درخت حوزه‌های تخصصی

مقدمه: تفکر فلسفی فعالیتی است که با تمرکز فکر، حساسیت، ادراک و پیوند بین آن ها جهت فهم حقایق همراه است. تفکر فلسفی، مدیران را قادر می سازد تا در تصمیم گیری های کل امور سازمان، کمترین خطا را مرتکب شوند و ترکیب مناسب و معقولی بین نیروی انسانی و کل سازمان برقرار نمایند. این امر می تواند متأثر از ویژگی های دموگرافیک مدیران باشد. مقاله ی حاضر با هدف تعیین میزان تفکر فلسفی در مدیران بیمارستان با ویژگی های دموگرافیک آنان (نوع مدیریت، جنسیت و مدرک تحصیلی) انجام شده است. روش بررسی: روش تحقیق حاضر مقایسه ای بود. این پژوهش در نیمه ی اول سال 1389 انجام شد. جامعه ی آماری پژوهش شامل کلیه ی مدیران بیمارستان های آموزشی در سه رده ی مدیران ارشد، پرستاری و مدیران اداری دانشگاه علوم پزشکی اصفهان بود. نمونه گیری به صورت تصادفی ساده با انتخاب 5 بیمارستان از بین 11 بیمارستان آموزشی انجام شد. تمام مدیران این بیمارستان ها به شیوه ی سرشماری مورد سنجش قرار گرفتند. نمونه ی آماری 80 نفردر نظر گرفته شد. جهت گردآوری داده ها از پرسش نامه ی تفکر فلسفی محقق ساخته -برگرفته از مدل اسمیت-، استفاده شد. جهت تجزیه و تحلیل آماری از آزمون t مستقل و تحلیل واریانس استفاده شد. یافته ها: نمره ی تفکر فلسفی بر اساس ویژگی های دموگرافیک مدیران در مردان 74 و در زنان 71 از 100 نمره بود. در واقع نحوه ی تفکر فلسفی در مردان بیشتر از زنان بود. نمره ی تفکر فلسفی در هر سه رده ی مدیریتی به طور تقریبی یکسان بود و تفاوتی از نظر سمت مدیریتی مشاهده نشد. همچنین با استفاده از آزمون تحلیل واریانس تفاوت معنی داری بین تفکر فلسفی و مدرک تحصیلی مدیران یافت نشد (05/0 > P). نتیجه گیری: بین تفکر فلسفی مدیران نظام سلامت و ابعاد آن (جامعیت، تعمق و انعطاف پذیری) با ویژگی های دموگرافیک مدیران از قبیل جنسیت، مدرک تحصیلی و رسته ی مدیریتی آنان تفاوت معنی داری وجود نداشت. در واقع، داشتن ذهنی فلسفی و پویا و برخورداری از انواع تفکر منطقی و خلاق، مشخصه ای است که هر انسانی با هر شخصیتی می تواند آن را کسب کند.

مقدمه: رضایت بیمار نقش مهمی در کاهش عوارض و شکایات بیمار و افزایش پیروی از درمان، کارایی و اثربخشی درمان دارد. این مطالعه با هدف شناسایی رضایت مندی بیماران از خدمات ارایه شده در بیمارستان های دانشگاهی شهر اصفهان انجام گرفته است. روش بررسی: برای انجام این مطالعه ی توصیقی در سال 1388، 350 نفر از بیماران بستری در بیمارستان های دانشگاهی شهر اصفهان به طور غیر تصادفی مورد بررسی قرار گرفتند. ابزار گردآوری اطلاعات پرسش نامه ی محقق ساخته ای بود که روایی آن با روش روایی محتوایی و پایایی آن با روش ضریب Cronbach’s alpha (0/95 = α) برآورد شد. در نهایت تحلیل داده ها با استفاده از نرم افزار SPSS و بر اساس آمار توصیفی نظیر میانگین، واریانس، انحراف معیار انجام شد. یافته ها: میزان رضایت بیماران (به درصد) به ترتیب اولویت، مربوط به خدمات پاراکلینیکی (6/91)، واحد پرستاری (2/89)، پذیرش (6/88)، خدمات دارویی (8/87)، واحد خدمات (5/87)، خدمات مالی (9/86)، خدمات پزشکی (86)، وضعیت رفاهی (4/78) و در نهایت تغذیه (2/74) بود. نتیجه گیری: بیماران از افراد و واحدهایی که بیشترین و نزدیک ترین ارتباط را با آن ها داشتند و خدمات را به طور منظم و پیوسته از آن ها دریافت می کردند، رضایت بیشتری داشتند.

همکاری علمی، اغلب نمایشی از کیفیت کار پژوهشگران همکار و نیز گروه های پژوهشی است. یکی از راه های افزایش تولید علم، تبادل دانش و به اشتراک گذاری آن است. چرا که عدم ارتباط علمی گروه های آموزشی دانشگاه ها با یکدیگر، باعث منزوی شدن آن ها و ایجاد پدیده ی «انقباض علم» می شود. شاخص هایی که تا کنون جهت اندازه گیری میزان همکاری پیشنهاد شده اند، میزان همکاری را در زمینه ی هدف اصلی پژوهشی گروه محل تحقیق پژوهشگر، مورد ارزیابی قرار نمی دهند. با توجه به این که پژوهشگر زمانی به حداکثر موفقیت می رسد که عضوی از یک گروه پژوهشی با هدف مشخص باشد؛ و گروه نیز زمانی موفق می شود که دارای اهداف تعریف شده باشد، همکاری هایی با اهمیت تلقی می شوند که در جهت اهداف پژوهشی گروه باشند. در این مقاله، دو شاخص جدید تحت عناوین «شاخص h همکاری» و «شاخص h پژوهشگر همکار» پیشنهاد میشوند و با در نظر گرفتن مفاهیم فوق، به ارزیابی میزان همکاری در گروه های پژوهشی و پژوهشگران شاغل در این گروه ها پرداخته میشود.

