درخت حوزه‌های تخصصی

این پژوهش مقوله ناسزا را بر مبنای داده های پیکره ای در زبان های فارسی و انگلیسی بررسی می کند. در اینجا از مفهوم زباهنگ برای اشاره به رابطه دو سویه زبان و فرهنگ استفاده می شود. بررسی ناسزا می تواند به روشن تر شدن رابطه میان زبان و فرهنگ کمک کند، خاصه اینکه در دو زبان بررسی شود. به منظور انجام چنین تحقیقی از داده های زبانی رمان دایی جان ناپلئون اثر ایرج پزشک زاد و ترجمه انگلیسی آن اثر دیک دیویس استفاده شده است. دلیل انتخاب ترجمه انگلیسی نیز این است که رفع و پرداختن به یکی از دغدغه های اصلی جامعه شناسان زبان بررسی تفاوت های فرهنگی جوامع است که ترجمه از یک زبان به زبان دیگر امکان این بررسی را فراهم می آورد؛ چراکه مترجم تا اشراف به مفاهیم فرهنگی در پس ناسزاها نداشته باشد به خوبی از عهده ترجمه بر نمی آید و بررسی تطبیقی دو نمونه زبانی نشان می دهد که چه تفاوت هایی در این زمینه قابل مشاهده است. در این پژوهش کمی و کیفی برای هر کدام از موارد، علاوه بر ارائه بسامد وقوع، تحلیلی فرهنگی به شیوه کیفی هم ارائه شده است. الگوی مورد نظر این پژوهش الگوی SPEAKING  هایمز (1967) است که براساس آن انگیزه افراد برای ادای ناسزا با توجه به ملاحظات فرهنگی قابل توضیح است و تفاوت های زبانیِ ناشی از تفاوت های فرهنگی را تبیین می کند. این الگو انتخاب شده است تا به محقق این امکان را بدهد تا کارکردهای ناسزا را در زبان فارسی ارائه کند. این پژوهش می تواند به راهکارهایی برای ارائه معادل های ترجمه ای بهتر و دقیق تر از متون معاصر فارسی به زبان انگلیسی منجر شود. تحلیل داده های این پیکره نشان می دهد ناسزاها در برخی حوزه های مفهومی (حیوانات، ظواهر و اعضای بدن، صفات انسانی و ویژگی های شخصیتی، فهم و شعور و جنبه های عقلانی، آبرو و شرم و حیا، ناموس، اصل و نسب و پدر و مادر) شکل می گیرند و توهین های جنسی که پاکدامنی فرد یا کسانش را هدف می گیرد به دلایل فرهنگیِ قابل توضیح، پرکاربردترند. یافته های تحقیق نشان می دهند که هدف از زباهنگ ناسزا بیان تحقیر، بیان ترحم به گونه ای منفی، طعنه، پرخاش، عصبانیت و حتی آرزو و تمنای منفی است که با نفرین هم ارتباط دارد.

توسیع معنایی، از جمله فرایندهای مهم تغییر معنی به شمار می آید که از دیرباز از سوی متخصصان و به ویژه معنی شناسان تاریخی فقه اللغوی مطالعه می شد. در جریان این فرایند که در گذر زمان رخ می دهد، واژه ای بر حسب مشابهت مفهومش با مفهومی جدید و بر اساس اصل صرفه زبانی، برای اشاره به واحد جدیدی در زبان به کار می رود. به این ترتیب، افزون بر مفهوم اولیه اش در مفهوم تازه ای نیز کاربرد می یابد. همین عامل «مشابهت» سبب شده است تا در بسیاری از موارد، توسیع معنایی با استعاره اشتباه گرفته شود و مجموعه ای از واژه هایی که دارای توسیع معنایی هستند، استعاره محسوب شوند. در نوشته حاضر، نگارنده ضمن معرفی توسیع معنایی، به بررسی تمایز این فرایند با استعاره می پردازد و به ویژه با تأکید بر افعال زبان فارسی می کوشد نشان دهد که بسیاری از ساخت هایی که استعاره در نظر گرفته می شوند، در واقع، توسیع معنایی یافته اند و در اثر این فرایند، دارای چند معنایی شده اند.

