کاهش رشد جمعیت در ایران چه بسا این امر نیازمند توجه بیشتری نیز است. تاکنون پژوهشی برای مدل تأمین نیروی انسانی در نیروهای مسلح از منظر جمعیت و سایر تغییرهای کلان اقتصادی و اجتماعی صورت نگرفته است. این پژوهش از نوع کیفی، بنیادی- کاربردی و اکتشافی توصیفی بوده و دارای نگاه آینده پژوهی است. بدین صورت که پس از مرور ادبیات نظری و پژوهش های پیشین و فرمایشات مقام معظم رهبری (مدظله العالی)، عوامل اثرگذار بر مدل تأمین نیروی انسانی در نیروهای مسلح شناسایی شد و در مرحله دوم پس از انجام مصاحبه های عمیق نیمه ساختاریافته با 18 نفر از خبرگان منابع انسانی در نیروهای مسلح و به کارگیری روش گراندد تئوری چارمازی، مدلی جامع و بومی برای تأمین نیروی انسانی با تأکید بر دهه ی آینده برای نیروهای مسلح جمهوری اسلامی ایران ظهور یافت. مدل به دست آمده شامل 4 مقوله مفهومی می شود: 1) جذب پارتیزانی آینده محور 2) عوامل محیطی اثرگذار خارج از کنترل 3) نگهداشت برای جذب 4) مردان و زنان آینده ی میدان. با توجه به مقوله های به دست آمده پیشنهادهای کاربردی برای تأمین نیروی انسانی در چند دهه ی آینده به نیروهای مسلح جمهوری اسلامی ایران ارائه شده است.

اخیراً نهاجا پروژه ای را به نام پروژه بیدار اجراء نموده که تعدادی از انواع هواپیماهای ترابری و جنگنده های خود را به دستگاه گیرنده GPS مجهز کرده است. بر اساس پرسشنامه های مقدماتی که استعلام گردیده، گیرنده های GPS که برروی اکثر هواپیماهای ترابری نهاجا نصب شده بازدهی نسبتاً مطلوبی داشته و لیکن  علیرغم اینکه تعداد قابل توجهی گیرنده GPS با هزینه های هنگفتی خریداری و درون کابین برخی از جنگنده های F-4 نهاجا نصب گردید به نظر میرسد آنگونه که انتظار می رفت به کار گیری فناوری این نوع از گیرنده های GPS در افزایش توان عملیاتی این هواپیما مؤثر واقع نگردیده و پس از مدتی تعدادی از این گیرنده های گرانقیمت از رده خارج و غیر عملیاتی شدند و حتی در برخی از پایگاه های نهاجا اقدام به جمع آوری و جداسازی آنها از هواپیماها گردید که به معاونت جهاد خودکفائی نیرو عودت داده شدند.  این مشکل، پژوهشگر را که سال ها سابقه پرواز با جنگنده های F-4 و ساعت های مدید کار عملی با انواع گیرنده های GPS را دارد، بر آن داشت که به دنبال عوامل تأثیر گذار در کاهش بازدهی این سامانه ها پژوهشی انجام داده، پاسخی منطقی یافته و راه کار عملی به مسئولین امر پیشنهاد نماید.  در حال حاضر جنگنده های F-4 نهاجا به عنوان یک هواپیمای چند مأموریته و با قابلیت های بالای آفندی و پدافندی، ستون فقرات نیروی هوایی محسوب میشود، لذا بدیهی است هرگونه افزایشی در کارآیی این جنگنده به منزله افزایش کارآیی نهاجا خواهد بود.