بیماری های غیر واگیر مسؤول مرگ بیش از 35 میلیون نفر در هر سال، یعنی نزدیک به دو سوم از کل مرگ و میر در جهان هستند. برای اولین بار در تاریخ بشر، سلامت مردم دنیا با تغییر چشم گیری مواجه است. بیماری های غیر واگیر خیلی بیشتر از بیماری های عفونی که در دهه های قبل گریبان گیر مردم بود، جان انسان ها را می گیرد. بیش از 80 درصد مرگ و میر ناشی از این بیماری ها در کشورهای با درآمد کم و متوسط رخ می دهد و هر سال مبالغ عظیمی از درآمد کشورها به دلیل وجود این بیماری ها هدر می رود. سازمان بهداشت جهانی اعلام کرد بیماری های غیر واگیر زندگی 25 میلیون نفر را تا سال 2015 در سراسر منطقه ی خاور میانه تهدید می کند. همچنین ایران در دهه های آینده با توجه به بروز پدیده ی گذار اپیدمیولوژیک و افزایش بیماری های مزمن با بار اقتصادی ناشی از بیماری های مزمن مواجه می شود. این مطالعه با هدف بررسی بار اقتصادی و بهداشتی ناشی از این بحران جهانی، چالش ها و راهکارهــــای کنترل و پیشگیری ازآن انجام شد. مطالعه ی حاضر به صورت مروری و با مرور منابع کتابخانه ای و منابع علمی دیجیتال و چاپی از ژورنال های مختلف علمی، همچنین جست وجوی وب سایت های معتبر از جمــله CDC، WHO و... انجام گردید. بیماری های غیر واگیر هر ساله 35 میلیون مرگ در سراسر دنیا را به دنبال دارند و یک مانع مهم بر سر راه توسعه ی کشورها هستند. این بیماری ها افراد فقیر و آسیب پذیر جامعه را به شدت تحت تأثیر قرار داده اند و آن ها را به ورطه ی فقر می کشانند. مقابله با این بیماری ها با کنترل ریسک فاکتورهای آن ها و استفاده از تجربیات سایر کشورها و توصیه های کارشناسی سازمان های بین المللی امکان پذیر است.

مدیریت بیماری مجموعه فعالیت هایی است که بر شناسایی افراد بیمار یا مستعد بیماری در جامعه و به کارگیری برنامه هایی برای پیش گیری از پیشرفت یا ظهور بیماری و در نتیجه سلامت جامعه متمرکز می باشد. در این راستا به کارگیری انبار داده ها به عنوان ابزار تصمیم گیری نقش مهمی را ایفا می نمایند. انبار داده ها مجموعه ای است که با داشتن داده های یکپارچه شده، تاریخ دار، چند بعدی و قابلیت های تحلیلی قوی می تواند برای درمان گران و مدیران این امکان را فراهم آورد تا در هزینه های ناشی از طراحی مجدد فرایندها صرفه جویی نمایند و همچنین به اطلاعات صحیح در زمینه مراقبت بیمار، بودجه بندی، برنامه ریزی، پژوهش، بهبود فرایندها، گزارش گیری، ترازیابی، آنالیز روند و بازاریابی دست یافته، با اتخاذ تصمیمات صحیح، گامی در راستای پیش گیری از پیشرفت یا ظهور بیماری و در نتیجه سلامت جامعه بردارند.

مقدمه: برنامه ریزی سلامت الکترونیک در کشوربا محدودیت هایی همراه است که جهت غلبه بر این محدودیت ها، نیازبه شناسایی الویت های خط مشی گذاری است. هدف از این مطالعه شناسایی، دسته بندی و الویت بندی شاخص های خط مشی گذاری سلامت الکترونیک در ایران است. روش کار: با بررسی پیشینه تحقیق، شاخص ها شناسایی و دسته بندی شد، فهرست شاخص ها براساس نظر اعضاء جامعه تحقیق شامل 38 نفر ازصاحب نظران حوزه سلامت الکترونیک، اصلاح شد. داده ها با ابزار پرسش نامه جمع آوری و به وسیله نرم افزار آماری spss و آزمون فریدمن تحلیل شد. یافته ها: با بررسی پیشینه، شاخص ها شناسایی ودر سه محور زیرساخت ها، سیاست ها و راهبردها دسته بندی شد. براساس پیمایش انجام شده، در محور زیرساخت های توسعه سلامت الکترونیک، تأمین زیرساخت حقوقی و قانونی دارای بیشترین الویت، در محور سیاست های توسعه سلامت الکترونیک ایجاد یکپارچگی میان فعالان حوزه و ارائه دهندگان خدمات سلامت الکترونیک کشور دارای بیشترین الویت و در محور راهبردهای توسعه سلامت الکترونیک، دسترسی همگانی و ارزان به خدمات کیفی مبتنی بر نیازهای مردم دارای بیشترین الویت هستند. بحث: خط مشی گذاری در حوزه سلامت الکترونیک در ایران با محدودیت هایی روبروست، جهت مقابله با این محدودیت ها باید تصویب قانون حریم خصوصی و قوانین تسهیل کننده فعالیت بخش خصوصی، ایجادهماهنگی بین فعالین حوزه سلامت الکترونیک و فراهم نمودن دسترسی به خدمات کیفی و همگانی در اولویت خط مشی گذاری سیاستگذاران قرار گیرد.

