درخت حوزه‌های تخصصی

این مقاله بر اساس رویکرد جامعه‏شناختی به بررسی و مطالعه میزان اعتماد اجتماعی پرداخته است. این نوشتار، بر این فرض استوار است که اعتماد اجتماعی (در جایگاه مفهوم اصلی پژوهش حاضر)، یکی از جنبه‏های مهم روابط اجتماعی و زمینه‏ساز همیاری و مشارکت اجتماعی بین اعضای جامعه است. سؤال اصلی این است که آیا میزان اعتماد اجتماعی در بین دانشجویان دانشگاه‏های زنجانی به عنوان محور روابط اجتماعی، با ویژگی‏های فردی و موقعیتی دانشجویان و تعاملات اجتماعی آنان با گروه‏های اجتماعی، میزان سرمایه‏های اجتماعی (میزان امنیت اجتماعی، حمایت از نظم اجتماعی موجود، تعهد اجتماعی، آنومی اجتماعی، بیگانگی اجتماعی، امیدواری اجتماعی، همبستگی اجتماعی، مشارکت اجتماعی، منزلت اجتماعی، اقتدار اجتماعی و ریسک‏پذیری اجتماعی) رابطه دارد؟ نتایج به‏دست آمده نشان می‏دهد که از نظر دانشجویان دانشگاه‏های زنجان بین برخی از مؤلفه‏های اثرگذار بر اعتماد اجتماعی به ویژه (مشارکت اجتماعی، همبستگی اجتماعی، آنومی اجتماعی، بیگانگی اجتماعی، امیدواری اجتماعی، گرایش به ریسک اجتماعی، امنیت اجتماعی، حمایت از نظم اجتماعی موجود، تعهد اجتماعی) و اعتماداجتماعی رابطه شدید وجود دارد و این رابطه بین بعضی دیگر از مؤلفه‏ها از جمله (منزلت اجتماعی، اقتدار اجتماعی) حالت متوسطی دارند. در تحلیل نهایی متغیرهای (میزان مشارکت اجتماعی، همبستگی اجتماعی و امنیت اجتماعی) نسبت به سایر متغیرها در ایران برجستگی و نمود خاصی پیدا کرده به طوری که در تبیین و پیش‏بینی اعتماد اجتماعی بالاترین سهم را به خود اختصاص داد. بنابراین در اثرگذاری یافته‏های نظری این پژوهش ضمن تأیید رابطه اعتماد اجتماعی با اکثر متغیرهای مورد توجه در دیدگاه‏های خرد، برای دستیابی به دریافتی از پدیده‏های سطح کلان که متضمن اعتماد هستند، سودمند است و عاملی برای تلفیق دیدگاه‏های خرد و کلان در قالب یک چارچوب مفهومی برای «اعتماد اجتماعی» است.

"با درک اهمیت و جایگاه «هویت» در مناسبات اجتماعی و تعاملات گروهی و با توجه به موقعیت بین رشته ای این مفهوم، این پژوهش درصدد است تا جایگاه موضوع و مفهوم هویت را در عناوین پایان نامه های مقطع کارشناسی ارشد و دکتری علوم سیاسی و روابط بین الملل دانشگاه های دولتی شهر تهران، در قالب بررسی کمی و استقرایی، مورد شناسایی قرار دهد و از این رو، به این پرسش اساسی می پردازد که چه تعداد از پایان نامه های دانشجویی مقطع کارشناسی ارشد و دکتری رشته های علوم سیاسی و روابط بین الملل دانشگاه های دولتی شهر تهران، به صورت مستقیم و یا غیرمستقیم، موضوع هویت را در عناوین و در دستور مطالعات خود داشته اند؟ در انجام این پژوهش، از روش و تکنیک تحلیل محتوا و در جمع آوری اطلاعات، از تمام شماری از 700 عنوان پایان نامه از 8 دانشگاه و مرکز آموزشی دولتی مستقر در شهر تهران استفاده شده و برای فهم بهتر موضوع، از دو مدل مفهومی بهره گرفته شده است. در مدل مفهومی اول، هویت به مثابه متغیری وابسته و متاثر از عناصر و مولفه های هویت ساز اعم از محیط داخلی و خارجی و در مدل مفهومی دوم، هویت به عنوان متغیری مستقل با طیف وسیعی از کارکردها و برون دادهای هویتی مورد توجه قرار گرفت. به کارگیری مفهومی موسع از هویت، منتج به این جمع بندی شد که حدود 40 درصد از پایان نامه ها، کم و بیش، موضوع هویت را در دستور کار خویش داشته اند. در برداشت مضیق و معطوف به صرف واژه «هویت»، تنها 6 عنوان پایان نامه و قریب به یک درصد از مفهوم مذکور بهره گرفته اند."

