درخت حوزه‌های تخصصی

کلام

ادبیات اقتصاد تاریخ تربیت بدنی جغرافیا حقوق روانشناسی زبان شناسی علم اطلاعات و دانش‌شناسی علوم اجتماعی علوم اسلامی علوم انسانی علوم تربیتی علوم سیاسی فلسفه و منطق مدیریت مطالعات زنان هنر و معماری
اخلاق و تعلیم و تربیت اسلامی ادبیات عرب تاریخ اسلام و سیره تصوف و عرفان اسلامی تفسیر و علوم قرآن حدیث و علوم حدیث علوم غریبه فقه و اصول گروه های ویژه منطق، فلسفه و کلام اسلامی
فلسفه اسلامی کلام منطق
امام شناسی پیامبرشناسی خداشناسی دین پژوهی فرق و مذاهب کلام جدید کلیات معادشناسی
ترتیب بر اساس: جدیدترینپربازدیدترین
فیلترهای جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۷۸۱ تا ۸۰۰ مورد از کل ۱۱٬۲۱۲ مورد.
۷۸۱.

چالش استعجال در عصر غیبت(مقاله پژوهشی حوزه)

نویسنده:
منبع: ر مشرق موعود سال سیزدهم تابستان ۱۳۹۸ شماره ۵۰ 31 - 46

کلیدواژه‌ها: استعجال استبطاء انتظار احیاء امر چالش تحمل امر تولی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۲۱ تعداد دانلود : ۲۶۵
استعجال یکی از چالشهای دوران طولانی عصر غیبت است که در آن افراد با شتابورزی به دنبال تحقق امر و حکومت معصوم هستند و هیچ توجهی به فراهمسازی زمینهها و مقدمات و شرایط آن ندارند و بدینسان خود را به هلاکت روانه میسازند. این پژوهش برای تحلیل این چالش براساس روایات به ریشههای آن پرداخته و در مقابل آن در تحلیل راه تحقق امر و حکومت معصوم از زبان روایات گامی برداشته است. راه تحقق حکومت معصوم از طریق توجه به غایت و مرحله کمالی جامعه ایمانی است تا با رسیدن آن زمینههایی فراهم شود و بدون چالشهای توقیت و استعجال و استبطاء و در پرتو انتظار با طی مراحل پنجگانه احیای امر به هدف حکومت معصوم دست یابیم.
۷۸۲.

میسیولوژیکال مدلینگ بررسی هفت مدل تبشیری هم بافت مندسازی در جهان اسلام

نویسنده:
منبع: کلام و ادیان سال ۱ پاییز و زمستان ۱۳۹۸ شماره ۲ 189 - 239
حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۶ تعداد دانلود : ۷۸
مسیحیّت تبشیری برای نفوذ در جهان اسلام  اقداماتی را از صد سال پیش آغاز کرد. بعد از نابودی استعمار، سلطه استعمارگرایانه مسیحیّت هم تضعیف شد.  به این ترتیب حمایت میسیونرهای  مسیحی خارجی از نو مسیحیان مسلمان زاده از بین رفت و آنها به موازات  استعمار نو، روش های جدیدی را اتخاذ کردند. میسیولوژیست ها به تجربه دریافتند که  در روش های سنتی تبشیری، به دلیل غفلت از مقوله هایی چون  فرهنگ و بافت اجتماعی مقاصد تبشیری، چندان توفیقی در مسیحی سازی مسلمانان نداشته اند؛ بنابراین به تدریج به سمت روش های تبشیری نوین روی آوردند که الزامات فرهنگی و زمینه جامعه مقصد را  مورد توجه قرار می داد. یکی از رویکردهای نوین تبشیری روش «هم بافت مندسازی» است که در این مقاله به صورت تحلیلی و توصیفی و با بررسی اسناد میسیولوژی به آن پرداخته است . در نوشتار حاضر ضمن بررسی  این رویکرد و معرفی طیف c با تاکید بر c5  یا جنبش درون ، مدل های اجرایی رویکرد هم بافت مند سازی  مانند: مدل شتر روش پل زنی قرآن و انجیل، مدل طلوع، روش ترجمه بومی کتاب مقدس، مدل تغییر کیش آلن تیپت روش تغییر هویت و مدل محمد پیامبر کتاب مقدّس در اعتقادات مسلمانان بررسی می شود. پروتستان ها، مخالف C5 «جنبش درونی» هستند و این مدل را افراطی و خطرناک می دانند. مدل هویت یکپارچه در مسیح در مقابل مدل جنبش درونی است که  توسط دکتر فرد فرخ نوشته شده است. مدل جزیی آن مدل پل زنی مفهومی است که سعی به انتقال مصداقی هویت اسلامی به هویت مسیحی را دارد.
۷۸۳.