با ورود به قرن بیست و یکم ، دولت ، ملت ، یا نظامهای ملی با وجود به چالش کشیده شدن نقش امنیت ملی  در نظام بین المللی ، هنوز هم مهمترین بازیگران این عرصه هستند و رویدادهای مهم جهان را نظام های ملی رقم می زند و به رغم ایجاد و گسترش نهادها و سازمانهای غیر دولتی در سطح ملی ، منطقه ای و خصوصاً بین المللی و تقویت نفوذ و قدرت آنان ، هنوز میان قدرت و نفوذ چنین سازمانهایی ، با وجود قدرت و نفوذ دولت ، فاصله قابل توجهی وجود دارد .[1] اگرچه در حال حاضر ، با توجه به انقلاب اطلاعاتی و ارتباطی ، آشنایی با پدیده ها و مسائل مختلف از جمله مسائل مرتبط با امنیت (ملّی و بین المللی) نسبت به گذشته آسانتر شده است ؛ اما شناخت دقیق که مستلزم تصمیم گیری صحیح و بموقع بوده و ضرورت اجتناب ناپذیر دولت ها و کشورها در جهان کنونی است ، مشکل تر و پیچیده تر شده است . در این خصوص شناخت دولتها و کشورها و آشنایی مستمر با اهداف ، سیاستها و برنامه های آنان به همراه توانمندی ها و آسیب پذیری هایشان ، از ابزار ضروری تصمیم گیری و تبیین برنامه های آتی هر کشور نسبت به دیگر کشورها یا مناطق مختلف جهان است .

تصمیم گیری مهم ترین اقدام در هر عملیات است. قدرت تصمیم گیری فرماندهان می تواند معادلات جنگ را تغییر دهد بازی جنگ یکی از ابزارهای تقویت قدرت تصمیم گیری فرماندهان است. هدف این تحقیق تبیین نقش بازی جنگ در ارتقا توان تصمیم گیری فرماندهان نیروهای مسلح می باشد. سؤال اساسی تحقیق این است؛ نقش بازی جنگ در ارتقا توان تصمیم گیری فرماندهان نیروهای مسلح  چگونه است؟ پژوهش حاضر کاربردی است زیرا از دستاوردهای آن فرماندهان، طراحان نیروهای مسلّح بهره مند می شوند. روش تحقیق، توصیفی بوده و گردآوری داده ها به روش میدانی، کتابخانه ای و خودنگاشت انجام گرفته است. نتیجه تحقیق حاکی از آن است بازی جنگ ابزار قدرتمند تصمیم گیری  بوده و نظامیان، طراحان و فرماندهان نیروهای مسلّح را قادر می سازد راه های کار خودی و دشمن را تحلیل نمایند و با تدوین سناریوهای پیچیده در صحنه ی رزم، هنر جنگیدن، توان پیش بینی، قدرت تحلیل و تصمیم گیری را ارتقا بخشند.

روش شبکه سازی، مؤثرترین ابزار دشمن در جنگ نرم است. اتفاقی که اکنون افتاده، استفاده از بستر ابزاری قوی چون اینترنت برای سرعت دادن به بحث شبکه سازی است که کارایی این بحث را دوچندان کرده است. رشد شبکه های اجتماعی مبتنی بر وب و ویژگی های این شبکه ها، انرژی زیادی برای تولید نرم افزارهای هوشمند ایجاد کرده است. این نرم افزارها، شبکه ی اجتماعی یک کاربر و اولویت های او را یکپارچه می کنند. در این شبکه ها، اطلاعات به طور گسترده در دسترسی است. یکی از نخستین کارهای عملّی وب این است که راه کار گسترده قدرتمندی را برای نمایش و نشر اطلاعات شبکه ی اجتماعی فراهم می کند که این موضوع اهمیت کار را دو چندان نموده است. روش این پژوهش، توصیفی و تحلیلی بوده و روایی ابزار پژوهش، به دو شکل محتوایی و سازه ای انجام و پایایی آن به وسیله ی روش «آلفای کرونباخ» ارزیابی شده است. جامعه ی آماری این تحقیق، بیست نفر به صورت تمام شمار از متخصصین حوزه ی پدافند است که در حوزه های شبکه های مجازی و امنیتی فعالیت می کنند. نتایج تحقیق نشان می دهد که شبکه های اجتماعی مجازی، جامعه ی کاربران اینترنتی است که با امکانات سخت افزاری و نرم افزاری برای تحقق اهداف مورد نظر با هم ارتباط برقرار می کنند. با تحلیل شبکه و محتوا می توان افراد مؤثر در شبکه های اجتماعی را شناسایی کرد و به اهداف این شبکه ها و تهدید ات ناشی از آن پی برد و سپس با نفوذ در شبکه و ایجاد انشعاب در آن و همچنین انجام برنامه های آگاه سازی، باعث کاهش تهدید ات شبکه های اجتماعی مجازی شد.

