درخت حوزه‌های تخصصی

در گستره آموزش زبان، استفاده از «شناخت» و «فرهنگ»، به عنوان دو عنصر جدا ناشدنی از زبان، غیرقابل انکار است. به بیان دیگر هر شخص برای برقراری ارتباطی مؤثر با زبان بیگانه،نیازمند بهره‌مندی کافی از بار شناختی و فرهنگی از آن زبان است. در محدوده این مقاله، سعی داریم به بررسی مقوله «شناخت» و «فرهنگ»، ارتباط میان این دو مفهوم و چگونگی تحول آنها در طول تاریخ آموزش زبان، به ویژه زبان فرانسه، بپردازیم. هدف ما در این مقاله این است تا با بررسی تحلیلی متون به کار رفته در روش‌های آموزش زبان فرانسه، از رویکرد سنتی تا رویکرد کنشی، به سیر تحول این دو مفهوم برسیم. با بررسی این متون به این نکته هم پی می‌بریم که همزمان با تحول مفهوم شناخت از مفهومی ساختارگرایانه به مفهومی کنشی، مفهوم فرهنگ نیز از فرهنگ خاص و نخبه به فرهنگ عام و روزمره تحول یافته و راه را برای گذر از دیدگاه بینافرهنگی به دیدگاه هم‌فرهنگی باز کرده است. در واقع، هم‌کنشی فرهنگ و شناخت در روش‌های آموزشی زبان، همواره با تحول دیدگاه‌های اجتماعی، فلسفی و همچنین تحول فناوری پیوند دارد.

قلب واجی فرایندی واجی است که در آن ترتیب زنجیره ها معکوس می شود، موضوع مطالعات فراوانی بوده است. این فرایند بر طبق حوزه عملکرد می تواند منظم یا نامنظم باشد و در زبان فارسی مطالعات همزمانی را به در زمانی پیوند می دهد. این فرایند به نوبه خود می تواند پیامدهایی را برای نظریه واجی داشته باشد. هدف اصلی این مقاله بررسی شرایطی است که طی آن قلب واجی به طور همزمانی (در فارسی امروزی) و به طور در زمانی در زبان پهلوی (زبان ایرانی میانه) روی می دهد. در این مقاله ابتدا قلب واجی از جنبه های مختلفی به ویژه تاریخی مورد بررسی قرار گرفت و سپس عوامل و بافت وقوع آن مشخص گردید. همچنین این فرایند با استفاده از محدودیت هایی چون قانون برخورد هجا، اصل ترتیب رسایی و ... در قالب نظریه بهینگی بررسی شد. علاوه بر این مشخص گردید که واج ها به طور یکسانی در فرایند واجی عمل نمی کنند و r پربسامدترین و z کم بسامدترین واج در این فرایند می باشند.

این مقاله درصدد آن است تا با روشی توصیفی- تحلیلی در چارچوب تحلیل گفتمان انتقادی به بررسی نمود زبانیِ قدرت در نامه های مولانا از طریق متغیّرِ شیوة بیان که بر دو نوع بیان مستقیم و بیان غیرمستقیم است، بپردازد. برای بررسی این متغیر زبانی در چهل نامه، نخستنامه ها به دو ردة اصلیِ غیرخویشاوندان و خویشاوندان رده بندی شد. سپس هریک از این رده ها به دو ردة فرعی تقسیم گردید: ردة غیرخویشاوندان به رده های سیاسیون و مریدان و ردة خویشاوندان به رده های فرزندان و عروس. نتایج به دست آمده حاکی از آن است که در نامه های بررسی شده، شیوة بیان غالب، غیر مستقیم است که مولانا از این شیوة بیان برای حفظ وجهة ردة سیاسیون و رعایت ادب در برابر آنها بهره جسته است که این نشان دهنده در موضع قدرت بودن این رده نسبت به وی می باشد. شیوة بیانی دیگر که به میزان محدودی در نامه ها به کار رفته، بیان مستقیم است که نشان دهنده تهدید وجهة ردة سیاسیون و نیز فرادست بودن مولانا و در جایگاه قدرت بودن وی نسبت به رده های مریدان، فرزندان و عروس است.