بازنمایی تحلیلی _ تطبیقی مهدویت در صحاح سته

نویسنده:
منبع: مطالعات مهدوی سال دهم بهار ۱۳۹۸ شماره ۴۳ 94-126

کلیدواژه‌ها: مهدی خلیفه فتن آخرالزمان اثنی عشر اشراط الساعه شیعه و سنی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۹۲ تعداد دانلود : ۳۶۶
بدون تردید مسئله مهدویت از مسائل مهم اعتقادی مسلمانان بوده که در طول تاریخ مورد توجه علما و محدثین قرار گرفته است. لذا پرداختن به چنین مسئله ای که در ساختار معرفتی و اعتقادی مسلمانان تاثیر عمیقی دارد از اهمیت ویژه ای برخوردار است. از سوی دیگر تحقیق در چنین موضوعی در صحاح سته که مهمترین منابع دینی اهل سنت می باشد اهمیت مسئله را مضاعف می کند. برخلاف تصور برخی که گمان کرده اند در صحیحین (صحیح بخاری و مسلم) هیچ اشاره ای به این مطلب نشده است . نگارنده بر این عقیده است که مسئله مهدویت از جهات گوناگون در صحاح سته و نیز صحیح بخاری و مسلم مورد توجه واقع شده است. در صحاح سته به حدیث معرفت و نیز روایت دوازده خلیفه پرداخته شده و نیز به برخی از موضوعات مهم علائم ظهور مانند نزول عیسی ع در آخر الزمان و اقتدا به امام مهدیQ و ظهور سفیانی و خسف بیداء و... تصریح کرده است. در این مقاله سعی شده به روش تحلیلی و با نگاه تطبیقی تقریبی این موارد را بازنمایی کند و این تحقیق را مطابق معیارهای معتبر در فهم و تطبیق تحلیل کرده و هیچ دخل و تصرفی در داوری نداشته باشد تا حق مطلب ادا شده و نزد محققان مقبول افتد.
۷۸۴.

جایگاه دعای جمعی در آیات و روایات و آثار آن در ظهور امام عصر(عج)

نویسنده:
منبع: مطالعات مهدوی سال دهم بهار ۱۳۹۸ شماره ۴۳ 127-149

کلیدواژه‌ها: امام عصر دعای جمعی ظهور آیات و روایات

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۲۹ تعداد دانلود : ۲۹۸
دعای جمعی در دین اسلام جایگاه والایی دارد. در اهمیت آن همین بس که آیات و روایات زیادی به این شیوه از نیایش پرداخته اند. دعای جمعی منتظران شیوه مهمی از ابراز اضطرار جامعه مقدمه ساز به در گاه الهی است. شناخته شدن اهمیت و جایگاه دعای جمعی برای جامعه منتظر و اهتمام و اهمیت دادن در برگزاری ادعیه مهدوی تاثیر به سزائی در تحقق ظهور امام عصر عج خواهد داشت. این مساله در این تحقیق به روش تحلیلی و توصیفی در آیات و روایات بررسی شده است.
۷۸۵.

سستی و مسئولیت گریزی چالشی در عصر غیبت(مقاله پژوهشی حوزه)

نویسنده:
منبع: مشرق موعود سال سیزدهم بهار ۱۳۹۸ شماره ۴۹ 313 - 346

کلیدواژه‌ها: سستی مسئولیت گریزی چالش های عصر غیبت عصر غیبت

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۹۳ تعداد دانلود : ۳۲۳
یکی از چالشهای دوران غیبت، سستی و مسئولیتگریزی است. واژههای متعددی مبین این مفهومند. در روایت به گونههای متعدد مورد مذمت قرار گرفته است. در ادعیه و زیارات مختص به حضرت مهدی4، حذر از این چالش مورد تاکید قرار گرفته است. اموری نظیر شک و تردید و عدم ایمان به غیب، عدم توجه به سنتهای الهی و نقشآفرینی انسان، طول غیبت و دور دیدن ظهور، تغییر انگیزهها، بیانگیزگی، عدم آمادگی و محاسبه نکردن مشکلات (نداشتن آگاهی به راه و مشکلات آن)، یأس و نومیدی، راحتطلبی و لذتگرایی؛ برخی از عوامل سستی بوده که پیامد این سستی ادا نکردن و تباهسازی حقوق امام، جامعه منتظر و بشریت، تضییع کار و وظیفه، گناه، طولانی شدن غیبت و تأخیر ظهور، استبدال، نفاق و ندامت و پیشمانی است. برای پیشگیری و برونرفت از مسئولیتگریزی معرفتافزایی و اثبات و تعمیق باور به حضرت و ظهور، ایجاد محبت به امام و شوق نسبت به ظهور، نگاه فرانسلی، نوشتن برنامه، چشمانداز و استراتژی، پیمان و عهد و بیعت با امام و التزام به برنامه، مراقبه و مواخذه و توبیخ برخی از راهکارهایی است که براساس آیات و روایات پیشنهاد میشود.
۷۸۶.

