درخت حوزه‌های تخصصی

مقدمه: نظر به اهمیت کیفیت فنی و نقش مهم پایگاه های اطلاع رسانی در ارائه اطلاعات سلامت مطالعه حاضر با هدف ارزیابی فنی پایگاه های خبری اطلاع رسانی وب دا در دانشگاه های علوم پزشکی انجام شد. روش کار: این مطالعه از نوع توصیفی- مقطعی بود. جامعه مطالعه کلیه پایگاه های خبری وب دا های دانشگاه های علوم پزشکی ایران و نمونه شامل 16 وب دا به تفکیک رتبه بندی دانشگاه ها (سه دانشگاه تیپ یک، هشت دانشگاه تیپ دو و پنج دانشگاه تیپ سه) بود که به روش نمونه گیری طبق های انتخاب گردید. ابزار گردآوری داده ها، چک لیست ارزیابی فنی وب سایت های اطلاع رسانی وزارت بهداشت با آلفای کرونباخ 93/0 است. محدوده زمانی بررسی نمونه ها، 20 شهریور الی 10 مهر ماه سال 1391 بود. داده ها در نرم افزار SPSS و بر اساس آزمونهای توصیفی، تحلیل شدند. یافته ها: نتایج حاصل از بررسی داده ها نشان داد هیچ یک از دانشگاه های مورد بررسی، موفق نشدند نمره عالی در شاخصهای مدنظر را به دست آورند. بیشترین میانگین نمرات به ترتیب مربوط به سهولت دسترسی و بارگذاری (4)، قالب بندی (4/3)، استفاده آسان (4/3) و کمترین میانگین نمرات مربوط به رعایت حقوق خصوصی افراد (4/1)، تعامل با کاربران (5/2) و صفح هارایی (7/2) بود. همچنین طبق یافته های به دست آمده از این مطالعه، میانگین نمرات کسب شده در بخش های سهولت کاربری، کیفیت تصاویر و لوگو های به کار رفته به ترتیب 3/3 و 1/3 و 1/3 بود. نتیجه گیری: اکثریت شاخص های فنی پایگاه های اطلاع رسانی وب دا در سطح متوسط قرار دارند. لذا پیشنهاد میگردد همزمان با بهبود محتوایی، در جهت ارتقاء سطح فنی وب دا ها، افزایش جاذبه های بصری و تعامل با کاربران اقدامی صورت گیرد.

مقدمه: امروزه اشتراک دانش، به منشأ دستیابی به مزیت رقابتی تبدیل شده است. پژوهش حاضر با هدف شناسایی و تأیید عوامل مؤثر بر اشتراک دانش درون سازمانی و ارائه الگوی پیشنهادی اشتراک دانش میان اعضای هیأت علمی دانشگاه ها و مراکز پژوهشی در رشته پزشکی صورت گرفته است. روش کار: پژوهش حاضر روش پژوهش ترکیبی و کاربردی است که در سال 1391 انجام شده است. جامعه آماری پژوهش شامل اعضای هیأت علمی شاغل در دانشگاه های علوم پزشکی و مراکز پژوهشی رشته پزشکی بود که از روش «نمونه گیری تصادفی طبقه ای» استفاده شد و حداقل حجم نمونه لازم برابر 423 نفر به دست آمد. داده ها با استفاده از همبستگی پیرسون مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت و از نرم افزار 15 SPSS و Amos Graphics و روش مدل سازی معادله ساختاری برای ارائه الگو استفاده شد. یافته ها: با توجه به نتایج آماری و تحلیل عاملی از بین سه عامل مورد بررسی، تنها تأثیر عامل سازمانی بر میزان اشتراک دانش درون سازمانی معنادار تشخیص داده شد و دو عامل فردی و فنی تأثیر معناداری را بر میزان اشتراک دانش نشان ندادند. نتیجه گیری: الگوی پیشنهادی ارائه شده در حوزه اشتراک دانش درون سازمانی بر اساس نتایج به دست آمده از بخش کمی و پیشنهادهایی که برای بهبود اشتراک دانش در سازمان های مختلف آموزشی و پژوهشی ارائه شد، الگویی برای پژوهش های آینده خواهد بود. دستاوردهای این پژوهش مبنای تجربی مناسبی برای برنامه ریزی و اجرای سازوکارهای اشتراک دانش را فراهم خواهد آورد.

مقدمه: هدف اصلی این پژوهش بررسی تولیدات علمی پژوهشگران ایرانی است که مقالات خود را پیرامون موضوع ایدز در مجلات و منابع دارای ضریب تأثیر نمایه شده در پایگاه وب علوم منتشر نمودند. روش کار: با استفاده از روش علم سنجی میزان انتشارات علمی تولید شده توسط پژوهشگران ایرانی در زمینه ایدز در پایگاه وب علوم(Web of Science( طی سال های 2000 تا 2010 مورد بررسی قرار گرفته است. 336 مدرکی که در تألیف آن ها حداقل یک نویسنده وابسته به سازمان های ایرانی مشارکت داشته اند شناسایی شد. یافته ها: روند تولیدات علمی پژوهشگران ایران از سیر صعودی با نرخ رشد سالیانه 30 درصد برخوردار بوده است. پژوهشگران ایرانی با همکارانی از 22 کشور جهان مشارکت علمی دارند و بیشترین هم تألیفی بین المللی با کشور آمریکا انجام گرفته است. دانشگاه علوم پزشکی تهران یک پنجم از تولیدات علمی را در میان سازمان های داخلی به خود اختصاص داده است. بیشترین تحقیقات انجام گرفته در ایران متعلق به زیر موضوع بیماری های عفونی است. 35 درصد مجلاتی که پژوهشگران ایرانی مقالات خود را درآن ها به چاپ رسانده اند متعلق به کشور آمریکا است، اما دراین میان مجلهHEPATITIS MONTHLY بیشترین مقالات پژوهشگران ایرانی را منتشر نموده است. بحث: سهم انتشارات ایران در مقابل انتشارات کشورهای جهان از حرکتی رو به جلو برخوردار بوده و هم تألیفی بین المللی در انتشارات پژوهشگران ایرانی قابل تقدیر است.

