درخت حوزه‌های تخصصی

    دانش موجب افزایش بهره وری در سازمان و خروج آن از رکود و رخوت است و چابک سازی در سطح سازمان یکی از پایه های افزایش بهره وری مدیریت دانش است. چابکی سازمانی به عنوان یکی از ابزارهای قدرتمند شناخته می شود که لازمه محیط هایی با عدم قطعیت و  یا تغییرات زیاد را داراست .از آن جا که کارکنان، دانش و مهارت آنان سرمایه اصلی هر سازمان محسوب می شود، می توان انتظار داشت که فراهم آوردن بستر مناسب جهت فعالیت های مدیریت دانش در شکست یا موفقیت سازمان چابک نقش به سزایی دارد. در این مقاله، شکلی از هم گرایی این دو از این نظر که ابعاد آن ها قویاً با یکدیگر ارتباط نزدیکی خواهند داشت، مورد ارزیابی و استدلال قرار گرفته تا بیان گردد عناصر، ابعاد و فرایندهای مدیریت دانش در چابک سازی یگان های آجا موثر است. یکی از یگان های آجا به عنوان نمونه انتخاب و مطالعه شد همچنین وضعیت چابکی و مدیریت دانش در آن ها (با کمک پرسش نامه) مورد ارزیابی قرار گرفت. جامعه آماری 120 نفر و حجم نمونه با استفاده از فرمول کوکران 60 نفر تعیین گردید. بررسی و تجزیه و تحلیل حاصل از دستاوردهای این مقاله حاکی از وجود ارتباط میان ابعاد و مولفه های پیاده سازی مدیریت دانش با ابعاد و مولفه های چابک سازی یگان ها می باشد.

یکی از مهمترین مؤلفه های مورد بحث در تکوین شخصیت هر فردی پیوند دو جانبه بین شخصیت و محیط زندگی اجتماعی و سازمانی فرد بوده است. در این میان، سازمانهای نظامی به لحاظ اقتضائات خاص خودشان، به مساله شخصیت افراد و تربیت کارکنانی متناسب با اهداف سازمانی خود اهمیت ویژه ای قایل هستند و سرمایه گذاری های کلانی در این راستا هزینه می شود، لیکن حصول اطمینان از نتیجه بخش بودن این تلاشها و سرمایه گذاری ها در حیطه پدیده شخصیت چندان مورد مطالعه منسجم قرار نگرفته است. بر این اساس، در این مطالعه تلاش شد تا روند تکوین شخصیت دانشجویان دانشگاه افسری امام علی (ع) ارتش جمهوری اسلامی ایران (آجا) در طول مدت زمان تحصیل در دانشگاه مورد بررسی قرار گیرد. در این راستا، مجموعا 194 نفر دانشجو به ترتیب 65، 65، و 64 نفر ورودی های سالهای تحصیلی 1396، 1397 و1398 به پرسش نامه شخصیتی NEO-RI-P متشکل از 30 مؤلفه پاسخ دادند، لیکن بررسی های این مطالعه منحصر به 20 مؤلفه مثبت بود. به منظور تجزیه و تحلیل داده های حاصله از شاخص های آمار توصیفی و آمار استنباطی از نوع آزمون های آماری تحلیل واریانس چند متغیره (MANOVA)  برای سی مؤلفه پرسشنامه شخصیت به صورت جداگانه توام با آزمون تعقیبی تک تک مؤلفه ها استفاده گردید. نتایج حاصله حاکی از فقدان روند و الگوی منظمی از تکوین کلیت شخصیت دانشجویان از یک طرف و فراز و فرودهای قابل تأمل و غیر منتظره در اغلب مؤلفه های مثبت شخصیت دانشجویان است. نتایج حاصله می تواند منشاء تجدیدنظر در برنامه ریزهای تربیتی و آموزشی باشد.   