یکی از دشواری های مخاطب در مواجهه با متون عرفانی، ناتوانی در درک تجربه زیسته عارف است. کشف چگونگی معنابخشی به جهان پدیدارها در گفتمان عرفانی بدون توجه به زبان و فهم علمی نشانه های زبانی ممکن نیست. اگر چونان هایدگر زبان را خانه وجود بدانیم، حقیقت عرفان نیز در زبان متجلی است، اما به دلایلی چون نقضان زبان عادی در بیان تجارب، موانع فهم مخاطب در درک حقیقت و تجارب عرفانی، دشواری موضوع و غیرعادی بودن تجارب عارف و... زبان عرفان دشواریاب و پیچیده می نماید؛ به ویژه اینکه در گفتمان عرفانی، عارف سوژه به عنوان کنشگر و روایتگر عرفان با ابژه هایی متفاوت روبه روست. در یک سو، جهان حسی پدیدارها و تجربه حسی او قرار دارد و در سوی دیگر با تجربه ذهنی عرفانی او مواجه ایم که بخش بی واسطه و غیرقابل انتقال از تجربه زیسته اوست. جستار حاضر تلاش می کند به کمک آرای پدیدارشناسانه و مبانی زبان شناختی فلسفی لاندوفسکی چگونگی فرایند معنابخشی به جهان پدیدارها را در دو نظام نگرشی وحدت شهودی و وحدت وجودی در گفتمان عرفانی رمزگشایی کند. عارف سوژه با توجه به رویکرد وجود شناسی عرفان نظری از دریچه دو نگرش وجودی و شهودی، ارتباط خود با جهان متن را به تصویر می کشد. او به عنوان سوژه به گونه ای تازه به جهان پدیدارها معنا می بخشد و درنتیجه، فرایند متفاوتی برای زایش و یا دریافت معنا پیش رو خواهد داشت.

معلمان می توانند فرآیند پیچیده یادگیری را در آموزش بطور اعم و در آموزش زبان خارجی بطور اخص تحت تاثیر قرار دهند. به تبع آن، درک عواملی که موفقیت آموزشی معلمان زبان خارجی را تحت تاثیر قرار می دهد به آموزش موثر معلمان کمک شایان می نماید. هدف این تحقیق بررسی نقش هوش معنوی در موفقیت آموزشی معلمان می باشد. در این راستا، این تحقیق رابطه بین هوش معنوی و موفقیت آموزشی معلمان را از منظر زبان آموزان بررسی کرد. همچنین، حدی که هوش معنوی معلمان زبان خارجی می تواند به موفقیت آموزشی آنها کمک نماید، مورد کنکاش قرار گرفت. به همین منظور، با روش کمی-کیفی، داده های کمی از پرسشنامه هایی که به 130 معلم زبان انگلیسی و 780 زبان آموز زبان انگلیسی داده شد، جمع آوری گردید. همچنین از داده های مصاحبه با 45 معلم زبان انگلیسی و مشاهدات کلاسی و تجزیه و تحلیل برنامه درسی برای سه سویه سازی داده ها استفاده گردید. نتایج ضریب همبستگی حاکی از وجود رابطه مثبت معناداری بین هوش معنوی معلمان و موفقیت آموزشی آنها داشت. همچنین، تحلیل رگرسیون چندگانه حاکی از تاثیر معنادار و نسبتاً بالای سه مولفه هوش معنوی (خود درکی متعالی، تجربه معنوی و شکیبایی) در موفقیت معلمان بود. تحلیل متعاقب کیفی نشان داد که معلمان با هوش معنوی بالاتر مسوولیت پذیرتر، با شهامت تر، خلاق تر، با اعتماد به نفس تر و آگاه تر و در رابطه بین- فردی موفق تر و کم اضطراب تر در کسب اهداف آموزشی خود بودند. نتایج تحقیق حاکی از این است که هوش معنوی بالا به معلمان در افزایش موفقیت آموزشی آنها و به تبع آن به موفقیت زبان آموزان کمک می نماید.

توانش بینافرهنگی در یادگیری زبان فرانسه اهمیت ویژه ای دارد؛ زیرا زبان و فرهنگ مانند دو روی یک سکه لازم و ملزوم یکدیگرند. به عبارت دیگر، یادگیری زبان تنها به یادگیری دستور و واژگان محدود نمی شود، بلکه زبان آموز برای برقراری ارتباط می بایست فرهنگ کشور مقصد را به خوبی بشناسد و به دیگری احترام بگذارد. از همین رو، آموزش فرهنگ در فرایند یادگیری زبان فرانسه امری ضروری به نظر می رسد. ادبیات فرانسه یکی از منابع غنی برای آشنایی با فرهنگ فرانسه محسوب می شود و مدرسان می توانند با به کارگیری متون ادبی در کلاس های درس، فرهنگ فرانسه را به زبان آموزان بیاموزند. آموزش زبان به کمک ادبیات صرفاً به کلاس های سطوح بالا محدود نمی شود؛ بلکه می توانیم از متون ساده ادبی نیز برای آموزش مقدماتی فرهنگ در سطوح پایین تر بهره ببریم. در این نوشتار نویسندگان سعی دارند به بررسی متون ادبی سطح مبتدی A1-A2 کتاب ادبیات گام به گام فرانسه و به بررسی جنبه های فرهنگی متون ادبی بپردازند. برای این منظور پس از معرفی توانش بینافرهنگی و اهمیت آن در جهان امروز، به تحلیل سه متن ادبی از قرن بیستم می پردازیم و آن ها را به کمک نظریه گیلیان لازار موردبررسی قرار می دهیم. سپس تکالیفی برای ارائه این نکات در کلاس درس ارائه می دهیم. در این تحقیق به این پرسش پاسخ خواهیم داد که ادبیات چگونه توانش بینافرهنگی زبان آموزان را تقویت می کند؟ و درنهایت به مدرسان زبان فرانسه پیشنهاد می کنیم متون ادبی را در روند آموزش بگنجانند و به کمک تکالیف، زبان آموزان را نسبت به مسائل فرهنگی کنجکاو کنند. térature progressive du français

