درخت حوزه‌های تخصصی

واژه هایی که در این مقاله فهرست شده اند حاصل تحقیقی است که حدود سال 1373، در سه شهر اهواز، آبادان و مسجد سلیمان، انجام گرفت. هدف از این تحقیق گردآوری وام واژه های انگلیسی موجود در گویش های این سه شهر بود. از حدود نود سال پیش، هم زمان با اکتشاف نفت در منطقه بختیاری و استان خوزستان و تاسیس شرکت نفت ایران و انگلیس، پدیده قرض گیری واژگانی بسیار گسترده و عمیق در مناطق یاد شده شکل گرفت. به طوری که بسیاری از این واژه ها هنوز هم در مکالمات روزمره و عادی مردم کاربرد اساسی دارند. برای گردآوری این واژه ها، علاوه بر تکیه بر محفوظات خود، در طی چهارماه، دوبار به شهرهای نام برده سفر کردم. یافتن منبع برای این تحقیق چندان کار مشکلی نبود، چون تقریبا تمام گروه های سنی زن و مرد ساکن در شهرهای مورد تحقیق این واژه ها را در گفتگوهای روزانه خود به کار می برند و، به عبارتی، واژه ها نسل به نسل منتقل شده اند، به طوری که افراد جوان تر اغلب حتی از قرضی بودن یا انگلیسی بودن اصل واژه بی اطلاع اند. آنان، در مواردی، گمان می کردند که واژه بختیاری یا محلی است. در تهیه فرست، سعی شده است که حتی الامکان واژه هایی آورده شوند که بالاخص در این مناطق کاربرد دارند. آن واژه های قرضی که به طور عام وارد زبان فارسی شده اند، از قبیل تلفن، رادیو، تایر، پلیس، آمبولانس مدنظر نبوده اند. واژه های فهرست شده دارای فراوانی کاربرد یکسان نیستند. در متن اصلی تحقیق، سعی شده است که، با مثال هایی دقیق، بافت و زمینه کاربرد و گاه حتی زمان و دوران کاربرد آنها مشخص گردد. اما، در این جا، برای پیش گیری از زیاد شدن حجم کار، مثال ها حذف شده اند...

"معمول‏ترین مقوله‏هاى دستورى در زبان‏هاى دنیا جمله‏هاى خبرى، پرسشى، امرى و تعجبى است، که عمدتا به ترتیب براى بیان مقوله‏هاى معنایى-منظورى خبر، سؤال، فرمان و شگفتى به کار مى‏روند. با این وجود، مطالعات نوع‏شناسى زبان حاکى از آن است که رابطه میان مقوله‏هاى نحوى و معنایى- منظورى رابطه‏اى مستقیم نیست.بسیار اتفاق مى‏افتد که از جمله خبرى براى صدور فرمان، و از جمله پرسشى براى بیان شگفتى استفاده مى‏شود. تحقیق حاضر در پى کشف نقش‏هاى معنایى-منظورى جمله‏هاى پرسشى در شعر حافظ است. استفاده هنرمندانه شاعر از جمله‏هاى پرسشى براى بیان مقوله‏هاى گوناگون معنایى-منظورى تأثیر کلام وى را دو چندان و خواننده را مسحور مى‏سازد. تحقیق حاضر نشان مى‏دهد که از 366 بیت، 255 بیت، یعنى تقریبا 70%از ابیات، براى بیان پنج مقوله معنایى-منظورى شگفتى، نفى، انکار، تمنا(آرزو)و نهى به کار رفته است.30%باقیمانده براى بیان 15 مقوله معنایى-منظورى استفاده شده است.یکى از نتایج بسیار جالب توجه تحقیق این است که بیان حافظ براى بیان سؤال از جملات پرسشى کمترین استفاده را مى‏برد."

با نگاهى بر تاریخ و ادبیات فرانسه مى توان دریافت که انسان قرن هجدهم میلادى سرشار از شوق گردشگرى، اکتشاف، ماجراجویى سفر و بالاخره جستجو در ناشناخته ها و سرزمین ها و افق هاى دوردست بوده است. همین امر موجب شد تا دامنهء انتشار سفرنامه ها و مجموعه آثار حاصل از تجربیات و مشاهدات سفر در سطح جوامع اروپایى گسترش یابد. بدیهى است ادبیات داستانى بستر بسیار مناسبى براى به تصویرکشیدن تاثیر پدیدهء سفر در توسعهء جغرافیاى نوین اقتصادى و ایجاد تغییرات روبه افزایش در فرهنگ و تمدن کشورها بوده است. این مقاله با پژوهش در مهم ترین رمان هاى قرن هجدهم میلادى، به بررسی تاثیر متقابل سفر بر ادبیات داستانى این قرن در اروپا و به خصوص در کشور فرانسه مى پردازد، ادبیاتى که با به هم آمیختن واقعیت و تخیل و خلق اسطوره هاى جدید میدان وسیعى به شوق سفر و ماجراجویى مى دهد و خود نیز در این راستا متحول مى گردد.