قدرت ملی موضوع مورد توجه جغرافی دانان، ژئوپلیتیسین ها، متخصصین علوم سیاسی و روابط بین الملل، استراتژیست ها و سیاست مداران بوده و هر یک سعی کرده اند راهی برای سنجش آن بیابند. مرور اجمالی تلاش های صورت گرفته نشان می دهد که نه تنها الگوی بومی جامع برای سنجش و ترازیابی قدرت جمهوری اسلامی موجود نیست؛ بلکه حتی شناخت جامعی از الگوهای رایج موجود در دنیا هم وجود ندارد. این تحقیق از نظر نوع، کاربردی- توسعه ای و از نظر روش، یک تحقیق موردی- زمینه ای می باشد؛ اما علاوه بر روش موردی- زمینه ای، به منظور انجام تحلیل های کیفی از دو روش روش بررسی اسناد و مدارک علمی با رویکرد زمینه ای و روش تحلیل محتوی با هر دو رویکرد ژرفانگر و پهنانگر نیز استفاده شده است.  بررسی نتایج پژوهش نشان می دهد که الگوی سنجش و ترازیابی قدرت ملّی که با توجه به ویژگی های بومی جمهوری اسلامی ایران و امکان استفاده از آن در دیگر کشورها تهیه شده، قابلیت ها و امتیازات بسیاری نسبت به اغلب الگوهای سنجش قدرت ملّی موجود دارد. این الگو، صرفاً متکی به وجه سخت قدرت نیست و به همه ی وجوه آن از جمله قدرت نرم و هوشمند نیز در کنار قدرت سخت توجه نموده و علاوه بر سطح ملّی قدرت، به سطوح فروملّی و فراملّی نیز می پردازد. توجه به همه ی ابعاد قدرت و حتی افزودن ابعاد جدید مانند بُعد فرهنگی- ایدئولوژیک و ارتباطی- اطلاعاتی از امتیازات این الگو هم در حوزه ی تئوریک و هم در سطح عملّی است. تنوع و گستردگی متغیرها و شاخص های این الگو در عین توجه به انسجام تئوریک را نیز نباید از نظر دور داشت . اغلب الگوهای سنجش قدرت ملّی صرفاً به دنبال به دست آوردن رتبه ی قدرت کشورها هستند و به ترازیابی و تحلیل شکاف بین ابعاد، متغیرها و شاخص های قدرت ملّی یک کشور یا کشورها با یکدیگر بی توجهند؛ در حالی که الگوی مورد نظر این تحقیق به دلیل توجه همزمان و تکمیلی به سنجش، ترازیابی و تحلیل شکاف قدرت در کنار یکدیگر، موقعیتی ممتاز از سایر الگوهای موجود دارد.

   ارتش آمریکا در جنگ اول خلیج فارس و جنگ اخیر از تاکتیک موسوم به شوک و وحشت (shock and awe ) استفاده می نماید . این کشور همواره تلاش نموده با وارد کردن نمونه جدیدی از مهمات به ویژه مهماتی با قدرت تخریب بالا علاوه بر بهره گیری از آنها به منظور نابودی تأسیسات دشمن ، دست به نوعی عملیات روانی گسترده بوسیله آنها زده و با بکارگیری این بمب ها ، روحیه نیروهای مقابل را در صحنه نبرد تضعیف نماید ، دو نمونه این بمب ها ، بمب های 15 هزار پوندی BLU-84 بوده که در جنگ ویتنام و سپس در جنگ دوم خلیج فارس و نیز جنگ افغانستان بکار گرفته شد و نمونه دوم آن نیز بمب های موسوم به " مادر همه بمب ها " بود که در جنگ اخیر علیه عراق آن را به صحنه آورده و تبلیغات زیادی نیز پیرامون آن صورت گرفت . در همین راستا ، نیروی هوایی ارتش آمریکا در صدد توسعه این نسل از بمب ها بوده و سفارش ساخت نوع جدیدی از بمب سنگین را که قدرت تخریبی بیشتری در مقایسه با بمب های MOAB ( Massive Ordnance –Air Blast ) موسوم به " مادر همه بمب ها " داده است . بمب جدید که MOP( Massive Ordnance Penetrator ) نامیده می شود ، با وزن30 هزار پوند حدود 40 درصد بیش از بمب MOAB  با وزن 21 هزار پوند ، وزن دارد با اینحال از مدل قبلی خود تا حدی باریک تر است . مدیر فنی بخش تحقیقات تسلیحات جنگی نیروی هوایی آمریکا دلیل افزایش وزن،  این بمب را نسبت به بمب سنگین قبلی ، افزایش امکان نفوذ آن در هدف ها را بیان کرده است . این بمب برای انفجار در عمق زمین یا تخریب تونل های زیرزمینی ، پناهگاه ها و تخریب ساختمان های بلند طراحی شده در حالی که بمب M OAB فقط در انفجارات در سطح زمین کاربرد داشت .  طی 16 ماه آینده ، مدیریت مهمات پایگاه Panhandle  واقع در ایالت فلوریدا سیستم هدایت این بمب ها را بررسی خواهد کرد . این بمب همانند بمب های MOAB ، مجهز به یک سیستم هدایت داخلی است و علاوه برآن از طریق ماهواره نیز هدایت می شود و می تواند بوسیله بمب افکن های B.2 , B.52 ( استلیث ) پرتاب شود . 

