درخت حوزه‌های تخصصی

پژوهش حاضر با هدف بررسی تأثیر سرمایه اجتماعی بر توانمندسازی کارکنان انجام شده است. جامعه آماری پرستاران بیمارستان شریعتی تهران است. اعضای نمونه به روش تصادفی ساده انتخاب شدند. برای جمع آوری اطلاعات از دو پرسشنامه محقق ساخته بر اساس پرسشنامه استاندارد سرمایه اجتماعی استون (2001) و پرسشنامه استاندارد توانمندسازی کارکنان، اسپرتیزر (1996) استفاده شد. روایی پرسشنامه به صورت روایی صوری مشخص گردید. برای تعیین پایایی پرسشنامه از آلفای کرونباخ استفاده شد، آلفای محاسبه شده برای پرسشنامه سرمایه اجتماعی و توانمندسازی کارکنان به ترتیب 85/0 و 78/0 محاسبه شد. جهت آزمون فرضیات پژوهش از روش معادلات ساختاری به وسیله نرم افزار Amos18 استفاده گردید. نتایج پژوهش نشان داد سرمایه اجتماعی با مقدار ضریب مسیر 76/0 و مقدار (CR) 69/3 بر توانمندسازی کارکنان تأثیرگذار است. نتایج فرضیات فرعی پژوهش نشان داد سرمایه اجتماعی با مقدار ضریب مسیر 69/0 بر احساس شایستگی، با ضریب مسیر 84/0 بر احساس معناداری، با ضریب مسیر 72/0 بر احساس مؤثر بودن و با ضریب مسیر 75/0 بر داشتن حق انتخاب تأثیرگذار است.

سرمایه اجتماعی با تأمین نوعی امنیت معنایی برای افراد که به واسطه  معنادهی سنت ها، ارزش ها و قواعد در زندگی افراد در جامعه حاصل می آید، افراد جامعه را از گرفتارآمدن در دامن ناهنجاری ها و انحرافات و جرایم ، به مثابه مظاهر ناامنی اجتماعی و مشارکت منفی در جامعه به دور می دارد.هدف تحقیق حاضر بررسی و شناسایی رابطه بین سرمایه اجتماعی و جرایم در بین جوانان مجرم واقع در زندان مرکزی شهرسنندج می باشد.روش مطالعه ،پیمایشی و با استفاده از نمونه تصادفی 196 نفری زندانیان مجرم( 18-39) ساله صورت گرفته است.برای تحلیل داده ها ازجداول دوبعدی و ضریب همبستگی پیرسون استفاده شده است. یافته ها نشان می دهند رابطه بین سرمایه اجتماعی و میزان جرم جوانان ازنظر آماری معناداراست به این صورت که هرچه جوانان از سرمایه اجتماعی بیشتری برخوردار باشند میزان ارتکاب به جرم آن ها کمتر و بالعکس. همچنین جوانانی که بیشتر مرتکب جرم می شوند، در فضاهای اجتماعی رشد کرده اند که از سرمایه اجتماعی پایین تری برخوردار است. پس می توان با برنامه ریزی در راستای افزایش سرمایه اجتماعی میزان بزهکاری و جرم را در جامعه مورد پژوهش کاهش داد.