مقدمه: استفاده صحیح از نظام های اطلاعات مراقبت بهداشتی باعث بهبود ایمنی، بروندادها وکیفیت مراقبت، بهبود کارایی و بهره وری، کاهش هزینه ها و رضایت مندی می شود. هدف اصلی هر سازمان مراقبت بهداشتی، به خصوص موسسات بیمارستانی، بهبود کیفیت مراقبت است. چون کاربران اصلی نظام اطلاعات به خصوص نظام اطلاعات بالینی، پزشکان هستند، لذا، بررسی تأثیر استفاده از نظام های اطلاع رسانی پزشکی بر کیفیت مراقبت و عوامل مؤثر بر استفاده پزشکان از این نظام ها ضروری به نظر می رسد. روش کار: این پژوهش از نوع توصیفی - تحلیلی است. برای انتخاب نمونه از روش نمونه گیری در دسترس استفاده شد، که شامل 74 نفر از پزشکان بیمارستان های آموزشی بود. گردآوری داده ها با استفاده از پرسشنامه خود ساخته انجام گرفت که روایی پرسشنامه توسط اساتید متخصص و پایایی آن از طریق آزمون مجدد (test-retest) به تایید رسید. در نهایت داده ها با استفاده از آمار توصیفی و استنباطی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته ها: یافته های پژوهش نشان داد که نظام های " اطلاعات آزمایشگاه "با میانگین 4.61 و " بررسی علائم حیاتی آنلاین " با میانگین 4.28 و" بررسی اثرات متقابل دارویی " با میانگین 4.08 به ترتیب بیشترین تأثیر را در بهبود کیفیت مراقبت داشته اند. عوامل " نگرانی از امنیت اطلاعات " با میانگین 4.05، " ارتقاء مداوم نظام " با میانگین 4.04، " کمبود اطمینان به کیفیت خدمات نیروهای پشتیبان فناوری اطلاعات " با میانگین3.97 بیشترین تأثیر را در استفاده پزشکان از نظام های اطلاعات پزشکی داشته اند. بحث: پزشکان بیان کردند که نظام های اطلاعاتی در افزایش کیفیت مراقبت نقش مؤثری داشته اند. آن ها نگرانی از امنیت اطلاعات، کمبود مهارت های کامپیوتری، کمبود آموزش جهت استفاده بهینه از تمامی قابلیت های نظام اطلاعاتی و سرعت پایین انتقال اطلاعات را مؤثرترین عوامل در عدم استفاده از نظام های اطلاعاتی بیان کردند. لذا، بهینه سازی نظام های اطلاعاتی، بخصوص در حیطه عوامل مذکور جهت بهبود کیفیت مراقبت سلامت ضروری است.

مقدمه: دستی و کاغذی بودن فرایند تولید و نگهداری مدارک پزشکی در ایران موجب شده است که بیمارستان ها با مشکلاتی در زمینه ی ذخیره و بازیابی مدارک پزشکی خود روبه رو باشند. یکی از راه حل های این مشکلات، ذخیره سازی الکترونیکی مدارک پزشکی کاغذی است. هدف از این مطالعه، شناسایی وضعیت مدارک پزشکی کامپیوتری شده در نه بیمارستان منتخب در شهرهای اهواز، اصفهان و شیراز بود. روش بررسی: این پژوهش یک مطالعه ی مشاهده ای- توصیفی بود. مکان پژوهش شامل نه بیمارستان منتخب از شهرهای اهواز، اصفهان و شیراز بود که از شیوه ی ذخیره سازی الکترونیکی برای نگهداری مدارک پزشکی خود استفاده میکردند. ابزار جمع آوری داده ها شامل چک لیست و پرسش نامه بود، که روایی و پایایی آن ها تأیید شده بود. داده ها با استفاده از مشاهده ی مستقیم و مصاحبه گردآوری و با استفاده از روش های آمار توصیفی تحلیل گردیدند. یافته ها: استفاده از مدارک پزشکی کامپیوتری شده مزایایی نظیر تسریع در ذخیره و بازیابی مدارک پزشکی، کاهش هزینه های نگهداری مدارک پزشکی و بهبود امنیت اطلاعات بیماران را در بیمارستان های مورد پژوهش در پی داشت. فقدان زیر ساخت های مناسب، استفاده از تجهیزات سخت افزاری نامناسب، وجود سیستم های نرم افزاری مختلف در بیمارستان و عدم یکپارچگی داده ها از مهم ترین چالش های استفاده از مدارک پزشکی کامپیوتری شده در بیمارستان های مورد پژوهش بودند. نتیجه گیری: در مجموع نتایج حاصل از این پژوهش نشان داد که استفاده از شیوه ی مدارک پزشکی کامپیوتری شده در بیمارستان می تواند باعث تسهیل در بازیابی و دسترسی به مدارک پزشکی گردد و به حل مشکل کمبود فضا در بخش مدارک پزشکی کمک کند.

با پیشرفت تکنولوژی در ارایه خدمات بهداشتی و تخصصی شدن بیشتر فعالیت ها، سازمان های سلامت برای ارایه بهتر و جبران هزینه ها نیاز به به کارگیری و استفاده از روش های هزینه یابی برای محاسبه درآمد و هزینه ها داشتند و برای این منظور در کشورهای توسعه یافته، بیشتر بیمارستان ها سیستم محاسبه هزینه ها و تعرفه های خود را بر اساس گروه های مرتبط تشخیصی وابسته گذاشتند. بر اساس این روش جدید، بیمارستان ها بر طبق گروه های مرتبط تشخیصی وابسته، هزینه ها و بهای تمام شده خدمات را در ازای خدمات انجام شده برای بیمار محاسبه کردند.این مقاله از نوع مروری بود و جمع آوری اطلاعات بااستفاده از مستندات چاپی و الکترونیکی مرتبط با موضوع صورت گرفت و با توجه به این که گروه های مرتبط تشخیصی به عنوان شناخته شده ترین نظام طبقه بندی بیماری به منظور تسهیل بازپرداخت درمانی بودند، بدین منظور بیمارستان ها باید سیستم محاسبه هزینه ها و تعرفه های خود را بر اساس روش گروه های مرتبط تشخیصی وابسته بگذارند و از آن به عنوان ابزاری برای تسهیل بازپرداخت خود استفاده کنند و در این مقاله سعی بر آن است که با تطبیق فرایند های انجام شده در این زمینه و استفاده از تجارب کشورهای سرامد، مناسب ترین روش انتخاب شود و نسبت به پیاده سازی آن در کشور اقدامات لازم صورت پذیرد.