فرمانده تیپ مدیری است که در برهه کنونی با حداقل بودجه و امکانات بایستی کلیه امور آموزشی، پرورشی و فرهنگی تیپ را هدف گذاری، برنامه ریزی، هدایت و به مورد اجرا گذارد. تحقیق حاضر به منظور ارتقاء کارآیی فرماندهان تیپ های پیاده نزاجا با بهره گیری از مدیریت زمان انجام شده و هدف تحقیق تبیین نحوه ارتقاء کارایی فرماندهان تیپ های پیاده نزاجا با بهره گیری از مدیریت زمان می باشد. روش تحقیق توصیفی با رویکرد آمیخته می باشد. جامعه مورد مطالعه فرمانده هان تیپ های پیاده نزاجا به تعداد 26 نفر بصورت تمام شمار انتخاب و مورد بررسی قرار گرفتند. به علت نداشتن سابقه بکارگیری مدیریت زمان در سطح تیپ های پیاده محقق با انجام مصاحبه با صاحب نظران، مطالعه  اسناد و مدارک و توزیع پرسش نامه، اقدام به جمع آوری اطلاعات در این تحقیق نموده است. 95 درصد جامعه آماری استفاده از برنامه ریزی و اعمال گام های آن را سبب کاهش حجم کارها، افزایش زمان فرماند هان و افزایش عملکرد و کارایی فرماند هان می دانند، 81 درصد جامعه آماری در حد متوسط به بالا معتقدند پس از حذف عوامل اتلاف زمان با بهره گیری از مدیریت زمان کارآیی فرماندهان تیپ های پیاده نزاجا ارتقاء می یابد.92 درصد جامعه آماری در حد متوسط به بالا معتقدند پس از بکاربردن ابزارهای فنی با بهره گیری از  مدیریت زمان کارآیی فرماندهان تیپ های پیاده نزاجا ارتقاء می یابد.در نهایت مشخص گردید با اجرای مدیریت زمان کارایی فرماندهان به میزان  25% درصد ارتقاء یافته و میزان سلامت فرماندهان نیز بهبود می یابد.ا

کارایی و اثر بخشی هر سازمان تا حد قابل ملاحظه ای بستگی به نحوه مدیریت، کاربرد صحیح و موثر منابع انسانی دارد. طبیعی است که در یک سامانه آموزشی بویژه در مراکز دانشگاهی نظامی این مقوله از اهمیت بالایی برخوردار بوده و در این راستا یکی از اهداف اصلی آموزش ارتقای دانش، مهارت و توانایی بالفعل دانش آموختگان برای شناخت و درک مشکلات واقعی محیط آموزشی در سازمانهای مربوطه خواهد بود. در این رابطه وجود ساز و کار ارزیابی آموزشی در شناخت توان، کارایی و نقاط قوت و ضعف آموزش گیرندگان و در نهایت به بهبود مدیریت سازمان کمک قابل ملاحظه ای می کند.   در این مقاله نقش آموزش و اهمیت ارزیابی آموزشی در قالب طراحی سیستم آموزشی مطرح شده و در ادامه تاکید می گردد که برای کاربردی بودن و اثربخشی در فرایند بهبود مدیریتی یک سازمان از چه فراگردی برخوردار می باشد. در پایان به لزوم استفاده و بکارگیری ارزیابی آموزشی در سازمانهای آموزشی پرداخته می شود.