مسئله امامت از دیدگاه غزالی و خواجه نصیرالدین طوسی

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه کلام تطبیقی شیعه سال اول بهار و تابستان ۱۳۹۸ شماره ۱ 301-327

کلیدواژه‌ها: امامت نصب نص عصمت غزالی خواجه

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۱۳۰ تعداد دانلود : ۷۰۸
غزّالی وجود امام را به ادله شرعی و اجماع امت، ضروری و برای قوام دین و دنیا مفید میداند؛ اما عصمت را برای امام شرط نمیداند. او معتقد است تنها در امور کشورداری وتجهیز سپاه و... به امام نیاز است؛ و از آنجا که برای انجام این قبیل کارها به علم الهی و لدنّی نیازی نیست، از اینرو، به عصمت نیازی نیست. او مانند دیگر پیروان اهل سنّت، تعیین امام را به انتخاب مردم میداند و هرگونه ادعای نصی از سوی شیعه را بیربط به مسئله امامت و غیرمتواتر معرفی میکند. از نظر او اگر این اخبار، متواتر بودند، هرگز در آنها شک نمیشد، در حالیکه در مورد این اخبار شک وجود دارد. بنابراین احادیثی چون حدیث غدیر و منزلت صرفاً بیانگر احترام و دوستی میان پیامبر(ص) و علی(ع) است و دلیلی بر امامت علی(ع) محسوب نمیشود. خواجه نصیرالدین طوسی در  برابر این دیدگاه موضع گرفته ووجود امام را نه به ادله شرعی، بلکه به دلیل عقلی و با استناد به «قاعده لطف» بر خداوند واجب میداند. وی همچنین با ارائه ادله عقلی متعدد، عصمت را نیز برای امام ضروری میداند و عقیده دارد که درصورت معصوم نبودن امام، تسلسل لازم آمده و دیگر نمیتوان به تکالیف شرع اطمینان کرد. درضمن، در صورت انجام افعال قبیح از وی، نهی او از آن عمل، واجب میشود و در این صورت، غرض از نصب امام نقض شده،مقام امام از سایر مردم پایینتر میآید؛ در حالیکه امام باید افضل از همه باشد. خواجه، پس از اثبات عصمت برای امام، میگوید عصمت خصیصه ناآشکاری است که کسی جز پروردگار به آن علم ندارد. لذا نصب امام باید از سوی خدا و رسولش صورت گیرد و این یعنی نص؛ و همچنین با توجه به شیوه رسول خدا(ص) بعید است که ایشان در خصوص چنین امر خطیری سکوت کرده باشد. در مجموع، ادلّه خواجه نسبت به دلایل ادعایی غزّالی  از وجاهت و قوت بهتری برخوردار است.
۷۸۷.

نقش مدعیان دروغین در شکل گیری فرقه دونمه و تأثیر آن بر یهودیت و جامعه مسلمان ترکیه(مقاله پژوهشی حوزه)

نویسنده:
منبع: مشرق موعود سال سیزدهم بهار ۱۳۹۸ شماره ۴۹ 153 - 172

کلیدواژه‌ها: یهودیت مدعیان دروغین دونمه شبتای صوی ناتان

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۱۰ تعداد دانلود : ۴۹۲
فرقه «دونمه» یک فرقه یهودی _ اسلامی است که شکلگیری آن، ریشه در ادعاهای دروغین عارفنمایی یهودی به نام «شَبتای صِوی» دارد. او که در تاریخ ادیان به عنوان یک یهودیِ مسلمان شده شناخته میشود، در دوره یهودی بودنِ حیات خویش با کمک پیامبر دروغین دیگری به نام «ناتان غزّهای» ادعای پیامبری و سپس خدایی نمود و با جذابیتی که در ابعاد مختلف شخصیتش وجود داشت به سرعت پیروانی را به گرد خود فراهم آورد. لیکن پس از آنکه از سوی علمای یهود مورد تکفیر قرار گرفت، با فشار سلطان عثمانی، به ظاهر مسلمان گشت و به «محمد افندی» تغییر نام داد و در همین وضعیت نیز درگذشت. اما این پایان جریان شبتایی نبود و برخی از پیروان یهودی وی با طرح ادعاهایی جدید، مقدمات تشکیل فرقهای را فراهم آوردند که «دونمه» نامیده میشود. این فرقه نه تنها آسیبهای فراوانی را بر یهودیت وارد نمود، بلکه در سقوط حکومت عثمانی و حاکمیت اسلام در ترکیه نیز نقش بهسزایی داشته است. در این مقاله سعی شده تا ضمن تبیین شخصیت شبتایصوی به عنوان خاستگاه اصلی این جریان؛ رابطه میان این مدعیان دروغین و تأسیس فرقه دونمه، و تأثیر آن بر جامعه یهودی و اسلامی مورد تحلیل و بررسی قرار گیرد.
۷۸۸.