مقدمه: توجه به مقوله بهداشت و درمان نقش مهمی را در سیاست گذاری های دولت برای بخش عمومی جوامع پیشرفته ایفا می کند و در واقع تعیین کننده موقعیت اقتصادی- اجتماعی کشور می باشد. به همین دلیل امروزه در اکثرکشورهای پیشرفته از بخش بهداشت و درمان علاوه بر رعایت استانداردهای لازم بهداشتی و تندرستی، انتظارات تولیدی، فراهم آوری فرصت های شغلی، کسب درآمد و سودآوری و همچنین بسترسازی مناسب اجتماعی را دارند. هدف از این تحقیق، بررسی چگونگی توزیع شاخص های مهم بهداشتی- درمانی در کشور، سنجش درجه توسعه یافتگی استان ها از نظر برخورداری از امکانات بهداشتی- درمانی و بررسی عوامل موثر در تفاوت های بین استانی بوده است.روش بررسی: دراین مطالعه توصیفی، جهت بررسی توزیع منطقه ای امکانات بهداشتی- درمانی، سنجش درجه توسعه یافتگی و بررسی عوامل موثر، داده های اطلاعاتی مرتبط با 18 شاخص بهداشت و درمان از سازمان مدیریت و برنامه ریزی، وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، شبکه بهداشت و مرکز آمار ایران مربوط به سال های 87-1385 جمع آوری شد. از مدل های کمی آماری نظیر شاخص های نسبی، روش استاندارد، ضریب محرومیت، تاکسونومی عددی و تحلیل عاملی برای تجزیه و تحلیل شاخص ها و سنجش درجه توسعه یافتگی استان ها از نظر برخورداری از امکانات بهداشتی- درمانی استفاده گردید. مطالعه حاضر به صورت اسنادی و بر اساس داده های اطلاعاتی منابع مربوط صورت پذیرفته و از اعتبار لازم برخوردار است. داده ها توسط نرم افزارهای Minitab و SPSS مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند.یافته ها: نتایج حاصل از استخراج مولفه های اصلی (Principal Component) تاثیرگذار بر روی تفاوت های بین استانی از نظر امکانات بهداشتی- درمانی نشان داد که حدود 76 درصد از تفاوت های منطقه ای، ناشی از توزیع نامتعادل 5 عامل اصلی شامل پزشک متخصص، مراکز بهداشتی- درمانی شهری، مراکز بهداشتی- درمانی روستایی، تعداد انشعابات فاضلاب شهری و خانه های بهداشت در مناطق استانی کشور می باشد. همچنین نتایج سنجش درجه توسعه یافتگی نشان داد که با توجه به شاخص های در نظر گرفته شده در بخش بهداشت و درمان، استان های یزد، سمنان و اصفهان جزء استان های برتر و استان های سیستان و بلوچستا ن،کهگیلویه و بویر احمد و لرستان در زمره استان هایی با درجه توسعه یافتگی بسیار پایین از جنبه برخورداری از تسهیلات بهداشتی- درمانی قرار دارند.نتیجه گیری: در نظام کارآمد اقتصادی- اجتماعی، توجه داشتن به اصول اولیه، رفع نیازهای اساسی و اصلاح زیر ساخت های آموزشی- بهداشتی جامعه، جزء وظایف اساسی دولت و مسوولین اجرایی آن نظام محسوب می شود و در این راستا، ارایه برنامه های پیشنهادی در زمینه ریشه کن کردن فقر اجتماعی- اقتصادی و از میان بردن نابرابری ها و تفاوت های منطقه ای در داخل کشور، ضروری به نظر می رسد. به طوری که با پیگیری و اجرای اصل 44 قانون اساسی در آینده، وظیفه کنترلی و نظارتی دولت در توزیع مناسب تر خدمات بهداشتی- درمانی، مهم تر از وظیفه ارایه مستقیم خدمات ناشی از وظیفه تصدی گری او خواهد بود.

مقدمه: بخش خصوصی یکی از مهم ترین ارکان ارایه خدمات سلامت برای بیماران سلی به شمار می رود، ولی ارایه خدمات در این بخش به ویژه از نظر تاخیر در تشخیص، استفاده نادرست از داروهای ضد سل و عدم ثبت و نگهداری اطلاعات و آمار، نامطلوب می باشد. PPM TBDOTS (Public Private Mix in Tuberculosis Directly Observed Treatment Short course ) موثرترین استراتژی موجود برای کنترل سل می باشد. هدف این مطالعه ارایه یک برنامه جامع مدیریتی برای مشارکت بخش خصوصی و دولتی در TB DOTS برای مدیریت موثر بیماران سل و گزارش موارد از طریق یک سیستم اطلاعاتی و ارجاع در شهر تبریز بوده است.روش بررسی: این مطالعه در 5 مرحله و با استفاده از روش های مختلف پژوهش های کمی و کیفی انجام گرفت.مرحله اول، بررسی وضعیت موجود با استفاده از روش بررسی مقطعی از وضعیت موجود بیماری سل در استان آذربایجان شرقی و تبریز در سال 1384 بود. همچنین در این مرحله یک مطالعه تطبیقی برای مقایسه مدل های مختلف PPM TB DOTS در نقاط مختلف دنیا انجام شد. مرحله دوم آنالیز ذینفعان، مرحله سوم آنالیز نقاط قوت، ضعف، فرصت ها و تهدید ها بود که به روش کیفی انجام شد. روش نمونه گیری به صورت مبتنی بر هدف بود، داده ها با استفاده از مصاحبه نیمه ساختار یافته جمع آوری و با استفاده از روش آنالیز محتوای هدایت شده، آنالیز شدند. در مرحله چهارم ابزار توصیه شده از طرف سازمان جهانی بهداشت برای PPM DOTS با در نظر گرفتن شرایط محلی بومی سازی گردید. در مرحله آخر با استفاده از روش «هشت گام در رهبری تغییر» الگوی ارایه شده عملیاتی گردید.یافته ها: بررسی شاخص های سل استان آذربایجان شرقی در سال 1384 نشان داد که میزان بیماریابی اسمیر مثبت جدید در تبریز و استان به ترتیب 25 درصد و 28.5 درصد و میزان موفقیت درمان در تبریز و استان به ترتیب 94 درصد و 87 درصد بود. سهم سیستم شبکه بهداشتی درمانی شور در بیماریابی سل ریوی اسمیر مثبت در تبریز 3.4 درصد و سهم مراکز و مطب های خارج از سیستم شبکه بهداشتی درمانی 96.6 درصد بود. بررسی الگوهای مختلف PPM در نقاط مختلف دنیا نشان داد PPM ضمن این که باعث حفظ میزان موفقیت درمان می شود، موجب افزایش بیماریابی نیز گردیده است.نتیجه گیری: میزان بهبودی در بیماران سلی شناسایی شده در تبریز از وضعیت مطلوبی برخوردار است، اما در زمینه بیماریابی وضعیت موجود از میزان مورد انتظار پایین تر است. لازم است تا بخش خصوصی با حساسیت بیشتری در امر بیماریابی درگیر شود و هم سو با دستورالعمل کشوری در درمان و پیگیری بیماران عمل نماید. به طور کلی این طرح از نظر بهبود میزان بیماریابی، افزایش میزان رضایت و توان پرداخت بیماران، در مدیریت کنترل سل موثر است.