در این پژوهش، اثر بخشی نقشه مفهومی را بر تقویت مهارت خواندن و انگیزه فارسی آموزان خارجی سطح میانی بررسی کردیم. به این منظور، 84 نفر زبان آموزان سطح میانیِ مرکز آموزشِ زبان فارسی دانشگاه امام خمینی قزوین و کالج بین الملل دانشگاه علوم پزشکی تهران، پس از اجرای پیش آزمون انتخاب شدند و در دو گروه (انفرادی و کنترل) به مدت ده جلسه مورد آموزش قرار گرفتند. گروه آزمایش موردِ آموزشِ روش مبتنی بر نقشه مفهومی قرار گرفتند و گروه کنترل در همان مدت به روش سنتی (آموزش مهارت خواندن بدون ارائه نقشه مفهومی)، مطالب آموزشی یکسان را آموزش دیدند. البته گروه آزمایش پیش و پس از آموزش پرسش نامه انگیزه دورنیه (Dorneyi, 2005) را تکمیل نموده تا اثربخشی نقشه مفهومی بر انگیزه بررسی شود. پس از آموزش مهارت خواندن، زبان آموزان در قالب یک پس آزمون ارزیابی شدند. این پس آزمون با هدف سنجش تأثیر نقشه مفهومی بر تقویت مهارت خواندن برگزار شد. یافته ها با استفاده از روش های آمار توصیفی و آزمون های آماری مناسب (لوین، تحلیل واریانس یک راهه و آزمون تعقیبی شفه) مورد مقایسه قرار گرفت. یافته های به دست آمده از تجزیه و تحلیل داده ها نشان داد که بین میانگین عملکرد گروه آزمایش با گروه کنترل تفاوت معناداری وجود دارد. همچنین مابین انگیزه خواندن زبان آموزان در آموزش پیش و  پس از نقشه مفهومی، تفاوت معناداری وجود دارد. می توان نتیجه گرفت که آموزش مبتنی بر راهبرد نقشه مفهومی نقش پررنگ و تأثیر بسزایی در تقویت مهارت خواندن و انگیزه دارد.

یکی از روش های موفق آموزش زبان ارتباطی، روش یادگیری تکلیف محور است که مزایای کار گروهی و تعامل کلاسی را همزمان با مؤلفه های مثبت توجه به صورت های دستوری در خود دارد. در زبان فارسی پژوهش های مستقل اندکی درباره روش تکلیف محور انجام شده است؛ اما در زبان انگلیسی پژوهش های پر شمار و گوناگونی درباره میزان تأثیر گذاری روش تکلیف محور صورت گرفته است. این مقاله، پس از بیان اهمیت روش تکلیف محور، با گزینش سه نوع تکلیف پر کاربرد در متون آزفا (انشای کوتاه، بازنویسی متن و بررسی اختلاف تصاویر) و ثبت تعامل های 16 فارسی آموز بنیاد سعدی، از طریق مطالعه ی بخش های زبان مند و فراگفتار هر یک از آنان، هنگام اجرای گروهی این تکلیف ها، می کوشد میزان تأثیر هر یک از این تکلیف ها را در جلب توجه زبان آموزان به صورت های دستوری بررسی کند و برایندی از کاربست عملی روش تکلیف محور در کلاس درس و مزایای آن به دست دهد. نتایج این پژوهش نشان می دهد که انجام تکلیف به صورت گروهی در ارتقای توانش دستوری زبان آموزان آشکارا تأثیر مثبت دارد؛ بازخورد مثبت یا منفی ای که زبان آموزان در تعامل با یکدیگر ارائه می کنند، در بیشتر موارد سازنده است؛ منجر به تصمیم گیری صحیح می شود و زبان آموزان بر مقوله های دستوری ای که در قالب تکلیف فرا می گیرند، مسلط ترند. از میان انواع گوناگون تکلیف، بازنویسی متن به دلیل قابلیت بازطراحی برای توجه به صورت های دستوری مختلف و بازتاب مشخص تر مقوله های دستوری هدف در آن، برای آموزش دستور از مناسب ترین گزینه هاست.