مقدمه: مطابق پژوهشهای انجام شده بیش از 90% کودکان کم شنوا از والدین شنوا متولد می شوند. وجود چنین کودکی تمام افراد خانواده به ویژه مادر را در شرایط بدی قرار می دهد، چون این مادر است که بیشترین ارتباط را با کودک برقرار می کند. پس بیشترین بار مشکل را بر دوش خواهد کشید و بیشترین رنج را او می برد تا درک و احساس خود را تغییر دهد. برای مادر مشکل دیگری نیز وجود دارد و آن، ترس از بدتر شدن وضع کودک حین بزرگ شدن است. اینکه چگونه برای کودک کم شنوای او امکان خواهد داشت که بدون غلبه بر مسئله کم شنوایی بزرگ شود و زندگی شاد و کاملی داشته باشد، ممکن است امیدها فرو بریزد بدون اینکه چیز دیگری جایگزین آن شود. یکی از ریشه های آسیب پذیری در افراد، بی معنایی و بی هدفی آنهاست. انسان وقتی با وضعی اجتناب ناپذیر مواجه می شود، و یا با سرنوشتی تغییرناپذیر روبه روست، این فرصت را یافته است که به عالی ترین ارزشها و ژرف ترین معنای زندگی یعنی رنج کشیدن دست یابد. درد و رنج بهترین جلوه گاه وجودی انسان است و آنچه که اهمیت بسیار دارد، شیوه و نگرش فرد نسبت به رنج است و شیوه ای که این رنج را به دوش می کشد. پژوهش حاضر با هدف بررسی اثربخشی معنادرمانی گروهی بر ارتقای کیفیت زندگی مادران کودکان کم شنوا انجام گرفت. روش: پژوهش حاضر کاربردی و از نوع نیمه آزمایشی با گروه گواه و گمارش تصادفی، پیش آزمون – پس آزمون و آزمون پیگیری اجرا شد. جامعه آماری پژوهش، کلیه مادران کودکان کم شنوا شهرستان کرج و از بین مادران دانش آموزان مدرسه استثنایی شهداء انتخاب شد. اعضای نمونه از طریق نمونه گیری در دسترس و بر مبنای داوطلب بودن آزمودنی، با استفاده از تخصیص تصادفی به دو گروه آزمایش ( 15 نفر) و کنترل (15 نفر) تقسیم شدند. اعضای هر دو گروه در مرحله پیش آزمون و پس آزمون بر اساس مقیاس کیفیت زندگی مورد ارزیابی قرار گرفتند. گروه آزمایش در معرض «مداخله معنادرمانی گروهی» در قالب 9 جلسه 90 دقیقه ای قرار گرفت. داده ها پس از جمع آوری به منظور محاسبه میانگین، انحراف معیار، آزمون t و تحلیل کوواریانس توسط نرم افزار SPSS پردازش شد. یافته ها: میانگین کیفیت زندگی در مادران کودکان کم شنوا، پس از اجرای مداخله در گروه آزمایش بیشتر از میانگین گروه کنترل بوده و تفاوت از لحاظ آماری معنادار است (001/0>). همچنین آزمون کوواریانس نشان داد در ابعاد سلامت جسمانی، سلامت روانی و سلامت محیط اختلاف معناداری بین دو گروه مورد مطالعه در مرحله پس آزمون وجود دارد (001/0p<، 01/0p<، 01/0p<). بدین معنا که معنادرمانی گروهی به ارتقاء کیفیت زندگی مادران کودکان کم شنوا گروه مداخله در ابعاد سلامت جسمانی، سلامت روانی و سلامت محیط منجر شده است. اما در حیطه سلامت روابط اجتماعی، اختلاف معناداری بین دو گروه مورد مطالعه در مرحله پس آزمون مشاهده نشد (11/0p=). بدین معنا که معنادرمانی گروهی تأثیر قابل ملاحظه ای بر کیفیت زندگی مادران کودکان کم شنوا گروه مداخله به لحاظ سلامت روابط اجتماعی نداشته و دو گروه از وضعیت تقریباً یکسانی برخوردارند. بحث: در تبین یافته های پژوهش می توان گفت که آنچه انسان را از پای در می آورد رنجها و سرنوشت نامطلوبشان نیست، بلکه بی معنا شدن زندگی است که مصیبت بار است و ناامیدی را به دنبال دارد. . انسان واکنش خود را در برابر رنجها و سختیهای ناخواسته، ولی پیش آمده براساس شرایط محیطی، خود انتخاب می کند. هنگامی که شرایط غیر قابل تغییر است، مانند داشتن فرزند کم شنوا، می توان نگرش و نحوه برخورد را آزادانه انتخاب کرد. طی این پژوهش افراد نمونه به این مسئله پی بردند که وجود فرزند کم شنوا و مشکلات ناشی از آن، آخر زندگی به شمار نمی رود، بلکه در زندگی کنونی خود می توانند از امکانات اطرافشان و از در کنار هم بودن لذت ببرند . با توجه به آموزشی که به آنها داده شد به این آگاهی رسیدند که اگرچه نمی توانند حوادث قطعی زندگی شان را تغییر دهند، اما می توانند یاد بگیرند روش مقابله با سختیهای زندگی شان را تغییر دهند و در مقابل رویدادهای رنج آور زندگی شان و محدود کننده ترین شرایط، واکنش مطلوبی نشان دهند. بنابراین در درد و رنج خود نیز معنای جدید یافته و توانستند چرایی زندگی خود را بیابند و چگونگی آن را بپذیرند. هم چنین می توان به تشابه و سنخیت این رویکرد درمانی با عقاید مذهبی کشور اشاره کرد. این باور که سختیها و بیماریها و مشکلات، مصلحت و حکمت الهی است و زندگی دنیا گذرگاهی است برای زندگی جاودانه آخرت، همیشه افراد مذهبی را مقاوم تر، صبورتر و امیدوارتر کرده است. امید به رحمت الهی از باورهای مذهبی مسلمانان است. می توان

