بینافرهنگی

در گستره آموزش زبان، استفاده از «شناخت» و «فرهنگ»، به عنوان دو عنصر جدا ناشدنی از زبان، غیرقابل انکار است. به بیان دیگر هر شخص برای برقراری ارتباطی مؤثر با زبان بیگانه،نیازمند بهره‌مندی کافی از بار شناختی و فرهنگی از آن زبان است. در محدوده این مقاله، سعی داریم به بررسی مقوله «شناخت» و «فرهنگ»، ارتباط میان این دو مفهوم و چگونگی تحول آنها در طول تاریخ آموزش زبان، به ویژه زبان فرانسه، بپردازیم. هدف ما در این مقاله این است تا با بررسی تحلیلی متون به کار رفته در روش‌های آموزش زبان فرانسه، از رویکرد سنتی تا رویکرد کنشی، به سیر تحول این دو مفهوم برسیم. با بررسی این متون به این نکته هم پی می‌بریم که همزمان با تحول مفهوم شناخت از مفهومی ساختارگرایانه به مفهومی کنشی، مفهوم فرهنگ نیز از فرهنگ خاص و نخبه به فرهنگ عام و روزمره تحول یافته و راه را برای گذر از دیدگاه بینافرهنگی به دیدگاه هم‌فرهنگی باز کرده است. در واقع، هم‌کنشی فرهنگ و شناخت در روش‌های آموزشی زبان، همواره با تحول دیدگاه‌های اجتماعی، فلسفی و همچنین تحول فناوری پیوند دارد.

در این پژوهش سعی شده است با نگاهی نوین به جایگاه مترجم به عنوان واسطة بینافرهنگی و با تکیه بر نظریة انسانشناسانی مانند ساپر و ورف ، به دریافت درستی از رابطة برهم برکنشی میان زبان و فرهنگ دست یابیم، تا درک ما را از مفهوم واقعیت تحتتأثیر قرار دهد. بنــــابراین میتوان برای مترجمـــان در مقام واسطة فرهنگی، الگویی برای درک بهتر واقعیت، ترسیم کرد تا به کمک آن بتـوانند واقعیت فرهنگی متــن را به بهترین شکل در زبان مبدأ درک کنند و با تولیــد مفهومی نزدیک به همان زبـان، در زبانی دیــــــگر (زبان مقصد) بیافرینند. ترجمه، فرایندی است که نیاز به چندین مهارت دارد تا بتوان با آن به حاصلی نزدیک به متن مبدأ دست پیدا کرد. وجود تنها یک مهارت نزد مترجمان، آنها را از در نظر آوردن وجوه فرهنگی پنهان در متن دور کرده و رسیدن به ترجمهای خوب را ناممکن میکند. مهارتهای موردنیاز یک مترجم مجموعه عواملی هستند که موجب در نظر آوردن واقعیتهای فرهنگی متن، در فرایند ترجمه میشوند. این مقاله به تبیین نقش واسطهگر فرهنگی مترجم اشاره دارد و از دیدگاه نظریهپردازان حوزة ترجمه، روند رسیدن به این مقام را مورد تحقیق قرار میدهد.

توانش بینافرهنگی در یادگیری زبان فرانسه اهمیت ویژه ای دارد؛ زیرا زبان و فرهنگ مانند دو روی یک سکه لازم و ملزوم یکدیگرند. به عبارت دیگر، یادگیری زبان تنها به یادگیری دستور و واژگان محدود نمی شود، بلکه زبان آموز برای برقراری ارتباط می بایست فرهنگ کشور مقصد را به خوبی بشناسد و به دیگری احترام بگذارد. از همین رو، آموزش فرهنگ در فرایند یادگیری زبان فرانسه امری ضروری به نظر می رسد. ادبیات فرانسه یکی از منابع غنی برای آشنایی با فرهنگ فرانسه محسوب می شود و مدرسان می توانند با به کارگیری متون ادبی در کلاس های درس، فرهنگ فرانسه را به زبان آموزان بیاموزند. آموزش زبان به کمک ادبیات صرفاً به کلاس های سطوح بالا محدود نمی شود؛ بلکه می توانیم از متون ساده ادبی نیز برای آموزش مقدماتی فرهنگ در سطوح پایین تر بهره ببریم. در این نوشتار نویسندگان سعی دارند به بررسی متون ادبی سطح مبتدی A1-A2 کتاب ادبیات گام به گام فرانسه و به بررسی جنبه های فرهنگی متون ادبی بپردازند. برای این منظور پس از معرفی توانش بینافرهنگی و اهمیت آن در جهان امروز، به تحلیل سه متن ادبی از قرن بیستم می پردازیم و آن ها را به کمک نظریه گیلیان لازار موردبررسی قرار می دهیم. سپس تکالیفی برای ارائه این نکات در کلاس درس ارائه می دهیم. در این تحقیق به این پرسش پاسخ خواهیم داد که ادبیات چگونه توانش بینافرهنگی زبان آموزان را تقویت می کند؟ و درنهایت به مدرسان زبان فرانسه پیشنهاد می کنیم متون ادبی را در روند آموزش بگنجانند و به کمک تکالیف، زبان آموزان را نسبت به مسائل فرهنگی کنجکاو کنند. térature progressive du français

