میر طاهر موسوی

میر طاهر موسوی

مطالب
ترتیب بر اساس: جدیدترینپربازدید‌ترین

فیلتر های جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۱ تا ۲۰ مورد از کل ۲۰ مورد.
۱.

بررسی ارتباط تعاملات نهادی و شاخص های سرمایه اجتماعی (مطالعه موردی: خیریه ها و کمیته امداد امام خمینی در ایران)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات و تحقیقات اجتماعی در ایران دوره یازدهم تابستان ۱۴۰۱ شماره ۲ (پیاپی ۴۲) 545 - 567

کلیدواژه‌ها: اعتماد اجتماعی انسجام اجتماعی سازمان مردم نهاد سرمایه اجتماعی کمیته امداد امام خمینی (ره) مشارکت اجتماعی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۱۶ تعداد دانلود : ۲۴۸
مقاله حاضر به بررسی رابطه تعاملات نهادی و شاخص های سرمایه اجتماعی و «مطالعه موردی؛ نهادهای خیریه و کمیته امداد 1399» می پردازد. این پژوهش با اتخاذ رویکرد کیفی به روش تحلیل مضمون -که به دنبال خروجی مضمون های پایه، سازمان دهنده و فراگیر مرتبط با مسئله تحقیق است- و با هدف دستیابی به رابطه تعاملی بین کمیته امداد و خیریه ها با شاخص های سرمایه اجتماعی انجام گرفت. جامعه آماری تحقیق برای مصاحبه های نیمه ساختاریافته شامل مدیران، برنامه ریزان، کارشناسان و استادهای دانشگاه در کمیته و مؤسسات خیریه بود که درنهایت 23 نفر به روش نمونه گیری گلوله برفی انتخاب شدند. برای تجزیه و تحلیل داده ها، از روش تحلیل مضمون براون و کلارک (2006) استفاده شد و درنهایت سه مضمون اصلی اعتماد اجتماعی، مشارکت اجتماعی و انسجام اجتماعی استخراج شدند. با شناخت ادراک و نگرش مشارکت کنندگان مشخص شد ارتباط و تعامل مناسب بین کمیته امداد و نهادهای خیریه می تواند سبب افزایش سرمایه اجتماعی (اعتماد، مشارکت و انسجام) شود. کمیته امداد و نهادهای خیریه به عنوان شبکه های اجتماعی، بستری برای مشارکت هستند که ماحصل آن ها انسجام و یکپارچگی، و اعتماد اجتماعی است. هرچقدر پیوند افراد با دیگران در جامعه بیشتر شود، مشارکت و اعتماد بیشتری در درون شبکه های اجتماعی صورت می گیرد و درنتیجه میزان همبستگی و یکپارچگی بیشتر خواهد شد؛ ضمن آنکه کیفیت خدمت رسانی به نیازمندان نیز افزایش می یابد.
۲.

بررسی وضعیت سرمایه اجتماعی درون گروهی و برون گروهی و عوامل جمعیت شناختی موثر بر آن در بین دانشجویان دانشگاه تهران و دانشگاه علوم و تحقیقات

نویسنده:
منبع: مطالعات کاربردی در علوم اجتماعی و جامعه شناسی سال چهارم تابستان(تیر) ۱۴۰۰ شماره ۲ (پیاپی ۱۵) 1-12

کلیدواژه‌ها: سرمایه اجتماعی درون گروهی سرمایه اجتماعی برون گروهی دانشجویان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۳۶ تعداد دانلود : ۱۷۴
زمینه و هدف: مفهوم سرمایه اجتماعی در تحقیقات اجتماعی توجه بسیاری از محققین را به خود جلب کرده است هدف پژوهش حاضر بررسی رابطه بین متغیرهای زمینه ای و سرمایه اجتماعی درون گروهی و برون گروهی در دانشجویان دانشگاه تهران و علوم تحقیقات است.روش: این مطالعه از نوع همبستگی است و داده ها به روش پیمایش جمع آوری شده است. جامعه آماری مطالعه کلیه دانشجویان دانشگاه تهران و علوم تحقیقات در سال 1399 بودند. حجم نمونه این مطالعه با استفاده از فرمول کوکران 410 نفر برآورد شد، به منظور گردآوری داده های پژوهش از پرسشنامه رفیعی و همکاران (1395) و پرسشنامه اطلاعات دموگرافیک استفاده شد، برای تحلیل داده ها از نرم افزار spss نسخه 25 استفاده گردید، در بخش آمار استنباطی از آزمون های تحلیل واریانس یکراهه، ضریب همبستگی پیرسون و تی مستقل استفاده شد.یافته ها: نتایج نشان داد سرمایه اجتماعی در این پژوهش با میانگین 13/67 در حد متوسطی قرار دارد. میانگین سرمایه اجتماعی درون گروهی (67/36) و سرمایه اجتماعی برون گروهی (47/30) است. بین متغیرهای تأهل، نوع دانشگاه، اشتغال و سن در بعد درون گروهی اختلاف معناداری مشاهده شد؛ و در بعد برون گروهی درمتغیر جنس اختلاف معنادار شد. بین متغیرهای وضعیت مسکن و مقطع تحصیلی و سرمایه اجتماعی در دو بعد درون گروهی و برون گروهی رابطه معنادار نشد.نتیجه گیری: با توجه به اهمیت هر دو بعد سرمایه اجتماعی درون گروهی و برون گروهی در دانشجویان باید در برنامه ریزی های آتی توجه به ارتقا دو بعد سرمایه اجتماعی را مورد توجه قرارداد.
۳.