امروزه در جهت ایجاد نظامی کارآمد برای تامین مالی روستایی متناسب با رویکرد اجتماع محور، نهادسازی های جدید و بازساخت نهادهای مالی فعلی از ضروریات مهم تامین مالی روستایی در جهت نیل توسعه روستایی شناخته شده است. در این راستا؛ مطالعه حاضر با بهره گیری از پارادایم کیفی و روش تحلیل محتوا سعی در شناخت ابعاد اجتماعی – اقتصادی تاثیرگذاری انجمن های مالی بر توسعه روستایی دارد. از اینرو 30 نفر از اعضاء انجمن ها به شیوه گلوله برفی انتخاب شده و با مصاحبه های نیمه ساختاریافته عمیق و مشاهده مستقیم، داده ها گردآوری شده و در چارچوب تحلیل محتوای کیفی (رهیافت قیاسی) مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته اند. داده های پژوهش شامل متن مصاحبه ها؛ بصورت واحدهای معنی تقسیم و سپس با فشرده سازی در ذیل مضمون های اصلی ای که از ادبیات نظری پژوهش انتزاع شده اند؛ دسته بندی گردیده اند. یافته ها نشان می دهد که در بعد اجتماعی، انجمن ها بر سرمایه های انسانی (بهداشت، آموزش، مهارت)، اجتماعی (مشارکت، حمایت، اعتماد، انسجام، آگاهی)، فرهنگی (آشنایی با افراد و مکان ها، حفظ سنت های بومی، حفاظت از محیط زیست و ابنیه فرهنگی) و نهادی (تسهیل بازاریابی، تامین اجتماعی، تقویت عملکرد شورای روستا، آشنایی با مسئولان محلی و عمکلردشان) و در بعد اقتصادی بر سرمایه های مالی (اعتبار، بیمه و پس انداز) و اقتصادی (تنوع درآمدی، کاهش هزینه اقتصادی، امکانات مادی) تاثیرگذار است.

هدف اصلی پژوهش حاضر پاسخگویی به این سؤال اساسی است که سرمایه ی فرهنگی و ابعاد آن چه تأثیری بر سرمایه ی اجتماعی در سطح محلات شهر تهران دارد و آیا تفاوتی در میزان سرمایه ی اجتماعی و سرمایه ی فرهنگی در محلات شمال و جنوب شهری وجود دارد؟ برای پاسخگویی به سؤالات اساسی بالا، پرسشنامه ای فازی برای جمع آوری اطلاعات طراحی شد. روش تحقیق در این پژوهش، روش فازی با رویکرد شبکه های عصبی مصنوعی است. جامعه ی آماری تحقیق، شامل افراد 18 سال و بالاتر شهر تهران است و حجم نمونه نیز 2538 نفر را شامل می شود. یافته های تحقیق حاضر نشان می دهد که متغیر سرمایه ی فرهنگی عینیت یافته (533/0-) و متغیر سرمایه ی فرهنگی تجسم یافته (260/0-) به ترتیب، بیشترین و کمترین تأثیر را بر متغیر وابسته ی مذکور دارند. باید اضافه نمود که از بین سه متغیر وارد شده به معادله ی رگرسیونی، تنها متغیر سرمایه ی فرهنگی نهادینه شده از معادله خارج شده است و سایر متغیرها در معادله باقی مانده است. لازم به ذکر است که تأثیر تمام متغیر هایی که در معادله باقی مانده اند بر متغیر وابسته ی سرمایه ی اجتماعی محله ای منفی است.