This study examines the ideological content of six internationally-used ELT textbooks, three British and three American. Applying the theory and procedures of critical discourse analysis (CDA), three aspects of the conversations in the textbooks, i.e. content, relations, and positions were examined. Results suggest that in terms of content, British textbooks tend to entertain the students while American textbooks include more occupational and business-related issues. Regarding relations, characters in the conversations were placed in socially equal roles. Moreover, inequalities were rarely addressed in the interactions and there was little attempt to make learners aware of issues such as dialogue management strategies. Finally, characters in the conversations took mostly societal positions.

در طی فرایند دستوری شدگی عناصر واژگانی تبدیل به امکانات دستوری می شوند یا اجزای دستوری ویژ گی های دستوری جدیدی را کسب می کنند. زبان شناسان با مطالعه گستره وسیعی از زبان ها سعی کرده اند تا ساز و کار ها و اصول حاکم بر دستوری شدگی را دریابند. دستوری شدگی طی گذر زمان اتفاق می افتد، بنابر این وجود متون مکتوب از گذشته یک زبان می تواند کمک زیادی به ما در شناسایی موارد دستوری شدگی نماید. با این حال می دانیم بسیاری از زبان ها (از جمله تعداد زیادی از زبان های ایرانی) دارای متون مکتوب قدیم نیستند و از گذشته آن ها تقریباً هیچ اثری بر جای نمانده است. بسیاری از زبان ها حتی خط ندارند و مکتوب نشده اند و زبان شناسان تنها تعدادی از آن ها را به لحاظ همزمانی توصیف نموده اند. علیرغم این کاستی ها، آشنایی کافی و وافی با اصول و ساز و کارهای دستوری شدگی می تواند به ما در شناسایی موارد دستوری شدگی حتی در زبان هایی که کمتر توصیف شده اند، کمک اساسی کند. زبان شناسان زیادی در مورد اصول و ساز و کارهای دستوری شدگی صحبت نموده اند. بعضی اوقات می توان شباهت ها و تفاوت های زیادی را در آراء آن ها مشاهده کرد. ما در این مقاله در توصیف اصول دستوری شدگی از مقاله کلاسیک هاپر (1991) استفاده کرده ایم؛ مهم ترین ساز و کارهای دستوری شدگی نیز بر اساس ویشر (2006) است. برای روشن تر شدن هر یک از این اصول و ساز و کار ها، به تفکیک مثال هایی از فارسی ارائه شده است. در پایان این مقاله به این نتیجه خواهیم رسید که استفاده از اصول دستوری شدگی بیش از ساز و کار ها می تواند به ما در شناسایی موارد دستوری شدگی کمک نماید.

اشاره در زبان، از مقولاتی است که می تواند ازدیدگاه کاربردشناسی مورد تحلیل قرار گیرد.از این رو تحلیل جنبه های کاربرد شناختی اشارات زمانی در زبان فارسی و چگونگی به کارگیری این جنبه ها توسط سخنگویان فارسی زبان از اهداف نوشته حاضراست. بسیاری از اطّلاعاتی که در گفتار مردم منتقل می شود جنبة کاربرد شناختی دارد و به بافت موقعّیتی و اجتماعی خاص مربوط می شود. از جمله اهداف این مقاله، آشکار ساختن نقش اشارات زمانی در انتقال مفاهیم کاربرد شناختی در بافت موقعیّتی و فرهنگی است که دستور زبان قادر به توصیف و تبیین همة ابعاد آن نیست.

توسعه دوره‌های آموزش فارسی به ‌غیر فارسی‌زبانان و تدوین کتاب‌های مختلف آموزشی مرتبط در این زمینه، تحولی فرهنگی است که با وجود آثار مثبت آن کاستی‌هایی را نیز به‌همراه دارد. مهمترین این نقص‌ها گستره آزمون‌سازی زبان و به‌ ویژه نبود آزمون بسندگی زبان فارسی است. این مقاله به‌ تعریف و اهمیت آزمون‌سازی زبان و ارتباط آن با دوره‌های آموزش زبان فارسی پرداخته است. در این پژوهش ضمن ساخت یک نمونه آزمون بسندگی زبان فارسی با تاکید بر آزمون‌های شنیدن، خواندن و دستور، روایی و پایایی آزمون سنجیده شد. برای روایی سنجی آزمون، از فرایندی دو مرحله‌ای، شامل تحلیل داده‌های بازنگری سه دانشجوی خارجی دوره دکتری زبان و ادبیات فارسی و بهره‌گیری از نظریه بحث در سنجش روایی بهره گرفته شد. پایایی آزمون نیز به ‌شیوه آلفا کرونباخ محاسبه شد. نویسنده همچنین به ‌دلیل ابعاد مهم و تاثیرگذار آزمون در قلمرو سیاسی و فرهنگی کشور، به تولید و روایی‌سنجی آزمون ملی بسندگی زبان فارسی توجه کرده است.