مقدمه: دسترسی به اطلاعات سلامت قابل اعتماد مهمترین عامل در ارایه مراقبت پرستاری است. برای دسترسی به اطلاعات سلامت قابل اعتماد، لازم است تا پرستاران از اهمیت و کیفیت منابع اطلاعاتی اطمینان حاصل کنند. این مطالعه به منظور بررسی شیوه های دستیابی به منابع اطلاعاتی توسط پرستاران و دانشجویان پرستاری و بررسی عوامل بازدارنده در آن انجام شده است. روش کار: مطالعه توصیفی- تحلیلی حاضر بر روی 412 نفر از پرستاران و دانشجویان پرستاری در بیمارستان های وابسته به دانشگاه علوم پزشکی و سازمان تامین اجتماعی سمنان در سال 1390 انجام شد. ابزار مورد استفاده در مطالعه پرسشنامه پژوهشگر ساخته بود که پس از انجام روایی و پایایی آن، پرسشنامه توزیع گردید. داده ها با استفاده توزیع فراوانی، میانگین، انحراف معیار و آزمون های من ویتنی، کروسکال والیس و مجذور خی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. یافته ها: نتایج نشان داد که پرستاران تمایل بیشتری برای استفاده از اطلاعات سایر همکاران و بیماران نسبت به دانشجویان پرستاری داشتند. آن ها به استفاده از کتب چاپی در تصمیمات بالینی تمایل کمی داشتند. بین مشخصات دموگرافیک جامعه آماری و استفاده از برخی از منابع اطلاعاتی تفاوت معنی داری وجود داشت(0.01p<). همچنین بین دانشجویان و پرستاران در استفاده از برخی منابع اطلاعاتی و برخی موانع گزارش شده اختلاف معنی داری وجود داشت (0.01p<). بحث: پرستاران و دانشجویان به دلایل متعدد از جمله عدم مهارت در استفاده از کتابخانه های بیمارستانی، برای مراقبت از بیماران تمایل زیادی به استفاده از منابع اطلاعاتی سنتی از قبیل بیمار یا همراهان وی و یا کارکنان داشتند. به نظر می رسد موضوع سواد اطلاعات سلامت از معضلات مهم جامعه پرستاری ما است. بی شک متخصصان اطلاعاتی می توانند استفاده از اطلاعات با کیفیت را در مراقبت پرستاری تسهیل نمایند.

مقدمه : تئوری تقاضای القایی پزشک از مهم ترین مباحثی است که در اقتصاد سلامت و اطلاعات مطرح می شود. بررسی ها نشان می دهند که پزشکن غیر رسمی نسبت به پزشکان شاغل در بیمارستان ها و درمانگاه ها که از درآمد ثابتی برخوردارند، انگیزه بیشتری برای ترغیب بیماران خود به استفاده از مراقبت های بهداشتی و دارویی غیر ضرور دارند. روش کار : برای مقایسه تقاضای القایی میان پزشکان رسمی و غیررسمی 300 پرسشنامه تهیه و توسط 300 پزشک ساکن در شهر تهران تکمیل گردید. از این تعداد 70 پزشک به علت اینکه هم در استخدام رسمی دولت بوده و هم مطب شخصی داشتند از مطالعه حذف شدند. متغیرهای زمان هر ملاقات با پزشک و متوسط تعداد آزمایش هایی که پزشک برای هر بیمار تجویز می کند را به عنوان متغیرهای وابسته و متغیرهای جنس ، سن بیمار، نوع مدرک، تجربه و ترجیح درآمد به فراغت پزشکان و ارائه خدمات خاص از جانب آن ها را به عنوان متغیرهای توضیحی در نظر گرفتیم. لذا برازش را یکبار برای پزشکان استخدام رسمی و یکبار برای پزشکان غیر رسمی و شاغل در مطب شخصی انجام داده و با استفاده از روش لاجیت به بررسی پرداختیم. یافته ها : هر چند که متوسط تعداد آزمایشات تجویز شده توسط پزشک و زمان هر ملاقات با وی متأثر از جنس و سن بیمار می باشد، اما به خصوص در مورد پزشکان استخدام غیر رسمی، متغیرهای ترجیح درآمد به فراغت ، تجربه و انجام خدمات خاص روی افزایش تعداد آزمایشات تجویز شده و زمان هر ملاقات با پزشک مؤثر بودند. همچنین یافته های بررسی حاکی از این است که القاء تقاضا برای استفاده از خدمات دارویی و درمانی از جانب پزشکان عمومی بیشتر است. بحث : نتایج این مقاله حاکی از این است که ایجاد انگیزه در بیماران جهت استفاده از انواع خدمات بهداشتی و درمانی از جانب پزشکان عمومی غیر رسمی در مقایسه با پزشکان عمومی استخدام رسمی بیشتر می باشد. لذا تصویب استانداردها و قوانینی جهت نظارت بر عملکرد پزشکان دارای مطب خصوصی می تواند تا حدود زیادی از هزینه های درمانی غیر ضرور صرف شده توسط بیماران بکاهد.