نگاهی گذرا به تجهیزات و ابزارهای به کار گرفته شده در عراق و افغانستان توسط نظامیان امریکا، انگلیس، آلمان و.. مبین این نکته است که مسئله حفاظت از نیروها به سرعت به چالشی مهم برای این کشورها تبدیل شده است به نحوی که امروزه هیچ قرارگاهی از ناتو در عراق و افغانستان بدون عنصر حفاظت از نیروها یا حداقل افسر حفاظت از نیروها تشکیل نمی شود. حفاظت از نیروها مفهومی بسیار فراتر از کنترل و تامین تاسیسات، تجهیزات و یا تسهیلات در اختیار نیروهای ناتو داشته و در واقع به کارگیری سطح وسیعی از تجهیزات ویژه و تاکتیک های کاملا بررسی شده را طلب می نماید و به اقدامات عامل و غیرعامل نسبتا زیادی که در بهترین حالت قادر به ممانعت از حملات و انفجارات و یا حداقل کاهش اثرات آن ها باشد؛ وابسته است. نیروهای ناتو در افغانستان آموخته اند که حفاظت از نیروها بستگی کاملی به ظرفیت و توانمندی آنهادر کسب اعتماد مردم افغانستان و رهبران محلی دارد. این نکته در نهایت منجر به تقویت رویکرد بهره برداری از نیروهای میانجی گر مانند ارتش و پلیس افغانستان و مسئولین محلی شده است.

مقاله حاضر با هدف «آسیب شناسی و اولویت بندی مطلوبیت برنامه های تربیتی-آموزشی نظامی با هدف تحول در آنها متناسب با تهدیدات و نیازهای عملیاتی روز یگان های نزاجا» انجام شد. در همین راستا یک سؤال اصلی و پنج سؤال فرعی طراحی گردید. این پژوهشِ کاربردی، به روش توصیفی-پیمایشی و مقطعی انجام شد. جامعه پژوهش، شامل کلیه دست اندرکاران امر تربیت و آموزش در سطح نزاجا هستند. ابزار گردآوری داده ها، پرسشنامه محقق ساخته است که روایی آن با استفاده از نظر خبرگان و پایایی آن با استفاده از ضریب آلفای کرونباخ، مطلوب ارزیابی شد. اندازه نمونه آماری به میزان 78 خبره و تا رسیدن به مرحله اشباع نظری به صورت تصادفی انتخاب شد. برای مدل سازی از روش معادلات ساختاری با بهره مندی از نرم افزار PLS و برای تجزیه وتحلیل داده ها از نرم افزار SPSS استفاده شد. رتبه بندی سنجه های ارزیابی بر اساس آزمون فریدمن انجام شد. نتایج نشان می دهد سنجه های ارزیابی تخصصی در سه حوزه «برنامه های تربیتی-آموزشی کنونی نزاجا در زمینه ارتقای مهارت های فردی (نظیر: قدرت بیان، فن سخنوری و توانایی در نگارش نظامی)»، «برنامه های تربیتی-آموزشی کنونی نزاجا در زمینه ارتقای مهارت های فنی (نظیر: آشنایی با جنگ افزارهای سبک و نیمه سنگین و سایر مهارت های فنی موردنیاز در محیط های عملیاتی)» و «برنامه های تربیتی-آموزشی کنونی نزاجا در زمینه ارتقای صفات مثبت سازمانی (نظیر: روحیه قناعت در سازمان و ترجیح امور سازمانی به منافع شخصی) که در حال حاضر دارای وضعیت «نسبتاً مطلوب» در سطح یگان های نزاجا هستند؛ به منظور متناسب سازی برنامه های تربیت-آموزشی با تهدیدات و نیازهای عملیاتی روز یگان های نزاجا، دارای بالاترین اولویت تحولی هستند.  