شاخصه های گزینش کارگزاران در حکومت مهدوی و حکومت علوی

نویسنده:
منبع: مطالعات مهدوی سال دهم بهار ۱۳۹۸ شماره ۴۳ 30-53

کلیدواژه‌ها: شاخصه کارگزاران حکومت علوی حکومت مهدوی قرآن

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۳۹ تعداد دانلود : ۳۸۳
حکومت چندساله امیرالمومنین ع نمونه شایسته در ارایه شاخصه های کارگزاران حکومتی است، کنکاش در این شاخصه ها و تطبیق آن بر کارگزاران و یاران حضرت ولی عصر، و بهره گیری از آیات قرآن، می تواند الگوی حکومتهای امروزی باشد، با توجه به اینکه، قرآن در مورد انبیایی که نقش حکومتی یا اجرایی داشتند ملاکهایی را معرفی کرده است و سیره حضرت علی ع در حکومت خویش با اصل شایسته سالاری، الگویی بایسته از انتخابگری مسؤلین را داشته است، این پژوهش با تحقیقات کتابخانه ای و روش تحلیلی توصیفی، در اثبات این مساله است که؛ شاخصه های انتخاب ولی عصر در مورد کارگزاران، همان پیروی از رهنمودهای قرآن و سیره امیرالمومنین ع است، یافته های این نوشتار این بوده است که؛ ویژگیهای اساسی کارگزاران در سیره امیرالمومنین از قبیل؛ تقوا، مدیریت، امانتداری، ساده زیستی، بصیرت و ولایتمداری بوده است که امام عصر با بهره گیری از آنها، حکومتی با کارگزارانی شایسته خواهند داشت.
۷۸۹.

غایتمندی افعال الهی از دیدگاه متکلمان اسلامی

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه کلام تطبیقی شیعه سال اول بهار و تابستان ۱۳۹۸ شماره ۱ 207-231

کلیدواژه‌ها: غایتمندی افعال الهی حسن و قبح عقلی امامیه معتزله اشاعره ماتریدیه

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۳۴۳ تعداد دانلود : ۵۶۶
بحث از غایتشناسی، بهویژه مسئله غایتمندی افعال الهی، از مباحث مهم در حوزه معارف دینی، مخصوصاً در علم کلام است. برای هر ذهن فعال و کنجکاوی، این مسئله مطرح است که آیا افعال الهی معلل به غرض و غایت است یا نه، بهخصوص در حوزه آفرینش که مهمترین فعل الهی است  آیا میتوان برای آفرینش الهی غرضی ترسیم کرد؟ و اگر پاسخ مثبت است، آن غرض چیست؟ دانشمندان اسلامی پیرامون غایتمندی افعال الهی دیدگاههای متفاوتی مطرح کردهاند، برخی با توجه بر مبانی آنها در پذیرش حسن و قبح عقلی، افعال الهی را غایتمند دانسته و نفی غایت در افعال الهی را مستلزم اشکالات عدیدهای دانستهاند که متکلمان امامیّه، معتزله و ماتریدیه، جزوه این گروه هستند. برخی دیگر، مانند اکثر اشاعره، با توجه به عدم پذیرش قاعده حسن و قبح عقلی از طرف آنان، غایت در افعال الهی را نفی کردهاند. طایفهای دیگر در مسئله، قائل به تفصیل شدهاند، در نوشتارِ پیشرو، دلایل دیدگاه طوایف مختلف پیرامون غایتمندی افعال الهی مورد بررسی واقع میشود.
۷۹۰.

بررسی تطبیقی دیدگاه های رشید رضا در المنار و علّامه طباطبائی در المیزان پیرامون مسئله شفاعت

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه کلام تطبیقی شیعه سال اول پاییز و زمستان ۱۳۹۸ شماره ۲ 283 - 304