مقدمه : کلایمت کوآل ابزاری بین المللی است که در سال 2009 از سوی انجمن کتابخانه های پژوهشی، برای ارزیابی جو سازمانی کتابخانه ها، معرفی گردید. در این مطالعه ضمن معرفی این ابزار، جو سازمانی کتابخانه های تحت پوشش دانشگاه علوم پزشکی مازندران (ساری) و بابل با این ابزار مورد ارزیابی قرار می گیرد. روش کار: بخش مقدماتی این مطالعه به روش مروری اما بخش اصلی پژوهش به صورت پیمایشی- تحلیلی انجام شد. جامعه آماری پژوهش را کلیه کارکنان کتابخانه های دانشگاه علوم پزشکی مازندران و بابل تشکیل می دهند و برای گردآوری اطلاعات از پرسشنامه کلایمت کوآل استفاده گردید که دارای 36 سوال بسته بود و داده ها با استفاده از آمار توصیفی و آزمون تی مستقل و آزمون آنالیز واریانس مورد تجزیه وتحلیل قرار گرفت. یافته ها: میانگین جو سازمانی کتابخانه های دانشگاه علوم پزشکی مازندران و بابل به ترتیب 97.9 و 108.8 به دست آمد. ارزیابی جو سازمانی در 9 خرده مقیاس نیز نشان داد که جو نوآوری و خلاقیت، کار گروهی، آموزش و یادگیری مداوم ، امنیت روانی و جو مدیریت در کتابخانه های مورد بررسی نامطلوب و در مابقی شاخص ها قابل قبول است . آزمون تی مستقل نش ان داد که میانگین جو سازمانی بین دو دانشگاه تفاوت معناداری با همدیگر داشته است (سطح معناداری 0.012). همچنین آزمون تحلیل واریانس مشخص نمود که نگرش کارکنان نسبت به جو سازمانی کتابخانه ها، با توجه به وضعیت استخدامی آن ها متفاوت است(سطح معناداری 0.026 ). نتیجه گیری: کلایمت کوآل می تواند به عنوان ابزاری استاندارد به صورت تخصصی برای ارزیابی جو سازمانی کتابخانه های پزشکی کشور مورد استفاده قرار گیرد تا ضمن تعیین وضعیت موجود در جو سازمانی کتابخانه ها، راهکارهای مناسب جهت ارتقا و سالم سازی محیط کار کارکنان در کتابخانه ها فراهم گردد.

مقدمه: صنعت گردش گری پزشکی امروزه از رو به رشد ترین بخش های صنعت گردش گری در جهان است و ایران با دارا بودن ظرفیت های بسیار و با استفاده مطلوب از این ظرفیت ها می تواند به یکی از قطب های گردش گری پزشکی آسیا تبدیل شود. این پژوهش با هدف شناسایی و رتبه بندی راهبرد های صنعت گردش گری پزشکی بر اساس عوامل سوات (قوت، ضعف، فرصت، تهدید) برای کمک به صنعت گردش گری پزشکی ایران انجام شده است تا علاوه بر شناسایی چالش های موجود، بتواند رهبری این صنعت را در منطقه کسب نماید. روش کار: در این پژوهش از مدل های ترکیبی تصمیم گیری چند معیاره فازی که شامل فرآیند تحلیل شبکه ای فازی بر اساس دیمتل فازی برای وزن دهی و اولویت بندی عوامل سوات است و از روش ویکور فازی برای رتبه بندی راهبرد استفاده شد. ابزار گردآوری داده ها پرسش نامه محقق ساخته بود که روایی محتوای پرسش نامه ها و معیارها با نظرات اساتید و خبرگان و با غربال گری تأییدشد. نظرات 15 خبره به صورت چهره به چهره در مورد تأثیرات عوامل بر یکدیگر و میزان اهمیت آن ها در انتخاب راهبرد جمع آوری و با روش های فوق تجزیه و تحلیل شد. یافته ها: نتایج پژوهش نشان دادکه صنعت گردش گری پزشکی ایران در عامل «پزشکان متبحر و بنام در سطح بین الملل» بر اساس نظرات خبرگان، دارای قوت و مهم ترین عامل برای انتخاب راهبرد پزشکی است و راهبرد «تدوین و اصلاح سیاست های جامع گردش گری پزشکی» رتبه اول را به خود اختصاص داد. نتیجه گیری: به منظور موفق شدن در حوزه مدیریت گردش گری ایران بر اساس یافته های تحقیق، لازم است که سیاست های جامع گرش گری پزشکی اصلاح و دوباره تدوین گردند.

مقدمه: امروزه این باور در میان کارشناسان اقتصادی پذیرفته شده است که بهره وری نیروی کار، نقش انکار ناپذیری در رشد اقتصادی کشورها ایفا می کند. این پژوهش به بررسی چگونگی تأثیرگذاری مخارج بهداشتی دولتی و خصوصی بر بهره وری نیروی کار در استان های کشور پرداخته است. روش کار: این پژوهش با بهره گیری از داده های مرکز آمار ایران، در طول دوره 1393-1384 و انتخاب جامعه آماری استان های کشور در قالب داده های تابلویی اجرا شد. بدین منظور، مدل رشد درون زای رومر و روش اقتصادسنجی میان گروهی، میان گروهی تلفیقی و اثرات ثابت پویا، برآورد و بر مبنای آزمون هاوسمن، الگوی مناسب شناسایی شد. سپس با اتکا بر رهیافت هم انباشتگی تابلویی و با استفاده از روش های برآورد حداقل مربعات به طور کامل اصلاح شده و حداقل مربعات پویا، روابط بلند مدت با لحاظ وابستگی مقطعی نیز استخراج شد. در نهایت آزمون علیّت بر مبنای رهیافت میان گروهی تلفیقی اجرا شد. یافته ها: بر اساس یافته های حاصل، دو متغیر مخارج بهداشتی خصوصی و دولتی تأثیر مثبت و معنی داری بر بهره وری نیروی کار در استان های کشور دارد و میزان اثرگذاری مخارج بهداشتی دولتی بیشتر از خصوصی است. نتایج آزمون علیّت میان گروهی تلفیقی، گویای آن بود که رابطه علیّت بلندمدت از سمت مخارج بهداشتی دولتی و خصوصی، به سمت بهره وری نیروی کار وجود دارد. نتیجه گیری: اهتمام هر چه بیشتر دولت در زمینه سرمایه گذاری در بخش سلامت و ارتقای کیفیت هزینه های بهداشتی، به ویژه در استان های کمتر برخوردار، می تواند بهره وری نیروی کار را افزایش دهد.