شناسایی مؤلفه های مؤثر بر سرمایه اجتماعی در مواجهه با بیگانگی اجتماعی (موردمطالعه دانشجویان دانشگاه تهران و دانشگاه آزاد واحد علوم و تحقیقات)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: راهبرد اجتماعی فرهنگی سال دهم تابستان ۱۴۰۰ شماره ۳۹ 357 - 391

کلیدواژه‌ها: بیگانگی اجتماعی سرمایه اجتماعی اعتماد اجتماعی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۹۹ تعداد دانلود : ۲۰۵
هدف مطالعه حاضر شناخت عوامل مؤثر بر ارتقا سرمایه اجتماعی و تأثیر آن در کاهش بیگانگی اجتماعی است. روش این مطالعه ترکیبی و از نوع تودرتو (لانه ای) است، جمع آوری داده ها در بخش کمی و کیفی (پیمایش - پدیدار شناختی) به صورت هم زمان انجام شد. در بخش کمی با استفاده از دو پرسشنامه بیگانگی اجتماعی و سرمایه اجتماعی داده ها از 410 نفر دانشجوی دانشگاه علوم تحقیقات و دانشگاه تهران به شیوه نمونه گیری طبقه ای نسبتی گردآوری شد، در بخش کیفی با روش نمونه گیری هدفمند و مصاحبه نیمه ساختاریافته با 16 نفر و رسیدن به مرحله اشباع نظری، داده ها جمع آوری گردید. داده ها با استفاده از نرم افزارهای SPSS25 & Atlas ti تجزیه وتحلیل شد. یافته های بخش کمی نشان داد، متغیر بیگانگی اجتماعی با متغیرهای همدلی (0.01) 0.13- و اعتماد (0.001) 0.21- رابطه معنی دار و معکوس دارد، از تحلیل یافته های کیفی 19 مقوله شامل جهانی شدن، تغییر در ارزش ها و سبک زندگی، کلیشه های جنسیتی، رسانه، آموزش وپرورش، ارزش های دینی، آموزش عالی، فضاهای عمومی، رفاه اجتماعی، احساس محرومیت نسبی، هنجارهای اجتماعی، خانواده، کفایت اجتماعی، شبکه اعتماد متقابل، حکمرانی خوب، شایسته سالاری، مدیریت در بحران، بی ثباتی اقتصادی، اشتغال و کسب وکار استخراج شد. درمجموع نتایج این مطالعه نشان داد برای ارتقا سرمایه اجتماعی و کاهش آسیب های اجتماعی توجه همه جانبه به حوزه های اقتصادی، فرهنگی، سیاسی و اجتماعی باید موردتوجه برنامه ریزان قرار گیرد.
۴.

شناسایی و طبقه بندی گروه های هدف نظام رفاه کودک در ایران از دیدگاه صاحب نظران، سیاست ها و برنامه های کشور(مقاله پژوهشی وزارت بهداشت)

نویسنده:
منبع: رفاه اجتماعی سال ۲۱ زمستان ۱۴۰۰ شماره ۸۳ ۱۲۸-۸۹

کلیدواژه‌ها: رفاه کودک کودک کودکان در وضعیت مخاطره آمیز محافظت از کودک ایران

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۱۱ تعداد دانلود : ۹۵
مقدمه: امروزه در کشورهای مختلف با توجه به نقش دولت و جامعه در تأمین شرایط مناسب جهت رشد همه جانبه کودکان، مفهوم «نظام رفاه کودک» مطرح می شود. تا مدت زمان طولانی، مأموریت نظامهای رفاه کودک پاسخگویی ویژه به نیازهای کودکانی بود که به عنوان آزاردیده، مورد غفلت واقع شده و یا درخطر کودک آزاری گزارش شده بودند. اما به مرور در کشورهای مختلف، گروههای متنوع تری از کودکان تحت پوشش قرار گرفتند. در کشور ما یکی از اولین قدمها برای ایجاد ساختار و نظام رفاه کودک، مشخص شدن گروههای هدف نظام رفاه کودک است. لذا این مطالعه به دنبال شناسایی انواع کودکان در وضعیت مخاطره آمیز است که در حال حاضر دستگاههای مختلف به آنها خدماتی ویژه ای ارائه می دهند و همچنین به دنبال شناسایی کودکانی است که علاوه بر اینها باید مورد توجه ویژه قرار بگیرند. روش: این مطالعه کیفی در دو مرحله انجام گرفت. در مرحله اول، جامعه پژوهش، شامل کلیه صاحبنظران حوزه کودکان بوده و نمونه گیری ابتدا به صورت هدفمند و گلوله برفی شروع شد و به تدریج به صورت نمونه گیری نظری تا زمان اشباع داده ها (56 مصاحبه) ادامه پیدا کرد. در مرحله دوم، کلیه اسناد مرتبط با قوانین، مقررات و سیاستهای کشور و همچنین اسناد مرتبط با خدمات به گروههای مختلف کودکان با روش کتابخانه ای جمع آوری شدند. در نهایت 184 سند سیاست گذاری و 327 سند به صورت تمام شماری مورد بررسی قرار گرفتند. داده های مرتبط با هر دو مرحله در نرم افزار MAXQDA (2018) با روش تحلیل محتوای کیفی تحلیل شدند. یافته ها: گروههای کودکانی که در حال حاضر از دید قوانین و سیاستها یا توسط دستگاههای مختلف حاکمیتی ابعاد مختلف نیازهایشان باید به صورت ویژه مورد توجه قرار گیرد، متشکل از 96 زیرگروه و 22 گروه هدف کلی به دست آمده و طبقه بندی شدند. همچنین مجموع کودکان در وضعیت مخاطره آمیز و یا نیازمند توجه ویژه که باید تحت پوشش خدمات رفاه کودک در ایران واقع شوند، شامل مجموعه ای متشکل از 123 زیرگروه و 23 گروه طبقه بندی شدند. بحث: تبیین و طبقه بندی مجموعه گروههای هدفی که با توجه به شرایط اجتماعی، رفاهی و اقتصادی کشور نیازمند خدمات ویژه از جانب نهادهای رفاهی هستند، می تواند یک چارچوب مناسب برای برنامه ریزی، هماهنگی و عدم موازی کاری سازمانی و بین سازمانی در پوشش انواع گروههای کودکان توسط نهادهای مسئول فراهم کند.
۵.

