جامعه شناسی خانواده

نمایش ۲۶۱ تا ۲۸۰ مورد از کل ۱٬۹۹۳ مورد.

۲۶۱.

مطالعه کیفی موانع و چالش های مادری زنان شاغل در شهر تهران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: رسول صادقی زهرا شهابی

منبع: مطالعات و تحقیقات اجتماعی در ایران دوره ششم زمستان ۱۳۹۶ شماره ۴ (پیاپی ۲۴)

کلیدواژه‌ها: اشتغال زنان سیاست های خانواده محور فشار نقش فرزندآوری مادری مطالعه کیفی

حوزه‌های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۷۰۱ تعداد دانلود : ۹۸۵

زنان شاغل در فرایند مادری با مسائل و چالش های عدیده ای مواجهند. آن ها با مادرشدن، در معرض نقش های چندگانه و فشارهای ناشی از آن ها قرار می گیرند. در این راستا، هدف از این مقاله فهم ادراک و تجربیات زنان شاغل تحصیل کردة دانشگاهی از فرایند مادری و چالش های مرتبط با آن است. روش پژوهش، کیفی و مشارکت کنندگان 30 زن 20 تا 40 سالة متأهل و شاغل با تحصیلات دانشگاهی در شهر تهران هستند که در زمان مصاحبه یک فرزند داشتند و مادری را تجربه کرده اند. داده ها با استفاده از فن مصاحبة عمیق گردآوری، و به شیوة تحلیل محتوای متعارف تحلیل شده است. نتایج پژوهش در چهار مقوله شامل پارادوکس سختی و لذت بخشی مادری، هویت یابی نقشی چندگانه، فشار نقشی مادری و شاغلی و موانع شغلی مادری و فرزندآوری استخراج و بحث شده است. یافته های پژوهش نشان می دهد زنان شاغل تحصیل کرده به دلیل داشتن مسئولیت های چندگانه اعم از مادری، همسری، شاغلی و در برخی موارد حتی دانشجویی و فراهم نبودن حمایت های اجتماعی و خانوادگی لازم، همچنین تجربة مادری به مراتب سخت تر و مسائل و چالش های بیشتری در این زمینه، در مقایسه با سایر زنان با مشکلات بیشتری مواجهند. به طورکلی، با وجود همة مشکلات پیش روی زنان شاغل مادری برای آنان اهمیت و ارزش بالایی دارد، اما این نیاز و ارزش با توجه به شرایط شغلی و اجرانشدن سیاست ها و برنامه های حمایتی از مادران شاغل عمدتاً در یک فرزند خلاصه می شود.

۲۶۲.

بررسی عوامل زمینه ساز طلاق در بافت اجتماعی فرهنگی شهر تهران، پژوهشی کیفی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: زهرا اخوی ثمرین کیانوش زهراکار فرشاد محسن زاده خدابخش احمدی

منبع: فصلنامه فرهنگی - تربیتی زنان و خانواده سال دوازدهم پاییز ۱۳۹۶ شماره ۴۰

کلیدواژه‌ها: عوامل طلاق مشکلات زناشویی و ازدواج طلاق در شهر تهران بافت اجتماعی تهران

حوزه‌های تخصصی:

تعداد بازدید : ۲۴۰۱ تعداد دانلود : ۱۱۳۲

این پژوهش با هدف بررسی عوامل زمینه ساز طلاق در بافت اجتماعی فرهنگی شهر تهران انجام شد. این مطالعه از نوع پژوهشهای کیفی است که با استفاده از روش نظریه داده بنیاد انجام شده است. بدین منظور با روش نمونه گیری هدفمند و با استفاده از روش مصاحبه نیمه ساختاریافته داده ها جمع آوری شد و تا رسیدن به اشباع نظری 22 نفر از واجدان شرایط مورد بررسی قرار گرفتند. برای دستیابی به عوامل، تحلیل داده ها با استفاده از فنون استراوس و کربین انجام شد که شامل شناسه گذاری مفاهیم و شکل دادن به نظریه است. تجزیه و تحلیل داده ها در شناسه گذاری باز، به شناسایی عوامل اصلی، مؤلفه ها و زیرمؤلفه ها منجر شد. نتایج نشانگر این است که عدم عشق و صمیمیت، مقوله مرکزی الگوی یافته های پژوهش است. مقوله عدم آمادگی برای ازدواج و طی نکردن درست فرایند ازدواج جزء شرایط علّی برای ازدواجهای در حال فروپاشی است؛ مسائل فرهنگی و مسائل اقتصادی در زیر شرایط مداخله گر قرار گرفت و مقولاتی از قبیل اعتیاد، ساختار نامناسب خانواده کنونی، عدم سازگاری زناشویی، عوامل و مشکلات جنسی، ارتباط نامناسب با خانواده های اصلی، پیشینه خانوادگی و مشکلات شخصیتی از جمله عوامل زمینه ای مؤثر در طلاق بود. نتایج نشان داد که به کارگیری راهبردهای ارتباطی و هیجانی ناکارامد به پیامدهایی همچون احساس خستگی، تنهایی، ناامیدی و احساس تنفر از همسر و در نهایت میل به طلاق منجر شد.

۲۶۳.

سنجش نگرش دانشجویان نسبت به ازدواج و عوامل مؤثر در آن(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: هدایت الله نیکخواه مریم فانی احمدرضا اصغرپور ماسوله

منبع: جامعه شناسی کاربردی سال بیست و هشتم پاییز ۱۳۹۶ شماره ۳ (پیاپی ۶۷)

کلیدواژه‌ها: دینداری هزینه فرصت نگرش سنتی نگرش مدرن کلیشه های نقش جنسیتی نگرش به ازدواج

حوزه‌های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی جامعه شناسی جامعه شناسی خانواده جوانان