مقدمه: گرچه تاکنون تلاش ها و پژوهش های چندی در خصوص کتابخانه های دیجیتالی صورت گرفته، اما به ظاهر، مقوله ارزیابی این نوع کتابخانه ها چندان مورد توجه واقع نشده است. به همین جهت مطالعه حاضر با هدف تعیین وجود تشابه و افتراق کتابخانه دیجیتالی دانشگاه علوم پزشکی تهران با استانداردهای ساختار کتابخانه دیجیتالی دانشگاهی انجام شد. روش کار:مطالعه حاضر از نوع کاربردی و روش انجام آن مشاهده ای است. ابزار گردآوری داده ها، چک لیست محقق ساخته ، شامل 36مولفه است که بر اساس بررسی ویژگی های چهار کتابخانه دیجیتالی برتر جهانی از نظر فدراسیون کتابخانه های دیجیتال در سال 2010، امکانات یک کتابخانه دانشگاهی و نیز بررسی مطالعات مرتبط،طراحی شد، سپس هر یک از این مولفه ها با امکانات کتابخانه دیجیتالی دانشگاه علوم پزشکی تهران تطبیق داده شد و وجوه تشابه و افتراق آن با مولفه های چک لیست مورد بررسی قرار گرفت. در نهایت با استفاده از نرم افزار SPSS و آمار توصیفی(میانگین و درصد) نتایج ارائه گردید. یافته ها:یافته های حاصل از این مطالعه نشان دادکتابخانه دیجیتال دانشگاه علوم پزشکی تهران 44/19درصد (هفت مولفه) از این شاخص ها را تدارک دیده است. نتیجه گیری:اینگونه به نظر می رسد به هنگام راه اندازی کتابخانه دیجیتال دانشگاه علوم پزشکی تهران، تنها به صرف قرار دادن تعدادی منبع الکترونیک در یک وبگاه، این نامگذاری به غلط صورت گرفته است. حال آنکه یک کتابخانه دیجیتال به لحاظ مفهومی علاوه بر ویژگی های یک کتابخانه سنتی، دارای ویژگی های خاص خود نیز می باشد که در مطالعه حاضر به برخی از آن ها اشاره شده و این در شرایطی است که این کتابخانه فاقد بسیاری از این شاخص هاست  

مقدمه: برای افزایش کارایی و اثربخشی خدمات مراقبتی، پرونده های کاغذی به دلیل محدودیتهای متعدد باید جای خود را به پرونده های الکترونیکی بدهند که از مزایای زیادی برخوردارند. این پژوهش به منظور معرفی کارایی و اثربخشی پیشرفته ترین پرونده های الکترونیکی موجود در صنعت بهداشت طی سالهای 1381 – 1382 انجام گرفت. روش پژوهش: گردآوری اطلاعات با مطالعه کتابخانه ای، استفاده از اینترنت و پست الکترونیکی صورت گرفت. مروری بر مطالعات: گزارشهای مربوط به استفاده از رایانه برای داده های بالینی به 1950 برمی گردد. در این مقاله سیستمهای EMR ، EPR و HER معرفی می شوند که از مهمترین سیستم های پرونده های الکترونیکی موجود هستند. بررسیها نشان داده اند که با پرونده های الکترونیکی علاوه بر کاهش مرگ و میر و هزینه های مربوط به تشخیص و درمان 15% در مصرف کاغذ و تولید فرمهای کاغذی 51% در هزینه رونویسی پزشکی و 65% در هزینه بایگانی و بازیابی اطلاعات پرونده های پزشکی صرفه جویی شده است. بحث ونتیجه گیری: برای ایجاد یک سیستم پرونده الکترونیکی مناسب در کشورمان، توصیه می شود سیستمهای الکترونیکی موجود در جهان مورد مطالعه دقیق قرار گیرد. جا دارد از هم اکنون با آموزش کلیه پرسنل بهداشتی درمانی بستر مناسب برای استفاد از این سیستمها فراهم گردد.

مقدمه : ناباروری یکی از مسائلی است که امروزه هزینه های مادی و معنوی زیادی را بر روی دوش زوجین نابارور قرار داده است. روش انتقال داخل رحمی اسپرم ( IUI ) یکی از روش های درمانی برای این گروه از زوجین می باشد. غیرقابل پیش بینی بودن نتیجه این روش ضرورت بررسی و شناسایی عواملی را که بر روی میزان اثربخشی آن تاثیرگذار هستند، دوچندان کرده است. لذا هدف این مطالعه شناسایی عوامل موثر در عدم موفقیت این روش با بکارگیری تکنیک های داده کاوی روی داده های مربوط به زوجین نابارور بیمارستان صارم می باشد که از روش IUI استفاده کرده و نتیجه این روش بر روی آنها ناموفق بوده است. روش کار : با استفاده از یکی از تکنیک های توصیفی داده کاوی یعنی الگوریتم Kmeans و شاخص Davis - Buldian بیماران به 7 گروه تقسیم شدند و ویژگی های هر گروه مورد تحلیل و بررسی قرار گرفت. یافته ها : بررسی و تحلیل ویژگی های هریک از 7 گروه بدست آمده، این نتایج را به همراه داشت: بر اساس نتایج خوشه بندی به ترتیب اهمیت عواملی هم چون افزایش سن زن، اضافه وزن و یا چاقی، نوع ناباروری که در این مطالعه اکثریت گروه بیماران نوع اولیه را تجربه کرده، عامل ناباروری که در اینجا اکثریت گروه بیماران به دلیل مردانه نابارور بوده، طول مدت ناباروری و نیز وضعیت اسپرم از لحاظ نرمال یا غیرنرمال بودن آن روی عدم موفقیت روش IUI در زوجین نابارور بیمارستان صارم تاثیر داشته است. نتیجه گیری : با تحلیل نتایج خوشه بندی، عوامل تاثیرگذار در عدم موفقیت روش IUI بر روی زوجین نابارور شناسایی شد . این نتایج با مشورت با خبرگان می تواند برای پیش بینی نتیجه روش IUI و انتخاب روش درمانی مناسب به محققین، پزشکان و زوجین نابارور کمک کند.