مسئله زنان سالمندِ تنهای ایرانی: مورد مطالعه استان تهران و البرز

نویسنده:
منبع: پژوهش مسائل اجتماعی ایران دوره اول زمستان ۱۴۰۰ شماره ۲ 77 - 108

کلیدواژه‌ها: زنان سالمند تنهازیستی ایران توصیه های سیاستی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۸۵ تعداد دانلود : ۱۸۳
زنان سالمندِ تنها، با توجه به شرایط جامعه، یکی از گروه های در معرض خطر محسوب می شوند و لازم است برنامه مشخصی برای حمایت از آنها پیش بینی شود. در ایران برنامه خاصی برای حمایت از زنان سالمندِ تنها طراحی و اجرا نشده و ضرروت دارد برای این منظور، نیازهای این گروه ارزیابی و اولویت بندی شود. در این پژوهش، برای بررسی این موضوع، ابتدا با کارشناسان، سیاستگذاران و مدیران و همچنین زنان سالمندِ تنها به صورت نیمه ساختاریافته مصاحبه شد و سپس مصاحبه ها مورد تحلیل محتوا قرار گرفت. نمونه گیری به روش هدفمند و گلوله برفی در استان های تهران و البرز انجام گرفت و تا زمان دستیابی به اشباع ادامه یافت. داده ها با استفاده از مصاحبه های نیمه ساختاریافته جمع آوری شد. متن مصاحبه ها پس از پیاده سازی در سه مرحله کدگذاری شد و مقوله ها و زیرمقوله ها به دست آمد. یافته های پژوهش حاکی از آن است که مهمترین دلیل تنها زیستی زنان سالمند، فوت همسر و ازدواج فرزندان است. آنها برای حفظ استقلال خود، سعی می کنند با صرفه جویی منابع مالی خود را مدیریت کنند، مراقب سلامتی خود هستند و برای بیماری هایشان تحت درمان اند. بسیاری از آنها در دوره سالمندی تمایلی به ازدواج مجدد ندارند. تغییر محل زندگی به دلیل فروش منزل در دوره سالمندی موجب می شود شبکه ارتباطی آنها در بسیاری موارد به فرزندان و خانواده آنها محدود شود و مشارکت اجتماعی در میان آنها محدود باشد. ارتباط با اعضای خانواده، مراقبت، استقلال، حمایت مالی، تعامل اجتماعی و مشارکت اجتماعی، امنیت و احساس امنیت، دسترسی جغرافیایی و خدمات بهداشتی-درمانی و توان بخشی، آموزش و ارتقای آگاهی و سرگرمی و داشتن اوقات فراغت متناسب با دوره سالمندی، از جمله موضوعاتی است که ضرورت دارد در سیاستگذاری ها و برنامه ریزی های مربوط به زنان سالمندِ تنها مورد توجه قرار گیرند.
۶.

مسئله زنان سالمندِ تنهای ایرانی: مورد مطالعه استان تهران و البرز

نویسنده:
منبع: پژوهش انحرافات و مسائل اجتماعی دوره ۱ زمستان ۱۴۰۰ شماره ۲ 77 - 108

کلیدواژه‌ها: زنان سالمند تنهازیستی ایران توصیه های سیاستی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۱ تعداد دانلود : ۲۴
زنان سالمندِ تنها، با توجه به شرایط جامعه، یکی از گروه های در معرض خطر محسوب می شوند و لازم است برنامه مشخصی برای حمایت از آنها پیش بینی شود. در ایران برنامه خاصی برای حمایت از زنان سالمندِ تنها طراحی و اجرا نشده و ضرروت دارد برای این منظور، نیازهای این گروه ارزیابی و اولویت بندی شود. در این پژوهش، برای بررسی این موضوع، ابتدا با کارشناسان، سیاستگذاران و مدیران و همچنین زنان سالمندِ تنها به صورت نیمه ساختاریافته مصاحبه شد و سپس مصاحبه ها مورد تحلیل محتوا قرار گرفت. نمونه گیری به روش هدفمند و گلوله برفی در استان های تهران و البرز انجام گرفت و تا زمان دستیابی به اشباع ادامه یافت. داده ها با استفاده از مصاحبه های نیمه ساختاریافته جمع آوری شد. متن مصاحبه ها پس از پیاده سازی در سه مرحله کدگذاری شد و مقوله ها و زیرمقوله ها به دست آمد. یافته های پژوهش حاکی از آن است که مهمترین دلیل تنها زیستی زنان سالمند، فوت همسر و ازدواج فرزندان است. آنها برای حفظ استقلال خود، سعی می کنند با صرفه جویی منابع مالی خود را مدیریت کنند، مراقب سلامتی خود هستند و برای بیماری هایشان تحت درمان اند. بسیاری از آنها در دوره سالمندی تمایلی به ازدواج مجدد ندارند. تغییر محل زندگی به دلیل فروش منزل در دوره سالمندی موجب می شود شبکه ارتباطی آنها در بسیاری موارد به فرزندان و خانواده آنها محدود شود و مشارکت اجتماعی در میان آنها محدود باشد. ارتباط با اعضای خانواده، مراقبت، استقلال، حمایت مالی، تعامل اجتماعی و مشارکت اجتماعی، امنیت و احساس امنیت، دسترسی جغرافیایی و خدمات بهداشتی-درمانی و توان بخشی، آموزش و ارتقای آگاهی و سرگرمی و داشتن اوقات فراغت متناسب با دوره سالمندی، از جمله موضوعاتی است که ضرورت دارد در سیاستگذاری ها و برنامه ریزی های مربوط به زنان سالمندِ تنها مورد توجه قرار گیرند.
۷.