اگرچه امروزه معلمان در فراگیری وسایل موبایل در حوزه آموزش و یادگیری توافق ندارند، اما یادگیری به کمک این وسایل در حال از میان برداشتن موانع حاکم بر این حوزه است. این خود از ویژگی هایی همچون در دسترس بودن، قابل حمل بودن، راحتی و تطبیق پذیری آسان این وسایل نشات می گیرد. بنابراین، در این مطالعه با تلفیق نظریه های شناختی و یادگیری به کمک کامپیوتر های کیفی، روند یادگیری واژگان زبان انگلیسی در مورد فراگیران ایرانی مورد بررسی قرار گرفت. بدین منظور 161 نفر از زبان آموزانی که بین 16 تا 19 سال داشتند انتخاب شدند. برای اطمینان از هم سطح بودن مهارت زبانی آنان آزمون تعیین سطح مهارت برگزار شد و با استفاده از آزمون های حافظه کوتاه مدت بصری و کلامی به 4 گروه تقسیم شدند. بعلاوه، واژگان جدید با ضمائم تصویری و نوشتاری از طریق ارسال بلوتوث انبوه در اختیارشان قرار گرفت. در نهایت آنان در آزمون های شناختی و یاد آوری شرکت کردند. بر اساس نتایج، مشخص شد فراگیران با حافظه های کوتاه مدت بصری و نوشتاری قوی در یادگیری واژگان همراه با ضمائم عملکرد خوبی دارند. همچنین فراگیران با حافظه کوتاه مدت بصری قوی، ولی حافظه کوتاه مدت کلامی ضعیف و فراگیران با حافظه کوتاه مدت بصری ضعیف و حافظه کوتاه مدت کلامی قوی عملکرد مشابهی دارند. اما فراگیران با حافظه های کوتاه مدت بصری و کلامی ضعیف در یادگیری واژگان بدون ضمائم را بهتر یاد می گیرند. نتایج این مطالعه از رابطه نزدیک بین نوع ارائه محتوای آموزشی و سطح شناختی فراگیران حکایت دارد.

در خصوص رابطه ی میان صورت و معنی نشانه ها، بر اساس دیدگاه غالب و پذیرفته شده در محافل زبان شناسی، این رابطه عموماً قراردادی و اختیاری است. در پژوهش حاضر، با استفاده از ابزارهای انگیختگی، نشانه های یک زبان اشاره ی خانگی مورد بررسی قرار گرفته است. داده های تحقیق در طول دو سال از طریق مصاحبه با فرد اشاره گر گردآوری شده است. پس از گردآوری مجموعه نشانه های اشاره ای، تک تک نشانه ها مورد بررسی قرار گرفته و رابطه ی صورت هر یک از نشانه ها با معنی آنها مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است. هر نوع شباهت صوری و یا ارتباط منطقی میان صورت و معنی نشانه ها فهرست شده، در نهایت مجموعه ای از ابزارهای انگیختگی به کار رفته برای خلق ارتباط معنی دار میان صورت و معنی نشانه ها ارائه شده است. این تحقیق نشان می دهد که میان صورت و معنی نشانه های این زبان اشاره ی خانگی، رابطه منطقی و معنی داری بر اساس الگوهای انگیختگی برقرار است.