دفاع همه جانبه یکی از مهم ترین عناصر بقاء یک کشور است؛ برای نیل به دفاع همه جانبه و تحکیم معماری دفاعی امنیتی بایستی از ابزارها، محرک ها و مقوم هایی بهره گرفت که جدای از نقش راهبردی، به سیاست ها و برنامه های حرکت به این سمت، شتاب و غنا بخشیده و ارتباط مستحکم و جامعی فراهم سازد. پژوهش حاضر با رویکرد آمیخته با حجم نمونه ی هدفمند قضاوتی 32 نفر به منظور ارائه ی الگوی مفهومیِ مقوم سازی معماری دفاعی امنیتی با نگاه دفاع همه جانبه انجام شده است. یافته های پژوهش پس از تحلیل الزامات و زیرساخت های معماری دفاعی امنیتی،  با موردتوجه قرار دادن ضرورت بومی سازی چارچوب های موجود، ضرورت توجه به لایه های زیرساخت، فرایندی، ذینفعان و محیطی که دربردارنده ی ارکان جهت ساز، سیاست گذاری های راهبردی و اجرایی، برنامه های کلان، بازیگران باشد و دستیابی به زبان مشترک بین متولیان، مسئولان و مدیران سطوح عالی سازمان های لشکری و کشوری به صورت یک الگو ترسیم شد. این الگو، یک راه حل جامع است که برای پشتیبانی از اهداف معماری دفاعی امنیتی نیروهای مسلح در کمک به متولیان و مسئولان می تواند از اهلیت علمی مناسبی برخوردار باشد.

دانشگاه های افسری به عنوان مهد آموزش وپرورش افسران و فرماندهان در سطح نیروهای مسلح به دلیل ارتباط مستقیم با انسان ها یکی از مهم ترین حوزه های توسعه به شمار می روند. تحقق این امر نیازمند فرماندهان و آموزش دهندگانی سالم، شاداب و باانگیزه کاری بالا است. هدف اصلی این پژوهش، تبیین خلاقیت و نوآوری در دانشگاه های افسری آجا است. جمع آوری اطلاعات به دو روش میدانی و کتابخانه ای و با استفاده از اسناد و مدارک انجام شد. برای اندازه گیری سنجش خلاقیت و نوآوری،  از پرسشنامه 12 گویه ای مدل دورجی و همکاران با طیف لیکرت استفاده شد. جامعه آماری پژوهش شامل 140 نفر از کارکنان دانشگاه های افسری آجا است که با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی طبقاتی و فرمول نمونه گیری کوکران، حجم جامعه نمونه 55 نفر تعیین شد. تحلیل نتایج حاصل از تحلیل کمی (آزمون کای دو) در سطح خطای پنج درصد (0.05=α) نشان داد که سبک رهبری، ساختار سازمانی و فرهنگ سازمانی باعث ارتقاء خلاقیت و نوآوری در دانشگاه های افسری آجا خواهد شد. همچنین، سبک حمایتی، ساختارهای منعطف و ارگانیک، جو سازمانی و ریسک پذیری سازمان و کارکنان در انجام تغییرات در دانشگاه های افسری آجا مهم ترین عامل بروز خلاقیت و نوآوری هستند.