مقدمه هدف از تحقیق حاضر طرح و توصیف مفهوم با هم آیی در زبان فارسی و توجه به نقش ترکیبات هم آیند در مسائل کاربردی این زبان (مانند تالیف فرهنگ های آموزشی) است. در زبان فارسی، تاکنون بررسی مستقلی در این بحث صورت نگرفته و جایگاه آن در دستگاه زبان مشخص نشده است. نگارنده، در بررسی با هم آیی از نظرگاه های معنایی، ساخت واژی و نحوی (پایان نامه کارشناسی ارشد)، به این نتیجه رسید که تبیین و توضیح آن بر اساس معناشناسی موجه تر است. از این رو، در این مقاله ابتدا، در حوزه نظری مروری خواهم داشت بر آرا و ملاک ها و طبقه بندی برخی زبان شناسان غربی چون فرث، پالمر، مک اینتاش، لاینز، کروز، هلیدی، رقیه حسن، و هارتمن و جیمز؛ و، در حوزه زبان شناسی کاربردی، برای یافتن الگویی در تالیف فرهنگ ترکیبات با هم آیند در زبان فارسی، به آرا تجربی هاوسمن و بنسون در تالیف فرهنگ با هم آیی اشاره خواهم کرد. سپس به بررسی سابقه طرح مسئله در زبان فارسی و آرایی که درباره آن اظهار شده خواهم پرداخت. سرانجام تعریف، تحلیل و توصیف معنایی و صرفی این پدیده زبانی در ترکیبات زبان فارسی و هم چنین پیشنهادی برای تدوین فرهنگ ترکیبات با هم آیند ارائه خواهم داد...

مسافر روحانى در جامعه اى زندگى مى کند که آرزوها و آرمان هاى او توسط مردم هم زمانش بر آورده نشده، از این رو او مى کوشد با ترسیم سفر روحانى خود مقدماتى براى عینیت بخشیدن بر ذهنیات خویش بیابد.ارداویراف در سفرنامهء خود با به تصویر کشیدن جنبه هاى خشن پادافره ها، بر آنست تا مردم را به سوى کیش زرتشتى بخواند. در قرن دوازده شاعرى به نام دانته آرمان هایش را در محیطى خیالى و روحانى ترسیم مى نماید. در سومین سفر روحانى، شوق هجاگویى،ابوالعلامعزى شاعر نابیناى عرب را برمى انگیزد تا با طرح سفرى روحانى به جهانى دیگرو تصویر شوخ گین پادافره ها به مقابله با باورهاى رایج برخیزد. در قرن 19 نیز سیدجمال واعظ اصفهانى، خطیب مشروطه، کتاب رویای صادقه را در ذم مخالفان آزاد اندیش مى نویسدو سرانجام جان بر سرآرمان خویش مى نهد. از این روى به پاس تلاش هاى او کتاب رویاى صادقه در تحلیل واگویى سفرهاى روحانى در کنار اردوایراف نامه، کمدى الهی قرار مى گیرد. :

زبان، به تعبیرى، غریزه اى است که در علوعم شناختى از آن به "عضو ذهنى ، یک استعداد یا" یک شیوه " تعبیر مى شود، مهارتى پیچیده، تخصصى است که به طور همزمان از ابتداى تولد انسان، بدون هیچ تلاش اگاهانه یا آموزش صورى و رسمى، درو جود کودک حضور دارد. از آنجا که این امر با دانش رو ان شناسى و اعصاب شناختى تعامل دارد، براى دانش پژوهان علوم انسانىواجد اهمیت بسیار است." زبان " بدو ن به کارگیرى آگاهى از منطق بنیادینش، به طور کیفى در هر انسان وجود دارد،و از نظر عقلى در زمرهء عام ترین توانایى ها فر ایند اطلاعاتى است. از دور ان ما قبل تاریخ، ادبیات دو وظیفه مکمل را انجام داده است، یکى گسترش افق هاى مطالعات میان رشته اى( اعم از ارادى، عاطفى، معرفت شناسانه) در ضمیر آگاهانهء انسان، دیگرى تلفیق اعتقادات، احساسات، تمایلات درو ن ذهنى لازم براى بقا در محیط هاى پیچیده اجتماعى بشرى...