مقدمه: دانشمندان با استفاده از ابزارها و روش های متفاوت به مصورسازی و ترسیم ساختار علم در رشته های مختلف پرداخته اند. یکی از این ابزارها نرم افزار HistCite™ می باشد که قادر به ترسیم نقشه ی علم بر اساس نظم زمانی است. هدف از پژوهش حاضر، بررسی و ترسیم ساختار انتشارات علمی دانشگاه علوم پزشکی تهران در پایگاه (Web of science) WOS طی سال های 2008-1989 با استفاده از نرم افزار HistCite™ بود. روش بررسی: پژوهش حاضر از نوع علم سنجی بود و با استفاده از روش تاریخ نگاری طی سال های 2008-1989 صورت گرفت. داده های مورد نیاز این پژوهش در دی ماه 1387 از پایگاه WOS استخراج گردید و برای ترسیم تاریخ علم این دانشگاه از نرم افزارHistCite™ استفاده شد. برای تحلیل داده ها از آمار توصیفی شامل فراوانی و درصد و برخی قواعد علم سنجی استفاده گردیده است. یافته ها: انتشارات علمی دانشگاه علوم پزشکی تهران در پایگاه WOS رشد چشم گیری داشت و از نرخ رشدی برابر با 16/34 درصد برخوردار بود. دانشگاه علوم پزشکی تهران در رتبه ی دوم کل دانشگاه ها و مؤسسات پژوهشی ایران و در بین دانشگاه های تابعه ی وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی در رتبه ی اول قرار گرفت. همچنین آقای علیرضا دهپور رتبه ی اول نویسندگان این دانشگاه رابه خود اختصاص داد. نتیجه گیری: پژوهشگران این دانشگاه از همکاری گروهی به نسبت بالایی برخوردار بودند. توزیع مقالات توسط نویسندگان از قانون لوتکا تبعیت مینمود. همچنین تاریخ علم این دانشگاه با استفاده از نرم افزار HistCite™ ترسیم گردید و نتایج نشان داد که ساختار علمی این دانشگاه از هفت خوشه تشکیل شده است.خوشه ی اول در موضوع شیمی، خوشه ی دوم و سوم در موضوع فارماکولوژی، خوشه ی چهارم در موضوع درماتولوژی، خوشه ی پنجم در موضوع ایمونولوژی، خوشه ی ششم ترکیبی از موضوعات سم شناسی، فارماکولوژی و فیزیولوژی و خوشه ی هفتم با موضوع فارماکولوژی و داخلی- گوارش بودند.

مقدمه: سلامتی یکی از نعمت های بیکران الهی است که بر انسان ارزانی گشته است. انسان برای سالم نگه داشتن خود بایدتلاش نماید به خصوص در عصر کنونی که زندگی ماشینی رایج شده است. در این ارتباط پیش از رخ دادن هر گونه بیماری، لازم است آموزش هایی داده شود تا افراد سالمی در جامعه حضور داشته باشند. در این راستا پژوهش حاضر به تحلیل محتوای کتب درسی دوره ی راهنمایی بر اساس مؤلفه های آموزش سلامت از جمله بهداشت پوست، بهداشت دهان و دندان، تغذیه، ورزش و تحرک بدنی، مسأله ی بیماریها (ایدز)، سیگار و مواد مخدر اقدام نموده و میزان حضور هر یک از مفاهیم مذکور را در کتب درسی مورد بررسی قرار داده است. روش بررسی: روش مورد استفاده، توصیفی از نوع تحلیل محتوا با به کارگیری روش Shannon Entropy بود. واحد تحلیل نیز صفحات کتب دوره ی راهنمایی سال 88-1387 (متن، پرسش ها، تمرین ها و تصاویر) بود که در مجموع 15 کتاب و 1915 صفحه را شامل شد. روش تعیین روایی تحلیل محتوای پژوهش حاضر نیز بدین صورت بود که جهت انتخاب مؤلفه ها و شاخص های مفهوم آموزش و اطلاعات سلامت، ازمنابع در دسترس در این ارتباط استفاده شد. پس از استفاده ازمنابع متعدد، مؤلفه ها و شاخص های این پژوهش به تأیید تعدادی از پزشکان و کارشناسان بهداشت و مسؤول در امر سلامت رسید تا از نقطه نظرات آن ها جهت هر چه بهتر شدن این پژوهش استفاده گردد. یافته ها: بیشترین فراوانی و ضریب اهمیت مربوط به ورزش و تحرک بدنی (14 فراوانی) و کمترین توجه به مسألهی سیگار و مواد مخدر (موردی مشاهده نشد) بود. نتیجه گیری: کتاب های درسی باید بر آموزش های لازم جهت آموزش سلامت و بهداشت و ارتقای آن تأکید نمایند که متأسفانه در کتاب های درسی به برخی ازمؤلفه های اطلاعات سلامت توجه چندانی نشده است.