بازی جنگ در سطح راهبردی، شاخه ای از مدیریت اقتصادی ملی با در نظر گرفتن اثرات هزینه های نظامی، مدیریت اقتصادی کشور در طول جنگ و مدیریت بودجه های نظامی در زمان صلح می باشد. در بازی های جنگ در سطح راهبردی جنبه های مختلفی نظیر میزان بهینه تسلیحات یک کشور برای رقابت با کشورهای دیگر را در نظر می توان گرفت. دانشمندان و فیلسوفان با ارائه نظریات مختلف که در دسته بندی هایی نظیر تئوری های نئوکلاسیک، کینزی و مارکسیستی قرار می گیرد ابراز عقیده کرده اند. به همین منظور برای بررسی مباحث بازی جنگ در سطح راهبردی، می توان از مفاهیم اصلی علم اقتصاد خرد و کلان، نظیر نظریه بازی ها، نظریه رشد و اقتصاد سنجی برای ارائه تحلیل استفاده کرد. در این پژوهش، با ارائه کلیاتی از فرضیات نظریه بازی جنگ در سطح کلان و همچنین مباحث اصلی مربوط به این موضوع به ارائه توضیحاتی درمورد ساختار اصلی و نحوه شکل گیری نظریات این شاخه از علم اقتصاد پرداخته می شود. اصلی ترین موضوع در ارائه نظریات بازی جنگ در سطح راهبردی در این مقاله، نحوه اثرگذاری بازی دیفرانسیلی بر نظریات بازی جنگ در سطح راهبردی می باشد. در نتیجه، می توانیم وضعیت های پایدار و یا ناپایدار را که ممکن است منتج به جنگ و تنش های نگران کننده در سطح جهان شود را شناسایی کنیم. همچنین، اقدامات مناسب را در جهت کاهش احتمال رخداد این وقایع انجام داده و شرایطی را که به افزایش سطح صلح و آرامش در جهان می شود را فراهم کنیم.

یکی از روش هایی که به منظور آماده سازی و افزایش توانمندی فرماندهان نظامی در حوزه تصمیم سازی، تصمیم گیری و بازخورد گرفتن از تصمیم ها در دانشگاه ها، پژوهشکده ها و یا مراکز آموزش نظامی مورداستفاده قرار می گیرد، روش بازی جنگ یا شبیه سازی موقعیت می باشد. بازی جنگ به دسته های مختلف تقسیم می شود که هر دسته خصوصیات و ویژگی های خاص خود را دارد. در این تحقیق با استفاده از رویکرد کتابخانه ای اقدام به جمع آوری ادبیات حوزه بازی جنگ پرداخته ایم و با دسته بندی آنها پژوهش حاضر به یک تحقیق کاربردی تبدیل شده که از دستاوردهای آن می توان در طرح ریزی و برنامه ریزی های آتی در مراکز طراحی، اجرا و آموزش بازی جنگ استفاده نمود. در این تحقیق گردآوری داده ها به روش میدانی و کتابخانه ای انجام گرفته است. نتیجه تحقیق انواع الگوها و مدل های تصمیم گیری در بازی جنگ را مشخص کرده و به برنامه ریزان طراحی، اجرا و آموزش بازی های جنگ کمک می کند تا با شناخت الگوهای تصمیم گیری، در جهت بهبود این توانمندی فرماندهان راهکارهای درخور ارائه نمایند.