تحقق هر چه بیشتر پژوهش محوری در دانشگاه های افسری آجا، نیازمند بازطراحی الگوی تربیت و آموزش موجود و کاربست راهبرد هایی است که کلیه منابع انسانی (استاد، دانشجو و مدیران/ فرماندهان) درگیر در فرایند تربیت و آموزش می بایست آنها را فراگرفته و حین آموزش و یا کار، اجرا کنند از این رو هدف اصلی این پژوهش نیز طراحی الگوی تربیت و آموزش دانشگاه های افسری آجا با تکیه بر استراتژی سرمایه انسانی پژوهش محور می باشد. پژوهش حاضر از نظر هدف، کاربردی و از نظر روش تحقیق، ترکیبی است که با روش تحلیل مضمون انجام شده است. در بخش کیفی با استفاده از مطالعات کتابخانه ای و مصاحبه عمیق با خبرگان، متغیرهای الگو، احصاء و سپس در بخش کمی و جهت اعتبار سنجی الگو از رویکرد دلفی فازی استفاده شده است. جامعه آماری این پژوهش، کلیه اساتید دانشگاه پدافند هوایی خاتم الانبیاء(ص) (اعم از اساتید عضو هیات علمی، نظام مدرسین و مدعو) است که با روش نمونه گیری هدفمند، با تعداد 15 نفر از آنها تا رسیدن به اشباع نظری مصاحبه صورت گرفت. برای تعیین روایی از روش مثلث سازی منابع داده ها و  برای تعیین پایایی از توافق میان دو ارزیاب استفاده شد. به استناد تجمیع آراء نظرات خبرگان دانشگاهی و پس از پیاده سازی مفاهیم حاصل از مطالعات کتابخانه ای و متن مصاحبه ها و حذف کدهای مشابه و تکراری، در مرحله اول، 30 مضمون پایه شناسایی که پس از حذف مجدد کدها، تعداد مضامین پایه به 22 مضمون تقلیل یافت. نتایج حاصل از این پژوهش نشان داد که مضمون فراگیر این پژوهش دارای 22 مضمون پایه است که در قالب 6 مضمون سازمان دهنده اصلی شامل منابع انسانی، پشتیبانی، اداری و اجرایی، فرهنگی و ارزشی، اسناد بالادستی و نیاز سازمانی پژوهش محور بنیان نهاده می شود.

درگاه های الکترونیک سازمانی، به عنوان چارچوبی برای تجمیع و یکپارچگی اطلاعات، افراد و فرایندهای سازمانی مورد استفاده قرار می گیرند. انتخاب صحیح زیرساخت های ابری برای این درگاه ها به دلیل تنوع شاخصه ها کیفی و کمی ارائه شده همواره یکی از چالش های مدیران فاوایی بوده است. هدف اصلی این پژوهش تعیین و اولویت بندی شاخصه های انتخاب زیرساخت ابری موردنیاز درگاه های الکترونیک آجا است. در گام اول با بررسی نظام مند ادبیات این حوزه و همچنین بررسی تطبیقی دو استاندارد صنعتی توافق نامه های سطح خدمت ابری، 24 شاخص انتخاب زیرساخت ابری شناسایی گردید. در گام دوم با اجرای یک مطالعه دلفی فازی و بهره گیری از تجارب صاحب نظران این حوزه در آجا شاخصه های شناسایی شده، اعتبارسنجی و پالایش، و در ادامه بر اساس اجماع خبرگان 21 شاخصه انتخاب زیرساخت ابری در چهار دسته طبقه بندی و نهایی شد. در گام سوم شاخصه های تأییدشده از مرحله قبل با روش بهترین-بدترین اولویت بندی شدند. نتایج نشان داد که در انتخاب زیرساخت ابری جهت درگاه های الکترونیک آجا به ترتیب مؤلفه های امنیتی 38.1 درصد ، عملکردی 32 درصد، حفاظت از داده شخصی 19.2 درصد و محیطی و سازمانی 10.7 درصد تأثیر گزار هستند.