کلیدواژه‌ها: رشیدرضا طباطبائی شفاعت

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۶۶ تعداد دانلود : ۳۵۵
هدف این مقاله بررسی تطبیقی دیدگاه های رشیدرضا در تفسیر المنار و علّامه طباطبائی در المیزان پیرامون مسئله شفاعت در قرآن کریم می باشد. این مقاله با روش توصیفی - تحلیلی به بررسی تطبیقی دیدگاه های این دو اندیشمند پرداخته ا ست. پیامد های به دست آمده عبارتند از اینکه رشیدرضا ضمن بررسی آیات مربوط به شفاعت معتقد است آیات قرآن دلالتی بر وجود شفاعت در قیامت ندارد و تنها نجات دهنده بشر، اعمال نیک او می باشد. به باور رشیدرضا بین آیات شفاعت هیچ گونه ناسازگاری وجود ندارد. ایشان با بیان استدلال عقلی بر نفی شفاعت می گوید: شفاعت نزد حاکمان دنیایی یا بر پایه جهل است یا بر پایه عدم عدالت و هر دو حالت در مورد خداوند منتفی است. علّامه طباطبائی معتقد است آیات قرآن برای تبیین مسئله شفاعت کفایت می کند و با بررسی دقیق آیات قرآن می توان دیدگاه قرآن در این زمینه را استخراج نمود. اینکه در برخی از آیات به کلی شفاعت مردود شده دلیلش این است که خداوند می خواهد شفاعت استقلالی را نفی کند و آیاتی که دلالت بر وجود شفاعت با اذن الهی دارد وجود شفاعت را به صورت غیر استقلالی و با اراده خداوند اثبات می کند. از نظر علّامه، شفاعت فرصتی برای رحمت گری خداوند در قیامت است و با شفاعت، نه جهلی از خدا بر طرف می شود و نه به خدا منفعتی می رسد. شفاعت علاوه بر اثر اخروی اثر دنیایی نیز دارد تا مردم به سمت شفیعان سوق داده شوند. نتیجه اینکه آیات قرآن بر مسئله شفاعت دلالت قطعی دارند و به صورت واضح بر اینکه شفاعت هم امکان عقلی دارد هم امکان وقوعی، تصریح می نمایند.
۷۹۱.

دیرینگی اندیشه غیبت پاسخی به شبهه نوپایی اندیشه غیبت(مقاله پژوهشی حوزه)

نویسنده:
منبع: مشرق موعود سال سیزدهم بهار ۱۳۹۸ شماره ۴۹ 219 - 236

کلیدواژه‌ها: غیبت تحیر شیعیان سازمان وکالت دیرینگی غیبت فرق مهدوی ملاقات نیابت خاص

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۴۲ تعداد دانلود : ۲۷۷
نوشتار در پیش رو با طرح سه شبهه آغاز شده است: 1. اندیشه غیبت در عصر غیبت صغری، اندیشهای نوپا و جدید بوده است؛ 2. شیعیان در عصر غیبت صغری نسبت به اندیشه غیبت ناآشنا بودهاند؛ 3. شیعیان در عصر غیبت به جهت ناآشنایی با اندیشه غیبت علاوه بر تحیر و سرگردانی، فاقد تئوری سیاسی نیز بودهاند. در این تحقیق ابتدا به بیان اصل شبهات، و تحلیل و بررسی آنها مبادرت شده و بعد به پاسخگویی آنها به صورت تفصیلی پرداخته میشود تا علاوه بر اثبات دیرینگی اندیشه غیبت، بیدلیل بودن تحیر و سرگردانی شیعیان نیز به اثبات برسد. بر این اساس ابتدا به تلاش مستمر حضرات معصومین؟عهم؟ در خصوص تبلیغ و تبیین مسئله غیبت با دو شیوه گفتاری و رفتاری پرداخته میشود و بعد به ذکر کتابها و نوشتجاتی که پیرامون اندیشه غیبت از ناحیه اصحاب ائمه؟عهم؟ و دانشمندان هم عصر ائمه؟عهم؟ تألیف شده، اشاره میشود. در ادامه به بیان فرقههای انحرافی مهدویت پرداخته شده که ادعا میکنند رهبرانشان از انظار مردم غایب شدهاند. در مرحله بعد به تبیین و تشریح سازمان وکالت و نیابت پرداخته شده و جایگاه، گستره و کارکرد آن نیز مورد مداقه قرار میگیرد و در آخر و پایان نوشتار به ملاقاتهای صورت گرفته در عصر غیبت اعم از خصوصی و عمومی پرداخته میشود که از مجموع و نتایج این جستارها میتوان علاوه بر پاسخگویی به شبهات مزبور به توجیه دیرینگی غیبت و امام غایب نیز پرداخت.
۷۹۲.

بازخوانی تحلیلی اثبات ذات و صفات ذاتی خدا با تکیه بر روش منطقی انتقال از ملزوم به لوازم بیّن

نویسنده:
منبع: آموزه های نوین کلامی دوره ۳ بهار و تابستان ۱۳۹۸ شماره ۴ 75 - 99

کلیدواژه‌ها: ذات خدا صفات ذاتی لازم بیّن برهان عقلی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۹۲ تعداد دانلود : ۴۳
در جستار حاضر، نگارنده کوشیده است براهین فلسفی اثبات وجود خدا و صفات ذاتی او را به شیوه ای نوین بازنویسی نماید. در این مقاله، در گام نخست، مقدماتی درباره چرایی بحث از خدا و روش های اثبات خدا، آورده می شود و در گام دوم، وجود خدا از راه برهان عقلی و با بهره گیری از اصل علیّت، اثبات می گردد و در گام سوم با مبنا قرار دادن مفاهیم اثبات شده، مفاهیم دیگری که به صفات کمالی خدا اشاره دارد، از مقدمات پیشین نتیجه گرفته می شود. بدین صورت که نخست، صفت «بی نیاز» و سپس از راه تحلیل مفهوم «بی نیاز»، صفت «نامحدود» برای خدا اثبات می گردد و در ادامه نیز با همین شیوه صفاتی مانند «یگانه، بسیط، کامل مطلق، علم، اراده ذاتی، قدرت و حیات» ثابت می شود. این شیوه را می توان «انتقال از ملزوم به لوازم بیّن» نام نهاد؛ زیرا در این روش، اگر صفت پیشین اثبات شود، تنها با تحلیل و ارائه تصور درست از آن، می توان صفت پسین را به دست آورد.
۷۹۳.