مقدمه: طبقه بندی های فرایندهای مراقبت بهداشتی، ابزاری برای گردآوری اطلاعات و پردازش داده های بهداشتی به شمار می روند و طبقه بندی پدیده های پرستاری نیز زبان مشترکی را برای ارتباطات بین رشته ی پرستاری فراهم می کند. با توجه به این که داده های مربوط به پرستاری برای گسترش دانش، ارزشیابی کیفیت و تأثیر مراقبت پرستاری و پشتیبانی از برنامه ریزی منابع انسانی ضروری هستند، بنابراین وجود یک سیستم متمرکز و هماهنگ برای جمع آوری، ذخیره و بازیابی این داده ها ضروری می باشد. این پژوهش با هدف مقایسه ی تطبیقی سیستم های طبقه بندی پرستاری و پیشنهاد ویژگی های مطلوب یک سیستم طبقه بندی پرستاری برای ایران انجام گرفت. روش بررسی: این پژوهش یک مطالعه ی تطبیقی- مقایسه ای می باشد که در سال 1388 انجام شد. جامعه ی پژوهش شامل سیستم های طبقه بندی موجود در جهان بود که از طریق جستجوی منابع کتابخانه ای، نشریات و سایت های معتبر از جمله سایت انجمن پرستاری آمریکا و شورای بین المللی پرستاری مورد بررسی قرار گرفتند و نتایج در قالب جداول آماری ارایه شدند. ابزار جمع آوری داده ها چک لیست بود که به تدریج طی بررسی تکمیل شد و با نظر متخصصان مورد تصویب قرار گرفت. یافته ها: تمامی سیستم ها مربوط به آمریکا بودند که توسط انجمن ها یا مراکز دانشگاهی برای مراکز مراقبتی خاصی ایجاد شدند. طبقه بندی دیگری توسط شورای بین المللی پرستاری برای استفاده در سطح بین المللی و تمامی مراکز پرستاری ایجاد شد. در ایران هیچ سیستمی برای طبقه بندی پیامدهای پرستاری وجود ندارد. هدف اغلب سیستم ها، مدیریت بهتر اطلاعات پرستاری به ویژه در سیستم های کامپیوتری می باشد. نتیجه گیری: با توجه به اهمیت کدگذاری داده های پرستاری برای استفاده در سیستم های کامپیوتری و پرونده ی الکترونیک سلامت و اجرای طرح سامانه ی پرونده ی الکترونیک سلامت (سپاس) در ایران، به کارگیری یا ایجاد سیستم طبقه بندی پرستاری در ایران با هدف مدیریت اطلاعات پرستاری، توسط بالاترین مقام حرفه ای پرستاری ضروری به نظر می رسد. استفاده از طبقه بندی بین المللی مهارت پرستاری برای ایران به منظور قابل مقایسه شدن پرستاری بین کشورهای مختلف پیشنهاد می گردد.

مقدمه: وجود هم گرایی بین ارزش ها در محیط های شغلی، نقشی تعیین کننده در ایجاد برون دادهای مثبت فردی و سازمانی ایفا می کند. از آنجایی که پرستاری حرفه ای است که در شرایط سخت بیماری، خدمات ارزشمندی را به جامعه ارایه می دهد، پژوهش حاضر با هدف شناسایی هم گرایی بین ارزش های فردی و حرفه ای در پرستاران بیمارستان های وابسته به دانشگاه علوم پزشکی اصفهان انجام گردید. روش بررسی: در این پژوهش که به صورت مقطعی انجام پذیرفت، تعداد 103 پرستار شاغل در بیمارستان های وابسته به دانشگاه علوم پزشکی اصفهان که در سال 1389مشغول به کار بودند، به صورت طبقه ای با توجه به نسبت های حجمی انتخاب و ارزش های آن ها توسط پرسش نامه های زمینه یابی ارزش های Rokeach و مقیاس ارزش های حرفه ای پرستاری Weis و Schank مورد بررسی قرار گرفت. اعتبار و پایایی ابزارها در سطح مطلوبی (بالای 7/0) گزارش شد. داده ها با استفاده از نرم افزار آماری 16SPSS مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته ها: بین عوامل ارزش های فردی و حرفه ای رابطه ی معنی داری وجود داشت (05/0 > P)، چنانچه پرستاران بیمارستان های وابسته به دانشگاه علوم پزشکی اصفهان بین ارزش های مهم خود مثل هماهنگی درونی با امنیت، وفاداری با اعتماد و امنیت و یا دنیایی از صلح با صداقت، رابطه احساس می کردند. به علاوه، در اهمیت ارزش های فردی آزادی و خلاقیت، فرمان برداری و گذشت در بین زنان و مردان تفاوت معنی داری وجود داشت (05/0 > P)؛ اما در ارزش های حرفه ای، این تفاوت ها معنی دار نبود. نتیجه گیری: بین تعدادی از ارزش های فردی پرستاران و ارزش های مهم و محوری آن ها در حرفه شان هم گرایی و هم سویی وجود دارد. این نتایج در راستای پژوهش های گذشته نشان می دهد که هم گرایی ارزش های فردی و حرفه ای منجر به افزایش تناسب فرد- شغل و فرد- سازمان می شود.