مهاجرت آریایی ها در شش هزار سال قبل از میلاد مسیح (ع) بر اثر سرمای فوق العاده از شمال آسیا و اروپا آغاز شد، یک گروه به سیبری، گروه دیگر به هند و دسته سوم به فلات ایران مهاجرت نمودند.         به طور تقریبی تمام مللی که در ساحل دریای پارس اقامت داشته اند، به فنون دریانوری، دریاشناسی و ساختن لنج و کشتی آشنا بودند و از آن بهره می جستند. ایرانیان خیلی زود به یک قوم دریانورد جسور، جستجوگر و موفق تبدیل شدند، تا آنجا که در جریان تصرف مصر، ساختمان راه بزرگ آبی سوئز را بنا نهادند. بالاخره در جنگ های معروف ترموبیل و سالامین، صاحب ناوگان نیرومندی بودند که همه کشتی های آن توسط خود ایرانی ها ساخته و هدایت می شد. کسب منافع اقتصادی از دریا نیز از انگیزه های مهم ایرانیان برای توسعه دریانوردی بوده است. اگرچه در ایران باستان، اقوام بابلی، کلدانی و فنیقی و پارسی در ساحل دریای پارس اقامت داشته و آنها نیز به کار دریانوردی اشتغال داشته اند، ولی ایرانی ها که به واسطه هوش سرشار خود از راه دریا ثروت فراوان گردآورده  بودند، از سایر ملل در این  زمینه کوشاتر بوده اند.         عصر هخامنشی از جهت جابجایی ناوگان های عظیم جنگی و کارهای اعجاب آور دریایی (از جمله بستن پل های بزرگ و معلق دریایی برای عبور صدها هزار سواره نظام و بار و بنه و وسایل سنگین نبرد و نیز حفر کانال ها و ترعه های طویل و عمیق) از یادگارهای ایرانیان است که همواره موجب حیرت و تعجب جهانیان بوده است. طبق مدارک موجود، هخامنشیان نسبت به ملل دریانوردی که تحت انقیاد و تسلط خود داشتند، مهربان بوده و با آنان خوش رفتاری می کردند. شاید در نتیجه همین رفتار ملایم، نیروی دریایی در عصر هخامنشی آنچنان قدرت یافت که گزنفون ترتیب و آرایش سفاین فنیقی تحت فرمان ایرانیان پارسی را نسبت به سفاین کشور خود برتر و عالی تر شمرده است. هرودت مورخ یونانی نیز می گوید "در نبرد سالامین[1]، پارسی ها بهتر از فنیقی ها و مصری ها جنگیده اند". مهم ترین راه دریایی در دوران هخامنشیان و همچنین در طی بسیاری از قرون و اعصار، راه آبی قابل کشتیرانی بین دریای سرخ و مدیترانه است که افتخار آن برای همیشه از آن ایرانیان خواهد بود. با حفر کانال سوئز کشتی های ایرانیان به جای آنکه سرتاسر قاره آفریقا را بپیمایند تا به مدیترانه برسند، بطور مستقیم از خلیج فارس به دریای سرخ و از راه ترعه سوئز به رود نیل و از آنجا به مدیترانه می رفتند. احداث این راه دریایی به دو منظور صورت گرفت، یکی اینکه نیروی دریایی ایران بتواند به سهولت از کرانه های خلیج فارس، بحر عمان و اقیانوس هند به کرانه های دریای مدیترانه، آسیای صغیر و بحر الجزایر برسد و دیگر اینکه کالای مصر را به سایر کشورهای آن روز حمل کند. بدین ترتیب بود که قدرت دریایی هخامنشیان به دریای مدیترانه راه یافت. ناوگان جنگی خشایارشا به امر خشایارشا فرزند داریوش پل عظیمی از کشتی های جنگی شش پارویی و کشتی های بزرگ پنجاه پارویی که با سکویی از تنه های درخت، خار و خاشاک و برگ درختان زیر سازی شده بود، برفراز دریا کشید و به قول آشیلوس جاده عالی خشایارشا کامل گشت. به موازات این اقدام حیرت آور، مهندسان ایرانی دماغه آتوس[2] را تبدیل به کانال کردند. کانالی چنان عریض که دو کشتی جنگی در کنار هم از آن به سهولت عبور می کردند. برای حفر این ترعه هزاران نفر از اتباع ملل مختلف امپراطوری هخامنشی شرکت داشتند. این کار سه سال به طول انجامید.         لشگرکشی های دریایی در دوران خشایارشا و نبردهای دریایی ماراتن و سالامین بدون توجه به نتیجه جنگ از نظر قوا و تجهیزات و هزاران کشتی جنگی و باری و احداث پل های عظیم و کانال های حیرت آور دریایی، بی شک درخشان ترین دوران شکوفایی دریانوردی ایرانیان باستان را تشکیل می دهد. بعدها در سده چهارم میلادی، اردشیر بابکان بر نیروی دریایی خود در خلیج فارس افزود و پادگانهای ایرانی را در کرانه های شمالی و جنوبی خلیج فارس ایجاد کرد. او ولیعهد خود شاپور را به فرماندهی نیروی دریایی فارس برگزید که مرکز آن بحرین بود. پس از اردشیر، شاپور و خسرو انوشیروان نیز گام های بلندی برای تقویت نیروی دریایی ایران در خلیج فارس و اقیانوس هند برداشتند.