تعداد بازدید : ۱۴۸۹ تعداد دانلود : ۸۳۴

پژوهش حاضر با هدف بررسی نگرش دختران نسبت به ازدواج و عوامل مؤثر در آن در دانشجویان دختر دانشگاه فردوسی مشهد انجام شده است. چارچوب نظری این پژوهش، ترکیبی از مجموعه نظریات مدرنیزاسیون، گذار جمعیتی دوم، نقش، انتخاب عقلانی و نظام کارکردی پارسونز است که برای بررسی متغیرهای هزینه فرصت، کلیشه های نقش جنسیتی و دینداری استفاده شده است. روش پژوهش در این مطالعه، پیمایش و ابزار جمع آوری داده ها پرسشنامه بوده است. حجم نمونه با استفاده از فرمول عمومی کوکران 374 نفر (222 نفر در مقطع کارشناسی، 110 نفر در مقطع کارشناسی ارشد، 42 نفر در مقطع دکتری) تعیین شده است. پرسشنامه در سطح دانشگاه فردوسی مشهد و با روش نمونه گیری طبقه ای متناسب با حجم اجرا شده است. داده ها با استفاده از آمار توصیفی و تحلیلی (ضریب همبستگی و تفاوت میانگین، رگرسیون، تحلیل مسیر) و با کمک دو نرم افزار Spss وAmosبررسی شدند. نتایج نشان می دهند بین متغیرهای مدّنظر با نوع نگرش به ازدواج، رابطه وجود دارد. همچنین بین متغیرهای پایگاه اقتصادی- اجتماعی، دینداری، هزینه فرصت و کلیشه های نقش جنسیتی با نوع نگرش به ازدواج، رابطه وجود دارد. بیشترین میزان اثرگذاری در نگرش سنتی به ازدواج مربوط به متغیر دینداری و برای نگرش مدرن به ازدواج، مربوط به هزینه فرصت است. همچنین به لحاظ توصیف توزیع پاسخگویان نسبت به نوع نگرش به ازدواج، نتایج نشان دادند بیشتر پاسخگویان، نگرش سنتی تری به ازدواج داشتند.

۲۶۴.

رابطه الگوهای ارتباطی خانواده و سازگاری با دانشگاه: نقش واسطه ای راهبردهای مقابله با استرس(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: منیژه احیاءکننده فریده یوسفی

منبع: خانواده پژوهی سال سیزدهم تابستان ۱۳۹۶ شماره ۵۰ 273-291

کلیدواژه‌ها: الگوهای ارتباطی خانواده راهبردهای مقابله با استرس سازگاری با دانشگاه

حوزه‌های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی جامعه شناسی جامعه شناسی خانواده

تعداد بازدید : ۶۷۳ تعداد دانلود : ۴۳۰

این پژوهش با هدف بررسی رابطه الگوهای ارتباطی خانواده و سازگاری دانشجویان با دانشگاه با توجه به نقش واسطه ای راهبردهای مقابله با استرس، اجرا شد. پژوهش از نوع همبستگی و جامعه آماری پژوهش کلیه دانشجویان دوره کارشناسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد بهبهان بود. برای انجام پژوهش 523 نفر به روش نمونه گیری تصادفی خوشه ای چندمرحله ای انتخاب شدند و ابزارهای سنجش شامل پرسش نامه الگوهای ارتباطی خانواده، شیوه مقابله با موقعیت های استرس زا و پرسش نامه سازگاری دانشجویان با دانشگاه را تکمیل کردند. نتایج نشان داد که الگوی گفت و شنود قدرت پیش بینی سازگاری با دانشگاه را به طور مستقیم و معنادار دارد. رابطه راهبرد مسئله مدار با سازگاری با دانشگاه به صورت مثبت و معنی دار و رابطه راهبرد هیجان مدار با سازگاری با دانشگاه به صورت منفی و معنی دار بود. هم چنین، بین الگوهای ارتباطی خانواده با راهبردهای مقابله با استرس رابطه معنی دار به دست آمد. علاوه بر این، الگوهای ارتباطی خانواده توانست از طریق واسطه گری راهبردهای مقابله با استرس، به نحو غیرمستقیم نیز سازگاری با دانشگاه را پیش بینی نماید. در مجموع می توان نتیجه گرفت که الگوی گفت و شنود خانواده از طریق راهبرد مسئله مدار و الگوی هم نوایی از طریق راهبرد هیجان مدار می توانند به ترتیب به صورت مثبت و منفی بر سازگاری دانشجویان با دانشگاه اثر بگذارند.

۲۶۵.

تأثیر آموزش مدیریت خشم و استرس بر کاهش خشم و استرس مادران کودکان مبتلا به اختلال های طیف اتیسم(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: فائزه عطاریان لیلی پناغی داوود تقوایی

منبع: خانواده پژوهی سال سیزدهم زمستان ۱۳۹۶ شماره ۵۲ 515-530

کلیدواژه‌ها: مدیریت خشم مدیریت استرس مادران اختلال طیف اتیسم

حوزه‌های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی جامعه شناسی جامعه شناسی خانواده

تعداد بازدید : ۷۰۴ تعداد دانلود : ۶۰۱

پژوهش حاضر با هدف بررسی تأثیر آموزش مدیریت خشم و استرس بر کاهش خشم و استرس مادران کودکان مبتلا به اختلال های طیف اتیسم انجام گرفت. جامعه آماری پژوهش را کلیه مادران کودکان مبتلا به طیف اتیسم مراجع کننده به مرکز به آرا در سال 94 تشکیل می دادند. به روش نمونه گیری در دسترس تعداد 30 نفر از مادران به عنوان نمونه پژوهش انتخاب و به طور تصادفی به دو گروه (15 نفره) آزمایش و گواه تقسیم شدند. ابزارهای این پژوهش پرسشنامه های پاسخ به استرس کوه و همکاران (2001) و پرخاشگری گلادو (1991) بود. آموزش مدیریت خشم و استرس روی مادران گروه آزمایش به مدت 8 جلسه هفتگی 90 دقیقه ای اجرا شد. در این تحقیق از طرح پیش آزمون پس آزمون با گروه کنترل استفاده شد. تجزیه و تحلیل داده ها نیز از طریق آزمون تحلیل کواریانس صورت گرفت. نتایج نشان داد که آموزش مدیریت خشم و استرس والدگری موجب کنترل خشم و ابعاد آن (کلامی، فیزیکی و تکانش گری) و هم چنین کاهش استرس و ابعاد آن (تنش، پرخاشگری، خشم، خستگی و ناکامی) در مادران کودکان مبتلا به اختلال طیف اتیسم می شود.