پیش بینهای وضعیتهای هویتی د ر بین د انشجویان؛ نقش شخصیت عامل، سرمایه اجتماعی، هوش اخلاقی و سرمایه روان شناختی د ر پیش بینی هویت(مقاله پژوهشی وزارت بهداشت)

نویسنده:
منبع: رفاه اجتماعی سال ۲۰ پاییز ۱۳۹۹ شماره ۷۸ ۱۰۷-۷۵

کلیدواژه‌ها: عاملیتِ شخصیت سرمایه اجتماعی هوش اخلاقی سرمایه روان شناختی هویت

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۱ تعداد دانلود : ۷۰
مقد مه: مطابق با نظریات روان شناسی، کسب هویت تحت تأثیر عوامل مختلفی ازجمله عوامل روان شناختی است. هد ف از پژوهش حاضر بررسی نقش شخصیت عامل، سرمایه اجتماعی، هوش اخلاقی و سرمایه روان شناختی د ر پیش بینی هویت بود . روش: مطالعه حاضر از نوع توصیفی و همبستگی بود . 633 نفر از د انشجویان د وره کارشناسی د انشگاههای شهر تهران د ر سال تحصیلی ۹۷-۹۶ به روش نمونه گیری تصاد فی خوشه ای چند مرحله ای انتخاب و ابزارهای پژوهش شامل ابزار گسترش یافته سنجش عینی هویت من-2 (EOM-EIS-II)، مقیاس چند اند ازه ای شخصیتِ عامل (MAPS)، پرسشنامه سنجش سرمایه اجتماعی، سیاهه هوش اخلاقی (MCI) و سیاهه سرمایه روان شناختی (PCI) را کامل کرد ند . تحلیل د اد ه ها با استفاد ه از ضریب همبستگی پیرسون و رگرسیون چند متغیره با نسخه 24 نرم افزار SPSS انجام شد . یافته ها: میان عاملیت شخصیت، هوش اخلاقی، سرمایه اجتماعی و سرمایه روان شناختی با وضعیتهای هویتی تحقق یافته و تعلیقی رابطه مثبت وجود د ارد . به طور عکس، رابطه میان عاملیت شخصیت، هوش اخلاقی، سرمایه اجتماعی و سرمایه روان شناختی با تشتت هویت منفی بود . د ر رابطه با انعقاد هویت نیز، تنها سرمایه اجتماعی و سرمایه روان شناختی به طور مثبت و معناد اری با آن رابطه د اشتند . بحث: با توجه به یافته ها، می توان بیان کرد که وضعیتهای هویتی مختلف با توجه به سطوح متفاوت رویارویی با بحران هویت و احساس تعهد نسبت به هویتِ شخصی به طور متفاوتی با سازه های فرد ی (عاملیت شخصیت، هوش اخلاقی و سرمایه روان شناختی) و اجتماعی (سرمایه اجتماعی) رابطه د ارند .
۸.

ساخت پرسش نامه ی بومی سنجش دین داری با رویکرد سلامت اجتماعی(مقاله پژوهشی وزارت بهداشت)

نویسنده:
منبع: پژوهش در دین و سلامت دوره ۵ تابستان ۱۳۹۸ شماره ۲ 6-22

کلیدواژه‌ها: پایایی در طی زمان دین داری روایی سازه همسانی درونی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۸۸ تعداد دانلود : ۱۴۷
سابقه و هدف: دین عاملی تأثیر گذار در نوع نگرش انسان به خود، محیط پیرامون و هدف زندگی محسوب می شود که تأثیر فراوانی در همه ی ابعاد زندگی بشر دارد. با وجود این اهمیت، تعریف حوزه، تعیین مفاهیم و مؤلفه های دین و دین داری با ابهامات نظری و روشی روبه رو است که ریشه ی بسیاری از این ابهامات در نبود ابزار مناسب اندازه گیری نهفته است. ازاین رو، تهیه ی ابزار اندازه گیری معتبر و روا نخستین و مهم ترین گام در حوزه ی سنجش دین داری است. هدف اصلی این پژوهش ساخت، اعتبار یابی و روایابی ابزار بومی سنجش دین داری است. روش کار: این مطالعه ی روش شناختی از نوع ابزارسازی است. پس از مطالعه ی اسنادی، تهیه ی چارچوب نظری و بانک سؤالات و همچنین بررسی روایی، پرسش نامه ی محقق ساخته ی دین داری در اختیار نمونه ی 500 نفری از شهروندان 18 سال به بالای مناطق بیست ودوگانه ی شهر تهران قرار گرفت. جامعه ی هدف با استفاده از روش های نمونه گیری تصادفی و طبقاتی و متناسب با جنسیت، سن و پهنه ی محل سکونت انتخاب شد. از داده های به دست آمده برای به دست آوردن تحلیل عاملی اکتشافی، آلفای کرونباخ، روایی و پایایی پرسش نامه، شاخص های برازش و در نهایت معرفی پرسش نامه ی دین داری استفاده شد. در این پژوهش همه ی موارد اخلاقی رعایت شده است و نویسندگان مقاله هیچ گونه تضاد منافعی گزارش نکرده اند. یافته ها: بر اساس نتایج تحلیل عاملی اکتشافی (08/0=RMSEA، 869/0=GFI و 907/0=CFI) که دارای برازش مناسبی بود، هفت عامل تبیین کننده 6/65 درصد از واریانس کل دین داری را در بر می گرفت. علاوه براین، همسانی درونی (83/0=α) و همسانی در طول زمان ابزار نشان داد که پرسش نامه ی نهایی 21 سؤالی دین داری دارای پایایی پذیرفتنی بود. نتیجه گیری: نتایج به دست آمده نشان می دهد پرسش نامه ی محقق ساخته ی دین داری ایرانیان مسلمان دارای روایی سازه و پایایی پذیرفتنی است و می توان از آن برای سنجش دین داری در جوامع اسلامی استفاده کرد.
۹.