هدف: در جنگ های ترکیبی، لجستیک نقش اساسی و کلیدی در ارتقاء آمادگی رزمی و برتری عملیاتی نیروها در میدان نبرد دارد. بنابراین، هدف از پژوهش حاضر، بررسی و شناسایی عوامل مؤثر بر ارتقاء آمادگی لجستیکی ارتش جمهوری اسلامی ایران در جنگ های ترکیبی آینده است.روش: پژوهش حاضر با توجه به اینکه به دنبال مفهوم سازی و تکمیل مبانی نظری پدیده موردمطالعه است، از حیث هدف اکتشافی بوده و از حیث روش شناسی، کیفی  با روش فرا ترکیب می باشد. جامعه آماری پژوهش نیز متشکل از مطالعات کیفی معتبر در حوزه آمادگی لجستیک نظامی از سال 2010 تا 2022 میلادی می باشد.یافته ها: بر اساس تجزیه وتحلیل داده ها، تعداد 5 مؤلفه شامل بسیج منابع یکپارچه، خبرگی در طرح ریزی عملیاتی، پایداری زنجیره تأمین، آمادگی ذهنی و چابکی عملیاتی به عنوان عوامل مؤثر بر ارتقاء آمادگی لجستیکی آجا در جنگ های ترکیبی آینده استخراج گردید.نتیجه گیری: در جنگ های ترکیبی، آمادگی لجستیکی از طریق برنامه ریزی هدفمند منابع و امکانات لجستیکی و ایجاد سیستم لجستیک ترکیبی مبتنی بر ملاحظات و شاخص های جنگ ترکیبی ازجمله ارتقاء آمادگی ذهنی سرمایه انسانی، یکپارچگی، سرعت عمل، انعطاف پذیری و ایمنی در عملیات، قابل دستیابی است. بنابراین برای جنگ های آینده، آمادگی لجستیک نظامی نیازمند تحول پارادایمی و عبور از تفکر فرماندهی لجستیک کلاسیک به لجستیک ترکیبی است.

امروزه خلق ثروت از دانش به علت تحولات شگرف تکنولوژیکی در جهان اهمیت بسزایی یافته است. در قرن حاضر، جوامع مبتنی بر محوریت دانش و فناوری در حال شکل گیری هستند. در این  جوامع، ثروت ملی و رشد اقتصادی در قالب ایده ها و دانش وفناوری و نه در قالب مواد و منابع فیزیکی سنجیده می شود. سیاست گذارانی که به دنبال توسعه دانش ، فناوری و نوآوری در جوامع خود هستند، بایستی با رویکردی سیستمی اقدام به ایجاد و تقویت نهادها و روابط لازم بین آنها به گونه ای بنمایند که بتوانند در محیطی مناسب به طور هماهنگ و هم جهت عمل کرده و به این ترتیب بستر موردنیاز برای افزایش جریان اطلاعات به منظور آفرینش دانش نوین و افزایش ارزش افزوده در عرصه های اقتصادی خود را فراهم آورند. در این مقاله تلاش گردیده است تا مقوله دانش محوری و تاثیر آن بعنوان نیروی رانش برای تحول و توسعه ،مورد کنکاش قرار گیرد.

سیستم های اطلاعات جغرافیایی (GIS) به عنوان ابزاری مهم از فن آوری اطلاعات نقشی محوری را در عملیات های نظامی که اساساً ماهیت مکانی دارند، ایفا می کنند. فرماندهی، کنترل، ارتباطات و تعامل پذیری در عملیات های نظامی وابستگی شدیدی به دسترسی به اطلاعات دقیق به منظور توفیق در تصمیمات سریع دارند. در عصر رقومی حاضر، GIS با امکانات دریافت، نگهداری، بازیابی، به هنگام سازی، پردازش، تجزیه و تحلیل، مدل سازی و نمایش داده های مکانی گوناگون یک ابزار عالی تصمیم گیری برای فرماندهان نظامی در عملیات ها می باشد به طوری که امروزه استفاده از کاربردهای GIS در امور نظامی و دفاعی شیوه های عملیاتی را منقلب ساخته است. نیروهای نظامی GIS را در کاربردهای متعددی از قبیل مدیریت میدان جنگ، پاکسازی میدان مین، عملیات های حافظ صلح، سیستم های اطلاعات جاسوسی، آموزش و ... به کار می گیرند. این مقاله مروری اجمالی بر به کارگیری GIS در کاربردهای نظامی خواهد داشت.