۲۶۶.

آسیب شناسی استفاده از شبکه های اجتماعی و نرم افزارهای تلفن همراه در خانواده ی ایرانی (با تأکید بر نقاط قوت، ضعف، فرصت و تهدید)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: یوسف خجیر

منبع: مطالعات راهبردی زنان سال بیستم پاییز ۱۳۹۶ شماره ۷۷

کلیدواژه‌ها: خانواده راهبردها شبکه ی اجتماعی نرم افزار پیام رسان تلفن همراه

حوزه‌های تخصصی:

تعداد بازدید : ۲۰۴۲ تعداد دانلود : ۱۲۰۳

با توجه به حضور گسترده ی شبکه های اجتماعی و نرم افزارهای تلفن همراه در خانواده ها و استفاده ی روزافزون اعضای خانواده از آن، این مقاله ی پژوهشی درصدد شناسایی نقاط قوت ضعف، فرصت تهدید شبکه های اجتماعی و نرم افزارهای پیام رسان تلفن همراه در خانواده ی ایرانی و تعیین راهبردهای بهره گیری از این شبکه ها برای خانواده ی ایرانی است. روش این پژوهش روش تحلیل راهبردی یا SWOT(سوات) است. جامعه ی آماری آن دو گروه استادان و صاحب نظران دانشگاهی و مدیران اجرایی هستند. حجم نمونه 40 نفر و روش نمونه گیری به صورت گلوله برفی است. تکنیک گردآوری اطلاعات به صورت ترکیبی از مصاحبه ی نیمه ساخت یافته و پرسش نامه ی متوازن استفاده شده است. برای تجزیه و تحلیل داده ها، در تحلیل مصاحبه از تحلیل مضمون کینگ، در تحلیل داده های پرسش نامه از ماتریس های SWOT ، برای رتبه بندی نقاط قوت و ضعف از ماتریس ارزیابی عوامل داخلی (IFE) و برای رتبه بندی نقاط فرصت و تهدید از ماتریس ارزیابی عوامل خارجی (EFE) و برای اولویت بندی راهبردها و انتخاب راهبرد بهینه از ماتریس QSPM استفاده شده است. مهم ترین قوت این شبکه ها و نرم افزار تلفن همراه قوی تر شدن پیوند بین اعضای خانواده ای که به لحاظ جغرافیایی از هم دور هستند و تقویت ارتباطات ارزان، دائمی و مناسب بین اعضای خانواده و مهم ترین ضعف طراحی ساختار شبکه ها بر اساس فرهنگ غربی و عدم تطابق آن با ایرانی اسلامی محیط خانواده (برخلاف شبکه های بومی)، مهم ترین فرصت استفاده از ظرفیت آنها در معرفی فرهنگ اصیل خانواده ی ایرانی اسلامی و گسترش آن در بین کاربران و مهم ترین تهدید تغییر سبک زندگی و ترویج جدایی خانواده به مثابه مهم ترین نهاد اجتماعی در فرهنگ اسلامی و ایرانی است. مهم ترین راهبرد برای استفاده ی بهینه نیز بهره گیری از ظرفیت کمی و کیفی بالای کاربران ایرانی برای تولید و اشاعه ی محتواهای دینی، فرهنگی و اخلاقی در دو سطح داخلی و خارجی در حوزه ی خانواده، همگرایی نهادهای فعال دولتی و غیردولتی در افزایش سواد رسانه ای و اطلاعاتی خانواده جهت حضور در شبکه ی اجتماعی است.

۲۶۷.

ساختار عاملی و اعتبار نسخه فارسی پرسش نامه شیوه های فرزندپروری بامریند(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: اصغر مینایی سپیده نیک زاد

منبع: خانواده پژوهی سال سیزدهم بهار ۱۳۹۶ شماره ۴۹ 91-108

کلیدواژه‌ها: شیوه های فرزندپروری بامریند تحلیل عاملی تاییدی روایی اعتبار

حوزه‌های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی جامعه شناسی جامعه شناسی خانواده

تعداد بازدید : ۶۵۳ تعداد دانلود : ۴۶۶

در این پژوهش، ساختار عاملی و اعتبار نسخه فارسی پرسشنامه شیوه های فرزندپروری بامریند، در بین 576 نفر از مادران دانش آموزان دوره ابتدایی شهر تهران تعیین شده است که به روش نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای انتخاب شدند. این پژوهش، با توجه به ماهیت موضوع و اهداف آن، یک تحقیق توصیفی بر اساس روش های روانسنجی است. ساختار عاملی پرسشنامه، بر اساس شاخص های برازش و شاخص های بهبود در تحلیل عاملی تاییدی توسط نرم افزار AMOS مورد آزمون قرار گرفت. یافته ها نشان داد در پرسشنامه شیوه های فرزندپروری به استثنای ماده های 24، 8، 13 و 18، بقیه ماده ها عوامل از پیش تعیین شده پرسشنامه را می سنجند و سوالات پرسشنامه، دارای روایی نسبتا مطلوبی هستند. همچنین برای محاسبه اعتبار کل پرسشنامه از آلفای طبقه ای و برای محاسبه اعتبار خرده مقیاس ها از ضریب گاتمن استفاده گردید. نتایج نشان دهنده اعتبار نسبتا خوب پرسشنامه و خرده مقیاس های آن می باشد.

۲۶۸.

