مدیریت سلامت

مقدمه:براساس گزارش سازمان جهانی بهداشت ، در سال 2000 ، حدود 56 میلیون مرگ در سطح دنیا رخ داده که علت اصلی 13درصد آنها سرطان بوده است. در حال حاضر ، حدود 20 میلیون نفر از جمعیت دنیا به نوعی سرطان مبتلا هستند. هر سال حدود ده میلیون نفر بر تعداد این بیماران افزوده می شود و هفت میلیون از آنان جان خود را از دست می دهند . جمع آوری داده های متغیر ، جامع و به هنگام سرطان ، شرط لازم برای تحقق اهداف پیشگیری سطوح اول ، دوم و سوم در نظام بهداشت و درمان کشور و ارزیابی کارایی استراتژی های پیشگیرانه و برنامه ریزی مناسب است . این مطالعه به منظور مقایسه وضعیت سیستم ثبت سرطان کشورهای توسعه یافته با ایران در سال 1382 انجام گرفت. مروری بر مطالعات : در کشورهای توسعه یافته ثبت سرطان از سه قرن پیش آغاز گردید ، ولی پیشرفت آن آهسته بود. اولین مرکز ثبت سرطان به شیوه امروزی در آلمان پایه گذاری شد که به علت عدم همکاری پزشکان در ارسال داده به این مرکز با موفقیت همراه نبود . در ایالات متحده امریکا ، سیستم ثبت سرطان مبتنی بر جمعیت ، در سال 1935 آغاز گردید . هدف اصلی این سیستم بررسیهای اپیدمیولوژیکی موارد سرطان، بهبود روشهای پیشگیری و درمان ، و کاهش مرگ و میر بود . متعاقب آن ، اولین سیستم ثبت مداوم و موفق سرطان که مبتنی بر افراد بیمار بود در سال 1937 آغاز گردید. در این سیستم ، کلیه پزشکان و مراکز آسیب شناسی موظف شدند برگه های ثبت سرطان را به دفتر آمار مرکزی کشور ارسال کنند . در انگلستان سیستم مدون و منسجم ثبت سرطان از 1960 توسط مراکز منطقه ای انجام گرفت. داده های این مراکز از منابع مختلف مثل بیمارستانها ، آزمایشگاههای آسیب شناسی ، پزشکان و گواهی فوت جمع آوری می شود . اطلاعات شامل خصوصیات دموگرافیک بیمار ، محل ارجاع ، داده های مربوط به تشخیص بیماری و شدت آن ، مراقبت های از بیمار ، مرحله بیماری ، درمان ، وضعیت بالینی و جزئیات مربوط به پیامد بیماری است. در حالی که ثبت سرطان در ایران از سال 1347 آغاز شد . ولی اولین آمار کشوری مربوط به سرطان ، در سال 1365 یعنی دو سال پس از مصوبه قانون ثبت و گزارش اجباری سرطان توسط مجلس شورای اسلامی ، منتشر شد . اداره کل پیشگیری و مبارزه با بیماریها که متولی اجرای قانون مذکور می باشد. دستورالعمل کشوری ثبت و گزارش موارد سرطان را در سال 1371 تدوین و در سال 1379 آن را باز بینی نمود . منبع جمع آوری داده هایی که در حال حاضر ، براساس این دستورالعمل جمع آوری می شوند ، صرفاً مراکز پاتولوژی بوده و اطلاعات شامل خصوصیات دموگرافیکی بیمار ، نام پاتولوژی و تشخیص بیماری است. بحث و نتیجه گیری : داده های ثبت شده در نظام ثبت سرطان ایران ، بسیار ناقص و بیشتر محدود به خصوصیات فردی بیمار و شناسایی تومور می باشد . پیشنهاد می شود به منظور طراحی یک الگوی مناسب سیستم ثبت سرطان در کشورمان ، از نظام ملی ثبت سرطان انگلستان که بزرگترین و جامعترین سیستم در جهان است و توانسته به استاندارد طلائی کیفیت داده های سرطان در سطح بین المللی دست یابد ، استفاده گردد .