پیامدهای زندانی شدن بر خانوادة زندانیان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات و تحقیقات اجتماعی در ایران دوره ششم پاییز ۱۳۹۶ شماره ۳ (پیاپی ۲۳)

کلیدواژه‌ها: زندان خانواده زندانی پیامدهای اجتماعی زندان پیامدهای اقتصادی زندان پیامدهای خانوادگی زندان

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی جامعه شناسی جامعه شناسی مسایل اجتماعی و انحرافات
  2. حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی جامعه شناسی جامعه شناسی خانواده
تعداد بازدید : ۲۱۳۲ تعداد دانلود : ۹۰۲
یکی از سیاست های راهبردی کشور، تقویت نهاد خانواده دربرابر عوامل گوناگون تضعیف کنندة درونی و بیرونی آن است. در این پژوهش، به پیامدهای زندانی شدن افراد بر خانواده شان توجه شده است. روش تحقیق حاضر، فراتحلیل کیفی است و در آن از مشاهدة مشارکتی برای صورت بندی استنتاج های جامعه شناختی جدید بهره گرفته شده است. براساس داده ها، در طول سال حداقل یک میلیون نفر زندانی ثابت و در گردش در ایران وجود دارد. با توجه به اینکه متوسط بعد خانوار در ایران 55/3 است، هر سال نزدیک به 5 میلیون نفر ایرانی به نحوی با پیامدهای این پدیده به طور مستقیم سروکار دارند که نشان دهندة ابعاد وسیع تأثیر زندان بر خانواده ها و مشکلات خانواده های زندانیان در ایران است. مجموعه پیامدهای زندان عبارت اند از: 1. فردی و شخصیتی؛ 2. اجتماعی؛ 3. اقتصادی؛ 4. فرهنگی؛ 5. سیاسی. یکی از مسائل مهم، رابطة نوع جرم و مدت محکومیت زندانی با انسجام خانواده است. وضعیت خانوادة محکومان موادمخدر و خانوادة محکومان به قتل و شرارت و سرقت و جرایم مالی و... با هم متفاوت است. در پژوهش حاضر پنج راهکار مؤثر ارائه و تشریح شده است که عبارت اند از: 1. تعیین مدل کیفری، 2. انسانی ترکردن شرایط زندان با توجه به تأثیرات محیط فیزیکی بر روان و اخلاق فرد، 3. زندان باز، 4. روش های جایگزین زندان، 5. ضرورت حضور نهادهای مدنی و حمایتگر.
۱۰.

ادراک فساد و احساس عدالت اجتماعی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مسائل اجتماعی ایران سال هفتم بهار و تابستان ۱۳۹۵ شماره ۱

کلیدواژه‌ها: اختلاس ارتشا احساس عدالت اجتماعی پیوندهای محله ای ادراک فساد خویشاوندسالاری

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی جامعه شناسی جامعه شناسی سیاسی و انقلاب و جنگ جامعه شناسی سیاسی
  2. حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی جامعه شناسی جامعه شناسی سازمان
تعداد بازدید : ۱۷۵۲ تعداد دانلود : ۱۳۱۹
هدف این مطالعه بررسی ارتباط بین ادراک فساد و احساس عدالت اجتماعی است. پژوهش حاضر مطالع ه ای مقطعی و از نوع پیمایش است. جامعه آماری این پژوهش کلیه ساکنان 18 تا 65 ساله شهر تهران بودند و با روش نمونه گیری تصادفی طبقاتی 400 نفر از ساکنان مناطق سه پهنه توسعه ای (پایین، متوسط و بالا) شهر تهران انتخاب شدند. ابزار انجام تحقیق شامل بازبینه (چک لیست) ادراک فساد در سازمان ها، پرسش نامه احساس عدالت اجتماعی و پرسش نامه ادراک روند فساد بود که پایایی آنها ازطریق آلفای کرونباخ و روایی آنها ازطریق تحلیل عاملی تعیین شد. 2/89 درصد از مشارکت کنندگان معتقد بودند که فساد در طی ده سال گذشته در ایران افزایش یافته است. بیشترین ادراک فساد در سازمان های تحت بررسی مربوط به «شهرداری ها»، و کمترین آن نیز مربوط به «خیریه ها» بود. بین ادراک فساد با احساس عدالت اجتماعی رابطه منفی و معنی داری وجود داشت و در نهادهایی که فعالیت های اقتصادی بیشتر است، ادراک فساد نیز بیشتر بود. تحلیل رگرسیون بین ادراک فساد در سازمان ها و احساس عدالت اجتماعی نیز نشان داد که ادراک فساد در دستگاه هایی که انتظار مردم برای مشاهده رفتار عادلانه در آنها بیشتر است، تأثیر بیشتری بر احساس عدالت شهروندان دارد. درمجموع، می توان گفت ادراک فساد در نهادهای مختلف زیاد است و انجام اقدامات عملی جهت کاهش آن ضروری به نظر می رسد.
۱۱.

ابعاد و مولفه های توسعه اجتماعی در برنامه های پنجگانه توسعه اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی جمهوری اسلامی ایران(مقاله پژوهشی وزارت بهداشت)