پیش بینی خودشیفتگی، ادراک تعاملات اجتماعی و تعارضات زناشویی بر اساس استفاده از شبکه های اجتماعی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: رؤیا رضاپور محمدمهدی ذاکری لقمان ابراهیمی

منبع: خانواده پژوهی سال سیزدهم تابستان ۱۳۹۶ شماره ۵۰ 197-214

کلیدواژه‌ها: شبکه های اجتماعی خودشیفتگی ادراک تعاملات اجتماعی تعارضات زناشویی

حوزه‌های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی جامعه شناسی جامعه شناسی خانواده

تعداد بازدید : ۷۷۶ تعداد دانلود : ۴۶۷

گسترش شبکه های اجتماعی و استفاده گسترده از آن ها توسط زوجین، تأثیرات مهمی بر جنبه های مختلف زندگی آنان داشته است. هدف پژوهش حاضر بررسی نقش شبکه های اجتماعی مجازی در خودشیفتگی، ادراک تعاملات اجتماعی و تعارضات زناشویی زوجین استفاده کننده از شبکه های اجتماعی بود. طرح پژوهش از نوع همبستگی بوده و جامعه آماری را زوجین استفاده کننده از شبکه های اجتماعی شهر زنجان تشکیل داده که 120 زوج که از شبکه های اجتماعی به صورت گسترده استفاده می کردند به صورت در دسترس انتخاب شدند. از پرسش نامه های اعتیاد به اینترنت (یانگ، 1998)، شخصیت خودشیفته (ایمز و همکاران، 2006)، ادراک تعامل اجتماعی (گلاس، 1994) و تعارض زناشویی (ثنایی، 1379) استفاده شد. روش همبستگی پیرسون و رگرسیون برای تحلیل داده ها مورد استفاده قرارگرفت. یافته ها نشان داد بین استفاده از شبکه های اجتماعی مجازی با ادراک تعامل اجتماعی رابطه منفی معنادار و با خودشیفتگی و تعارض زناشویی رابطه مثبت معنادار وجود دارد (0/01>P). هم چنین بین تعارض زناشویی با خودشیفتگی رابطه مثبت معنادار و با ادراک تعامل اجتماعی رابطه منفی معنادار وجود دارد (0/01>P). شبکه های اجتماعی با تأثیرات منفی روی روابط زوجین و احساس آن ها نسبت به یکدیگر و از سویی دیگر، با تقویت خودشیفتگی، باعث مشکلات ارتباطی مختلف و کاهش احساس های مثبت زوجین نسبت به یکدیگر و تعارضات زناشویی می شود.

۲۶۹.

عوامل موثر بر اقدام زنان به سقط جنین عمدی : تجربه زیسته زنان از سقط جنین در تهران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: حجیه بی بی رازقی نصرآباد الهام سنجری

منبع: مطالعات اجتماعی روانشناختی زنان دوره پانزدهم تابستان ۱۳۹۶ شماره ۲ (پیاپی ۵۱)

کلیدواژه‌ها: سقط جنین حاملگی ناخواسته تجربه زیسته هزینه –فایده وسایل پیشگیری از بارداری

حوزه‌های تخصصی:

تعداد بازدید : ۳۸۸۶ تعداد دانلود : ۱۴۸۰

سقط جنین در ایران غیرقانونی می باشد و زمانی مجاز است که ادامه بارداری، سلامت مادر را به خطر بیندازد یا به تولد نوزادی بیمار و یا معلول بینجامد. با این حال بسیاری از زنان با حاملگی ناخواسته برای توقف بارداری، بطور مخفیانه و عموما بصورت ناایمن اقدام به سقط جنین می نمایند. از این رو این مقاله به دلایل و نحوه اقدام به سقط جنین عمدی می پردازد. مطالعه از نوع کیفی است و داده ها از طریق مصاحبه عمیق با 50 زن که تجربه سقط جنین عمدی داشتند، در تیر و مرداد سال 1393جمع آوری شد. مصاحبه با افراد تا اشباع نظری ادامه یافت. یافته ها نشان داد دو گروه از زنان برای سقط مراجعه می کنند گروهی از زنان بدون فرزند و شامل دختران مجرد و یا زنانی هستند که در دوران عقد و نامزدی بسر می برند. گروه دوم زنان دارای فرزند می باشند. بر اساس یافته های این مطالعه، سقط جنین در فرایندی از ارزیابی هزینه – فایده و اجتناب از خطرات و آسیب های احتمالی در آینده رخ می دهد. در شرایطی نظیر - فرزندآوری خارج از عرف، اعتیاد همسر اختلافات خانوادگی، احساس ناامنی در زندگی مشترک، مشکلات مالی و اقتصادی، مشارکت کم مردان در امور خانه و بچه داری و ناسازگاری کار و فرزندآوری، - هزینه های (مادی و غیر مادی) ادامه حاملگی و تولد فرزند ناخواسته، بیشتر از هزینه های سقط جنین ارزیابی می گردد و افراد سقط جنین را کنشی عقلانی و برای اجتناب از پیامدها و آسیب های احتمالی در آینده در نظر می گیرند.

۲۷۰.

کلان شهر تهران و ظهور نشانه های الگوی تازه ای از روابط زن و مرد؛ مطالعه زمینه ها، فرایند، و پیامدهای هم خانگی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: مسعود گلچین سعید صفری

منبع: تحقیقات فرهنگی ایران سال دهم بهار ۱۳۹۶ شماره ۱ (پیاپی ۳۷)

کلیدواژه‌ها: هم بالینی الگوهای تازه ی روابط زن و مرد همخانگی بدون ازدواج همباشی ازدواج سفید

حوزه‌های تخصصی:

تعداد بازدید : ۲۷۹۵ تعداد دانلود : ۱۵۹۰

امروزه شاهد ظهور نشانه های الگوی جدیدی از روابط زن و مرد با عنوان هم خانگی بدون ازدواج (همباشی، هم بالینی) هستیم که در ادبیات روزنامه نگارانه و زبان برخی از جوانان، «ازدواج سفید» خوانده می شود. به نظر می رسد چنین سبک های زندگی نوظهوری، بیشتر در مناطق شهری بزرگ پدید می آیند. در این مقاله کوشیده ایم شناخت بیشتری درمورد دلایل و زمینه های مؤثر بر تصمیم گیری زوجینی که اقدام به شکل دهی چنین رابطه ای (هم خانگی بدون ازدواج) می کنند، سپس فرایندی که در آن درگیر می شوند، و سرانجام، پیامدهایی که عملاً تجربه کرده و یا با آن روبه رو می شوند، به دست آوریم؛ ازاین رو با استفاده از تکنیک «مصاحبه عمیق و آزاد» در چارچوب روش «نظریه زمینه ای» داده های لازم از 16 زوجی که هم خانگی را برگزیده اند، گردآوری و تنظیم شد. پس از تحلیل یافته های پژوهش، مقوله های «تقلیل کارکرد و اهمیت خانواده»، «مهاجرت»، و «تهران، شهر بی نظارت» به عنوان شرایط زمینه ای، «دید منفی به ازدواج مرسوم»، «باورهای فمینیستی»، و «اعتقاد نداشتن و پایبند نبودن به ارزش های دینی جامعه» به عنوان شرایط علی، «درگیری در فرایند عاشقانه» و «آشنایی با هم خانگی» به عنوان شرایط میانجی، «هم خانگی، رابطه برابر»، «هم خانگی، رابطه با پایان باز»، «تجربه رضایت بخش از این سبک زندگی»، «موانع داخلی رابطه» و «محدودیت های خارجی رابطه» به عنوان تعاملات، «تحمل ضرر و زیان ناشی از پایان رابطه» و «اقدام به ازدواج و یا قول به ازدواج جهت برطرف کردن موانع خارجی» به عنوان پیامدهای این سبک زندگی تعیین شدند. سرانجام، مفهوم «هم خانگی، رابطه کم دوام ناشی از تضاد ارزش های مدرن و سنتی در بستر کلان شهر تهران» به عنوان مقوله هسته برگزیده شد.

۲۷۱.

بررسی رابطه بین ابعاد خودکارآمدی فرزندان با سرمایه های فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی خانواده(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: مریم درفشان فریده یوسفی

منبع: جامعه شناسی کاربردی سال بیست و هشتم تابستان ۱۳۹۶ شماره ۲ (پیاپی ۶۶)

کلیدواژه‌ها: خودکارآمدی تحصیلی سرمایه اجتماعی سرمایه اقتصادی سرمایه فرهنگی خودکارآمدی اجتماعی خودکارآمدی عاطفی

حوزه‌های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی جامعه شناسی جامعه شناسی خانواده کودک و نوجوان

تعداد بازدید : ۹۷۷ تعداد دانلود : ۵۷۹

هدف این پژوهش، پیش بینی ابعاد خودکارآمدی (تحصیلی، اجتماعی و عاطفی) دانش آموزان بر اساس سرمایه های فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی خانواده است. بدین منظور، 398 نفر از دانش آموزان مقطع متوسطه شهر شیراز به روش نمونه گیری تصادفی خوشه ای چندمرحله ای انتخاب شدند. ابزار سنجش ابعاد خودکارآمدی ، مقیاس خودکارآمدی موریس و ابزار سنجش سرمایه های فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی، مقیاس های محقق ساخته است. برای تعیین روایی همه ابزار ها از روایی سازه و روش آماری تحلیل عاملی اکتشافی استفاده شده و پایایی آن ها با استفاده از ضرایب آلفا ی کرونباخ و کودر ریچاردسون محاسبه شده است. در این پژوهش که از نوع همبستگی است، داده ها با استفاده از روش آماری رگرسیون چندگانه به شیوه همزمان تجزیه و تحلیل شدند. یافته های پژوهش نشان داد کالای فرهنگی، خودکارآمدی تحصیلی را و رفتارهای فرهنگی، خودکارآمدی اجتماعی را به طور مثبت و معناداری می توانند پیش بینی کنند. و کالای فرهنگی و رفتارهای فرهنگی به طور مثبت و معنادار و اعتماد به صورت منفی و معناداری می توانند خودکارآمدی عاطفی را پیش بینی کنند. نتیجه گیری اساسی پژوهش حاضر این است که والدین و مدرسه ها با افزایش میزان کالای فرهنگی به عنوان بعدی از سرمایه فرهنگی، خودکارآمدی تحصیلی دانش آموزان را می توانند افزایش دهند. خانواده ها و مدارس با تشویق رفتارهای فرهنگی، به خودکارآمدی اجتماعی دانش آموزان می توانند کمک کنند و با افزایش دسترسی دانش آموزان به کالاهای فرهنگی و تشویق آنان به انجام رفتارهای فرهنگی، خودکارآمدی عاطفی آنان را می توانند ارتقاء بخشند.

۲۷۲.

تأثیر خرده فرهنگ بازی های رایانه ای بر رفتارهای جامعه ستیز نوجوانان دبیرستانی شهر اصفهان در سال95(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: عزت شیرانی بیدآبادی شاپور بهیان سید علی هاشمیان فر

منبع: مطالعات فرهنگ - ارتباطات سال هجدهم زمستان ۱۳۹۶ شماره ۴۰

کلیدواژه‌ها: نوجوان خرده فرهنگ رفتار اجتماعی بازی های رایان های جامعه ستیز

حوزه‌های تخصصی:

تعداد بازدید : ۸۸۳ تعداد دانلود : ۵۹۹

با توجه به اینکه امروزه بازی های رایانه ای گستره وسیعی از فرهنگ فراغتی نوجوانان را در بر گرفته اند و تأثیرات رفتاری زیادی بر آنها گذاشته اند، هدف از بررسی پیش رو مطالعه نقش انواع بازی های رایانه ای به عنوان بخشی از خرده فرهنگ نوجوانان در رفتارهای اجتماعی جامعه ستیز آنها در شهر اصفهان بود. به ویژه که خرده فرهنگ های نوجوانی تأثیر زیادی در الگوپذیری رفتاری نوجوانان دارند و هدایت کننده رفتارهای اجتماعی آنها در جهت مثبت و منفی هستند. به همین دلیل برای دستیابی به هدف از بین 127817نوجوان 18-12ساله در کلیه نواحی شش گانه آموزشی شهر اصفهان، نمونه ای 666 نفری به روش سهمیه ای انتخاب شد. ابزار گردآوری داده ها، پرسشنامه محقق ساخته با 38 سؤال بسته بود. همچنین پاسخگوئی به سؤالات بر اساس طیف لیکرت پنج درجه ای انجام شد. سؤالات پژوهش در مورد ویژگی های شخصی پاسخگویان مانند سن، جنس و وضعیت تحصیلی آنها و نیز متغیرهای مورد بررسی تحقیق همچون رفتارهای جامعه ستیز نوجوانان (میزان ناسزاگوئی، وندالیسم و بی توجهی به حقوق دیگران) بود. تحلیل داده ها در دو سطح توصیفی و استنباطی انجام شد و از برخی آزمون ها نظیر درصد، میانگین، فراوانی و نیز ضرایب همبستگی پیرسون، کای دو، t و رگرسیون برای بررسی متغیرها استفاده شد. یافته ها نشان داد که رابطه معنی داری بین متغیر رفتارهای جامعه ستیز (ناسزاگوئی، وندالیسم و بی توجهی به حقوق دیگران) با نوع بازی های رایانه ای به عنوان بخشی از خرده فرهنگ نوجوانان وجود دارد. همچنین نتایج مشخص نمود که جنسیت در میزان استفاده از اغلب انواع بازی ها توسط نوجوانان مؤثر است. متغیر سن تفاوت معنی داری در سه گروه سنی نوجوانان از نظر انواع بازی های کامپیوتری نداشت.