امروزه تروما یکی از مهمترین چالش های بهداشت عمومی محسوب می شود . آسیبهای ترومایی به عنوان چهارمین علت اصلی مرگ افراد در تمام گروههای سنی شناخته شده است. در سال 2000، تروما باعث مرگ بیش از 6میلیون نفر در جهان شده است که از این تعداد 8/3 میلیون نفر به علت آسیبهای غیرعمدی و 2/2 میلیون به علت آسیبهای عمدی فوت کرده اند . بررسی میزان مرگ و میر ناشی از تروما در هر صدهزار نفر جمعیت نشان می دهد که این میزان در جهان 99 و در ایران 58 درصد هزار بوده است. جمع آوری داده های کامل ، جامع ، معتبر و راه اندازی سیستم ثبت داده ای بیماران ترومایی در تدوین برنامه های کنترل و پیشگیری از تروما ، ارزیابی اثربخشی این برنامه ها ، اجرای برنامه های بهبود کیفیت و تضمین کیفیت درمان بیماران ترومایی نقش مؤثری دارد . روش پژوهش : بر این اساس ، مطالعه حاضر با هدف مقایسه تاریخچه سیستم ثبت تروما در کشورهای توسعه یافته با ایران در سال 1382 به روش توصیفی انجام شده است. جمع آوری اطلاعات نیز با استفاده از منابع کتابخانه ای ، اینترنت و مکاتبه با انجمن های تروما در جهان و کالج جراحان آمریکا صورت گرفته است. مروری بر مطالعات : سیستم ثبت تروما بیش از یک دهه است که در کشورهای توسعه یافته آغاز شده است. دامنه و گستره سیستمهای ثبت تروما برحسب وسعت نگرش این کشورها متفاوت بوده و تکامل تدریجی را طی کرده است. در آمریکا سیستم ثبت تروما از سال 1990 به صورت ایالتی آغاز شده و در حال حاضر در سطح ملی گسترش یافته است. ماهیت این سیستم در ایالات مختلف آمریکا متحدالشکل است . کانادا نیز سیستم ثبت تروما را در سال 1992 در سطح ایالتی آغاز کرد و سپس در سال 1993 وزارت بهداشت کانادا آن را در سطح ملی ایجاد کرد این سیستم فقط شامل اطظلاعات بیماران ترومایی بستری شده است و هدف اصلی آن مشارکت در کاهش تروما و مرگ و میرهای ناشی از تروما است. در آلمان نیز از سال 1992 و در استرالیا از سال 1994 سیستم ثبت تروما در سطح ناحیه ای آغاز شد و در حال حاضر در سطح ملی فعالیت می کنند . در ایران اولین بار ثبت تروما در سال 1378 در مرکز تحقیقات سینا آغاز شد سپس اطلاعات بیماران ترومایی از 6 بیمارستان شهر تهران جمع آوری شد که بیشترین مراجعه تروما را پذیرش کردند . اخیراً نیز بیمارستان بقیه ا... و مراکز هلال احمر ، شهرداری ، آتش نشانی و سازمان تأمین اجتماعی به ثبت اطلاعات بیماران ترومایی اقدام کرده اند . بحث و نتیجه گیری :سیستم های ثبت تروما در کشورهای توسعه یافته دارای ساختار مشخص و مدونی است که ابتدا از سطح ناحیه ای آغاز و سپس در سطح ملی توسعه یافته است. در ایران ساختار مدون و مشخصی برای ثبت اطلاعات بیماران ترومایی وجود ندارد و تحقیقاتی به صورت مقطعی و پراکنده انجام می شود . بنابراین پیشنهاد می شود که سیستم ثبت تروما به صورت نظام مند در ایران طراحی شود . در این مورد استفاده از تجارب کشورهای پیشرفته به منظور طراحی الگوی مناسب سیستم ثبت تروما ثمر بخش خواهد بود .