صفات منتظران بر اساس دعای عهد

نویسنده:
منبع: مطالعات مهدوی سال دهم پاییز ۱۳۹۸ شماره ۴۵ 27-46

کلیدواژه‌ها: دعای عهد منتظر انتظار صفات منتظران سبک زندگی منتظرانه

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۷۱ تعداد دانلود : ۱۸۱۹
«زندگی منتظرانه»، به سبکی از زندگی گفته می شود که طی آن، شخص مؤمن، اعمال و رفتار خود را بر مدار جلب رضایت امام عصرf قرار می دهد. «منتظر» سعی می کند با اصلاح معایب و برطرف کردن نواقص، خود را جزو خدمتگزاران ایشان قرار دهد. برای رسیدن به این مهم، توصیه های فراوانی از جانب ائمه معصومb صادر گردیده است. به عبارت دیگر، بهترین تحقق این مهم، انتخاب مسیری است که از کلام اهل بیت عصمت و طهارت (که سیاست گزار اصلی رسیدن به سعادت هستند) تعیین شده است. یکی از آن توصیه ها کثرت خواندن دعایی به نام «دعای عهد»، با مضامین منتظرانه است. این دعا خدا شناسی، امام شناسی، طلبیدن برخی اوصاف و در انتها تبیین برخی از برنامه های حکومت حضرت و پاسخ به برخی شبهات را دربر می گیرد. این نوشتار با بررسی برخی از عبارت های این دعا، با روش تحلیل و توصیف، محورهای بایسته های رفتاری منتظران را تبیین و دست آخر برای زندگانی منتظران، با اتکا بر این دعای شریف سیری شفاف و هدفمند استخراج می کند.
۷۹۴.

راهکار های مقابله با جریان های انحرافی مهدویت

نویسنده:
منبع: مطالعات مهدوی سال دهم تابستان ۱۳۹۸ شماره ۴۴ 5-24

کلیدواژه‌ها: جریانات انحرافی مهدویت

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۷۷۷ تعداد دانلود : ۱۳۶۱
سوء برداشت و مطامع دنیوی، هماره باورها و اعتقادات یک جامعه را تهدید کرده، آن را به سوی انحرافات می کشاند. از این رو، ضروری است برای مواجهه و مقابله با آنها راهکارهایی اندیشید تا جامعه را در برابر آنها مصون سازی کرد. در مصون سازی آموزه مهدویت در تقابل با جریان های انحرافی، این سه راهکار مهم، آثار فراوانی خواهد داشت: الف) راهکار فرهنگی: این راهکار بر سه عرصه پژوهش، آموزش و تبلیغ که مترتب بر هم هستند، استوار است. هدف از این راهکار، نهادینه کردن مفاهیم و معارف صحیح در سطح جامعه است، به گونه ای که محلی برای فعالیت های جریان های انحرافی وجود نداشته باشد. ب) راهکار سیاسی: در دو حوزه سیاست داخلی و خارجی، فعالیت هایی توسط حکومت اسلامی در این مسیر انجام می گیرد. ج) راهکار اقتصادی: دولت اسلامی و اصناف و تشکل های اقتصادی در راستای هم برای زدودن انحرافات در حوزه مهدویت به کمک مراکز فرهنگی و علمی می آیند.
۷۹۵.

بررسی فقه الحدیثی روایت «إِنَّهُ یَخَافُ» و تبیین نقش «خوف از کشته شدن» در غیبت امام مهدی (عج)

نویسنده:
منبع: مطالعات مهدوی سال دهم زمستان ۱۳۹۸ شماره ۴۶ 115-132

کلیدواژه‌ها: مهدویت غیبت علل غیبت علت انحصاری غیبت خوف قتل

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۷۷ تعداد دانلود : ۲۸۲
روایاتی که «خوف از کشته شدن» را به غیبت حضرت مهدی علیه السلام ربط می دهند؛ فراوان هستند. با بررسی فقه الحدیثی تلاش شده است علّیّت «خوف از کشته شدن» برای غیبت تثبیت شده، چگونگی نقش این علّت در کنار دیگر علل روشن شود. تطبیق موضوع بر سنتی از سنت های قرآنی بر اتقان بحث افزوده است. در کنار بررسی دیگر روایات، انحصاری یا مشترک بودن این علّت برای غیبت، با تکیه بر کلمات علما واضح شده است. با روش توصیفی _ تحلیلی نقش این عامل در ایجاد و تداوم غییبت کشف و مشخص شد که این علّت، علاوه بر این که بر ایجاد غیبت تاثیر اساسی داشته، بر تداوم غیبت موثر بوده است.
۷۹۶.