متن نگاشته شدۀ فارسی دو مشکل ساده ولی مهم دارد. مشکل اول واژه های چندواحدی هستند که از اتصال یک واژه به واژه های بعدی حاصل می شوند. مشکل دیگر واحدهای چندواژه ای هستند که از جداشدگی واژه هایی که با هم یک واحد واژگانی تشکیل می دهند حاصل می گردند. این مقاله الگوریتمی را معرفی می کند که بتواند به طور خودکار این دو مشکل را در متن نوشتاریِ فارسی بکاهد و یک متن معیار را به دست آورد. الگوریتمِ معرفی شده سه مرحله دارد. در مرحلۀ اول، واژه های چندواحدی از هم جدا می شوند و واحدهای چندواژه ای به یکدیگر متصل می شوند. برای این مرحله، یک الگوریتم پایۀ مبتنی بر مدل زبانی معرفی شده است که کار تفکیک واژه های چندواحدی به واژه های مستقل را انجام می دهد. این الگوریتم باتوجه به چالش های پیش آمده بهبود می یابد تا کارایی آن افزایش یابد. همچنین این مرحله از یک تحلیل گرِ صرفی برای بررسی وندِ تصریفی و اشتقاقی و روش انطباق فهرست واژه برای رفع مشکل واحدهای چندواژه ای استفاده می کند. در مرحلۀ دوم، از روش انطباق برای بررسیِ چندواژگیِ افعال استفاده می شود. مرحلة سوم تکرار مرحلة اول است تا مشکلات جدید ایجادشده در متن بعداز اجرای مرحلة دوم مرتفع شود. الگوریتم معرفی شده برای واحدسازی دادۀ زبانیِ پایگاه داده های زبان فارسی استفاده شده است. با استفاده از این الگوریتم، 04/72 درصد خطای نگارشی واژه های دادة آزمون تصحیح شده است. دقت این تصحیح در دادۀ آزمون 80/97 درصد و خطای نگارشی ایجادشده توسط این الگوریتم در دادۀ آزمون 02/0 درصد است.

در حال حاضر رده شناسی آرایش واژه ها از جمله حوزه های بسیار مورد توجه در رده شناسی است. هاوکینز از جمله زبان شناسانی است که با دستور زایشی به خوبی آشناست؛ امّا در دو دهة اخیر توجه خاصی به مطالعات رده شناختی پیدا کرده است و در این حوزه از توجیهات پردازشی برای توجیه الگوهای رده شناختی استفاده می کند. او اصول، فرضیات و توجیهات متفاوتی در رده شناسی آرایش واژه ها عرضه کرده و بدین سبب در این حوزه صاحب نظر محسوب می شود. این مقاله در وهلة اول به طرح آرای هاوکینز در حوزة رده شناسی آرایش واژه ها می پردازد و در وهلة دوم سعی می کند که میزان انطباق این اصول و آرا را بر زبان فارسی (به ضرورت بحث، فارسی امروز، میانه یا باستان و یا هر سه دوره) مشخص کند و مورد ارزیابی قرار دهد. بررسی وضعیت آرایش واژگانی زبان فارسی روشن می کند که برخی از پیش بینی ها، اصول و توجیهات رده شناختی هاوکینز در مورد زبان فارسی (گاه فارسی امروز و گاه فارسی میانه یا باستان و گاه در دو یا هر سه دوره) مصداق پیدا نمی کند.

Technology can be a robust tool for converting learning. It can help assert and improve relationships between instructors and learners, change our methods to learning and collaboration, narrow long-standing availability gaps, and modify learning experiences to meet the needs of all learners. This study aimed at investigating the students’ perceptions and attitudes towards blended learning in the English Department at Hebron University (HU), learning whether the blended learning approach is suitable at HU or not, and investigating some teachers’ attitudes towards blended learning in the English Department. So as to collect data for analysis, a questionnaire was distributed to English-major students and an interview was conducted with professors in the English Department. The major findings of this quantitative and qualitative study have revealed that the blended learning approach has a great acceptance from the students, and the instructors have favorable views towards using it to ensure the success of the teaching/learning process.