کلام و ادیان

کلام و ادیان

کلام و ادیان سال 2 بهار و تابستان 1399 شماره 1 (پیاپی 3)

مقالات

۱.

دیدگاه اهل بیت علیهم السلام درباره مشروعیت فتوحات خلفا

نویسنده:

کلیدواژه‌ها: فتوحات اعراب گسترش اسلام جنگ مشروعیت فتوحات

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۶ تعداد دانلود : ۲۶
بعد از پیامبر اسلام اعراب به سرزمین های ایران و روم لشگر کشی کردند و با زور شمشیر  توانستند سرزمین های زیادی را تصرف کنند. منتقدین می پرسند  اگر اسلام با خشونت مخالف است چرا در سیره مسلمانان صدر اسلام این قدر رفتار های خشونت باری دیده می شود. در این تحقیق نشان داده شده که این فتوحات  ارتباطی به اسلام و مکتب اهل بیت علیهم السلام نداشته و با اهداف نامشروعی مانند کشور گشایی و کسب ثروت رخ داده و روایات صریحی وجود دارد که اهل بیت علیهم السلام با فتوحات مخالفت داشتند و اصولاً کشور گشایی به هیچ وجه مورد تایید اسلام نیست.
۲.

نقد مقاله نقش قبایل یمنی در پیدایش تشیع

نویسنده:

کلیدواژه‌ها: پیدایش تشیع شیعیان نخستین شرق شناسان مونتگمری وات

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۹ تعداد دانلود : ۲۱
«ویلیام مونتگمری وات» در مقاله تشیع در دوران بنی امیه، مدعی شده است، شروع و پیدایش تشیع ح اصل هرج و مرج و آشفتگی دوران خلافت امیرالمؤمنین علیه السلام بوده و پایه گذار مکتب و تفکر تشیّع، یمنی هایی بودند که به جهت سابقه تمدنی خویش، برای برون رفت از آشفتگی ها در جستجوی رهبری کاریزماتیک برآمدند که آن را در حضرت امیرالمؤمنین علیه السلام یافتند. در مقاله ی پیش رو که نگاهی انتقادی به رویکرد و تحلیل مونتگمری است، نگارنده تلاش دارد تا با ارایه ی مستندات تاریخی، عصر حضور رسول خدا J و اندکی پس از آن را سر آغاز پیدایش تشیع معرفی کند. در ادامه اصالت قبیله ای شیعیان نخستین بررسی شده است که یمنی بودن عمده ی آن ها مورد تردید واقع شده است. سپس با بررسی تشیع یمنی ها به این نتیجه رسیده که میان قبایل یمنی و امیرالمؤمنین علیه السلام ارتباط و علاقه قلبی وجود داشته است.
۳.

بازخوانی تطبیقی گونه های تقیه از دیدگاه کتب اربعه و صحیحین

کلیدواژه‌ها: گونه های تقیه کتب اربعه صحیحین تطبیقی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۷ تعداد دانلود : ۱۸
تقیه یکی از عقاید اسلامی است که دارای براهین عقلی و نیز دارای ادله نقلی فراوانی در منابع حدیثی فریقین است. این نگاشته به صورت تطبیقی و مقارَن با رویکرد به کتب اربعه و صحیحین دنبال شده است وتلاش دارد تایید مضامین شیعی تقیه را از مصادر عامه به تصویر کشد و نیز گونه-های مختلف تقیه از جهت ملاک و معیار، از منظر فریقین بررسی و تبیین کند. نگارنده کوشیده است تا با بیان وجوه شباهت یا افتراق در این موارد، تحلیل و بررسی هماهنگی یا ناهماهنگی های اجمالی یا کلی، در بین منقولات و گزارشات روایی فریقین در گونه های تقیه را روشن کند، تا در نهایت به مقبولیت طرفین نسبت به این باور دینی، رسیده باشد.
۴.

بررسی و نقد سلفی ایرانی از آیات بقاء کفر و شرک با رویکرد روایات قیام امام مهدی علیه السلام