۲۷۳.

نگاه بی فرزندان ارادی به فرزندآوری: مطالعه ای در شهر رشت(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: مهدی حمیدی فر محمدامین کنعانی حمید عباداللهی چنذانق

منبع: جامعه پژوهی فرهنگی سال هشتم پاییز ۱۳۹۶ شماره ۳ (پیاپی ۲۵)

کلیدواژه‌ها: باروری رشت فردی شدن بی فرزندی ارادی تأخیر در فرزندآوری انتخاب فردی

حوزه‌های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۸۶۰ تعداد دانلود : ۷۸۸

هدف این مقاله توصیف تمایل و یا عدم تمایل به فرزندآوری در بین افراد بی فرزند ارادی در شهر رشت و فهم کنش آن ها در زمینه بی فرزندی بر اساس نظریه «جامعه در مخاطره» و «فردی شدن» بک و بک-گرانشایم است. روش پژوهش، میدانی کیفی و تکنیک پژوهش مصاحبه ی عمیق با 13 نفر از افراد بی فرزند است که حداقل 5 سال بی فرزندی ارادی داشته اند. یافته ها نشان می دهند که افراد داشتن یا نداشتن فرزند را به مثابه انتخابی می دانند که می تواند به خاطر انتخاب های دیگر به تعویق افتاده یا سرکوب شود. با این حال، بین دو جنس از نظر گرایش به بی فرزندی تفاوت وجود دارد. به طوری که زنان مادر شدن را برای شکل گیری هویت خود مهم تلقی می کنند، اما مردان چنین نظری درباره پدر شدن ندارند. مهم ترین دلایل افراد برای بی فرزند را می توان در پنج مؤلفه خلاصه کرد: مسئولیت های بالای پدرومادری، محدویت های اجتماعی فرزند برای والدین، محدویت های زناشویی فرزند برای والدین، هزینه های بالای داشتن فرزند و مخاطره های بارداری برای زنان. گونه شناسی بی فرزندی ارادی سه دسته از بی فرزندان را نشان می دهد. بی فرزندان دائمی، بی فرزندان موقت و بی فرزندانی که تصمیم مشخصی برای داشتن یا نداشتن فرزند اتخاذ نکرده اند.

۲۷۴.

بررسی جامعه شناختی رابطه شبکه های اجتماعی مجازی و تغییرات جاری در خانواده ها(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: محمد رحیمی عالیه شکربیگی باقر ساروخانی زهرا حضرتی صومعه

منبع: پژوهشنامه اسلامی زنان و خانواده سال پنجم بهار و تابستان ۱۳۹۶ شماره ۸

کلیدواژه‌ها: روابط زناشویی زوجین پایگاه اقتصادی - اجتماعی تغییرات خانواده شبکه های اجتماعی مجازی

حوزه‌های تخصصی:

تعداد بازدید : ۲۴۵۲ تعداد دانلود : ۱۵۷۰

افزایش تغییر و تحولات در حوزه خانواده یکی از چالش های اساسی خانواده در عصر کنونی است. پژوهش حاضر، به تبیین جامعه شناختی تغییرات جاری در خانواده های شهر تهران با تکیه بر گرایش زوجین به شبکه های اجتماعی مجازی بر اساس نظریه های گیدنز، هابرماس، برگر و لاکمن، کاستلز، والدهال و کلاپر، تامپسون، نای و نظریه کاشت گربنر پرداخت. در این مطالعه که به روش پیمایش انجام شد، با کمک رویکردهای نظری درباره خانواده و نیز پژوهش های موجود، ابعاد اصلی تغییرات خانواده در شهر تهران شناسایی و شاخص هایی برای سنجش آن پیشنهاد شد. تعداد 400 نفر نمونه به روش نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای و سهمیه ای از بین زوجین ساکن در منطقه یک شهر تهران (به تعداد 112986 نفر) انتخاب شدند. از طریق پرسشنامه هدایت شده، اطلاعات جمع آوری و با نرم افزار spss تحلیل شد. یافته های تحقیق نشان داد که تفاوت معناداری بین زوجین کاربر و غیرکاربر شبکه های اجتماعی مجازی از نظر سست شدن پیوندهای خویشاوندی، گرایش های انزواجویانه، عدم پایبندی به تعهدات زناشویی، سردی روابط، بی اعتمادی زناشویی وجود دارد. همچنین نتایج تحلیل رگرسیون چند گانه و تحلیل مسیر، نشانه آن است که در مجموع 64% تغییرات جاری در خانواده های شهر تهران بستگی به استفاده از شبکه های اجتماعی مجازی دارد.

۲۷۵.