مقدمه: در دنیای امروز، ادامه ی حیات و فعالیت سازمان را توانایی رقابت واتخاذ مناسب ترین سیاست در مقابل تغییرات محیطی تعیین می کند. یکی از مؤثرترین روش های مورد استفاده ی سازمان ها در این خصوص، استفاده از ارزیابی عملکرد برای تعیین نقاط ضعف سازمان جهت رفع آن ها و نقاط قوت آن جهت بهبود میباشد. ارزیابی و مدیریت عملکرد علاوه بر کمک به سازمان برای افزایش توانایی رقابت، در تعیین و پیاده سازی استراتژیها نیز نقش برجسته ای را ایفا میکند. این پژوهش به دنبال ارایه ی یک مدل مناسب برای ارزیابی عملکرد سازمان های خدماتی بوده است. روش بررسی: این مطالعه از نوع توصیفی- کاربردی و مورد کاوی بود. جامعه ی مورد بررسی، ادارات بیمه ی خدمات درمانی شهرستان های استان اصفهان بودند که در فاصله ی زمانی سال های 1388 تا نیمه ی اول سال 1389 مورد بررسی قرار گرفتند. برای جمع آوری اطلاعات از اجماع و پرسش نامه استفاده شد. روایی پرسش نامه با نظر موافق خبرگان سازمان مورد تأیید قرار گرفت و ضریب پایایی آن 71/0 = a به دست آمد. در مرحله ی اول، با مطالعه و بررسی کتب و مقالات مرتبط، ویژگی های شاخص ها لیست شد و سپس با بهره گیری از نظرات 4 نفر از استادان دانشگاه و تحلیل نتایج آن با استفاده از تکنیک TOPSIS، ویژگی های کلیدی انتخاب شاخص ها تعیین گردید. در مرحله ی دوم، در قالب یک پرسش نامه ی ارزیابی و با استفاده از تکنیک TOPSIS، شاخص های کلیدی عملکرد تعیین شد. در مرحله ی سوم با استفاده از پرسش نامه ای که به منظور تعیین میزان اهمیت شاخص ها تهیه شده بود، نظرات خبرگان سازمان جمع آوری و با استفاده از تکنیک AHP وزن شاخص ها تعیین گردید.در نهایت، با استفاده از اطلاعات به دست آمده از مراحل قبل، مقادیر شاخص ها در ادارات اندازه گیری و با بهره گیری از روش تاکسونومی عددی (Numerical taxonomy)، رتبه بندی آن ها صورت گرفت. یافته ها: در این پژوهش، شاخص های کلیدی عملکرد به صورت کنترل هزینه های درمان،کنترل درآمد و رضایت مشتری تعیین شد و سپس بر اساس این شاخص ها و سایر شاخص های تعیین شده، عملکرد ادارات اندازه گیری و مورد مقایسه قرارگرفت. مقایسه ی ادارات بیمه ی خدمات درمانی شهرستان ها نشان داد که تفاوت قابل توجه جهت حذف گزینه وجود ندارد. نتایج رتبه بندی ادارات بیمه ی خدمات درمانی شهرستان های استان اصفهان، به صورت جدول ارایه شده است. نتیجه گیری: برای بهبود عملکرد شهرستان ها، تحلیل و بهینه سازی هزینه های درمان، میزان جذب درآمد و رضایت بیمه شدگان اهمیتی ویژه دارد و شهرستان هایی که در این زمینه ها فعال بوده اند، عملکرد بهتری داشته اند. بدیهی است عوامل کلیدی موفقیت اداره ی کل بیمه ی خدمات درمانی را نیز در همین عوامل میتوان خلاصه نمود.

مقدمه: امکان بررسی کمیت پرونده های پزشکی یکی از عوامل تاثیرگذار در سیاست های بیمارستانی، ارزیابی عملکرد کادر درمان و بهبود فعالیت های اجرایی می باشد و به عنوان اولین وسیله جهت ارزیابی کیفیت مراقبت ارایه شده توسط موسسات مراقبتی به حساب می آید و با وجود اهمیت ارزیابی و صرف هزینه و وقت زیاد، به آن کمتر توجه می شود. در این مقاله به نتایج حاصل از ارزیابی کمی پرونده های مدارک پزشکی در بیمارستان دکتر غرضی اصفهان پرداخته شده است.روش بررسی: این مطالعه توصیفی، کاربردی و مقطعی و جامعه مورد مطالعه کلیه پرونده های پزشکی بیماران بیمارستان دکتر غرضی اصفهان از اول فروردین تا پایان اسفند ماه سال 1387 بود. نمونه گیری به روش سرشماری انجام شد و تعداد 26284 پرونده مورد بررسی قرار گرفت. ابزار جمع آوری داده ها چک لیستی بود که از کتاب مدارک پزشکی 3 و 4 استخراج گردید و با مراجعه به بخش مدارک پزشکی بیمارستان داده ها از پرونده های بیمارستان استخراج و وارد چک لیست شد و در نهایت با استفاده از نرم افزار SPSS مورد تحلیل قرار گرفت.یافته ها: بیشترین درصد قراوانی، نقص مربوط به پرونده بیماران مراجعه کننده به متخصصین گوش و حلق و بینی (38 درصد) بوده است و گروه متخصصین جراحی فک و صورت هیچ گونه نقص اطلاعاتی در پرونده بیمارانشان نداشته اند.نتیجه گیری: نتایج حاصل از بررسی کمی پرونده ها بر اساس محورهای مورد نظر مستند سازی نشان داد بیشترین نقص مربوط به ثبت تاریخ و ساعت توسط مستند سازان بوده است (91 درصد) و کمترین نقص در ارتباط با ثبت داده ها است (1.1 درصد). همچنین درصد ناچیزی از پرونده ها (1.2 درصد) در بخش مدارک پزشکی ارزیابی نشدند. بیمارستان دکتر غرضی با به کار بردن ابزارهای مدیریتی سعی درکنترل مستندسازی پرونده ها و در نهایت ارزیابی مدارک پزشکی نموده است.

مقدمه: محدود بودن منابع و افزایش سریع هزینه های بیمارستان، موضوع بهبود بهره وری در بخش های مختلف این سازمان را از اهمیت ویژه ای برخوردار می سازد. این مطالعه با سنجش بهره وری واحد مدارک پزشکی بیمارستان های مورد بررسی، سعی نموده است تا تصویر مناسبی از عملکرد واحدهای مذکور را ارایه دهد. روش بررسی: این پژوهش به صورت توصیفی- تحلیلی و کاربردی است. هدف برآورد شاخص Malmquist در واحدهای مدارک پزشکی بیمارستان های دانشگاه علوم پزشکی تهران (16 واحد) طی سال های 87-1385 می باشد. برای جمع آوری داده ها، از روش های مصاحبه و مطالعه ی آمار فعالیت های واحدها استفاده شد. داده های جمع آوری شده با استفاده از نرم افزار 1/2Deap مورد بررسی و تحلیل قرار گرفتند. یافته ها: واحدهای مدارک پزشکی در بیمارستان های رازی و ولیعصر (عج) دارای بیشترین میزان بهبود در بهره وری و در بیمارستان های امام خمینی (ره) و مرکز قلب تقریباً بدون تغییر و در فارابی و ضیائیان دارای کمترین میزان بودند. نتیجه گیری: با توجه به این که بیش از یک سوم واحدهای مورد بررسی، از نظر شاخص Malmquist بهبود عملکرد داشتند، می توانند به عنوان الگو جهت بهبود بهره وری در دیگر واحدها، مورد استفاده قرار گیرند. همچنین می توان از روش هایی مانند جذب نیروی انسانی دارای تحصیلات در رشته ی مدارک پزشکی و استفاده از مدیران دارای سابقه ی کاری کافی در این بخش، برای ارتقای بهره وری استفاده نمود.