نویسنده:
منبع: رفاه اجتماعی سال ۱۶ زمستان ۱۳۹۵ شماره ۶۳ ۸۸-۵۵

کلیدواژه‌ها: الگوهای توسعه برنامه توسعه توسعه توسعه اجتماعی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۲۳ تعداد دانلود : ۷۰
مقدمه: مفهوم تغییر توأم با رشد همواره به اشکال گوناگون موردتوجه اندیشمندان علوم اجتماعی بوده است ولی توجه اختصاصی به مفهوم توسعه و برنامه ریزی جهت نیل به توسعه یافتگی از قرن بیستم تبدیل به هدفی ارزشمند برای اکثر کشورهای جهان شد که در راستای رسیدن به شاخصهای آن نامه ریزی توسعه صورت گرفته است این توجه از بعد از جنگ جهانی دوم و نیاز به بازسازی ویرانیهای ناشی از جنگ، همچنین استقلال کشورهای مستعمره سابق شدت بیشتری یافت. برنامه ریزی ابتدا در کشور شوروی سابق انجام می شد که به دلیل موفقیت آمیز بودن آن سایر کشورها کم وبیش اقدام به تدوین برنامه جامع و متمرکز (همراه با مداخله گسترده دولت در تمامی وسایل تولید کالا و خدمات) نمودند. کشور ایران با آغاز نخستین تجربه برنامه ریزی در سال 1948 از پیشگامان این امر محسوب می شود. در این راستا بعد از پیروزی انقلاب اسلامی پنج برنامه توسعه به اجرا درآمده است که این تحقیق به بررسی ابعاد و مؤلفه های توسعه اجتماعی موردتوجه قرار گرفته در این برنامه ها و سیر تحول و مقایسه آنها می پردازد. روش: این مطالعه از نوع توصیفی-تحلیلی بوده و به روش تحلیل محتوای کیفی و کمی انجام گردید. با مطالعه اسنادی و مرور منابع، ابعاد و مؤلفه های اصلی و فرعی توسعه اجتماعی استخراج (هشت بعد اصلی و چهل وچهار زیرشاخه) شده و بر این اساس، متن اسناد برنامه های توسعه مورد تحلیل محتوا قرار گرفته و موادی از برنامه ها که با جدول ابعاد اصلی و زیرشاخه ها تطابق داشت در محیط اکسل تحلیل محتوای کمی شدند. یافته ها: در برنامه های توسعه پنج گانه توجه مشترکی به مؤلفه های "آموزش"، «حمایت و تأمین اجتماعی»، «حفاظت از محیط زیست»، «بهره برداری بهینه از منابع» و «علم گستری و فناوری» و «تعدیل شکاف مناطق محروم و برخوردار»شده است. برای مؤلفه های «عدالت جنسیتی»، «همبستگی و انسجام ملی»، «هم گرایی قومی-نژادی»، «کاهش واگرایی مذهبی»، «جوانان»، « سالمندان»، «سلامت و ثبات خانواده»، «امنیت اجتماعی» یا سیاست گذاری صورت نگرفته یا سیاستها مبهم و کلی بوده اند. بحث: با توجه به مقتضیات اجتماعی- فرهنگی جامعه ایران و روند رو به رشد آسیبهای اجتماعی، همچنین عدم دستیابی به جایگاه مناسب جهانی مبتنی بر سند چشم انداز، سیاست گذاری در برنامه های توسعه لازم است مورد بازبینی قرار گیرد و توجه بیشتر به مؤلفه های مغفول در اسناد توسعه راهگشا خواهد بود.
۱۲.

بررسی ارتباط بین سرمایه اجتماعی درون گروهی و شادی در بین شهروندان شهرتهران در سال 1390(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: آموزش و ارزشیابی سال هشتم تابستان ۱۳۹۴ شماره ۳۰

کلیدواژه‌ها: خلاقیت عملکرد تحصیلی راهبردهای فراشناختی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۹۳ تعداد دانلود : ۵۹۱
پژوهش حاضر با هدف تعیین تأثیر آموزش راهبردهای فراشناختی در افزایش خلاقیت و بهبود عملکرد تحصیلی دانش آموزان در شهر تبریز انجام شد. روشپژوهش نیمه آزمایشی و طرحپژوهش پیش آزمون – پس آزمون با گروه کنترل بود. جامعه آماری دانش آموزان دختر پایه اول دوره متوسطه بودند که 30 دانش آموز به روش نمونه گیری تصادفی خوشه ای چند مرحله ای انتخاب و به طور تصادفی در دو گروه آزمایش و کنترل جایگزین شدند. راهبردهای فراشناختی در 8 جلسه گروهی به آزمودنی های گروه آزمایش آموزش داده شد. داده ها با استفاده از پرسشنامه های خلاقیت عابدی و عملکرد تحصیلی در تاج جمع آوری و با استفاده از تحلیل کوواریانس تحلیل شدند. نتایج نشان داد که آموزش راهبردهای فراشناختی می تواند مؤلفه های خلاقیت را به طور معنی داری افزایش دهد و خودکارآمدی، برنامه ریزی و تأثیرات هیجانی را در عملکرد تحصیلی دانش آموزان به طور معنی داری بهبود بخشد(P<0.01) و در فقدان کنترل پیامد و انگیزش تغییری ایجاد نشد. نتایج پژوهش شواهدی را پیشنهاد می کند که آموزش راهبردهای فراشناختی روش مناسبی برای افزایش خلاقیت و بهبود عملکرد تحصیلی دانش آموزان می باشد. لذا پیشنهاد می شود به منظور افزایش مؤلفه های خلاقیت و بهبود عملکرد تحصیلی دانش آموزان ممکن است مفید باشد که سطح راهبردهای فراشناختی دانش آموزان تقویت شود.
۱۳.

تأملی بر پیامدهای سطح خرد سرمایة اجتماعی در ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات و تحقیقات اجتماعی در ایران دوره چهارم تابستان ۱۳۹۴ شماره ۲ (پیاپی ۱۴)

کلیدواژه‌ها: رضایت موفقیت سلامت عام گرایی شادی سرمایه اجتماعی

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی جامعه شناسی جامعه شناسی فرهنگ
  2. حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی مفاهیم علوم اجتماعی (هویت، سرمایه اجتماعی و ...)
تعداد بازدید : ۹۶۸ تعداد دانلود : ۴۷۶
سرمایة اجتماعی، به عنوان موضوعی بین رشته ای تأثیر بسزایی در تسهیل ارتباطات انسانی جامعه دارد. این تأثیر در قالب پیامدها در اندیشه صاحب نظران و متفکران حوزه های مختلف علوم اجتماعی دیده می شوند. براساس دیدگاه ها و نظریه ها، پیامدهای متعددی برای سرمایه اجتماعی درنظر گرفته شده که در این پژوهش، بخشی از آن ها در سطح خرد مطالعه می شود. روش پژوهش، پیمایشی است و جامعه آماری را افراد 15 سال به بالای ساکن در مراکز استان ها در ایران تشکیل می دهند که با روش نمونه گیری خوشه ای با فرمول کوکران انتخاب شدند. مهم ترین متغیر مورد مطالعه، سرمایه اجتماعی است که دربردارنده مؤلفه های مبتنی بر اعتماد و پیوندهای بین فردی و بین گروهی، تعامل افراد با نهادها و سازمان ها و گروه های اجتماعی و همچنین همبستگی و انسجام اجتماعی، برخورداری افراد از حمایت اجتماعی و روابط انجمنی است که به صورت شاخص ترکیبی سنجش شده است. یافته ها بیانگر تفاوت کم وکیف سرمایه اجتماعی در شهرهای مختلف است که تأثیر خود را بر جامعه، در قالب پیامدها آشکار ساخته است. سرمایه اجتماعی و عناصر تشکیل دهنده آن، با افزایش اعتماد، برقراری روابط و پیوندها، انسجام و همبستگی اجتماعی بالاتر، حمایت اجتماعی بیشتر و مشارکت اجتماعی مؤثرتر، تأثیرهای مثبت خود را در ابعاد فردی بازتاب داده است.
۱۴.