در نیمه اول ماه ژوئیه/10 تا 25 تیر، سیاستی که می بایست در قبال رفتار نامساعد دولت ایران راجع به اخراج اتباع دول محور از این کشور اتخاذ شود، توسط دولت اعلیحضرت پادشاهی انگلستان و دولت شوروی مورد بررسی قرار گرفت؛ و در 22 ژوئیه/ 31 تیر، به ژنرال کینان دستور داده شد که برای اشغال آبادان و نفت شده و متعاقباً مناطق نفت خیز جنوب غربی ایران آماده باشد. در 24 ژوئیه/2 مرداد اطلاع حاصل شد که دولت انگلستان با پیشنهاد مربوط به اعمال فشار سیاسی مشترک انگلیس و شوروی به ایران، همراه با نمایشی از قدرت نظامی، جهت تامین امکانات اخراج اتباع دول محور از این کشور موافقت کرده است تا چنانچه فشار سیاسی به شکست بیانجامد، منظور فوق با استفاده از قوه قهریه تحقق یابد. از این رو به ژنرال کینان دستور داده شد اقدامات اولیه را برای انجام مقاصد زیر معمول دارد.

بازی جنگ یکی از روش های آموزش تصمیم سازی و تصمیم گیری برای فرماندهان نظامی است. نظریه بازی به عنوان یکی از فنون بازی جنگ در مدل سازی مسائلی با موقعیت های تضاد و تعارض مورد استفاده قرار می گیرد. هدف این مقاله آشنایی خوانندگان با بازی های سرهنگ بلاتو و سرهنگ ریچارد است. در این بازی ها دو فرمانده آبی و قرمز در حال رقابت در یک موقعیت نبرد در چندین جبهه هستند. تخصیص مناسب نیروها طبق قواعد بازی توسط بازیکنان، موجب پیروزی در بازی خواهد شد. پس از معرفی نسخه مقدماتی از بازی سرهنگ بلاتو به نوع خاصی از این بازی با عنوان بازی سرهنگ ریچارد پرداخته شده و روش حل آن ارائه گردیده است.

ملت ایران در طول تاریخ مورد هجوم اقوام مختلفی قرار گرفته که غالباً نیز در این تهاجم ها مغلوب گشته و سرزمین ایران یا بخشی از آن در تصرف دشمن قرار گرفته است. از این نظر تاریخ دفاع مقدس هشت ساله در مقابل نیروهای ضد بشری صدام تکریتی نمونه منحصر به فرد و برگ زرینی بر تارک این مرز و بوم است زیرا، این اولین بار است که ملت ایران از یک چنین جنگ بزرگی با افتخار و سربلندی بیرون می آیند. اما همیشه این گونه نبوده است. نه این که ملت ایران ناتوان بودند، بلکه غالباً حکومت ها غیر مردمی و ناکارآمد بودند. علاوه بر آن حضور حاکمانه اسلام ناب محمدی نیز اساسی ترین محور این پیروزی بزرگ تاریخی بوده است. اما، فاتحان مکرر سرزمین ایران فقط در میدان جنگ پیروز بودند ولی در تقابل تمدن، فرهنگ و مذهب همیشه شکست خوده میدان علم و تقوای ایرانیان بوده اند. این اقوام در طول تاریخ آن چنان تحت تاثیر دین، مذهب و فرهنگ غنی ایرانیان قرار  گرفته که در این ملت حل شده و ایرانی شده اند، نه فقط ایرانی شده اند بلکه مسلمان و گاهاً شیعه شده اند. این تاثیرگذاری بی نظیر در تقابل با قوم مغول، افغان، مقدونیه و اعراب از گذشته دور باقی است. اما اکنون به وضوح می توان این تاثیر گذاری را نزد ملت عراق نیز مشاهده کرد. آزادی خواهی، دین گرایی، و استقلال طلبی را به روشنی می توان نزد ملت عراق و حکومت نوپای آن دید. شاهد آن تمایل و گرایش شدید حکومت و ملت عراق به ایران در شرایط اشغال توسط ابر قدرت امریکا و متحدش انگلیس است. اما قریب سی سال است که امریکا به عنوان تهدید شماره یک در مقابل نظام مقدس جمهوری اسلامی ایران ایستاده است و گاهاً نیز اقدامات نظامی محدودی همچون (حمله به صحرای طبس، حمله به سکوهای نفتی خلیج فارس، و سرنگونی هواپیمای مسافربری) داشته است.