هدف این مقاله، بررسى آمارى میزان یکدستى، هماهنگى میان آن دسته از معادل هاى فارسى است که در برخى از کتاب ها و مقاله ها، برابر اصطلاحات انگلیسى زبان شناسى ارائه گردیده اند. همچنین سعى شده است مشکلات ناشى از تعددو کثرت معادل ها مورد بررسى قر ار گرفته، پیشنهادهایى در جهت یکسانى و یکنواختى آنها مطرح گردد. در بخش او ل این مقاله به بررسى معادل هاى به کاررفته در 10 کتاب مختلف در زمینهء زبان شناسى پرداخته ایم و آنها را از حیث یکسانى یا تفاو ت معادل ها، با یکدیگر مقایسه کرده ایم. در مرحله بعدى به بررسى و اژه نامه هاى زبان شناسى که در آن تقریبا از 90 منبع مختلف براى انتخاب معادل ها استفاده شده پرد اخته ایم که با شمارش و آمارگیرى معادل هاى به کار رفته در آن، در واقع 90 منبع مختلف از نظر تعداد معادل ها مورد تجزیه، تحلیل قرار گرفته اند. در بخش بعدى جهت دستیابى به نتایج دقیق تر به بررسى آمارى دو کتاب با موضوعى مشترک پرداخته شده است. سر انجام، بخش پایانى این مقاله به نتیجه گیرى اختصاص دارد که در آن پیشنهادهایى در جهت یکسان سازى معادل ها ارائه گردیده است.

با کمک علم تکوا ژشناسى مى تو انیم اجزاتشکیل دهندهء یک واژه رامورد تحلیل وبررسى قر ار دهیم. تک واژهاى زبان روسى از لحاظ تعد اد غنى تر از زبان فارسى مى باشند. براى برخى از تک واژهای زبان روسى در زبان فارسى و بالعکس، نمى توان معادل یافت. تک واژهاى زبان فارسى به غیر از ریشه و شناسه، عارى از معنى مى باشند، در صورتیکه در زبان روسى فقط میان وند عارى از معنى دستورى و لغوى است. وندهاىزبان فارسى غیر از پى و اژ که در زبان روسى معادل ند ارد، باعث تبدیل اجزا کلام به یکدیگر مى شوند، در صورتى که این مورد درباره برخى از وندهای زبان روسى مصد اق ندارد.

یکى از روش هاى اساسی آموزش زبان "روش یادگیرى به طو ر طبیعی " است. این روش، با نظریهء نظریه پردانی به نام، کراشن (2- 1981)، ارتباط نزدیک دارد. در نظریهء این دانشمند، دو نوع یادگیری زبان ا+، !ا acquisition،learningبا تفاوت ها و خصوصیات مشخص، بیان شده است. از این دو نوع یادگیرى، نوع دوم یعنى،acquisitionرا، جهت مهارت در بیان، ارتباط شفاهى و به طورکلى مهارت به شکل طبیعی، مؤثرتر مى دانند و براى وصول به آن تمرین شنوایى را عامل بسیار موثرى به حساب مى آورند. در طرح پژوهشی حاضر که با استفاده از فرضیهء کراشن انجام گرفته، دو گروه مشابه، یکى گروه ازمایشى و دیگرى گروه کنترل شرکت داشته اند. هر دو گروهء آزمایش اول و دوم را انجام داده و نمرات آنها به صورت آمارى محاسبه شده است. نتایج این تحقیق حاکى از آن است که تمرین از راه شنوایى تاثیر مثبتى بر مهارت هاى کلى افرایى تحت آزمایش نداشته است. این نتیجه احتمالا به عوامل مختلفى بستگى دارد که باید در مطالعات بعدى مد نظر قرارگیرد

در طول تاریخ، سیمای ایران در ذهن و اندیشهء غرب به طور کلى،و نزد فرانسویان به طور خاص پیوسته جلوه اىدوگانه، متضاد داشته است. این تصویر که در ابتدا بر اساس کتاب هاى تاریخى کهن شکل مى گیرد، با اشاراتى که در کتاب مقدس تورات، انجیل به پارس، پارسیان شده، جلوه اى دیگر مى یابد. دو باره این تصویر با ذهنیت ناشى از جنگهاى صلیبى، تبلیغات کشیشان متعصب تغییر چهره مى دهدو سرانجام تحت تاثیر سفرنامه هاى سیاحان دربارهء ایران، به خصوص تحت تاثیر بردإشت هاى عالمانه، حکیمانهء فیلسوفان عصر روشنگرى فرانسه، از داده هاى این سفرنامه ها، سیماى حقیقى ایرإن و ایرإنى به عنوان یکى از ارکان بنیادین تمدن جهانى براى همیشه در ادبیات فرانسه نقش مى بندد. این مقاله سعى دارد، با اشاره اى گذرا به چگونگى شکل گیرى این تصویر، تحول آن تا عصر کلاسیک، سفرنامه هاى مربوط به ایران و تاثیر آنها بر شکل گیرى ذهنیت فرانسویان نسبت به ایرانیان را مورد بررسى قرار دهد.