درآمدی بر معیارهای شناخت امام(مقاله پژوهشی حوزه)

نویسنده:
منبع: مشرق موعود سال سیزدهم پاییز ۱۳۹۸ شماره ۵۱ 5 - 28

کلیدواژه‌ها: امام معیارهای شناخت امام راههای شناخت امام مشکلات شناخت امام. مقدمه

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۷۳ تعداد دانلود : ۲۵۷
امامت جایگاه بیبدیلی در میان آموزههای اسلامی دارد و از همین رو مسئله شناخت امام و معیارهایی که به کمک آن میتوان به این شناخت رسید نیز مسئلهای مهم و قابل توجه خواهد بود اما پیش از ورود به بحث معیارها میتوان با طرح پرسشهای مقدماتی در اینباره به تصویر روشنتری از ابعاد این مسئله دست یافت. پاسخ به پرسشهای یاد شده میتواند بر آنچه از اهلبیت: در اینباره رسیده پرتوافکنی کرده و ما را به فهم دقیقتری از فرمایشات آنان برساند. پرسشهای یاد شده بدین قرارند: چه کسی را و با چه ویژگیهایی را میخواهیم شناسایی کنیم؟ موقعیتهای نیاز به شناخت امام چند گونه است؟ و مشکلات آن کدام است؟ نقش امام در شناخته شدن چیست؟ نقش نیاز و اضطرار مردم به امام در شناخت امام چیست؟ معیارهای شناخت امام برای چه کسانی میتواند راهگشا باشد؟ چه چیزهایی میتوانند معیار شناخت امام باشند؟ آیا امام باید همه معیارهای مذکور در رَوایات را داشته باشد یا احراز برخی کافی است؟ کدام یک از معیارهای یاد شده در روایات مربوط به دوره حضورند و کدام مربوط به عصر غیبت؟
۷۹۷.

بررسی تطبیقی جهاد ابتدایی از منظر فقه و سنت تاریخی معصومین علیهم السلام و عهدین

نویسنده:
منبع: کلام و ادیان سال ۱ بهار و تابستان ۱۳۹۸ شماره ۱ 53 - 90

کلیدواژه‌ها: جنگ جهاد جهاد ابتدایی جنگ هجومی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۶۰ تعداد دانلود : ۱۰۱
جنگ و جهاد ممکن است گاه به صورت دفاعی در برابر تجاوز دشمن، و گاه به صورت تهاجمی (ابتدایی) به منظور حمله به دشمنی که آغاز گر جنگ با ما نبوده، صورت پذیرد. در این تحقیق می کوشیم دیدگاه اسلام و مکتب اهل بیت: راجع به مشروعیت جهاد ابتدایی و یا تهاجمی را جویا شویم. هم چنین با بررسی تاریخی در پی پاسخ این سؤالیم که آیا در میان جنگ های مقدسی که شرح و بسطشان در قرآن و روایات بیان شده، جهاد تهاجمی نیز وجود دارد؟ از نتایج بررسی های صورت گرفته می توان دریافت که گر چه در اسلام گاه برای ایفای حقوق افراد مستضعفی که تحت ظلم حاکمان مستبد هستند اجازه جهاد ابتدایی صادر شده است، ولی مشروعیت جهاد ابتدایی مشروط به شرایطی است که عملاً امکان آن را بسیار محدود می کند. از همین رو تمامی جنگ های مقدسی که در صدر اسلام، در دوره حکومت پیامبر9 و امام علی7 رخ داده اند، جنبه دفاعی داشته اند. گر چه در طول تاریخ، خلفا و یا برخی از حاکمان مسلمان اقدام به جهاد ابتدایی کردند، اما رفتار آنها مورد تأیید صاحبان اصلی مکتب اسلام، یعنی اهل بیت: نبوده است. در مقابل در میان 294 جنگ منقول در کتاب مقدس، بیش از 141 موردشان جنگ های هجومی می باشند.
۷۹۸.