سردبیر محترم مجله مدیریت سلامت مقاله ای با عنوان: تحلیل بقاء بیماران تالاسمی ماژور با استفاده از مدل های پارامتری و نیمه پارامتری بقاء در مجله مدیریت سلامت1394;18(59):91-82 به چاپ رسیده است]1[. استفاده از روش های پارامتری در تحلیل بقا از نقاط قوت این مطالعه بوده و شایسته تقدیر است اما با توجه به اهمیت مقالات با کیفیت و جایگاه ویژه نقد در بهبود کیفیت گزارش ها، نکته زیر در مورد این مقاله، جهت بهبود کیفیت نگارش سایر مقالات قابل ذکراست: در قسمت چکیده، نوع مطالعه گذشته نگر طولی و در قسمت روش کار، نوع مطالعه گذشته نگرتاریخی ذکرشده است درحالی که با مطالعه روش کار و با در نظر گرفتن این نکته که برای انجام این پژوهش، از داده های 296 نفربیمارمبتلا به تالاسمی ماژو رکه طی سال های 1373 تا بهارسال 1392برای درمان و معالجه به کلینیک تالاسمی ظفر واقع در شهر تهران مراجعه کرده بودند استفاده شده است مشخص می شود که نوع مطالعه همگروهی تاریخی است و اساساً مطالعه ای تحت عنوان گذشته نگر طولی یا گذشته نگر تاریخی در کتاب های معتبر اپید میولوژی نیامده است. برای مثال لئون گوردیس در کتاب اپیدمیولوژی که یکی از کتاب های مرجع درزمینه اپیدمیولوژی است، راهنمای زیر را آورده است که می تواند مفید باشد: - مطالعه گذشته نگر (Retrospective study)=مطالعه مورد-شاهدی (Case-Control study) - مطالعه آینده نگر (Prospective study)=مطالعه همگروهی (Cohort study)=مطالعه طولی (Longitudinal study) - مطالعه همگروهی همزمان (Concurrent cohort study)= مطالعه همگروهی آینده نگر (Prospective cohort study)= مطالعه آینده نگرهمزمان (Concurrent prospective study) - مطالعه همگروهی تاریخی (Historical cohort study)= مطالعه همگروهی گذشته نگر (Retrospective cohort study)= مطالعه آینده نگر غیر همزمان (Non concurrent prospective study) ]2[ Reference 1. Khoei R, Bakhshi E, Azarkeivan A, Biglarian A. [Survival analysis of the thalassemia major patients using parametric and semiparametric survival models]. Journal of Health Administration (JHA). 2015;18(59):82-91. [persian] 2. Gordis l, editor. Epidemiology. 5 ed. Philadelphia: saunders; 2014.

مقدمه: امروزه نوع جدیدی از مفهوم رهبری مطرح است که بر ارائه خدمت به دیگران، دیدگاه کلی نسبت به افراد، توسعه نامیده می شود. فلسفه رهبری خدمتگزار، « رهبری خدمتگزار » فردی و تصمیم گیری مشترک تأکید دارد که تحت عنوان خدمتگزاری رهبر، بارآوردن کارکنانی خدمتگزار و ارتقاء خدمت رسانی در سطح جامعه است. هدف این پژوهش، بررسی رابطه ی رهبری خدمتگزار و ابعاد جهارگانه آن با درگیری شغلی در کارکنان بیمارستانهای آموزشی و درمانی دانشگاه علوم پزشکی کردستان بود. روش کار: پژوهش حاضر از نوع توصیفی– تحلیلی و کاربردی بود که به صورت مقطعی در سال 1389 انجام گرفت. نمونه پژوهش شامل 151 نفر از پرسنل شاغل در بیمارستانهای آموزشی و درمانی وابسته به دانشگاه علوم پزشکی کردستان بود. داده ها با استفاده از پرسشنامه رهبری خدمتگزار و نیز پرسشنامه درگیری شغلی جمع آوری و به وسیله نرم افزار spss و با استفاده از آمار توصیفی و آزمون همبستگی اسپیرمن تحلیل شد. یافته ها: بین رهبری خدمتگزار و چهار بعد آن (خدمت رسانی، تواضع و فروتنی، قابلیت اعتماد و مهرورزی) با درگیری شغلی کارکنان در بیمارستانهای آموزشی و درمانی وابسته به دانشگاه علوم پزشکی کردستان رابطهی معنادار و مثبتی باضریب همبستگی برابر 0.343 وجود داشت و وضعیت رهبری خدمتگزار با میانگین 2.56 و درگیری شغلی با میانگین 2.78 از 4 امتیاز در حد متوسط بود. بحث: نتایج این پژوهش نشان داد که بین رهبری خدمتگزار و ابعاد چهارگانه آن (خدمت رسانی، تواضع و فروتنی، قابلیت اعتماد و مهرورزی) با درگیریرشغلی کارکنان رابطه آماری معنادار و مثبت وجود دارد و میزان رهبری خدمتگزار و درگیری شغلی در سطح متوسط قرار داشتند. لذا به منظور ارتقا سطح رهبری خدمتگزار، مدیران باید همواره در خدمتگزاری به دیگران اعم از افراد داخل و خارج از سازمان پیشتاز بوده و خدمت رسانی را از وظایف خود بدانند.