کلیدواژه‌ها: کفر شرک روایات امام مهدی (عج) قیام سلفی ایرانی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۷ تعداد دانلود : ۱۵
از دیرباز مسأله قیام امام مهدی علیه السلام مورد توجه اندیشمندان شیعه و سنی بوده است و در طول تاریخ، کتب و مقالات متعددی در نقد و بررسی این رویداد تاریخی به رشته تحریر درآمده است. در این رهگذر فریقین برای اثبات ادعای خود، از ادله قرآنی و روایی همسو با افکارشان استفاده کرده و عقیده طرف مقابل را بر خلاف آیات و روایات دانسته اند. وهابیت و برخی از صاحب نظران اهل سنّت مسأله قیام امام مهدی علیه السلام را بر خلاف آیات قرآن دانسته و گمان کرده اند که ادیان آسمانی تا روز قیامت امتداد دارند و هر روایتی که حاکی از انقراض ادیان در هنگامه ظهور امام مهدی علیه السلام باشد، از جعلیات افراد دروغگو است. شیعیان در دفاع از این رویداد بزرگ تاریخ، ادله ی نقلی متعددی ذکر کرده اند و معتقدند که در هنگامه ظهور، ظلم و ستم به کلی ریشه کن شده و تمامی انسان ها بر محور دین اسلام متحد خواهند شد. سید ابوالفضل برقعی از مشهورترین افراد سلفی ایرانی، در بخشی از کتاب «بررسی علمی در احادیث مهدی» اشکالاتی به روایات قیام امام مهدی علیه السلام وارد دانسته و معتقد است که این روایات با آیاتی که به بقاء کفر و شرک تا روز قیامت معنا کرده است، منافات دارند. در متن پیش رو «جایگاه اهل بیت علیهم السلام در هدایتگری جامعه»،«ادله قیام امام مهدی علیه السلام از منظر آیات و روایات» و «ادله قرآنی برقعی در نقد مسأله قیام» مورد تحلیل و بررسی قرار گرفته و در نتیجه طریقه جمع بین روایات مؤوله به قیام امام مهدی علیه السلام و آیاتی که دلالت بر بقاء کفر و شرک تا قیامت دارند، ذکر می گردد.
۵.

نقد و بررسی شبهه اثبات امر و کتاب جدید در روایات مهدوی و پاسخ آن از روایات

نویسنده:

کلیدواژه‌ها: کتاب جدید امر جدید دین جدید مهدویت باب بهائیّت

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۰ تعداد دانلود : ۱۷
دو سده اخیر، شاهد به وجود آمدن دو فرقه ضاله بابیت و بهائیت در ایران بوده ایم. از آنجایی که فرق با ایجاد انحراف در مسئله اصولی یک دین به وجود می آیند، فرقه بهائیت نیز برای اثبات و گسترش خود، شبهاتی پیرامون امامت و مهدویت مطرح کرده است. یکی از شبهاتی که این فرقه در رابطه با مهدویت مطرح می کند، شبهه ظهور امر و کتاب جدید می باشد. آن ها با استناد روایات به ایراد شبهه امر و کتاب جدید پرداخته و قصد دارند تا ظهور مهدی را به عنوان آورنده یک دین جدید معرفی کنند و در نتیجه به اثبات آئین باطل خود بپردازد.از این رو در این مقاله کوشیده شده، اولاً معنای صحیح روایاتی که درباره امر و کتاب جدید نقل شده، بیان گردد تا پاسخی بر شبهه بی اساس فرقه بهائیت باشد و ثانیاً با ذکر اعترافاتی که سران بهائیت بر خاتمیت پیامبر اسلام نموده اند، نیز پاسخی بر این قبیل شبهاتی باشد که از آن برای بشارت دین جدید استفاده می کنند.
۶.

بهائیت آئین صلح یا مسلک خشونت؟

نویسنده:

کلیدواژه‌ها: بهائیّت آئین فرقه صلح مسلک خشونت

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۱ تعداد دانلود : ۲۵
یکی از تعالیم بهائیت وحدت عالم انسانی و ایجاد صلح جهانی است. بهائیت ادعا می کند که تعالیم و آموزه های آنان می تواند منجر به وحدت عالم و صلح جهانی شود. در این تحقیق به بررسی این سؤال که آیا واقعاً بهائیت، آئین صلح است یا مسلک خشونت؟ پرداخته شد. در این پژوهش نخست، پس از بررسی مفاهیم و اصطلاحات، اثبات شد که بهائیت یک دین و آیین نیست، بلکه یک فرقه است و در ادامه به تبیین ادعای بهائیت در صلح جهانی و راهکار آنان در جهت رسیدن به این موضوع آورده شد که هر یک از این راهکارها صرفاً در حد یک شعار است و در مرحله اجرا، عملیاتی نیست و در پایان به بررسی انواع خشونت یعنی خشونت معنوی و فیزیکی در بهائیت مورد بررسی قرار گرفت. خشونت معنوی مانند توهین، افترا، عدم ارتباط با طرد شدگان و غیره به وفور در کتاب های آنان مشاهده می شود و خشونت فیزیکی نیز در نزاع ها و درگیری های فردی و گروهی مانند فتنه قلعه طبرسی، زنجان، نیریز و غیره مشهود است.