بسط مفهومی سرمایه اجتماعی با رویکرد سلامت اجتماعی(مقاله پژوهشی وزارت بهداشت)

نویسنده:
منبع: رفاه اجتماعی سال ۱۵ تابستان ۱۳۹۴ شماره ۵۷ ۱۴۸-۱۰۹

کلیدواژه‌ها: روابط اجتماعی سرمایه اجتماعی سرمایه روان شناختی مثبت سلامت اجتماعی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۶۲ تعداد دانلود : ۱۰۹
مقدمه: سرمایه اجتماعی از مهم ترین مفاهیمی است که در چند دهه اخیر مورد توجه اندیشمندان قرار گرفته است. در این راستا، محققان حوزه سلامت توجه ویژه ای به مفهوم سرمایه اجتماعی داشته اند. این مطالعه بر آن است با تحلیل نظری، مطالعات و پژوهشهای صورت گرفته درخصوص رابطه سرمایه اجتماعی و سلامت به چارچوب مفهومی دست یابد. به طورکلی دو رویکرد در زمینه ارتباط بین این دو متغیر وجود دارد: رویکرد اول، استقلال مفهومی دو متغیر را مطرح می کند که معمولاً سرمایه اجتماعی به عنوان متغیر مستقل و سلامت اجتماعی به عنوان متغیر وابسته فرض شده است. و دیگری رویکرد تلفیق مفهومی که قائل به فضای مفهومی مشترکی برای این دو است. مرور انتقادی: سه رویکرد متفاوت به سلامت اجتماعی وجود دارد. رویکرد تعیین کننده های سلامت، سلامت اجتماعی جامعه و سلامت اجتماعی فردی. تعیین کننده های سلامت در پی شناسایی و تعیین متغیرهایی است که شرایط و زمینه های اثرگذار بر سلامت اجتماعی را فراهم می کند. سلامت اجتماعی در سطح فردی فرایند درگیر شدن شهروندان در امور اجتماعی است. در واقع هر چه سطح درگیری و مشارکت اجتماعی شهروندان در جامعه بالاتر برود نه تنها سلامت اجتماعی فرد افزایش پیدا می کند بلکه این فرآیند، پیامدهایی دارد که شاخص های سلامت اجتماعی جامعه را تقویت می کند. به عبارت دیگر می توان گفت این سه رویکرد یک الگوی کامل سلامت اجتماعی است که از سطح راهبردی، سیاستگذاری، برنامه ریزی، اجرا و حصول و ارزیابی نتیجه را در خود دارا می باشد. بنابراین به نظر می رسد برای ارزیابی دقیق و منصفانه از وضعیت سلامت اجتماعی یک کشور بهتر است به هر سه رویکرد بطور همزمان توجه شود. بحث: افراد دارای پایگاه اجتماعی و اقتصادی یکسان ممکن است از سطح سرمایه اجتماعی متفاوتی برخوردار باشند. لذا ویژگی های فردی و روان شناختی یکی از عوامل توضیح دهنده این تفاوت است. به عبارت دیگر سلامت اجتماعی با توجه به ذهنی بودن آن به عنوان بعدی از سرمایه اجتماعی معرفی شده است که بیانگر پتانسیلهای شخصیتی فرد برای توسعه روابط است. دیدگاه تلفیقی در خصوص دو مفهوم سرمایه اجتماعی و سلامت اجتماعی دارای ابعاد روان شناختی است که در واقع همان ظرفیت شخصی افراد برای درگیر شدن در جامعه است
۱۵.

تحلیل وضعیت سرمایه اجتماعی در شهر کرمان(مقاله پژوهشی وزارت بهداشت)

نویسنده:
منبع: رفاه اجتماعی سال یازدهم تابستان ۱۳۹۰ شماره ۴۱ ۱۲۲-۹۳

کلیدواژه‌ها: یوندها و اعتماد فردی حمایت اجتماعی سرمایه اجتماعی کرمان همبستگی و انسجام اجتماعی روابط انجمنی هنجارها و اعتماد اجتماعی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۰۲ تعداد دانلود : ۵۵
Objective: The conceptualization of Social Capital impressed by the studies of thinkers and theorists in various districed of social sciences ether in the past or modern era. Today this concept has standed as an important role in researches, polices and planings. Therefore the study of Social Capital in Kerman City has done. Method: The method which is used in this research is Survey and questionnaire is considered as a method of gathering data which were needed. The social statistic includes the habitants above 15 years old in Kerman City which was selected350 samples with the use of cocheran formula and multi stage clustral sampling method. Findings: The results show that the Social Capital in Kermanhas been stimated in medium that has plurality in aspects and indexes. In some aspects can see the traditional kind of Social Capital while in others the modern kind overcame. Considering that Iran society experiencing the transmission from tradition to modernisms, reinforcement of civil institutions, Enrichment of public educations, preparing security, governmental decentralization, promoting trust, strengthen beliefs and positive attitudes and are recommended to eliminating the challenge between tradition and modernisms and promoting Social Capital.
۱۸.