مقدمه : مدیریت علم و هنر به کارگیری مؤثر و کارآمد منابع انسانی در برنامه ریزی، سازماندهی، بسیج منابع و امکانات هدایت و کنترل است که برای دستیابی به هدفهای سازمانی صورت می گیرد. هدف از انجام پژوهش حاضر به منظور بررسی عملکرد مدیران سطح دوم شبکه های بهداشت و درمان استان کهگیلویه و بویراحمد در زمینه های مختلف برنامه ریزی، سازماندهی، هدایت و رهبری، ارتباطات و کنترل و نظارت بود. روش پژوهش: پژوهش با روش مقطعی انجام شده است و به منظور گردآوری داده ها از دو پرسشنامه 36 سئوالی بسته استفاده شد و از 432 نفر از پرسنل بیمارستانها و مراکز بهداشت تحت بررسی، در مورد نحوه عملکرد مدیران آنها نظر خواهی شد. داده ها با استفاده از نرم افزار EP16IFO وارد کامپیوتر شد و برای تجزیه و تحلیل داده ها از روش های آمار توصیفی شامل میانگین، انحراف معیار، جداول توزیعی فراوان و جهت مقایسه عملکرد مراکز با یکدیگر از آزمون آنالیز واریانس یکطرفه استفاده شده است. پرسشنامه شامل پنج گزینه همیشه، معمولاً، بعضی مواقع، بندرت، هیچ وقت بود که به ترتیب از 0 تا 4 امتیاز داده شد، میانگین کمتر از 2 به عنوان مدیریت نامطلوب و میانگین بیشتر از 2 به عنوان مدیریت مطلوب در نظر گرفته شد. یافته ها: در بیمارستان های مورد بررسی، بیمارستان امام سجاد (ع) یاسوج با میانگین و انحراف معیار (24/1 ± 6/2) و بیمارستان شهید بهشتی یاسوج با میانگین و انحراف معیار (36/1 ± 26/2) در همه زمینه های مدیریتی مورد بررسی، مطلوب می باشند و بیمارستانهای امام خمینی (ره) دهدشت با میانگین و انحراف معیار (22/1 ± 91/1) و بیمارستان شهید رجائی گچساران با میانگین و انحراف معیار (33/1 ± 79/1) در همه زمینه های مدیریتی مورد بررسی نامطلوب هستند. در بین مراکز بهداشت تحت بررسی مرکز بهداشت شهرستان کهگیلویه با میانگین و انحراف معیار (03/1 ± 88/2) در کلیه زمینه های مدیریتی مورد بررسی مطلوب بود و مرکز بهداشت شهید علیزاده گچساران با میانگین و انحراف معیار (26/1 ± 79/1) مرکز بهداشت شهید دامیده یاسوج با میانگین و انحراف معیار (24/1 ± 65/1) در همه زمینه های مدیریتی مورد بررسی نامطلوب بوده و در مجموع عملکرد مدیران شبکه های بهداشت و درمان با کسب میانگین و انحراف معیار (32/1 ± 1/2) در کل مطلوب است. بحث و نتیجه گیری: علیرغم این که عملکرد مدیران شبکه های بهداشت و درمان نسبتاً مطلوب بوده است، اما برگزاری دوره های آموزشی جهت بهبود عملکرد مدیران خدمات بهداشتی درمانی ضروری به نظر می رسد.