هدف از این پژوهش، مطالعه رابطه میان جهانی شدن فرهنگی و ارزش های ازدواج است. این پژوهش با رویکردی کمی و با روش پیمایشی انجام گرفته است. پرسش نامه پژوهش از نوع محقق ساخته و برای سنجش اعتبار پایایی و اعتبار آن به ترتیب از آلفای کرونباخ و اعتبار محتوا استفاده شده است. داده های مورد مطالعه مربوط به 648 نفر از ساکنان شهر شیراز در سنین 18 تا 45 سال بوده که با شیوه نمونه گیری طبقه ای سهمیه ای انتخاب شده اند. این مطالعه دو مدل را مورد آزمون قرار داده است. یک مدل به بررسی مولفه های جهانی شدن فرهنگی بر ارزش های پرداخته است و مدل دوم، رابطه این مولفه ها را با عمل به ازدواج بررسی کرده است. یافته های پژوهش ضمن تأیید تاثیر جهانی شدن بر ارزش های ازدواج در بین پاسخگویان، بیانگر آن است که مولفه های جهانی شدن فرهنگی، مولفه های بازاندیشی و فناوری های نوین ارتباطی و داده ای بیش ترین تاثیر را بر ارزش های ازدواج و بویژه بُعد نگرش به ازدواج، داشته است، اما رسانه های جمعی داخلی تاثیری مستقیم در این ارتباط نداشته اند. افزون بر این، نتایج بررسی نشان می دهند که مولفه های جهانی شدن (بازاندیشی و فناوری های نوین ارتباطی و داده ای) بر ارزش های ازدواج تاثیر منفی داشته اند. در کل مدل نخست 19 درصد از تغییرات ارزش های ازدواج را تبیین کرده است. هم چنین، مدل دوم قادر به تبیین 14 درصد از تغییرات متغیر عمل به ازدواج بوده است.

هدف مطالعه حاضر بررسی ارتباط میان میزان دین داری و احساس امنیت اجتماعی در میان ساکنان مناطق حاشیه ای شهر کاشان است. چهارچوب نظری پژوهش، متکی بر تلفیقی از نظریات مکتب محیط اجتماعی فرهنگی، نظریه فضاهای قابل دفاع نیومن و نظریه آنومی دورکیم و برخی دیگر از نظریات مرتبط با حوزه موضوع می باشد. روش تحقیق، پیمایش بوده و داده ها با استفاده از ابزار پرسشنامه از طریق مصاحبه با 384 نفر از حاشیه نشینان شهرستان کاشان در سال 1394 جمع آوری شد. ارزیابی یافته ها در بعد توصیفی نشان دادند که میزان دینداری حجم نمونه مورد بررسی در سطح متوسط رو به بالا اما میزان احساس امنیت اجتماعی آن ها در سطح بسیار پایین قرار دارد؛ به طوری که بالغ بر71% از افراد از احساس امنیت اجتماعی پایینی برخوردار بودند. نازل ترین سطوح احساس امنیت، مرتبط با احساس امنیت شغلی و مالی بود. در بخش تحلیلی و استنباطی، آمار ها نشان دادند که رابطه مستقیم و معناداری میان میزان دینداری و احساس امنیت اجتماعی(389/0r=) وجود دارد: به هر اندازه که بر میزان دینداری افراد افزوده می گردد، از احساس امنیت اجتماعی بیشتری برخوردار می شوند. نتایج تحلیل رگرسیونی نیز نشان داد که مجموع ابعاد دینداری، 23% از تغییرات متغیر احساس امنیت را می تواند تبیین کند. در بین ابعاد دینداری، بُعد اعتقادی بالاترین میزان تأثیر را بر احساس امنیت اجتماعی داشت.