"جنبش جنگل و قیام میرزا کوچک خان، در دوره ای از تاریخ پرهرج و مرج، پریشانی، فقر و دخالت خارجی صورت گرفت. در مورد این حرکت، دیدگاه های مختلفی در تاریخ معاصر ایران شکل گرفته که با هم متفاوت و حتی در مواردی متضادند. برخی آن را جنبشی ناسیونالیستی، برخی سوسیالیستی، برخی اسلامی و برخی دیگر نیز بدون داشتن مرام و مواضع مشخص دانسته و آن را فناتیک توصیف کرده اند. هر چند که منابع موجود تبیین کاملا شفاف و روشنی از ماهیت این حرکت ارایه نمی کنند، اما با توجه و تامل در حوادث رخ داده و تبیین شرایط حاکم بر آن و همچنین تکیه بر شواهد و قراین به جا مانده از حوادث آن ایام، تا حدود زیادی می توان به تفسیر و توجیه شکل و ماهیت آن پرداخت. تلاش مقاله حاضر در راستای نشان دادن سمت و سوی این قیام می باشد."

مطالعات پسااستعماری، بخشی ازجریان گسترده مطالعات فرهنگی است، اما از جهاتی با نوع مطالعات فرهنگی بریتانیایی یا فرانسوی متفاوت است. خاستگاه اصلی این مطالعات به اندیشه های متفکرین کشورهای جهان سومی، به ویژه به دو دهه ی اخیر برمی گردد. وجه اصلی این مطالعات انتقادی بودن آنها و ایجاد گفتمان جدیدی از مطالعات فرهنگی، همزمان با اتکای بر میراث جامعه شناسی و به ویژه مطالعات فرهنگی، فلسفی و ادبی جهان اندیشه غربی است. متفکران این حوزه مطالعاتی قلمرو نقد خود را به حوزه های جامعه شناسی، فلسفه، سینما، ادبیات و به طور کلی سنت های فکری غرب گسترش می دهند؛ و این حوزه ها را از ابعاد مختلف روش شناسی، معرفت شناسی و گفتمانی واسازی می کنند. حاصل این پرسش ها و انتقادات سنت مطالعات پسااستعماری است، که در موضوعات مختلف جامعه شناسی، فلسفه، ادبیات، فمنیسم و ... ریشه دوانده است، به همین دلیل به مثابه مطالعاتی چند رشته ای شناخته است. این مقاله سعی دارد به طور مختصر به معرفی برخی از آموزه های مهم این مطالعات بپردازد.