بررسی میزان، انگیزه ها و ادراک پیامدهای استفاده از شبکه های اجتماعی بر مبنای کیفیت رابطه دلبستگی و ادراک طرد و کنترل والدینی در نوجوانان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: پریسا سادات سیدموسوی مریم فلاحت پیشه بابلی بهاره انجم شعاع

منبع: خانواده پژوهی سال سیزدهم زمستان ۱۳۹۶ شماره ۵۲ 531-549

کلیدواژه‌ها: شبکه اجتماعی دلبستگی طرد کنترل نوجوانان

حوزه‌های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی جامعه شناسی جامعه شناسی خانواده

تعداد بازدید : ۶۳۲ تعداد دانلود : ۴۶۷

با توجه به اهمیت رفتار کاربر در شبکه های اجتماعی به ویژه در گروه سنی نوجوانان، هدف این پژوهش بررسی رابطه میزان استفاده، انگیزه ها و ادراک پیامدهای استفاده از شبکه های اجتماعی با کیفیت دلبستگی به والدین و ادراک طرد و کنترل والدینی بود. جامعه آماری این پژوهش تمام نوجوانان 15 تا 18 سال شهر تهران بودند که با روش نمونه گیری خوشه ای چندمرحله ای 146 پرسشنامه های دلبستگی به والدین و همسالان، پرسشنامه پذیرش، طرد و کنترل والدینی و پرسشنامه کاربری شبکه های اجتماعی پاسخ دادند نتایج نشان داد که کیفیت رابطه با والدین نقش مهمی در پیش بینی میزان استفاده و نوع کاربری شبکه های اجتماعی داشته و همچنین می تواند بر پیامدهای استفاده از این شبکه ها نیز تأثیر بگذارد. هم چنین، بر خلاف انتظار، افزایش کنترل والدینی نمی تواند موجب کاهش استفاده از این شبکه ها گردد. بر مبنای یافته ها به نظر می رسد که هر چند بیشتر نوجوانان از شبکه های اجتماعی استفاده می کنند ولی رابطه با والدین نقش مهمی در پیش بینی انگیزه استفاده از شبکه های اجتماعی دارد.

۲۷۶.

پیش بینی مصرف الکل در جوانان بر مبنای مؤلفه های کنترل و حمایت خانوادگی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: سعید صادقی بیتا شلانی حسین عابدی پریجا الهه صادقی

منبع: دانش انتظامی سال نوزدهم تابستان ۱۳۹۶ شماره ۲ (پیاپی ۷۵)

کلیدواژه‌ها: جوانان آسیب حمایت خانوادگی مصرف الکل کنترل خانوادگی

حوزه‌های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۴۰۵ تعداد دانلود : ۱۱۸۱

زمینه و هدف: مشروب های الکلی یکی از جدی ترین معضل های بشری و پیچیده ترین پدیده انسانی است که پایه و بنیان جامعه انسانی را تحلیل می برد. آسیب پذیرترین گروه در برابر مصرف الکل نیز جوانان هستند و به طور طبیعی درک عوام ل مؤثر ب ر مصرف الکل در جوانان به منظور توسعه راهبردهای مؤثر کنت رل و پی شگیری از آن ضروری است. ازاین رو هدف پژوهش حاضر پیش بینی مصرف الکل بر مبنای مؤلفه های کنترل و حمایت خانوادگی است. روش: پژوهش حاضر توصیفی و از نوع همبستگی است. جامعه آماری پژوهش را جوانان 18 تا 24 ساله منطقه 6 شهر تهران در سال 95 تشکیل دادند که 249 نفر (153 پسر و 96 دختر) از آن ها به صورت در دسترس به عنوان نمونه انتخاب شدند. ابزار پژوهش نیز پرسش نامه رشد و بهداشت جوانان (آلفای کرونباخ 81/0 و 69/0) و مقیاس خطرپذیری جوانان ایرانی (آلفای کرونباخ 89/0) است. یافته ها و نتایج: یافته ها نشان دادند که میانگین گزارش مصرف الکل در جوانان مورد مطالعه این پژوهش 76/20 و میانگین حمایت و کنترل خانواده 14/17 و 14/12 است. همچنین بین حمایت و کنترل خانوادگی با مصرف الکل رابطه منفی و معنی داری وجود دارد. بنابراین متغیرهای کنترل و حمایت خانواده، پیش بینی کننده های معنی داری برای مصرف الکل در جوانان هستند.

۲۷۷.

تعاملات عاطفی زوجین و نقش آن در طلاق عاطفی و اقدام به طلاق: یک پژوهش کیفی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: علی محمد رضایی فرشته میرزاده کوهشاهی الهام یعقوبی ترکی

منبع: خانواده پژوهی سال سیزدهم زمستان ۱۳۹۶ شماره ۵۲ 585-604

کلیدواژه‌ها: طلاق عاطفی اقدام به طلاق تعاملات عاطفی مطالعه کیفی

حوزه‌های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی جامعه شناسی جامعه شناسی خانواده

تعداد بازدید : ۱۴۳۸ تعداد دانلود : ۱۲۵۰

عوامل عدیده ای از جمله عوامل اقتصادی، فرهنگی، اجتماعی، خانوادگی و ... در طلاق عاطفی و اقدام عملی به طلاق مؤثر هستند. مطالعه کیفی حاضر به تعاملات عاطفی زوجین و نقش آن در طلاق عاطفی و اقدام به طلاق پرداخته است. 30 زن متأهل مراجعه کننده به یکی از مراکز مشاوره شهر تهران که حداقل یک سال از زمان ازدواج آن ها می گذشت با روش نمونه گیری هدفمند انتخاب شدند. داده ها با مصاحبه نیمه ساختار یافته جمع آوری و با روش تحلیل محتوا کدگذاری و تجزیه و تحلیل شدند. نتایج حاصل از پژوهش، هفت گروه مشکلات شامل تغییر وضعیت پذیرش بدون قید و شرط اولیه به پذیرش توأم با قید و شرط فراوان، ازدواج اجباری و بدون عشق و علاقه، فقدان دوره نامزدی و آشنایی اولیه، عدم اختصاص زمان کافی برای ابراز علاقه و محبت به خانواده، تعاملات اجتماعی ضعیف، لج و لجبازی و مشکلات عاطفی حل نشده قبلی را شناسایی کرد که در طلاق عاطفی و اقدام به طلاق زوجین مؤثر بودند. تعاملات عاطفی منفی زوجین نقش کلیدی در ایجاد و گسترش طلاق عاطفی و اقدام به طلاق دارند و لازم است قبل از ازدواج، آگاهی کافی به زوجین در خصوص این گونه تعاملات و نقش آن ها در تخریب زندگی داده شود.