هدف این پژوهش، بررسی رابطه خوش بینی تحصیلی معلمان با ادراک حمایت اجتماعی، انگیزه پیشرفت و پیشرفت تحصیلی دانش آموزان پایه ششم می باشد. جامعه آماری پژوهش تمامی معلمان و دانش آموزان پایه ششم شهرستان زاوه بود که از بین آن ها50 نفر معلم و 500 نفر دانش آموز (250 دختر و 250پسر) با روش نمونه گیری تصادفی خوشه ای مرحله ای50 مدرسه و از هر مدرسه یک کلاس و از هر کلاس 10 نفر دانش آموز انتخاب شدند. روش پژوهش توصیفی از نوع همبستگی است و برای گردآوری داده ها از پرسش نامه خوش بینی تحصیلی معلمان، ادراک حمایت اجتماعی، انگیزه پیشرفت و نمره های پیشرفت تحصیلی درس های ریاضی و علوم استفاده شد. هم چنین، از ضریب همبستگی پیرسون و تحلیل رگرسیون و هم چنین، آزمون t مستقل برای تجزیه و تحلیل داده ها استفاده شد. نتایج پژوهش نشان دادند که بین مولفه های خوش بینی تحصیلی معلمان با ادراک حمایت اجتماعی، انگیزه پیشرفت و پیشرفت تحصیلی دانش آموزان بر حسب جنسیت در دروس علوم و ریاضی رابطه معنی دار آماری وجود ندارد. فقط در مجموع بین خوش بینی معلمان و ادراک حمایت اجتماعی دختران با ( 49/0-=r و 01/0 = p-value ) رابطه معکوس معنی داری وجود داشت، ولی در پسران ( 08/0 = r و 73/0 = p-value ) رابطه معنی داری وجود نداشت.

مطالعه حاضر به بررسی چالش ها و فرصت های هم افزایی فرهنگی تفریحی امام زاده قاضی الصابر (ع) می پردازد و در همین راستا نحوه تعامل سه سازمان میراث فرهنگی، اداره اوقاف استان تهران و شهرداری منطقه 3 تهران در زمینه ی مدیریت و ساخت مجموعه فرهنگی تفریحی در کنار یک فضای مذهبی را مورد مداقه قرار می دهد. در مطالعه حاضر از روش انسان شناختی کیفی و فن های مصاحبه نیمه ساخت یافته، مصاحبه روایی- اپیزودیک، گروه کانونی (فوکوس گروپ) و استراتژی مشاهده میدانی استفاده شده است، همچنین برای ساخت مدل مفهومی از مبانی نظری «حکمرانی خوب و سرمایه اجتماعی» و «اوقات فراغت و نشاط اجتماعی» مورد نظر قرار گرفته است.  یافته های مطالعه نشان می دهد که هم افزایی فرهنگی تفریحی امام زاده قاضی الصابر (ع) فرصت هایی نظیر، «تمرکزگرایی دینی و مسجد محوری»، «تجمیع نهادهای مذهبی»، «جذب جوانان به فضای مذهبی»، «افزایش مصرف فرهنگی»، «احیای نمادهای هویت بخش محله»، «معرفی امام زاده»، «افزایش وجوهات امام زاده (ع)»، «مشارکت و تعامل فرهنگی»، «افزایش سرمایه اجتماعی شهرداری»، «افزایش نشاط اجتماعی در محله»، «کاهش هزینه فعالیت فرهنگی و تفریحی» و «بازسازی بنای فرسوده امام زاده» را به همراه دارد. همچنین این هم افزایی با چالش هایی نظیر «تقدس شکنی»، «تخریب هویت محله»، «تخریب معماری سنتی امام زاده»، «عدم تناسب معماری امام زاده و مجموعه فرهنگی و تفریحی» و «عدم تناسب معماری امام زاده با فضای محله» مواجه است.

زمینه و هدف: توانمندسازی مدیران برای اجرای ماموریت های محوله یکی از موضوعات اساسی و مورد توجه در هر سازمان است. این کار در مورد مدیران اطلاعاتی کمتر انجام شده، لذا هدف پژوهش حاضر، احصای توانمندی های موردنیاز مدیران اطلاعاتی و امنیتی در سطوح راهبردی به عنوان یکی از موضوعات مهم و اساسی در سازمانهای مذکور است. روش: این تحقیق از نظر هدف کاربردی و از نظر شیوه اجرای، کمی- کیفی است، به این شکل که در مرحله اول برای شناسایی نیازهای آموزشی مدیران اطلاعاتی از مصاحبه استفاده شده و سپس پرسشنامه ای طراحی و با نظر خبرگان اولویت بندی انجام شده است. جامعة آماری پژوهش را خبرگان و صاحب نظران حوزه های امنیت تشکیل داده اند. از بین این مدیران با روش نمونه گیری از جامعة در دسترس به صورت نمونه گیری تصادفی، نمونه ای با حجم 144 نفر مورد پرسش قرار گرفتند. برای بررسی روایی پرسشنامه از نظر خبرگان و برای پایایی از آلفای کرونباخ(84/0) استفاده شد. آزمون مک نمار و آزمون تی وابسته نیز برای تحلیل داده ها بکار گرفته شد. یافته ها و نتایج: نتایج پژوهش شناسایی و اولویت بندی 20 توانمندی برای برای مدیران اطلاعاتی و امنیتی در سطوح راهبردی بود که بررسی وضع موجود نشان داد بین وضعیت موجود و مطلوب در توانمندی های ضروری برای تربیت و آموزش مدیریت اطلاعاتی و امنیتی در سطوح راهبردی و تأثیر آنها تفاوت معناداری وجود دارد.