آب وهوا یکی از مهم ترین عوامل برترساز توان رزمی در یگان های نظامی است. در این تحقیق به منظور تحلیل فضایی مخاطرات آب وهوایی مؤثر بر فعالیت های نظامی در نیمه جنوبی کشور از داده های 55 ایستگاه های سینوپتیک با دوره آماری 22 سال (2021-2000) استفاده شده است. داده های مربوط به پارامترهای اقلیمی شامل سرعت باد، دید افقی، دما، بارش، رطوبت نسبی و فشار بخارآب در مقیاس روزانه از سازمان هواشناسی دریافت گردید. دمای بالای 30 درجه سانتی گراد به عنوان تنش گرمایی، بارش های بالای 5 میلی متر در روز به عنوان بارش سنگین و محدودکننده در فعالیت های نظامی، سرعت باد حداکثر بیشتر از 15 نات و دید افقی کمتر از 4500 متر به عنوان طوفان گردوغبار لحاظ شده و از شاخص فشار بخارآب جزئی برای استخراج شرایط حدی شرجی استفاده شده است. از ترکیب نقشه ها به روش فازی در نرم افزار جی آی اس نقشه مخاطرات آب وهوایی به صورت فصلی و سالیانه استخراج شده است. فراوانی روزهای همراه با طوفان گردوغبار در شمال استان سیستان و بلوچستان و در ایستگاه های زابل و زهک، بیشترین مقدار و به لحاظ رفتار زمانی، در اواخر بهار و فصل تابستان از بالاترین فراوانی رخداد برخوردار است. بیشترین رخداد فراوانی بارش سنگین در منطقه مورد مطالعه در فصل پاییز و زمستان بوده است. فصل تابستان تقریباً تمام منطقه توأم با تنش گرمایی است. استان خوزستان که هم زمان مخاطرات تنش گرمایی، تنش شرجی و بارش های سنگین در آن از فراوانی بالایی برخوردار است، نامطلوب ترین مکان برای استقرار یگان های نظامی در مقیاس سالانه است.

هم راستایی راهبرد دانش و راهبرد کسب وکار در عصر جهانی شدن و به دلیل افزایش روزافزون میزان آشفتگی، بی ثباتی و پیچیدگی روزافزون محیط جهانی، یکی از بزرگ ترین چالش های سازمان به شمار می رود. توجه به فرایند هم راستایی گام بسیار مهمی در جهت اجرای موفقیت آمیز راهبردها و دستیابی به اهداف به شمار می رود. هدف این پژوهش کشف و ساخت شبکه و نقشه مضامین هم راستایی راهبرد دانش و راهبرد کسب وکار بر مبنای نظریه دامنه فعالیت در یک دانشگاه سازمانی ایرانی است. پژوهش پیش رو به این پرسش پاسخ می دهد که چگونه می توان هم راستایی راهبردهای یادشده را در دانشگاه های سازمانی عملیاتی کرد. به منظور پاسخ به پرسش های پژوهش از رویکرد پژوهشی تحلیل محتوای کیفی هدایت شده استفاده گردید. در این مطالعه تحلیل محتوای هدایت شونده طی ۱۲ گام صورت گرفته است. تحلیل انجام شده نشان می دهد که در دانشگاه مدنظر چهار قابلیت دانشگاهی، جسمانی، شخصیتی و خاص برای رفع نیازهای فکری راهبردی دانشگاه موردنیاز است. با استفاده از شش وجه فعالیت (مدالیته) در دامنه فعالیت با عناوین فضاسازی، زمان بندی، تثبیت، میانجیگری، زمینه سازی و انتقال، درک یا معنای مشترکی در مورد منابع و قابلیت های دانشی و نیازهای فکری راهبردی سازمان ایجاد می گردد و درنتیجه هم راستایی عملیاتی می گردد. در این پژوهش نتیجه گرفته شده است که هم راستایی راهبرد دانش و راهبرد کسب وکار در دانشگاه های سازمانی می تواند بر مبنای یک سطح و چارچوب مشترک با عنوان دامنه فعالیت عملیاتی گردد. برای دستیابی به اهداف سازمانی اتخاذ رویکردی مناسب برای هم راستایی از اهمیت بسزایی برخوردار است و می تواند موفقیت و دستیابی به مزیت رقابتی پایدار را برای سازمان به دنبال داشته باشد.