نظریه مدیریت از فرادست از منظر انسان شناسی اسلامی(مقاله پژوهشی حوزه)

نویسنده:
منبع: مشرق موعود سال سیزدهم زمستان ۱۳۹۸ شماره ۵۲ 31 - 52

کلیدواژه‌ها: نظریه مدیریت انسان شناسی غیبت شئون امامت

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۶۹ تعداد دانلود : ۲۶۹
نظریه «مدیریت از فرادست» الگوی مناسبی برای رسیدن به درکی نزدیکتر از چگونگی رفتار حجت خدا در عصر غیبت است که پیشتر از آن سخن گفتیم. اما ابعاد مختلف این الگو نیازمند پژوهشهای گستردهتری است. در این نوشته، از مبانی انسانشناسانه این نظریه سخن گفته و تلاش شده تا ارتباط میان این مبانی و مؤلفههای نظریه مزبور را روشن شود. روش کار در این مطالعه، ترسیم و تحلیل دقیقتر نظریه «مدیریت از فرادست» و کاوش در پیشفرضهایی بود که در این نظریه نهفته است و توضیحی است در خصوص کیستی، چیستی و چرایی انسان. نتیجه این تحلیل و دقیق، دستیابی به هفت مؤلفه در نظریه «مدیریت از...» بود که ریشه در هفت مبنایی داشت که توضیحی بود در باب انسان. در این مقاله، ارتباط میان آن مبانی و این مؤلفهها به تفصیل مورد بحث قرار گرفته است.
۷۹۹.

ارزیابی کلامی موارد عملکرد به ظاهر ضد اخلاقی و خشونت آمیز حضرت موسی (ع) در قرآن

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه کلام تطبیقی شیعه سال اول پاییز و زمستان ۱۳۹۸ شماره ۲ 7 - 41

کلیدواژه‌ها: موسی (ع) عملکرد خشونت آمیز قرآن قتل هارون (ع)

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۰۷ تعداد دانلود : ۲۷۶
ظهور ابتدایی پاره ای از آیات قرآن در موارد متعدّد نشانگر آن است که حضرت موسی (ع) در دو مورد: 1) کشتن فرد قبطی؛ و 2) برخورد به ظاهر تحقیر آمیز با پیامبر الهی، برادر خود هارون (ع) به خشونت آمیزترین عمل ممکن دست زده است. این پژوهش که در روش گردآوری مطالب، کتابخانه ای است و در نحوه استناد داده ها، از شیوه اسنادی پیروی می کند و در تجزیه و تحلیل مطالب، روش آن تحلیل محتوایی از نوع توصیفی تحلیلی می باشد. پاسخ های مربوط به عملکرد خشونت آمیز حضرت موسی (ع) را گردآوری، تحلیل و بررسی و نقد نموده و در دیدگاه برگزیده به این نتیجه دست یافته است که در مسأله قتل، فقط دو پاسخ به قصد دفاع از مظلوم خواه به صورت قتل غیر عمدی و یا قتل عمدی پاسخ موجه می باشند و در زمینه برخورد تحقیر آمیز تنها پاسخ موجه این است که حضرت موسی   (ع) با این کار خود می خواست به صورت عملی، عواقب سوء بت پرستى را به نمایش بگذارد.
۸۰۰.

بررسی چالش های روایی تشکیل حکومت در عصر غیبت(مقاله پژوهشی حوزه)

نویسنده:
منبع: مشرق موعود سال سیزدهم بهار ۱۳۹۸ شماره ۴۹ 387 - 406

کلیدواژه‌ها: حکومت اسلامی عصر غیبت رایه (پرچم)

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۲۱ تعداد دانلود : ۳۰۱
در کنار ادله فراوان قرآنی، روایی و عقلی بر ضرورت تشکیل حکومت اسلامی در همه دورهها ازجمله عصر غیبت امام عصر؟عج؟، روایاتی وجود دارند که برخی با استناد به آنها قائل به تعطیل حکومت اسلامی در عصر غیبت شدهاند؛ لذا ضروری مینمود که این روایات به دور از هر گونه تعصب در مسیری علمی و منصفانه مورد ارزیابی قرار گیرند تا میزان قوت استدلال ایشان در سنجه نقد علمی روشن گردد؛ با استقراء این روایات با توجه به مضمون، آنها را به هشت دسته تقسیم نمودیم و در ذیل هر دسته، به بررسی سند و دلالت مهمترین روایات آن دسته پرداختیم؛ در نهایت با بررسی سندی و دلالی آنها روشن شد که بخش اعظم این روایات هم ضعف سندی دارند و هم ضعفهای متعدد دلالی و بخش بسیار محدودی از آنها اگر چه از نظر سند صحیح و معتبر هستند، اما دلالتی بر مدعای مستدل ندارند و بر فرض پذیرش دلالت آنها قابلیت جمع عرفی با دیگر ادله را دارند و در صورت نپذیرفتن آن وجوه جمع، با حجم بسیار وسیعی از ادله قطعی قرآنی، عقلی و روایات معتبر در زمینه جهاد، امر به معروف، دفاع از مظلوم و... تعارض دارند و چنین روایات محدودی توان تقیید یا تخصیص این حجم وسیع از ادله به زمان حضور امام معصوم؟ع؟ را ندارند.

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

زبان