کار پایه مفهومی و مفهوم سازی سرمایه اجتماعی (با تاکید بر شرایط ایران)(مقاله پژوهشی وزارت بهداشت)

نویسنده:
منبع: رفاه اجتماعی زمستان ۱۳۸۵ شماره ۲۳

کلیدواژه‌ها: سرمایه اجتماعی سازه اعتماد اجتماع محلی مشارکت و عضویت

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۵۸۳ تعداد دانلود : ۲۱۳۳
"طرح مساله: مقاله حاضر با نگاهی به مفهوم و سازه (Construct) به عنوان سنگ بنای هر بحث و مساله ای علمی و به جایگاه شاخص سازی به عنوان ابزار فرود آمدن از دنیای انتزاع و عرصه نظر به حیطه های پر شر و شور زندگی، بر این نکته تاکید روا می دارد که علم با جوهر یا ذات مباحث و مسایل که موضوع هستی شناسی است سروکار ندارد و به پدیده ها بدان سان که ادراک و مشاهده می شوند پرداخته و در عرصه شناخت شناسی به بحث می پردازد. روش: سرمایه اجتماعی (Social Capital) با استعانت از روش کتابخانه ای به عنوان مفهومی که چون بسیاری از مفاهیم علوم اجتماعی و انسانی سهل و ممتنع است، مورد چند و چون قرار گرفته، ادعا می شود که این مفهوم سخت پیچیده و دارای ابعادی متنوع است. یافته ها و نتایج: مقاله با ارایه تعاریفی که از سوی متفکران مختلف در محدوده ای نود ساله مطرح شده اند به کلید واژه های پایه ایی به کار رفته در تعاریف اشاره می نماید، تعاریفی که کارپایه یا چارچوب سرمایه اجتماعی را پدید می آورد. به هنگام معرفی کارپایه مفهومی به کارکردهای گوناگون آن نیز اشاره شده است. بالاخره آن که ابعاد مختلف سرمایه اجتماعی به نحوی گذرا مورد بحث قرار گرفته، کوشش های به عمل آمده در جهت مفهوم سازی (Conceptualization) معرفی گردیده اند. "
۱۹.

مشارکت اجتماعی یکی از مولفه های سرمایه اجتماعی(مقاله پژوهشی وزارت بهداشت)

نویسنده:
منبع: رفاه اجتماعی زمستان ۱۳۸۵ شماره ۲۳

کلیدواژه‌ها: سرمایه اجتماعی اعتماد مشارکت اجتماعی تعاملات اجتماعی هنجارهای اجتماعی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۲۳۴۲ تعداد دانلود : ۵۵۷۷
"طرح مساله: در این مقاله، تئوری سرمایه اجتماعی به عنوان یکی از رویکردهای جامعه شناختی مورد بررسی قرار می گیرد و سعی می شود تئوری سرمایه اجتماعی از لحاظ واقعیت های مسلط بر جامعه مورد آزمون تجربی قرار گیرد و به این سوال پاسخ داده شود که آیا این رویکرد نظری، تبین کننده واقعیت موجود در زمینه مشارکت اجتماعی در ایران می باشد؟ روش: روش بررسی، تلفیقی از روش کتابخانه ای و میدانی است؛ در بررسی میدانی، جامعه آماری شهروندان 15 سال به بالا ساکن شهر تهران بودند که با استفاده از فرمول کوکران، حدود 653 نمونه از میان آن ها انتخاب شدند و با استفاده از پرسش نامه اطلاعات جمع آوری و با بسته نرم افزاری SPSS با استفاده از روش های آماری توصیفی و استنباطی مورد تحلیل و بررسی قرار گرفتند. یافته ها: زمینه های مشارکت اجتماعی به عنوان یکی از مولفه های سرمایه اجتماعی در تحلیل نهایی هر چند در سطح خرد تا حدودی مساعد می باشد اما به دلیل عدم زمینه های مناسب در سطح کلان، از جمله تمرکزگرایی، پنداشت منفی نسبت به عملکرد دولت و… ما شاهد شکل گیری مشارکت اجتماعی در بین افراد نمی باشیم. نتایج: از بعد ذهنی ما شاهد اعتماد پذیری در بین شهروندان و همچنین بین شهروندان و دستگاه های دولتی نیستیم و همین باعث شده است که بعد عینی مشارکت اجتماعی، یعنی شبکه تعاملات اجتماعی شکل نگیرد و در نتیجه مشارکت اجتماعی تحقق پیدا نکند. "
۲۰.

تحلیل مشارکت اجتماعی در تهران (رویکرد خرده- فرهنگ دهقانی راجرز)(مقاله پژوهشی وزارت بهداشت)

نویسنده:
منبع: رفاه اجتماعی زمستان ۱۳۸۴ شماره ۱۹

کلیدواژه‌ها: مشارکت اجتماعی اعتماد، تقدیر گرایی خرده فرهنگ دهقانی محلی گرایی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۵۰۵ تعداد دانلود : ۱۲۴۲
" طرح بحث: در زمینه مشارکت اجتماع دو رویکرد اساسی روان شناختی و جامعه شناختی وجود دارد. در این مقاله، نظرات یکی از صاحب نظران رویکرد روان شناختی به نام راجرز مورد بررسی قرار می گیرد و سعی می شود نظریه راجرز از لحاظ واقعیت های مسلط بر جامعه ایران در طول دهه های گذشته (از لحاظ جغرافیایی، تاریخی، اجتماعی، فکری، فرهنگی و روان شناختی) مورد آزمون تجربی قرار گیرد و اینکه آیا این رویکرد نظری تبیین کننده واقعیت موجود در زمینه مشارکت اجتماعی در ایران می باشد یا خیر؟ روش تحقیق: روش بررسی تلفیقی از روش کتابخانه ای و میدانی است که در بررسی میدانی جامعه آماری را شهروندان 15 سال به بالا ساکن شهر تهران تشکیل می دهند. یافته ها: بین ویژگی های شخصیتی افراد (ویژگی های خرده فرهنگ دهقان) و مشارکت اجتماعی تا حدی رابطه معنی داری وجود دارد. چنان که داده ها نشان می دهد بین خرده فرهنگ دهقانی و تمایل ذهنی به مشارکت اجتماعی رابطه معنی داری وجود دارد؛ به طوری که جهت رابطه منفی می باشد. نتیجه: هر چه افراد دارای خرده فرهنگ دهقانی کمتری باشند تمایل ذهنی بیشتری به مشارکت اجتماعی دارند."

کلیدواژه‌های مرتبط

پدیدآورندگان همکار

تبلیغات

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

حوزه تخصصی

زبان