خانواده نخستین هسته جامعه و از عوامل اصلی انتقال فرهنگ، اندیشه، اخلاق، سنت و عواطف از نسلی به نسل دیگر است و ثمره این نهاد فرزند است. برای به ثمر رسیدن فرزندان هر یک از پدر و مادر وظایفی را بر عهده دارند، در این میان بیشترین سهم در تربیت و تأثیرپذیری بر فرزندان را مادران بر عهده دارند؛ مادر از ابتدایی ترین مراحل پیدایش به عنوان مربی همراه انسان است. بنابراین سلامت روانی، جسمانی، اجتماعی و هویت مادران برای تربیت فرزندان سالم لازم و ضروری است. به همین دلیل در این پژوهش به بررسی رابطه بین سبک فرزندپروری والدین و ابعاد هویت اجتماعی مادران شهر ایلام پرداخته شده است. در ابتدا مطالعه های انجام شده در این حوزه مرور گردیدند، سپس بر اساس نظریه ای مبتنی بر آراء گیدنز شش فرضیه ارائه شد. برای آزمون فرضیه ها 400 نفر از مادران شهر ایلام به شیوه نمونه گیری تصادفی چند مرحله ای انتخاب شدند. روش تحقیق این مطالعه پیمایشی و با استفاده از پرسشنامه است. نتایج حاصل از آزمون اتا نشان دهنده همبستگی بین متغیرهای ابعاد هویت اجتماعی و سبک فرزندپروری والدین است؛ از همه مهم تر همبستگی بین هویت اجتماعی مادران با سبک فرزندپروری مقتدرانه است. در واقع مادرانی که به هویت جنسی، ملی، قومی و گروهی تثبیت شده ای دست پیدا کرده اند شیوه تربیتی مقتدرانه که سالم ترین شکل روابط خانوادگی است را برای تربیت فرزندان خود اعمال کرده اند. در مقابل بحران هویت مادران به انتخاب نامناسب ترین سبک فرزندپروری؛ یعنی سبک فرزندپروری بی توجه منجر شده است.

هدف از این مقاله، شناسایی وضعیت موجود و مطلوب مؤلفه های برنامه ریزی استراتژیک در مدیریت سازمان ها و نهادهای فرهنگی ایران است. روش پژوهش از نظر هدف، کاربردی و از نظر نوع، زمینه یابی و جزء پژوهش های همبستگی و مدل یابی است ابزار جمع آوری اطلاعات در بخش کیفی مصاحبه هدفمند است و در بخش کمی از پرسشنامه محقق ساخته استفاده شده است. نمونه آماری 424 نفر از مدیران ارشد و کارشناسانی بودند که به صورت سهمی انتخاب شدند. از مجموع 65 سؤال اندازه گیری شده از مجموعه مؤلفه های برنامه ریزی استراتژیک، 4 عامل استخراج شد: چشم انداز، اهداف و مأموریت، عوامل درون سازمانی و عوامل برون سازمانی. نتایج حاصل از اجرای آزمون t نشان می دهد: وضعیت موجود مؤلفه چشم انداز، اهداف و مأموریت، عوامل درون سازمانی و عوامل برون سازمانی در حد مطلوبی قرار ندارد.