"مفهوم جهانی شدن در عصر حاضر، به یکی از موضوعات اساسی جامعه بشری تبدیل شده و انسان ها در سطح جدید اجتماعی، فرهنگی به نام سطح جهانی زندگی می کنند. این سطح زندگی در میان جوانان برجسته تر شده است؛ زیرا آنان بیش از دیگران درگیر در گستره روابط فرهنگی با جوامع دیگر قرار می گیرند. پدیده جهانی شدن در بعد فرهنگی، به واسطه فن آوری های بسیار پیشرفته و کارآمد ارتباطی و جدایی مکان از فضا و زمان، این امکان را فراهم می کند که زندگی اجتماعی، در فضایی بسیار گسترده شکل بگیرد. جهانی شدن فرهنگی موجب شکل گیری و گسترش فرهنگی خاص در عرصه جهانی می شود. این فرایند موجی از همگونی فرهنگی را در جهان پدید می آورد و همه خاص های فرهنگی را به چالش می طلبد. جهانی شدن، در عین حال که اقتصادی جهانی و جامعه ای فراملی پدید می آورد، فرهنگی جهانی را نیز شکل می دهد. در این مقاله، نگرش جوانان نسبت به فرهنگ جهانی، با سه رویکرد موافق، مخالف و فعال (اعتدالی) مورد سنجش قرار گرفته و هم تغییری آنان با ویژگی های فردی و خانوادگی و رضایت از کشور، بررسی شده است. رویکرد نظری این تحقیق، آرا آنتونی گیدنز است و محقق با استفاده از نظریه «ساخت یابی»، به مطالعه برخی از عوامل موثر بر نگرش جوانان نسبت به فرهنگ جهانی پرداخته است. نتایج به دست آمده حاکی از آن است که ویژگی های فردی و خانوادگی و رضایت از کشور، با نگرش جوانان نسبت به فرهنگ جهانی رابطه مستقیم و قوی دارد، ولی رضایت از کشور بیشتر از عوامل دیگر، گرایش نسبت به فرهنگ جهانی را تبیین می کند."

"معرفی نویسنده: محمد بقایی که نام قلمش ”ماکان“ است. در رشته زبان و ادبیات فارسی در دانشگاه تهران تحصیل کرده و از دانشگاه ”نوا“ ایالات متحده، دیپلم عالی زبان انگلیسی گرفته است. وی در دهه چهل با انتشار مقالات تحقیقی در زمینه های ادبی و فلسفی، در عرصه مطبوعات شناخته شد. بقایی بیش از 50 جلد کتاب در موضوعات گوناگون از جمله ادبیات فارسی، فلسفه، تاریخ و الهیات به رشته تحریر درآورده است. وی 24 جلد کتاب در خصوص پیام ها و فلسفه علامه اقبال لاهوری دارد که یکی از تازه ترین آنها ”میکده لاهور“ در سال 2003 به چاپ رسیده است. این نویسنده صدها مقاله در خصوص ابعاد مختلف فلسفه اقبال در روزنامه ها و مجلات به چاپ رسانده و در همایش های بین المللی بسیاری در خصوص این نامدار فلسفه (اقبال) شرکت داشته است. همچنین در همایش بین المللی اقبال که توسط فرهنگستان اقبال، در سال 2003، در لاهور برگزار شد، لوح طلایی افتخار جمهوری پاکستان را کسب کرد. بقایی شخصیت آشنای محافل فرهنگی پاکستان از ”ژنرال مشرف“ رییس جمهور پاکستان، نشان درجه اول فرهنگی دولت پاکستان را تحت عنوان ”تمغه امتیاز“ دریافت داشته است. معرفی کتاب: کتاب تصحیف غرب زدگی در سال 1385، توسط انتشارات نامک با شمارگان 2750 نسخه در تهران منتشر شد. نویسنده در دو بخش مجزای کتاب، به تفصیل در خصوص نوروز و آیین های آن و نیز غرب و غرب اندیشی، تعلقات ملی و دغدغه های ذهنی،‌ نظام های آرمانی، تفکر و اندیشه های اقبال لاهوری مطالبی آورده است."