مقدمه : مدیریت علم و هنر به کارگیری مؤثر و کارآمد منابع انسانی در برنامه ریزی، سازماندهی، بسیج منابع و امکانات هدایت و کنترل است که برای دستیابی به هدفهای سازمانی صورت می گیرد. هدف از انجام پژوهش حاضر به منظور بررسی عملکرد مدیران سطح دوم شبکه های بهداشت و درمان استان کهگیلویه و بویراحمد در زمینه های مختلف برنامه ریزی، سازماندهی، هدایت و رهبری، ارتباطات و کنترل و نظارت بود. روش پژوهش: پژوهش با روش مقطعی انجام شده است و به منظور گردآوری داده ها از دو پرسشنامه 36 سئوالی بسته استفاده شد و از 432 نفر از پرسنل بیمارستانها و مراکز بهداشت تحت بررسی، در مورد نحوه عملکرد مدیران آنها نظر خواهی شد. داده ها با استفاده از نرم افزار EP16IFO وارد کامپیوتر شد و برای تجزیه و تحلیل داده ها از روش های آمار توصیفی شامل میانگین، انحراف معیار، جداول توزیعی فراوان و جهت مقایسه عملکرد مراکز با یکدیگر از آزمون آنالیز واریانس یکطرفه استفاده شده است. پرسشنامه شامل پنج گزینه همیشه، معمولاً، بعضی مواقع، بندرت، هیچ وقت بود که به ترتیب از 0 تا 4 امتیاز داده شد، میانگین کمتر از 2 به عنوان مدیریت نامطلوب و میانگین بیشتر از 2 به عنوان مدیریت مطلوب در نظر گرفته شد. یافته ها: در بیمارستان های مورد بررسی، بیمارستان امام سجاد (ع) یاسوج با میانگین و انحراف معیار (24/1 ± 6/2) و بیمارستان شهید بهشتی یاسوج با میانگین و انحراف معیار (36/1 ± 26/2) در همه زمینه های مدیریتی مورد بررسی، مطلوب می باشند و بیمارستانهای امام خمینی (ره) دهدشت با میانگین و انحراف معیار (22/1 ± 91/1) و بیمارستان شهید رجائی گچساران با میانگین و انحراف معیار (33/1 ± 79/1) در همه زمینه های مدیریتی مورد بررسی نامطلوب هستند. در بین مراکز بهداشت تحت بررسی مرکز بهداشت شهرستان کهگیلویه با میانگین و انحراف معیار (03/1 ± 88/2) در کلیه زمینه های مدیریتی مورد بررسی مطلوب بود و مرکز بهداشت شهید علیزاده گچساران با میانگین و انحراف معیار (26/1 ± 79/1) مرکز بهداشت شهید دامیده یاسوج با میانگین و انحراف معیار (24/1 ± 65/1) در همه زمینه های مدیریتی مورد بررسی نامطلوب بوده و در مجموع عملکرد مدیران شبکه های بهداشت و درمان با کسب میانگین و انحراف معیار (32/1 ± 1/2) در کل مطلوب است. بحث و نتیجه گیری: علیرغم این که عملکرد مدیران شبکه های بهداشت و درمان نسبتاً مطلوب بوده است، اما برگزاری دوره های آموزشی جهت بهبود عملکرد مدیران خدمات بهداشتی درمانی ضروری به نظر می رسد.

مقدمه: چابکی سازمانی، توانایی سازمان در پاسخ سریع به شرایط نامطمئن و غیرقابل پیش بینی محیط پیرامونی است. در دوران پاندمی کووید-۱۹ دانشجویان، شیوه های متنوعی از خدمات آموزشی مجازی را تجربه کردند. پژوهش حاضر باهدف مقایسه چابکی آموزشی در دو شیوه حضوری و مجازی از دیدگاه دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی شیراز انجام شده است. روش ها: روش پژوهش، توصیفی پیمایشی بر روی 372 دانشجوی دانشگاه علوم پزشکی شیراز در سال 1401 انجام شد که هم آموزش مجازی و هم حضوری را تجربه کرده بودند و به شیوه طبقه ای تصادفی از دانشکده های مختلف انتخاب شدند. ابزار پژوهش، پرسش نامه محقق ساخته در مقیاس لیکرت پنج گزینه ای بود که به شیوه الکترونیکی به ایمیل دانشجویان ارسال شد. در تحلیل داده ها از آزمون تی زوجی، تی گروه های مستقل، ANOVA و همبستگی پیرسون استفاده شد. داده ها با نرم افزار SPSS 24 تحلیل شد. یافته ها: چابکی در مولفه های پاسخگویی (P<0/001)، یکپارچکی(P<0/001)، شایستگی (P<0/001)، در وضعیت حضوری به طور معناداری بیش از وضعیت مجازی گزارش شد، اما در مؤلفه انعطاف پذیری(P<0/001) و سرعت (P<0/001)، نمره محیط مجازی در حد معناداری بیش از حضوری بود. در مجموع میانگین کل چابکی آموزشی در دو محیط با هم تفاوت معناداری نداشت (P<0/225). همه مولفه های چابکی آموزشی با هم و با نمره کل همبستگی بالایی داشتند(P<0/001). نتیجه گیری: به نظر می رسد هر یک از محیط های حضوری و مجازی بخشی از مولفه های چابکی آموزشی را تقویت می کنند. ازاین رو استفاده ترکیبی از هر دو شیوه حضوری و مجازی می تواند در ارتقای سطح چابکی سازمان بسیار مؤثرتر باشد. مدیریت و توسعه فناوری یکی از راهکارهای اصلی و الزامات اصلی در افزایش چابکی سازمان های آموزشی محسوب می شود.