این پژوهش  به ارائه الگوی انتخاب مدیران مراکز آموزش  نیروی انتظامی جمهوری اسلامی ایران صورت پذیرفته است. که با استفاده از کد گذاری باز به روش اشتروس و کوبین (1998) مقوله ها دسته بندی شد که در نهایت 6 شاخص اصلی و 39 مولفه استخراج شد که در مرحله اول برای 15 نفر از مدیران  و معاونان مرزیانی ها ارسال شد و سپس در مرحله دوم با استفاده از تکنیک دلفی  در دو مرحله برای 20 نفر از اعضای هیات علمی ها رشته مدیریت آموزشی در دانشگاه آزاد اسلامی  ارسال شد و در نهایت با استفاده از نرم افزار spss میزان توافق نهایی  با استفاده از آزمون ضریب توافق کندال مورد سنجش قرار گرفت. همه شاخص ها ی  استخراج شده  در بخش تکنیک دلفی و با  استفاده آزمون ضریب توافقی کندال بالاتر از 70/0 درصد به دست آمد که نشان از میزان توافق خبرگان در شاخص های انتخاب های مدیران آموزشی است. در نهایت، به ترتیب اولویت توانایی سازمانی، سبک رهبری، توانایی حرفه ای،  ویژگی های شخصیتی ، بعد فرهنگی اجتماعی، بعد اعتقادی شناسایی شد. نتایج به دست آمده نشان داد ترتیب اولویت ابعاد شناسایی شده و مولفه شامل دینی، سیاسی، فرهنگ سازمانی، جو سازمانی، ارتباطات اثربخش،ا داری/ مدیریتی،مشارکتی ،تحولی ،توزیعی ،تعاملی، آزاد منشانه ، هیجانی،آموزش مدار، اخلاقی، اقتضایی، تعالی، فرهمندی ، ارزیابی، نظارت ، فرایندهای یادگیری/ یاددهی، رشد حرفه ای، گفتمان آموزشی،مدلسازی،نفوذ،بصیرت،چالش پذیری،روحیه بخشی،مصمم بودن ،حساسیت،تفکر واگرا، انگیزه داشتن،توانایی راهبردی، توانایی تحلیلی،توانایی هنجاری و برای الگوی مذکور نهایی شد.

هدف از تحقیق حاضر ارزیابی اثربخشی دوره آموزش عمومی ویژه افسران دانش آموخته، در یکی از مراکز آموزش عالی نیروهای مسلح، از دیدگاه فراگیران و مسئولان مستقیم آن ها بود. برای شناسایی ابعاد و مؤلفه های ارزیابی اثربخشی و دستیابی به مدل مفهومی تحقیق از رویکرد مبتنی بر هدف و همچنین الگوی ارزیابی اثربخشی کرک پاتریک استفاده شد. این تحقیق بر مبنای هدف، کاربردی و بر مبنای ماهیت و روش، توصیفی- پیمایشی بود. جامعه آماری این تحقیق، فراگیران و مسئولان مستقیم آن ها بود. حجم نمونه این پژوهش 170 نفر و برای نمونه گیری در طیف فراگیران از روش طبقه ای- نسبتی چند مرحله ای و برای طیف مسئولان، از شیوه تصادفی ساده استفاده شد. برای گردآوری داده های این تحقیق از هر دو روش کتابخانه ای و میدانی استفاده شد. ابزار گردآوری داده های تحقیق، پرسشنامه محقق ساخته، با طیف پنج درجه ای لیکرت و پایایی 95 صدم بود. نتایج تحقیق نشان داد که دوره آموزشی مذکور، در زمینه های کسب رضایت ذینفعان، یادگیری، تغییر و بهبود رفتار و کسب نتایج، اثربخش بوده است.