مقدمه:امروزه مراقبت های بهداشتی با کیفیت ، مطلوب بدون وجود یک سیستم طبقه بندی اقدامات کامل و کارآمد امکانپذیر نخواهد بود . در این سیستم نتایج عملیات مراقبت در پرونده بیمار به صورت کدهای استاندارد ثبت می شود . ان کدها اساس تحلیل اطلاعات برای پرسنل درمانی ، پژوهشگران ، سیاست گذاران و برنامه ریزان بهداشتی است . در حال حاضر یک سیستم طبقه بندی اقدامات که بتواند در کل جهان استفاده شود، وجود ندارد و لازم است که هر کشوری با توجه به اهداف ، قوانین ؛ نیازهای ملی و استانداردها در صدد ایجاد چنین سیستمی باشد. هدف اصلی این ژوهش مطالعه و مقایسه سیستمهای ملی طبقه بندی اقدامات آمریکا ، استرالیا ، انگلیس ، کانادا و کشورهای اروپای شمالی ( دانمارک ، فنلاند ، نروژ ، سوئد و ایسلند ) بوده که ضمن آنکه از بهترین سیستم طبقه بندی در سطح جهان برخوردارند به زبان انگلیسی تدوین شده اند . در این پژوهش به بررسی وضعیت سیستم طبقه بندی اقدامات کشورمان نیز پرداخته شده است. روش پژوهش : گردآوری اطلاعات با مطالعه کتابخانه ای ، استفاده از اینترنت و پست الکترونیکی صورت گرفت . مروری بر مطالعات : در حال حاضر از سیستم های ICD-10-PCS در آمریکا ، OPCS-4 در انگلیس ، CCI در کانادا ، ACHI-1 در استرالیا و NCSP در کشورهای شمال اروپا و دو سیستم ICPM و icd-9-cm در کشورمان برای طبقه بندی اقدامات استفاده می شود . در این مطالعه ضمن اشاره به تاریخچه و روند ارتقاء این سیستمها به مزایا و محدودیت های آنها پرداخته شده است. بحث و نتیجه گیری : با توجه به محدودیت های کارآیی سیستمهای طبقه بندی اقدامات در کشورمان ، ضرورت طراحی یک سیستم طبقه بندی اقدامات ملی شدیداً احساس می شود که بتواند اطلاعات را با جزئیات مناسب ثبت نماید . قابلیتهای ثبت اطلاعات در این سیستم باید طوری طراحی شود که ضمن توجه به اهداف ، قوانین ، نیازهای ملی ، و استانداردها با توسعه تکنولوژیهای تشخیصی درمانی و ارائه مراقبتهای بهداشتی در طول زمان تناسب داشته باشد.

مقدمه : از دیر باز انسان، به عنوان محور اصلی منظومه سازمان، نقش اساسی ایفا نموده و هدف مدیریت در سازمان جذب، نگهداری و بالنده سازی نیروی انسانی شایسته بوده است. در این راه تنظیم و طراحی نظامهای حقوق و دستمزد منصفانه یکی از مهمترین عوامل تحقق این هدف به شمار می رود. روش پژوهش : در یک مطالعه توصیفی مقطعی با هدف بررسی تأثیر کارانه بر عملکرد پرستاران و ارائه الگوی مناسب، تعداد 255 پرستار و 52 مدیر پرستاری با مدرک فوق دیپلم تا فوق لیسانس و حداقل یک سال سابقه کار بالینی در مراکز مورد مطالعه، با پرسشنامه تحت بررسی قرار گرفتند. متغیرهای مورد بررسی در عملکرد شامل بهبود مراقبتهای پرستاری، رضایت شغلی، حجم کارها، روابط کارکنان، میزان خطاها و اشتباهات در درمان بود. نظرات پرستاران و مدیران پرستاری جداگانه در خصوص تأثیر پرداخت کارانه به شیوه فعلی بر روی این عوامل سنجیده شد. یافته ها : نتایج نشان می دهد که فقط 34 درصد پرستاران و 6/44 درصد مدیران پرستاری معتقد به تأثیر طرح کارانه به شیوه فعلی بر بهبود عملکرد پرستاران هستند. از طرف دیگر 82 درصد این مدیران پرستاری معتقد بودند که با اجرای کارانه به شیوه فعلی، اهداف این طرح پوشش داده نمی شود. بحث و نتیجه گیری: بنابراین اجرای طرح کارانه به شیوه جاری تأثیر قابل توجهی بر بهبود عملکرد پرستاران نداشته است و در نگاه خوشبینانه فقط باعث ابقاء آنها در سازمان می شود. استفاده از شیوه مشارکتی و نظام پذیرش پیشنهادها به عنوان مدلی تعدیل شده جهت اصلاح روش جاری پیشنهاد می گردد.