مقدمه: کانون کنترل بر سلامت عبارت است از درجه باور و اعتقاد فرد به این امر که سلامت او تحت کنترل عوامل درونی یا عوامل بیرونی است. هدف این مطالعه تعیین وضعیت کانون کنترل بر سلامت و ارتباط آن با رفتارهای ارتقاء دهنده سلامت در جمعیت بالای 15 سال شهر بندرعباس بود. روش کار: این مطالعه مقطعی در سال 1391 در جمعیت بالای 15 سال بندرعباس انجام شد. فرم A پرسشنامه والستون و پرسشنامه رفتارهای ارتقاء دهنده سلامت در اختیار 830 نفر قرار گرفت و 687 نفر آنها را به طور کامل تکمیل کردند. جهت پیش بینی رفتارهای ارتقاء دهنده سلامت از روی مؤلفه های کانون کنترل سلامت از رگرسیون چند متغیره استفاده شد . یافته ها: میانگین سن افراد مورد مطالعه (1/12= SD ) 3/34 سال و 8/49 درصد آنها مرد بودند. بین میانگین امتیاز کانون کنترل درونی، شانس و قدرت دیگران اختلاف آماری معناداری وجود داشت (0001 p< ).کمترین میانگین مربوط به کانون کنترل شانس (3/21)، و بالاترین میانگین مربوط به قدرت دیگران (3/30) و کانون کنترل درونی (3/30) بود. بر اساس تحلیل رگرسیون، کانون کنترل درونی (001/0> p ، 23/0= β ) و قدرت دیگران (001/0> p ، 29/0= β ) بطور معنی داری متغیر پاسخ یعنی رفتارهای ارتقاء دهنده سلامت را تبیین می کنند. نتیجه گیری: بر اساس نتایج این مطالعه به نظر می رسد برای ارتقاء رفتارهای سلامتی بایستی بیشتر بر باورهای افراد مبنی بر تأثیر عوامل درونی و توانایی خودشان و همچنین تأثیر افراد مهم برکنترل عوامل بیرونی، محیطی و شانس تمرکز نمود و آنها را تقویت کرد.

مقدمه : این مطالعه با عنوان بررسی عوامل موثر بر ایجاد انگیزه در کارکنان صفی بیمارستانهای دانشگاه علوم پزشکی شیراز در سال 1380 به اجرا درآمد. نظر به اهمیت نیروی انسانی در نظام بهداشتی و درمانی کشور و اینکه نیروی انسانی با ارزشترین دارایی بیمارستان به شمار می رود، مساله انگیزش این نیرو جهت کارایی و اثربخشی بیشتر حائز اهمیت است. روش پژوهش: این مطالعه به روش مقطعی انجام شد. در این مطالعه اهداف ویژه عبارت بود از تعیین اولویت عوامل انگیزشی از نظر کارکنان و نیز مقایسه این عوامل برحسب شغل و متغیرهای دموگرافیک کارکنان برای گردآوری داده ها نیز از پرسشنامه استفاده شد. افراد به صورت تصادفی و با نمونه گیری با نسبت تقریبی یک دهم انتخاب شدند. یافته ها: پس از جمع آوری داده ها از بین 9 عامل انگیزشی، سه عامل «ارتباطات و روابط کاری خوب»، «حقوق و مزایای مناسب» و «امنیت و عدالت اداری» هر سه با بیش از 80 درصد انگیزش به عنوان مهمترین عوامل ایجاد انگیزه کاری شناخته شدند. همچنین روابط معناداری بین عوامل انگیزشی و برخی متغیرهای دموگرافیک به دست آمد. بحث و نتیجه گیری: طبق اصول روانشناسی و رفتار سازمانی و باتوجه به نتایج می توان چنین نتیجه گیری کرد که سه عامل اول انگیزشی، در بیمارستانهای مورد مطالعه برآورده نشده اند و کارکنان نیاز زیادی به برآورده شدن آنها دارند.

مقدَمه: الگوی ارائه ی خدمات بهداشتی و درمانی طیف گسترده ای ست از حالت کاملا دولتی تا کاملا خصوصی ؛ولی متخصصان معتقدند که هم بخش خصوصی مطلق و هم بخش دولتی صرف در تامین و تدارک خدمات بهداشتی با شکست مواجه است. استفاده ی توام از بخش دولتی و خصوصی به منظور رفع نقاط ضعف یکدیگر و تکمیل توانهای متقابل به عنوان راهکارجانشین مطرح شده است. نظریَه ی مدیریَت نوین دولتی کاربرد گسترده ای در بخشهای ارائه ی خدمات و از جمله خدمات بهداشتی و درمانی دارد. هدف این مطالعه بررسی و اعلام نتایج حاصل از اصلاحات در ارائه ی خدمات بهداشتی اوَلیَه ی استان آذربایجان شرقی ست که اولین تجربه در نوع خود در کشور ایران بوده است،و تغییر در کارایی این مراکز راهم با مراکز مشابه دولتی مقایسه می کند. روش بررسی : این مطالعه از نوع شبه تجربی ست که گروهی از مراکز غیردولتی را با مراکزبنسبت مشابه دولتی مقایسه کرده، و به بررسی تغییر در کارایی آنها پرداخته است. برای جمع آوری اطَلاعات از چک لیست و پرسشنامه استفاده شده است. یافته های این مقاله مبتنی بر اطَلاعات موجود در واحدهای ارائه ی خدمات ؛ و از آمار توصیفی و تحلیلی جهت ارایه ی داده هااستفاده شده است. یافته ها: این تحقیق نشان داد که مراکز بهداشتی و درمانی غیر دولتی در مقایسه با مراکز مشابه دولتی توانسته اند در تامین بسته ی خدمات تعریف شده و یکسان برای جمعیت معیَن تحت پوشش خود موفق تر عمل کنند، به گونه ای که بهبود کارایی را هم از طریق به کارگیری داده های کمتر وهم از طریق تولید بازداده های بیشتر در تدارک خدمات بهداشتی اوَلیَه افزایش دهند. دولت توانسته خدمات بهداشتی اوَلیَه را ار طریق تنظیم قرارداد با بخش غیر دولتی باهزینه ای حدود یک سوم هزینه ی مراکز دولتی فراهم کند. نتیجه گیری: بخش غیر دولتی طرف قرار داد با دولت توانسته است در مقایسه با واحدهای مشابه در بخش دولتی، بسته ی خدمت بهداشتی مشابهی تحت نظارت بخش دولتی هم با منابع کمتر ؛ و هم با تولید بیشتر بر مبنای واحد منابع مصرف شده ارایه کند. با توجَه به شکست بخش خصوصی مطلق در تدارک خدمات بهداشتی و همچنین شکست بخش دولتی صرف در تامین و ارایه ی خدمات، تنظیم قرارداد و بهره گیری از مشارکت بخش خصوصی به عنوان راه سوَم در بازار ارائه خدمات بهداشتی اولیه ایران می تواند سبب بهبود کارایی و استفاده بهتر از منابع بسیار محدود بهداشتی در توسعه ی بهداشت ملی شود.