برای رسیدن به اهداف پرونده ی الکترونیک سلامت ((Electronic health record و برای این که با اطمینان از سوی کاربران مورد استفاده قرار گیرد، استانداردهای یک پارچه ای باید در زمینه ی ساختار، محتوا، نحوه ی تبادل داده، تولید اطلاعات، معماری و امنیت سیستم تدوین گردد. مطالعه ی حاضر با در نظر گرفتن گستره ی فعالیت های استاندارد سازی در خصوص EHR، قابل پذیرش بودن در سطح جهانی، سهولت دسترسی به اطلاعات مورد نیاز پژوهش و آشنایی پژوهشگر با سازمان های مورد مطالعه، سازمان های بهداشت در سطح هفتم (Health level 7th)، سازمان بین المللی استاندارد (International standard organization) و جامعه ی بررسی مواد و محصولات آمریکا (American society for testing and materials) را جهت مطالعه و بررسی انتخاب کرده است. این یک مطالعه ی تطبیقی از نوع مروری کاربردی است. در این پژوهش برای جمع آوری داده ها و اطلاعات از کتب، مقالات، مجلات داخلی و خارجی و سایر مستندات مکتوب، پایگاه های داده ای معتبر و موتورهای جستجو استفاده شده است. با بررسی ویژگی های سازمان ها مشخص شد کهASTM نیاز کاربر را مورد توجه قرار داده، ویژگی های پرونده، تولید گزارشات و ضبط داده ها را مورد توجه قرار داده، با ایجاد استانداردهای ساختار و محتوا، ممیزی و کیفیت بیشترین تنوع استانداردها را دارد. HL7 ساختار یافته بودن پرونده را مورد توجه قرار می دهد و عملکردها، ویژگی ها، تبادل و پیام رسانی را مورد توجه قرار داده، در زمینه ی تبادل داده، امور مالی، ممیزی و کیفیت پرونده استاندارد دارد. ISO قابلیت پردازش کامپیوتری را مورد بحث قرار می دهد. در زمینه ی محرمانگی، زیر ساخت و انواع داده استاندارد وجود دارد، ولی کمترین تنوع و دقت را در ایجاد استانداردها دارا می باشد.

مقدمه: با گسترش دانش و اطلاعات در کلیه ی زمینه های علمی، هر دانشجو، استاد و محقق، جهت رفع نیاز اطلاعاتی خود به برخورداری از برخی مهارت ها و دانش ها نیاز دارد که یکی از آن ها سواد اطلاعاتی می باشد. این مقاله به تعیین و مقایسه ی سطح سواد اطلاعاتی دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی جندی شاپور اهواز– شاخه ی آبادان پرداخت و همچنین تأثیر برخی متغیرهای جمعیت شناختی و مدت زمان حضور دانشجویان در دانشگاه بر سطح سواد اطلاعاتی آنان را معین کرد. روش بررسی: این پژوهش از نوع پیمایشی- توصیفی بود و در سال تحصیلی 88-1387 انجام گردید. ابزار گردآوری اطلاعات، پرسش نامه ی محقق ساخته با الگوگیری از پرسش نامه های موجود در این زمینه بود. جامعه ی آماری پژوهش شامل 222 نفر دانشجویان واحد بین الملل و دانشکده ی پرستاری آبادان بود که به علت تعداد محدود جامعه ی آماری، نمونه گیری انجام نشد. در این پژوهش، با قرار دادن نسخه ای از پرسش نامه در اختیار تعداد 5 تن از استادان گروه کتابداری و اطلاع رسانی دانشگاه شهید چمران و استفاده از نظر مشاور آماری مربوط، روایی پرسش نامه تأیید گردید. پایایی پرسش نامه نیز با استفاده از Cronbach's alpha محاسبه و برابر 89/0 تعیین شد که نشان دهنده ی بالا بودن پایایی پرسش نامه بود. جهت جمع آوری اطلاعات، پرسش نامه ها در کلاس درس توزیع و در همان مکان جمع آوری گردید. در تحلیل یافته ها از نرم افزار آماری 13SPSS استفاده شد. در تحلیل توصیفی از فراوانی، درصد فراوانی، میانگین و انحراف معیار و در تحلیل استنباطی از آزمون تحلیل واریانس یک طرفه (ANOVA)، آزمون t و آزمون Tukey استفاده گردید و برای تعیین رابطه ی بین متغیرهای مورد مطالعه، از آزمون ضریب همبستگی Spearman استفاده شد. یافته ها: دانشجویان واحد بین الملل از سواد اطلاعاتی بیشتری نسبت به دانشجویان پرستاری برخوردار بودند، اما در مجموع، جامعه ی مورد مطالعه از سطح سواد اطلاعاتی «متوسط» برخوردار بود. دانشجویان مورد مطالعه در یافتن منابع اطلاعاتی مورد نیاز خود در کتابخانه، استفاده از رایانه و تجهیزات جانبی آن، اعتماد به نفس هنگام جست و جوی اطلاعات، ارزیابی اطلاعات بازیابی شده، رضایت از نتایج جست و جو و توانایی درخواست کمک از کتابدار، در سطح «متوسط» قرار داشتند، ولی در یافتن اطلاعات مورد نیاز خود در اینترنت و استفاده از عملگرهای منطقی در سطح «کم» قرار داشتند. در این جامعه، کتاب بیشتر از سایر منابع اطلاعاتی مورد استفاده قرار می گرفت و در بین کانال های اطلاعاتی، از شبکه های اطلاعاتی استفاده ی بیشتری می شد. نتیجه گیری: با توجه به اینکه سواد اطلاعاتی جامعه ی مورد مطالعه در سطح متوسط قرار دارد، برنامه ریزی جهت ارایه ی آموزش های لازم در راستای ارتقای سواد اطلاعاتی این جامعه لازم به نظر می رسد.