۲۷۸.

تحلیل جامعه شناختی میزان امید به زندگی دانش اموزان بر اساس هوش معنوی(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

نویسنده: نجف طهماسبی پور زهرا رفیعی یزد

منبع: علوم اجتماعی شوشتر سال یازدهم زمستان ۱۳۹۶ شماره ۴ (پیاپی ۳۹)

کلیدواژه‌ها: هوش معنوی امید زندگی

حوزه‌های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی جامعه شناسی جامعه شناسی خانواده کودک و نوجوان

تعداد بازدید : ۹۹۰ تعداد دانلود : ۶۶۹

پژوهش حاضر باهدف تعیین رابطه ابعاد هوش معنوی با ابعاد امید به زندگی دردانش آموزان انجام شده است. روش تحقیق توصیفی از نوع همبستگی و جامعه آماری کلیه دانش آموزان دختر دوره متوسطه دوم شهر تهران بود. نمونه آماری با استفاده از فرمول کوکران 384 نفر بودند که با روش نمونه گیری تصادفی خوشه ای چندمرحله ای انتخاب شدند. متغیرهای پژوهش با استفاده از پرسشنامه هوش معنوی کینگ (2008)، مقیاس امیدواری اشنایدر (1991) موردسنجش قرار گرفتند. برای تجزیه وتحلیل داده ها از آمار توصیفی و استنباطی (رگرسیون چند متغیره و همبستگی کانونی) استفاده گردید. نتایج نشان داد که بین مولفه های هوش معنوی با متغیرهای امید به زندگی رابطه مثبت وجود دارد. همچنین هوش معنوی در تحلیل کانونی، در کانون اول 26 درصد و در کانون دوم 5/2 درصد واریانس متغیرهای امید به زندگی را تبیین نمود. تحلیل رگرسیون برای مؤلفه های هوش معنوی نشان داد که است 4/17 درصد از واریانس امید به زندگی را متغیرهای آگاهی متعالی، تولید معنای شخصی و بسط حالت هشیاری باهم به طور مشترک تبیین می کنند. با توجه به نقش هوش معنوی در امید به زندگی پیشنهاد می شود که آموزش هوش معنوی برای دانش آموزان موردتوجه قرار گیرد.

۲۷۹.

مقایسه نگرش صمیمانه نسبت به همسر در زنان متأهل کاربر و غیر کاربر شبکه های مجازی اجتماعی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: داوود تقوایی نرگس آبکار

منبع: پژوهشنامه اسلامی زنان و خانواده سال پنجم بهار و تابستان ۱۳۹۶ شماره ۸

کلیدواژه‌ها: شبکه های مجازی اجتماعی نگرش صمیمانه زنان متأهل کاربر زنان غیرکاربر

حوزه‌های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۱۹۰ تعداد دانلود : ۱۳۲۰

پژوهش حاضر با هدف مقایسه نگرش صمیمانه نسبت به همسر در زنان متأهل کاربر و غیرکاربر شبکه های مجازی اجتماعی صورت گرفت. در این مطالعه علّی مقایسه ای تعداد 80 نفر از افراد هر دو گروه که از نظر متغیرهایی مثل وضعیت تحصیلی- اقتصادی و مدت زمان زندگی مشترک همتا بودند، به روش در دسترس انتخاب شدند. داده های پژوهش با پرسشنامه نگرش صمیمانه جمع آوری و با استفاده از روش آماری تحلیل واریانس چند متغیری، آزمون t و آزمون خی دو مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج نشان داد که میزان نگرش صمیمانه در تمام خرده مقیاس ها و همچنین نمره کلی در دو گروه تفاوت معنی داری با هم دارند. بر اساس نتایج این پژوهش می توان گفت که بین زنان متأهل کاربر و غیر کاربر شبکه های مجازی اجتماعی، تفاوت معناداری در خرده مقیاس ها و همچنین نمره کلی پرسشنامه نگرش صمیمانه نسبت به همسر وجود دارد.

۲۸۰.

رابطه میان سطوح متفاوت روابطِ پیش از ازدواج و نگرش والدین به آن با میزان سازگاری زناشویی زوجین(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: سعاده ملک عسگر محمدعلی مظاهری منصوره السادات صادقی

منبع: راهبرد فرهنگ سال دهم تابستان ۱۳۹۶ شماره ۳۸

کلیدواژه‌ها: سازگاری زناشویی نگرش والدین رابطه پیش از ازدواج

حوزه‌های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۴۰۲ تعداد دانلود : ۶۳۶

تحولات جامعه ایران منجر به تغییرات مهمی در شکل روابط پیش از ازدواج در بین جوانان شده است. مطالعات پیشین نشان داده اند، این روابط اگر با افراد متعدد یا به طور پیشرفته باشد، تأثیر نامطلوبی بر کیفیت رابطه بعدی فرد خواهد داشت. اما اگر به عنوان مسیری برای رسیدن به ازدواج انتخاب شود و با نظارت خانواده و جامعه باشد باعث ارتقاء کیفیت انتخاب فرد می شود. بر این اساس در این پژوهش قصد بررسی رابطه میان سطوح روابط پیش از ازدواج با میزان سازگاری زوجین را داریم. باتوجه به نقش تعیین کننده خانواده در گفتمان جامعه ایرانی در این بررسی، نگرش والدین به رابطه پیش از ازدواج و ازدواج فرزندشان نیز مورد مطالعه قرار گرفت. برای جمع آوری گروه نمونه از روش در دسترس و گلوله برفی استفاده شد و از افراد خواسته شد علاوه بر سطح ارتباط خود، آزمون سازگاری زناشویی را تکمیل کنند. نتایج این بررسی نشان داد، سازگاری زناشویی افرادی که پیش از ازدواج رابطه ای نداشتند و یا روابط محدودی داشته اند بیش از افراد با روابط پیشرفته و متعدد است. توافق والدین با ازدواج نیز باعث افزایش میزان سازگاری زناشویی است.

درخت حوزه‌های تخصصی