موضوع حیات و مرگ پدیده هایی مانند تمدن، فرهنگ و حتی جامعه، مسئله ای است که در میان اندیشمندان حوزة علوم اجتماعی، محل پرسش است. برخی از نظریاتی که در صدد تبیین فرایندهای تغییر و تحول اجتماعی هستند، با استناد به امکان تولد و مرگ پدیده های اجتماعی، فرایند تحول را در دو سر حدّ تولد و مرگ صورت بندی می کنند. «چرخة حیات» عنوان نظریه ای است که با تکیه بر چارچوب مذکور، چگونگی تحول در پدیده ها را تبیین می کند. وجود حقیقی جامعه و فرهنگ با تکیه بر حکمت متعالیه اثبات پذیر است و به تبع آن، منطق حِکمی، حیات و مرگ جوامع و فرهنگ ها را نیز جملگی تأیید می کند، همچنان که اشارات قرآنی نیز این مسئله را تصدیق کرده است. به تبع این تأیید و تصدیق می توان عوامل و مؤلفه هایی را با تکیه بر تبیین های حِکمی و معارف قرآنی احصا کرد که در مانایی یا میرایی جوامع و فرهنگ ها مؤثر هستند. این عوامل و مؤلفه ها را از منظرهای مختلفی می توان گونه بندی کرد. یکی از تقسیم بندی های کلان در این باب، تقسیم عوامل مؤثر در بقا و فنای فرهنگ ها و جوامع به دو دستة «مؤلفه های ناظر به نظام های معنایی (ویژگی های ذاتی و نفس الامری فرهنگ ها)» و «مؤلفه های ناظر به اصحاب یک فرهنگ» است. در ذیل این دو شاخة کلی، موارد مختلف دیگری را می توان دسته بندی کرد. چارچوب نظری فلسفی برای تبیین موضوعات یادشده، مستلزم به کارگیری روش قیاسی برهانی است.

حضور زنان ایران در مسائل سیاسی–اجتماعی و فرهنگی جامعه از نیمه دوم قرن نوزدهم میلادی شروع و به ویژه در دوره ی پهلوی(دوم) روند بیشتری یافت به طوری که زنان را به بی حجابی و تقلید از فرهنگ غرب تشویق می کردند، ولی زنان مسلمان الگوی موفق ایران در مبارزات اسلامی علیه مدرنیته وارداتی و تقلیدی سلسله پهلوی، غالباً دوشادوش مردان درصحنه های مختلف، حاضر بوده اند. باوجود مبارزه ی انکارناپذیر آن ها تاکنون در مورد نقش آن ها در پیروزی انقلاب اسلامی به صورت مدون و منسجم پژوهشی صورت نگرفته، از این رو پژوهش حاضر درصدد است با مطالعه ای اسنادی، نقش سیاسی و فرهنگی زنان استان ایلام در جریان پیروزی انقلاب اسلامی ایران در سال 1357 را مورد بررسی و واکاوی قرار دهد. پژوهش حاضر با روش توصیفی–تحلیلی در پی یافتن پاسخی برای این سؤال است که زنان الگو و انقلابی استان ایلام چگونه و از چه زمانی و با چه مختصاتی با رژیم پهلوی مبارزه کرده اند؟ فرضیه پژوهش بیان گر آن است که زنان مسلمان و انقلابی ایلام از سال 1341 به وسیله سخنرانی آیت الله مروارید، آیت الله حیدری، حجت الاسلام تعمیرکاری و روحانیون تبعیدی در ایلام، با اندیشه های انقلابی امام خمینی(ره) آشنا شده و تا پیروزی انقلاب اسلامی با رژیم پهلوی مبارزه داشته اند. با بهره گیری از ظرفیت های روشی و نظری مکتب آنال و نظریه های فرهنگی انقلاب به دست آمد که حضور زنان مسلمان و الگوی استان ایلام در مجالس وعظ، شرکت در برنامه های مذهبی، پخش اعلامیه های امام خمینی(ره)، ایراد سخنرانی های فرهنگی و مذهبی، شرکت در تحصن ها و تظاهرات خیابانی نشان از رنگ برجسته فرهنگ مذهبی در مبارزات سیاسی آن ها بوده است.