انتقال سلول بافت یا عضو زنده از یک فرد به فرد دیگر به نحوى که عملکرد آن محفوظ بماند، پیوند نام گرفته است. در حال حاضر فراورده هاى پیوندى آلوگراف (انسانى) در درمان بسیارى از بیمارى ها به عنوان بهترین و تنها راه ممکن انتخاب مى شود. این نسوج و اعضا از افرادى برداشته مى شود که مرگ مغزى آن ها از طرف پزشکان تایید شده باشد و برداشت نسوج و اعضا با وصیت و رضایت شخص (وصیت نامه قانونى، کارت اهداى عضو و آگاه کردن خانواده در زمان حیات) و یا رضایت وراث قانونى امکان پذیر مى شود. پایین بودن میزان اهداى عضو با توجه به میزان بالاى مرگ مغزى، از مشکلات و مسایل مهم ساماندهى پیوند اعضا و بافت در کشور به شمار مى رود. فرایند اهداى عضو به عنوان یک کنش اجتماعى، تحت تاثیر عوامل گوناگون از جمله عوامل اجتماعى ـ فرهنگى است. بدون شناخت عوامل و موانع اهداى عضو، حل مساله کمبود اعضاى پیوندى امکان پذیر نمى شود. در همین راستا مطالعه حاضر به منظور تحلیل اجتماعى و فرهنگى اهداى عضو صورت گرفته است. براى رسیدن به هدف تحقیق، پس از بررسى دیدگاه هاى پزشکى، فقهى، حقوقى و جامعه شناختى و مرور منابع تجربى، یک چهارچوب مفهومى تلفیقى با تاکید بر تیورى کنش اجتماعى پارسنز تنظیم گردیده است و در قالب آن فرضیه هاى تحقیق مطرح شده است. بعد از تعریف مفاهیم و تهیه مقیاس هاى مناسب، اعتبار و پایایى آن ها مورد ارزیابى قرار گرفته و در نهایت، پرسشنامه اى تنظیم شده که از طریق رجوع به افراد نمونه تکمیل شده است. نمونه آمارى، 320 نفر از شهروندان مسلمان تهرانى 15 سال به بالا است که شامل دو گروه اهدا کننده عضو و بافت (داراى کارت اهداى عضو) و غیر اهدا کننده است. توصیف و تحلیل داده ها در سه سطح انجام گرفته است. در سطح تحلیل یک متغیره، از آمار توصیفى (جداول یک بعدى و آماره هاى تلخیص کننده توزیع فراوانى) و در سطح تحلیل دو متغیره، از آمار استنباطى (جداول متقاطع و آزمون هاى مربوطه) و در تحلیل چند متغیرى، از رگرسیون استفاده شده است. یافته هاى تحقیق نشان مى دهد که اهداى عضو با ویژگى هاى فردى (سن، جنس، میزان بهره مندى از سلامت جسمانى)، ویژگى هاى اجتماعى (پایگاه اجتماعى ـ اقتصادى) و همچنین ویژگى هاى فرهنگى (میزان آگاهى ها و میزان تحصیلات) به عنوان ورودى هاى نظام شخصیت و میزان رشد نظام شخصیتى (عام گرا ـ خاص گرا) و همچنین نوع نگرش نسبت به اهدا و میزان اعتماد به عنوان خروجى هاى نظام شخصیتى رابطه دارد؛ به طورى که با افزایش میزان تحصیلات، میزان آگاهى ها درباره موضوع، عام گرایى، اعتماد و نگرش مثبت به اهداى عضو، اقدام به اهداى عضو افزایش مى یابد و بر عکس با افزایش میزان بهره مندى از سلامت جسمانى، سن و پایگاه اجتماعى اهداى عضو کاهش مى یابد. همچنین یافته هاى حاصل از تحلیل رگرسیون نشان مى دهد که اعتماد به حرفه پزشکى و عام گرایى، بیشترین سهم را در تبیین اهداى عضو به ترتیب قرار گرفتن در مدل رگرسیون دارا مى باشد. گفتنى است که سایر متغیرها نظیر میزان سن، میزان بهره مندى از سلامت جسمانى، نگرش، جنس و پایگاه اجتماعى ـ اقتصادى، به ترتیب میزان تاثیرگذارى، در درجات بعدى اهمیت قرار مى گیرند