آزمون سنجش توانش زبان دانشگاه تهران (UTEPT) آزمونی فراگیر و سرنوشت ساز برای تصمیم گیری در مورد پذیرش دانشجو در دوره های دکتری دانشگاه تهران می باشد که هر ساله بیش از 10000 داوطلب ورود به این دوره ها در آن شرکت می کنند. پژوهش حاضر مطالعه ای است جهت اعتباریابی این آزمون که در آن با استفاده از روش تحلیل آماری رگرسیون لجیستیک (LR)، که بر روی 6555 شرکت کننده در آزمون سال 1385 انجام گرفت، به شکلی نظام مند وجود کارکرد افتراقی (DIF) سؤال های آزمون بر اساس جنسیت شرکت کنندگان مورد بررسی قرار می گیرد. این عمل با استفاده فرمول تعیین معنادار بودن کارکرد افتراقی پرسش های آزمون انجام پذیرفت. پیرو آنچه که اخیراً در پیشینه این نوع تحلیل آماری مشاهده می شود، در مطالعه حاضر علاوه بر آزمون تعیین معناداری کارکرد افتراقی، آزمون دیگری نیز برای تعیین اندازه شاخص های آن بر اساس جنسیت امتحان دهندگان مورد استفاده قرار گرفت که عبارت است از مجذور R که برای تعیین اندازه رگرسیون لجیستیک کارکرد افتراقی به کار می رود. به منظور تفسیر نتایج حاصله از آن، در رویکردی مقایسه ای، هر دو الگو مورد استفاده قرار گرفت. نتایج به دست آمده حاکی از آن است که 39 سؤال از 100 سؤال آزمون فوق الاشاره تفاوت معناداری را در مورد کارکرد سؤال برای شرکت کنندگان مرد یا زن نشان می دهد. با این حال، با در نظر گرفت بررسی های انجام شده در چهارچوب دو الگوی تفسیر اندازه گیری کارکرد افتراقی، این 39 سؤال در دسته بندی «قابل اغماض» قرار می گیرد. به این ترتیب، می توان گفت که آزمون UTEPT آزمونی عاری از کارکرد افتراقی جنسیتی است، اگر چه بخش درک مطلب این آزمون نیاز به بررسی های بیشتری دارد چرا که به نظر می رسد به طور کلی تمایل نسبی سؤال های این بخش بیشتر به سمت شرکت کنندگان مرد می باشد تا شرکت کنندگان زن.

One of the narrative strategies employed in different ways by men and women writers is the presentation of narrator. The significance of narrator is so much that it differentiates between the realistic and non-realistic fiction and specifically men's and women's writings in realistic fiction. Robyn R Warhol's theory based on Genette's is applied to Adam Bede by George Eliot to focus on woman as writer. Warhol specifies five touchstones for distinguishing engaging and distancing narrators which consist of 1) The degree of irony present in references to the narratee; 2)The frequency of direct address to the narratee; 3)The names by which the narratee is addressed; 4)The narrator's stance toward the characters; 5)The narrator's implicit or explicit attitude towards the act of narration. These five touchstones are examined in Adam Bede to come to the conclusion about the nature of the narrator, whether engaging or distancing.

آثار داستانی لوکلزیو، اندیشه بازگشت به جهان معنوی، درک زیبایی های طبیعت و تامل در رازهای جهان آفرینش را نوید می دهند. بیشتر قهرمانان او در پی بازیابی هویت و اصالت انسانی خویش اند. بیزاری از فضاهای پر هیاهو، سرخوردگی از دستاوردهای جهان مدرن، و نیز عشق به آزادی، شخصیت های داستانی این نویسنده را به هجرت از زادگاهشان وا می دارد، نیز فرصتی برای تامل و خلوت با خود، تا رسیدن به آرامشی روحانی را فراهم می آورند. لوکلزیو با خلق فضاهایی اغراق آمیز و گاه فراواقعی، به دنبال گریز از آزارهای جهان مادی و کاوش در هویت آدمی است. سفرهای گوناگون او به اقصی نقاط جهان، به ویژه نزد سرخپوستان آمریکا نیز او را با فضاهای معنوی و قدرت های فرازمینی آشنا می سازد. نگاه اسطوره پرداز لوکلزیو به همراه مکاشفه ها و توصیف های شورانگیزش، جهانی خواستنی در داستان هایش می آفریند. این مقاله می کوشد تا جهان معنوی و مکاشفه های درونی شخصیت های داستانی این نویسنده، و نیز چگونگی بازیابی هویت در آنها را بررسی کند.