در آموزش زبان های خارجی، همواره بحث انتخاب محتوای آموزشی دارای اهمیت زیادی بوده است. متدهای مختلف آموزشی در طول تاریخ محتوای آموزشی خود را با توجه به نگرشی که هر یک به کاربرد زبان داشته اند، انتخاب کرده اند. امروزه علاوه بر اینکه جنبه کاربردی زبان خارجی برای ما دارای اهمیت بسزایی است، شناخت لایه های مختلف فرهنگی و اجتماعی جامعه زبان مقصد نیز اهمیت ویژه خود را یافته است. نظر به اینکه آموزش ادبیات با توجه به بحث انتقال فرهنگ در کلاس های زبان خارجی همواره موافقان و مخالفان خود را داشته است، در این تحقیق ما در جست وجوی پاسخ به این مسئله هستیم که نقش و جایگاه ادبیات به منزله یک محتوای آموزشی در طول تاریخ آموزش زبان های خارجی چه بوده است و چگونه و در چه سطوحی ادبیات می تواند به منزله محتوای آموزشی در کلاس های آموزش زبان استفاده شود؟ هدف ما در این جستار، ضمن مطالعه پیوند میان ادبیات و آموزش زبان، پیشنهاد یک روش آموزشی کار محور بر اساس رویکرد کنشی آموزش زبان هاست. در این روش، ما شعر را به منزله پیکره در محوریت کار خود قرار می دهیم. فرض ما بر این است که این روش می تواند توانایی زبانی و تحلیلی دانشجویان را در رویارویی با متون ادبی بالا ببرد و برای اثبات این فرضیه، آن را بر روی دو گروه کنترل و آزمایش از دانشجویان ترم آخر مقطع کارشناسی مترجمی زبان فرانسه آزمایش کرده ایم. واژه های کلیدی: آموزش زبان های خارجی، ادبیات، فعالیت کار محور، بینافرهنگی.

در این مقاله با استفاده از روش توصیفی و تحلیل انتقادی و با تأکید بر مفهوم آموزش زبان-فرهنگ و اهمیت آموزش مهارت های بینافرهنگی در یادگیری زبان های خارجی سعی شده است تا دو کتابزبان فرانسه آموزش و پرورش ( کتاب فرانسه سال اول و دوم دوره راهنمایی تحصیلی)مورد نقد و بررسی قرار گیرد. در این تحقیق سعی کردیم ارتباط آموزش فرهنگ و زبان مادری (مبدأ) و زبان خارجی (مقصد) در این دو کتاب را بررسی کنیم. رویکرد آموزشی این کتاب ها، رویکرد نیمه سمعی-بصری است و با توجه به پیشرفت های علمی در زمینه آموزش زبان های خارجی، این کتاب ها نتوانسته اند همگام با دانش روز و منطبق با رویکردهای نوین یاددهی/یادگیری زبان فرانسه روزآمد شوند. با وجود این، تنها کتاب های موجود برای دانش آموزانی هستند که زبان فرانسه، زبان اصلی آن ها در مدرسه می باشد و آزمون نهایی پایه نهم نیز بر مبنای آن ها طرح می شود. مقاله حاضر با هدف توصیف و تحلیل انتقادی محتوای کتاب های فرانسه سال هفتم و هشتم متوسطه یک از لحاظ پرداختن به آموزش زبان-فرهنگ و مقوله های بینافرهنگی نگاشته شده است. در راستای آموزش فرهنگ مقصد و با ملاحظات بینافرهنگی، ایجاد انسجام بیشتر میان آموزش فرهنگ و زبان مادری با آموزش مؤلفه های بینافرهنگی ضروری می نماید.

پژوهش حاضر که با روشی تحلیلی کتابخانه ای انجام شده به تحلیل نقش های مختلف رنگ ها در اصطلاحات فرانسه و فارسی پرداخته است. از یک سو، این اصطلاحات در زمینه زبان شناسی خصوصاً از لحاظ واژگان و ساختار نحوی، و از سوی دیگر نمادهای پنهان و آشکار آن ها از دیدگاه بینافرهنگی مورد بررسی قرار گرفته اند. درواقع، نویسندگان جهت آگاهی از اشتراک و افتراق نقش رنگ ها در اصطلاحات مورد نظر دو زبان و ایجاد نظم و انسجام در متن مقاله، آن ها را به ابتکار خود در شش گروه بدین ترتیب طبقه بندی کرده اند: استعاره مفهومی، اصطلاحات با ساختار صفت و موصوف، مجاز، عرصه سیاست، مفاهیم انتزاعی و اصطلاحات با ساختار مصدر فعل. گفتنی است که با مراجعه به کتاب ها و فرهنگ های تخصصی، پیکره پژوهش متشکل از اصطلاحات واجد شرایط برای هر گروه جمع آوری و برای هر یک از آن ها معادل یابی در زبان مقصد انجام گرفته است. علاوه بر بررسی هر اصطلاح، مولفان مقاله با استناد به نظرهای زبان شناسان، مطالعه تحلیلی از مثال ها ارائه داده اند. همچنین، با مراجعه به کتاب ضرب المثل: به سوی یک تعریف براساس زبان شناسی (2012) اثر سونیا گومز ژوردانا فراری ساختار نحوی مثال های پیکره پژوهش مورد بررسی قرار گرفته است.