مقدمه:غلبه بر بحرانهای موجود در بیمارستانها بدون توجه به نیازها و جلب رضایت بیماران غیرممکن است . میزان رضایت مندی بیماران بستری از واحدهای مختلف بیمارستان ، یکی از معیارهای مهم برای ارزیابی کیفیت خدمات ارائه شده در بیمارستان است. روش پژوهش : این پژوهش به صورت مقطعی در روز پانزدهم اردیبهشت 1382 به منظور ارزیابی رضایت بیماران بستری از خدمات واحدهای مختلف بیمارستان زنان شهید اکبرآبادی وابسته به دانشگاه علوم پزشکی ایران انجام گرفت. جامعه آماری این پژوهش کلیه بیمارانی بود که حداقل 24 ساعت در یکی از بخش های بیمارستان مذکور ، در روز بررسی ، بستری بودند . برای سنجش رضایت بیماران از پرسشنامه استاندارد شده وزارت بهداشت ، درمان و آموزش پزشکی استفاده شد و روایی آن مجدداً به صورت صوری ارزیابی شد . داده ها پس از جمع آوری با استتفاده از نرم افزار آماری spss و آزمونهای مجذور کای تجزیه و تحلیل گردید . یافته ها : حدود 68 درصد بیماران بستری از خدمات بیمارستان راضی بودند . بیشترین میزان نارضایتی از امکانات اتاق بستری، کیفیت غذا ، رفتار پرستاران و پزشکان و دسترسی به آنان ( به خصوص در شیفت شب ) و هزینه های بیمارستان بود . بحث و نتیجه گیری : لازم است مدیران بیمارستان در جهت کسب رضایت بیماران ، کیفیت غذا و خدمات پرستاری و پزشکی را بهبود بخشد. ضمناً توصیه می شود تجهیز اتاق بیماران در برنامه های استراتژیک بیمارستان قرار گیرد.

مقدمه:کنترل مدیریتی روشهایی است که مدیران برای اطمینان از سازگاری رفتار و عملکرد سازمان خود با اهداف ، برنامه ها، استانداردها و اجرای صحیح برنامه ها مجبورند به طور مستمر و منطقی اجرا نمایند . کنترل برای حفظ ، بقا ، کارایی و اثربخشی تمام سیستمها حیاتی است و لحظه ای سازمان و مدیریت از آن بی نیاز نخواهند بود . روش پژوهش : ابن پژوهش به صورت مقطعی ، به منظور تعیین مواع اعمال کنترل مؤثر در سازمان از نظر مدیران دانشگاه علوم پشکی کرمان در سال 1380 انجام شد . جامعه مورد پژوهش را کلیه مدیران عالی و میانی دانشگاه تشکیل دادند . ابزار گردآوری اطلاعات پرسشنامه بود که با استفاده از منابع علمی معتبر تعهیه گردید . سؤالات این پرسشنامه شامل: ویژگیهای فردی ، اقدامات انجام شده در جهت کنترل ، و مهمترین موانعت اعمال کنترل مؤثر در سازمان بود . داده ها پس از جمع آوری ، با استفاده از نرم افزار spss مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته ها : حدود 85درصد مدیران اعمال کنترل مؤثر در سازمان را ضروری داشتند . تنها حدود 65 درصد آنان اظهار نمودند که در واحدهای تحت سرپرستی خود جهت اعمال کنترل مؤثر ، اقدام به تعیین اهداف عملیاتی و 63 درثد اقدام به تعیین نتایج مورد انتظار نمودند . مهمترین موانع اعمال کنترل مؤثر به ترتیب : غیرقابل دستیابی بودن اهداف ، نبود استانداردها و معیارهای مناسب ، و عدم مشارکت کارکنان در امور مربوط به سیستم کنترل ذکر شده است. مدیران دارای تخصص مدیریت و مدیران با سابقه ی شرکت در دوره های آموزش مدیریتی حین خدمت ، موانع کنترل را کمتر از سایر مدیران متذکر شدند . بحث و نتیجه گیری : اعمال سیستم کنترل مؤثر نیازمند به مدیرانی با تجربه ، مسئولیت پذیر و متخصص دارد . ضمن برگزاری مستمر دوره های آموزشی حین خدمت مدیریت برای مدیران ، انتصاب مدیران شایسته و با دانش و مهارت کافی توصیه می گردد .