مقدمه: یادگیری مرتبط با شغل به صورت کسب مهارت و دانش فردی رخ می دهد و به پرستاران کمک می کند تا وظایف شان را به طور اثربخش انجام دهند. میزان این نوع یادگیری وابسته به تقاضای شغلی بوده و از طریق نیاز به پیشرفت تسهیل می شود. این پژوهش با هدف بررسی نقش تعدیل کنندگی نیاز به پیشرفت در ارتباط بین تقاضای شغلی برای یادگیری و یادگیری مرتبط با شغل انجام گرفت. روش کار: این مطالعه پژوهشی از نوع همبستگی- مقطعی(تحلیل مسیر) است. جامعه آماری پژوهش را کلیه پرستاران زن و مرد شاغل در بیمارستانهای آموزشی تحت نظارت دانشگاه علوم پزشکی اصفهان در بهارسال 1389 تشکیل می دهند. نمونه آماری شامل 208 پرستار است که با نمونه گیری تصادفی خوشه ای برای پاسخگویی به پرسشنامه های پژوهش انتخاب شدند. ابزارهای گردآوری اطلاعات شامل سه پرسشنامه بود. پس از ترجمه و بررسی روایی و پایایی پرسشنامه های پژوهش؛ از دو پرسشنامه برای سنجش یادگیری وابسته با شغل و تقاضای شغلی برای یادگیری؛ و از یک پرسشنامه جهت سنجش نیاز به پیشرفت در پرستاران استفاده شد. پرسشنامه ها قبلاً توسط لون و کاسیمیردر سال 2008 هنجاریابی و اعتبار یابی شد و پایایی آنها براساس آلفای کرونباخ به ترتیب0.81، 0.67 و 0.79 بدست آمد. تجزیه و تحلیل داده ها در دو سطح توصیفی(فراوانی، درصد فراوانی، میانگین و انحراف معیار) و استنباطی(آزمون ضریب همبستگی پیرسون و تحلیل مسیر) با استفاده از نرم افزار SPSS16 و Lisrel8.5 صورت گرفت. یافته ها: تحلیل ها نشان داد که بین نیاز به پیشرفت با تقاضای شغلی برای یادگیری و یادگیری مرتبط با شغل و همچنین تقاضای شغلی برای یادگیری و یادگیری مرتبط با شغل رابطه مثبت و معنادار وجود دارد. سایر یافته ها حاکی از آن بود که تقاضای شغلی برای یادگیری در حضور نیاز به پیشرفت 22 درصد از واریانس یادگیری وابسته به شغل را تبیین می کند. مدل معادلات ساختاری روابط بین متغیرها نیز با شاخص های91.0 GFI=86.0AGFI= 091.0 RMSEA= برازش شد. بحث: پرستاران می توانند با افزایش نیاز به پیشرفت خویش یادگیری های مرتبط با شغل شان را تسهیل کنند. بعلاوه نیاز به پیشرفت به آنها اجازه می دهد تا بیشتر اهداف اجرایی و یادگیری شان را خودشان تعیین کنند تا اینکه این اهداف به آنها تحمیل شود.

مقدمه: اطلاع درمانی فرایندی است که علاوه بر مطلع ساختن بیماران و ایفای نقش مکمل در فرآیند درمان، با ارتقاء سطح سواد سلامت افراد جامعه به کاهش هزینه های درمانی کشور کمک می کند. پژوهش حاضر قصد دارد با مطالعه امکان سنجی ارائه خدمات اطلاع درمانی در مراکز پزشکی، آموزشی و درمانی وابسته به دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی، به بررسی شرایط موجود در این مراکز بپردازد و دورنمایی از میزان موفقیت اجرای این طرح را نمایان سازد. روش کار: روش پژوهش پیمایشی از نوع توصیفی است. جامعه پژوهش را مسئولان و پزشکان شاغل در دوازده مرکز موردمطالعه تشکیل می دهند. تمام مسئولان مراکز به همراه نمونه ای متشکل از 239 پزشک بررسی شدند. برای گردآوری اطلاعات از دو پرسشنامه استفاده شده است. پرسشنامه شماره یک به منظور بررسی نظر پزشکان در مورد خدمات اطلاع درمانی و پرسشنامه شماره دو برای مسئولان مراکز طراحی شده است. برای تجزیه وتحلیل داده ها از نرم افزار excel استفاده شده است. یافته ها: تمامی پزشکان و مسئولان موردمطالعه با ارائه خدمات اطلاع درمانی موافق هستند. بیشتر پزشکان معتقدند که تمایل بیماران به کسب اطلاعات از پزشک معالج خود (90 درصد) و نیز تفاوت سطح سواد بیماران (95 درصد)، بر میزان بهره گیری آن ها از خدمات اطلاع درمانی تأثیرگذار خواهد بود. شرایط مراکز از چهار منظر منابع اطلاعاتی، نیروی انسانی، زیرساخت فناوری اطلاعات و ارتباطات و بودجه مورد بررسی قرار گرفت. نتیجه گیری: با وجود مشکلاتی در تأمین بودجه و نیروی انسانی موردنیاز در برخی از مراکز، ارائه خدمات اطلاع درمانی در مراکز موردمطالعه کاملاً عملی است.