در دوران حاکمیت دانش توسعه، الگوهای گوناگونی از توسعه معرفی شده که در زمانه خود در همه سطوح و اجزای ناظر بر مدیریت توسعه رسوخ یافته و پیامدهای خاص مکانی- فضایی در عرصه جهانی، منطقه ای، ملی و سرزمینی نیز داشته است. تجربیات متعدد و همچنین نتایج حاصل از استفاده از الگوهای غربی توسعه، کشورهای جهان سوم از جمله ایران را به این نتیجه رسانده که استفاده از الگوهای بومی توسعه، الگویی که بر فرهنگ بومی و مبانی اعتقادی متکی باشد (اسلامی- ایرانی) بهترین الگو برای پیشرفت می باشد. هدف از این تحقیق ارزیابی الگوی فعلی توسعه روستایی با توجه به الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت می باشد. روش تحقیق توصیفی _ تحلیلی می باشد و با استفاده از پرسشنامه و نرم افزار spss مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است. نتایج گویای این واقعیت است که الگوی غالب و رایج در زمینه برنامه ریزی توسعه روستایی در ایران با الگوی اسلامی ایرانی مطابقت ندارد. واژه های کلیدی: الگوی اسلامی- ایرانی پیشرفت، الگوهای توسعه، توسعه روستایی، برنامه ریزی روستایی، الگوی غالب روستایی

مقدمه: مفهوم تغییر توأم با رشد همواره به اشکال گوناگون موردتوجه اندیشمندان علوم اجتماعی بوده است ولی توجه اختصاصی به مفهوم توسعه و برنامه ریزی جهت نیل به توسعه یافتگی از قرن بیستم تبدیل به هدفی ارزشمند برای اکثر کشورهای جهان شد که در راستای رسیدن به شاخصهای آن نامه ریزی توسعه صورت گرفته است این توجه از بعد از جنگ جهانی دوم و نیاز به بازسازی ویرانیهای ناشی از جنگ، همچنین استقلال کشورهای مستعمره سابق شدت بیشتری یافت. برنامه ریزی ابتدا در کشور شوروی سابق انجام می شد که به دلیل موفقیت آمیز بودن آن سایر کشورها کم وبیش اقدام به تدوین برنامه جامع و متمرکز (همراه با مداخله گسترده دولت در تمامی وسایل تولید کالا و خدمات) نمودند. کشور ایران با آغاز نخستین تجربه برنامه ریزی در سال 1948 از پیشگامان این امر محسوب می شود. در این راستا بعد از پیروزی انقلاب اسلامی پنج برنامه توسعه به اجرا درآمده است که این تحقیق به بررسی ابعاد و مؤلفه های توسعه اجتماعی موردتوجه قرار گرفته در این برنامه ها و سیر تحول و مقایسه آنها می پردازد. روش: این مطالعه از نوع توصیفی-تحلیلی بوده و به روش تحلیل محتوای کیفی و کمی انجام گردید. با مطالعه اسنادی و مرور منابع، ابعاد و مؤلفه های اصلی و فرعی توسعه اجتماعی استخراج (هشت بعد اصلی و چهل وچهار زیرشاخه) شده و بر این اساس، متن اسناد برنامه های توسعه مورد تحلیل محتوا قرار گرفته و موادی از برنامه ها که با جدول ابعاد اصلی و زیرشاخه ها تطابق داشت در محیط اکسل تحلیل محتوای کمی شدند. یافته ها: در برنامه های توسعه پنج گانه توجه مشترکی به مؤلفه های "آموزش"، «حمایت و تأمین اجتماعی»، «حفاظت از محیط زیست»، «بهره برداری بهینه از منابع» و «علم گستری و فناوری» و «تعدیل شکاف مناطق محروم و برخوردار»شده است. برای مؤلفه های «عدالت جنسیتی»، «همبستگی و انسجام ملی»، «هم گرایی قومی-نژادی»، «کاهش واگرایی مذهبی»، «جوانان»، « سالمندان»، «سلامت و ثبات خانواده»، «امنیت اجتماعی» یا سیاست گذاری صورت نگرفته یا سیاستها مبهم و کلی بوده اند. بحث: با توجه به مقتضیات اجتماعی- فرهنگی جامعه ایران و روند رو به رشد آسیبهای اجتماعی، همچنین عدم دستیابی به جایگاه مناسب جهانی مبتنی بر سند چشم انداز، سیاست گذاری در برنامه های توسعه لازم است مورد بازبینی قرار گیرد و توجه بیشتر به مؤلفه های مغفول در اسناد توسعه راهگشا خواهد بود.